Липидтердің (майлардың) қасиеттерін зерттеу
Зертханалық жұмыс №4
Сабақтың тақырыбы: Липидтердің (майлардың) қасиеттерін зерттеу
Жұмыстың мақсаты: Студенттерді липидтерге жасалатын сапалық реакция әдістерімен таныстыру. Липидтер туралы алған білімдерін бекіту. Реактивтермен, химиялық ыдыстармен жұмыс істеу, алынған нәтижеге талдау жасау дағдыларын қалыптастыру.
Липидтер (гректің липос - май сөзінен шыққан) - төмен молекуалық органикалық қосылыстар, суда ерімейді. Липидтерді жасушадан полярлы емес органикалық еріткіштермен (хлороформ, бензол, петролейнді эфирмен) бөліп алуға болады.
Липидтердің ерекше қасиеті - гидрофобты болуы (липофильділік)
Липидтер әртекті химиялық қосылыстар болып табылады (1 сызбанұсқаны қараңыз):
Сызбанұсқа 1-Липидтердің құрылысы бойынша жіктелуі
Ацилглицеролдар (бейтарап майлар, глицеридтер) ең көп тараған липидтер. Бұл қосылыстар глицериннің күрделі эфирлері мен май қышқылдарынан тұрады. Егер глицеринде бір гидроксил тобы этерификацияланса (күрделі эфир мен май қышқылдарының қосылу реакциясы - этерификация деп аталады) - моноацилглицерол, екі - ОН тобы қосылса - диацилглицерол, үш - ОН тобы қосылса - триацилглицерол түзіледі.
Табиғатта триацилглицеролдар жиі кездеседі. Аталған қосылыстар құрамында ионды топтар болмағандықтан, олар бейтарап липидтерге жатады.
Егер үш май қышқылыдары бірдей болса, онда липидтерді жәй деп, ал әр түрлі май қышқылдарынан тұратын липидтерді аралас майлар деп атайды.
Липидтердің құрамына кіретін май қышқылдары олардың физикалық - химиялық қасиеттерін анықтайды.
Майлар көбінесе 12-20 көміртегі атомынан тұратын монокарбонды қышқылдарды түзеді.
Қаныққан май қышқылдары
С атомының саны
Тривиалды атауы
Систематикалық атауы
формуласы
6
Капрон қышқылы
Гексан
CH3 - (CH2)4 - COOH
8
Каприл қышқылы
Октан
CH3 - (CH2)6 - COOH
10
Каприн қышқылы
Декан
CH3 - (CH2)8 - COOH
12
Лаурин қышқылы
Додекан
CH3 - (CH2)10 - COOH
14
Миристин қышқылы
Тетрадекан
CH3 - (CH2)12 - COOH
16
Пальмитин қышқылы
Гексадекан
CH3 - (CH2)14 - COOH
18
Стеарин қышқылы
Октадекан
CH3 - (CH2)16 - COOH
20
рахин қышқылы
Эйкозан
CH3 - (CH2)18 - COOH
22
Беген қышқылы
Докозан
CH3 - (CH2)20 - COOH
24
Лигноцерин қышқылы
Тетракозан
CH3 - (CH2)22 - COOH
Моноқанықпаған май қышқылдары
С атомының саны
Тривиалды атауы
Систематикалық атауы
формуласы
16
Пальмитолеин қышқылы
цис-9-гексадецен
CH3- (CH2)5 - CH =CH - (CH2)7 -COOH
18
Олеин қышқылы
цис-9-октадецен
CH3 - (CH2)7 - CH= CH - (CH2)7 - COOH
22
Эрук қышқылы
цис-13-докозен
CH3 - (CH2)7 -CH = CH - (CH2)11 - COOH
24
Нервон қышқылы
цис-15-тетракозен
CH3 -(CH2)7 - CH =CH - (CH2)13- COOH
Полиқанықпаған май қышқылдары
С ... жалғасы
Сабақтың тақырыбы: Липидтердің (майлардың) қасиеттерін зерттеу
Жұмыстың мақсаты: Студенттерді липидтерге жасалатын сапалық реакция әдістерімен таныстыру. Липидтер туралы алған білімдерін бекіту. Реактивтермен, химиялық ыдыстармен жұмыс істеу, алынған нәтижеге талдау жасау дағдыларын қалыптастыру.
Липидтер (гректің липос - май сөзінен шыққан) - төмен молекуалық органикалық қосылыстар, суда ерімейді. Липидтерді жасушадан полярлы емес органикалық еріткіштермен (хлороформ, бензол, петролейнді эфирмен) бөліп алуға болады.
Липидтердің ерекше қасиеті - гидрофобты болуы (липофильділік)
Липидтер әртекті химиялық қосылыстар болып табылады (1 сызбанұсқаны қараңыз):
Сызбанұсқа 1-Липидтердің құрылысы бойынша жіктелуі
Ацилглицеролдар (бейтарап майлар, глицеридтер) ең көп тараған липидтер. Бұл қосылыстар глицериннің күрделі эфирлері мен май қышқылдарынан тұрады. Егер глицеринде бір гидроксил тобы этерификацияланса (күрделі эфир мен май қышқылдарының қосылу реакциясы - этерификация деп аталады) - моноацилглицерол, екі - ОН тобы қосылса - диацилглицерол, үш - ОН тобы қосылса - триацилглицерол түзіледі.
Табиғатта триацилглицеролдар жиі кездеседі. Аталған қосылыстар құрамында ионды топтар болмағандықтан, олар бейтарап липидтерге жатады.
Егер үш май қышқылыдары бірдей болса, онда липидтерді жәй деп, ал әр түрлі май қышқылдарынан тұратын липидтерді аралас майлар деп атайды.
Липидтердің құрамына кіретін май қышқылдары олардың физикалық - химиялық қасиеттерін анықтайды.
Майлар көбінесе 12-20 көміртегі атомынан тұратын монокарбонды қышқылдарды түзеді.
Қаныққан май қышқылдары
С атомының саны
Тривиалды атауы
Систематикалық атауы
формуласы
6
Капрон қышқылы
Гексан
CH3 - (CH2)4 - COOH
8
Каприл қышқылы
Октан
CH3 - (CH2)6 - COOH
10
Каприн қышқылы
Декан
CH3 - (CH2)8 - COOH
12
Лаурин қышқылы
Додекан
CH3 - (CH2)10 - COOH
14
Миристин қышқылы
Тетрадекан
CH3 - (CH2)12 - COOH
16
Пальмитин қышқылы
Гексадекан
CH3 - (CH2)14 - COOH
18
Стеарин қышқылы
Октадекан
CH3 - (CH2)16 - COOH
20
рахин қышқылы
Эйкозан
CH3 - (CH2)18 - COOH
22
Беген қышқылы
Докозан
CH3 - (CH2)20 - COOH
24
Лигноцерин қышқылы
Тетракозан
CH3 - (CH2)22 - COOH
Моноқанықпаған май қышқылдары
С атомының саны
Тривиалды атауы
Систематикалық атауы
формуласы
16
Пальмитолеин қышқылы
цис-9-гексадецен
CH3- (CH2)5 - CH =CH - (CH2)7 -COOH
18
Олеин қышқылы
цис-9-октадецен
CH3 - (CH2)7 - CH= CH - (CH2)7 - COOH
22
Эрук қышқылы
цис-13-докозен
CH3 - (CH2)7 -CH = CH - (CH2)11 - COOH
24
Нервон қышқылы
цис-15-тетракозен
CH3 -(CH2)7 - CH =CH - (CH2)13- COOH
Полиқанықпаған май қышқылдары
С ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz