Халыққа қызмет көрсетудің аумақтық жүйелері туралы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Халыққа қызмет көрсетудің аумақтық жүйелері

Қызмет көрсетудің салалары, оның әлеуметтік экономикалық рөлі мен қоғам өмірінің маңызы.

Халыққа әлеуметтік-тұрмыстық қызмет көрсету деңгейі әлеуметтік ортаның, әлеуметтік саланың дамуымен тығыз байланысты. Бұл жұмыстар қоғамның рухани әлуетін арттыруға, білім мен белсенділігі жоғары, өнегелі тұлғалар қалыптастыруға бағытталады. Осыған байланысты ауыл халқына қызмет көрсету бағыттарын былайша айқындауға болады: - жергілікті тұрғындар қазақ халқының ұлттық мәдениеті мен осы аймақта тұратын басқа да халықтардың мәдениетін сақтау және дамыту; - ауыл халқын, село тұрғындарын отандық және әлемдік мәдениет жетістіктеріне тарту және бейімдеу; - халықаралық мәдени ынтымақтастықты кеңейту және нығайту, әлемдік мәдени кеңістікпен бірігу; - осы өңірдегі халықтың тарихи-мәдени мұраларын сақтап, оны дамыту; - мәдени туындылар мен қызметтердің отандық рыногын қалыптастыру; - елді-мекендердегі архитектуралық тарихи, табиғи ескерткіштердің сақталуын қамтамасыз ету, оларды насихаттау. Мәдени-тұрмыстық саланың тиімді жұмыс істеуін мәдени құндылықтарға қол жеткізудегі қолдың ашықтығы және белсенділігіне байланысты. Мәдени-қызмет көрсету қол жеткізу республика азаматтарының кепілді құқығы болып табылады. Оны жүзеге асыруға барлық мәдениет мекемелері мен ұйымдар жұмылдырылған.

Қазіргі жағдайда елдің әлеуметтік-экономикалық кешенінің маңызды көрсеткіштерінің бірі-қызмет көрсету саласының даму деңгейі. Бұл экономикадағы жүйелік құрылымдық өзгерістерге, сондай-ақ халықтың сұраныстарының өсуіне және қажеттіліктерінің дамуына байланысты. Шынында да, қазіргі жағдайда халықтың қажеттіліктерінің негізгі бөлігі әртүрлі қызметтер саласында жүзеге асырылады-сауда-тұрмыстық, тұрғын үй-коммуналдық, көлік, коммуникация, ойын-сауық және т. б.

Репродуктивті процестегі қызмет көрсету саласының функциялары өте алуан түрлі, күрделі және жан-жақты. Сонымен қатар, қызметтер құнының өсуі өте жоғары қарқынмен жүреді.

Қазіргі жағдайда қызмет көрсету саласы-бұл әлеуметтік қызметтің өте кең саласы, оның функционалды бағыты әлеуметтік-экономикалық тұрғыдан өте сараланған: ол материалдық өндіріс саласында құрылған материалдық және рухани тауарларды тұтынуға (жеке және өндірістік) жеткізеді және бейімдейді. Бұл тауарларды жеке және өндірістік тұтыну үшін шығарады, тұтыну процесіне қызмет етеді. Қоғам мүшелерінің денсаулығын, зияткерлік және физикалық дамуын және т. б. сақтау үшін жұмыс күшінің кеңейтілген көбеюіне жағдай жасайды. Қызмет көрсету саласы атқаратын функциялардың маңыздылығы, оның гетерогенділігі көрсетілген салаға мемлекеттік әсер ету қажеттілігін де, оның ауқымын, тәсілдерін, құралдарын да анықтайды.

Қызмет көрсету саласы - бұл халыққа қызмет көрсетуді өндіруге және жүзеге асыруға бағытталған қызмет түрлерінің жиынтығы. Қызмет көрсету саласының экономикалық әсер ету объектісі материалдық өндірістегі сияқты шикізат, материалдар және табиғат күштері емес, әлеуметтік болмыстың әртүрлі аспектілері болып табылады. Экономикалық әдебиеттегі зерттеу объектісі ретінде қызмет көрсету саласының әртүрлілігі мен жан-жақтылығына байланысты қызмет көрсету саласының шекараларын анықтау, оның әлеуметтік көбеюдегі рөлін бағалау және оның салаларының экономикалық жіктелуі әртүрлі түсіндірулерге ие. Көптеген экономистер әлеуметтік көбею динамикасы мен құрылымын талдау, Еңбек және материалдық ресурстардың баланстарын әзірлеу, халықтың нақты кірістерін, ұлттық кірісті, ЖІӨ-ні және басқа көрсеткіштерді есептеу кезінде қызмет көрсету саласын елемеу мүмкін емес екенін түсінеді, дегенмен, соңғы кезге дейін қоғамдық өндірістің бұл маңызды секторы жеткіліксіз зерттелген.

Әр елдің қызмет көрсету саласы өзінің жеке даму жолына ие. Кейбір елдерде "сервистік экономика" қалыптасып үлгерді, қызметтердің жаңа түрлері пайда болды, олардың сапасы жетілдірілуде, соның салдарынан халықтың сервистік қызмет өнімдеріне сұранысы артуда. Басқа елдерде бұл сала соншалықты дамымаған болуы мүмкін. Қызмет көрсету саласын өндірістің материалдық-әлеуметтік құрылымына енгізудің негізгі алғышарттарының ішінде мыналарды бөліп көрсетуге болады:

Жұмыс істеуі өндірістік процесті ұйымдастыру үшін қолайлы жағдайлар жасайтын нарық инфрақұрылымының тиісті элементтерінің болуы;
Өз өндірісінің айналасында инфрақұрылым жүйесін құру, бұл өндірістің салалық ұйымын желілік ұйымға айналдыруды білдіреді;
Әлеуметтік емес ресурстарды (мысалы, ақпарат пен білім) экономикалық қызметке қосу.

Қызмет көрсету саласы көбінесе постиндустриалды экономикалық құрылымға жатады. Қызмет көрсету саласы экономикалық дамыған елдерде жұмыспен қамтылғандар саны бойынша экономиканың негізгі бөлігін құрайды. Ал қызмет көрсету саласына мыналар кіреді:

Қаржылық қызметтер
Ақпараттық қызметтер
Тұрғын үй-коммуналдық қызметтер
Тұрмыстық қызметтер
Жалға беру қызметтері
Туристік қызметтер
Заң қызметтері
Қонақ үй қызметтері
Күзет қызметтері
Аудармашылардың қызметтері
Сауда қызметтері
Көлік қызметтері

Бұл қызмет түрлерінің өзіндік атқаратын қызметтері бар. Мысалы, Тұрғын үй-коммуналдық қызметтер - бұл жайлы өмір сүру жағдайларын қамтамасыз ету үшін тұрғын үй қорында тұратын тұтынушыға жеткізілетін қызметтер.

Ал, Туристік қызмет дегеніміз туристік кәсіпорындардың туристердің қажеттіліктерін өтеуге арналған істің нәтижесі. Туристтік қызметтің кешенді болып келетіндігіне байланысты туристерге көрсетілетін қызметтердің бірнеше функциялары бар, мысалы, ақппараттық қызмет. Турист мұндай қызметті өз елінде алуы керек. Мұндай ақпарат мыналарды қамтиды:

куәлік құралы туралы шетелге сапар шеккен кездегі қолданылатын көлік құралдарының қызметінің бағалары;
туристік кешендерде, орталықтарда, обьектілерде ұсынылатын туристік қызметтердің сондай-ақ қонақ үйлерде, мейрамханалардағы қызметтердің бағалары;
туристік бюролар ұйымдастыратын экскурсиялар жөніндегі мәлімет, сондай-ақ басқа да туристік бюролар көрсете алатын қызметтер жөніндегі мәлімет.

Туристтік қызмет субъектілеріне туроператорлар, турагенттер, гид - аудармашылар, экскурсоводтар, экскурсанттар, туристтер т. б жатады.

Функционалдық мақсаты бойынша халыққа көрсетілетін қызметтер материалдық және әлеуметтік-мәдени болып бөлінеді.

Материалдық қызмет - қызмет тұтынушының материалдық-тұрмыстық қажеттіліктерін қанағаттандыру жөніндегі қызмет. Материалдық қызмет көрсету бұйымдардың тұтынушылық қасиеттерін қалпына келтіруді немесе азаматтардың тапсырыстары бойынша жаңа бұйымдарды дайындауды, сондай-ақ жүктер мен адамдардың орын ауыстыруын, тұтыну үшін жағдайлар жасауды қамтамасыз етеді. Атап айтқанда, материалдық қызметтерге бұйымдарды жөндеумен және дайындаумен байланысты тұрмыстық қызметтер, Тұрғын үй-коммуналдық қызметтер, қоғамдық тамақтандыру қызметтері, көлік қызметтері және т. б. жатады.
Әлеуметтік-мәдени қызмет - рухани, зияткерлік қажеттіліктерді қанағаттандыру және тұтынушының қалыпты өмірін сақтау қызметі. Әлеуметтік-мәдени қызмет денсаулықты сақтау мен қалпына келтіруді, адамның рухани және физикалық дамуын, кәсіби шеберлігін арттыруды қамтамасыз етеді. Әлеуметтік-мәдени қызметтерге медициналық қызметтер, мәдениет, туризм, білім беру қызметтері кіреді.

Қызметтердің әлеуметтік-экономикалық маңызы:

Қажеттіліктерді қанағаттандыру тек орындаушы мен тұтынушы тікелей байланыста болған жерлерде оларды қолдану саласымен анықталады;
Нақты қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін тұтынушымен жұмысты даралау мүмкіндігі;
Өнеркәсіптік өндіріспен байланысты емес тауарлардың өмірлік технологиялық циклінің көптеген кезеңдерінде қызмет көрсету қажеттілігі;
Орындаушы мен тұтынушы өзара әрекеттескенде ғана қанағаттандырылуы мүмкін әлеуметтік, психологиялық, зияткерлік және рухани қажеттіліктердің пайда болуы;

Қызметтің материалдық емес нәтижелеріне (сауықтыру, ойын-сауық, ақпараттық, білім беру және сол сияқты қызметтерге) қажеттіліктерді қанағаттандырумен байланысты.

2. Тұрмыстық қызмет көрсету

Тұрмыстық қызметтер - жеке тапсырыс берушінің нақты тұрмыстық қажеттілігін қанағаттандыру бойынша кәсіпкерлік қызмет субъектілерінің қызмет түрі. Халыққа тұрмыстық қызмет көрсету-кәсіпкерлік қызмет субъектілерінің тұрмыстық қызмет көрсетумен байланысты ұйымдастырылған қызметі. Тұрмыстық қызметтер келесі белгілер бойынша жіктеледі:

жұмыс түрлері бойынша: аяқ киімді жөндеу; аяқ киімді, киімді және т. б. жеке тігу; тұрмыстық машиналар мен аспаптарды жөндеу; көлік құралдарын жөндеу және техникалық қызмет көрсету; химиялық тазалау және бояу; кір жуу қызметтері; тұрғын үйді жөндеу және салу; фото және фотокинолаборатория қызметтері; монша және душ қызметтері; шаштараз қызметтері; жалға беру пункттерінің қызметтері; халыққа жүк тасымалдау; салттық қызметтер және т. б;
халық шаруашылығы салаларындағы қызмет көрсету саласындағы бизнес субъектілерінің тиесілігі бойынша: тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындары қызметкерлерінің күшімен қызмет көрсету (жалға беру пункттерінің, шаштараздардың, кір жуу орындарының қызметтері және т. б. ) ; халық шаруашылығының басқа салаларының (көлік ұйымдарының, банктердің және т. б. ) қызметкерлерін тарта отырып қызметтер көрсету.
Әлеуметтік-экономикалық белгілері бойынша: Қызмет көрсету, еңбек және уақыт шығындарын үнемдейді (мысалы, жөнделген тұрмыстық машиналарды көрсетілген мекен-жайға жеткізу, кір жуу қызметтері) ; Тұтынушылардың қаражатын үнемдейтін қызметтер (атап айтқанда, аяқ киім жөндеу, тігін, тері және трикотаж бұйымдарын жөндеу) ; Тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорнының экономикалық көрсеткіштеріне әсер ететін қызметтер (мысалы, аяқ киім мен киімді жеке тігу) .
Ұсыну жиілігі бойынша: Жүйелі қызметтер - жаппай сипаттағы қызметтер (шаштараз қызметтері, аяқ киімді жөндеу) ; Мерзімді қызметтер-жылдың жекелеген кезеңдерінде немесе жекелеген күндерде ұсынылатын (өткізілетін) және тұтынушылардың көп санын қамтымайтын қызметтер (Жөндеу қызметтері) ; Эпизодтық қызметтер-тұтынушылардың өтініші бойынша жекелеген жағдайларда көрсетілетін және өткізілетін қызметтер (аяқ киімді, киімді жеке тігу) .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.