Тыныс алу ағзаларының аурулары кезіндегі емдік дене шынықтыру

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: Тыныс алу ағзаларының аурулары кезіндегі емдік дене шынықтыру.

Өкпе ауруларының комплекст емінің ішінде ауру адамды қалпына келтіру процесінде басты рольді емдік дене тәрбиесі атқарады. ЕДШ алу кезінде симпатикалық нерв жүйесінің тонусы көтеріледі, бүйрек безінің функциясы күшейеді (адреналин, кортикостероидтар бөлінеді), мұнын өзі спазмды тоқтатады.

Обструктивтік патология кезінде тыныс Бұлшық еттеріне түсетін күштін көбеюі, кеуденің инспираторлық қалыпта болуы, тыныс бұлшық еті топтарының асинхронды қызметі тыныс бұлшық еттері функциясының тиімділігін төмендете түседі. Сонымен қатар, өкпе ткані кұрылысының әр түрлі болуы, өкпенің желденбейтін жерлеріне компрессия мен декомпрессияның әсер етуі, бұған тыныс бұлшық еттерінің энергиясынын кетуі тыныс бұлшық еттерінің жиырылу қабілетін азайтады, олардын қызмет ету режимін бұзады. ЕДТ-ң жаттығулары тыныс актісінің дискоор-динациясын түзеуге, ауру адамда шартты тыныс рефлексін қалыптастыруға бағытталады. Қакырық жиналғанда дренаждық гимнастика мен постуральдық дренаж тиімді болып келеді. Альвеолярлық вентиляцияны жаксарту үшін сирек және терең дем алып үйрену керек.

Емдік дене тәрбиесінің міндеттері

1. Организмнің жалпы тіршілік тонусын күшейту және оның тосқауылдық қабілетін арттыру. ЕДШ маңызын моторлы - висцеральдық теория тұрғысынан -тыныс алу және жүрек-тамыр жүйелері мен қозғалу анализаторы орталықтарының арасында тура байланыс бары тұрғысынан түсіндіруге болады. Қаңқа бұлшық етінің қызметі ішкі органдар әрекетінің арасында дәл сәйкестік болуын талап етеді.

Гиподинамиямен күрес.

2. Ауруға байланысты пайда болған қалыпты емес ми қыртысы - висцеральдық рефлекстер және шартты - рефлекторлық байланыстарды пролриоцептивтік рецепция арқылы жою. Вегетативтік нерв жүйесі мен тынысты нейрогуморальдық реттеу арасындағы тиімді динамикалық тепе-теңдікті қалпына келтіру.

3. Сыртқы тыныс биомеханикасына спецификалық әсер ету. Бронхты кеңейту әсерінің механизмі: мұрын арқылы тыныстауды жаттыктыру (мұрын-өкпе рефлексін активті күйге келтіру), тыныс алуды тереңдету, босаңсыту процесін жетілдіру, жаттығуларды суда орындау, дыбысты гимнастика, мұнын бәрі спазмды әлсірету әсерін тудырады. ЕДШ өкпедегі қан айналымын анағұрлым жақсарту арқылы өкпедегі патологиялық процестерді жояды, плевра беттерінің бір-біріне жабысып қалуын болдырмайды, өкпе тканінің серпінділігін сактайды, инспираторлық тыныс бұлшық еттерінің қызметін жеңілдетеді, өтем (компенсаторлық) механизмдерін дамытады. Түсетін күштің біртіндеп өсуі тыныстын резервтік мүмкіншіліктерін арттырады: ӨТС, ӨМВ, бронх өзегінің өткізгіштігі, оттегін пайдалану коэффициенті өседі, қанның оттегін тасымалдау функциясы жақсарады, тканьдердегі тыныс механизмі жетіледі.

4. Жүрек-тамыр жүйесінің қызметі жақсарады: қан айналысының экстракардиальдық факторлары іске косылады, әр дәрежеде дамыған қан іркілу көріністері азаяды, коронарлық қан ағыны күшейеді.

Тыныс органдары ауруларында қолданылатын емдік дене шынықтырудың құралдары мен түрлері

Емдік дене тәрбиесінің әдістері - емдік және реабилитациялық міндеттерді шешу үшін қолданылатын жаттығулардың жиынтығы. ЕДШ кұралдарын шешетін емдік тапсырмаларға қарап анықтайды. Тыныс оргаңдарының ауруларында ЕДШ тәсілдерінің ішінде ең жиі қолданылатыны тыныс жаттығулары. Құрамына тыныс жаттығулары мен негізгі және қосымша тыныс бұлшық еттерінің дамуын және күшеюін қамтамасыз ететін жаттығулар кіретін комплекс респираторлық гимнастика деп аталады (Э. В. Стрельцова. 1973) . Дыбысты гимнастика - белгілі бір дыбысты немесе арнайы терілген дыбыс жиынтығын қатаң бір тәсілмен шығарудың арнайы жаттығулары. ПФ - «тазалаушы» тыныс шығару, дыбыс ерін арқылы күшпен итеріліп шығарылады; X, Қ, КХ-тыныс шығаруды күшейтеді; КХ, КЧ - мұрын-жұтқыншақты кілегейден тазартады; ГРЕХ - толық және терең дем алуды жаттықтырады. Постуральдық дренаж, дренаждық гимнастика. Жөтелдің тазалау (дренаждық) функциясына әсер ететін жағдайлар: жөтелдің рефлекторлық механизмін сақтау (ӨСБА 70%-інде төмендейді), тыныс Бұлшық еттерінің жиырылуы, кеудеңің, өкпе тканінің серпінділігі, бронх мускулатурасының тонусы, ауа ағынының жылдамдығы. Қақырықтың қозғалу жылдамдығы 1-1, 5 см/мин. Жөтелдің көрсетілген компонеңттеріне арнайы тыныс жаттығулары әсер етеді. Он жақтағы ортаңғы бөлік пен сол жақтың тіл тәрізді бөлігін тазарту үшін - алғашында дененің аяқ жағын көтеріп жатады, оң жақтағы ортаңғы бөлікті тазарту үшін - сол жақ бүйірге, сол жақтың тіл тәрізді бөлігін тазарту үшін - оң жақ бүйірге жату керек. Постуральдық дренаждың үш фазасы болады: 1. қақырықтың сұйылуы және оның бронх қабырғасынан бөлінуі (ингаляция, жылы сұйықтық ішу, массаж) ; 2. қақырықты жүргізу (тыныс жаттығулары қолданылады, тынысты толық алу мен толық шығаруды қысқа диафрагмалық тыныспен кезектестіру тиімді болып келеді) ; 3. қақырықты сыртқа шығару (дауыс саңылауының ашық күйінде бірнеше қайталап, тез тыныс шығару) . Постуральдық дренаж бен дренаждық гимнастиканың ұзақтығы 20-30 мин. Қолдануға қарсы шарттар: өкпеден қан кету, миокардтың жедел инфарктісі, жүрек-тамыр жетіспеушілігінің ауыр түрі, өкпе инфарктісі, өкпе артериясының қайталама эмболиясы.

А. Н. Стрельникованың тыныс гимнастикасы. 1974 жылы тыныс алу бұлшық етінің көмегімен ауаға кедергі туғызуға негізделген «тынысты ішке алу гимнастикасы» ұсынылады. Бұл тәсіл тек қана тынысты ішке алуды жаттықтырады. Автор тынысты ішке алуға қатысатын бұлшық еттерге кедергі тудыруды ұсынады. Ол үшін тынысты ішке алған мезгілде кеудені қысу керек. Басында үзілісті тәсіл - 100 м жүру мен жүгірудің кезектесіп отыруы - қолданылады.

Емдік жүзу. Жүзу бассейндерінің жеткіліксіздігі қалпына келтірудің мұндай тиімді тәсілін кең қолдануға мүмкіңдік бермейді. Жылы суда орындалатын арнайы таңдалып алынған жаттығулар тыныс жетіспеушілігі бар ауруларды қалпына келтіруде белгілі көмегін тигізеді. Жылы су (32-34°) бронхтың бірыңғай салалы бұлшық етін босаңсытады, жылы және ылғалды ауамен дем алу бронх дренажын жақсартады.

Емдік дене шынықтыруды жеке ауруларда қолданылуы

Жедел пневмония

ЕДШ ауру стационарлық емді 3-5 күн алғаннан кейін, қызу түсіп, ЖСЖ азайған жағдайда (минутіне 100-дең аз) қолданылады. ЕДШ міндеті: тыныс алу механикасын қалпына келтіру, патологиялық процестің ыдырауын тездету, жүрек-тамыр және басқа жүйелердің қызметін жақсарту, бронхтың дренаж функциясын күшейту, біртіндеп өскен дене қызметіне организмнің адаптациясын күшейту.

Төсекте жату режимі. Жекелендірілген емдік гимнастика қолданылады, ауруды тыныс жаттығуларына, дененің алғашқы қалпын өзгертіп тұруға, ұсақ және орташа бұлшық ет топтарын жаттықтыруға үйретеді. Процедураның ұзақтығы 10-15 минут, 3-8 күнге созылады. Кеудеге массаж жасау керек, москал жастағы және ауыр аурулардың аяк-қолына массаж жасайды.

Жартылай төсек режимі. Аяқ-қол жаттығуларын тыныс жаттығуларымен бірге істеп, дененің алғашқы қалпын өзгертіп отырады. Динамикалық тыныс жаттығулары қақырықтың бөлінуіне жағдай жасайды, диафрагманың қозғалысын өсіреді, тыныс бұлшық еттерінің күшін көбейтеді, өкпедегі қан айналысын жақсартады. Бір рет істелетін процедураның ұзақтығы 15-20 минут, жаттығуды орындау тәсілі жеке адамның жаттығуы немесе ұсақ топ жаттығуы. Жаттығу 5-7 күнге созылады. ЕДШ массаж, палатада жүру толықтыра түседі. Еркін режим. Жаттығуды дененің әр түрлі қалпында (отырған, тұрған, шалқасына жатқан, бүйіріне жатқан, төрт аяқтап жүрген) орындайды, барлық бұлшық ет топтары қатысатын жаттығулар орындалады, жаттығу заттары мен снарядтары колданылады. .

4_6legkie_clip_image002

Жедел бронхит. ЕДШ патогенетикалық және бейспецификалық сергіту емінің кұралы болып есептеледі. ЕДШ жедел кабыну процесі бәсеңсіген кезде беруге болады. Емдеу тәсілін тыныс органдарының функциональдық күйін және аурудың дене қызметіне толеранттылығын ескеріп белгілейді.

Қол мен кеуде бұлшық еттеріне арналған жаттығулар лимфа- және қан айналысын күшейтеді және бронх-өкпе жүйесінің лимфа- және қанмен қамтамасыз болуын жақсартады. Арнайы жаттығулардың кабынуға қарсы және трофикалық әсері оларды жалпы жаттығулармен қосып істегенде күшейе түседі. Бронхитте арнайы жаттығу ретінде қақырық бөлуді жақсартатын дренаждық жаттығулар да, бронхоспазмның алдын алатын бұлшық етті босансытуға арналған жаттығулар да қолданылады. Тыныс тұншықпасы. ЕДШ міндеті - спазмды тоқтату, тыныс механикасын қалпына келтіру, тыныс бұлшық еттерінің күшін, кеуденің қимылын көбейту патологиялық ми қыртысы - ішкі органдар рефлексін жою, тыныс алу стереотипін қалпына келтіру, сыртқы ортаның әсеріне организмнің төзімділігін арттыру. ЕДШ курсы әзірлік және жаттықтыру кезеңдерінен тұрады. Әуелі жеңілдетілген дене қалпын қолданады: аяқ жағын көтеріп шалқасынан жату немесе бұлшық еттерді босаңсытып, орындықтың аркасына қолын асып отыру. Бұл калыптар. азайтады, бронх өзегі өткізгіштігін жақсартады. Ауруды тайыз дем алуға үйрету керек, себебі терең дем алу спазманың тереңдей түсуіне, оның айналасына тарауына себеп болады. Бронх бұтасы рецепторларын «тыныштандыру» үшін, тыныс орталығына баратын патологиялық импульстердің ағынын азайту үшін дем алуды тыныс шығару фазасының ортасында кідірту керек. Бұдан кейінгі тынысты ішке алу тайыз болуы керек.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.