Ыбырай Алтынсариннің әңгімелеріндегі ата тәрбиесі мен ғибрат

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

“Ы. Алтынсарин әңгімелеріндегі ата тәрбиесі мен ғибраты”

Жоспар

Кіріспе:

1. Қазақ халқының ұлы ағартушысы Ыбырай Алтынсарин

2. Ыбырай Алтынсариннің еңбекке ізденісі

3. Ұрпақ тәрбиесі-болашақ тәрбие

4. Ата-баба дәстүрі-әдептілік негізі

5. Қазақ тарихында көрнекті орнын тапқан тұлға

Біздің қоғамдық ортада көптеген қарапайым халықтың жасанды мінез жоқ, көп жақсылығын кездестіреміз. Өз елімізде қол ұшын созып қаншама жастардан үлгі алып жатырмыз. Солардың ішінде қазақ халқының қоғам қайреткері, педагог, қазақ тарихының үлгі тұтарлық жанашыры- Ыбырай Алтынсарин. Бұл атамыздан көптеген жасаған еңбектерін білеміз, құрмет тұтамыз. Әрбір еңбегін терең зерттеп із қалдырған тұлғалармыздың бірі. Бала кезімнен менде осы кісі сияқты болуды болашақта армандайтынмын. Бос уақытың кітап оқып, кітапханаларда өткізген. Бала кезінен бастап, білімге құштар болып, өз бетінше оқып үйренген. Қаншама жазықсыз қарапайым халықты, өз қолыңа алып көмегін тигізді. Сонымен бірге Ыбырай ел ішінде әлеуметтік теңсіздікте, әділетсіздікте өз басынан өткенің біз білемі. Қазақ балалары үшін мектеп ашқан ұлы ағартушы, аудармашы ретінде ғана емес, қазақ әдебиетінде тұңғыш прозаик ретінде де белгілі. Оның әңгімелері, шығармалары жас ұрпақты адалдыққа, білімділікке, ізеттілікке көптеген ізгі қасиеттерді, жамандықтан алшақ болып, дұрыс жолға үйретуге шақырды. Әрбір қазақ баласы қолына “әліппе” ұстап, “Кел балалар оқылық” деп сауатын ашқан баланың көпшілігі Ыбырай атамыздың есімін жақсы таниды. Биыл Ыбырайдың туғанына 180 жыл толайын деп жатыр. Ол жасаған істерін құрал жабдықпен қамтамасыз етіп, қаржылық есеп тағы басқа жұмыстарын қатаң түрде тексріп, жауапкершіліпен қараған. Сонымен қатар қазіргі замаң мен байырғы замандарды салыстырсақ жер мен көктей. Мысалғы алатын болсақ, бұрынғылар бір күн өтсе жылайтын, ал қазіргілер бір күн өтсе қуанады, және де бұл замаңда қиындықтардың бәрі тіпті ақшамен шешілетін болды. Қазақ халқы қашанда бала тәрбиесіне ерекше мән беріп “Атадан бала туса игі, ата жолын қуса игі’’ атадан балаға мұра болып келе жатқан жақсы қасиеттерді келер ұрпақтың бойына сіңіріп, адалдыққа тәрбиелеуге тырысқан. Адамды жақсы ететін де, жаман ететін де тәрбие екенін жастайынан баланың бойына сіңіріп отырған. Мың жылда бір-ақ көрінетін кометалардай сыры да, сезімі мен ойыда терең, тұңғиық ғана тұлғаларымыз фәни дүниеден баз кешіп бақилық болып жатыр. Әрине, ата-бабадарымыздың үні, парасаты- бүгінгі және клешек ұрпаққа өнеге. Бізге жеткен көптеген ұлағатты ғибрат аларлықтай керемет тәлім-тәрбие береліктей өсиет сөздер көп. Біз сөйлеу мәдениетімен, ана тілін, халық ауыз әдебиетінің түрлерімен таныстық. Барлығының санасына жетсе, бір нәрсе ұғып кетсек, жоғары білім алсақ деп ниеттенеміз.

Абай атамыз айтып кеткендей:

‘’Адамның адамшылығы жақсы ұстаздан,

ұстаз тәрбиесі мен өнегесі оқушының болашақ азығы’’

екенін жеткізді. Осылайша ауыр замандарда білім алып, қаншама ғұлама ғалымдарымыздың арқасында білім ұранын көтерді. Ыбырай Алтынсарыннің әдеби мұралары еңбегінде:

''Надандықтың белгісі-еш ақылға жарымас,

Жөн білмеген адамға Қыдыр ата дарымас’’- деп айрықша құндылық қасиеттерінің бірі оның халық дәстүрі ретінде айтылған.

Сол себепті адамды заман билейді, заманына сай заңы туындайды.

Менің ойымша әрбір жас толқын қай жағынан болсын, тамаша, жан жақты келісті азамат болып қалыптасу. Ол еңбекқор, адал, . білімді, ақылды болып қана қоймай, тәрбиеліде көркем, ибалы болуы керек. Бұндай қасиеттерімізді жоғалтпай келешекке үлгі тұтарлықтай болуымыз қажет!

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.