Трансмиссияның қызметі және негізгі түрлері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Трансмиссияның қызметі және негізгі түрлері

Трансмиссия қандай қызмет атқарады?

Автомобиль трансмиссияның негізгі қызметі қозғалтқыштың иінді білігіндегі айналдыру моментін жетекші дөңгелектерге көбейтіп жеткізу болып табы- лады. Себебі иінді біліктен алынған айналдыру моментінің шамасы жетекші дөңгелекті айналдыруға жетпейді. Сондықтан иінді білік моментін көбейтуге тура келеді, ал оны көбейткенде айналыс жылдамдығы азаяды. Себебі энергияның сақталу заңы бойынша күштен ұтсақ, жылдамдіқтан үтыламыз немесе керісінше.

Осыған қосымша, трансмиссия айналдыру моментін тек жетекші дөңгелекке жеткізіп қана бермейді, оның мәнін жұмыс кезінде өзгерте алатындай болуы керек» Себебі автомобиль орнынан қозғалып, инерция күштерін жеңгеннен кейін оның жүріс кедергісі азаяды. Сол кезде жүріс жылдамдығын арттыра алатын мүмкіндікті тудіруга тиіс. Яғни трансмиссияның беріліс саны жұмыс жағдайына қарай әртүрлі болып өзгеруі керек.

Автомобильдің жетекші дөңгелегі біреу ғана болмайды, кем дегенде екеу немесе одан да көп болуы мүмкін. Трансмиссия сол жетекші дөңгелектерге айналдыру моментін таратып бөліп беруге тиіс. Осыларға қосымша, автомобиль орнында тұрғанда оталып тұрған қозғалтқыштан трасмиссия ажырап, дөңгелектерге қозғалыс бермеуге тиіс, яғни трансмиссия дви- гательге тұрақты жалганып түрмай, оны ажыратып тастайтын мүмкіндігі болуы қажет.

Трансмиссияның қандай түрлері болады және олардың қандай артықшылықтары мен кемшіліктері болады?

Жалпы қозғалатын машиналардың трансмиссияларын үш түрге бөледі. Олар механикалық, электромеханикалық және гидромеханикалық. Механика- лық трансмиссияның барлық тораптары механикалық берілістерден, яғни тісті берілістер, шынжырлы берілістер, белдікті берілістер, фрикционды берілістер т. с. с. берілістерден құралады. Осылай құрылған механикалық трансмиссияның негізгі кемшілігіне берілісті біркелкі емес, сатылы өзгертетіні жатады. Оның үстіне мұндай трансмиссияның мөлшерлері үлкен болып, көп металл шығындалады.

Электромеханикалық трансмиссияда жетекші дөңгелекке қозғалтқыш қуаты электр өткізгіш сымдармен жеткізіледі. Ол үшін іштен жанатын қозғалтқыштан кейін механикалық энергияны электр энергия- сына айналдыратын Генератор қойылады. Одан шыққан электр энергиясын өткізгіш сымдар арқылы жетекші дөңгелектерінің қасында орналасқан электр двигателіне жеткізеді. Енді электр двигателі дөңгелектерді айналдырады. Бірақ, электр двигателінің айналдыру моменті әліде жеткіліксіз болғандықтан, оның қасына механикалық редуктор қойылады. Сондіқтанда мұндай трансмиссияны электромеханикалык трансмиссия деп атайды. Осы электромеханикалық трансмиссия берілісті сатысыз өзгерткенімен, пайдалы әсер коэффиценті аз болады және құрылысы қымбат түсті металдардан жасалатындықтан өзіндік қүны да артық болады. Сол себепті қазіргі автомобильдерде қолданылмайды.

Гидромеханикалық трансмиссияның негізін гидротрансформатор құрайды. Ол сұйық майдың коме- гімен иінді біліктегі қуатты турбина дөңгелектеріне жеткізіп, айналдыру моментін аздап көбейтеді. Сон- діқтанда онда гидротрансформатормен қоса механикалық редуктор қолданылады. Бұл трансмиссия да берілісті сатысыз өзгерткенімен, п. о. к. аз болады. Сон- діқтанда онша көп қолдану тапқан жоқ.

Сонымен, қазіргі автомобильдерде көп қолданы- латын трансмиссияда механикалық трансмиссия жатады. Оның негізгі артықшылығы п. о. к. берілетін қуат мөлшеріне тәуелді емес. Яғни автомобиль қандай жағдайда жұмыс атқарса да трансмиссияның п. о. к. тұрақты болып қалады.

Механикалық трансмиссия қозғалтқыш мен жетекші дөңгелектердің өзара Бұлына байланысты әртүрлі болуы мүмкін. Мысалы қозғалтқышта жетекші доңге- лектер де автомобильдің алдында орналасса транс- миссия бір түрлі, ал қозғалтқыш алдында жетекші дөңге- лек артында болса, онда трансмиссия басқа түрлі бо- лады. Осыған қосымша, автомобильдің дөңгелек схе- масына қарай трансмиссия тағы да әртүрлі болып өзгереді. Егер дөңгелек схемасы 4x2 болса (автомо- бильде барлығы 4 дөңгелек, оның екеуі жетекші), онда трансмиссия бір түрлі болады да, дөңгелек схемасы 4x4 болғанда басқаша болады. Сонымен трансмисси- яның құрылысы екі жағдайға байланысты болады: біріншісі - қозғалтқыш мен жетекші дөңгелектердің өзара Бұл жағдайы, ал екіншісі автомобильдің доңғелек схемасы. Солай бола түрса да, трансмис- сияны құрайтын негізғі тораптарының жұмыс прин- циптері өзгеріссіз қалады. Енді төменде сол механи- калық трансмиссияны құрайтын тораптарды қарас- тырамыз. Ондай тораптарға ілінісу муфтасы, беріліс қорабы, басты беріліс, дифференциал, таратқыш қарап және карданды берілістер жатады.

Трансмиссияның құрылымдары қандай?

Автомобиль трансмиссиясының негізгі қызметі двигательдің иінді білігіндегі айналдыру моментін жетекші дөңгелектерге көбейтіп жеткізу болып табылады.

Автомобильдің жетекші дөңгелегі біреу ғана болмайды, кем дегенде екеу немесе оданда көп болуы мүмкін. Трансмиссия сол жетекші дөңгелектерге айралдыру моментін таратып бөліп беруге тиіс. Осылпрға қосымша, автомобиль орнында тұрғанда оталып тұрған двигательден трансмиссия ажырап, дөңгелектерге қозғалыс бермеуге тиіс, яғни трансмиссия двигательге тұрақты жалғынып тұрмай, оны ажыратып тастайтын мүмкіндігі болуы қажет.

Сонымен, автомобиль трансмиссиясы иінді біліктен алынған айналдыру моментін жетекші дөңгелектерге көбейтіп, бөліп таратып берумен қатар, жұмыс кезінде берілетін моменттің мәнін өзгертіп отырады. Әрі трансмиссияны двигательге баптап қосу мен ажырату қызметін атқарады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.