Аспаға техникалық қызмет көрсету және оны диагностикалау
2.1. Аспаға техникалық қызмет көрсету және оны диагностикалау
Автомобиль белдіктерін рамаға немесе шанаққа бекіту рессордың не амортизаторлардың көмегімен жүзеге асады. Рессор мен амортизатордың жағдайынан артқы жəне алдынғы белдіктердің өзара дұрыс орналасуы тəуелді. Белдіктердің елеусіз ауытқуы автомобильдің басқаруын бұзуға, қозғалыстағы қосымша қарсыластықтарға, жанармайдың көп шығынына жəне шиналардың тозуына алып келеді. Рессорлардың жағдайын - майысуы мен ұзындығын шаблондармен өлшейді.
Аспаға техникалық қызмет көрсету оның конструкиясына байланысты. Рессорлық аспаның сенімді əрі ұзақ жұмысы - оны жүйелі сылап жəне бекітуді тартып отыру. Рессорлық аспаның жапырақтарының тотығуы олардың жамардылық мерзімін азайтады. Жеңіл автомобильде қолданылатын гидравликалық бағаналары бар алдынғы серіппелі аспаға əрбір техникалық қызмет көрсетуде қаптарда механикалық зақымдардың болмауына ерекше назар аударып, аспаның шарлы топсаларының қорғанысты қаптарының жағдайын тексеру керек. Аспа бөлшектерінде жарылыстар, жол төсеміне қажалу іздері, арқалық тетіктердің, тұрақтандырғыш штангалары мен бағандарының, соымен қатар аспа тораптары мен элементтері бекітілген жерлерде шанақ алды бөлшектерінің деформаиясы бар жоғын тексеру. Аспа бөлшектерінің, ең əуелі шанақ алдының бөлшектерінің деформаиясы доңғалақ орнату бұрыштарын бұзады жəне оларды ттеу мүмкіндігінен айырады.
Резеңке металл топсаларының, резеңке жастықшаларының, аспаның шарлы топспаларының жағдайын, сонымен қатар аспаның телескопиялық бағаналардың жоғарғы тіреуіштерінің жағдайын (отырып қалуын) тексеру керек. Резеңке металлды топсалар мен резеңке жастықтары жаралыстар жағдайында жəне резеңке біржақты ісініп кеткенде, сондай-ақ олардың бүйір беттері кесілгенде оларды ауыстыру қажет. аспаның шарлы топсасын тексеру үшін доңғалақты шешіп, төменгі тетік пен тежегіш диск арасын өлшеу керек. Егер аспаны бербегенде арақашықтығы 0,8 мм артық өзгермесе шарлы топсаны ауыстыру керек. Шарлы топсаны бұдан анығырақ тексеру 7.2.2-бөлімшесінде жазылған. Автомобильде шарлы топсаның саңылауын өлшеу үшін арнайы құрылғыны падалану керек.
Рөлдік басқару буындарын жəне автомобиль аспасын автосервисте диагностикалау люфт тестерімен жүргізуге болады, онда амортизатор мен тіреуіштер бекітулерін, қозғалтқыш аспасын, доңғалақ күпшесінің мойынтірегін, тəуелсіз аспа топсасын, аспаның арқалық тетігін, рөлдік тартылыс пен басқа тораптарды тексеруге болады. Тестер (7.2-сур.) антифрикиондық қаптамалары жəне пневмоцилиндр штогымен бұрыштық ось айналасында қозғалатын алаңы бар жылжыматын плитадан тұратын стационарлық орнатылған платформаны білдірелі. Ол көтергіште не қарау жырасында орнатыла алады. Алаңды жылжытуды басқару қаралатын механизмдерді жарықтандыратын шамдағы түйменің көмегімен жүргізіледі.
Тестердің жұмыс істеу қағидаты электр қозғалтқышын қосқанда арнайы құрылғымен оның айналу қозғалысы тербеліске түрленуінде; айналу сəті сермермен ұлғаяды. Тербеліс қозғалысы серіппе мен реттегіш винт арқылы тетікке, содан кейін автомобильдің доңғалағы мінетін платформаға беріледі. Тербелістер автомобиль аспасымен қабылданады, жəне электр қозғалтқышы сөнгеннен кейін, аспа мен платформа тербелістерінің жиілігі бірдей болады. Кейін тербелістер амортизатормен тоқтатылады. Өзі жазатын диаграммдық дискте амплитудасына байланысты максималды жəне минималды тербелістер көрінеді, олар эталондықпен салыстырылады - жазу ұзақтығы мен тербелісті сөндіру уақыты. Тербелісті тіркеу уақытын қысқарту үшін стендке тербелісті автоматты жазып алатын құрылғы орнатылады.
2.2 Доңғалақ орнату бұрыштарын тексеру және реттеу.
Доңғалақ орнату бұрыштары өндіруші зауыттың ұсынымдарына сəйкес келуі тиіс. Доңғалақ орнату бұрыштарын тексеру аспа бөлшектерін ауыстыру не жөндеуден кейін міндетті, бұл доңғалақ орнату бұрыштарының өзгеруіне алып келуі мүмкін. Автосервисте доңғалақтарлы тексеруді жəне реттеуді арнайы стендте жүргізеді (7.3-сур.), ол арбадан, компьютерден, интерфейстік схемадан жəне қуаттану көзінен тұратын жұмыс платформасын білдіреді. Компьютерлік блок жұмысшы компьютерден, монитордан, пернетактадан, тышқаннан жəне принтерден тұрады. Монитор, пернетақта мен тышқан арбаның үстіңгі бөлігінде орналасқан; принтер орта бөлімшесінде орналасқан, ал жүйелік блок арбаның арнайы бөлімшесінде жайғасқан. Стендтің мамандандырылған бағдарламалық қамтамасыз етуі қажетті параметрлерді жылдам əрі сапалы өлшеуге мүмкіндік береді.
Стенд блоктарының өзара əрекеттесуі 7.4-сур.көрсетілген. Стендтің барлық құрылғысы деректер таңдау жүесіне жəне деректерді өңдеу жүйесіне кіреді. Деректер таңдау жүйесі инфрақызыл қадағалардың төрт сенсорлық бастиегін қамтиды. Әр бастиекте ҚБА (қуаттану байланысы бар аспап) екі қадағасы бар, оның бірі құрылғының ағында, басқасы ортасында орналасқан. Сонымен қатар алдынан, артынан, сол жəне оң жақтан көлбеу бұрыштарды өлшеу үшін ауытқулардың екі осьтік қадағасы бар. ҚБА қадағалары бейнелерді жібереді жəне қабылдайды, сондай-ақ бағдарланатын бақылаушымен өңделген жəне əрі қара өңдеуге радиожиілікті таратқыш (bluetooth) арқылы компьютерлік жүйеге жіберілетін деректерді өлшейді. Қадағадағы бейне қадаға жəне қарама-қарсы орналасқан инфрақызыл түтік арасындағы қатынасты көрсетеді.
Бастиектер арнайы қысқыштармен доңғалақ жиектеріне бекітіледі. Доңғалақ жиеңктері бойынша өзара орналасу сегіз қадағадан берілген суреттер бойынша анықталады, сосын доңғалақты реттеу параметрлері анықталады. Сегіз камера төрт тік бұрышы бар төртбұоышты қалыптастырады жне доңғалақтарды реттеу параметрлерін өлшейді.
Деректерді өңдеу жүйесі стендьің негізгі бөлігін білдіреді. Ол компьютерден, қуаттану көзі мен интерфейстерден тұрады. Жүйенің міндеті операциялық командаларды орындауда, деректерді өңдеуде жəне автомобиль өндірушілердің ақпараты мен реттеу параметрлерін ұсынуда.
Осылайша, жүйе автомобильді реттеу жөнінде нұсқау береді жəне тиісті есеп шығарады. Стендтің деректер базасы автомобиль өндірушілерден доңғалақтар орнатудың реттеу параметрлері туралы ақпарат ауқымынан тұрады. Стенд деректерді өлшеу барысында өндірушілерден алған деректермен салыстырады жəне оларды реттеу бойынша сəйкес ақпарат береді. Пайдаланушы кез келген уақытта деректер базасына жаңа автомобиль доңғалақтарын реттеу жөніндегі мəліметті қоса алады.
Доңғалақтар орнату бұрыштарын реттемес бұрын шиналардағы ауа қысымын; жоңғалақ дискктерінің радиалдық жəне осьтік ауытқымасын (осьтік үшін 1 мм, радиалдық - 0,7 мм аспауы тиіс); рөлдік доңғалақтың еркін жүрісін; алдынғы доңғалақ күпшелерінің мойынтірегіндегі еркін жүрісті (люфтті); аспаның бөлшектері мен тораптарының (резеңке металлды топсаларда деформация, бұзылу жəне тозу болмау керек) техникалық жағдайын тексеру керек. Байқалған ақауларды жою қажет.
Автомобильді стендке орнатқан соң, бұрыштарын тура тексерер алдында үстінен астына қарай 392...490 Н күшімен 2-3 рет автомобильдің аспасын басып шығыңыз, алдымен артқы бамперді, сосын - алдынғысын. Бұл ретте автомобильдің доңғалақтары оның бойлық осіне параллель орналасуы тиіс. Доңғалақ орнату бұрыштарын реттеуде жəне бақылауда əуелі бұрылыс осінің бойлық көлбеуінің бұрышын тексеріп реттейді, сосын - доңғалақтардың құлау бұрышын, соңында - доңғалақтардың қосылуын.
Егер бұрылыс осінің бойлық көлбеуінің бұрышының көлемі пайдалану жөніндегі басшылықтың деректеріне сəйкес келмесе, аспа кергісінің екі ұшынан орнатылған реттегіш шайбалар санын өзгерту керек. Бұрылыс осінің бойлық көлбеуінің бұрышын ұлғайту үшін оның алдынғы не артқы бөлігіндегі шайбалар санын азайту қажет. Жəне керсінше бұрышты кішірейту үшін шайбалар санын өсіру керек. Шайбалар санын өзгерткенде шайбадағы жүздер кергінің бүйіріне тіреліп қарап тұруын қадағалау қажет. Түгел реттегіш шайбалар алынғанда, резеңке металл топсасының ішкі тіреу шайбасын орнатуда осы ережені ұстанады. Талаптарды ұстанбағанда кергілерді бекіту сомындары босап кетуі мүмкін. Реттегіш шайбалар саныкергіде алдынан - екі данадан артық емес, ал артынан - төртеу.
Аспаның тетігіне қатысты кергінің орналасуы өзгермес үшін, бұрылыс осінің бойлық көлбеуін реттегенде кергіні тетікке қатысты бекітетін арнаы құрылғыны пайдаланған жөн - ол кергіні сомынға бекітетін сомынды бұрағандағы күштің əсерінен кергінің бұрылып кетуін болдырмады. Кергінің аяқтары тірелетін резеңке металлды топса мен резеңке жастықшалардың уақыттан бұрын тозуын блдырмас үшін осы талапты ұстану керек. Реттегіш шайбалардың бірін орнатуда не алып тастауда бұрылыс осінің бойлық көлбеу бұрышы 19°-қа өзгереді.
Алдынғы доңғалақтардың құлау бұрышы. Егер құдау бұрышы нормадан ерекшеленсе, оны ретке келтіру керек. Бұл үшін жоғарғы реттегіш бұрандаманы бұрап, үстінгі жəне астынғы бұрандамалардың сомындарын босату, жоңғалақтардың қажетті құлау бұрышын орнату қажет. Реттеп болған соң, сомындарды 88,2 Н :: м сəтімен тарту керек.
Алдынғы доңғалақтардың қосылуы. Егер қосылу көлемі нормаға келмесе, арнайы кілтпен рөлдік тартылыс ұштарының тарпалы бұрандамаларды босату, тартылысты айналдырып, қажетті қосылуды орнату қажет. Сосын шарлы топсаның жазықтығы бұрылыс тетігінің тіреуіш бетінің жазықтығына параллельді, сосын рөлдік тартылыс ұштарының бұрандамаларын 19,1... 30,9 Н :: м сəтімен тарту керек.
2.3 Жеңіл автомобильдің алдынғы аспасының ақауларын диагностикалау және жою.
Автомобиль аспасының мүмкін сынған белгілері жəне оларды жою əдістері 7.1-кестеде келтірілген.
2.4 Дербес серіппелі аспаны жөндеу
Автомобильден алдынғы аспаны шешу. Автомобильді көтергішке немесе қарау жырасына орнату, аялдау тежегішімен тежеу, күпшек қалпағын шешу, алдынғы доңғалақ бұрандамаларын босату, күпшек бекіту сомынын бұрап алу. автомобильдің алдынғы бөлігін көтеріп, алдынғы доңғалақтарын шешіп алу, алынғышпен аспа бағанының бұру тетігінен рөлдік тартылыстың шарлы топсасының саусағын сығып алу (7.5-сур.). Аспа тетігінен арқалық тұрақтандырғышының бағанасын, шанақтан кергі кронштейнін, бұрылыс жұдырығынан аспа тетігінің шарлы топсасын ажыратып алу. Шарлы топса бұрандамаларын бұрылыс жұдырығына қарай бұрағанда, топса ның қорғанысты қабын зақымдап алмас үшін бүйір кілтпен ғана пайдаланған жөн.
Кергінің алдынғы соңында реттегіш шайбалардың санын белгілеу, аспа тетігін шанақ кронштейнінен ажыратып, тетікті кергімен қоса шешу. Қалыптарды бұрылыс жұдырығына бағыттайтын бекіту бұрандамаларын бұрап алу, суппортты қалыптармен шанаққа құбыршек жүктелмейтіндей етіп тезнологиялық ілмекке асып қою. Бағананы шетке əкетіп бұра отырып, құрылғының көмегімен доңғалақ күпшесінен тең бұрыштық жылдамдықтардың топсасының оймакілтек ұшын сығып алу. Қозғалтқыш бөлігі жағынан телескопиялық бағананы бекіту сомындарын шанақ бүркегішіне қарай бұрау, алдынғы аспаның бағанасын бұрылыс жұдырығымен, жəне доңғалақ күпшегімен ұоса шешіп алу.
Көрсетілген операцияларды орындап, алдынғы аспадан басқа бағанды шешу. Сосын штангадан бағаналарды шешу, арқалық тұрақтандыруды бекіту сомындарын шанаққа бұру жəне қабылдайтын ітеуіш құбырдың астынан абайлап тұрақтандырғыш штангасын шығарып алу. Бекіткіш бұрандамаларды бұрап алу, кергілердің алдынғы топсаларымен алдынғы аспа арқалығын шешіп алу.
Аспаның тораптары мен бөлшектерін орнатуды шешуге кері ізде келесіні есепке алып орындау керек. кергілердің алдынғы сомындары, шанақ кронштейндеріне аспа тетіктерін бекітетін бұрандама сомындары, аспаның арқалық тетіктеріне тұрақтандырғыш бағаналарын бекіту сомындары жəне шанаққа тұрақтандырғыш бағаналарын бекіту сомындарын алдын ала тарту. Резеңке металлды топсаларды, резеңке төлкелер мен жастықтарды бекітетін барлық сомындар зауыт өндіруші ұсынған тарту сəтімен бекіту керек. Арқалық тұрақтандырғышын орнатқанда штангадағы жастықтардығ жалжып кетуін болдырмау, себебі олар қатаң тəртіпте орналасуы тиіс.
Телескопиялық бағананы бөлшектеу. Жинау барысында алдынғы доңғалақтардың құлауын сақтау үшінбелгілерді қосу үшін жұмыстарды бастамас бұрын реттегіш бұрандаманың басында өзара орналасуды белгілеу. Сосын бұрылыс жұдырығының бұрандамаларын бұрап алу жəне бұрылыс жұдырығын күпшемен қоса шешіп алу. Қажетсіз мойынтіректен доңғалақ күпшесін сығып керек емес, себебі оны қысқанда мойынтірек зақымдануы мүмкін.
Мойынтіректің жүрістігі автомобильдің түгел пайдалану мерізіміне есептелген. Доңғалақ не мойынтірек күпшесін зақымдағанда, күпшек пен мойынтіректі жақтаумен не пресспен сығып тастау.
Күпшекті пресстегенде мойынтірек бөлшектенуі мүмкін, ішкі сақинаның сыртқы жартысы күпшекте қалып қобюы мүмкін. Бұл жағдада əмбебап алынғышпен алу қажет. Бұл үшін күпшекте арнайы екіоймақ бар. Содан кейін тоқтатқыш сақинаны шешіп, жақтаумен мойынтіректі бұрылыс жұдырығынан сығып алу. Күпшектің қондыру жиаметрі зақымданғанда, оны ауыстыру керек.
Мойынтірек орнатқанда тəртіп келесідей. Сыртқы тоқтатқыш сақинаны бұрылыс жұдырығына орнату, мойынтіреғкті пресстеу. Бұл кезде 3 жақтауы (7.6-сур.) тек сыртқы сақинаны Мойынтіректің жүрістігі автомобильдің түгел пайдалану мерізіміне есептелген. Доңғалақ не мойынтірек күпшесін зақымдағанда, күпшек пен мойынтіректі жақтаумен не пресспен сығып тастау.
Күпшекті пресстегенде мойынтірек бөлшектенуі мүмкін, ішкі сақинаның сыртқы жартысы күпшекте қалып қобюы мүмкін. Бұл жағдада əмбебап алынғышпен алу қажет. Бұл үшін күпшекте арнайы екіоймақ бар. Содан кейін тоқтатқыш сақинаны шешіп, жақтаумен мойынтіректі бұрылыс жұдырығынан сығып алу. Күпшектің қондыру жиаметрі зақымданғанда, оны ауыстыру керек.
Мойынтірек орнатқанда тəртіп келесідей. Сыртқы тоқтатқыш сақинаны бұрылыс жұдырығына орнату, мойынтіреғкті пресстеу. Бұл кезде 3 жақтауы (7.6-сур.) тек сыртқы сақинаны кірісу. Оны қысқанда 1 жақтауы (7.7-сур.) мойынтіректің ішкі сақинасына тірелуі тиіс. Бұрылыс жұдырығына орнатқан соң, автомобильге жаңа не бұрын пайдаланылғлан, бірақ басқа автомобильде, сомынды орнату жəне 225,6...247 Н :: м сəтімен бекіту, сосын сіргелеу. Тежегіш дисктің қорғанысты қабының бұранмаларын босатып шешу.
Аспа бағанын 1 құрылғыға орнату (7.8-сур.), среіппесін қысу жəне штокты кілтпен ұстап тұрып, 2 сомынын арнайы кілтпен бұрап алу (7.9-сур.). 3 үстінгі тіреуішті мойынтірекпен шешіп алу, 5 серіппесін босатып, оны жне жоғарғы 4 тіреуіш тостағанды, сосын 9 буферді 8 қабымен қоса шешіп алу. Әрі қарай бөлшектер алдында бағанды тексеру. Бағана тік тұрғанда (штогы жоғары қарап) созу-қысу толық жүрісін бірнеше рет орындау керек, сосын шток құлаусыз жəне қажалусыз, қағыссыз жəне бөгде дыбыссыз жылжуы тиіс. Сұйқытықтың ағуына, деформацияға жəне бағана корпусының, тіреу тостағанының, бағана кронштені мен бұру тетігінің бұзылулына жол берілмейді. Бағана корпусының үстінгі жағында аздап булану ақаулықтың белгісі емес, аспа бағанасын ауыстыру не жөндеуге себеп бола алмайды.
Бағананың жұмысқа қабілеттілігін анағұрлым тура бағалауды түсірілген диаграмма бойынша динамометриялық стендте жүргізеді. Бағананы жөндеу керек болған жағдайда оның кронштейнін оның жақтары басқыш ерніне перпендикуляр болатындай етіп басқыштарға қысу керек. осында бекітуде деформация болмайды. Бағананы бөлшектегенде арнайы аспаптар жинағын пайдалану керек, ал жұмысты келесі тəртіпте орындау қазжет. Қысу жүрісі буферінің 2 тіреуішін (7.10-сур.) шешу, осы үшін жазық қаққы бойынша балғамен тіреуішті айналдыра төменнен жоғары сəл ұрады. 1 арнайы кілтімен (7.11-сур.) корпус сомынын бұрау, корпустан жұмысшы цилиндрді штокпен жəне оның бөлшектерімен қоса шығару. Штоктан қорғанысты сақинаны, төсенішті, құрсауды манжетамен қоса шешу, цилиндрден сұйықтықты ағызу, сол үшін штокты оның толық жүріс шамасына бірнеше рет жылжыту, қысу клапанын ұрмай, құрсаудың дефформациясын болдырмай орындау керек.
Сосын штокты астыға басып, илиндрдің астынғы тесігінен поршенбді штокпен қоса шығару; бұл ретте бағыттау төлкенің фоторопласттық жабыны зақымданбауын қадағалау қажет. штокты басқыштарға қысып, қайтарым клапанының сомынын бұрап алу, сосын штоктан қайтарым клапанының бөлшегін, поршеньді жəне қайта шығару клапанының бөлшегін шешу. Бағана корпусын басқыштардан босатып, сұйықтықты ағызу. Балғамен не арнайы қаққымен абайлап бағыттаушы төлкені жұмысшы цилиндрден қағып шығару (бұл кезде цилиндрде жапырылыстар болмауын байқаңыз). Цилиндрден гидравликалық буфердің серіппесі мен плунжерн шығару. Қысу клапанын бөлшектеу, корпустан серіппені, тəрелке мен клапан дискін бірізді алып шығару.
Бөлшектердің техникалық күйін тексеру. Алдынғы аспаны түгел бөлшегін керосинмен жуу жəне кептіру. Телескопиялық бағана бөлшектерінің келесі талаптарға сəйкестігін мұқият тексеру. Қысу жəне қайтарым клапандарының дисктерін, сондай-ақ қата шығаратын клапан тəрелкесі деформацияланбаған болуы, қайта шығару клапаны тəрлекесінің жазықтығы 0,05 мм аспауы тиіс. Поршеннің, поршендік сақинаның, бағыттаушы төлкенің, штоктың, цилиндрдің, буфер плунжерінің жұмысшы беттері содырсыз, майысусыз жəне тозу ізінсіз болуы керек. Манжетаның жұмысшы ернеулерінде зақымдар немесе тозу іздері болуы керек. Штоктың бағыттаушы төлке фоторопласттық қабатында сызықіздер, содырлар мен қабаттасулар болмауы керек. Қайтарым ... жалғасы
Автомобиль белдіктерін рамаға немесе шанаққа бекіту рессордың не амортизаторлардың көмегімен жүзеге асады. Рессор мен амортизатордың жағдайынан артқы жəне алдынғы белдіктердің өзара дұрыс орналасуы тəуелді. Белдіктердің елеусіз ауытқуы автомобильдің басқаруын бұзуға, қозғалыстағы қосымша қарсыластықтарға, жанармайдың көп шығынына жəне шиналардың тозуына алып келеді. Рессорлардың жағдайын - майысуы мен ұзындығын шаблондармен өлшейді.
Аспаға техникалық қызмет көрсету оның конструкиясына байланысты. Рессорлық аспаның сенімді əрі ұзақ жұмысы - оны жүйелі сылап жəне бекітуді тартып отыру. Рессорлық аспаның жапырақтарының тотығуы олардың жамардылық мерзімін азайтады. Жеңіл автомобильде қолданылатын гидравликалық бағаналары бар алдынғы серіппелі аспаға əрбір техникалық қызмет көрсетуде қаптарда механикалық зақымдардың болмауына ерекше назар аударып, аспаның шарлы топсаларының қорғанысты қаптарының жағдайын тексеру керек. Аспа бөлшектерінде жарылыстар, жол төсеміне қажалу іздері, арқалық тетіктердің, тұрақтандырғыш штангалары мен бағандарының, соымен қатар аспа тораптары мен элементтері бекітілген жерлерде шанақ алды бөлшектерінің деформаиясы бар жоғын тексеру. Аспа бөлшектерінің, ең əуелі шанақ алдының бөлшектерінің деформаиясы доңғалақ орнату бұрыштарын бұзады жəне оларды ттеу мүмкіндігінен айырады.
Резеңке металл топсаларының, резеңке жастықшаларының, аспаның шарлы топспаларының жағдайын, сонымен қатар аспаның телескопиялық бағаналардың жоғарғы тіреуіштерінің жағдайын (отырып қалуын) тексеру керек. Резеңке металлды топсалар мен резеңке жастықтары жаралыстар жағдайында жəне резеңке біржақты ісініп кеткенде, сондай-ақ олардың бүйір беттері кесілгенде оларды ауыстыру қажет. аспаның шарлы топсасын тексеру үшін доңғалақты шешіп, төменгі тетік пен тежегіш диск арасын өлшеу керек. Егер аспаны бербегенде арақашықтығы 0,8 мм артық өзгермесе шарлы топсаны ауыстыру керек. Шарлы топсаны бұдан анығырақ тексеру 7.2.2-бөлімшесінде жазылған. Автомобильде шарлы топсаның саңылауын өлшеу үшін арнайы құрылғыны падалану керек.
Рөлдік басқару буындарын жəне автомобиль аспасын автосервисте диагностикалау люфт тестерімен жүргізуге болады, онда амортизатор мен тіреуіштер бекітулерін, қозғалтқыш аспасын, доңғалақ күпшесінің мойынтірегін, тəуелсіз аспа топсасын, аспаның арқалық тетігін, рөлдік тартылыс пен басқа тораптарды тексеруге болады. Тестер (7.2-сур.) антифрикиондық қаптамалары жəне пневмоцилиндр штогымен бұрыштық ось айналасында қозғалатын алаңы бар жылжыматын плитадан тұратын стационарлық орнатылған платформаны білдірелі. Ол көтергіште не қарау жырасында орнатыла алады. Алаңды жылжытуды басқару қаралатын механизмдерді жарықтандыратын шамдағы түйменің көмегімен жүргізіледі.
Тестердің жұмыс істеу қағидаты электр қозғалтқышын қосқанда арнайы құрылғымен оның айналу қозғалысы тербеліске түрленуінде; айналу сəті сермермен ұлғаяды. Тербеліс қозғалысы серіппе мен реттегіш винт арқылы тетікке, содан кейін автомобильдің доңғалағы мінетін платформаға беріледі. Тербелістер автомобиль аспасымен қабылданады, жəне электр қозғалтқышы сөнгеннен кейін, аспа мен платформа тербелістерінің жиілігі бірдей болады. Кейін тербелістер амортизатормен тоқтатылады. Өзі жазатын диаграммдық дискте амплитудасына байланысты максималды жəне минималды тербелістер көрінеді, олар эталондықпен салыстырылады - жазу ұзақтығы мен тербелісті сөндіру уақыты. Тербелісті тіркеу уақытын қысқарту үшін стендке тербелісті автоматты жазып алатын құрылғы орнатылады.
2.2 Доңғалақ орнату бұрыштарын тексеру және реттеу.
Доңғалақ орнату бұрыштары өндіруші зауыттың ұсынымдарына сəйкес келуі тиіс. Доңғалақ орнату бұрыштарын тексеру аспа бөлшектерін ауыстыру не жөндеуден кейін міндетті, бұл доңғалақ орнату бұрыштарының өзгеруіне алып келуі мүмкін. Автосервисте доңғалақтарлы тексеруді жəне реттеуді арнайы стендте жүргізеді (7.3-сур.), ол арбадан, компьютерден, интерфейстік схемадан жəне қуаттану көзінен тұратын жұмыс платформасын білдіреді. Компьютерлік блок жұмысшы компьютерден, монитордан, пернетактадан, тышқаннан жəне принтерден тұрады. Монитор, пернетақта мен тышқан арбаның үстіңгі бөлігінде орналасқан; принтер орта бөлімшесінде орналасқан, ал жүйелік блок арбаның арнайы бөлімшесінде жайғасқан. Стендтің мамандандырылған бағдарламалық қамтамасыз етуі қажетті параметрлерді жылдам əрі сапалы өлшеуге мүмкіндік береді.
Стенд блоктарының өзара əрекеттесуі 7.4-сур.көрсетілген. Стендтің барлық құрылғысы деректер таңдау жүесіне жəне деректерді өңдеу жүйесіне кіреді. Деректер таңдау жүйесі инфрақызыл қадағалардың төрт сенсорлық бастиегін қамтиды. Әр бастиекте ҚБА (қуаттану байланысы бар аспап) екі қадағасы бар, оның бірі құрылғының ағында, басқасы ортасында орналасқан. Сонымен қатар алдынан, артынан, сол жəне оң жақтан көлбеу бұрыштарды өлшеу үшін ауытқулардың екі осьтік қадағасы бар. ҚБА қадағалары бейнелерді жібереді жəне қабылдайды, сондай-ақ бағдарланатын бақылаушымен өңделген жəне əрі қара өңдеуге радиожиілікті таратқыш (bluetooth) арқылы компьютерлік жүйеге жіберілетін деректерді өлшейді. Қадағадағы бейне қадаға жəне қарама-қарсы орналасқан инфрақызыл түтік арасындағы қатынасты көрсетеді.
Бастиектер арнайы қысқыштармен доңғалақ жиектеріне бекітіледі. Доңғалақ жиеңктері бойынша өзара орналасу сегіз қадағадан берілген суреттер бойынша анықталады, сосын доңғалақты реттеу параметрлері анықталады. Сегіз камера төрт тік бұрышы бар төртбұоышты қалыптастырады жне доңғалақтарды реттеу параметрлерін өлшейді.
Деректерді өңдеу жүйесі стендьің негізгі бөлігін білдіреді. Ол компьютерден, қуаттану көзі мен интерфейстерден тұрады. Жүйенің міндеті операциялық командаларды орындауда, деректерді өңдеуде жəне автомобиль өндірушілердің ақпараты мен реттеу параметрлерін ұсынуда.
Осылайша, жүйе автомобильді реттеу жөнінде нұсқау береді жəне тиісті есеп шығарады. Стендтің деректер базасы автомобиль өндірушілерден доңғалақтар орнатудың реттеу параметрлері туралы ақпарат ауқымынан тұрады. Стенд деректерді өлшеу барысында өндірушілерден алған деректермен салыстырады жəне оларды реттеу бойынша сəйкес ақпарат береді. Пайдаланушы кез келген уақытта деректер базасына жаңа автомобиль доңғалақтарын реттеу жөніндегі мəліметті қоса алады.
Доңғалақтар орнату бұрыштарын реттемес бұрын шиналардағы ауа қысымын; жоңғалақ дискктерінің радиалдық жəне осьтік ауытқымасын (осьтік үшін 1 мм, радиалдық - 0,7 мм аспауы тиіс); рөлдік доңғалақтың еркін жүрісін; алдынғы доңғалақ күпшелерінің мойынтірегіндегі еркін жүрісті (люфтті); аспаның бөлшектері мен тораптарының (резеңке металлды топсаларда деформация, бұзылу жəне тозу болмау керек) техникалық жағдайын тексеру керек. Байқалған ақауларды жою қажет.
Автомобильді стендке орнатқан соң, бұрыштарын тура тексерер алдында үстінен астына қарай 392...490 Н күшімен 2-3 рет автомобильдің аспасын басып шығыңыз, алдымен артқы бамперді, сосын - алдынғысын. Бұл ретте автомобильдің доңғалақтары оның бойлық осіне параллель орналасуы тиіс. Доңғалақ орнату бұрыштарын реттеуде жəне бақылауда əуелі бұрылыс осінің бойлық көлбеуінің бұрышын тексеріп реттейді, сосын - доңғалақтардың құлау бұрышын, соңында - доңғалақтардың қосылуын.
Егер бұрылыс осінің бойлық көлбеуінің бұрышының көлемі пайдалану жөніндегі басшылықтың деректеріне сəйкес келмесе, аспа кергісінің екі ұшынан орнатылған реттегіш шайбалар санын өзгерту керек. Бұрылыс осінің бойлық көлбеуінің бұрышын ұлғайту үшін оның алдынғы не артқы бөлігіндегі шайбалар санын азайту қажет. Жəне керсінше бұрышты кішірейту үшін шайбалар санын өсіру керек. Шайбалар санын өзгерткенде шайбадағы жүздер кергінің бүйіріне тіреліп қарап тұруын қадағалау қажет. Түгел реттегіш шайбалар алынғанда, резеңке металл топсасының ішкі тіреу шайбасын орнатуда осы ережені ұстанады. Талаптарды ұстанбағанда кергілерді бекіту сомындары босап кетуі мүмкін. Реттегіш шайбалар саныкергіде алдынан - екі данадан артық емес, ал артынан - төртеу.
Аспаның тетігіне қатысты кергінің орналасуы өзгермес үшін, бұрылыс осінің бойлық көлбеуін реттегенде кергіні тетікке қатысты бекітетін арнаы құрылғыны пайдаланған жөн - ол кергіні сомынға бекітетін сомынды бұрағандағы күштің əсерінен кергінің бұрылып кетуін болдырмады. Кергінің аяқтары тірелетін резеңке металлды топса мен резеңке жастықшалардың уақыттан бұрын тозуын блдырмас үшін осы талапты ұстану керек. Реттегіш шайбалардың бірін орнатуда не алып тастауда бұрылыс осінің бойлық көлбеу бұрышы 19°-қа өзгереді.
Алдынғы доңғалақтардың құлау бұрышы. Егер құдау бұрышы нормадан ерекшеленсе, оны ретке келтіру керек. Бұл үшін жоғарғы реттегіш бұрандаманы бұрап, үстінгі жəне астынғы бұрандамалардың сомындарын босату, жоңғалақтардың қажетті құлау бұрышын орнату қажет. Реттеп болған соң, сомындарды 88,2 Н :: м сəтімен тарту керек.
Алдынғы доңғалақтардың қосылуы. Егер қосылу көлемі нормаға келмесе, арнайы кілтпен рөлдік тартылыс ұштарының тарпалы бұрандамаларды босату, тартылысты айналдырып, қажетті қосылуды орнату қажет. Сосын шарлы топсаның жазықтығы бұрылыс тетігінің тіреуіш бетінің жазықтығына параллельді, сосын рөлдік тартылыс ұштарының бұрандамаларын 19,1... 30,9 Н :: м сəтімен тарту керек.
2.3 Жеңіл автомобильдің алдынғы аспасының ақауларын диагностикалау және жою.
Автомобиль аспасының мүмкін сынған белгілері жəне оларды жою əдістері 7.1-кестеде келтірілген.
2.4 Дербес серіппелі аспаны жөндеу
Автомобильден алдынғы аспаны шешу. Автомобильді көтергішке немесе қарау жырасына орнату, аялдау тежегішімен тежеу, күпшек қалпағын шешу, алдынғы доңғалақ бұрандамаларын босату, күпшек бекіту сомынын бұрап алу. автомобильдің алдынғы бөлігін көтеріп, алдынғы доңғалақтарын шешіп алу, алынғышпен аспа бағанының бұру тетігінен рөлдік тартылыстың шарлы топсасының саусағын сығып алу (7.5-сур.). Аспа тетігінен арқалық тұрақтандырғышының бағанасын, шанақтан кергі кронштейнін, бұрылыс жұдырығынан аспа тетігінің шарлы топсасын ажыратып алу. Шарлы топса бұрандамаларын бұрылыс жұдырығына қарай бұрағанда, топса ның қорғанысты қабын зақымдап алмас үшін бүйір кілтпен ғана пайдаланған жөн.
Кергінің алдынғы соңында реттегіш шайбалардың санын белгілеу, аспа тетігін шанақ кронштейнінен ажыратып, тетікті кергімен қоса шешу. Қалыптарды бұрылыс жұдырығына бағыттайтын бекіту бұрандамаларын бұрап алу, суппортты қалыптармен шанаққа құбыршек жүктелмейтіндей етіп тезнологиялық ілмекке асып қою. Бағананы шетке əкетіп бұра отырып, құрылғының көмегімен доңғалақ күпшесінен тең бұрыштық жылдамдықтардың топсасының оймакілтек ұшын сығып алу. Қозғалтқыш бөлігі жағынан телескопиялық бағананы бекіту сомындарын шанақ бүркегішіне қарай бұрау, алдынғы аспаның бағанасын бұрылыс жұдырығымен, жəне доңғалақ күпшегімен ұоса шешіп алу.
Көрсетілген операцияларды орындап, алдынғы аспадан басқа бағанды шешу. Сосын штангадан бағаналарды шешу, арқалық тұрақтандыруды бекіту сомындарын шанаққа бұру жəне қабылдайтын ітеуіш құбырдың астынан абайлап тұрақтандырғыш штангасын шығарып алу. Бекіткіш бұрандамаларды бұрап алу, кергілердің алдынғы топсаларымен алдынғы аспа арқалығын шешіп алу.
Аспаның тораптары мен бөлшектерін орнатуды шешуге кері ізде келесіні есепке алып орындау керек. кергілердің алдынғы сомындары, шанақ кронштейндеріне аспа тетіктерін бекітетін бұрандама сомындары, аспаның арқалық тетіктеріне тұрақтандырғыш бағаналарын бекіту сомындары жəне шанаққа тұрақтандырғыш бағаналарын бекіту сомындарын алдын ала тарту. Резеңке металлды топсаларды, резеңке төлкелер мен жастықтарды бекітетін барлық сомындар зауыт өндіруші ұсынған тарту сəтімен бекіту керек. Арқалық тұрақтандырғышын орнатқанда штангадағы жастықтардығ жалжып кетуін болдырмау, себебі олар қатаң тəртіпте орналасуы тиіс.
Телескопиялық бағананы бөлшектеу. Жинау барысында алдынғы доңғалақтардың құлауын сақтау үшінбелгілерді қосу үшін жұмыстарды бастамас бұрын реттегіш бұрандаманың басында өзара орналасуды белгілеу. Сосын бұрылыс жұдырығының бұрандамаларын бұрап алу жəне бұрылыс жұдырығын күпшемен қоса шешіп алу. Қажетсіз мойынтіректен доңғалақ күпшесін сығып керек емес, себебі оны қысқанда мойынтірек зақымдануы мүмкін.
Мойынтіректің жүрістігі автомобильдің түгел пайдалану мерізіміне есептелген. Доңғалақ не мойынтірек күпшесін зақымдағанда, күпшек пен мойынтіректі жақтаумен не пресспен сығып тастау.
Күпшекті пресстегенде мойынтірек бөлшектенуі мүмкін, ішкі сақинаның сыртқы жартысы күпшекте қалып қобюы мүмкін. Бұл жағдада əмбебап алынғышпен алу қажет. Бұл үшін күпшекте арнайы екіоймақ бар. Содан кейін тоқтатқыш сақинаны шешіп, жақтаумен мойынтіректі бұрылыс жұдырығынан сығып алу. Күпшектің қондыру жиаметрі зақымданғанда, оны ауыстыру керек.
Мойынтірек орнатқанда тəртіп келесідей. Сыртқы тоқтатқыш сақинаны бұрылыс жұдырығына орнату, мойынтіреғкті пресстеу. Бұл кезде 3 жақтауы (7.6-сур.) тек сыртқы сақинаны Мойынтіректің жүрістігі автомобильдің түгел пайдалану мерізіміне есептелген. Доңғалақ не мойынтірек күпшесін зақымдағанда, күпшек пен мойынтіректі жақтаумен не пресспен сығып тастау.
Күпшекті пресстегенде мойынтірек бөлшектенуі мүмкін, ішкі сақинаның сыртқы жартысы күпшекте қалып қобюы мүмкін. Бұл жағдада əмбебап алынғышпен алу қажет. Бұл үшін күпшекте арнайы екіоймақ бар. Содан кейін тоқтатқыш сақинаны шешіп, жақтаумен мойынтіректі бұрылыс жұдырығынан сығып алу. Күпшектің қондыру жиаметрі зақымданғанда, оны ауыстыру керек.
Мойынтірек орнатқанда тəртіп келесідей. Сыртқы тоқтатқыш сақинаны бұрылыс жұдырығына орнату, мойынтіреғкті пресстеу. Бұл кезде 3 жақтауы (7.6-сур.) тек сыртқы сақинаны кірісу. Оны қысқанда 1 жақтауы (7.7-сур.) мойынтіректің ішкі сақинасына тірелуі тиіс. Бұрылыс жұдырығына орнатқан соң, автомобильге жаңа не бұрын пайдаланылғлан, бірақ басқа автомобильде, сомынды орнату жəне 225,6...247 Н :: м сəтімен бекіту, сосын сіргелеу. Тежегіш дисктің қорғанысты қабының бұранмаларын босатып шешу.
Аспа бағанын 1 құрылғыға орнату (7.8-сур.), среіппесін қысу жəне штокты кілтпен ұстап тұрып, 2 сомынын арнайы кілтпен бұрап алу (7.9-сур.). 3 үстінгі тіреуішті мойынтірекпен шешіп алу, 5 серіппесін босатып, оны жне жоғарғы 4 тіреуіш тостағанды, сосын 9 буферді 8 қабымен қоса шешіп алу. Әрі қарай бөлшектер алдында бағанды тексеру. Бағана тік тұрғанда (штогы жоғары қарап) созу-қысу толық жүрісін бірнеше рет орындау керек, сосын шток құлаусыз жəне қажалусыз, қағыссыз жəне бөгде дыбыссыз жылжуы тиіс. Сұйқытықтың ағуына, деформацияға жəне бағана корпусының, тіреу тостағанының, бағана кронштені мен бұру тетігінің бұзылулына жол берілмейді. Бағана корпусының үстінгі жағында аздап булану ақаулықтың белгісі емес, аспа бағанасын ауыстыру не жөндеуге себеп бола алмайды.
Бағананың жұмысқа қабілеттілігін анағұрлым тура бағалауды түсірілген диаграмма бойынша динамометриялық стендте жүргізеді. Бағананы жөндеу керек болған жағдайда оның кронштейнін оның жақтары басқыш ерніне перпендикуляр болатындай етіп басқыштарға қысу керек. осында бекітуде деформация болмайды. Бағананы бөлшектегенде арнайы аспаптар жинағын пайдалану керек, ал жұмысты келесі тəртіпте орындау қазжет. Қысу жүрісі буферінің 2 тіреуішін (7.10-сур.) шешу, осы үшін жазық қаққы бойынша балғамен тіреуішті айналдыра төменнен жоғары сəл ұрады. 1 арнайы кілтімен (7.11-сур.) корпус сомынын бұрау, корпустан жұмысшы цилиндрді штокпен жəне оның бөлшектерімен қоса шығару. Штоктан қорғанысты сақинаны, төсенішті, құрсауды манжетамен қоса шешу, цилиндрден сұйықтықты ағызу, сол үшін штокты оның толық жүріс шамасына бірнеше рет жылжыту, қысу клапанын ұрмай, құрсаудың дефформациясын болдырмай орындау керек.
Сосын штокты астыға басып, илиндрдің астынғы тесігінен поршенбді штокпен қоса шығару; бұл ретте бағыттау төлкенің фоторопласттық жабыны зақымданбауын қадағалау қажет. штокты басқыштарға қысып, қайтарым клапанының сомынын бұрап алу, сосын штоктан қайтарым клапанының бөлшегін, поршеньді жəне қайта шығару клапанының бөлшегін шешу. Бағана корпусын басқыштардан босатып, сұйықтықты ағызу. Балғамен не арнайы қаққымен абайлап бағыттаушы төлкені жұмысшы цилиндрден қағып шығару (бұл кезде цилиндрде жапырылыстар болмауын байқаңыз). Цилиндрден гидравликалық буфердің серіппесі мен плунжерн шығару. Қысу клапанын бөлшектеу, корпустан серіппені, тəрелке мен клапан дискін бірізді алып шығару.
Бөлшектердің техникалық күйін тексеру. Алдынғы аспаны түгел бөлшегін керосинмен жуу жəне кептіру. Телескопиялық бағана бөлшектерінің келесі талаптарға сəйкестігін мұқият тексеру. Қысу жəне қайтарым клапандарының дисктерін, сондай-ақ қата шығаратын клапан тəрелкесі деформацияланбаған болуы, қайта шығару клапаны тəрлекесінің жазықтығы 0,05 мм аспауы тиіс. Поршеннің, поршендік сақинаның, бағыттаушы төлкенің, штоктың, цилиндрдің, буфер плунжерінің жұмысшы беттері содырсыз, майысусыз жəне тозу ізінсіз болуы керек. Манжетаның жұмысшы ернеулерінде зақымдар немесе тозу іздері болуы керек. Штоктың бағыттаушы төлке фоторопласттық қабатында сызықіздер, содырлар мен қабаттасулар болмауы керек. Қайтарым ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz