С ПРОГРАММАЛАУ ТІЛІНІҢ ЦИКЛДІК ОПЕРАТОРЛАРЫ. КҮРДЕЛІ ЦИКЛДЕР


6-7 дәрістер. С++ ПРОГРАММАЛАУ ТІЛІНІҢ ЦИКЛДІК ОПЕРАТОРЛАРЫ. КҮРДЕЛІ ЦИКЛДЕР.
Цикл операторлары бірнеше рет қайталанатын есептеулерді орындау үшін қажет. Кез келген цикл сол цикл тұлғасынан (денесінен), яғни қайталанатын операторлар тізбегінен, бастапқы мәндер тағайындаудан, цикл параметрлерін өзгертуден және циклді қайталау шартын тексеруден тұрады (7.1 сурет). Циклдің бір рет орындалуы итерация (қадам) деп аталады. Шартты тексеру әрбір итерация сайын - цикл тұлғасына дейін (алғы шартты цикл) немесе цикл тұлғасынан соң (соңғы шартты цикл) атқарылады. Олардың айырмашылығы - соңғы шартты цикл, кем дегенде, бір рет орындалады да, содан кейін барып циклді қайталау шарты тексеріледі. Ал, алғы шартты циклде оны қайталау шарты цикл тұлғасынан бұрын тексеріледі, сондықтан кейде ол бір рет те орындалмай қалуы мүмкін.
+
-
-
Бастапқы
мәндер
Шарт?
Циклпараметрін өзгерту
Операторлар
Бастапқы
мәндер
Шарт?
Операторлар
Циклпараметрін өзгерту
+
+
-
-
Бастапқы
мәндер
Шарт?
Циклпараметрін өзгерту
Операторлар
Бастапқы
мәндер
Шарт?
Операторлар
Циклпараметрін өзгерту
+
б
б
а
а
а ә1-сурет. Цикл операторларының құрылымдық схемасы:
а - алғы шартты цикл; ә - соңғы шартты цикл
Цикл тұлғасында мәні өзгертілетін айнымалылар цикл параметрлері болып табылады. Тұрақты қадаммен әрбір итерация сайын өзгертіліп отырылатын бүтін типтегі цик - л парараметрлері цикл санауыштары деп аталадлы.
Бастапқы параметрлер мәндері айқын түрде берілмеуі де мүмкін, олар циклге кір - ген - ге дейін оның ішінде мәндері өзертілетін айнымалылар мәндерін беру үшін қажет.
Цикл оны қайталау шарты орындалмаған кезде аяқталады. Цикл қадамының немесе жалпы циклдің аяғына жетпей, доғарылатын кездері болады, олар break, conti - nue, return және goto операторлары көмегімен іске асырылады. Сырттан цикл ішіне басқаруды беру болмауы тиіс.
СC++ тілдерінде ыңғайлылығына қарай қолданылатын үш түрлі цикл оператор - лары бар, олар - while, do .. while және for.
Алғы шартты цикл (while - әзірше)
Орындалу саны алдын ала белгісіз болатын циклдер құру кезінде шарттары алдын ала немесе соңынан тексерілетін екі цикл түрі бар. Шарты алдын ала тексерілетін цикл операторының орындалу схе - масы 7.1а-суретте көрсетілген. Оның жазылуы:
while (шарт-өрнек) оператор;
Мұнда шарт ретінде қатынас таңбалары кіретін шартты өрнек пайдаланылуы мүмкін. Өрнек типі арифметикалық немесе соған келтірілетін түрде болуы тиіс. Опера - тор қарапайым немесе құрама болуы мүмкін. Ол құрама оператор болса, онда операторлар жиыны жүйелі жақшаға алынып жазылады. While операторы орындал - ғанда, алдымен жақша ішіндегі өрнек есептеліп тексеріледі. Егер өрнек мәні ақиқат болса немесе жалпы жағдайда 0-ге тең болмаса, онда оператор атқары - лады. Содан соң жақшадағы өрнек тағы да есеп - теледі. Егер өрнек мәні жалған болса (немесе жалпы жағдайда 0-ге тең болса), онда while цикл операторы өз жұмысын аяқтайды.
Мұнда шарт-өрнек құрамына кіретін айнымалы цикл ішінде өзге - ріп отырады.
2-сурет. Бүтін сандарды қосу алгоритмі
Басы
s=0
k=1
жоқ
k=100
s=s+k
k=k+1
s
Соңы
иә
2-сурет. Бүтін сандарды қосу алгоритмі
Басы
s=0
k=1
жоқ
k=100
s=s+k
k=k+1
s
Соңы
иә
1-мысал (7.2 сурет). * 1-ден 100-ге дейінгі бүтін
сандар қосындысы *
#includeiostream
#include stdio.h
#include conio.h
main ()
{
S
k
6
101
int s,k;
s=0; k=1;
while (k=100)
{ s=s+k;
k++;
}
cout"s= %d"s;
cout"\nАяқтау үшін Enter басыңыз\n";
return 0;
}
S=1+2+3+4+5+6+...+100=
басы
х =x0
жоқ
иә
x=xk
y=f(x)
x=x+dx
x,y
соңы
x0,xk,dx енгізу
3-сурет. Функция мәндерін есептеу алгоритмі
басы
х =x0
жоқ
иә
x=xk
y=f(x)
x=x+dx
x,y
соңы
x0,xk,dx енгізу
3-сурет. Функция мәндерін есептеу алгоритмі
6-мысал. y=-2.4x2 +5x-3 функциясы мәндерін оның аргументі х0-ден хk-ға дейін қадамы dx бол - ып өзгерген кез - дерде анықтау керек. Мұнда программа С тілі стилінде жазылып, цикл ал - дын - да параметрге алғашқы мән меншікте - леді де, параметр цикл ішінде берілген қадамға өзгеріп оты - рады (7.3-сурет). Жал - пы функция кез келген түрде беріле алады. Ол параметр мәніне байланысты тармақ - талып кететін функция да болуы мүмкін.
* х тұрақты қадаммен х0-ден хk-ға дейін өзгергенде, функция мәндері кестесін алу, х0, хk, dx (қадам) перне - лерден енгізіледі *
#includeiostream
#include stdio.h
#include math.h
#include conio.h
using namespace std;
int main()
{ float x,y,x0,xk,dx;
cout"х-тің бастапқы,соңғы мәндері:";
cin&x0;
cin&xk;
cout"х-тің өзгеру қадамы dх: ";
cindx;
cout"----------------------\n";
cout" x y\n";
cout"----------------------\n";
x=x0;
while (x=xk)
{y=-2.4*x*x+5*x-3*sqrt(fabs(x));
cout"x= y="x,y;
x+=dx;
}
cout"----------------------\n";
return 0;
}
Келесі мысалда енгізілген num бүтін санының барлық бөлгіштері С++ тілі стилінде анықталады.
Бүтін оң санның бөлгіштерін анықтау
#include iostream
using namespace std;
int main()
{int num;
cout "\nSan engizingiz : "; cin num;
int half = num2; санның жартысы
int div = 2; алғашқы бөлгіш ... жалғасы
Цикл операторлары бірнеше рет қайталанатын есептеулерді орындау үшін қажет. Кез келген цикл сол цикл тұлғасынан (денесінен), яғни қайталанатын операторлар тізбегінен, бастапқы мәндер тағайындаудан, цикл параметрлерін өзгертуден және циклді қайталау шартын тексеруден тұрады (7.1 сурет). Циклдің бір рет орындалуы итерация (қадам) деп аталады. Шартты тексеру әрбір итерация сайын - цикл тұлғасына дейін (алғы шартты цикл) немесе цикл тұлғасынан соң (соңғы шартты цикл) атқарылады. Олардың айырмашылығы - соңғы шартты цикл, кем дегенде, бір рет орындалады да, содан кейін барып циклді қайталау шарты тексеріледі. Ал, алғы шартты циклде оны қайталау шарты цикл тұлғасынан бұрын тексеріледі, сондықтан кейде ол бір рет те орындалмай қалуы мүмкін.
+
-
-
Бастапқы
мәндер
Шарт?
Циклпараметрін өзгерту
Операторлар
Бастапқы
мәндер
Шарт?
Операторлар
Циклпараметрін өзгерту
+
+
-
-
Бастапқы
мәндер
Шарт?
Циклпараметрін өзгерту
Операторлар
Бастапқы
мәндер
Шарт?
Операторлар
Циклпараметрін өзгерту
+
б
б
а
а
а ә1-сурет. Цикл операторларының құрылымдық схемасы:
а - алғы шартты цикл; ә - соңғы шартты цикл
Цикл тұлғасында мәні өзгертілетін айнымалылар цикл параметрлері болып табылады. Тұрақты қадаммен әрбір итерация сайын өзгертіліп отырылатын бүтін типтегі цик - л парараметрлері цикл санауыштары деп аталадлы.
Бастапқы параметрлер мәндері айқын түрде берілмеуі де мүмкін, олар циклге кір - ген - ге дейін оның ішінде мәндері өзертілетін айнымалылар мәндерін беру үшін қажет.
Цикл оны қайталау шарты орындалмаған кезде аяқталады. Цикл қадамының немесе жалпы циклдің аяғына жетпей, доғарылатын кездері болады, олар break, conti - nue, return және goto операторлары көмегімен іске асырылады. Сырттан цикл ішіне басқаруды беру болмауы тиіс.
СC++ тілдерінде ыңғайлылығына қарай қолданылатын үш түрлі цикл оператор - лары бар, олар - while, do .. while және for.
Алғы шартты цикл (while - әзірше)
Орындалу саны алдын ала белгісіз болатын циклдер құру кезінде шарттары алдын ала немесе соңынан тексерілетін екі цикл түрі бар. Шарты алдын ала тексерілетін цикл операторының орындалу схе - масы 7.1а-суретте көрсетілген. Оның жазылуы:
while (шарт-өрнек) оператор;
Мұнда шарт ретінде қатынас таңбалары кіретін шартты өрнек пайдаланылуы мүмкін. Өрнек типі арифметикалық немесе соған келтірілетін түрде болуы тиіс. Опера - тор қарапайым немесе құрама болуы мүмкін. Ол құрама оператор болса, онда операторлар жиыны жүйелі жақшаға алынып жазылады. While операторы орындал - ғанда, алдымен жақша ішіндегі өрнек есептеліп тексеріледі. Егер өрнек мәні ақиқат болса немесе жалпы жағдайда 0-ге тең болмаса, онда оператор атқары - лады. Содан соң жақшадағы өрнек тағы да есеп - теледі. Егер өрнек мәні жалған болса (немесе жалпы жағдайда 0-ге тең болса), онда while цикл операторы өз жұмысын аяқтайды.
Мұнда шарт-өрнек құрамына кіретін айнымалы цикл ішінде өзге - ріп отырады.
2-сурет. Бүтін сандарды қосу алгоритмі
Басы
s=0
k=1
жоқ
k=100
s=s+k
k=k+1
s
Соңы
иә
2-сурет. Бүтін сандарды қосу алгоритмі
Басы
s=0
k=1
жоқ
k=100
s=s+k
k=k+1
s
Соңы
иә
1-мысал (7.2 сурет). * 1-ден 100-ге дейінгі бүтін
сандар қосындысы *
#includeiostream
#include stdio.h
#include conio.h
main ()
{
S
k
6
101
int s,k;
s=0; k=1;
while (k=100)
{ s=s+k;
k++;
}
cout"s= %d"s;
cout"\nАяқтау үшін Enter басыңыз\n";
return 0;
}
S=1+2+3+4+5+6+...+100=
басы
х =x0
жоқ
иә
x=xk
y=f(x)
x=x+dx
x,y
соңы
x0,xk,dx енгізу
3-сурет. Функция мәндерін есептеу алгоритмі
басы
х =x0
жоқ
иә
x=xk
y=f(x)
x=x+dx
x,y
соңы
x0,xk,dx енгізу
3-сурет. Функция мәндерін есептеу алгоритмі
6-мысал. y=-2.4x2 +5x-3 функциясы мәндерін оның аргументі х0-ден хk-ға дейін қадамы dx бол - ып өзгерген кез - дерде анықтау керек. Мұнда программа С тілі стилінде жазылып, цикл ал - дын - да параметрге алғашқы мән меншікте - леді де, параметр цикл ішінде берілген қадамға өзгеріп оты - рады (7.3-сурет). Жал - пы функция кез келген түрде беріле алады. Ол параметр мәніне байланысты тармақ - талып кететін функция да болуы мүмкін.
* х тұрақты қадаммен х0-ден хk-ға дейін өзгергенде, функция мәндері кестесін алу, х0, хk, dx (қадам) перне - лерден енгізіледі *
#includeiostream
#include stdio.h
#include math.h
#include conio.h
using namespace std;
int main()
{ float x,y,x0,xk,dx;
cout"х-тің бастапқы,соңғы мәндері:";
cin&x0;
cin&xk;
cout"х-тің өзгеру қадамы dх: ";
cindx;
cout"----------------------\n";
cout" x y\n";
cout"----------------------\n";
x=x0;
while (x=xk)
{y=-2.4*x*x+5*x-3*sqrt(fabs(x));
cout"x= y="x,y;
x+=dx;
}
cout"----------------------\n";
return 0;
}
Келесі мысалда енгізілген num бүтін санының барлық бөлгіштері С++ тілі стилінде анықталады.
Бүтін оң санның бөлгіштерін анықтау
#include iostream
using namespace std;
int main()
{int num;
cout "\nSan engizingiz : "; cin num;
int half = num2; санның жартысы
int div = 2; алғашқы бөлгіш ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz
Реферат
Курстық жұмыс
Диплом
Материал
Диссертация
Практика
Презентация
Сабақ жоспары
Мақал-мәтелдер
1‑10 бет
11‑20 бет
21‑30 бет
31‑60 бет
61+ бет
Негізгі
Бет саны
Қосымша
Іздеу
Ештеңе табылмады :(
Соңғы қаралған жұмыстар
Қаралған жұмыстар табылмады
Тапсырыс
Антиплагиат
Қаралған жұмыстар
kz