Жертабанның тұрақтылығын қамтамасыз ету, іргетастарды орнатудың тиімді тәсілдерін қолдану, сыртқы табиғи ортаны қорғауға арналған ғылыми дәлелденген инженерлік шешімдерді қабылдау

КІРІСПЕ

Жертабандар мен іргетастар ғимараттар мен құрылымдардың пайдалануға жарамдылығын ұзақ мерзімге қамтамсыз етуге арналған өте жауапты және маңызды болып табылады. Жертабандар мен іргетастар бағасы жэне қүрылыс жүмыстарының сыйымдылығы жағынан жалпы құрылыс көлемінің үлкен үлесін құрайды. Бағасы бойынша 15%, барлық еңбек шығыны -12 . . . 15%, ғимаратты салуға қажетті уақыттың -20 . . . 30% күрайды.

Қүрылыс алаңының инженерлі-геологиялық шарттарын жеткіліксіз бағалау, жертабан мен іргетасты сапасыз орнату оларлың шектен тыс деформациялануын тудырып, одан ғимараттың зақымдануының, ал кейде толық қирап бүлінуінің себебі болуы мүмкін. Кейбір жағдайларда құрылысты жүргізгенде сақтандыру мақсатында іргетасты шамасы жағынан жертабан талабына сәйкестендірмей үлкен мөлшерде орнатады. Мұндай жағдай қүрылыс алаңында қажеттен тыс артық жүмыстардың туындауына, жертабан топырағының күш көтеру қабілетін толық пайдаланбауға және құрылыс материалдарының шығынының артуына әкеліп соғады.

Жалпы құрылыс үшін жертабандар мен іргетастарды дүрыс жобалап орнатудың маңызы өте зор. Өйткені салынған ғимараттардың пайдалану мерзімі көбінесе олардың жертабандары мен іргетастарының сапасына байланысты болады.

Іргетас ғимараттың ең жауапты бөліктерінің бірі болып табылады. Өйткені ол бүтіндей қатты материалдардан (тас, тасбетон, бетон, темірбетон және т. б. ) құрылған ғимаратты жұмсақ күйдегі орта -топырақты жер табандарымен жалғастырып, жоғарыдан түсетін күштерді

таратады. Сонлықтан іргетас қатқылдығы бірдей емес екі ортаның бір жүйе қүрамында үйлесімді жэне берік жүмыс атқаруын, яғни ғимараттарды үзақ мерзім қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ететін конструкция болып табылады.

Техникалық пәндер салынатын ғимаратты жобалау кезінде оның конструкциялық шешімдерінің ерекшеліктерін ескере отырып, топырақты жертабанның деформациялануы эсерінен туындайтын ғимараттың отыруын болжап бағалауға, қажет болса, ғимараттың отыруын азайтуға, жертабанның тұрақтылығын қамтамасыз етуге, іргетастарды орнатудың тиімді тәсілдерін қолдануға қабылдауға мүмкіндік береді.

Қүрылыстың, оның жауапты бөлігі болып табылатын іргетастың ұзаққа шыдамды, пайдалануға жарамды болуы жертабан қызметін атқаратын топырақтарға тікелей байланысты. Сондықтан топырақтардың физикалық, механикалық қасиеттерін алдын-ала анықтап бағалай білу, іргетас жалпы құрылысты жобалап есептеуде маңызды орын алады.

Топырақтардың түрлерінің өте көп және олардың табиғи жағдайда әрқилы орналасуы, сонымен қатар гидрогеологиялық шарттар жертабанды жобалап есептеуде үлкен жауапкершілікті талап етеді.

МАЗМ¥НЫ:

Кіріспе

1. Құрылыс жағдайын бағалау жэне іргетас түрлерін таңдау.

1. Ғимарат сипаттамасы және құрылыс аймағының табиғи жағдайы
2. Құрылыс алаңының инженерлік геологиялық жағдайын бағалау
3. Іргетасқа эсер ететін жүктемені таңдау
4. Негізгі түрін таңдау

2. Саяз орналасқан іргетасты есептеу жэне жобалау

1. Іргетастың орнату тереңдігін тағайындау
2. Іргетастың өлшемдерін анықтау, құрастыру
3. Іргетас негіздігінің отыруын есептеу
4. Қазаншұңқырды жобалау. Іргетасты жобалау.

3. Қадалы іргетасты есептеу жэне жобалау

1. Қаданың түрін, маркасын таңдау, роствергтің орнату тереңдігін тағайындау
2. Қаданың жүк көтеру қабілетін есептеу
3. Қада санын анықтау жэне қадалы іргелі тасты қүрылымдау
4. Қадалы іргетасты орнату технологиясы Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер

1. Қүрылыс жағдайын бағалау және іргетас түрлерін таңдау.

1. Ғимарат сипаттамасы және қүрылыс аймағының табиғи жағдайы

Көп қабатты корридор типті түрғын үй

Корридор типті көп қабатты тұрғын үй қаңқасы толық емес. Үй қабырғасы кірпіштен, меншікті салмағы х = 18 kH/m ³ . Сыртқы қабырға қалыңдығы 51 см.

Үйдің ішкі қаңқасы қимасы 40х40см құрама темірбетон ұстындар мен 54х30см арқалықтардан құрастырылған. Қабат аралық жыбындар ірі өлшемді темірбетон плиталар. Оның 1м ² салмағы 2, 8кН. Едег миноумнан. Бөлме аралық қабырғалар қалыңдығы 8 см гипс бетон панелтен, ал пәтер аралық арасында 4 см қуысы бар әрқайсысының қалыңдығы 8 см. Екі панельден жасалған. Шатыры орама, тегіс, ауа өткізбейтін жэне біріктірілген, Карниз қүрамалы темірбетоннан, 1м ұзындығының салмағы - 2, 8кН. Жылыту қабаты меншікті салмағы у = 6 кН/м ²

Алматы қаласының климаттық, сейсмикалық жағдайына байланысты төмендегі мағлұматтарды кірістірдім.

Жалпы Республиканың эртүрлі табиғи жағдайын алып қарағанда, оның жер сілкінісі, сел тасқыны, көшкін және опырылып құлау, су тасқыны, қүрғақшылық, температураның кенет төмендеуі, Каспий теңізі жағалауларының аймақтарын су басып қалу жэне су астында қалу, орман жэне дала өрттері сияқты табиғи апаттарға едәуір бейім екендігін айғақтайды. Алматы, Шығыс Қазақстан, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан облыстарына жэне Алматы қаласына қиратушы жер сілкінісінің қатері үнемі төніп түр.

Сейсмология институтының деректері бойынша еліміздің оңтүстік, шығыс және оңтүстік шығыс өңірлері үзақ сейсмикалық тыныштықтан кейін таяу жылдарда қатты қиратушы жер сілкінісінің туындауы мүмкін сейсмикалық процестің жандану кезеңіне енді. Жер сілкінісін болжау және бұл апаттардан келген залалды жэне олардан туындаған геологиялық жэне

техногендік қосымша факторларды төмендету проблемаларының халықтың жэне объектілердің қауіпсіздігін қамтамасыз етуде өмірлік маңызы бар. Еліміздің 400-ден аса қалалары мен елді мекендері орналасқан, өнеркәсіптік элеуеттің 40 пайызы шоғырланған және еліміздің халқының жартысы түратын ел аумағының үштен бірі сейсмоқауіпті болып табылады. Алматы облысы мен Алматы қаласының аумағы кіретін Солтүстік Тянь-Шань аймағы бүкіл Орталық Азиядағы ең бір сейсмоқауіптілердің бірі болып табылады. Жүз жыл аралығында мұнда онға жуық қиратушы жер сілкінісі болды, оның екеуінің (Шелекте 1989 жылы және Кеминде 1911 жылы) магнитудасы сегіз баллға жетті жэне дүниежүзілік сейсмикалық апаттардың рангіне кірді.

Осы маған берілген курстық жобамдағы берілген қала -Алматы сейсмикалық аймақ болғандықтан оның іргетасын кез-келген табиғи жағдайларға қарсы тұратындай мығым, берік қылып соғу керек.

2. Қүрылыс алаңының геологиялық жағдайын бақылау

Саз топырақтардың аты мен түрі оның иіліп-созылғыштық саны J _p және аққыштық көрсеткішіне Jl байланысты 1-2-кестелерден анықталады. Jp=W _L -W _P /100 (1. 1)

J _L =W- Wp / Wl-Wp (1. 2)

мүндагы: Wl- аққыштық шегіндегі ылғалдық;

Wp -иіліп-созылғыштық шегіндегі ылғалдық;

W -табиғи ылғалдық.

Саз топырақтардың ішінде сырт күші немесе өз салмағы әсерінен суланған кезде қосымша шөгетін (сығылатын) топырақтар болады. Топырақтың шөгетінін алдын-ала бағалау үшін төмендегі екі шартты тексереді: S _r <0, 8; Jss < Jss’

мүндагы: Jss -шөгу көрсеткіші;

Jss’ -шөгу көрсеткішінің кестелік мәні (3-кесте)

Егер шарттың екеуі бірдей орындалса, онда саз топырақ шөгетін топыраққа жатады. Егер екі шарттың біреуі орындалмаса, екіншісінің орындалғанына қарамастан шөкпейді деп қабылданады.

Ылғалдық дәрежесі мына формула бойынша анықталады:

S _r =p _s xW/ 100 xp _w x _e (1. 3)

мүндагы: p _w -судың тығыздығы, p _w = 1, 0 т/м ³ . Ал, Jss төмендегі формуламен табылады:

Jss ⁼ 6l-6/1+6 (1-4)

мүндагы: Өь-(1. 5) формула бойынша анықталатын аққыштың шөгіндегі ылғалдыққа Wl сэйкес келетін кеуектік коэффициент!. e=p _s /p(l+co/100) -1 (1. 5)

e _L = ps ^x co _L /p£o ^x 100 (1. 6)

Саз топырақтардың деформациялану және беріктілік сипаттамаларын оның атына, кеуектік коэффициент! «е» мен аққыштық көрсеткішінің «Jl» мэндеріне байланысты төмендегі көрсетілген кестелерден қабылдаймыз. с, ср - 4-кесте; Е-5-кесте; R- шөгетін топырақ үшін -6-кесте; R -шөкпейтін топырақ үшін -7-кесте.

1. кесте. Саз топырақтың иіліп-созылгыштыц саны бойынша түрлері

2. кесте. Саз топырацтардың аққыштық көрсеткішіне байланысты түрлері

3. кеств. Топырақтың иіөгу көрсеткішінің JssMdui

4. кесте. Саз топыраңтардың меншікті ілінісуініц с(кПа), іиікі үйкелу бүрышының (р(град. ) мәндері

5-кесте. Саз топырақтардың деформациялық модулінің мәндері

6-кесте. Шөгетін саз топырақтардың есептік кедергісі R

7-кесте. Шөкпейтін саз топырақтардың есептік кедергісі R ₀

2-қабат.

1. JP= Wl-Wp =0, 27-0, 21=0, 06 (1. 1)

№ 1 кесте бойынша - құмайт

2. Jl=co-Wl/Wl-Wp=0, 23-0, 21/0, 27-0, 21=0, 33 (1. 2) №2кесте бойынша-иіліп созылғышJl>0
3. Sr=psxW/pwxe=2, 7xO, 23//?wxe (1. 3)

e=p _s /p(l+(o) -l=2, 7/1, 96(1+0, 23) -l=0, 69 ( 1. 5)

S _r =2, 7x0, 23/0, 69x1=0, 9

S _r <0, 8; Jss < Jss' шарты бойынша шөкпейді.

4. eL-psxwL/p*w=0. 27x2. 7/0. 23*1. 96=1. 96 (1. 6) Jss (№3 кесте) Jss~l-96-0. 69/1+0, 69=0. 66>0, 1

Jss' -ісінеді

5. e=0, 69 №4-№5кестелерден көрсеткіштері алынады. сп=12. 2(кПа)

ф _п =22. 8°

Е=13. 6 (МПа)

6. Мэнін №7 кестеден анықтаймыз: R0= 150(кПа)

Корытынды: саздақ, қатты, шөкпейді, ісінеді, R ₀ -есептік кедергісі 150кПа 4-қабат.

1. JP=Wl-Wp=0, 36-0, 23=0, 13

№ 1 кесте бойынша -саздақ

2. Jl=g) - WL/ Wl-Wp=0, 3 1-0, 23/0, 13=0, 61 №2 кесте бойынша-иіліп созыладыJl>0
3. sr=/?sxW/ pwxe;

e=p _s /p( 1 +co) -1 =2, 66/2( 1+0, 31) -1 =0, 73 S _r =2, 66x0, 31/0, 73x1=1. 12 S _r <0, 8; - топырақ шөкпейді

4. 6l=Psxg>l/Pco =2, 64x0, 36/2*0, 31=1, 53

Jss (№3 кесте) Jss=l, 53-0, 73/1+0, 73=0, 46 Jss =0, 46>0, 17-ісінеді

5. e=0, 73 №4-№5кестелерден көрсеткіштері алынады. cn=21 кПа

(pn=18, 2°

E=13 МПа

6. Мәнін №7 кестеден анықтаймыз: R0=190 кПа

Корытынды: қумайт, қатты, шөкпейді, ісінбейді, R ₀ -есептік кедергісі 190 МПа

Қүм топырақтың түрін анықтау

Құмның аты оның ірілі-ұсақты құрамына байланысты 8-кесте бойынша анықталады. Ол үшін құмның белгілі ірілі-ұсақты құрамын түйіршіктерінің ең үлкен диаметрінен бастап 8-кестедегі орналасқан қүмның түрлері мен салыстырылып, алғаш қанағаттанған көрсеткіішне сэйкесқүмның аты қабылданады.

Анықталған құмның атына оның түйіршіктер қүрамының біркелкілік дәрежесін С _и көрсететін түрі қосылады.

С _м =ёбо/<ііо (1. 7. )

мүндагы: d6o жэне dio -қарастырылып отырған қүмда массасы бойынша 10%жэне 60% кем түйіршіктердің диаметрі.

Біркелкілік дәрежесін С _и құмның ірілі-үсақты құрамы бойынша түрғызылған графикті пайдаланып анықтайды. Аталған графикті тұрғызу үшін абсцисса осінің бойына түйіршіктердің диаметрлерін (мм) логарифмдеп (микронмен), ал ордината осіне түйіршіктердің проценттік құрамын түсіреді (1-сурет) . Графиктің қисық сызықтың бойындағы 10% және 60%и сәйкес келетін нүктелер бойынша абсцисса осінен dio мен ббо мэндерін тауып алуға болады.

Егер С _и <3 болса, онда құм біркелкі, ал С _и >3 болса құм аралас деп аталады.

Құм топырақтар кеуектік коэфициентінің Ө мэніне байланысты 9- кестеде көрсетілгендей үш түрлі тығыздыққа бөлінеді.

е= ps/p(i+W) -l (1. 8. )

мүндагы: p _s -құмның түйіршіктерінің тығыздығы; р -қүмның тығыздығы;

W -қүмның табиғи ылғалдығы.

Қүм топырақтар сонымен қатар ылғалдық дәрежесіне S _r байланысты 10-кестеге сәйкес үш түрге бөлінеді. 8 _г төмендегі формуламен анықталады: S _r =p _s x W/p _w xe (1. 9. )

мүндагы: p _w -судың тығыздығы, /? _w =1, 0t/m ³ .

Сонымен 8, 9, 10 -кестелер жэне С _и мәні бойынша табылған құмның түрлері оның толық атын кұрайды.

Топырақтардың деформациялануы жэне беріктілігін көрсететін сипаттамаларына жалпы деформацияның модулі Е, меншікті ілінісу коэффициент! с _п , ішкі үйкелу бұрышы (р _п жэне есептік кедергісі R ₀ жатады.

Қүм топырақтың c _n , cp _n , E-pi I f-кестеден қүмяъщ атына және е-нің мэніне байланысты анықталады. Егер (1. 8) формуламен анықталған е-нің мэні кестедегі көрсетілген е-нің мэндерінің аралығында болса, онда с _п , ср _п , Е мәндері интерполяция жасау арқылы қабылданады. Егер е-нің мэні кестедегі ең кіші е-ден аз болса, онда сол кіші Ө-ге сәйкес келетін с _п , ср _п , Е -лер нольге тең болады. Қүмның есептік кедергісі 12-кестені пайдаланып қабылданады.

8-кесте. Қүм топырақтардың ірілі-үсақты цүрамы бойынша түрлері.

9-кесте. Қүм топырақтардың тыгыздыгы бойынша түрлері

10-кесте. Қүмдардың ылгалдық дәрежесі бойынша түрлері.

11-кесте. Қүм топырақтардың меншікті ілінісуінің с _п (кПа), ішкі үйкелу бүрышының <р„ (град. ), және деформацияльщ модулінің Е (МПа) мәндері.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс