Ньюкасл ауруының сипаттамасы, диагностикасы, алдын алуы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қазақ Ұлттық Аграрлық Зерттеу Университеті

Коммерциялық емес акционерлік қоғам

“Ветеринария” факультеті

Микробиология, вирусология және иммунология кафедрасы

5 эссе

Орындаған:Ерік Анель

Тобы: ВМ 302

Тексерген: Сарыбаева Д

Алматы 2021

1. Нъкасл ауруының сипаттамасы, диагностикасы, алдын алуы

Ньюкасл ауруы (Morbus Newcastle, ньюкаслская болезень, псеводчума) - тауық тұқымдастығына жататын құстардың бәріне тән тыныс жолдары, ас қорыту мүшелері мен жүйке жүйесін зақымдайтын аса жұғымтал ауру.

Тарихи деректер.

Бұл ауруды алғаш рет 1926 жылы Англияның Ньюкасл қаласы маңында байқап, зерттеген ағылшын ғалымы Доиль оны осы қаланың атымен «Ньюкасл ауруы» деп атады. Ауру құс шаруашылығы дамыған елдердің барлығында кездеседі.

Қоздырушысы - Newcastle disease paramyxovirus, парамиксті вирустар туыстастығына жататын РНҚ-лы вирустар. Оның көгершін, тауық, күрке тауық және теңіз тышқанының эритроциттерін агглютинациялайтын қабілеті бар. Вирустың табиғиғи штамдарының зардаптылығы әр алуан болғандықтан аурудың сыртқы нышандары мен таралуы да әр түрлі болады. Биологиялық ерекшеліктеріне қарай Ньюкасл ауруы қоздырушысынын штамдары лентогенді, мезогенді және велогенді деп бөлінеді. Лентогенді түрі - табиғи әлсіретілген, қай жастағы балапандарға болса да зиян келтіре алмайтын штамдар. Дегенмен дүние жүзінің бірқатар елдерінде, сондай-ақ біздің еліміздің құс көп шоғырландырылған өлкелерінде бұл вирус штамдары ньюкасл ауруына қарсы табиғи, спонтанды, өздігінен туындайтын иммунитеттің пайда болуын қамтамасыз етеді. Мезогенді түрі - табиғи немесе қолдан әлсіретілген штаммдар. Бұлар жұмыртқа ішіндегі ұрықты өлтіреді, сонымен бірге 25-30 күндік нәзік балапандарды зақымдай алады. Велогенді түрі - індет таратқыш аса уытты штаммдар. Бұл барлық жастағыұстарды зақымдай алады. Ньюкасл ауруы вирусының велогенді штаммдары құса ағзаларына бейімделуіне және енуіне қарай екіге бөлінеді. Оның бірі (висцеральдық түрі) ішкі ағзаларда өсіп-жетіледі, өте қауіпті, оның азиялық түрі құстың 99-100%- ын қырып кетуі мүмкін. Екіншісі - тыныс жолындық, біріншіден сәл әлсіздеу(американдық) түрі, дегенмен ол да құстың 80-90%-ын қырып кете алады. Вирус тауықтың 9-12 күндік эмбрионында немесе ұлпа өсінділерінде өсіп-өнеді.

Төзімділігі . Ньюкасл ауруының вирусы сыртқы ортаның әсеріне өте төзімді. Салқын ауада жақсы сақталады. Мәселен 24°С суықта вирус жұмыртқа ішінде немесе дертке шалдыққан әр түрлі ағзаларда бір жылдан астам уақыт сақталады. Тоңазытылған құс етінде бұл вирус алты айдан астам өлмейді. Егер температура 65-75 градусқа жеткілілсе вирус 30 минутта, ал 100 градуста санаулы секундтар ішінде өледі. Құс саңғырығындағы вирус күн сәулесі тура түскен жағдайда 48-72 сағатқа ғана шыдайды.

Балапан шығару кезінде жұмыртқа қабығының сыртына жабысқан вирус алғашқы күндердің өзінде-ақ зардаптылығын жоятын болса, жұмыртқа ішінде балапан шыққанға дейін жандана түседі. Органикалық заттарға бай (көң, қоқыс) ортада вирус 18-21°С ауаның ылғалдылығы 64-70% болған жағдайда 15 күннен 50 күнге дейін ақталады. Жұмыртқа қабығының сыртындағы вирус формалин буының әсерінен 1 сағатта,

Ал 0, 5% натрий сілтісінен 20 минутта, 1% белсенді хлорлы әк ерітіндісінен 10

Минутта өледі.

Ньюкасл ауруының вирусымен зарарланған құсханаларды 1% натрий

Сілтісімен немесе 3% формалин ерітіндісімен 24 сағатта, ал 2% формалинмен немесе

3% хлорлы әк ерітіндісімен 18 сағат ішінде толық зарарсыздандыруға болады.

Диагностика және емдеу

Диагностика аурулардан аулақ болуға мүмкіндік береді, олардың симптомдары жалған таблеткаларға өте ұқсас. Мысалы, тиф, холера немесе нақты оба. Диагноз аурудың клиникалық көрінісін, сондай-ақ вирустың жіктелуі үшін міндетті зертханалық сынақтарды және аурудың ауырлығын анықтайды. Зерттеулер миға, тыныс алу органдарына, бауырға қатысты. Алдын алу

Әркім аурудың емделуден гөрі алдын ала жақсы екенін біледі. Сондықтан, құс фабрикаларында барлық жас құстарға тиісті егулер беріледі. Құс үйлерін дезинфекциялау және барлық үй-жайлар жылына кем дегенде екі рет жүргізіледі. Вирустық патогенді натрий гидроксиді ерітіндісіне (2%) және ағартқыш ерітіндіге (3%) сезімтал екендігі белгілі.

Шаруа қожалығы қоршалуы керек, тек қызметкерлерге ғана рұқсат етіледі. Вирус жұқтырған жұмыртқалардың, құс етін, құрал-саймандарды, жемдерді, төсек-орындарды ендірудің алдын алу үшін шаралар қабылдау қажет. Егер шаруа қожалығы эпидемияға душар болса, карантин бір ай бойы аурухананың союы мен санитарлық-гигиеналық дезинфекциядан кейін де ұзартылады. +

Аурудың одан әрі таралуын болдырмау үшін союдан кейін құстар мен жұмыртқалар жойылады. Ауру жыртқыш құстардың, сондай-ақ жұқтырылған деп күдіктенушілердің қауырсындары өртеледі. Төсектер мен «күдіктілер» адамға үй шаруашылығының қажеттіліктері үшін қайнатып, қолдануға болады.

2. Жылқының аденовирустық инфекциясының сипаттамасы, диагностикасы, алдын алуы.

Аденовирустық инфекцияны риновирустық, реовирустық және басқалармен бірге жылқылардың, негізінен құлындарға әсер ететін, респираторлық инфекциялар ретінде қарастыру керек. Бұл инфекциялардың патогенезінде организмнің қарсылығын төмендететін қолайсыз факторлар маңызды рөл атқарады.

Қоздырғышы. Аденовирус - аденовирус отбасының типтік мүшесі. Вирус 45 минут ішінде ультрафиолет сәулелерімен, 1% формальдегид ерітіндісімен, 2% натрий гидроксиді ерітіндісімен, құрамында 2% белсенді хлор бар ерітіндімен инактивтеледі.

Белгілері Жылқылардағы аденовирустық инфекцияның клиникалық көрінісі жеңіл респираторлық белгілерден жедел пневмонияға дейін. Көбіне құлындар бірнеше ай жасында ауырады. Инкубациялық кезең 36 күн, содан кейін дене температурасы 40 ° C дейін көтеріледі. Жалпы жағдай тез нашарлайды, ентігу, тез тыныс алу, терең жөтел пайда болады. Мұрын саңылауларынан шығу алдымен серозды, содан кейін шырышты және мукопурулентті, конъюнктивит және көзден бөліну. Пневмония және асқазан-ішек жолдарының зақымдануы (қанды бөліністермен диарея) дамуы мүмкін. Екінші реттік микрофлораның асқынуы мүмкін. Жылқы тұқымына қарамай ауырады.

Патологиялық өзгерістер тыныс алу мүшелері мен асқазан-ішек жолдарында кездеседі. Мұрын жолдарының, трахеяның, бронхтардың шырышты қабаты қалыңдаған. Экссудат бронхиолалардың люмендерінде болады.

Диагноз вирусологиялық және серологиялық зерттеулермен расталады (RN және RTGA) . Барлық белгілі жылқы аденовирустық штамдары серологиялық тұрғыдан бірдей.

Емдеу. Мұнда нақты ештеңе жоқ. Науқастарды емдеу қамауда ұстау жағдайларын жақсартудан тұрады; глюкоза, кофеин, дәрумендер тағайындаңыз.

Алдын алу зоогигиеналық және ветеринариялық-санитарлық ережелерді сақтаудан, үй-жайларды мұқият жинап, дезинфекциялаудан тұрады.

3. Қойдың Висна, Маэди ауруларының сипаттамасы, диагностикасы, алдын алуы

Висна-Маеди

Висна-Маеди (висна-Маеди) қойдың созылмалы ауруы, орталық жүйке жүйесінің зақымдануымен және өкпенің қабынуымен қатар жүреді, өліммен аяқталады.

Этиология. Аурудың қоздырғышы - Ретровирида тұқымдасының, Лентивирус тұқымдасының РНҚ геномдық вирустарына жатады.

Эпизоотологиялық мәліметтер. Ауру малдан қозыларға дейін вирус уыз сүті мен сүт арқылы жұғады. Ауамен жұғу ықтималдығы, әсіресе жануарларды жабық бөлмелерде ұстау кезінде. Аурудың белгілері ұзақ инкубациялық кезеңнен кейін, 3-4 жылдан немесе одан да көп уақыттан кейін пайда болады. Олардың көрінісін стресс факторлары қоздырады: қозы қоздыру, гипотермия, аштық. Экспериментальды мұрын инфекциясынан кейін, шамамен 2 жыл инкубациялық кезең тән. Миелин қабығына вирустың әсер етуі және оның антиденелермен өзара әрекеттесуінің аутоиммундық процестері нәтижесінде нейрондардың демиелинизациясы жүреді, бұл олардағы алғашқы импульстардың өткізгіштігінің бұзылуына және жүйке-паралитикалық синдромның пайда болуына әкеледі.

Курс және белгілері. Вишнада олар Маедиге қарағанда әлдеқайда жарқын көрінеді. Мінез-құлықтың өзгеруі (депрессия, қорқыныш, қозғалыстың үйлестіруінің бұзылуы) байқалады. Кейде ерте белгілер - еріннің үнемі дірілдеуі, бас бір жаққа қисайғандығы. Аурудың белгілері 3-6, кейде 12 ай ішінде дамиды. Жамбас мүшелерінің парезі мен параличі пайда болады.

Жалпы паралич көтерілуі мүмкін параличтің түріне қарай жүруі мүмкін. Ұзақ процестің белгісі - кахексия. Жануар аурудың толық симптомдық кешені дамымай тұрып-ақ өлуі мүмкін. Меди үшін инкубациялық кезең ұзағырақ. Симптомдар ентігудің біртіндеп жоғарылауында көрінеді, алдымен қозғалыс кезінде, содан кейін тыныштық жағдайында, кейін тыныс алудың ауыз қуысының түрі, бифуркацияланған экспирациялық фаза, құрғақ жөтел, малдың семіздігін жоғалту байқалады. Науқастар аурудың клиникалық белгілеріне қарамастан қайтыс болады. Табиғи жағдайда, функционалды емес отарда висна-маедидің аралас ағымы кездеседі.

Виснадағы патологиялық өзгерістер аурудың алғашқы инкубациялық кезеңінде ми мен жұлынға инфильтратпен сипатталады. Аурудың терминальды фазасында кахексия құбылыстары байқалады. Маеди кезінде өкпеде инфильтратпен бірге зақымдалған лобтардың, бронхтардың және медиастинальды лимфа түйіндерінің мөлшері мен массасының ұлғаюы, кейінірек сарқылу белгілері тіркеледі.

Виснадағы патоморфологиялық көрсеткіштер аурудың басталуына аз уақыт қалғанда және басталу кезінде іріңді емес менингоэнцефалит пен демиелинациямен сипатталады. Маеди кезінде өкпенің интерстициальды тінінің көбеюі, тегіс бұлшықеттердің гиперплазиясы, периваскулит және перибронхит кездеседі.

Диагностика эпизоотологиялық, клиникалық деректерді, патологиялық өзгерістерді және зертханалық нәтижелерді талдауға негізделген - ХҚКО, РДП, РОП, аурудың иммундық анализі, жанама иммунофлуоресценция және өкпеде және орталық жүйке жүйесінде цитоморфологиялық өзгерістер кезінде аурудың серологиялық расталуы. Бейтараптандыратын антиденелердің титрлері бірнеше жыл бойы белгілі деңгейде сақталады. Аурудың клиникалық сатысында комплемент байланыстырушы және тұндырғыш антиденелердің деңгейі төмендеуі мүмкін.

Аналық жасушалардың бастапқы дақылдарында (аталық безде, хороидтық өрімде, бүйрек пен қой эмбрионының өкпесінде) вирус жақсы көбейеді, содан кейін жасуша моноқабатының деградациясымен синцитиалды ҚҚҚ пайда болады. Тұрақты инфекцияланған жасуша дақылдары үшін олардың трансформациясы тән. Тінтуірдің шығу тегі мәдениетінің жұқтырылған жасушалары өзгереді, бірақ вирустың көбеюі болмайды. Алайда, кейіннен жұқтырған тышқан жасушаларын және қой жасушаларын өсіру арқылы аралас өсіру кезінде вирус өндірісі қалпына келеді. Вирус ПТР арқылы сараланады.

Дифференциалды диагностика. Ауруды скрапия, ценуроз, листериоз, аденоматоз, туберкулез, шотланд энцефаломиелитінен ажырату керек. Осыған байланысты зертханалық жануарлар висна-маеди ауруымен ауырмайтынын ескеру қажет. Висна Маедидің фонында вирустық, бактериялық немесе инвазиялық аурулар туындауы мүмкін, олардың негізгі аурудың синдромына өзіндік нюанстары бар. Бұл факторды висна-маеди клиникалық және зертханалық диагностикасында ескеру қажет.

Алдын алу және бақылау шаралары вирустың қауіпсіз отарға енуіне жол бермеуге бағытталған. Функционалды емес шаруашылықтарда ауру және серологиялық позитивті жануарларды сою ұсынылады. Визна-маеди табылған табынды жалпы сою және мұқият дезинфекциялау - ең тиімді бақылау шарасы

4. Рифт алқабының безгек ауруының сипаттамасы, диагностикасы, алдын алуы

Rift Valley Fever (RVF) - бұл вирустық зооноз, ол бірінші кезекте жануарларға әсер етеді, сонымен қатар адамдарға жұқтыру қабілеті бар. Инфекция аурудың және өлімнің жоғары деңгейімен жануарларда да, адамдарда да ауыр аурудың дамуына әкелуі мүмкін. Ауру сонымен қатар RVF жұқтырған малдың арасында өлім мен түсік салдарынан айтарлықтай экономикалық шығындар тудырады.

RVF вирусы Bunyavirus тұқымдасының бес тұқымдасының бірі болып табылатын флебовирус туысына жатады. Вирус алғаш рет 1931 жылы Кенияның Рифт алқабындағы фермадағы қой эпидемиясын тергеу кезінде анықталды. Содан бері эпидемиялар Сахараның оңтүстігінде және Африканың солтүстігінде тіркелген. 1997-1998 жылдары Кения, Сомали және Танзанияда ірі індет пайда болды, ал 2000 жылдың қыркүйегінде Сауд Арабиясы мен Йеменде RVF аурулары расталды. Бұл аурудың Африка континентінен тыс жерде алғашқы тіркелген көрінісі болды, бұл оның Азия мен Еуропаның басқа бөліктеріне таралуы мүмкін деген қауіп тудырды.

АДАМДАРҒА АУДАРУ

Адамның инфекцияларының басым көпшілігі ауру жануарлардың қанымен немесе органдарымен тікелей немесе жанама байланыс нәтижесінде пайда болады. Вирус адамдарға сою немесе сою кезінде жануарлардың тіндерін манипуляциялау, босану кезінде жануарларға көмек көрсету, ветеринариялық процедураларды орындау немесе өліктер мен эмбриондарды жою арқылы жұғуы мүмкін. Сондықтан малшылар, фермерлер, қасапхананың қызметкерлері және ветеринарлар сияқты белгілі бір іс-әрекеттегі адамдарда инфекция қаупі жоғарылайды. Вирус адамдарға, мысалы, жұқтырған пышақпен жарақат алу немесе зақымдалған терімен байланысу арқылы немесе ауру жануарларды сою кезінде пайда болған аэрозольдармен жұғады. Аэрозольді тарату жолы зертханалық жұмысшылардың инфекциясына әкеледі.

Ауру жануарларынан пастерленбеген немесе шикі сүтті тұтыну арқылы адамның РВФ-мен инфекциясын жұқтыру ықтималдығының кейбір дәлелдері бар.

Адамға инфекция жұқтырған масалардың, көбінесе Эдес масаларының тістеуі арқылы да болады.

РВФ вирусының гематофагтармен (қанмен қоректенетін шыбындар) таралуы да мүмкін.

Осы уақытқа дейін РВФ-ны адамнан адамға жұқтыру туралы хабарланбаған. Инфекциялық бақылаудың стандартты шаралары сақталған кезде медициналық қызметкерлерге РВФ-ны жіберу туралы хабарламалар жоқ.

Қалалық жерлерде РВФ ошақтары туралы мәліметтер жоқ.

Адамдардағы клиникалық белгілер

Адамдарда жеңіл рентгенорентальды тамақтану

РВФ инкубациялық кезеңі (инфекция мен симптомдардың басталуы арасындағы уақыт) екі-алты күнге созылады.

Инфекцияланған адамдарда ешқандай анықталатын белгілер болмайды немесе тұмаудың кенеттен басталуымен, бұлшықет ауырсынуымен, буындарымен және бас ауруларымен фебрильді синдроммен сипатталатын жеңіл ауру пайда болады.

5. Құтырық ауруының сипаттамасы, диагностикасы, алдын алуы

Құтырық ауруы -бұл орталық нерв жүйесінің ауыр зақымдалуымен өтетін және өлім-жітіммен аяқталатын ауру. Құтырмамен ит, мысық, сиыр, жылқы, түйе, қой-ешкі, кеміргіштер, жабайы жыртқыш аңдар-қасқыр, түлкі т. б. және адам ауырады.

Қоздырушысы

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.