Ұлттық поэзиядағы шығыстық үлгілер

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Ұлттық поэзиядағы шығыстық үлгілер

Ұлттық әдебиетімізде шығыстық үлгінің ғажайып үлгісін қолданған-Абай Құнанбайұлы.Шығыс ақындарына еліктеп өлеңдер жазған жас Абай, ақындық өре көрсету дәрежесін әлсіретіп, ол кей өлеңдерінде араб, парсы сөздерін орынсыз қолданды, тілін шұбарлады. Кейін ақындығын таныған Абай мұндай өлеңдер жазудан бас тартты. Бірақ бұдан бұрын Абай шығыс поэзиясынан рухтану, шығыстық сюжет мотивтерге оралу ісін мүлде тоқтатқан еді дей алмаймыз. Абай ақындығына батыстан, не шығыстан келген үлес көп пе деп өлшеп жорамал жасаудың қажеті қанша?
Алды-артын шолып, өмір құбылыстарына үңіле қарап, ақындық міндетін аңғарған шағында да Абай шығыс поэзиясынан қол үзбеген. Оның көптеген шығармаларынан, арманды, шерлі, мұңды сөздерінен Қор болды жаным, Көзімнің қарасы сияқты шығармаларынан Татьянаға айтқызған (Пушкинде жоқ).
Көрісуге шыдамаспыз,
Айрылалық сол үшін, -
деген сөздерінен Абайдың шығыстық мотивтен безбегендігі көрінеді. Бірақ Абайдың бұл тектес шығармаларына шығыстық сарын, мотив, бұрынғыша сырттай келмей, Абай ақындығының көрігінен өтіп, кірігіп, бір мән-мағына алып барып, қалыпқа түседі. Ондай шығармалар Абайдың шығыс ақындығын игере білген, сюжет, мотив, тақырыпты өз ақындығына бейімдей сұрыптаған кезін аңғартады. Болмаса Абай батыс поэзиясы мен шығыс поэзиясы арасына шек қойып, бірінен аз, бірінен көп пайдаланайыншы демеген. Абайдың шығыстық сюжет, мотивтерден қол үзбегенін Әзім, Масғұт, Ескендірден де көресіз.
Абай шығармаларында өмірдің нұқсанды жақтарын көлеңкелеп, жаманын жасырып жатпаған, шындықтың бетін боямаған, бүркемеген, өмірге деген өз шешімін, кесімін айта отырған. Чернышевскийдің ойы бойынша, ақын өмір шындығына түсінік беріп, шенеу айтып қана қоймауы керек, ол өмірдің бар мініне өкім де шығару керек, Абай өз ақындығын қоғамдық тартыстың актісі деп түсінгенде, ол Чернышевскийдің нұсқаған тұрғысынан барып шығады

Абай Құнанбаев шығыс ақындарынан бірінші болып Мицкевич өлеңін қазақшаға аударды. Аудармасын Тұтқындағы поляк жандарының сөзі деп жалпы атауына қарағанда, Абай Мицкевичтің бірнеше өлеңін аударғанға ұқсайды. Абайдың төл шығармаларының өзі бізге толық жетпегені сияқты, аудармалары да түгел сақталмай, жоғалып кетуі әбден ықтимал. Бізге бір-ақ аударма өлеңі жеткен.
Поляк ақынын Абай Құнанбаевтың білуі, өлеңін аударуы түсінікті жай. Мицкевич өзінің көзі тірісінде-ақ көптің ықылас-ілтифатына, даңққа бөленген ақын-ды. Оның Пушкинмен айырылмас достығы екеуінің де творчествосында із қалдырғаны белгілі. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.