ӨЗ БЕТІНШЕ ЖҰМЫС ЖАСАУЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ
ӨЗ БЕТІНШЕ ЖҰМЫС ЖАСАУЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ АРҚЫЛЫ БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫН ШЫҒАРМАШЫЛЫҚҚА БАУЛУДЫҢ ТИІМДІ ЖОЛДАРЫ
Исабекова Айгуль Карибаевна
Алматы облысы Ақсу ауданы
Мақалада оқушыларды өз бетінше жұмыс жасап, ізденуіне және шығармашылыққа баули отырып, белсенділіктерін арттыруға болатындығы баяндалады. Шығармашылықпен айналысқан оқушылардың ойы жүйрік,тұғыры биік, азамат болып қалыптасатындығы, оқушыны шығармашылық бағытта дамуына ықпал етуді жолдары қарастырылады.
В статье описывается, потенциал для самостоятельной работы учеников, для изучения и для творчества. Считается, что учащиеся, которые занимаются творчеством, твердые, высокие, дружелюбные и способствуют творческому развитию своих учеников.
The article deseribes the potential for independent work of students for study and for creativity. It is believed that students who are engaged in creativity, solid, tall, friendly and contribute to the creative.
Кілттік сөздер: логикалық тапсырмалар, шығармашылық тапсырмалар , шығармашылық қабілет , іскерліктері , дағдылары , ой шапшаңдығын , сөз байлығы , сапалық өзгерістер.
Ключевые слова: Логические задания, творческие задания, творческие способности, деловые навыки, продуманность, словарный запас, качественные изменения.
Key words: Logic tasks , creative tasks , creative abilities, business skills, reasonableness, vocabulary , qualitative changes.
Бүгінгі күні мемлекетіміздің өркениетке жету жолындағы өр талабына тұғыр боларлықтай ұрпақ оқыту, тәрбиелеу ісін жаңа сапалық өзгерістер деңгейіне көтеруді талап етіп отыр. Мектеп құрылымында болып жатқан өзгерістер, білім беру мақсаттарының алмасуы, оның дамытушылық сипаттарының бекітілуі, көп нұсқалық оқытуға көшу сияқты мәселелер орындаушылардан шығармашылық бастамалық, жұмыстың жоғары сапасын және кәсібилікті талап етеді.
Шығармашылық - бұл адамның өмір шындығында өзін-өзі тануға ұмтылуы, ізденуі. Өмірде дұрыс жол табу үшін адам дұрыс ой түйіп, өздігінен сапалы, дәлелді шешімдер қабылдай білуге үйренуі қажет. Адам бойындағы қабілеттерін дамытып, олардың өшуіне жол бермеу,оның рухани күшін нығайтып, өмірден өз орнын табуға көмектеседі. Баланы бастауыш сыныптардан бастап шығармашылық ойлауға, қалыптан тыс шешімдер қабылдай алуға, практикалық әрекеттерге дайын болуға әкелудің жолдарын көрсету керек.
Бастауыш сынып оқушыларының қабілеттері екі түрлі әрекетте дамиды. Біріншіден, кез келген бала оқу әрекетінде адамзат баласының осы кезге дейінгі жинақталған тәжірибесін меңгерсе екіншіден, кез келген оқушы шығармашылық әрекеттер орындау арқылы өзінің ішкі мүмкіндіктерін дамытады. Оқу әрекетінен шығармашылық әрекеттің айырмашылығы - ол баланың өзін - өзі қалыптастыруына өз идеясын жүзеге асыруына бағытталған жаңа әдіс - тәсілдерді іздейді.
Бүкіл бір халықтың ұстазы ұлы Абай өзінің қара сөздерінде 43 сөзі бала өмірге келгендегі қабілеттері әрі қарай дамытуды, шыңдауды қажет ететін, сонда ғана олар пайдаға асатынын жазған. Ал назардан тыс қалған қабілеттілер бара-бара жойылып, жоқ болатынын айтқан. М. Жұмабаев өзінің педагогика оқулығында баланың дамуының мәселелерін көтереді. Ол үшін оның танымын, ақылын, еркін, зейінін қалыптастыру керек екенін жазады.
Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту жөнінде И.П.Волновтың пікірі өте құнды.Ол балалардың әр саладағы қабілеттерін айқындау, дамытуға қажетті,тиімді жағдай туғызуы бірінші сыныптан бастап балалардың қабілеттерін,бейімдіктерін дамытатын дербес, өздігінен орындайтын шығармашылық тапсырма жүйесін құру, оны сыныптан тыс жұмыстар арқылы да жүзеге асыруға болады дейді. Сондықтан да бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық жұмыс қабілеттерін олардың өз беттерімен меңгерген білімдерін, іскерліктерін, дағдыларын пайдалана отырып, өздеріне жаңадан нәтиже алуы деп түсінеміз. Өз бетінше жұмыс жасау арқылы оқушының ақыл-ойы, байқампаздық, өз ойын еркін жеткізе білуі, практикалық іс-әрекеттер атқара білу қабілеттерінің артатыны байқалады. Өз бетінше жұмыс жасау арқылы оқушылардың білімді игереді, басқаға үйретеді, өзін тексереді, өзін бағалап қанағаттанады. Өз бетінше жұмыс түрлеріне қатысты материалдарды саралау және өз тәжірибеміздің қорытындысы негізінде біңз шығармашылық жұмысқа баулып, олардың белсенділіктерін, қызығушылықатрын арттыра түсіретін өз бетімен жұмыс түрлеріне төмендегі негізгі жұмыс түрлерін жатқызамыз. Олар:
1. Логикалық дамытушы ойындар мен берілген тапсырмалар (құрастырмалы ойындар, ребус, сөзжұмбақтар)
2. Өз ойынан еркін тақырыпта құрастыруға берілген әдеби шығармашылық бағыттағы жұмыстар (өлең құрастыру, шығарма жазу, шумақ жолдарын аяқтау, ұйқасын табу)
3. Берілген тапсырманы түрлендіру бағытындағы жұмыс түрлері (кері есеп құру, мәтіннің мазмұнын өңдеу, ізденіске жетелейтін тапсырмалар)
Мұғалімнің міндеті шығармашылық бағыт - бағдар беруі керек. Шығармашылықпен жеке дара оқушы емес, сыныптағы барлық оқушылар айналысуы үшін мүмкіндік керек. Күнделікті сабақта өтілген тақырып бойынша оқушының ойын білу, сол тақырып бойынша оқушының көзқарасын білдіруі,шығарманы талдауы шығармашылық қабілетті арттырудың бір жолы.
Шығармашылық қабілетті дамытуды ең алдымен, қарапайым нәрселерді суреттей білген жөн. Бала күнделікті өмірде өзі көріп жүрген оқиғаларды баяндай білуі, оған өз түйсігімен қарап, өз жүрегімен сезініп, ішкі жан дүниесіндегі тебіреністі әңгімелей білуі керек.
Оқу әрекетінен шығармашылық әрекеттің айырмашылығы ол баланың өзін - өзі қалыптастыруына, өз идеясын жүзеге асыруына бағытталған жаңа әдіс - тәсілдерді іздейді.
Екі әрекетте оқушылар екі түрлі мүдделер көзделген әртүрлі мақсаттар шешеді. Мысалы, оқу әрекетінде белгілі бір ережені меңгертетін, дағдыны қалыптастыратын жаттығулар орындалса, шығармашылық әрекетте баланың іздену жұмысы басты нысанада болады. Сондықтан оқу әрекеті баланың жалпы қабілетін дамытса, шығармашылық әрекет нақты жағдай шешу барысында нәтижеге жеткізетін қабілеттерін дамытады.
Оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытуда логикалық тапсырмалардың маңызы зор. Логикалық тапсырмалар оқушыларды белсенділікке тәрбиелеуге, өз бетінше іздене білуге дағдыландыру икемділік пен шеберлікке баулу мақсатында пайдаланылады.
Бастауыш сыныптағы оқытудың мазмұнында ерекше орын алатын пән - әдебиеттік оқу. Ана тілін ... жалғасы
Исабекова Айгуль Карибаевна
Алматы облысы Ақсу ауданы
Мақалада оқушыларды өз бетінше жұмыс жасап, ізденуіне және шығармашылыққа баули отырып, белсенділіктерін арттыруға болатындығы баяндалады. Шығармашылықпен айналысқан оқушылардың ойы жүйрік,тұғыры биік, азамат болып қалыптасатындығы, оқушыны шығармашылық бағытта дамуына ықпал етуді жолдары қарастырылады.
В статье описывается, потенциал для самостоятельной работы учеников, для изучения и для творчества. Считается, что учащиеся, которые занимаются творчеством, твердые, высокие, дружелюбные и способствуют творческому развитию своих учеников.
The article deseribes the potential for independent work of students for study and for creativity. It is believed that students who are engaged in creativity, solid, tall, friendly and contribute to the creative.
Кілттік сөздер: логикалық тапсырмалар, шығармашылық тапсырмалар , шығармашылық қабілет , іскерліктері , дағдылары , ой шапшаңдығын , сөз байлығы , сапалық өзгерістер.
Ключевые слова: Логические задания, творческие задания, творческие способности, деловые навыки, продуманность, словарный запас, качественные изменения.
Key words: Logic tasks , creative tasks , creative abilities, business skills, reasonableness, vocabulary , qualitative changes.
Бүгінгі күні мемлекетіміздің өркениетке жету жолындағы өр талабына тұғыр боларлықтай ұрпақ оқыту, тәрбиелеу ісін жаңа сапалық өзгерістер деңгейіне көтеруді талап етіп отыр. Мектеп құрылымында болып жатқан өзгерістер, білім беру мақсаттарының алмасуы, оның дамытушылық сипаттарының бекітілуі, көп нұсқалық оқытуға көшу сияқты мәселелер орындаушылардан шығармашылық бастамалық, жұмыстың жоғары сапасын және кәсібилікті талап етеді.
Шығармашылық - бұл адамның өмір шындығында өзін-өзі тануға ұмтылуы, ізденуі. Өмірде дұрыс жол табу үшін адам дұрыс ой түйіп, өздігінен сапалы, дәлелді шешімдер қабылдай білуге үйренуі қажет. Адам бойындағы қабілеттерін дамытып, олардың өшуіне жол бермеу,оның рухани күшін нығайтып, өмірден өз орнын табуға көмектеседі. Баланы бастауыш сыныптардан бастап шығармашылық ойлауға, қалыптан тыс шешімдер қабылдай алуға, практикалық әрекеттерге дайын болуға әкелудің жолдарын көрсету керек.
Бастауыш сынып оқушыларының қабілеттері екі түрлі әрекетте дамиды. Біріншіден, кез келген бала оқу әрекетінде адамзат баласының осы кезге дейінгі жинақталған тәжірибесін меңгерсе екіншіден, кез келген оқушы шығармашылық әрекеттер орындау арқылы өзінің ішкі мүмкіндіктерін дамытады. Оқу әрекетінен шығармашылық әрекеттің айырмашылығы - ол баланың өзін - өзі қалыптастыруына өз идеясын жүзеге асыруына бағытталған жаңа әдіс - тәсілдерді іздейді.
Бүкіл бір халықтың ұстазы ұлы Абай өзінің қара сөздерінде 43 сөзі бала өмірге келгендегі қабілеттері әрі қарай дамытуды, шыңдауды қажет ететін, сонда ғана олар пайдаға асатынын жазған. Ал назардан тыс қалған қабілеттілер бара-бара жойылып, жоқ болатынын айтқан. М. Жұмабаев өзінің педагогика оқулығында баланың дамуының мәселелерін көтереді. Ол үшін оның танымын, ақылын, еркін, зейінін қалыптастыру керек екенін жазады.
Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін дамыту жөнінде И.П.Волновтың пікірі өте құнды.Ол балалардың әр саладағы қабілеттерін айқындау, дамытуға қажетті,тиімді жағдай туғызуы бірінші сыныптан бастап балалардың қабілеттерін,бейімдіктерін дамытатын дербес, өздігінен орындайтын шығармашылық тапсырма жүйесін құру, оны сыныптан тыс жұмыстар арқылы да жүзеге асыруға болады дейді. Сондықтан да бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық жұмыс қабілеттерін олардың өз беттерімен меңгерген білімдерін, іскерліктерін, дағдыларын пайдалана отырып, өздеріне жаңадан нәтиже алуы деп түсінеміз. Өз бетінше жұмыс жасау арқылы оқушының ақыл-ойы, байқампаздық, өз ойын еркін жеткізе білуі, практикалық іс-әрекеттер атқара білу қабілеттерінің артатыны байқалады. Өз бетінше жұмыс жасау арқылы оқушылардың білімді игереді, басқаға үйретеді, өзін тексереді, өзін бағалап қанағаттанады. Өз бетінше жұмыс түрлеріне қатысты материалдарды саралау және өз тәжірибеміздің қорытындысы негізінде біңз шығармашылық жұмысқа баулып, олардың белсенділіктерін, қызығушылықатрын арттыра түсіретін өз бетімен жұмыс түрлеріне төмендегі негізгі жұмыс түрлерін жатқызамыз. Олар:
1. Логикалық дамытушы ойындар мен берілген тапсырмалар (құрастырмалы ойындар, ребус, сөзжұмбақтар)
2. Өз ойынан еркін тақырыпта құрастыруға берілген әдеби шығармашылық бағыттағы жұмыстар (өлең құрастыру, шығарма жазу, шумақ жолдарын аяқтау, ұйқасын табу)
3. Берілген тапсырманы түрлендіру бағытындағы жұмыс түрлері (кері есеп құру, мәтіннің мазмұнын өңдеу, ізденіске жетелейтін тапсырмалар)
Мұғалімнің міндеті шығармашылық бағыт - бағдар беруі керек. Шығармашылықпен жеке дара оқушы емес, сыныптағы барлық оқушылар айналысуы үшін мүмкіндік керек. Күнделікті сабақта өтілген тақырып бойынша оқушының ойын білу, сол тақырып бойынша оқушының көзқарасын білдіруі,шығарманы талдауы шығармашылық қабілетті арттырудың бір жолы.
Шығармашылық қабілетті дамытуды ең алдымен, қарапайым нәрселерді суреттей білген жөн. Бала күнделікті өмірде өзі көріп жүрген оқиғаларды баяндай білуі, оған өз түйсігімен қарап, өз жүрегімен сезініп, ішкі жан дүниесіндегі тебіреністі әңгімелей білуі керек.
Оқу әрекетінен шығармашылық әрекеттің айырмашылығы ол баланың өзін - өзі қалыптастыруына, өз идеясын жүзеге асыруына бағытталған жаңа әдіс - тәсілдерді іздейді.
Екі әрекетте оқушылар екі түрлі мүдделер көзделген әртүрлі мақсаттар шешеді. Мысалы, оқу әрекетінде белгілі бір ережені меңгертетін, дағдыны қалыптастыратын жаттығулар орындалса, шығармашылық әрекетте баланың іздену жұмысы басты нысанада болады. Сондықтан оқу әрекеті баланың жалпы қабілетін дамытса, шығармашылық әрекет нақты жағдай шешу барысында нәтижеге жеткізетін қабілеттерін дамытады.
Оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытуда логикалық тапсырмалардың маңызы зор. Логикалық тапсырмалар оқушыларды белсенділікке тәрбиелеуге, өз бетінше іздене білуге дағдыландыру икемділік пен шеберлікке баулу мақсатында пайдаланылады.
Бастауыш сыныптағы оқытудың мазмұнында ерекше орын алатын пән - әдебиеттік оқу. Ана тілін ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz