Мекендердің шекаралары бар топографиялық карта

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

1. ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖӘНЕ ӨЗІНДІК БАҚЫЛАУ ЖҰМЫСТАРДЫ ОРЫНДАУ ҮШІН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Модуль 1

1.1 ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС (4 сағ)

Тақырыбы: Табиғи территориялық кешендердің картасын жасау (ТТК)
Жұмыстың мақсаты: топографиялық картамен және басқа ақпарат көздерімен жұмыс істеу дағдыларын алу, табиғи аумақтық кешендерді табиғи шекара дәрежесінде анықтау дағдыларын қалыптастыру.
Материалдар: Нүктелері белгіленген 1: 50000 масштабтағы топографиялық карта, осы картаның көшірмесі және қарапайым, түрлі-түсті қарындаштар.
Жұмыс ландшафттың тік және көлденең құрылымы туралы білімді тереңдетуге арналған, бұл күрделі табиғи аумақтық объект болып табылады және сипатталады: 1) табиғи компоненттердің болуымен; 2) бағынышты жүйені құрайтын кішірек ТТК-нің болуы; 3) компоненттер арасындағы және ТТК арасындағы өзара байланыстың күрделі жүйесі. Ландшафт ішіндегі компоненттер мен табиғи территориялық кешендердің орналасуы, тәртібі оның құрылымы деп аталады. Ландшафттың тік (компоненттердің ретін) және көлденең (ТТК ретін) құрылымын ажыратады.
Ландшафттың көлденең құрылымы жұмыс ауқымына байланысты өзгереді, сондықтан зерттеудің жергілікті, аймақтық және планетарлық деңгейлерін ажыратады. Жергілікті деңгейде ландшафттың көлденең құрылымы морфологиялық бірліктердің бағынышты жүйесін құрайтын кешендермен ұсынылған, олар әдетте негізгі және аралық болып бөлінеді. Олардың негізгілері - ландшафт, мекен, фация; аралықтарға - жергілікті жер, күрделі мекен, мекенше. География факультетіндегі білім беру топографиялық карталарының масштабы (1:25 000 - 1:50 000) оларды жергілікті жер мен мекендер картасын жасауға негіз ретінде пайдалануға мүмкіндік береді.
Н.А. Солнцевтің мекенше - рельефтің дөңес немесе ойыс мезоформаларымен байланысты және генетикалық, динамикалық және аумақтық байланысты фациялардың немесе олардың топтарының табиғи құрылған жүйесін білдіретін ТTK. Мекеншенің анықтамасынан мекен құрылымы рельефтің мезоформаларының сипатына, аумақтың генетикалық ерекшеліктеріне, топырақ пен өсімдік жамылғысына байланысты екені көрінеді. Біртекті геологиялық және гидрогеологиялық жағдайларда рельефтің мезоформалары - Кама немесе Морена төбешіктері, арқалықтар, жартастар, ағынды шұңқырлар, карст депрессиялары және т. б. мекендердің пайда болуының фактор болып табылатындығын атап өткен жөн.
Барлық осы ақпаратты қалай жинауға және қорытындылауға болатындығын кезең-кезеңмен қарастырайық.
Рельефтің мезоформасын анықтауды әр студентте бар үлкен масштабты топографиялық картаны зерттеу арқылы бастау керек, оған бақылау нүктелері салынған (сурет. 1). Бақылау нүктелері орналасқан аймақтағы абсолютті белгілер мен көлденең сызбаларды мұқият талдап, олардың әрқайсысы үшін мезорельефті анықтау қажет. Сонымен, 150-200 м абсолюттік биіктікте орналасқан нүктелерді жазық аумақтарға жатқызып, оларға тиісті атаулар беру керек (мысалы, тегіс толқынды жазықтар, толқынды жазықтар және т.б.), ал 200 м - ден асатын абсолютті биіктіктері бар нүктелерді - төбелерге қыраттарға. Әдетте камалық пен мореналық төбелер мен жалдар биіктіктердің осындай сатысына жатады

Сурет. 1. Бақылау нүктелері бар топографиялық картаның фрагменті

Әр учаскенің генезисін анықтау үшін 2.-кестеде келтірілген мәліметтерді пайдалану керек.Топырақ типінің атауына сол немесе басқа топырақ түзілетін төрттік шөгінділердің түрлері туралы ақпараттар кіреді. Бұл, мысалы, мореналық саздақтар (моренные суглинки), сулы-мұзды құмдар (водно-ледниковые пески), көл-мұзды саздар және т.с.с. болуы мүмкін. Шөгінділер типі мен рельеф нүкте тұрған аймақтың шығу тегін анықтайды. Нәтижесінде мұндай талдау шатқалдың геологиялық-геоморфологиялық ерекшеліктерін анықтауға және алынған нәтижелерді жазуға мүмкіндік береді. Ол үшін жұмыс дәптеріне картада көрсетілген барлық нүктелердің нөмірлерін жазып, олардың әрқайсысының жанында біз рельефтің формасы мен оның генезисін белгілейміз. Талдау сурет.1 келесі жазбаны жасауға мүмкіндік береді:
т. 42-мореналық төбе; (моренный холм)
т. 46-жазық толқынды лесс жазығы; (плосковолнистая лессовая равнина)
т.19 - таулы толқынды су-мұздық жазығы;( холмисто-волнистая водно-ледниковая равнина)
т. 61-ағынды қуыс (генезис көрсетілмеген). (ложбина стока (генезис не указывается)).
Алайда, алынған ақпарат мекен анықтау үшін жеткіліксіз, өйткені оларды биотаның сипаттамасымен толықтыру керек. Сондықтан келесі кезеңдер:
топырақ сорттарын анықтау, олардың барлық нүктелер бойынша атаулары 2 кестеде берілген.
Өсімдік топтарын анықтау, олардың барлық нүктелер бойынша атаулары 3. кестеде берілген. Бұл ретте өсімдік қоғамдастықтарының барлық жиынтығынан топографиялық картаның көмегімен тек осы нүктемен сипатталатын учаскеде болатындарын ғана таңдап аламыз.
Алынған жазбалар келесі түрде болуы керек:
т. 42 -- сортаң - күлгін орташа және қатты топырақты құмды сазды топырақтары бар мореналық төбе мекен, егістік;
т. 88 -- шымды -сазды құмды - құмды сазды топырағы, шөгінді шалғындары бар жазық, жайылма шатқалы.
Нәтижесінде біз, енді құрастыруды бастау керек картаға арналған мекендер (урочищ) тізімін аламыз.
Кесте 2
Бақылау нүктелеріндегі топырақ жамылғысының құрылымы

№ нүкте
Топырақтың түрлері
1 - 5
Көл-мұздық саздақтар мен саздардағы шымды-карбонатты сазды топырақтар
6 - 10
Көлдік-мұздық құмдарындағы сазды шымды-күлгінді аздап күлгінденген құмдар топырақтар
11 - 20
Сулы-мұзды құмдардағы сазды- шымды -күлгінді әлсіз және орташа күлгінденген құмды топырақтар
21 - 25
Ежелгі аллювиалды құмдардағы аздап ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.