Оқушылардың жаратылыстану сауаттылығын дамытуда Pisa тапсырмаларын қолдану арқылы биология сабақтарында оқушылардың оқу жетістіктерін бақылау және жаратылыстану сауаттылығын бағалау

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе
Бүгінгі таңда Қазақстандық білім беру жүйесінің алдында білім
сапасының бәсекелестігін арттыру, шынайы өмірлік кезеңдерге бейімдеу
мәселелері тұр, өйткені адам қоғамда түрлі өмірлік мәселелерге байланысты
дұрыс шешімдер қабылдау үшін жоғары кәсіптілік және интеллектуалдық
әрекеттерді қажет ететін жағдайларда заман талабына сай өмір сүріп, қызмет
етуде.
ХХІ ғасыр техниканың дамыған заманы. Заман өзгеруде соған сәйкес біз
ұстаздар қауымыда өзгеруіміз керек. Әр ұстаз өз пәнінің шебері болып қана
қоймай сабақ беру әдіс-тәсілдерінде өзгерту керек. Ел басымыздың бүгінгі
таңда бастап отырған саясаты, болашақ оқушылардың жан-жақты, өз ойын ашық
айтата білетін, бәсекеге қабілетті жас ұрпақты тәрбиелеу. Еліміздің
әлемдегі дамыған елдер қатарына қосылу мақсатында өскелең жас ұрпақты
білімді болуы маңызды. Сол мақсатта қазіргі уақытта шетелдік тәжірибелер
зерделеніп, PIZA TIMSS зерттеулерінің тапсырмалар негізінде оқушылардың
ғылыми жаратылыстану сауаттылығын дамыту мақсатында елемізге осы бағытта
жұмыс жасау негізделіп отыр. Биология сабағында PIZA тапсырмалары арқылы
оқушылардың ойлау қабілетін, алған білімін өмірде қолдана алатындай жағдай
жасау. Біздің еліміз үшін халықаралық зерттеулерге қатысу білім берудің
бақылау- бағалау жүйесін реформаландырудың қажеттілігін ескертетін бірқатар
факторлар, атап айтар болсақ Қазақстандық білім беру жүйесінің әлемдік
білім беру кеңістігіне кірігуіне негізгі себеп болады. Қазақстанның
халықаралық зерттеулерге қатысуы, оқушының өзін-өзі дамытуды максималды
түрде іске асыруы мен қоғам өмірінде өз орынын табу, өздігінен іздену,
талдау жасау, құрылымдау, ақпараттарды дұрыс пайдалануға мүмкіндік береді.
Қойып отырған мәселелердің шешімі ретінде осы әдістемелік кеңесімді
жас мандарға және биология пән мұғалімдеріне көмек болады деген ойдамын.

Мақсаты:
Оқушылардың жаратылыстану сауаттылығын дамытуда Pisa тапсырмаларын
қолдану арқылы биология сабақтарында оқушылардың оқу жетістіктерін бақылау
және жаратылыстану сауаттылығын бағалау, алған білімін өмірде қолдана
алуға, өз ойын ашық айтатын жан-жақты дамыған жеке тұлған қалыптастыру.
Міндеті:
• Оқушылардың биология пәніне деген ынтасын арттыру.
• Оқушылардың жаратылыстану сауаттылығы мен ойлау қабілеттерін
арттыру мақсатында түрлі тапырмалар беру.
• Оқушылардың оқу сапасын жақсарту.
Күтілетін нәтиже:
PIZA тапсырмаларын беру арқылы оқушылардың пәнге деген қызығушылығы
артады. Оқушылардың өзіне деген сенімділігі күшейеді, ғылыми көз-қарасы
артады. Өз ойын ашық айталады, сындарлы ойлау қабілеті дамиды.
Қазіргі кезде білім беру жүйесінде оқушының дамуындағы оның үлгерімінің
үлкен мәні бар. Баланың жеке басын жан-жақты дамытуға бүгінгі таңда білім
беру саласындағы оқу процесіндегі оның үлгерімі негізгі роль атқарады.
Мұғалім өзінің пәнін жетік білуі керек. Біліктілігі жоғары, жан –жақты
іздену, жұмыс түрлерін түрлендіруі, сабақты қызықты өткізу керек сонда
оқушылардың пәнге үлгермеушіліктері азайып немесе мүлдем болмайды. Барлығы
мұғалімнің шеберлігімен, оқушының қызығушылығына байланысты.
PIZA тапсырмаларын беруде ең алдымен төмендегі талаптарға сай болуы
керек.
• Тапсырманың оқушының жас ерекшелігіне сай құру.
• Құрылған тапсырмалар өмірмен байланысты болуы керек, яғыни SMART
мақсатқа негізделу.
• Тапсырмалар тақырып деңгейінде жасақталу.
• Тапсырмалар оқушының қызығушылығын тудыратын түрлендірілген
тапсырмалар болу.
• Тапсырмалар келесі берілетін тапсырмамен байланысты болу.
• Әр түрлі оқу пәндерінің әр тақырыбы үшін Б.Блум таксономиясына
құрылған тапсырмалар жүйесін даярлау;
• Оқу үрдісіне сыни турғыдан ойлау, нәтижеге бағдарланған
технологияларды қолдану;
• Білім мазмұны, оқу-әдістері мен формалары да осы технологиялардың
талаптары негізінде анықтау (мысалы, И.Я. Лернердің 4-элементтік
негіздегі мазмұн анықтау теориясы арқылы оқу мазмұнын іріктеу
т.б.);
• Білім мазмұнын анықтағанда қазіргі ақпараттық технологияның
дидактикалық мүмкіндіктерін, әсіресе оқушыларды іздену-зерттеуге
жетелейтін процесстерді модельдеу мүмкіндігін ескеру, негізге
алу.
Тапсырмалар көбіне оқушылардан шыққан нәтижені талдап қорыту,
түсіндіру немесе негіздеу заңдылықтарын білуді талап етеді. Осы тұрғыда
оқыту мақсатының иерархиясы мәселелерін зерттеген американдық ғалым Б.С.
Блум таксономиясы білімді меңгеру кезеңінде мақсат қоюдың мынадай алты
деңгейлі тізбегін ұсынады: білу; түсіну; қолдану; анализ және синтез;
бағалау. Ал оқытудың мақсаттар иерархиясына сәйкес академик В.П. Беспалько
да оқушылардың білімді қабылдауының төрт деңгейлі педагогикалық кешенін
ұсынып, белгілі бір шамада оқушы тәжірибесінің даму деңгейін көрсететін
танымдық іс-әрекетті меңгерудің төрт деңгейін анықтағаны белгілі.
Биология пәнінде PIZA тапсырмаларын құруда Блум тасономиясы негізінде
құрылса, ол тапсырмалаардың ең төменгі деңгейлік сұрақтардан құрылып бірте-
бірте тапсырмлар күрделенен отырып жоғарғы деңгейге ауысады.
Әр тапсырма оқушылардың тек сын тұрғысынан ойландырып қана қоймай,
талантын және дарындылық қабілеттерін аша отырып, көшбасшылық қабілеттерін
шыңдау. Бенджамин Блум таксономиясы – педагогикалық мақсаттардың
классификациялық амалы. Осы тұрғыда Блум таксономиясы негізінде тапсырмалар
түрлерін құрылу тапсырмалар төменгі деңгейде жоғарғы дейгейге дейін
күрделенуі керек.
Дидактикалық матрица Б. Блумның мақсаттар таксономиясы, В.П.
Беспальконың меңгеру деңгейлері (нәтижелер таксономиясы), олардың сәйкестік
көрсеткіштерінен шығатын сапалар иерархиясы, ынта, белсенділік,
біліктіліктер иерархияларының байланысын көрсететін, дамыта оқытудың
квинтэссенциясын негізге ала отырып биология пәнініде PIZA тапсырмаларын
В.П. Беспалькотың 4 деңгейде құрастыру, оқушылардың биология пәнініен
ғылыми жаратылыстану сауаттылығын дамыта отырып, сын тұрғысынан ойлануға
мүмкіндік береді.
1-деңгей: оқушылық деңгей – репродуктивтік деңгей: – жаттап алуға
лайықталған анықтамалар, тұжырымдамалар, ережелер т.б. – алдыңғы сабақта
жаңадан меңгерілген білімнің өзін өзгертпей қайталап, пысықтауға арналған
сұрақтар; – тапсырмалар жаңа тақырып үшін тиімді және өмірмен байланысты
болуы керек. Жаратылыстану пәндерінде мұндай талаптар жаңа тақырыпты игеру
соңында орындалатын ұқсас тапсырмалар құру арқылы жүзеге асырылады және
олар оқушының өзі қорытып шығарған ереже, анықтама, заңдарын бекітуге
арналады. Бүл деңгейдегі сұрақтар білу, түсіну деңгейге бағытталуы керек.
Тапсырма оқушыларды жас ерекшеліктеріне сай және өмірмен байланысты болуы
маңызды. Себебі, өмірде күнделікті көріп жүрген нәрсесі қарапайым зат
еместігі екенін түсіну. Келесі тапсырмаға өтпес бұрын үй тапсырмасы жаңа
сабақтың жалғасы болуы маңызды. Әр тақырып бір –бірімен байланыста екенін
түсінуі қажет. Білу, түсіну деңгейіне незггінде жасақталу керек.
2-деңгей: алгоритмдік деңгей – елеулі белгілерді есте сақтау
дағдысына негізделеді: – өтіп кеткен материалдарды реттеуге және жүйелеуге
берілген тапсырмалар, бірақ оларды орындау ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.