Капиталдың халықаралық қозғалысы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Капиталдың халықаралық қозғалысы.

Халықаралық капиталдар қозғалысы, оның елдер арасындағы белсенді миграциясы халықаралык экономикалық қатынастардың маңызды формасы мен бөлігі болып табылады.
Капиталды шетке шығару дүниежүзілік шаруашылықты тереңдете дамыту кезеңіндегі тауарды шетке шығару монополиясын жойды. Тауарды шетке шығаруды толықтыра және негіздей отырып, ол ХЭҚ жүйесінде анықтаушы қызметін атқара бастайды. ОЭСР бағасы бойынша, 80-жылдары (1983 жылдан) тікелсй инвестициялардың орташа жылдық өсу қарқыны 34% тен болып, ол әлемдік сауда өсім қарқынынан 4 есе көп болды. 90-жылдар басындағы қысқа мерзімдік дағдарыстан кейін ол қайтадан әлемдік сауда айналым өсімінен артық бола бастады.
Халықаралык капиталдар нарығы қазіргі заманда әлемдік шаруашылықның іс-әрекетінде, халықаралық шаруашьлық байланыстарын дамытуда анықтаушы элемент болып табылады.Капиталды шетке шығару - бұл жүйелі түрде пайда алу және басқадай экономикалық, саяси ұтыс мақсаттарында ақшалай немесе тауар түріндегі құндылықтардың шетелге ауысуы. Капиталдың шетелге ауысуы (капиталды шетке шығару) дегеніміз - бір елдің ұлттық айналымынан капиталдың бір бөлігін алып, оны қабылдаушы елдің өндірістік немесе айналым процесіне әр түрлі формалар (ақшалай, тауарлы) арқылы ауыстыру процесін айтамыз. Бір елден екініші елге капитал ауысуы, ең алдымен шығаруыш елдің экономикалық дамуының сыртқы саудаға қарағанда өсу қарқыны жоғары болғанымен байланысты. Капитал экспортының қажеттігі дамыған елдерде капитал молдығы пайда болып, ол ұлттық экономикадағы пайда нормасының төмендеуі, оның массасының жоғарлауымен өтелмейтіндігіне байланысты болды.
Капиталдың шет елге ауысу себептері арасынан донор-елдегі капиталдың салыстырмалы артықшылығы ерекшеленеді. Бұл капиталды шет елде үлкен пайда алу мақсатында орналастырып, дивиденд немесе пайыздар арқылы пайда алу үшінжүзеге асырылады.
90-жылдарға дейін әлемде тиімді пайдалануды қажет ететін резервті капиталдың зор көлемдері қалыптасты. Олар сақтандыру компаниялары, зейнеттік, сенімділік, инвестициялык, және тағы басқадай қорлар арқылы жинақталуда. АҚШ-тың өзінде 1995 жылы олардың активтері 8 трлн. доллардан асып түсті.
ХХ ғасырдың екінші жартысында капиталды шетке шығару үнемі өсуде. Капитал экспортының өсу қарқыны тауарлы экспорт пен өндірісі дамыған елдердің ЖІӨ-нің өсу қарқынынан да асуда. Капиталды шетке шығару көлемінің күрт өсуі кезінде оның халықаралық миграциясы күшейеді.
Халықаралық капитал қозғалысы өндірістік факторы ретінде түрлі нақты нысандарға ие болды:
а) Капиталдың пайда болу көзі бойынша:
1) Ресми және мемлекеттік капитал үкімет пен үкімет аралық ұйымдардың шешімдері бойынша шет елге кететін немесе шет елден келетін мемлекеттік бюджеттен аударылған ақшалай қаражат. Осы капитал қозғалысының категориясында үкімет аралық келісімдер негізінде жасасқан бір елге екінші бір елмен ұсынылған барлық мемлекеттік заемдар,ссудалар, гранттар, демеулер жатады. Сондай-ақ, ресми капиталға халықаралық валюта қоры мен әлемдік банк несиелері бейбітті қолдау мақсатындағы Біріккен Ұлттар Ұйымының шығындары. Ресми капиталдың көзі мемлекеттік бюджеттің қаражаты болып табылады, яғни салық төлеушілердің ақшалары.
2) Жеке немесе мемлекеттік емес капитал. Жеке фирмалардың, банктер мен басқа мемлекеттік емес ұйымдардың бірлестіктері мен басқару органдарының шешімдері бойынша шет елге кететін не болмаса шет елден келетін ақшалай қаражаттар. Осы капитал қозғалысының категориясына жеке фирмалардың шет елге жіберілген капиталды инвестициялар, сауда несиелері, банк аралық несиелеу жатады . Ал осы капиталдың пайда болу көзі болып мемлекеттік бюджетпен байланыспаған жеке фирмалардың меншікті немесе қарыздық қаражаттары табылады. Капиталдың халықаралық қозғалысы туралы шешімді қабылдауындағы фирмалардың егемендігіне қарамастан, үкімет әдетте оның реттеу және бақылау құқын қалдырады.
ә) Капитал пайдалану сипаты бойынша мыналарға бөлінеді:
1) Кәсіпкерлік капитал - пайда алу мақсатында өндіріске тікелей және жанама салынған қаражаттар. Кәсіпкерлік капиталы ретінде жиі-жиі жеке капитал қолданылады. Дегенмен, сондай-ақ, мемлекеттің өзі не болмаса мемлекеттің меншігіне кірген кәсіпорындары шет елге ақшалай қаражаттарын салуы мүмкін.
2) Ссудалық капитал - пайыз алу мақсатында қарызға берген қаражаттарын халықаралық масштабта ссудалық капитал ретінде негізінен мемлекеттік көзінен алған ресми капитал пайдаланылады. Дегенмен, жеке көзінен шыққан халықаралық несиелеу сондай-ақ, ауқымды көлемдеріне де жетеді.
б) Капитал салу мерзімі бойынша бөлінеді:
1) Орта мерзімдік және ұзақ мерзімді капитал - мерзімі 1 жылдан аса капитал салымдары. Тікелей және портфельді инвестициялар нысанындағы кәсіпкерлік капиталдың барлық салымдары, сондай сияқты мемлекеттік несиелер түріндегі ссудалық капитал әдетте ұзақ мерзімдік болып табылады.
2) Қысқа мерзімді капитал. Мерзімі 1 жылға дейін капиталды салымдар.
Артықшылықты түрде сауда несиелер нысанындағы ссудалық капитал.
в) Капитал салу мақсаты бойынша бөлінеді:
1) Тікелей инвестициялар. Инвестордың капиталды орналастыру объектісіне бақылауды қамтамасыз ететін капиталды ұсынған еліндегі ұзақ мерзімдік экономикалық мүддесін алу мақсатындағы капитал салымы. Олар толығыменен жеке кәсіпкерлік капиталдың әкетуіменен байланысты болып, мемлекеттің меншігіне кірген фирмалардың шетелдік инвестицияларының шағын көлемдерін есепке алмады.
2) Портфельді инвестициялар. Инвесторға инвестициялау объектісіне нақты бақылау құқығын бермейтін шетелдік құнды қағаздарға капитал салымдары. Осындай инвестициялар артықшылықты түрде жеке кәсіпкерлік капиталға негізделген. Дегенмен мемлекетте өзінің жеке құнды қағаздарын шығарып, оларды сатып алады.
Тікелей шетелдік инвестициялар
Халықаралық капитал миграцияның ереулі бөлігі тікелей шетелдік инвестицияларға ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.