Стартердің жұмыс істеу принципі
ЖОСПАР МАЗМҰНЫ
І-БӨЛІМ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 3
ІІ-БӨЛІМ
Президент жолдауы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
ІІІ-НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Стартердің жұмыс істеу принципі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
2. Тәуелсіз - басқарылатын стартерлер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... .9
3. Қашықтықтан басқарылатын стартерлер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ..12
4. Статердің күтімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
5. Автомобиль және экология ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
6. Техникалық диагностика жасау және ТҚК ... ... ... ... ... ... ... ...1 9
7. Автомобильдердің ерекше жағдайда пайдаланылғанда
техникалық қызмет көрсету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
ІV-БӨЛІМ
Еңбек қауіпсіздігіне әсер ететін психикалық-физиологиялық
факторлар ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24
КІРІСПЕ
XXI ғасырда Қазақстанда автомобиль жинайтын және автомобиль бөлшектерін шығаратын зауыттар жұмысқа қосылды.
Қазіргі кезде жаңа автомобильдердің қоректендіру жүйесіне бүрку жүйелері орнатылуда. Оның мысалы ретінде ВАЗ және басқа шетел автомобилін келтіруге болады.
Қазіргі кезде біз техникалық прогресс қалай өз дегеніне жетіп отырғанын байқай аламыз. Әлемдегі автотракторлық өнеркәсіп бензинді жене дизельді қозғалтңыштарда отын беру жүйелерінің жаңа типтерін қолдана бастады.
Автомобиль қозғалткыштарын күрделі де қымбатты отындық жүйелермен жабдықтау қажеттігі көбінесе қатаңырақ талаптардың, мысалы, өтелген газдардағы зиянды заттар құрамына Еуропалық стандарттардың енгізілуімен түсіндіріледі. Бұл жерде отынның едәуір үнемделуі туралы айтуға болмайды. Бензинді қозгалтқыштардың орталық, таралымды және тікелей бүрку жүйелерін, сол сияқты дизельді қозғалтқыштардың сорғы форсункаларын бүркуін электронды басқару енгізілді. Қазақ тілінде осы жүйелер жайында оқулықта алғаш жазылып отыр.
Іштен жану қозғалтңышы мен электрлік қозғалтңыштарды автомобильдерде бірге қолдану, бензинді және дизельді қозғалтқыштарының Еуропа стандартына сай жаңа қоректендіру жүйелері, оларда ңолданыла бастаған навигациялық, маршруттың компьютерлер, ав - томобиль қауіпсіздігін жақсартужолындагы ABS жүйесі, сығу көрсеткіші мен газ тарату фазаларын жүмыс істеп тұрған қозғалтқышта реттеу, оптимальды автомобиль техникасын пайдалануда автоматты бақылау мен басқару мағлұматтары оқулықта жарық көрген.
Автомобильдер атқаратын жұмыс түрлеріне қарай жүк машинасы, автобустар, жеңіл машиналар және спорттық автомобильдер болып бөлінеді.Осыған байланысты олардың әрқайсысы жеке - жеке түр - түрге бөлінеді. Себебі жүк машинасының бір түрін жеңіл машинаның сондай бір түрімен мүлде болмайды. Олай болса төменде сондай түрлендірудің мағынасы келтірілген.
ІІ- БӨЛІМ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ПРЕЗИДЕНТІ -
ҚАСЫМ-ЖОМАРТ ТОҚАЕВТЫҢ ҚАЗАҚСТАН ХАЛҚЫНА ЖОЛДАУЫНДА МЫНАДЫЙ МӘСЕЛЕРДІ АЙТЫП ӨТЕДІ.
Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев бүгін ел халқына Сындарлы қоғамдық диалог - Қазақстанның тұрақтылығы мен гүлденуінің негізі атты алғашқы Жолдауын ұсынды.
Қоғамдық-саяси реформаларға сұраныс бүгінгі күні ерекше жоғары. Сондықтан да Қоғамдық диалог тақырыбы Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың алғашқы Жолдауының өзегі болып отыр. Елдің саяси жүйесін кезең-кезеңмен жаңаша жаңғыртуға шақыра отырып, Президент оның базалық сипатын атап көрсетеді: ...елдің қоғамдық-саяси өмірін жаңғыртпайынша, табысты экономикалық реформаларға қол жеткізу мүмкін емес.
Президент атынан сөйлеген билік жалпы мемлекеттік сындарлы міндеттерді ашық талқылауды бастауды ұсынады. Осыған байланысты көп партиялықты одан әрі дамыту, қоғамдық келісімді сақтау, халықпен тиімді байланыс орнату, митингілер туралы заңнаманы жетілдіру сияқты мәселелерге баса назар аударылды.
Президент еліміздегі қоғамдық келісімді нығайтудың негізгі кілті болып табылатын тіл мәселесіне де ерекше тоқталды. Бұл жөнінде ол: Еліміздегі этникалық топтардың тілі мен мәдениетін дамытуға жағдай жасай береміз. Қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретіндегі рөлі күшейіп, ұлтаралық қатынас тіліне айналатын кезеңі келеді деп есептеймін. Бірақ мұндай дәрежеге жету үшін бәріміз даңғаза жасамай, жұмыла жұмыс жүргізуіміз керек, - деп атап көрсетті.
Президент өз Жолдауында сот пен құқық қорғау жүйесін жетілдіруге, бизнесті дамытуға, қаржы ресурстарын дұрыс бөлуге, халыққа әлеуметтік қолдау көрсетуге, ел аймақтар арасындағы теңсіздікті жоюға және басқа да халықты толғантып жүрген мәселелерге ерекше көңіл бөледі. Алдағы саяси реформалар сияқты бұл жұмыс Қазақстанның әрбір азаматы мемлекет тарапынан қамқорлықты сезінуіне және өзінің конституциялық құқықтарын қорғауға сенімді болуына бағытталуы тиіс деді.
Білім беруге бұрынғыдай мемлекеттің дамуындағы стратегиялық роль беріледі. Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың Жолдауында республика ауылдарындағы мектептердегі білім беруді жетілдіру, жоғары оқу орындары жұмысының сапасын және ғылыми зерттеулердің тиімділігін арттыру мәселесі де көтерілді.
Президент өз Жолдауында көрсеткендей, әлеуметтік жаңғырудың жаңа кезеңі білім беру сапасын жетілдірумен тығыз байланысты. Сондықтан Президент атап өткендей, маман даярлау ісі еліміздегі және ғаламдағы еңбек нарығынан тыс қалмағаны жөн. Сөйтіп Президент Қасым-Жомарт Тоқаев еліміздің жоғары оқу орындарының алдына бәсекеге қабілетті, білікті маман дайындау, олардың оқу бітіргеннен кейінгі өмірден өз орнын табу, яғни жұмысқа орналасу мәселесін қатаң қадағалаумен қатар, ғылыми-зерттеу жұмыстарын сапалы жүргізіп, оны коммерцияландыру бағытында қарқынды және нақты жұмыстарды жасауға үлкен міндеттер артып отыр.
Президент өз Жолдауында қоғам мен биліктің өзара ықпалдасқан іс-қимылының осы түрін неғұрлым сындарлы деп есептей келе, азаматтарды ашық диалогқа шақырады. Президент өзекті, шешімін күтіп тұрған мәселелердің бар екенін ашық айта келе, сонымен бірге оларды шешудің ұтымды жолдарын ұсынады, тәуекелдер мен мүмкіндіктерді прагматикалық тұрғыдан бағалайды.
"Азаматтарымыз жаңа саяси мүмкіндіктерге байланысты екіжүзділіктің өсуіне жол бермейді деп үміттенемін"
Президенттің айтуынша, демократияның басты жауы - надандық пен популизм. Қоғамға саяси реформалар қажет, деп атап өтті президент Қасым-Жомарт Тоқаев.
"Мемлекет басшысы ретінде мен Қазақстанда шын мәнінде көп партиялы жүйені дамытуға ниеттімін. Біз бір орында тұрған жоқпыз. Біз саяси жүйемізді біртіндеп жаңа шындыққа бейімдеп жатырмыз. Біздің қоғамға саяси реформалар қажет. Демократияның басты жауы - надандық пен популизм. Бұл факт ескерілуі керек. Азаматтарымыз реформаларды қолдайды деп сенемін және жаңа саяси мүмкіндіктердің арқасында қоғамда екіжүзділіктің өсуіне жол бермейді деп үміттенемін", - деді мемлекет басшысы.
Елімізде 7 ірі экожүйе қалыптастыруға болады
Мемлекет басшысының атап өтуінше, ауыл шаруашылығы саласында шешімін таппай келе жатқан өзекті мәселелер бар. Атап айтқанда жұрттың жерге қол жеткізе алмауы, ұзақ мерзімге берілетін арзан несиенің болмауы, кәсіби мамандардың тапшылығы орын алуда.
"Өнімділікті арттырып, шикізат өндірумен ғана шектелмеу үшін, сондай-ақ қойма және көлік инфрақұрылымын дамыту мақсатында шұғыл шаралар қабылдау керек. Елімізде ет, жеміс-жидек, көкөніс, қант, бидай, майлы дақылдар, сүт өнімдерін өндіру және өңдеу үшін 7 ірі экожүйе қалыптастыруға болады. Балық шаруашылығына да ерекше мән берілгені жөн. Қосымша құн қалыптастырудың өзегі саналатын ірі жобалар маңызды рөл атқаруға тиіс", - деді мемлекет басшысы,
Президенттің атап өтуінше, вертикалды кооперация аясында жеке қосалқы шаруашылықтың әлеуетін пайдаланған абзал.
"Жеке шаруашылығы миллиондаған ауыл тұрғынына табыс табуға мүмкіндік бере алады. Оларды өңірлік азық-түлік хабын құруға жұмылдыру керек", - деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
"Біз горизонталды кооперацияның да әлеуетін естен шығармауыз қажет. Онсыз агроөнеркәсіп кешенінде қарқынды даму болмайды. Басы бірікпеген жеке қосалқы шаруашылықтар шын мәнінде өлместің күнін көріп отыр. Бұл ретте сапалы әрі мол өнім өндіру, үздіксіз тауар жеткізу туралы сөз қозғаудың өзі орынсыз", - деді мемлекет басшысы.
Президентінің атап өтуінше, бәсекеге қабілетсіздік пен импорттан арыла алмай отыруымыздың себебі де осында жатыр.
"Кооперация кезінде жер және басқа да мүлікке қатысты барлық құқықтар сақталады. Кооперация шаруашылықтарға шикізат сатып алу, өнім өндіру және оны сату барысында күш жұмылдыруға мүмкіндік береді, Ауыл еңбеккерлерінің ауыр жұмысы тым арзан бағаланады. Бұл жасырын емес. Табыстың басым бөлігіне алыпсатарлар кенеліп жатады. Сондықтан субсидия және салық жеңілдіктерін беру бағдарламалары аясында ауылдық жердердегі кооперацияны ынталандыру үшін тиісті шаралар топтамасын әзірлеу қажет", - деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
ІІІ-НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Стартердің жұмыс істеу принципі
Автомобильдер атқаратын жұмыс түрлеріне қарай жүк машинасы, автобустар, жеңіл машиналар және спорттық автомобильдер болып бөлінеді.Осыған байланысты олардың әрқайсысы жеке - жеке түр - түрге бөлінеді. Себебі жүк машинасының бір түрін жеңіл машинаның сондай бір түрімен мүлде болмайды. Олай болса төменде сондай түрлендірудің мағынасы келтірілген.
Стартердің жұмысы. Электр стартер қозғалтқышты іске қосуда оның қосынды бұлғақ бұрауға қызмет етеді.Стартер кетме-кет немесе аралас ұйғатылу тұрақсыз төк қозғалтқышы болып, ол тұрақсыз төкті аккумлятор батареясыдан алады.
Электр стартерлерге төменедегі талаптар қойылады құрылысы: қарапайым болуы және техникалық қызмет көрсету жеңілдігі, габарит өлшемдері кішілігі массасының жеңілдігі; таярлау арзандығы; іс уақтыда сенімділігі және ұзаққа шыдамдылығы; салыстырма қуаттылығы үлкендігі яғни қуаты 1 кг массаға тұра келеді, карбюраторды қозғалтқыштар үшін 40-50 айнмин, және дизел қозғалтқыштары үшін 80-120 айнмин ға жететеді айналу частатасыны жеткізіп беруші бұраушы моменттің үлкен болуы; салт жүру режимиде стартер білігі айналу частатасының кіші болуы және жеткізіп беруші төктің кем болуы қарапайым стартер екі электромагнит 1-якорь, 2-якорь шұлғамы. 3-коллектор. 4-щетка. 5 және аккумлятор 6 дан құралған. Егер ток якорьдың жоғарғы бөлігіндегі өткезгіштерден көрсетілгендей бағытта жіберілсе өткізгіштер крестер мен айқындалған онда өткезгіштерді магнит күш сызықтары соң жаққа итереді.Якорьдың оң жағында магниттің магнит күш сызықтары мен бірдей бағытта болады. Нәтижеде магнит майданы жиындысы пайда болады. Якорьдың сол жағында өткезгіштер және электромагниттің магнит сызықтары қарама-қарсы жағынажөнелгендігі үшін ол зарядсыздалған магнит майданы пайда қылады.
Магнит майданыны жиындысы пайда болуы натижесинде бағыты соң қол ережесі бойынша анықталатын ітерүші күш пайда болады. Өткезгіштердің ітеруі якордың айналу әрекетіне айналады.
Егер якордың төменгі бқлігіндегі қткезгіштен бағыт бойынша төк өткезілсе, онда бұл өткезгіштер якордан оң жағына ітеріледі. Төк бағыты өзгертілмегенде якорь 180 градусқа бұрылғанша тоқтайды, себебі оның жоғарғы және төменгі боліктеріндегі өткезгіштер бір жаққа ітеріледі.
Якор айналып кетүі үшін өткезгіштердегі төк бағытын өзгертү керек. Бұл каллектор жәрдемінде орындалады. Өткезгіштер ұштары каллектор пластинкаларына қосылған болып, якорь шұлғамыны пайда етеді. Егер пластинкалардан бірі минус шөтке астында болса, онда пластина плюс шөтке астына келіп қалады.
Нәтіжеде якорь айналұы үшін керек болған өткезгіштердегі төк генераторлары қайтұшылық, яғні олар тұрақсыз төк электр қозғалтқыштарынға айналұ күшіне іе екендігін анықтап өтүі керек. Брақ стартер төк мөлшеріге тиісті болған үлкен айналұшы моментке іе болуы керек.
Қәзіргі заманға сай стартерлер қозғалтқышты іске түсүрү уақтында 200-800 А төк айналады және бұнда якорь шұлғамы сондай төкті өткізе алуға есептелген болуы керек. Соның үшін стартер якоры шұлғамы орамдарының көнделең кесімі генератор якоры шұлғамы орамаларының көнделең кесіміге қарай көбірек үлкен болуы керек. Қәзіргі стартерлер үшеүі агрегат; тұрақсыз төк электр қозғалтқыш, басқару механизмі және жүріс механизміден тұрады.
Істеү амалыға қарай олар бақытсыз басқарлатын стартер және қашықтықтан басқарлатын стартерге ажыратылады. Бақытсыз басқарлатын стартерлерде жүргүзүші қосу ричагіні қол немесе аяқ мен басады. Егер стартер және аккумулятор жүргүзүші жақыныға орналасқан болса, бұндай басқарұ тиімді. Әйтпеген жағдайда, тартұ және басқарыс механизмі шарнирлары жейіледі нәтіжеде сенімсіз қосылады.
Қашықтықтан басқарлатын стартерлер кең таралған. Жүргүзүші стартерді немесе от алдырұ кілітін бұрап немесе включатель кнопкасыны басып іске қосады.
Стартер электромагніттік іске қосұ релесі арқылы қосылады. Қашықтықтан басқарыста қозғалтқыш істеп тұрғанда стартерді жалғаумүмкін емес.
Жүріс механизмінің істеу амалдарға қарап стартерлер механикалық ұланадыған және электромагниттық қосылатын старлерге бөлінеді.
Механикалық қосылатын стартерде оның шестернясы қозғалтқыш шестернясы мен маховик арқылы бірігу ричагы бір уақытта жынжырға стартерді қосатын жәрдемінде тістестіріледі.
Электромагниттік қосылатын стартерде шестерня стартерге орнатылған электромагніт тарту релесі әсеріде тістеседі.
Тәуелсіз - басқарылатын стартерлер
Бұл топтағы стартерлерге СКД-5 Сибиряк бидай орын жинау комбайнінің СМД-18 К қозғалтқышыға орнатылатын СТ 350-Б стартері кіреді.Стартер іске түсуру қозғалтқышыны жүргүзуге қызмет етеді және 12 В күштенуде қуатты 0,43 кВт ға жеткізеді. Корпус, включатель, якорь, қақпақ және жүріс механизмі стартердің негізгі бөлігі болып есептеледі. Корпус,төрт жақты бас жақ және төртте шұлғам электромагнит пайда қылады.
Корпус алюминий қатыспасыдан жасалған болып, онда қорғау лентасы менен бекітілген щөткелерге жақындау үшін аралық бар. Корпусқа жақты басжақта, винттар менен жаптықталған, бұл басжақтарыға мыс лентадан жасалған шұлғам кигізіледі. Ояту шұлғамыны пайда қылып, оныңь бір ұшы бас бөлігіне, екіншісі, яғни екеу паралел болып бөлінгені плюс щөткелерге ұланады. Қозғалтқышты іске қосуда ричаг арқылы включатель қалппақшасыға басылады, нәтіжеде қозғалушан контакт бөлігіні біріктіреді.
Стартер жынжырыға жолғанады және акумлятор батареясыдан төк алады.
Стартер қақпағыда төртте шөтке тұтқыш болып, олардан қақпақтан изаляцияланған екеүі плюс шөткелер, изаляцияланмаған екеүі минус шөткелер орнатылады. Шөткелер МГС және МГСА қатыспасыдан жасалған. (М-мыс, Г-графит, С-қорғасын, А-алюминий).
Плюс шөткелер жіп-газдама мен изаляцияланған егілүші көп тамырлы сымдар тәуелдіде оятұ шұлғамы ұштары жалғанған минус шөткелер дәл сондай сымдар менен корпусқа, яғни массаға ұланған, бірақ олар изаляцияланмаған. Шөткелерді шөтке тұтқыштардың егілген жатық пружиналары 0,9-1,3 кгк мен басып тұрады. Қақпақта бронза-графит втулка орнатылған.Стартер якоры каллектор, шұлғам, өзек және біліктен құрылған.
Білікке өзек пластиналары жаптықталады, жіне онда жүріс механизмі төлкесі жылжұ үшін шлица бар. Шұлғамдың көнделең кесімі тура бұрышты жуан мыс сымдан жасалған болып, ол массадан изаляцияланған өзек ойықтарыға орналастырылған. Шұлғам секцияларының ұштары каллектор төбелеріге орнатылған. Каллектор пластиналары арасында изаляция тапсырмасы миконит (престалған слюда) атқарады.
Пластиналар арасындағы изаляциясы тұрақсыз төк генераторларыдан терең қылынбайды, өйткені щөткелер көп қатты материалдан жасалған. Жүріс механизмі стартер якорыны қозғалтқыш қосынды білігіне жалғаныпоған айналма жеткізеді. Бұл механізм жалғану ричагы, ричаг муфтасы, шлицалы төлке,пружина,еркін жол муфтасы және жүріс шкивиден тұрады.
Шлицалы төлке ричаг муфтасы жәнееркін жол муфтасы мен бірге якорь білігі шлицасыда жылжый алады.Шестерня тістері қия қылып істелген, бұл олардың маховик венесі тістері менен жақсы тістесуін қамтамасыз етеді. Еркін жол муфтаны қозғалтқыш іске түсіргенше ол алып қашпастығын үшін стартер якорыны қозғалтқыш иінді біліктен автоматик ажыратуға қызмет етеді.
Іске түсірілгенше, қосылғанда білік якорьды нармал айналыс принципіден частатасыда айналдыра бастайды.
Бұндай аврияға себеп болушы үлкен орталықтан қоспа күш пайда болады; өткезгіштер якорьды өзек ойықтарыдан шығарып тастайды, олар бұзылады,шұлғамдар массаға корпусқа қысқа бірлеседі, нәтіжеде акумлятор батареясы істеп шығады.
Соныңдек қозғалтқышты іске түсіргенше ,тезде стартерді ажырату керек. Бірақ кейбір себептерге көре бұны өздігінен жасауға болмайды: Мысалы: шестернялар қысайысы нәтіжесінде ол жейілген, жүргүзүші іске қосқан қозғалтқыш шұыны кеш естійді және басқалар. Қозғалтқыш іске түсірілгенше автаматты ажыратқыш тапсырмасыны, еркін жол муфтасы атқарады. Көріп шығарылажатқан стартерде рөлік типідагі муфтадан пайданылған.
Рөлік типідегі еркін жол муфтесі кожух 18, сыртқы обойма 12, төрт немесе бес плунжер 14, плунжер пружинасы 13, төрт немесе бес рөлік 15, және ішкі обойма 16 дан құралған. Сыртқы обойма үріс механизмінің шлицалы төлкесі менен, ішкі обойма есе жүріс шестернясы мен бір бүтүн етіп істелген.
Қозғалтқыш іске түсірілгенде рөліктер, плунжерлер пружинасы әсеріде сыртқы обойма қылынған шұқырының тар жеріне айналып өтеді және сыртқы обойма, ішкі обойма мен жаптықталып қалады.
Якордың айналма әрекеті паналанған обоймалар арқылы жүріс шестернясы және іинді білікке жеткізіледі. Іске түсірілгенше жүріс шестернясы және ішкі обоймалар кескін жылжыйды, нәтіжеде рөліктер шұқұршалардан жылжып шығады. Бұнда пружиналар сықылады, обоймалар ажыралады.
Стартер әлі жынжырдан үзілмейді, жүрітіс шестернясы және ішкі обойма иінді білікайналу частатасыда, стартер якоры және сыртқы обойма есе 150 айлмин тан аспайтын, яғни нормал айналу частатасыда айналады. Стартер үзілгенше, рөліктер пружиналар әсеріде муфта обоймасыны пайданылады.
Қашықтықтан басқарылатын стартерлер
ГАЗ-53А, ГАЗ-66 және ЗИЛ-130 автомобильдеріге орналылатын СТ130-Б стартерінің құрылысы мен танысып тұрамыз шығамыз. Стартердің қуаты күштеніші 12 В болғанда 1,02 кВт ға тең.
Корпус, якорь,қақпақ, реле және жүріс механизмі оның негізгі бөлімдерідір. Корпус және төрт жақты басжағы ғалтектер мен бірге электромагнитті пайда қылады. Ғалтектер өз кезеңіде екі паралел жақты пайда қылады, бырақ бұл жақтың әр біріде олар кетме-кет жалғанған.
Якорь арнайы изаляцияланған пластинкалардан жиналған болып, оларға паз қылынған және оған шұлғам орналастырылған. Якорьда баршасы болып 31 дана паз және сонша коллектор пластинасы бар. Якорь білікке төрт құрылымы резьбелі төлкесі тегіс әрекеттенеді. Стартер қақпағы жүріс механизмі 18 корпусыға біріктіріс болты 3- жәрдемінде жабдықталған. Қақпаққа пружина және щетка 4 тік төртте щетке тұтқыш орнатылған.
Стартер РС 130 дың релесі тарту обмоткасы 9, тосып туратын обмотка 10, өзек 11, якорь 12, якор пружинасы 13,жалғану звеносы 14, қозғалушан кантакт 7, екі бас бөлігі 5, жалғану шинасы, реле корпусы және оның қақпағы 15 тен құралған. Тосып тұрушы және тартушы обмоткаларда орам 250 болады. Бұл панель 19, ятмо 16, өзек 14, обмоткасы 15, якорь пружинасы 13,якорьды көтеруді жасғыш 20, кантакт 19, стойка 18 тен құралған. Панелге төмендегілер: екеу-к (ғалтек), ст(стартер) және Б (батарея) мен құрылған.Бөлімдер жаптықталған. Шұлғам диаметрі 0,19 мм болған 1100 сым орамыдан жасалған.
Аспап деталдары қақпақ мен жабылған. Кантакттар кумуш және кадмий қоспасыдан жасалған. Стартерді іске түсуру үшін оталдыру включателінің кіліті шеткі оң қалпына бұрылады, нітіжеде төмендегі жынжыр пайда болады; акумлятор батареясының плюс шығысы- стартер релесінің бас қыспасы 6-оталдыру включателі 22-қыспақ, шұлғам және РС 24 іске түсіру релесі релере гулятор және генератор қыспасы Я-масса- акумлятор батареясының минус шығысы. Іске түсуру релесінің шұлғамыдан төк өтуі нәтіжеде оның өзегі магниттеледі және кантакттар тоқнасады.
Стартер релесіде тартушы және тұтын тырушы шұлғам жынжырлары пайда болады. Тартушы шұлғам жынжыры: аккумлятор батареясының плюс шығысы қыспа шығысы 6-қыспа Б-ярмо,якорь,ПС 24 жалғау релесі кантакттары және қыспасы Ст-қыспа 7, тартушы шұлғам 11,қыспа 8, шина 9,және қыспа 6-стартердің ояту шұлғамы стартердің плюс щөткелері-стартер якорының шұлғамы- стартердің щөткелері-масса-аккумлятор батареясының минустық шығуы. Тұтып тұрушы шұлғам жынжыры: аккумлятор батареясының плюс шығуы РС 24 релесі бөлектері СТ-стартер релесінің қыспасы 8-тұтып тұрушы шұлғам 10-масса батареясының минустық шығуы.
Стартер релесі шұлғамдары пайда қылған магнит ақымы әсеріде якорь өзек ішінде тартылады, және біріктіру звеносы арқылы жүріс механизмі ричагіні бұрады. Бөлімдер 6 уақытта қозғалушы кантакт 12 әсеріде өзара жане қыспа К3 мен тоқнасады. Нәтіжеде тартұшы шұлғам жынжырдан ажырайды, тұтып турушы шұлғам есе жалғанған кейпінде болады, себебі магнит ақымы стартер релесі деталдарыны тұтып тұру үшін керек болады. Қыспа К3 ға индукцион ғалтак 5 қыспасы ВК ден шыққан сым жалғанған.
Бас бөліктері 6 жалғаныс уақытында индукцион ғалтак вариаторының резисторы қозғалушы кантакт ... жалғасы
І-БӨЛІМ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 3
ІІ-БӨЛІМ
Президент жолдауы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
ІІІ-НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Стартердің жұмыс істеу принципі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
2. Тәуелсіз - басқарылатын стартерлер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... .9
3. Қашықтықтан басқарылатын стартерлер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ..12
4. Статердің күтімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
5. Автомобиль және экология ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
6. Техникалық диагностика жасау және ТҚК ... ... ... ... ... ... ... ...1 9
7. Автомобильдердің ерекше жағдайда пайдаланылғанда
техникалық қызмет көрсету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
ІV-БӨЛІМ
Еңбек қауіпсіздігіне әсер ететін психикалық-физиологиялық
факторлар ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .21
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24
КІРІСПЕ
XXI ғасырда Қазақстанда автомобиль жинайтын және автомобиль бөлшектерін шығаратын зауыттар жұмысқа қосылды.
Қазіргі кезде жаңа автомобильдердің қоректендіру жүйесіне бүрку жүйелері орнатылуда. Оның мысалы ретінде ВАЗ және басқа шетел автомобилін келтіруге болады.
Қазіргі кезде біз техникалық прогресс қалай өз дегеніне жетіп отырғанын байқай аламыз. Әлемдегі автотракторлық өнеркәсіп бензинді жене дизельді қозғалтңыштарда отын беру жүйелерінің жаңа типтерін қолдана бастады.
Автомобиль қозғалткыштарын күрделі де қымбатты отындық жүйелермен жабдықтау қажеттігі көбінесе қатаңырақ талаптардың, мысалы, өтелген газдардағы зиянды заттар құрамына Еуропалық стандарттардың енгізілуімен түсіндіріледі. Бұл жерде отынның едәуір үнемделуі туралы айтуға болмайды. Бензинді қозгалтқыштардың орталық, таралымды және тікелей бүрку жүйелерін, сол сияқты дизельді қозғалтқыштардың сорғы форсункаларын бүркуін электронды басқару енгізілді. Қазақ тілінде осы жүйелер жайында оқулықта алғаш жазылып отыр.
Іштен жану қозғалтңышы мен электрлік қозғалтңыштарды автомобильдерде бірге қолдану, бензинді және дизельді қозғалтқыштарының Еуропа стандартына сай жаңа қоректендіру жүйелері, оларда ңолданыла бастаған навигациялық, маршруттың компьютерлер, ав - томобиль қауіпсіздігін жақсартужолындагы ABS жүйесі, сығу көрсеткіші мен газ тарату фазаларын жүмыс істеп тұрған қозғалтқышта реттеу, оптимальды автомобиль техникасын пайдалануда автоматты бақылау мен басқару мағлұматтары оқулықта жарық көрген.
Автомобильдер атқаратын жұмыс түрлеріне қарай жүк машинасы, автобустар, жеңіл машиналар және спорттық автомобильдер болып бөлінеді.Осыған байланысты олардың әрқайсысы жеке - жеке түр - түрге бөлінеді. Себебі жүк машинасының бір түрін жеңіл машинаның сондай бір түрімен мүлде болмайды. Олай болса төменде сондай түрлендірудің мағынасы келтірілген.
ІІ- БӨЛІМ
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ПРЕЗИДЕНТІ -
ҚАСЫМ-ЖОМАРТ ТОҚАЕВТЫҢ ҚАЗАҚСТАН ХАЛҚЫНА ЖОЛДАУЫНДА МЫНАДЫЙ МӘСЕЛЕРДІ АЙТЫП ӨТЕДІ.
Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев бүгін ел халқына Сындарлы қоғамдық диалог - Қазақстанның тұрақтылығы мен гүлденуінің негізі атты алғашқы Жолдауын ұсынды.
Қоғамдық-саяси реформаларға сұраныс бүгінгі күні ерекше жоғары. Сондықтан да Қоғамдық диалог тақырыбы Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың алғашқы Жолдауының өзегі болып отыр. Елдің саяси жүйесін кезең-кезеңмен жаңаша жаңғыртуға шақыра отырып, Президент оның базалық сипатын атап көрсетеді: ...елдің қоғамдық-саяси өмірін жаңғыртпайынша, табысты экономикалық реформаларға қол жеткізу мүмкін емес.
Президент атынан сөйлеген билік жалпы мемлекеттік сындарлы міндеттерді ашық талқылауды бастауды ұсынады. Осыған байланысты көп партиялықты одан әрі дамыту, қоғамдық келісімді сақтау, халықпен тиімді байланыс орнату, митингілер туралы заңнаманы жетілдіру сияқты мәселелерге баса назар аударылды.
Президент еліміздегі қоғамдық келісімді нығайтудың негізгі кілті болып табылатын тіл мәселесіне де ерекше тоқталды. Бұл жөнінде ол: Еліміздегі этникалық топтардың тілі мен мәдениетін дамытуға жағдай жасай береміз. Қазақ тілінің мемлекеттік тіл ретіндегі рөлі күшейіп, ұлтаралық қатынас тіліне айналатын кезеңі келеді деп есептеймін. Бірақ мұндай дәрежеге жету үшін бәріміз даңғаза жасамай, жұмыла жұмыс жүргізуіміз керек, - деп атап көрсетті.
Президент өз Жолдауында сот пен құқық қорғау жүйесін жетілдіруге, бизнесті дамытуға, қаржы ресурстарын дұрыс бөлуге, халыққа әлеуметтік қолдау көрсетуге, ел аймақтар арасындағы теңсіздікті жоюға және басқа да халықты толғантып жүрген мәселелерге ерекше көңіл бөледі. Алдағы саяси реформалар сияқты бұл жұмыс Қазақстанның әрбір азаматы мемлекет тарапынан қамқорлықты сезінуіне және өзінің конституциялық құқықтарын қорғауға сенімді болуына бағытталуы тиіс деді.
Білім беруге бұрынғыдай мемлекеттің дамуындағы стратегиялық роль беріледі. Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың Жолдауында республика ауылдарындағы мектептердегі білім беруді жетілдіру, жоғары оқу орындары жұмысының сапасын және ғылыми зерттеулердің тиімділігін арттыру мәселесі де көтерілді.
Президент өз Жолдауында көрсеткендей, әлеуметтік жаңғырудың жаңа кезеңі білім беру сапасын жетілдірумен тығыз байланысты. Сондықтан Президент атап өткендей, маман даярлау ісі еліміздегі және ғаламдағы еңбек нарығынан тыс қалмағаны жөн. Сөйтіп Президент Қасым-Жомарт Тоқаев еліміздің жоғары оқу орындарының алдына бәсекеге қабілетті, білікті маман дайындау, олардың оқу бітіргеннен кейінгі өмірден өз орнын табу, яғни жұмысқа орналасу мәселесін қатаң қадағалаумен қатар, ғылыми-зерттеу жұмыстарын сапалы жүргізіп, оны коммерцияландыру бағытында қарқынды және нақты жұмыстарды жасауға үлкен міндеттер артып отыр.
Президент өз Жолдауында қоғам мен биліктің өзара ықпалдасқан іс-қимылының осы түрін неғұрлым сындарлы деп есептей келе, азаматтарды ашық диалогқа шақырады. Президент өзекті, шешімін күтіп тұрған мәселелердің бар екенін ашық айта келе, сонымен бірге оларды шешудің ұтымды жолдарын ұсынады, тәуекелдер мен мүмкіндіктерді прагматикалық тұрғыдан бағалайды.
"Азаматтарымыз жаңа саяси мүмкіндіктерге байланысты екіжүзділіктің өсуіне жол бермейді деп үміттенемін"
Президенттің айтуынша, демократияның басты жауы - надандық пен популизм. Қоғамға саяси реформалар қажет, деп атап өтті президент Қасым-Жомарт Тоқаев.
"Мемлекет басшысы ретінде мен Қазақстанда шын мәнінде көп партиялы жүйені дамытуға ниеттімін. Біз бір орында тұрған жоқпыз. Біз саяси жүйемізді біртіндеп жаңа шындыққа бейімдеп жатырмыз. Біздің қоғамға саяси реформалар қажет. Демократияның басты жауы - надандық пен популизм. Бұл факт ескерілуі керек. Азаматтарымыз реформаларды қолдайды деп сенемін және жаңа саяси мүмкіндіктердің арқасында қоғамда екіжүзділіктің өсуіне жол бермейді деп үміттенемін", - деді мемлекет басшысы.
Елімізде 7 ірі экожүйе қалыптастыруға болады
Мемлекет басшысының атап өтуінше, ауыл шаруашылығы саласында шешімін таппай келе жатқан өзекті мәселелер бар. Атап айтқанда жұрттың жерге қол жеткізе алмауы, ұзақ мерзімге берілетін арзан несиенің болмауы, кәсіби мамандардың тапшылығы орын алуда.
"Өнімділікті арттырып, шикізат өндірумен ғана шектелмеу үшін, сондай-ақ қойма және көлік инфрақұрылымын дамыту мақсатында шұғыл шаралар қабылдау керек. Елімізде ет, жеміс-жидек, көкөніс, қант, бидай, майлы дақылдар, сүт өнімдерін өндіру және өңдеу үшін 7 ірі экожүйе қалыптастыруға болады. Балық шаруашылығына да ерекше мән берілгені жөн. Қосымша құн қалыптастырудың өзегі саналатын ірі жобалар маңызды рөл атқаруға тиіс", - деді мемлекет басшысы,
Президенттің атап өтуінше, вертикалды кооперация аясында жеке қосалқы шаруашылықтың әлеуетін пайдаланған абзал.
"Жеке шаруашылығы миллиондаған ауыл тұрғынына табыс табуға мүмкіндік бере алады. Оларды өңірлік азық-түлік хабын құруға жұмылдыру керек", - деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
"Біз горизонталды кооперацияның да әлеуетін естен шығармауыз қажет. Онсыз агроөнеркәсіп кешенінде қарқынды даму болмайды. Басы бірікпеген жеке қосалқы шаруашылықтар шын мәнінде өлместің күнін көріп отыр. Бұл ретте сапалы әрі мол өнім өндіру, үздіксіз тауар жеткізу туралы сөз қозғаудың өзі орынсыз", - деді мемлекет басшысы.
Президентінің атап өтуінше, бәсекеге қабілетсіздік пен импорттан арыла алмай отыруымыздың себебі де осында жатыр.
"Кооперация кезінде жер және басқа да мүлікке қатысты барлық құқықтар сақталады. Кооперация шаруашылықтарға шикізат сатып алу, өнім өндіру және оны сату барысында күш жұмылдыруға мүмкіндік береді, Ауыл еңбеккерлерінің ауыр жұмысы тым арзан бағаланады. Бұл жасырын емес. Табыстың басым бөлігіне алыпсатарлар кенеліп жатады. Сондықтан субсидия және салық жеңілдіктерін беру бағдарламалары аясында ауылдық жердердегі кооперацияны ынталандыру үшін тиісті шаралар топтамасын әзірлеу қажет", - деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
ІІІ-НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Стартердің жұмыс істеу принципі
Автомобильдер атқаратын жұмыс түрлеріне қарай жүк машинасы, автобустар, жеңіл машиналар және спорттық автомобильдер болып бөлінеді.Осыған байланысты олардың әрқайсысы жеке - жеке түр - түрге бөлінеді. Себебі жүк машинасының бір түрін жеңіл машинаның сондай бір түрімен мүлде болмайды. Олай болса төменде сондай түрлендірудің мағынасы келтірілген.
Стартердің жұмысы. Электр стартер қозғалтқышты іске қосуда оның қосынды бұлғақ бұрауға қызмет етеді.Стартер кетме-кет немесе аралас ұйғатылу тұрақсыз төк қозғалтқышы болып, ол тұрақсыз төкті аккумлятор батареясыдан алады.
Электр стартерлерге төменедегі талаптар қойылады құрылысы: қарапайым болуы және техникалық қызмет көрсету жеңілдігі, габарит өлшемдері кішілігі массасының жеңілдігі; таярлау арзандығы; іс уақтыда сенімділігі және ұзаққа шыдамдылығы; салыстырма қуаттылығы үлкендігі яғни қуаты 1 кг массаға тұра келеді, карбюраторды қозғалтқыштар үшін 40-50 айнмин, және дизел қозғалтқыштары үшін 80-120 айнмин ға жететеді айналу частатасыны жеткізіп беруші бұраушы моменттің үлкен болуы; салт жүру режимиде стартер білігі айналу частатасының кіші болуы және жеткізіп беруші төктің кем болуы қарапайым стартер екі электромагнит 1-якорь, 2-якорь шұлғамы. 3-коллектор. 4-щетка. 5 және аккумлятор 6 дан құралған. Егер ток якорьдың жоғарғы бөлігіндегі өткезгіштерден көрсетілгендей бағытта жіберілсе өткізгіштер крестер мен айқындалған онда өткезгіштерді магнит күш сызықтары соң жаққа итереді.Якорьдың оң жағында магниттің магнит күш сызықтары мен бірдей бағытта болады. Нәтижеде магнит майданы жиындысы пайда болады. Якорьдың сол жағында өткезгіштер және электромагниттің магнит сызықтары қарама-қарсы жағынажөнелгендігі үшін ол зарядсыздалған магнит майданы пайда қылады.
Магнит майданыны жиындысы пайда болуы натижесинде бағыты соң қол ережесі бойынша анықталатын ітерүші күш пайда болады. Өткезгіштердің ітеруі якордың айналу әрекетіне айналады.
Егер якордың төменгі бқлігіндегі қткезгіштен бағыт бойынша төк өткезілсе, онда бұл өткезгіштер якордан оң жағына ітеріледі. Төк бағыты өзгертілмегенде якорь 180 градусқа бұрылғанша тоқтайды, себебі оның жоғарғы және төменгі боліктеріндегі өткезгіштер бір жаққа ітеріледі.
Якор айналып кетүі үшін өткезгіштердегі төк бағытын өзгертү керек. Бұл каллектор жәрдемінде орындалады. Өткезгіштер ұштары каллектор пластинкаларына қосылған болып, якорь шұлғамыны пайда етеді. Егер пластинкалардан бірі минус шөтке астында болса, онда пластина плюс шөтке астына келіп қалады.
Нәтіжеде якорь айналұы үшін керек болған өткезгіштердегі төк генераторлары қайтұшылық, яғні олар тұрақсыз төк электр қозғалтқыштарынға айналұ күшіне іе екендігін анықтап өтүі керек. Брақ стартер төк мөлшеріге тиісті болған үлкен айналұшы моментке іе болуы керек.
Қәзіргі заманға сай стартерлер қозғалтқышты іске түсүрү уақтында 200-800 А төк айналады және бұнда якорь шұлғамы сондай төкті өткізе алуға есептелген болуы керек. Соның үшін стартер якоры шұлғамы орамдарының көнделең кесімі генератор якоры шұлғамы орамаларының көнделең кесіміге қарай көбірек үлкен болуы керек. Қәзіргі стартерлер үшеүі агрегат; тұрақсыз төк электр қозғалтқыш, басқару механизмі және жүріс механизміден тұрады.
Істеү амалыға қарай олар бақытсыз басқарлатын стартер және қашықтықтан басқарлатын стартерге ажыратылады. Бақытсыз басқарлатын стартерлерде жүргүзүші қосу ричагіні қол немесе аяқ мен басады. Егер стартер және аккумулятор жүргүзүші жақыныға орналасқан болса, бұндай басқарұ тиімді. Әйтпеген жағдайда, тартұ және басқарыс механизмі шарнирлары жейіледі нәтіжеде сенімсіз қосылады.
Қашықтықтан басқарлатын стартерлер кең таралған. Жүргүзүші стартерді немесе от алдырұ кілітін бұрап немесе включатель кнопкасыны басып іске қосады.
Стартер электромагніттік іске қосұ релесі арқылы қосылады. Қашықтықтан басқарыста қозғалтқыш істеп тұрғанда стартерді жалғаумүмкін емес.
Жүріс механизмінің істеу амалдарға қарап стартерлер механикалық ұланадыған және электромагниттық қосылатын старлерге бөлінеді.
Механикалық қосылатын стартерде оның шестернясы қозғалтқыш шестернясы мен маховик арқылы бірігу ричагы бір уақытта жынжырға стартерді қосатын жәрдемінде тістестіріледі.
Электромагниттік қосылатын стартерде шестерня стартерге орнатылған электромагніт тарту релесі әсеріде тістеседі.
Тәуелсіз - басқарылатын стартерлер
Бұл топтағы стартерлерге СКД-5 Сибиряк бидай орын жинау комбайнінің СМД-18 К қозғалтқышыға орнатылатын СТ 350-Б стартері кіреді.Стартер іске түсуру қозғалтқышыны жүргүзуге қызмет етеді және 12 В күштенуде қуатты 0,43 кВт ға жеткізеді. Корпус, включатель, якорь, қақпақ және жүріс механизмі стартердің негізгі бөлігі болып есептеледі. Корпус,төрт жақты бас жақ және төртте шұлғам электромагнит пайда қылады.
Корпус алюминий қатыспасыдан жасалған болып, онда қорғау лентасы менен бекітілген щөткелерге жақындау үшін аралық бар. Корпусқа жақты басжақта, винттар менен жаптықталған, бұл басжақтарыға мыс лентадан жасалған шұлғам кигізіледі. Ояту шұлғамыны пайда қылып, оныңь бір ұшы бас бөлігіне, екіншісі, яғни екеу паралел болып бөлінгені плюс щөткелерге ұланады. Қозғалтқышты іске қосуда ричаг арқылы включатель қалппақшасыға басылады, нәтіжеде қозғалушан контакт бөлігіні біріктіреді.
Стартер жынжырыға жолғанады және акумлятор батареясыдан төк алады.
Стартер қақпағыда төртте шөтке тұтқыш болып, олардан қақпақтан изаляцияланған екеүі плюс шөткелер, изаляцияланмаған екеүі минус шөткелер орнатылады. Шөткелер МГС және МГСА қатыспасыдан жасалған. (М-мыс, Г-графит, С-қорғасын, А-алюминий).
Плюс шөткелер жіп-газдама мен изаляцияланған егілүші көп тамырлы сымдар тәуелдіде оятұ шұлғамы ұштары жалғанған минус шөткелер дәл сондай сымдар менен корпусқа, яғни массаға ұланған, бірақ олар изаляцияланмаған. Шөткелерді шөтке тұтқыштардың егілген жатық пружиналары 0,9-1,3 кгк мен басып тұрады. Қақпақта бронза-графит втулка орнатылған.Стартер якоры каллектор, шұлғам, өзек және біліктен құрылған.
Білікке өзек пластиналары жаптықталады, жіне онда жүріс механизмі төлкесі жылжұ үшін шлица бар. Шұлғамдың көнделең кесімі тура бұрышты жуан мыс сымдан жасалған болып, ол массадан изаляцияланған өзек ойықтарыға орналастырылған. Шұлғам секцияларының ұштары каллектор төбелеріге орнатылған. Каллектор пластиналары арасында изаляция тапсырмасы миконит (престалған слюда) атқарады.
Пластиналар арасындағы изаляциясы тұрақсыз төк генераторларыдан терең қылынбайды, өйткені щөткелер көп қатты материалдан жасалған. Жүріс механизмі стартер якорыны қозғалтқыш қосынды білігіне жалғаныпоған айналма жеткізеді. Бұл механізм жалғану ричагы, ричаг муфтасы, шлицалы төлке,пружина,еркін жол муфтасы және жүріс шкивиден тұрады.
Шлицалы төлке ричаг муфтасы жәнееркін жол муфтасы мен бірге якорь білігі шлицасыда жылжый алады.Шестерня тістері қия қылып істелген, бұл олардың маховик венесі тістері менен жақсы тістесуін қамтамасыз етеді. Еркін жол муфтаны қозғалтқыш іске түсіргенше ол алып қашпастығын үшін стартер якорыны қозғалтқыш иінді біліктен автоматик ажыратуға қызмет етеді.
Іске түсірілгенше, қосылғанда білік якорьды нармал айналыс принципіден частатасыда айналдыра бастайды.
Бұндай аврияға себеп болушы үлкен орталықтан қоспа күш пайда болады; өткезгіштер якорьды өзек ойықтарыдан шығарып тастайды, олар бұзылады,шұлғамдар массаға корпусқа қысқа бірлеседі, нәтіжеде акумлятор батареясы істеп шығады.
Соныңдек қозғалтқышты іске түсіргенше ,тезде стартерді ажырату керек. Бірақ кейбір себептерге көре бұны өздігінен жасауға болмайды: Мысалы: шестернялар қысайысы нәтіжесінде ол жейілген, жүргүзүші іске қосқан қозғалтқыш шұыны кеш естійді және басқалар. Қозғалтқыш іске түсірілгенше автаматты ажыратқыш тапсырмасыны, еркін жол муфтасы атқарады. Көріп шығарылажатқан стартерде рөлік типідагі муфтадан пайданылған.
Рөлік типідегі еркін жол муфтесі кожух 18, сыртқы обойма 12, төрт немесе бес плунжер 14, плунжер пружинасы 13, төрт немесе бес рөлік 15, және ішкі обойма 16 дан құралған. Сыртқы обойма үріс механизмінің шлицалы төлкесі менен, ішкі обойма есе жүріс шестернясы мен бір бүтүн етіп істелген.
Қозғалтқыш іске түсірілгенде рөліктер, плунжерлер пружинасы әсеріде сыртқы обойма қылынған шұқырының тар жеріне айналып өтеді және сыртқы обойма, ішкі обойма мен жаптықталып қалады.
Якордың айналма әрекеті паналанған обоймалар арқылы жүріс шестернясы және іинді білікке жеткізіледі. Іске түсірілгенше жүріс шестернясы және ішкі обоймалар кескін жылжыйды, нәтіжеде рөліктер шұқұршалардан жылжып шығады. Бұнда пружиналар сықылады, обоймалар ажыралады.
Стартер әлі жынжырдан үзілмейді, жүрітіс шестернясы және ішкі обойма иінді білікайналу частатасыда, стартер якоры және сыртқы обойма есе 150 айлмин тан аспайтын, яғни нормал айналу частатасыда айналады. Стартер үзілгенше, рөліктер пружиналар әсеріде муфта обоймасыны пайданылады.
Қашықтықтан басқарылатын стартерлер
ГАЗ-53А, ГАЗ-66 және ЗИЛ-130 автомобильдеріге орналылатын СТ130-Б стартерінің құрылысы мен танысып тұрамыз шығамыз. Стартердің қуаты күштеніші 12 В болғанда 1,02 кВт ға тең.
Корпус, якорь,қақпақ, реле және жүріс механизмі оның негізгі бөлімдерідір. Корпус және төрт жақты басжағы ғалтектер мен бірге электромагнитті пайда қылады. Ғалтектер өз кезеңіде екі паралел жақты пайда қылады, бырақ бұл жақтың әр біріде олар кетме-кет жалғанған.
Якорь арнайы изаляцияланған пластинкалардан жиналған болып, оларға паз қылынған және оған шұлғам орналастырылған. Якорьда баршасы болып 31 дана паз және сонша коллектор пластинасы бар. Якорь білікке төрт құрылымы резьбелі төлкесі тегіс әрекеттенеді. Стартер қақпағы жүріс механизмі 18 корпусыға біріктіріс болты 3- жәрдемінде жабдықталған. Қақпаққа пружина және щетка 4 тік төртте щетке тұтқыш орнатылған.
Стартер РС 130 дың релесі тарту обмоткасы 9, тосып туратын обмотка 10, өзек 11, якорь 12, якор пружинасы 13,жалғану звеносы 14, қозғалушан кантакт 7, екі бас бөлігі 5, жалғану шинасы, реле корпусы және оның қақпағы 15 тен құралған. Тосып тұрушы және тартушы обмоткаларда орам 250 болады. Бұл панель 19, ятмо 16, өзек 14, обмоткасы 15, якорь пружинасы 13,якорьды көтеруді жасғыш 20, кантакт 19, стойка 18 тен құралған. Панелге төмендегілер: екеу-к (ғалтек), ст(стартер) және Б (батарея) мен құрылған.Бөлімдер жаптықталған. Шұлғам диаметрі 0,19 мм болған 1100 сым орамыдан жасалған.
Аспап деталдары қақпақ мен жабылған. Кантакттар кумуш және кадмий қоспасыдан жасалған. Стартерді іске түсуру үшін оталдыру включателінің кіліті шеткі оң қалпына бұрылады, нітіжеде төмендегі жынжыр пайда болады; акумлятор батареясының плюс шығысы- стартер релесінің бас қыспасы 6-оталдыру включателі 22-қыспақ, шұлғам және РС 24 іске түсіру релесі релере гулятор және генератор қыспасы Я-масса- акумлятор батареясының минус шығысы. Іске түсуру релесінің шұлғамыдан төк өтуі нәтіжеде оның өзегі магниттеледі және кантакттар тоқнасады.
Стартер релесіде тартушы және тұтын тырушы шұлғам жынжырлары пайда болады. Тартушы шұлғам жынжыры: аккумлятор батареясының плюс шығысы қыспа шығысы 6-қыспа Б-ярмо,якорь,ПС 24 жалғау релесі кантакттары және қыспасы Ст-қыспа 7, тартушы шұлғам 11,қыспа 8, шина 9,және қыспа 6-стартердің ояту шұлғамы стартердің плюс щөткелері-стартер якорының шұлғамы- стартердің щөткелері-масса-аккумлятор батареясының минустық шығуы. Тұтып тұрушы шұлғам жынжыры: аккумлятор батареясының плюс шығуы РС 24 релесі бөлектері СТ-стартер релесінің қыспасы 8-тұтып тұрушы шұлғам 10-масса батареясының минустық шығуы.
Стартер релесі шұлғамдары пайда қылған магнит ақымы әсеріде якорь өзек ішінде тартылады, және біріктіру звеносы арқылы жүріс механизмі ричагіні бұрады. Бөлімдер 6 уақытта қозғалушы кантакт 12 әсеріде өзара жане қыспа К3 мен тоқнасады. Нәтіжеде тартұшы шұлғам жынжырдан ажырайды, тұтып турушы шұлғам есе жалғанған кейпінде болады, себебі магнит ақымы стартер релесі деталдарыны тұтып тұру үшін керек болады. Қыспа К3 ға индукцион ғалтак 5 қыспасы ВК ден шыққан сым жалғанған.
Бас бөліктері 6 жалғаныс уақытында индукцион ғалтак вариаторының резисторы қозғалушы кантакт ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz