Іскерлік қарым- қатынас психологиясы пәні, оның міндеттері
Тақырып 1.
Іскерлік қарым- қатынас психологиясы пәні, оның міндеттері
Негізгі сұрақтар
1. Қарым-қатынас мазмұны
2. Қарым-қатынас мақсаты
3. Биологиялық қарым-қатынас
4. Іскерлік қарым-қатынас
5. Жеке даралық қарым-қатынас
6. Инструменталды қарым-қатынас
Бақылауға арналған сұрақтар
Тақырып 2.
Ұйым қызметінің этикасы
Негізгі сұрақтары
1.Этика туралы түсінік
2. Қазіргі этика теориялары.
Бақылауға арналған сұрақтар
Тақырып 3.
Басшы қызметінің этикасы
Ұжымдағы өзара тұлғалық қатынастардың этикалық нормаларын басқару.
Тақырып:1.
Іскерлік қарым- қатынас психологиясы пәні, оның міндеттері
Негізгі сұрақтар:
1.Қарым-қатынас туралы түсiнiк.
2.Қарым-қатынас функциялары.
3.Қарым-қатынас түрлерi мен формалары
1. Қарым-қатынас туралы түсiнiк.
Қарым-қатынастың 3 жағы.
Қарым-қатынас - екі және одан да көп адамдар арсындағы өзара әрекеттестігі немесе
байланыстылығы. Қарым-қатынастың өзара байланысты 3 жағы бар:
1.Коммуникативтік қарым-қатынас - арқылы адамдар бір-біріне ойын, мақсатын, алған беталысын айыруға тырысады,яғни адамдардың өзара ақпарат алмасуы. Бұл процесстің қүрамына(сөз, сөйлеудегі ырғақ, ым-жымдар жатады). Коммуникативтік қарым-қатынастың мақсаты-соған қатынасатын адамдардың бір-біріне әсері.Кері байланыс- тура және жанама, тура және кері байланыстар адамның түрі анық беріледі. Мысалы, сенің пікірің маған ұнамайды және әртүрлі жест, ренжу, қуану.
Жанама кері байланыс- психологиялық мәліметті берудің түрі-бұл жағдайда кекету әртүрлі сұрақтар, күтпеген реакциялар болу.
2 Интерактивті қарым-қатынас - адамдардың өзара әрекеттесуін ұйымдастыру.
3 перцептивті - адамдардың бір-бірін қабылдауы және соның негізінде өзара үсінушіліктің орнауы .
Іскерлік қарым-қатынас мәдениеті өзі келесі компоненттерді қамтиды:
- техникалық іскерлік қатынас;
- психикалық іскерлік қатынас;
- іскерлік қатынас этикасы;
- қызметтік этика.
Бұл компонентер практиканың кез-келген іскерлік қатынасында бір-бірімен өте тығыз байланысты, олар тек теориялық деңгейде ғана шектеулі.
Қарым-қатынас - бұл адамның өзара қарым-қатынаста болу тәсілі, және де басқа адамдармен өзара қарым-қатынаста болуы. Қарым-қатынаста адамдар ақпаратпен, ойлармен, эмоцияларымен алмасады, нәтижесінде адамдар арасында өзара қандайда бір форма қалыптасады және өзара әсерлер, бұл қандайда әртүрлі мақсаттағы іскерлік қарым-қатынас нәтижесінде жетудегі бағыт. Іскерлік қатынастағы этка - бұл ғылымның, практикада және әлемдік тұрғыдан этникалық талаптарды, қағидаларды, нормаларды, заңдылықтарды сақталуы іскерлік қатынастағы субьектілер арасында өзара түсінушілік пен өзара сенімді қалыптастырады, бұл қатынастың жоғарғы эффектісі мен өзара істегі соңғы нәтижесін көрсетеді.
Іскерлік қарым-қатынас негізінде маңызды қызметтік сұрақтар, іске қатысты жауапкершілік, атериалдық ақшалай шығын, кейде шағын бизнес субьектілерінің құқықтық қатынастары шешіледі. Сонымен қатар, жетекші туралы сөз болғанда, оның этникалық қарым-қатынасы қол астындағыларына әсер ететіні сөзсіз белгілі, сонымен қоса олардың қызметтік дәрежесіне әсер етеді. Сондықтан, іскерлік қарым-қатынас туралы білім мен оны билеу құқық қорғау органдарының кәсіпқойлығын және қазіргі заманғы талапқа сай дәрежесін көрсетеді. Зерттеулер көрсеткендей, жұмыс уақытында адам іскерлік өмірінің көп бөлігінде 70-85 % іскерлік қарым-қатынас алады. Басқаша айтқанда, адамдардың қызметтік істің нәтижесін басқа адамдар мен қарым-қатынасқа түсу арқылы қол жеткізеді. Мұнда адам жақсы жетекші болуы қажет. Мына факторлар: жетекшінің жан-жақтылығы, қол астындығыларымен өзара қызметтік тапсырманы шешу кезінде оның дәрежесі (тиімділігі, біліктілігі), коллективтің моральдық-психикалық ортасы жетекшіге байланысты.
Қарым-қатынас әрекеті адамдардың белсенділігі ретінде көрінеді. Психологтың да адамдармен қарым-қатынас ықпалдылығы әсерінен қарым-қатынастың 6 деңгейін атап көрсетуге болады
1. Қарым-қатынас мазмұны.
Адамның өзара қатынас жасауы қарым-қатынас мазмұны
эмоцианалды қалпы мен ішкі маотивациялық құрылымын білдіреді. Психолог жұмысында
қарым-қатынас мазмұны адамдардың бір-бірімен алмасуын әлем жөнінде білім жекткізу
білуін білім іскерлік пен дағдыны бақылау арқылы анықтай алады. Бұл қарым-қатынас
мазмұны өзі материалды, әрекетті, когнетивті, когнетионды және мотивациялы деп 5 түрге
бөлінеді.
2. Қарым-қатынас мақсаты. Белгілі әрекет үшін жасалатын аламның белсендәілігі қарым-
қатынас мақсатына жалпы қоршаған орта туралы обьективті білім адамның бірлескен
әректіндегі шынайы жеке келмесе іскерлік әр қал мен түсіну жатадыы. Атап айтқанда
әлеуметік мәдени танымджық шығармалар этикалық т.б. жатады қ.қ мақсаты деп екіге бөлінеді
3. Биологиялық қарым-қатынас - ағзаның қажеттілігін әлеуметтік қарым-қатынас - жеке дара
қатынасты ұлғайту мақсаты жүзеге асады.
Биологиялық және әлеуметтік қарым-қатынас түрлері бар.
4. Іскерлік қарым-қатынас адамның өнімді әрекеттері мен өздерінің біліктілігін арттыру
мақсатыгда әрекет арасында өзара үйлесімділікті көрсетеді Іскерлік қарым-қатынас мазмұнына
адамдардың мәселелері ғана емес олардың ішкі дүниесін атқаратын әрекеттер жиынтығын
құрайды.
5. Жеке даралық қарым-қатынас. Ішкі мінездеме психикалық әлемі адамның ішкі жан
дүниесімен өмірдегі жағдайымен анықталады.
6. Инструменталды қарым-қатынас әр түрлі жағдайға байланысты мұқтаждыққа қолдану.
Тұтастық қарым-қатынас барлық жағдайға ара қатынас құралының ең негізгісі тіл. Сонымен
бірге белгілі құралды жазу құралдары.
1.Инструменталды
2.Интергративті
3.Өзін-өзі анықтау
4.Транцлияциялы
Қарым-қатынас формалары - оның өзі 3 түрге бөлінеді. Жанама, тікелей емес, және құрылымы
Тест психодиагностикада пайдалануда қолданылатын талаптары.
2. Коррекциялық ерекшеліктер жүргізілуі және қолдану ерекшелігі.
3. Кеңес беру психологиялық алдын-алу және ағартушылық жұмыстарындағы негізгі ережелер
және талаптар.
2. Іскерлік қарым-қатынас қандайда бір принциптерге негізделген, олардың ішіндегі негізгілері мыналар:
- іскерлік байланыс негізінде іске деген ниет білдіру, бірақ ол жеке және өзінің амбициясына байланысты болмауы керек;
- адалдық, ол өтірікке баралмайтын, әдепті сондай-ақ адамгершілік сапасын тудырады;
- ақ-ниет, ол адамдарға жақсылық жасау қажеттілігі (жақсылық-этиканың басты категориясы).
- қадірлеу (сыйлау), сөйлеушінің беделін қадірлеу. Ол адамның ізеттілігі, тактикалық ескертпелері, мейірімділігі бұның бәрі сыйластыққа немесе қадірлеуге жатады.
Этикет - бұл тәртіптің негізгі нұсқауы және қоғамдағы тәртіп. Этикеттің нұсқаулар ең біріншіден мәдениеттілікті көрсетеді.
1. Күнделікті қызметтік араласу.
- әңгімелесу, кездесу, келіссөздер;
- келушілерді қабылдау;
- жиналыстарға, мекемелерге бару;
- азаматтардың тұрған орындарына бару;
- жиналыс, конференция, отырыстар;
- кезекшілік, күзет.
2. Спецификалық қызмет араласуы.
- жұмыс кезінде коллективімен араласу:
а) субординациялық араласу түрі;
б)жұмыскерлер арасында араласу;
- үйрену кезіндегі сабақ берушінің тыңдаушылармен жұмыс жүргізу.
- шет азаматтармен іскерлік қатынас.
3. Қауіпті қызмет түрі кезінде араласу.
- өзара келіспеушілік қарым-қатынасы;
- митинг, демонстрация, қатысушылармен араласу;
- спецконтингентермен араласу.
4. Невербалдық және неспецификалық араласу түрі.
- публикалық қатынас және интерьвю;
- баспада, теледидарда, радио арқылы сөйлесу;
- телефон, телесайт, радиохабар;
- іскерлік жазу.
Бақылауға арналған сұрақтар:
1. Іскерлік дегеніміз не?
2. Іскерлік қарым қатынас деген не?
3. Қарым-қатынас түрлерi. мен формалары
Тақырып 2.Ұйым қызметінің этикасы
Негізгі сұрақтары:
Этика түсінігі.
Этиканың қалыптасуы мен даму кезендері.
Қазіргі этика теориялары.
Ұйым қызметінің этикалық нормалары.
Ұйымның этикалық деңгейін көтеру.
1.Этика туралы түсінік
Этикет адам мен қоғам мәдениетінің құрамдас бөлігі болып табылатын адамдардың ішкі қатынастарының пайда болу процесін реттейтін өзін - өзі ұстау ережелерінің жиынтығы.
Этикет адамның сыртқы келбетінің элементі ретінде ішкі мәнімен сәйкес бола бермейді, бала күнінен дипломатиялық қатынастардың даналығын сіңіріп өскен адам өнегесіз, адамгершіліксіз, менменшіл болып қалуы мүмкін. Бірақта осындай адамның мәдениетті, тәрбиелі болуы екіталай. Өзге адамдарға деген шынайы силастықтың сыртқы көрінісінде, адамның өзіндік абыройына, көмекке әзірлігі, қолдаушылық сияқты мінез - құлықтық мазмұнға ие болғанда өзін - өзі ұстаудың сыртқы нысаны шынайы мәдениеттің элементі мен көрсеткіші болып табылады.
Адамның өзін - өзі ұстауында сыртқы және ішкі бірлігі екі жарым мың жыл бұрын мінез - құлықтың алтын ережесінде, Басқалардың өзіңе қандай қарым - қатынаста болсын десең, басқаларға да сондай қарым - қатынаста бол дегенді білдіреді. Біз бұл қағиданы Конфуцидің ілімінде, ежелгі индия эпосы Махабхараттан және Библиядан да кездестіреміз. Өзіндік абыройын сезіну адамның өзін - өзі бағалауын бекітетін этиканың негізі болып табылады. Адамдарға қатысты әдептілік, шынайылылық, табиғилық,
ілтипаттылық (этиканың маңызды кредосы) қарым - қатынастағы мәнерлілік пен жалғандылықты айыптайтын этиканың маңызды кредосы.
Көбінесе қазіргі заманғы этиканың мінез - құлықтық шарттастығы жақсы мәнер мен өзін - өзі ұстау ережелерін зеріккен мырзалар немесе әлеуметтік топтардың назымен қалыптасқан жоқ, ал адамдардың объективті қажеттіліктерін реттеп, жоғарылатудың күшімен, өзін - өзі құрметтеуге, басқа адамдардың қадірлеуі мен тануы, қарым - қатынас пен бауырмалдылықты әлеуметтік қамсыздандырып, оларды жылы және адами ету болып табылады. Әсіресе, бізге бұл қажеттілік қазір қоғамымызды менмендік пен
бөлектенушілік меңзегенде аса қажет, ал альтруизм ұғымы келмеске кеткен сияқты.
Қазіргі заманғы жеке әлеуметтік топтардың кәсіби ерекшеліктері мен қоғамның кейбір өмірлік қызметінің аясындағы кәсібилік сияқты өмірлік жағдайлардың ерекшелікреімен айқындалатын этикеттің әртүрлі нысандары. Сондықтан, бүгінгі күні этикетті кәсіби, қызметтік, ғылыми, медициналық, дипломатиялық және т.б. түрлерге бөледі.
Этика - Мораль және адамгершілік туралы ғылым. Этика терминін философияға алғаш енгізген адамзаттың Ұлы ұстаздарының бірі - Аристотель.
Этика деп - этикалық ізгіліктерді зерттейтін ғылымды айтқан.Ол бойынша адам бойындағы ізгіліктер екі негізгі түрден тұрады:
1.Этикалық ізгіліктер.
2.Дианоэтикалық ізгіліктер.
Этикалық ізгіліктер адамның мінез-құлқына, күш-қуатына байланысты болады. Олар мыналар: жомарттық, батылдық, шыншылдық.
Ал Дианоэтикалық ізгіліктер адамның ақыл парасатына байланысты дүниелер.
Олар мыналар болып есептеледі: Ақыл мен парасат. Этиканың негізгі зерттейтін пәні Мораль болып табылады. Ол адамзатпен бірге бірігіп этиканы құрайды.
Адамгершілік - адамгершілік құлық жеке адамның қоғамда өмір сүре алатын басқалармен қарым - қатынаста болатын қабілеті.Ол адамдардың ішкі дүниесінің көрінісі. Ал мораль өзінің мәні жағынан жеке тұлғамен қауымның адам мен азаматтың арасындағы ... жалғасы
Іскерлік қарым- қатынас психологиясы пәні, оның міндеттері
Негізгі сұрақтар
1. Қарым-қатынас мазмұны
2. Қарым-қатынас мақсаты
3. Биологиялық қарым-қатынас
4. Іскерлік қарым-қатынас
5. Жеке даралық қарым-қатынас
6. Инструменталды қарым-қатынас
Бақылауға арналған сұрақтар
Тақырып 2.
Ұйым қызметінің этикасы
Негізгі сұрақтары
1.Этика туралы түсінік
2. Қазіргі этика теориялары.
Бақылауға арналған сұрақтар
Тақырып 3.
Басшы қызметінің этикасы
Ұжымдағы өзара тұлғалық қатынастардың этикалық нормаларын басқару.
Тақырып:1.
Іскерлік қарым- қатынас психологиясы пәні, оның міндеттері
Негізгі сұрақтар:
1.Қарым-қатынас туралы түсiнiк.
2.Қарым-қатынас функциялары.
3.Қарым-қатынас түрлерi мен формалары
1. Қарым-қатынас туралы түсiнiк.
Қарым-қатынастың 3 жағы.
Қарым-қатынас - екі және одан да көп адамдар арсындағы өзара әрекеттестігі немесе
байланыстылығы. Қарым-қатынастың өзара байланысты 3 жағы бар:
1.Коммуникативтік қарым-қатынас - арқылы адамдар бір-біріне ойын, мақсатын, алған беталысын айыруға тырысады,яғни адамдардың өзара ақпарат алмасуы. Бұл процесстің қүрамына(сөз, сөйлеудегі ырғақ, ым-жымдар жатады). Коммуникативтік қарым-қатынастың мақсаты-соған қатынасатын адамдардың бір-біріне әсері.Кері байланыс- тура және жанама, тура және кері байланыстар адамның түрі анық беріледі. Мысалы, сенің пікірің маған ұнамайды және әртүрлі жест, ренжу, қуану.
Жанама кері байланыс- психологиялық мәліметті берудің түрі-бұл жағдайда кекету әртүрлі сұрақтар, күтпеген реакциялар болу.
2 Интерактивті қарым-қатынас - адамдардың өзара әрекеттесуін ұйымдастыру.
3 перцептивті - адамдардың бір-бірін қабылдауы және соның негізінде өзара үсінушіліктің орнауы .
Іскерлік қарым-қатынас мәдениеті өзі келесі компоненттерді қамтиды:
- техникалық іскерлік қатынас;
- психикалық іскерлік қатынас;
- іскерлік қатынас этикасы;
- қызметтік этика.
Бұл компонентер практиканың кез-келген іскерлік қатынасында бір-бірімен өте тығыз байланысты, олар тек теориялық деңгейде ғана шектеулі.
Қарым-қатынас - бұл адамның өзара қарым-қатынаста болу тәсілі, және де басқа адамдармен өзара қарым-қатынаста болуы. Қарым-қатынаста адамдар ақпаратпен, ойлармен, эмоцияларымен алмасады, нәтижесінде адамдар арасында өзара қандайда бір форма қалыптасады және өзара әсерлер, бұл қандайда әртүрлі мақсаттағы іскерлік қарым-қатынас нәтижесінде жетудегі бағыт. Іскерлік қатынастағы этка - бұл ғылымның, практикада және әлемдік тұрғыдан этникалық талаптарды, қағидаларды, нормаларды, заңдылықтарды сақталуы іскерлік қатынастағы субьектілер арасында өзара түсінушілік пен өзара сенімді қалыптастырады, бұл қатынастың жоғарғы эффектісі мен өзара істегі соңғы нәтижесін көрсетеді.
Іскерлік қарым-қатынас негізінде маңызды қызметтік сұрақтар, іске қатысты жауапкершілік, атериалдық ақшалай шығын, кейде шағын бизнес субьектілерінің құқықтық қатынастары шешіледі. Сонымен қатар, жетекші туралы сөз болғанда, оның этникалық қарым-қатынасы қол астындағыларына әсер ететіні сөзсіз белгілі, сонымен қоса олардың қызметтік дәрежесіне әсер етеді. Сондықтан, іскерлік қарым-қатынас туралы білім мен оны билеу құқық қорғау органдарының кәсіпқойлығын және қазіргі заманғы талапқа сай дәрежесін көрсетеді. Зерттеулер көрсеткендей, жұмыс уақытында адам іскерлік өмірінің көп бөлігінде 70-85 % іскерлік қарым-қатынас алады. Басқаша айтқанда, адамдардың қызметтік істің нәтижесін басқа адамдар мен қарым-қатынасқа түсу арқылы қол жеткізеді. Мұнда адам жақсы жетекші болуы қажет. Мына факторлар: жетекшінің жан-жақтылығы, қол астындығыларымен өзара қызметтік тапсырманы шешу кезінде оның дәрежесі (тиімділігі, біліктілігі), коллективтің моральдық-психикалық ортасы жетекшіге байланысты.
Қарым-қатынас әрекеті адамдардың белсенділігі ретінде көрінеді. Психологтың да адамдармен қарым-қатынас ықпалдылығы әсерінен қарым-қатынастың 6 деңгейін атап көрсетуге болады
1. Қарым-қатынас мазмұны.
Адамның өзара қатынас жасауы қарым-қатынас мазмұны
эмоцианалды қалпы мен ішкі маотивациялық құрылымын білдіреді. Психолог жұмысында
қарым-қатынас мазмұны адамдардың бір-бірімен алмасуын әлем жөнінде білім жекткізу
білуін білім іскерлік пен дағдыны бақылау арқылы анықтай алады. Бұл қарым-қатынас
мазмұны өзі материалды, әрекетті, когнетивті, когнетионды және мотивациялы деп 5 түрге
бөлінеді.
2. Қарым-қатынас мақсаты. Белгілі әрекет үшін жасалатын аламның белсендәілігі қарым-
қатынас мақсатына жалпы қоршаған орта туралы обьективті білім адамның бірлескен
әректіндегі шынайы жеке келмесе іскерлік әр қал мен түсіну жатадыы. Атап айтқанда
әлеуметік мәдени танымджық шығармалар этикалық т.б. жатады қ.қ мақсаты деп екіге бөлінеді
3. Биологиялық қарым-қатынас - ағзаның қажеттілігін әлеуметтік қарым-қатынас - жеке дара
қатынасты ұлғайту мақсаты жүзеге асады.
Биологиялық және әлеуметтік қарым-қатынас түрлері бар.
4. Іскерлік қарым-қатынас адамның өнімді әрекеттері мен өздерінің біліктілігін арттыру
мақсатыгда әрекет арасында өзара үйлесімділікті көрсетеді Іскерлік қарым-қатынас мазмұнына
адамдардың мәселелері ғана емес олардың ішкі дүниесін атқаратын әрекеттер жиынтығын
құрайды.
5. Жеке даралық қарым-қатынас. Ішкі мінездеме психикалық әлемі адамның ішкі жан
дүниесімен өмірдегі жағдайымен анықталады.
6. Инструменталды қарым-қатынас әр түрлі жағдайға байланысты мұқтаждыққа қолдану.
Тұтастық қарым-қатынас барлық жағдайға ара қатынас құралының ең негізгісі тіл. Сонымен
бірге белгілі құралды жазу құралдары.
1.Инструменталды
2.Интергративті
3.Өзін-өзі анықтау
4.Транцлияциялы
Қарым-қатынас формалары - оның өзі 3 түрге бөлінеді. Жанама, тікелей емес, және құрылымы
Тест психодиагностикада пайдалануда қолданылатын талаптары.
2. Коррекциялық ерекшеліктер жүргізілуі және қолдану ерекшелігі.
3. Кеңес беру психологиялық алдын-алу және ағартушылық жұмыстарындағы негізгі ережелер
және талаптар.
2. Іскерлік қарым-қатынас қандайда бір принциптерге негізделген, олардың ішіндегі негізгілері мыналар:
- іскерлік байланыс негізінде іске деген ниет білдіру, бірақ ол жеке және өзінің амбициясына байланысты болмауы керек;
- адалдық, ол өтірікке баралмайтын, әдепті сондай-ақ адамгершілік сапасын тудырады;
- ақ-ниет, ол адамдарға жақсылық жасау қажеттілігі (жақсылық-этиканың басты категориясы).
- қадірлеу (сыйлау), сөйлеушінің беделін қадірлеу. Ол адамның ізеттілігі, тактикалық ескертпелері, мейірімділігі бұның бәрі сыйластыққа немесе қадірлеуге жатады.
Этикет - бұл тәртіптің негізгі нұсқауы және қоғамдағы тәртіп. Этикеттің нұсқаулар ең біріншіден мәдениеттілікті көрсетеді.
1. Күнделікті қызметтік араласу.
- әңгімелесу, кездесу, келіссөздер;
- келушілерді қабылдау;
- жиналыстарға, мекемелерге бару;
- азаматтардың тұрған орындарына бару;
- жиналыс, конференция, отырыстар;
- кезекшілік, күзет.
2. Спецификалық қызмет араласуы.
- жұмыс кезінде коллективімен араласу:
а) субординациялық араласу түрі;
б)жұмыскерлер арасында араласу;
- үйрену кезіндегі сабақ берушінің тыңдаушылармен жұмыс жүргізу.
- шет азаматтармен іскерлік қатынас.
3. Қауіпті қызмет түрі кезінде араласу.
- өзара келіспеушілік қарым-қатынасы;
- митинг, демонстрация, қатысушылармен араласу;
- спецконтингентермен араласу.
4. Невербалдық және неспецификалық араласу түрі.
- публикалық қатынас және интерьвю;
- баспада, теледидарда, радио арқылы сөйлесу;
- телефон, телесайт, радиохабар;
- іскерлік жазу.
Бақылауға арналған сұрақтар:
1. Іскерлік дегеніміз не?
2. Іскерлік қарым қатынас деген не?
3. Қарым-қатынас түрлерi. мен формалары
Тақырып 2.Ұйым қызметінің этикасы
Негізгі сұрақтары:
Этика түсінігі.
Этиканың қалыптасуы мен даму кезендері.
Қазіргі этика теориялары.
Ұйым қызметінің этикалық нормалары.
Ұйымның этикалық деңгейін көтеру.
1.Этика туралы түсінік
Этикет адам мен қоғам мәдениетінің құрамдас бөлігі болып табылатын адамдардың ішкі қатынастарының пайда болу процесін реттейтін өзін - өзі ұстау ережелерінің жиынтығы.
Этикет адамның сыртқы келбетінің элементі ретінде ішкі мәнімен сәйкес бола бермейді, бала күнінен дипломатиялық қатынастардың даналығын сіңіріп өскен адам өнегесіз, адамгершіліксіз, менменшіл болып қалуы мүмкін. Бірақта осындай адамның мәдениетті, тәрбиелі болуы екіталай. Өзге адамдарға деген шынайы силастықтың сыртқы көрінісінде, адамның өзіндік абыройына, көмекке әзірлігі, қолдаушылық сияқты мінез - құлықтық мазмұнға ие болғанда өзін - өзі ұстаудың сыртқы нысаны шынайы мәдениеттің элементі мен көрсеткіші болып табылады.
Адамның өзін - өзі ұстауында сыртқы және ішкі бірлігі екі жарым мың жыл бұрын мінез - құлықтың алтын ережесінде, Басқалардың өзіңе қандай қарым - қатынаста болсын десең, басқаларға да сондай қарым - қатынаста бол дегенді білдіреді. Біз бұл қағиданы Конфуцидің ілімінде, ежелгі индия эпосы Махабхараттан және Библиядан да кездестіреміз. Өзіндік абыройын сезіну адамның өзін - өзі бағалауын бекітетін этиканың негізі болып табылады. Адамдарға қатысты әдептілік, шынайылылық, табиғилық,
ілтипаттылық (этиканың маңызды кредосы) қарым - қатынастағы мәнерлілік пен жалғандылықты айыптайтын этиканың маңызды кредосы.
Көбінесе қазіргі заманғы этиканың мінез - құлықтық шарттастығы жақсы мәнер мен өзін - өзі ұстау ережелерін зеріккен мырзалар немесе әлеуметтік топтардың назымен қалыптасқан жоқ, ал адамдардың объективті қажеттіліктерін реттеп, жоғарылатудың күшімен, өзін - өзі құрметтеуге, басқа адамдардың қадірлеуі мен тануы, қарым - қатынас пен бауырмалдылықты әлеуметтік қамсыздандырып, оларды жылы және адами ету болып табылады. Әсіресе, бізге бұл қажеттілік қазір қоғамымызды менмендік пен
бөлектенушілік меңзегенде аса қажет, ал альтруизм ұғымы келмеске кеткен сияқты.
Қазіргі заманғы жеке әлеуметтік топтардың кәсіби ерекшеліктері мен қоғамның кейбір өмірлік қызметінің аясындағы кәсібилік сияқты өмірлік жағдайлардың ерекшелікреімен айқындалатын этикеттің әртүрлі нысандары. Сондықтан, бүгінгі күні этикетті кәсіби, қызметтік, ғылыми, медициналық, дипломатиялық және т.б. түрлерге бөледі.
Этика - Мораль және адамгершілік туралы ғылым. Этика терминін философияға алғаш енгізген адамзаттың Ұлы ұстаздарының бірі - Аристотель.
Этика деп - этикалық ізгіліктерді зерттейтін ғылымды айтқан.Ол бойынша адам бойындағы ізгіліктер екі негізгі түрден тұрады:
1.Этикалық ізгіліктер.
2.Дианоэтикалық ізгіліктер.
Этикалық ізгіліктер адамның мінез-құлқына, күш-қуатына байланысты болады. Олар мыналар: жомарттық, батылдық, шыншылдық.
Ал Дианоэтикалық ізгіліктер адамның ақыл парасатына байланысты дүниелер.
Олар мыналар болып есептеледі: Ақыл мен парасат. Этиканың негізгі зерттейтін пәні Мораль болып табылады. Ол адамзатпен бірге бірігіп этиканы құрайды.
Адамгершілік - адамгершілік құлық жеке адамның қоғамда өмір сүре алатын басқалармен қарым - қатынаста болатын қабілеті.Ол адамдардың ішкі дүниесінің көрінісі. Ал мораль өзінің мәні жағынан жеке тұлғамен қауымның адам мен азаматтың арасындағы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz