Карантиннің тамақтану саласына тигізген әсері
Курстық жұмыстың тақырыбы:
"Street-food карантиннен кейінгі жағдайы және оны жылжыту"
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Негізгі бөлім
1-тарау
1.1. Карантиннің тамақтану саласына тигізген әсері ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...5
1.2. Street-food карантин кезіндегі ахуалы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... 8
2-тарау
2.1.Street-food карантиннен кейінгі жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17
3-тарау
3.1. Street-food-ты карантиннен кейін жылжыту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25
3.2.Қазақстан қалаларына карантиннен кейін шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...29
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..31
КІРІСПЕ
Курстық жұмыстың тақырыбы: "Street-food карантиннен кейінгі жағдайы және оны жылжыту"
Тақырыптың өзектілігі: Әлемді жаулаған эпидемия адамдардың өмірін дейін және кейін деп екіге бөлді. Эпидемияның себептерін талдамастан оның салдарын айту анағұрлым ауыр. Себебі, қаншама адамның өмірін жалмаған бұл дерт өмір сапасына да әсерін тигізіп кетті. Денсаулық, білім, бизнес салалары әбден жапа шекті, кейбірі қайта қалыпқа келместей бұзылды. Ірілі-ұсақты бизнес иелері шын сынақтан өтті десек болды. Әсіресе, тамақтану саласы карантиннің соққысын толықтай өзіне қабылдады. Жобамда талқыланатын басты мәселелер осы болмақ: Күнделікті келетін пайдадан айырылған тамақтану саласы, оның ішінде Street-food, яғни, жылдам тамақтану саласы қандай қиындықтарды бастан кешірді? Қиындықтарды қалай жеңіп шықты және қандай өзгерістер бар? Аяқ асты орын алған жағдайлар ешкім күтпеген өзгерістерге алып келгені рас. Мүлдем шығынға батады деген кейбір бизнес салалары, керісінше, бұрын-соңды болмаған табысқа кенелді. (Мұның ішінде жылдам тамақтану саласы да бар) Осындай кәсіптердің бастан өткізген жолын зерттей келе, осы карантиннің тіпті пайдасы тиді ме екен деп ойларсың. Менің жобамның өзектілігі де сонда, карантиннің кәсіп иелеріне екінші тыныс беріп, жаңа мүмкіндіктерді сыйға тартқаны жайлы қызықты факттарды жинақтау арқылы басқа да кәсіп иелеріне жаңа ой салу болмақ. Өзгерістерді нақты сандар мен пайыздарды сөйлете отырып, жаңа идеяларды қарастыру да болашақта үлкен жаңалықтарға алып келері сөзсіз. Сол себепті, көпшілікке танымал әрі тәуекелге толы кәсіп түрі Street-food-ты таңдап алдым. Бұл кәсіп түрі көбіне елене бермейтін, бірақ, үлкен айналымға ие. Ал бір күн жұмыс тоқтап қалса, қаншама шығынға ұшырайтыны да оның табысы сияқты үлкен. Ендеше, өз жобамда осы қызықты бизнес түріне жан-жақты талдау жасауға тырысамын. Жоба мазмұны осы кәсіп саласында бірнеше жылдан бері жүрген танымал кәсіпкердің сұхбаты мен түрлі кестелер мен диаграммалардан тұрады.
Жобаның теориялық маңызы: Street-food өнімдері жайлы ақпаратты білмейтін адамдар көп. Осы саладағы бизнеске қызығушылығы бар адамдар көптеген нюанстарды білмеуі де мүмкін. Аталмыш жоба оқырманға осы салада көмектесетін болады.
Жобаның практикалық маңызы: Жобада Street-food өнімдерінің өтімділігі, қалаларда жаңа нүктелерінің ашылуы және оның мемлекеттің ЖІӨ-не әсер етуі жайлы есептік көрсеткіштер ұсынылған. Онымен қоса, жоба табыс пен шығыны есептелген жүріп тұрған кәсіптерге талдау жүргізілгендіктен, болашақ кәсіпкерлер үшін дұрыс нұсқау бола алады.
Жобаның мақсаты: карантиннің бизнес саласына тигізген әсеріне талдау жүргізе отырып, болашақ бизнес иелеріне жол көрсету.
Жобаның мақсатына сәйкес келесідей міндеттер қойылды:
1) Карантиннен зардап шеккен бизнес түрлерін анықтау;
2) Street-food өнімдерінің карантинге дейінгі және кейінгі өтімділігін салыстыру;
3) Street-food өнімдерінің бүгінгі таңдағы айналымына шолу жасау;
4) Тамақтану саласында ескеру қажет талаптарға тоқталу;
5) Кәсіпкерлердің 2019 жылы кәсібін құтқарып қалу үшін жасаған әрекеттеріне сауалнама жүргізу.
1.1. Карантиннің тамақтану саласына тигізген әсері
Коронавирустық пандемияға байланысты экономикада жалғасып жатқан белгісіздік әлемнің барлық елдеріне, соның ішінде Қазақстанға да әсер етті. Ел экономикасының соңғы шолуында Дүниежүзілік банк 2020 жылы жалпы ішкі өнім 3%-ға төмендейді, одан кейін 2,5%-ға қалпына келеді деп болжап отыр. Республиканың Ұлттық банкі ағымдағы жылға ЖІӨ-нің 2-2,3%-ға төмендеуімен анағұрлым оптимистік болжам жасап отыр.
Экономикалық даму перспективаларына әсер ететін негізгі фактор - бұл індетпен күрестегі табыс. Экономикадағы және еңбек нарығындағы жалпы жағдай карантиндік шектеулердің қаншалықты тез жойылып, бизнесті қалпына келтіруге болатынына байланысты. Ал, карантиндік шаралар аясында іскерлік белсенділік индексі өткен жылдармен салыстырғанда төмен деңгейде қалып отыр. 2020 жылдың шілдесінде ол шектеулер жеңілдетілген маусыммен салыстырғанда 2,1 тармаққа төмендеп, 44,7 тармақты құрады. Тамыздағы екінші локдаун аяқталғаннан кейін белсенділік біршама қалпына келтіріліп, индекс бір жыл бұрын 51 аймақта болғанымен, 45,4 тармаққа жетті.
Қазақстан билігі бизнеске қолдау көрсетудің барлық кешенін ұсынып үлгерді, олардың тізімі үнемі кеңейіп келеді. Бұл шағын және орта бизнес жалпы жұмыспен қамтылған халықтың 39%-дан астамын жұмыспен қамтамасыз ететін ел үшін маңызды. Біз мемлекеттің бизнеске қалай көмектесетінін және ШОБ үшін экономикада қандай жаңа мүмкіндіктер ашылып жатқанын айтамыз.
Пандемия мен оған байланысты шектеулерге байланысты кәсіпкерлер көптеген қиындықтарға тап болды. Бизнес өкілдерінің көпшілігі дағдарысқа дейінгі деңгейге қайта оралу бір жылдан ерте болмайды деп күтті. Сонымен қатар, көптеген кәсіпкерлер пандемия олардың даму жоспарларына әсер етпегенін, ал кейбіреулер қазіргі жағдайға байланысты бизнесті жүргізуге қатысты жаңа идеялардың пайда болғанын атап өтті. Бұған NAFI аналитикалық орталығының Forbes*-пен бірлесіп жүргізген зерттеу нәтижелері дәлел.
Кәсіпкерлердің жартысынан көбі (54%) олардың компаниясы оқшаулану кезеңінде сол немесе басқа нысанда жұмысын жалғастыра алатынын атап өтті. Кәсіпкерлердің 46%-ы қызметкерлерді қашықтағы форматқа ауыстырды: компаниялардың 26%-ы негізінен қашықтан жұмыс істеді, анда-санда кеңсеге барады, 20%-ы толығымен қашықтан жұмыс істеуге көшті.
Көптеген кәсіпкерлер пандемияның теріс әсерін атап өтті: 76% - кірістің азайғанын, 66% - тауарларға немесе қызметтерге сұраныстың төмендеуін, 36% - жеткізушілер санының қысқаруын, 24% - тұтынушылар санының азайғанын хабарлады. филиалдарсату нүктелері. Әрбір үшінші кәсіпкер (34%) қызметкерлерді өз қаражаты есебінен демалысқа жіберсе, әрбір бесінші (18%) жұмысшыларды жұмыстан шығаруға баруға мәжбүр болды. Кәсіпкерлердің көпшілігі қысқа мерзімде дағдарысқа дейінгі деңгейге қайта оралуды күтпеді: 36% бұрынғы деңгейге бір жылдан ерте емес, 21% - 2-3 жылдан кейін оралады деп ойлады. Кәсіпкерлердің үштен бірі оптимистік көзқараста: 35%-ы дағдарысқа дейінгі деңгейге бірнеше ай немесе одан ертерек оралуды күтсе, ал 8%-ы коронавирус олардың жұмысына әсер етпеді деп есептеді.
Бизнес өкілдерінің көпшілігі (70%) дағдарысқа бейімделу шараларын қабылдады. Осындай шаралардың ТОП-3-іне ағымдағы шығындарды бюджетті қысқарту, онлайн режимге көшу, бағатарифтерді түзету кіреді. Бизнесін интернетке көшіргендердің көпшілігі (60%) бұл компанияның тиімділігін арттыруға көмектесті деп санайды. Қиындықтарға қарамастан, көптеген кәсіпкерлер болашаққа арналған стратегиялық жоспарларын өзгерткен жоқ: 52% карантин олардың бизнес-жоспарларына әсер етпейтінін айтты, ал 8% оқшауланудың арқасында олар жаңа идеялар мен бизнес форматтарын тапқанын атап өтті. Кәсіпкерлердің 40%-ы жоспарларды әлі де өзгерту керек екенін айтты.
Наурыз айының соңында кәсіпкерлердің басым бөлігі (73%) мемлекеттік қолдауға мұқтаж екенін атап өтті**. Маусым айындағы жағдай бойынша 33 пайызы пандемия кезінде мемлекеттік қолдауға өтініш білдірсе, 67 пайызы өтініш білдірген жоқ. 16%-ы мемлекеттік қолдауға ие болды, 17%-ы оны алуда қиындықтар туындағанын айтты. 61% мемлекеттік қолдауға (оның ішінде белгілі бір критерийлерге сәйкес келмеуіне байланысты) өтініш бермеген және өтініш беруді жоспарлап отырған жоқ.
Сурет №1
Карантин уақыты мен өткен жылдардағы ЖІӨ салыстырмалы түрде
Мемлекеттік қолдаудың тиімділігін бағалауда кәсіпкерлердің пікірлері екіге жарылды. Жартысына жуығы (45%) үкімет жүзеге асырған шаралар оң нәтиже береді деп есептейді: бұл шаралар тұтастай алғанда экономикаға, ең көп зардап шеккен салаларға немесе жекелеген компанияларға қолдау көрсетеді. Бұл ретте кәсіпкерлердің 40%-ы мемлекеттік қолдау шараларының нәтиже бермегенін атап өтсе, 15%-ы жауап беруге қиналған. Кәсіпорындардың көпшілігі (78%) қайта ашылған кезде коронавирустың таралу қаупін азайту үшін сарапшылардың ұсыныстарын орындауға тырысады. Кәсіпкерлердің арасында Компанияңыз карантин кезінде не істеді? деген тақырыпта сауалнама жүргізілді. Нәтижесі төмендегі кестедегідей:
Кесте №1
Орындаған амалдар
Кәсіпкерлер %-бен
Бюджеттерді қысқартқан (мысалы, маркетинг, IT, R&D немесе өнімді әзірлеу және т.б.)
22%
Онлайн жүйесіне көшті
20%
Бағаларды түсірді, тарифтер қосты
17%
Барлық фокусты бизнестің басты бағытына аударды
14%
Сатып алушыларды өзгертті, тауар айналымын азайтты
11%
Нишаны ауыстырды, басқа тауарға көшті
10%
Логистиканы дамытты
9%
Жабылып қалды
5%
Сұхбат алған сарапшылар пандемияның онлайн өмір сүре алмайтын салаларға - туризмге, қоғамдық тамақтандыруға және қызмет көрсетуге үлкен соққы бергенімен келіседі. "Туризм индустриясында, қонақүй бизнесінде, ойын-сауық және спорт саласында 2020 жылмен салыстырғанда тауар айналымы шамамен екі есеге азайды. Тауар айналымының шамамен 20%-ын кафелер мен мейрамханалар, MICE сегментіндегі компаниялар мен сұлулық салондары жоғалтты", - деп хабарлайды Tinkoff CoronaIndex статистикасы. 600 мыңнан астам шағын және орта бизнес субъектілерінің айналымын талдайтын мәліметтер келтірілді, деп хабарлайды Tinkoff Bank баспасөз қызметінде.
"Ресми статистикаға сәйкес, ең көп зардап шеккен сала қонақ үй саласы мен қоғамдық тамақтандыру болып табылады. Онда 2019 жылмен салыстырғанда табыстың төмендеуі шамамен 30%-ды құрады. Екінші орында нақты санаты жоқ шағын жеке өндіріс және қызмет көрсету салалары (өзін-өзі жұмыспен қамтығандар) қосымша қосалқы шаруашылықтар), олар демалыс, ойын-сауық, спорт, мәдениетке қатысты қызмет көрсету саласындағы алғашқы үштікті жапты - 15%-ға дейін, - дейді Freedom Finance инвестициялық компаниясының сарапшысы Валерий Емельянов.
1.2. Street-food карантин кезіндегі ахуалы
Карантин уақытындағы жағдайды 2020 жылы шілденің 16-шы жұлдызындағы Хабар арнасының шығарылымынан үзіндімен келтірілді:
Карантиннің күшеюінен қоғамдық тамақтандыру секторындағы табыс қаншаға азаяды? Бейіндік қауымдастық әлі жұмыс істеп тұрған мекемелердің 40 пайызы келушілерге есігін жаба алатынын есептеді, деп хабарлайды Хабар 24 тілшісі. Күнделікті кірістің минус 90 пайызы - қатаң карантин мейрамханаларды, барларды және кафелерді банкротқа әкелуі мүмкін. Мысал ретінде Қазақстан қоғамдық тамақтандыру қауымдастығы ай сайынғы орташа айналымы 7 миллион теңгені құрайтын мекемені келтіреді. Жұмыс күндері кешкі сағат 20.00-ге дейін жұмыс кестесі және демалыс күндері жұмыс істеуге тыйым салынса, ол шамамен 6 миллион кіріс жоғалтады деп күтілуде. Бірлестік төрағасының кеңесшісі Вероника Нұрпейісованың айтуынша, 400 мыңнан астам қазақстандық жұмыссыз қалу қаупі төніп тұр.
Хабар арнасының 2020 жыл,
16-шы шілде күнгі шығарылымынан.
Байқағанымыздай, жағдай тым ауыр әрі тәуекелге толы еді. Өмір мен өлім арасындағы мәселе болғандықтан, жауапкершілік те тым жоғары болды. Сарапшылардың бағалауынша, 2021 жылы елорданың қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарының кірісі 2020 жылмен салыстырғанда 146 пайызға өскен, бірақ бұл көрсеткіш 2019 жылдың деңгейінен әлі 5 пайызға төмен. Сонымен бірге, Астана және Алматы қалалары ковидке дейінгі деңгейге жетті, ал басқа аудандарда жұмыс істейтін компаниялар 2019 жылғы көрсеткіштерден де асып түсті: Батыс Қазақстандағы мекемелердің кірісі 8%, және Оңтүстік Қазақстанда - 25%-ға жетті.
Жоғарыда атап өтілгендей, Қазақстандағы іскерлік белсенділік индексі 2020 жылы айтарлықтай төмендеуді көрсетті. Себебі, елде коронавирус инфекциясының таралуын шектеу үшін Үкімет қабылдаған карантиндік шаралар.
Наурыз және сәуір айларында төмендегеннен кейін индекс құлыптау біраз уақытқа жеңілдетілген мамыр мен маусымда көтеріле бастады. Жаздың бірінші айында ол 46,8 баллға жетсе, кейін шілдеде ол қайтадан 44,7 баллға дейін төмендеді. Индексті құрайтын Ұлттық банктің мәліметінше, карантиндік шаралардың күшеюі қызмет көрсету саласы мен өнеркәсіпке ең үлкен кері әсер етті.
Мекемелердегі қызметкерлердің 80%-ға жуығы өз қаражаты есебінен демалысқа жіберілді. Жұмыстан шығарылды десек дұрысырақ болар еді. Адамдардың ақшасы таусылды: жұмысшылар, рестораторлар, қонақтар.
50-ден жоғары көрсеткіш позитивті өзгерісті, ал 50-ден төмен көрсеткіш негативті өзгерісті көрсетеді.
Ақпарат көзі: Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі
Тамыз айында іскерлік белсенділік индексі қайтадан көтерілгенімен, физикалық қатысуды және клиентпен тікелей байланысты қажет ететін бизнес салаларында әлі де ең үлкен күйзеліс байқалады. Карантиннің бірінші кезеңінде жұмыс шектелді, мысалы, қоғамдық тамақтану орындары (тек алып кетуге арналған азық-түлік), барлық жолаушылар тасымалы, спорт нысандары мен сауда нысандары, кинотеатрлар. Соңғысының жұмыс істеуі әлі де шектеулі.
Пандемияның салдарын жеңілдету үшін мемлекет 700 мыңнан астам кәсіпкерге салық жеңілдіктерін берді. Төлемдер де кейінге қалдырылып, несиелерді жеңілдетілген шарттармен қайта қаржыландыру мүмкіндігі берілді.
Енді шаралар тізімін кеңейтуге болады. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев 1 қыркүйектегі халыққа Жолдауында экономиканың зардап шеккен салаларындағы шағын және орта бизнестің барлық қолданыстағы несиелері бойынша жылдық 6%-ға дейінгі сыйақы мөлшерлемесі бойынша мемлекеттік субсидиялар беруді тапсырды. Ол төтенше жағдай енгізілген 16 наурыздан бастап 12 айлық кезеңді қамтуы керек.
Сонымен қатар, олар экономиканың ең көп зардап шеккен секторларындағы бизнес үшін айналым қаражатын толықтыру бағдарламасын кеңейтеді. Ол 2020 жылы аяқталады деп жоспарланған болатын, бірақ мемлекет басшысы қамтуды кеңейте отырып, 2021 жылдың соңына дейін ұзартуды тапсырды. Қаражат 200 млрд теңгеге ұлғайтылып, бағдарламаның жалпы сомасы 800 млрд теңгеге жеткізілмек. Сонымен қатар, жұмыспен қамтуды қолдау маңызды болып қала береді. Ең көп зардап шеккен салалардағы бизнес үшін дағдарыс кезінде жалақы қорына түсетін жүктеме азаяды. Жыл соңына дейін жалақыдан бюджеттен тыс қорларға аударымдарды алып тастау керек.
2-тарау
2.1.Street-food карантиннен кейінгі жағдайы
2GIS мәліметтері бойынша, 2020 жылы Қазақстанда 2087 фастфуд мейрамханасы болған.Алайда, қалаларды алып қарасаңыз, фастфуд жетекші орынға ие болған жоқ: елордада бұл түрдегі мекемелер бар болғаны 2,7%-ға өсіп, 426 сауда нүктесін құрады. Елордада суши-барлар мен шағын кофеханалар әлдеқайда танымал. Ақтөбеде, керісінше, пиццериялар екі есеге жуық өскен - 6-дан 11 мекемеге дейін.
Алматыда жаңа фастфуд сауда орындары алғашқы бестікке де енбеді - қалада суши-барлар мен кофеханалар көбірек танымал. Дегенмен, көптеген кофеханалар, шын мәнінде, бірдей фастфуд - бутербродтар, гамбургерлер және пиццаларға қызмет көрсететінін есте ұстаған жөн. Айырмашылық тек мекеменің өзін таныстыру мен дизайнында. Inbusiness.kz сайтының мәліметінше, қазақстандықтардың 43%-ы айына бірнеше рет фастфуд мейрамханаларына барады. Тақырып бойынша зерттеу жүргізіліп, диаграмма құрылды.
Диаграмма №1
(ақпарат Inbusiness.kz сайтынан алынды.)
Әлеуметтік желілердің дамуы және халықтың жаңа және стандартты емес тағамдарға деген қызығушылығының артуымен гамбургерлерді дайындауға деген көзқарас өзгере бастады. Жүгіруде жеген тағамнан ол жоғары асүйдің элементіне айналды және оны гастрономиялық бургер немесе гурман бургері деп атайды.
Алматыда Street-food тағамдары шамамен төрт жыл бұрын қарқынды тарай бастаған. Содан кейін қалада бургер және фастфуд мейрамханалары Smug burger, Coco, Broadway Burger, Krasnodar Boy, FARSH, KetchUP және бюджеттік бургер дүкендері Bahandi, Salam bro пайда болды. Сондай-ақ гамбургерлер мейрамханалар мен стейкхаустардың мәзірінде пайда болды. Мысалы, Crudo стейкхаус жаңа піскен жылқы еті, сиыр немесе тауық еті гамбургерлерін дайындайды. Қазақстанда да вегетариандық бургерлерді дайындау дамып келеді - астаналық Көктем дәмханасында, мысалы, көкөніс пен тофу ірімшігі қосылған Green гамбургерін немесе тофу беконы қосылған VEG бургерін жеуге болады.
2020 жылы Қазақ тағамтану академиясы, Аман-саулық қоғамдық қоры және Алматы менеджмент университеті жоғары оқу орындары студенттерінің арасында сауалнама жүргізді. Сауалнамаға 1049 адам қатысты.
Диаграмма №2
(ақпарат Қазақ тағамтану академиясы, Аман-саулық қоғамдық қорының сайтынан алынды)
Street-food-қа деген осындай сұраныс кәсіпті тез аяққа тұрғызды. Онымен қоса, мемлекет те үнемі қолдап отырды. Дағдарысқа қарамастан, бизнес, әсіресе, тамақтану саласы дамып келеді. Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің мәліметі бойынша, 2020 жылдың бірінші тоқсанының қорытындысы бойынша елімізде 1,4 миллиард теңгеге жуық өнім өндірген 2 481 заңды тұлға - жылдам тамақтану кәсіпкерлік субъектісі болды. Бұл сегмент барлық ШОБ субъектілерінің 0,2%-дан азын құрайтынына қарамастан, оның жалпы өнімінің 21,3%-ын қамтамасыз етеді. Сонымен бірге, кәсіпкелер негізінен өз қаражаты есебінен кәсібінің дамуына қаржы салады. KPMG компаниясының Қазақстандағы тікелей инвестиция нарығы зерттеуінде қазақстандық кәсіпорындардың 59%-ы негізгі капиталға (яғни, тікелей дамуға) өз ақшаларын салады деп көрсетілген. Банк секторы бизнесті қаржыландырудың негізгі көзі екені жалпы қабылданғанымен, банктік несиелер бір мезгілде небәрі 8%-ды құрайды. Дағдарыс жағдайында кәсіпорындар үшін бос қаржылар азаяды, олардың іздеуіне қазақстандық бизнесмендер арасында әлі де танымал емес биржалық құралдар көмектесе алады. Мысалы, Астана халықаралық қаржы орталығының биржасы - Astana International Exchange - осы жазда Аймақтық қор нарығы сегментін іске қосты.
Сондай-ақ, карантин кезінде көптеген кәсіпкерлер жұмысын онлайн режимге көшіру мәселесіне тап болды. Шағын бизнеске көмектесу үшін Visa төлем жүйесі AIFC Fintech Hub, Сауда және интеграция министрлігі және Атамекен Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен бірлесіп, тегін білім беру бағдарламасын іске қосты. Бизнесмендерге өз бизнесін интернетте қалай алға жылжыту және жарнамалау, сондай-ақ өз бизнесін офлайннан онлайн режимге көшіру дағдылары үйретіледі. Мысалы, сарапшылар онлайн төлемдерді қосу, онлайн-бухгалтерлік есепті жүргізу, электронды коммерция үшін салық салу режимдері, базарларға қол жеткізу және жеткізуді орнату туралы айтады.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев халыққа Жолдауында атап өткендей, шағын және орта бизнес індеттің ауыртпалығын өз мойнына алып, қиын кезеңдерді бастан өткеруде. Мұндай жағдайларда кәсіпкерлерге індеттің соққысын жеңілдетуге арналған түрлі қолдау шаралары ұсынылады. Бұл бизнеске экономикалық тұрақсыздықты жеңуге көмектесіп, сол арқылы Қазақстанның бүкіл экономикасы мен жұмыспен қамтылуына қолдау көрсетуі керек.
Street-food карантиннен кейін үлкен сұраныс пен мемлекет қолдауының арқасында аман қалды. Қазіргі таңда, бұл кәсіп түрі тәуекелге толы болғанымен, ұтылмайтын кәсіп түріне жатады. Себебі, Street-food-қа деген сұраныс ... жалғасы
"Street-food карантиннен кейінгі жағдайы және оны жылжыту"
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Негізгі бөлім
1-тарау
1.1. Карантиннің тамақтану саласына тигізген әсері ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...5
1.2. Street-food карантин кезіндегі ахуалы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... 8
2-тарау
2.1.Street-food карантиннен кейінгі жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17
3-тарау
3.1. Street-food-ты карантиннен кейін жылжыту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25
3.2.Қазақстан қалаларына карантиннен кейін шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...29
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..31
КІРІСПЕ
Курстық жұмыстың тақырыбы: "Street-food карантиннен кейінгі жағдайы және оны жылжыту"
Тақырыптың өзектілігі: Әлемді жаулаған эпидемия адамдардың өмірін дейін және кейін деп екіге бөлді. Эпидемияның себептерін талдамастан оның салдарын айту анағұрлым ауыр. Себебі, қаншама адамның өмірін жалмаған бұл дерт өмір сапасына да әсерін тигізіп кетті. Денсаулық, білім, бизнес салалары әбден жапа шекті, кейбірі қайта қалыпқа келместей бұзылды. Ірілі-ұсақты бизнес иелері шын сынақтан өтті десек болды. Әсіресе, тамақтану саласы карантиннің соққысын толықтай өзіне қабылдады. Жобамда талқыланатын басты мәселелер осы болмақ: Күнделікті келетін пайдадан айырылған тамақтану саласы, оның ішінде Street-food, яғни, жылдам тамақтану саласы қандай қиындықтарды бастан кешірді? Қиындықтарды қалай жеңіп шықты және қандай өзгерістер бар? Аяқ асты орын алған жағдайлар ешкім күтпеген өзгерістерге алып келгені рас. Мүлдем шығынға батады деген кейбір бизнес салалары, керісінше, бұрын-соңды болмаған табысқа кенелді. (Мұның ішінде жылдам тамақтану саласы да бар) Осындай кәсіптердің бастан өткізген жолын зерттей келе, осы карантиннің тіпті пайдасы тиді ме екен деп ойларсың. Менің жобамның өзектілігі де сонда, карантиннің кәсіп иелеріне екінші тыныс беріп, жаңа мүмкіндіктерді сыйға тартқаны жайлы қызықты факттарды жинақтау арқылы басқа да кәсіп иелеріне жаңа ой салу болмақ. Өзгерістерді нақты сандар мен пайыздарды сөйлете отырып, жаңа идеяларды қарастыру да болашақта үлкен жаңалықтарға алып келері сөзсіз. Сол себепті, көпшілікке танымал әрі тәуекелге толы кәсіп түрі Street-food-ты таңдап алдым. Бұл кәсіп түрі көбіне елене бермейтін, бірақ, үлкен айналымға ие. Ал бір күн жұмыс тоқтап қалса, қаншама шығынға ұшырайтыны да оның табысы сияқты үлкен. Ендеше, өз жобамда осы қызықты бизнес түріне жан-жақты талдау жасауға тырысамын. Жоба мазмұны осы кәсіп саласында бірнеше жылдан бері жүрген танымал кәсіпкердің сұхбаты мен түрлі кестелер мен диаграммалардан тұрады.
Жобаның теориялық маңызы: Street-food өнімдері жайлы ақпаратты білмейтін адамдар көп. Осы саладағы бизнеске қызығушылығы бар адамдар көптеген нюанстарды білмеуі де мүмкін. Аталмыш жоба оқырманға осы салада көмектесетін болады.
Жобаның практикалық маңызы: Жобада Street-food өнімдерінің өтімділігі, қалаларда жаңа нүктелерінің ашылуы және оның мемлекеттің ЖІӨ-не әсер етуі жайлы есептік көрсеткіштер ұсынылған. Онымен қоса, жоба табыс пен шығыны есептелген жүріп тұрған кәсіптерге талдау жүргізілгендіктен, болашақ кәсіпкерлер үшін дұрыс нұсқау бола алады.
Жобаның мақсаты: карантиннің бизнес саласына тигізген әсеріне талдау жүргізе отырып, болашақ бизнес иелеріне жол көрсету.
Жобаның мақсатына сәйкес келесідей міндеттер қойылды:
1) Карантиннен зардап шеккен бизнес түрлерін анықтау;
2) Street-food өнімдерінің карантинге дейінгі және кейінгі өтімділігін салыстыру;
3) Street-food өнімдерінің бүгінгі таңдағы айналымына шолу жасау;
4) Тамақтану саласында ескеру қажет талаптарға тоқталу;
5) Кәсіпкерлердің 2019 жылы кәсібін құтқарып қалу үшін жасаған әрекеттеріне сауалнама жүргізу.
1.1. Карантиннің тамақтану саласына тигізген әсері
Коронавирустық пандемияға байланысты экономикада жалғасып жатқан белгісіздік әлемнің барлық елдеріне, соның ішінде Қазақстанға да әсер етті. Ел экономикасының соңғы шолуында Дүниежүзілік банк 2020 жылы жалпы ішкі өнім 3%-ға төмендейді, одан кейін 2,5%-ға қалпына келеді деп болжап отыр. Республиканың Ұлттық банкі ағымдағы жылға ЖІӨ-нің 2-2,3%-ға төмендеуімен анағұрлым оптимистік болжам жасап отыр.
Экономикалық даму перспективаларына әсер ететін негізгі фактор - бұл індетпен күрестегі табыс. Экономикадағы және еңбек нарығындағы жалпы жағдай карантиндік шектеулердің қаншалықты тез жойылып, бизнесті қалпына келтіруге болатынына байланысты. Ал, карантиндік шаралар аясында іскерлік белсенділік индексі өткен жылдармен салыстырғанда төмен деңгейде қалып отыр. 2020 жылдың шілдесінде ол шектеулер жеңілдетілген маусыммен салыстырғанда 2,1 тармаққа төмендеп, 44,7 тармақты құрады. Тамыздағы екінші локдаун аяқталғаннан кейін белсенділік біршама қалпына келтіріліп, индекс бір жыл бұрын 51 аймақта болғанымен, 45,4 тармаққа жетті.
Қазақстан билігі бизнеске қолдау көрсетудің барлық кешенін ұсынып үлгерді, олардың тізімі үнемі кеңейіп келеді. Бұл шағын және орта бизнес жалпы жұмыспен қамтылған халықтың 39%-дан астамын жұмыспен қамтамасыз ететін ел үшін маңызды. Біз мемлекеттің бизнеске қалай көмектесетінін және ШОБ үшін экономикада қандай жаңа мүмкіндіктер ашылып жатқанын айтамыз.
Пандемия мен оған байланысты шектеулерге байланысты кәсіпкерлер көптеген қиындықтарға тап болды. Бизнес өкілдерінің көпшілігі дағдарысқа дейінгі деңгейге қайта оралу бір жылдан ерте болмайды деп күтті. Сонымен қатар, көптеген кәсіпкерлер пандемия олардың даму жоспарларына әсер етпегенін, ал кейбіреулер қазіргі жағдайға байланысты бизнесті жүргізуге қатысты жаңа идеялардың пайда болғанын атап өтті. Бұған NAFI аналитикалық орталығының Forbes*-пен бірлесіп жүргізген зерттеу нәтижелері дәлел.
Кәсіпкерлердің жартысынан көбі (54%) олардың компаниясы оқшаулану кезеңінде сол немесе басқа нысанда жұмысын жалғастыра алатынын атап өтті. Кәсіпкерлердің 46%-ы қызметкерлерді қашықтағы форматқа ауыстырды: компаниялардың 26%-ы негізінен қашықтан жұмыс істеді, анда-санда кеңсеге барады, 20%-ы толығымен қашықтан жұмыс істеуге көшті.
Көптеген кәсіпкерлер пандемияның теріс әсерін атап өтті: 76% - кірістің азайғанын, 66% - тауарларға немесе қызметтерге сұраныстың төмендеуін, 36% - жеткізушілер санының қысқаруын, 24% - тұтынушылар санының азайғанын хабарлады. филиалдарсату нүктелері. Әрбір үшінші кәсіпкер (34%) қызметкерлерді өз қаражаты есебінен демалысқа жіберсе, әрбір бесінші (18%) жұмысшыларды жұмыстан шығаруға баруға мәжбүр болды. Кәсіпкерлердің көпшілігі қысқа мерзімде дағдарысқа дейінгі деңгейге қайта оралуды күтпеді: 36% бұрынғы деңгейге бір жылдан ерте емес, 21% - 2-3 жылдан кейін оралады деп ойлады. Кәсіпкерлердің үштен бірі оптимистік көзқараста: 35%-ы дағдарысқа дейінгі деңгейге бірнеше ай немесе одан ертерек оралуды күтсе, ал 8%-ы коронавирус олардың жұмысына әсер етпеді деп есептеді.
Бизнес өкілдерінің көпшілігі (70%) дағдарысқа бейімделу шараларын қабылдады. Осындай шаралардың ТОП-3-іне ағымдағы шығындарды бюджетті қысқарту, онлайн режимге көшу, бағатарифтерді түзету кіреді. Бизнесін интернетке көшіргендердің көпшілігі (60%) бұл компанияның тиімділігін арттыруға көмектесті деп санайды. Қиындықтарға қарамастан, көптеген кәсіпкерлер болашаққа арналған стратегиялық жоспарларын өзгерткен жоқ: 52% карантин олардың бизнес-жоспарларына әсер етпейтінін айтты, ал 8% оқшауланудың арқасында олар жаңа идеялар мен бизнес форматтарын тапқанын атап өтті. Кәсіпкерлердің 40%-ы жоспарларды әлі де өзгерту керек екенін айтты.
Наурыз айының соңында кәсіпкерлердің басым бөлігі (73%) мемлекеттік қолдауға мұқтаж екенін атап өтті**. Маусым айындағы жағдай бойынша 33 пайызы пандемия кезінде мемлекеттік қолдауға өтініш білдірсе, 67 пайызы өтініш білдірген жоқ. 16%-ы мемлекеттік қолдауға ие болды, 17%-ы оны алуда қиындықтар туындағанын айтты. 61% мемлекеттік қолдауға (оның ішінде белгілі бір критерийлерге сәйкес келмеуіне байланысты) өтініш бермеген және өтініш беруді жоспарлап отырған жоқ.
Сурет №1
Карантин уақыты мен өткен жылдардағы ЖІӨ салыстырмалы түрде
Мемлекеттік қолдаудың тиімділігін бағалауда кәсіпкерлердің пікірлері екіге жарылды. Жартысына жуығы (45%) үкімет жүзеге асырған шаралар оң нәтиже береді деп есептейді: бұл шаралар тұтастай алғанда экономикаға, ең көп зардап шеккен салаларға немесе жекелеген компанияларға қолдау көрсетеді. Бұл ретте кәсіпкерлердің 40%-ы мемлекеттік қолдау шараларының нәтиже бермегенін атап өтсе, 15%-ы жауап беруге қиналған. Кәсіпорындардың көпшілігі (78%) қайта ашылған кезде коронавирустың таралу қаупін азайту үшін сарапшылардың ұсыныстарын орындауға тырысады. Кәсіпкерлердің арасында Компанияңыз карантин кезінде не істеді? деген тақырыпта сауалнама жүргізілді. Нәтижесі төмендегі кестедегідей:
Кесте №1
Орындаған амалдар
Кәсіпкерлер %-бен
Бюджеттерді қысқартқан (мысалы, маркетинг, IT, R&D немесе өнімді әзірлеу және т.б.)
22%
Онлайн жүйесіне көшті
20%
Бағаларды түсірді, тарифтер қосты
17%
Барлық фокусты бизнестің басты бағытына аударды
14%
Сатып алушыларды өзгертті, тауар айналымын азайтты
11%
Нишаны ауыстырды, басқа тауарға көшті
10%
Логистиканы дамытты
9%
Жабылып қалды
5%
Сұхбат алған сарапшылар пандемияның онлайн өмір сүре алмайтын салаларға - туризмге, қоғамдық тамақтандыруға және қызмет көрсетуге үлкен соққы бергенімен келіседі. "Туризм индустриясында, қонақүй бизнесінде, ойын-сауық және спорт саласында 2020 жылмен салыстырғанда тауар айналымы шамамен екі есеге азайды. Тауар айналымының шамамен 20%-ын кафелер мен мейрамханалар, MICE сегментіндегі компаниялар мен сұлулық салондары жоғалтты", - деп хабарлайды Tinkoff CoronaIndex статистикасы. 600 мыңнан астам шағын және орта бизнес субъектілерінің айналымын талдайтын мәліметтер келтірілді, деп хабарлайды Tinkoff Bank баспасөз қызметінде.
"Ресми статистикаға сәйкес, ең көп зардап шеккен сала қонақ үй саласы мен қоғамдық тамақтандыру болып табылады. Онда 2019 жылмен салыстырғанда табыстың төмендеуі шамамен 30%-ды құрады. Екінші орында нақты санаты жоқ шағын жеке өндіріс және қызмет көрсету салалары (өзін-өзі жұмыспен қамтығандар) қосымша қосалқы шаруашылықтар), олар демалыс, ойын-сауық, спорт, мәдениетке қатысты қызмет көрсету саласындағы алғашқы үштікті жапты - 15%-ға дейін, - дейді Freedom Finance инвестициялық компаниясының сарапшысы Валерий Емельянов.
1.2. Street-food карантин кезіндегі ахуалы
Карантин уақытындағы жағдайды 2020 жылы шілденің 16-шы жұлдызындағы Хабар арнасының шығарылымынан үзіндімен келтірілді:
Карантиннің күшеюінен қоғамдық тамақтандыру секторындағы табыс қаншаға азаяды? Бейіндік қауымдастық әлі жұмыс істеп тұрған мекемелердің 40 пайызы келушілерге есігін жаба алатынын есептеді, деп хабарлайды Хабар 24 тілшісі. Күнделікті кірістің минус 90 пайызы - қатаң карантин мейрамханаларды, барларды және кафелерді банкротқа әкелуі мүмкін. Мысал ретінде Қазақстан қоғамдық тамақтандыру қауымдастығы ай сайынғы орташа айналымы 7 миллион теңгені құрайтын мекемені келтіреді. Жұмыс күндері кешкі сағат 20.00-ге дейін жұмыс кестесі және демалыс күндері жұмыс істеуге тыйым салынса, ол шамамен 6 миллион кіріс жоғалтады деп күтілуде. Бірлестік төрағасының кеңесшісі Вероника Нұрпейісованың айтуынша, 400 мыңнан астам қазақстандық жұмыссыз қалу қаупі төніп тұр.
Хабар арнасының 2020 жыл,
16-шы шілде күнгі шығарылымынан.
Байқағанымыздай, жағдай тым ауыр әрі тәуекелге толы еді. Өмір мен өлім арасындағы мәселе болғандықтан, жауапкершілік те тым жоғары болды. Сарапшылардың бағалауынша, 2021 жылы елорданың қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарының кірісі 2020 жылмен салыстырғанда 146 пайызға өскен, бірақ бұл көрсеткіш 2019 жылдың деңгейінен әлі 5 пайызға төмен. Сонымен бірге, Астана және Алматы қалалары ковидке дейінгі деңгейге жетті, ал басқа аудандарда жұмыс істейтін компаниялар 2019 жылғы көрсеткіштерден де асып түсті: Батыс Қазақстандағы мекемелердің кірісі 8%, және Оңтүстік Қазақстанда - 25%-ға жетті.
Жоғарыда атап өтілгендей, Қазақстандағы іскерлік белсенділік индексі 2020 жылы айтарлықтай төмендеуді көрсетті. Себебі, елде коронавирус инфекциясының таралуын шектеу үшін Үкімет қабылдаған карантиндік шаралар.
Наурыз және сәуір айларында төмендегеннен кейін индекс құлыптау біраз уақытқа жеңілдетілген мамыр мен маусымда көтеріле бастады. Жаздың бірінші айында ол 46,8 баллға жетсе, кейін шілдеде ол қайтадан 44,7 баллға дейін төмендеді. Индексті құрайтын Ұлттық банктің мәліметінше, карантиндік шаралардың күшеюі қызмет көрсету саласы мен өнеркәсіпке ең үлкен кері әсер етті.
Мекемелердегі қызметкерлердің 80%-ға жуығы өз қаражаты есебінен демалысқа жіберілді. Жұмыстан шығарылды десек дұрысырақ болар еді. Адамдардың ақшасы таусылды: жұмысшылар, рестораторлар, қонақтар.
50-ден жоғары көрсеткіш позитивті өзгерісті, ал 50-ден төмен көрсеткіш негативті өзгерісті көрсетеді.
Ақпарат көзі: Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі
Тамыз айында іскерлік белсенділік индексі қайтадан көтерілгенімен, физикалық қатысуды және клиентпен тікелей байланысты қажет ететін бизнес салаларында әлі де ең үлкен күйзеліс байқалады. Карантиннің бірінші кезеңінде жұмыс шектелді, мысалы, қоғамдық тамақтану орындары (тек алып кетуге арналған азық-түлік), барлық жолаушылар тасымалы, спорт нысандары мен сауда нысандары, кинотеатрлар. Соңғысының жұмыс істеуі әлі де шектеулі.
Пандемияның салдарын жеңілдету үшін мемлекет 700 мыңнан астам кәсіпкерге салық жеңілдіктерін берді. Төлемдер де кейінге қалдырылып, несиелерді жеңілдетілген шарттармен қайта қаржыландыру мүмкіндігі берілді.
Енді шаралар тізімін кеңейтуге болады. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев 1 қыркүйектегі халыққа Жолдауында экономиканың зардап шеккен салаларындағы шағын және орта бизнестің барлық қолданыстағы несиелері бойынша жылдық 6%-ға дейінгі сыйақы мөлшерлемесі бойынша мемлекеттік субсидиялар беруді тапсырды. Ол төтенше жағдай енгізілген 16 наурыздан бастап 12 айлық кезеңді қамтуы керек.
Сонымен қатар, олар экономиканың ең көп зардап шеккен секторларындағы бизнес үшін айналым қаражатын толықтыру бағдарламасын кеңейтеді. Ол 2020 жылы аяқталады деп жоспарланған болатын, бірақ мемлекет басшысы қамтуды кеңейте отырып, 2021 жылдың соңына дейін ұзартуды тапсырды. Қаражат 200 млрд теңгеге ұлғайтылып, бағдарламаның жалпы сомасы 800 млрд теңгеге жеткізілмек. Сонымен қатар, жұмыспен қамтуды қолдау маңызды болып қала береді. Ең көп зардап шеккен салалардағы бизнес үшін дағдарыс кезінде жалақы қорына түсетін жүктеме азаяды. Жыл соңына дейін жалақыдан бюджеттен тыс қорларға аударымдарды алып тастау керек.
2-тарау
2.1.Street-food карантиннен кейінгі жағдайы
2GIS мәліметтері бойынша, 2020 жылы Қазақстанда 2087 фастфуд мейрамханасы болған.Алайда, қалаларды алып қарасаңыз, фастфуд жетекші орынға ие болған жоқ: елордада бұл түрдегі мекемелер бар болғаны 2,7%-ға өсіп, 426 сауда нүктесін құрады. Елордада суши-барлар мен шағын кофеханалар әлдеқайда танымал. Ақтөбеде, керісінше, пиццериялар екі есеге жуық өскен - 6-дан 11 мекемеге дейін.
Алматыда жаңа фастфуд сауда орындары алғашқы бестікке де енбеді - қалада суши-барлар мен кофеханалар көбірек танымал. Дегенмен, көптеген кофеханалар, шын мәнінде, бірдей фастфуд - бутербродтар, гамбургерлер және пиццаларға қызмет көрсететінін есте ұстаған жөн. Айырмашылық тек мекеменің өзін таныстыру мен дизайнында. Inbusiness.kz сайтының мәліметінше, қазақстандықтардың 43%-ы айына бірнеше рет фастфуд мейрамханаларына барады. Тақырып бойынша зерттеу жүргізіліп, диаграмма құрылды.
Диаграмма №1
(ақпарат Inbusiness.kz сайтынан алынды.)
Әлеуметтік желілердің дамуы және халықтың жаңа және стандартты емес тағамдарға деген қызығушылығының артуымен гамбургерлерді дайындауға деген көзқарас өзгере бастады. Жүгіруде жеген тағамнан ол жоғары асүйдің элементіне айналды және оны гастрономиялық бургер немесе гурман бургері деп атайды.
Алматыда Street-food тағамдары шамамен төрт жыл бұрын қарқынды тарай бастаған. Содан кейін қалада бургер және фастфуд мейрамханалары Smug burger, Coco, Broadway Burger, Krasnodar Boy, FARSH, KetchUP және бюджеттік бургер дүкендері Bahandi, Salam bro пайда болды. Сондай-ақ гамбургерлер мейрамханалар мен стейкхаустардың мәзірінде пайда болды. Мысалы, Crudo стейкхаус жаңа піскен жылқы еті, сиыр немесе тауық еті гамбургерлерін дайындайды. Қазақстанда да вегетариандық бургерлерді дайындау дамып келеді - астаналық Көктем дәмханасында, мысалы, көкөніс пен тофу ірімшігі қосылған Green гамбургерін немесе тофу беконы қосылған VEG бургерін жеуге болады.
2020 жылы Қазақ тағамтану академиясы, Аман-саулық қоғамдық қоры және Алматы менеджмент университеті жоғары оқу орындары студенттерінің арасында сауалнама жүргізді. Сауалнамаға 1049 адам қатысты.
Диаграмма №2
(ақпарат Қазақ тағамтану академиясы, Аман-саулық қоғамдық қорының сайтынан алынды)
Street-food-қа деген осындай сұраныс кәсіпті тез аяққа тұрғызды. Онымен қоса, мемлекет те үнемі қолдап отырды. Дағдарысқа қарамастан, бизнес, әсіресе, тамақтану саласы дамып келеді. Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің мәліметі бойынша, 2020 жылдың бірінші тоқсанының қорытындысы бойынша елімізде 1,4 миллиард теңгеге жуық өнім өндірген 2 481 заңды тұлға - жылдам тамақтану кәсіпкерлік субъектісі болды. Бұл сегмент барлық ШОБ субъектілерінің 0,2%-дан азын құрайтынына қарамастан, оның жалпы өнімінің 21,3%-ын қамтамасыз етеді. Сонымен бірге, кәсіпкелер негізінен өз қаражаты есебінен кәсібінің дамуына қаржы салады. KPMG компаниясының Қазақстандағы тікелей инвестиция нарығы зерттеуінде қазақстандық кәсіпорындардың 59%-ы негізгі капиталға (яғни, тікелей дамуға) өз ақшаларын салады деп көрсетілген. Банк секторы бизнесті қаржыландырудың негізгі көзі екені жалпы қабылданғанымен, банктік несиелер бір мезгілде небәрі 8%-ды құрайды. Дағдарыс жағдайында кәсіпорындар үшін бос қаржылар азаяды, олардың іздеуіне қазақстандық бизнесмендер арасында әлі де танымал емес биржалық құралдар көмектесе алады. Мысалы, Астана халықаралық қаржы орталығының биржасы - Astana International Exchange - осы жазда Аймақтық қор нарығы сегментін іске қосты.
Сондай-ақ, карантин кезінде көптеген кәсіпкерлер жұмысын онлайн режимге көшіру мәселесіне тап болды. Шағын бизнеске көмектесу үшін Visa төлем жүйесі AIFC Fintech Hub, Сауда және интеграция министрлігі және Атамекен Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен бірлесіп, тегін білім беру бағдарламасын іске қосты. Бизнесмендерге өз бизнесін интернетте қалай алға жылжыту және жарнамалау, сондай-ақ өз бизнесін офлайннан онлайн режимге көшіру дағдылары үйретіледі. Мысалы, сарапшылар онлайн төлемдерді қосу, онлайн-бухгалтерлік есепті жүргізу, электронды коммерция үшін салық салу режимдері, базарларға қол жеткізу және жеткізуді орнату туралы айтады.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев халыққа Жолдауында атап өткендей, шағын және орта бизнес індеттің ауыртпалығын өз мойнына алып, қиын кезеңдерді бастан өткеруде. Мұндай жағдайларда кәсіпкерлерге індеттің соққысын жеңілдетуге арналған түрлі қолдау шаралары ұсынылады. Бұл бизнеске экономикалық тұрақсыздықты жеңуге көмектесіп, сол арқылы Қазақстанның бүкіл экономикасы мен жұмыспен қамтылуына қолдау көрсетуі керек.
Street-food карантиннен кейін үлкен сұраныс пен мемлекет қолдауының арқасында аман қалды. Қазіргі таңда, бұл кәсіп түрі тәуекелге толы болғанымен, ұтылмайтын кәсіп түріне жатады. Себебі, Street-food-қа деген сұраныс ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz