Жабдықтың анықтамалық көрсеткіштері
Ф. 7.03-06
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Коммерциялық емес акционерлік қоғам
М.ӘУЕЗОВ атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті
Технологиялық машиналар мен жабдықтар кафедрасы
Киыкбаев Б.А.
Технологиялық машиналарын пайдалану және сервистік қызымет көрсету пәнінен 6В07270 - Фармацевтік өндіріс технологиясы БББ-ның студенттері үшін
ДӘРІСТЕР ЖИНАҒЫ
Шымкент 2021
УДК 69.057.7. 621.86.06
ББК 38.6-4
Құрастырушылар: аға оқытушы Киыкбаев Б.А. Технологиялық машиналарын пайдалану және сервистік қызымет көрсету пәнінен 6В07270 - Фармацевтік өндіріс технологиясы БББ-ның студенттері үшін дәрістер жинағы. -- Шымкент. М. Әуезов атындағы ОҚУ, 2021 ж. - 24 бет
Әдістемелік нұсқаулар БББ және Технологиялық машиналарын пайдалану және сервистік қызымет көрсету пәнінің оқу бағдарламасының талаптарына сай құрылған және курстың лабораториялық жұмыстарының тақырыптарын орындау үшін барлық қажетті мәліметтермен қамтамасыз етілген.
Кафедраның мәжілісінде талқыланып бекітілген
Хаттама № , 6 13 01 2022 ж.
ТМЖ кафедрасының меңгерушісі Сейтханов Н.Т.
Механика және мұнайгаз ісі факультетінің әдістемелік комиссиясымен бекітуге ұсынған
.
№ 6 хаттама 21 01 2022 ж.
М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Университеті, 2021
1-Дәріс тақырыбы. Кіріспе дәріс. Курстың мақсаты мен мәселелері. Курстың мазмұны және басқа пәндермен байланысы, бакалаврды даярлаудағы маңызы. Курстық зерделеудің әдістері.
Технологиялық машиналарын пайдалану және сервистік қызымет көрсету пәні сервистік қызымет көрсетудің ғылыми негіздерін, жүйелерін, құралдары мен әдістерін, әр түрлі жағдайларды сенімді және жоғары өнімді жұмысты қамтамасыз ету мақсатында технологиялық машиналарды техникалық пайдалануды, олардың жұмысының тиімділігін анықтау және оларды әрі қарай техникалық жетілдіру әдістерін зерделеуді меңгеруге бағытталған.
Пәнді зерделеу нәтижесінде студенттер меңгеруі тиіс:
-технологиялық машиналар мен жабдықтарды сервистік қызымет көрсету, коснтрукциялау, дайындау және пайдаланудың негізгі ғылыми-техникалық проблемалары туралы түсінігі болуы керек;
қызмет көрсетуші персоналдың негізгі құқықтары мен міндеттерін; жұмыстарды ұтымды және қауіпсіз жүргізу бойынша негізгі талаптарды; технологиялық машиналар мен жабдықтарды пайдалану кезінде экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету әдістерін; тандау мен пайдалануды регламенттейтін нормативтік құжаттарды; электрондық және өлшеуіш техниканы, өндірістік процестерді бақылау аспаптары мен жүйелерін білуі керек;
қазіргі әдістер мен есептеу техникасын пайдалану арқылы технологиялық жабдықтарды тиімді пайдалану міндеттерін шешуді; технологиялық машиналарға тиімді техникалық қызмет көрсетуді; жұмыста бұзылу себептерін айқындауды; ақаулықтардың пайда болуын ескертуді және олардың салдарын жоюды; өнеркәсіптік кәсіпорын учаскесі жабдықтарының ырғақты және үнемді жұмысын қамтамасыз етуді жасай білуі керек;
ЭЕМ-да жұмыс істеуді; технологиялық машиналар мен жабдықтарды жинақтау мен пайдалану бойынша негізгі нормативтік құжаттарды қолдануды; метрологиялық ережелер мен нормаларды пайдалануды; жұмыс істеп тұрған өндіріс жағдайларында техникалық бақылау әдістерін меңгеруді; еңбектің қауіпсіз шарттарын және апаттарды жоюды ұйымдастырудың практикалық дағдыларын иеленуі керек;
шектес өндірістердің технологиялық процестері облысында технологиялық жабдықтарды жинақтау мен пайдаланудың ұтымды режимдерін таңдауда құзыретті болуы керек.
-Технологиялық машиналар мен жабдықтарды конструкциялау, дайындау және пайдаланудың негізгі ғылыми-техникалық проблемаларын меңгеру.
-Технологиялық машиналар мен жабдықтарды пайдаланумен байланысты жұмыстарды ұтымды және қауіпсіз жүргізу бойынша негізгі талаптарды білуі тиіс. Технологиялық жабдықтарды пайдаланудағы жобалық және техникалық құжаттардың талаптары мен мазмұнын меңгергені міндетті.
Қорытынды: Соңғы уақытта сервистік қызымет көрсету жұмыстарын ұйымдастырудың прогрессивті формалары кеңінен трауда, атап айтқанда:
ағынды-біріккен;
кешенді- блокты әдістер;
Бұл әдістерді меңгеруге тек қана өндірісті жақсы жобалау, дайындау, техноогиялық жабдықтарды қондыру, монтаждау алаңдарын ұйымдастыру арқылы сапалы және кешенді инженерлік дайындық кезінде қол жеткізуіміз мүмкін.
Яғни, еңбек өнімділігін арттыру үшін монтаждау жұмыстарының индустриализациялық дәрежесін жоғарылатуымыз қажет.
МЖИД-сі дегеніміз ол:
-дайындыққа дейінгі үлкен емес көлемді жұмысарды игеру;
-ірі көлемді жабдықтарды жинақтау;
-жабдықтарды заводта,промбазада,шебрханада және монтаждау ұйымдарында сынау;
-жобалық жағдайда ірі-блокты тұтас жинақ аппараттарды, яғни салмағы бірнеше тоннаға жететін, биіктігі 70м-80м жететін, диаметрі 7-9м болатын қондырғыларды орнату.Мұндай жабдықтарды көтеру үшін арнайы механизмдер мен жүк көтеру машиналары және құрал-саймандар қажет.Сонымен қатар бұл механизмдерді соңғы заманауи лазерлі аспаптармен және ЭЕМ пайдаланумен қолдануымыз қажет.
Курстың Оқу процесіндегі рөлі
Иілгіш тартулармен тіреуді көмегі бар аппараттың монтажы
Шарлы шарнирмен балансерлік траверса
Төрт мачталы аппаратты монтаждау схемасы
Массасы 300 тонналық бағананы құламалы шевр және ажырамалы ригел көмегімен монтаждау
Строповкалауға арналған монтаждық келте құбырды аппаратқа бекіту схемасы
Такелаждық жасақ көмегімен аппаратты жерден сырғыту арқылы көтеру схемасы
Тік қозғалмайтын мачта көмегімен топсаны айнала көтеру тәсілі мен аппараты монтаждаудың есептік схемасы
Екі мачта көмегімен жартысфераның бетін монтаждау
Сфералық резервуардың корпустарын автоматты пісіруге арналған монипулятор. а - сфераны псірувге арналған орнатудың жалпы түрі, б - монипуляторлдың жалпы түрі,
Шарнирді айналдыра тұратын бағыттаушы көлденең кранның монтаждау схемасы
Жылжымалы жебелік кранды қолданумен полиспасталық жинақтау әдісімен резервуарды монтаждау
Порталды жүккөтергіш аппаратын монтаждау
Пәннің әдістемелік қамсыздандыру және ОҚТ
негізгі әдебиеттер.
1. Ермаков В.И., Шеин B.C. Ремонт и монтаж химического оборудования. М.: Химия, 1981 г.-363 с.
2. Молоканов Ю.К., Харас З.Б. Монтаж аппаратов и оборудования для нефтяной и газовой промышленности. М Недера, 1982., 391 с.
3. Гайдалсак К.М., Монтаж обуродавания предпиятий химической и нефтеной промышленности, М. Химия, 1983г., 391 с.
4. Матаеев В.В. Примеры расчета промышленности, М. Высшая школа, 1990г., 2081 с.
5. Маршев В.З. Петрухин Н.П. Монтаж обуродавания предпиятий химической и нефтеной промышленности, М. Высшая школа, 1990 г. 2081с.
2-Дәріс тақырыбы. Технологиялық жабдықтарды пайдалану және монтаждаудың озық әдістері.Терминдер мен түсініктер. Технологиялық машиналармен жабдықтарды конструкциялау, дайындау және пайдаланудың негізгі ғылыми-техникалық проблемалары. Технологиялық машиналарды пайдалануменен байланысты жұмыстарды ұтымды және қауіпсіз орындаудың негізгі талаптары.
Технологиялық жабдықтарды пайдалану мен сервистік қызымет көрсетудің негізгі озық әдістерді меңгеруде басты терминдер мен түсініктерге өнеркәсіптік жабдықтарды монтаждауды ұйымдастыру және МЖ ұйымдасырудың негізгі әдістерін келтіруге болады.
МЖ ұйымдастырудың және пайдаланудың негізі ол - Жабдықтар сипаттамасы
Жабдықтар сипаттамасы өздігінен негізгі төрт топқа бөлінеді:
1- жабдықтардың салмақтық сипаттамасы;
2-жабдықтардың габариттік сипаттамасы;
3-технологиялық қондырғылар алаңында жабдықтардың орналасуы;
4-жабдықтардың жүмысшы жағдайы;
5-жабдықтардың конструкциялық және технологиялық негіздері.
1- ші Жабдықтардың салмақтық сипаттамасы
Монтаждау кезінде ірі жинақтардың тиімділік шегі және осы аппаратты монтаждаудағы тәсілді қабылдау дәрежесіндегі басты монтаждау сипаттамасы Аппараттың салмағы болып саналады. Яғыни, әр түрлі тең жағдайларда аппараттың салмағының өсуімен, монтаждаудың еңбексиымдылығы өседі. Монтаждау аппараттарының ішінде негізгі салмақты тік-бағаналы аппараттар құрайды.
Атап айтқанда негізгі сандар бойынша 50т дейінгі аппараттар салмағы 70%-ды құрайды.Дегенмен олардың (50тонналық) жалпы салмағы, барлық аппараттардың жалпы салмағының 35%-ын ғана құрайды.Салмағы 100 тоннадан асатын ауырсалмақты аппараттардың саны 13%-ды құрайды, ал олардың жалпы салмағы, қарастырып отырған барлық аппараттардың жалпы салмағының 43%-ын құрайды. Аса ауыр аппараттар қатарына: ректификациялық бағаналар, реакторлар, регенераторлар, абсорберлер және комплектелген үлкен бірлік қуаттағы агрегаттар мен үлкен өндірістік цехтардағы басқа да аппаратты қондырғылар жатады. Қазіргі таңда салмағы 1000 тоннаға жететін толық жиналған аппараттарды монтаждауға мүмкіндігі бар жүккөтергіш жабдықтары жасақталған. Салмағы 2000 тонналық аппараттарды монтаждау үшін жүккөтергіш жабдықтары жасалуда, яғни арнайы крандар мен тасымалдау жабдықтарын қосқанда. Салмағы бойынша тік аппараттарды келесідей негізгі топтарға бөлуге болады:
Бірінші топ: - 30 тоннаға дейінгілер;
Екінші топ: - 30тоннадан-200тоннаға дейін;
Үшінші топ: - 200тоннадан - 400тоннаға дейін;
Төртінші топ: - 400тоннадан жоғары.
30т-ға дейінгі тік аппараттарды жобалау орнына СКГ-50 типті өздігінен жүретін жебелі кранды пайдалана отырып орнатуға болады.
Салмағы 30-200т аппараттарды орнатуда СКГ-100 типті ӨЖЖК, құбырлы және клеткалы мачтаны,порталды,гидрокөтергіштерді пайдаланады.
Салмағы 200-400т аппараттарды монтаждауда мачталы көтергіштің және көтеруді басқару мен бақылаудың орталықтанған жүйесін пайдалану мен гидрокөтергіштерді пайдаланады.
Салмаға 400т асатын аппараттарды көтеруде арнайы мачталы көтергіштерді қолданады. Мұндай аппараттарды монтаждауда монтаждау және тасымалдау жұмыстарының барлық этаптарын қамтамасыз ететін тасымалдау және жүккөтеру жабдықтарының кешендік механизмдері қажет.
2- ші Жабдықтардың габариттік сипаттамасы
Жабдықтардың габариттік өлшемдері, яғни ұзындығы,ені және биіктігі немесе диаметрі мен биіктігі монтаждау әдісін таңдауда және орнатуда бірқатар әсерлерін тигізеді.
Жабдықтарды габариті бойынша келесідей топқа бөлуге болады:
1. Габаритті, шексіз теміржол бойынша және шектелген жинақталған күйде тасымадауда қолданылатын белгілі дәрежедегі габаритсіз.
2. Габаритсіз теміржол тасымалы үшін, яғни теміржол бойынша бөлек блокты және бөлшекті тасымалдауда қолданылатын, бірақ габаритті теңіз немесе трасса жолдары бойынша жинақталған күйде тасымалдау үшін.
3. Абсолютті габаритсіз, толық жинақталған күйде тасымалдаудың кез келген түрімен тасымалдау үшін.
3- ші Технологиялық қондырғылар алаңында жабдықтардың орналасуы
Технологиялық қондырғылар алаңында жабдықтарды орналасуы бойынша, келесі топтағы жабдықтарға бөлугеболады:
Ғимарат сыртында жер деңгейінде немесе биік іргетаста орналасуы;
Ғимарат сыртында биік іргетаста, постаментте немесе металконструкцияда;
Ғимарат ішінде немесе бастырмаларда орналасуы.
4- ші Жабдықтардың жүмысшы жағдайы
ЖЖЖ- дегеніміз ол жұмысшы қысым және температура, сонымен қатар аппарат ішіндегі орта мен оның құрамы.Осы көрсеткіштердің әртүрлі болуына байланысты монтаждау жұмыстарына жоғары талаптар қойылады. Жұмысшы қысымы бойынша:
-қалдық қысым 0,07МПА жоғары;
-қалдық қысым 0,07МПА дейін;
-вакуум асты жұмыс істейтін болып келеді.
Жұмыс кезінде қалдық қысымы 0,07МПА-дан жоғары болатын аппараттар Госгортехнадзор байқауында болады. Ал вакуум асты жұмыс істейтін аппараттарға ажырау тығыздықтарына және пісіру қосылыстарына қарай қосымша талаптар қойылады. Яғни, аппаратты сынау және оны жүргізу әдісі кезінде қажетті қысымды жұмысшы қысым мәніне баиланысты қабылдайды. Ал жұмысшы температура жабдықтың конструкциялық формасын және материалдарды таңдауды анықтайтын негізгі фактор болып табылады. Мысалы: аппарат қабырғасының температурасы 475С-тан жоғары болса, онда легірленген болат қолданылады. Жабдықтардың температуралық режимі келесідей: -250С-тан жоғары емес;-250С-тан жоғары;-0С-тан төмен температурада жұмыс істейтін.
5- ші Жабдықтардың конструкциялық және технологиялық негіздері.
Үйде өз - беттерінше оқу.
Монтаждаудың озық әдістері.
Технологиялық нысандардың монтаждау жұмысын ұйымдастырудағы басты мақсат ,бұл монтаждау мерзімін қысқарту және монтаждалу сапасын арттыру. Сонымен қатар қолмен атқарушы жұмыстар үлесін шектеуде басты мәселе болып отыр .
Өнеркәсіптік жабдықтар номенклатурасының ауқымдылығы,олардың конструкцияларының күрделенуі монтаждау жұмысының сапасына(құрастыру,слесарлық және пісіру) қатаң талаптар қояды.Монтаждау мерзімін қысқарту мәселесі технологиялық нысандарды монтаждауды атқарудың ұйымдастырудың және техникалық әдістерінің жетілдіруін талап етеді.Бұл кезде монтаждау жұмыстарының орындалуға межеленіп отырған жағдай,тапсырыс беруші мен монтаждау мекемелерінің техникалық мүмкіндіктері ескерілуі қажет.
Монтаждау жұмысын атқарудың заманауи әдістері жабдықтың толықтай дерлік зауыттың дайындылық түрінде монтаждауын қарастырады. Дегеніменде монтаждалуға келіп түсетін жабдықтардың зауыттың дайындылқ дәрежесі оның габариттік, салмақтық, конструктивті және технологиялық сипаттамаларымен анықталады. Бұл тұста біршама қиындық туындайтын ірі габаритті және ірі салмақты жабдықтар. Осыған орай мұндай жабдықтар монтаждалуға тасымалды күйде (ірі блоктар,жинақ бірліктер немесе бөлшектер түрінде) жеткізіледі. Тасымалданылды бөліктерге бөлу, олардың тасымалдануының қолайлығы және монтаждық алаңдарда мүмкіндігінше қарапайым құрастыру - пісіру жұмыстарының орындалу тұтасынан іске асырылады. Сонымен қатар монтаждау әдісін қабылдауда жабдық орындалатын құрылыс конструкциялардың дайындық дәрежесін ескереді. Осыған орай монтаждау жұмысын атқарудың келесі әдістері әзірленген: ағынды-аралас, жинақ бірлікті, вахталық,
Ағынды-аралас әдіс бір мезетте кезектестіріле келе қат-қабат құрылыстық, монтаждық және іске қосу игеру жұмыстарының орындалуын қарастырады. Бұл әдіс ұйымдастрылуы бойынша біршама күрделі, және де барлық орындалатын жұмыстардың уақыт бойынша орындалуын қатаң түрде ойластыруын талап етеді. Бұл әдіс үшін құрылыс және монтаждық жұмыстарды мүмкіндігінше біріктірген жөн. Атқарылатын жұмыстарды ойластыру монтаждық жұмыстарды жүргізудің жалпы графигі негізінде орындайды. Қажет жағдайда құрылыс-монтаждық жұмыстардың тарапты жоспарлауын да қолданады.
Жинақ бірлікті монтаждау әдісінде нысанды өзара байланысты жинақ бірліктерге бөліп монтаждауды атқарады. Мұндағы басты мәселе монтаждалған жинақ бірлікті кейінгісіне тәуелсіз жағдайда іске қосу игеруді орындай алу. Жиі әдісті жабдықтың жеке түрі үшін қолданады.
Коллекталы-блоктық әдіс - жабдықты монтаждауға мүмкіндігінше зауыттың дайындық күйде берілуін қарастырады. Мұндай әдіс барысында жабдықты құрастыру бойынша монтаждық алаңнан дайындау зауытына жүктеледі. Күшті өндірістік базасы бар монтаждау кәсіпорындарында блоктар мен түйіндерде құрастыру жұмыстары осы базада атқарылады.
Монтаждаудың вахталық әдісі монтаждауды салынып жатқан кәсіпорын үлкен территорияда таралып орналасқан, немесе монтаждау мекемесінен қашық орналасқан жағдайда қолданылады. Монтаждаудың бұл әдісінде жабдықты құрастыру пісіру жұмыстары монтаждау кәсіпорынның өндірістік базасында орындалады.
Химиялық, мұнай-химиялық және мұнайөңдеу жабдықтарын жобалау техникалық шартты бекітіп алудан басталады.
Әрбір жобаланушы аппарат (машина) келесі талаптар эрорхиясын қанағаттанндыруы тиіс: жоғары бейімділігі, пайдаланудағы сенімділігі; герметикалығы; ұзақ мерзімді пайдалануға бейімділігі (ұзақ мерзімділігі) ; құрамында стандартты және қалыптастырылған бөлшектер мен түйіндерді мүмкіндігінше қолдану; құрастыру мен бөлшектену, тасымалдау мен жөндеудің қолайлығы; тасымалдану, монтаждау, пайдалану және жөндеу барысындағы персоналдық қауіпсіздігін қамтамасыз ету, өндірістік және пайдалану технологиялығы; эргононмика мен техникалық эстетикалықтық негізгі қағидаттарына сай келуі, және патенттік базалығы.
Жоғары тиімділік, яғни (шикізаттың) көлемі немесе шамасының бірлігінен өнімнің мүмкіндігінше үлкен шығынын қамтамасыз ету. Жабдықтың тиімді функциялануы үлкен жеке қуатты (маңызды ғылыми қолдануға негізделген, қосалқы операцияларды толық механикаландыру және автоматтандыруменен жоғары қарқынды, басты түрде үздіксіз процестерді іске асыру мен қол жеткен өнімділігі) дегенді білдіреді.
Пайдалнудағы сенімділігі жабдықтың беріктігі мен оның катаңдығы мен, тұрақтылығыменен, герметикалығымен сипатталады.
Бұл жерде жабдық шамадан тыс берік болмауы тиіс, яғни оның бөлшектеріндегі кернеулер мүмкін шамадан оншалықты төмен болмауы тиіс, кері жағдайда контсрукцияның шамасы мен құны тым жоғары болады. Материалдық шамасы мен шығынын төмендету үшін бүкіл конструецияны берік етіп қоймай сонымен қатар теңдей берікті етуге ұмтылады. Ал бұл жалпыға мол өндіріс бұйымдар үшін ерекше маңызды. Кей жағдайда теңдей берік ету принципін біле отырып (әдейі) бір жеңіл ауыстырылатын және арзан бөлшектерді біршама төмен берік ете отырып буланады. Мұндағы басты идея, конструкцияның жарамсыз болуынан сақтай отырып тым кернеулік жағдайда осы бөлшек сынады деген сөз.
Бәсең жүктемеде бейім аппараттар үшін шектісі беріктік емес, оның қатаңдығы. Бұл жағдайда күйреу бастапқы пішінінң жоғалуыменен (тұрақтылық жоғалуыменен) жүреді, яғни беріктіктің елеулі бәсеңсуінен жүреді
Герметикалық - қысым түсуіменен жұмыс істейтін немесе улы, өрт және жарылыс қауіпті заттарды өңдеуші аппараттар үшін керекті шарт. Кері жағдайда қысымдар айырмасында жұмыс істейтін аппараттарды өнімнің сыртқы бөлінуі орын алады. Ал бұл өнімділіктің бәсеңдеуіне және санитарлық жағдайдың бұзылуына алып келеді.
Ұзақ уақыт пайдалануға бейімділігі. Бұл есептемелік және нақты ұзақ мерзімділікпенен сипатталады. Есептемелік ұзақ мерзімділік конструктормен берілген шарты шама. Өнеркәсіптік жабдықтардың басым көпшілігі үшін есептемелік ұзақ мерзімділік 10-12 жылды құрайды, және де амортизациялық қаражатты анықтауда негізге алады.Нақты ұзақ мерзімділік, әдетте металдың шаршауына, эрозиялық тозуыменен және механикалық беріктігін әлсіретуші карозиялқ әсерленгені анықталады.
Техниканың заманауи даму қарқынды жабдықты тым ұзақ мерзімді етудің қажеті жоқ . Себебі заман талабына сай жылдағы моральді тозуға ұшырайды . Сондықтанда өндірістің технологиялық паркін біршама өнімді және жетілген жабдықтармен ауыстырып отырған жөн.
-Стандартталған және қалыптастырылған жинақ бірліктер ,бөлшектерді мүмкіндігінше көптеп қолдану.Мұндай бөлшектерді ауқымды қолдану конструкцияны жобалау мен жасап шығаруды жеңілдетеді , бұл процестердің құны мен еңбексиымдылығын үнемдейді,және де жаңа техниканы өнеркәсіптік игеруді уақытын қысқартады.
-Жабдықты тасымалдау ,монтаждау,пайдалану және жөндеу кезіндегі персоналдар қауіпсіздігін қамтамасыз ету.Бұл талапты қанағаттандыру үшін ,механикалық беріліс пен жалжымалы органдарды қоршау,кабельдер мен толыққұбырларды кездейсоқ жарақаттанудан қорғау,жұмыс істеп тұрған машина параметрінің өзгеруі барысында оның жұмысын блокировкалау және жетегін ажыратуды,және т.б амалдарды қолданады.Экологиялық жетілуі.Химия ,мұнайөңдеу және мұнай-химиялық жабдықтар үшін міндетті іс-шаралар ,бұл атмосфераға зиянды газдардың ,булар мен шаңдардың бөлінуін болдырмау,ақаба сулардың тазалау қатты қалдақтарды қайта қолдану.
-Өндірістік және пайдалану технологиялығы.Бұл жабдықтың дайындалуының ,оның пайдаланылуы мен жөнделенуінің құны,еңбексиымдылығыменен анықталады.Жинап шығару барысында оларды өңдеу және құрастыру үшін арнаулы станоктар мен аспаптар,айрықша құралдар және еңбек сиымды операциялар қажет болмайтындай етіп,бұйымды конструкциялау қажет.
Технологиялықтың пайдалану көрсеткіштері машинаға қызмет көрсетуге қажетті персоналдар санымен және қол еңбегі шығынымен ,өнімнің өндірілу саны мен ұдайлығын реттестіру ,байыптау және басқарудың күрделігіменен сипатталады.Жөндеулер барысындағы жабдықтың негізгі технологиялық көрсеткіштеріне оның агрегатталуының деңгейі,бөлшектерінің жөндеу жарамдылығы мен өзара алмасымдылығы,жинақ бірліктері мен агрегаттарының құрастырылуы мен монтаждалуының қарапайымдылығы мен қолайлығы.
Технологиялық жабдықтарды конструкциялау жасап, шығару және пайдаланудын ғылыми техникалық проблемалары.
Техникалық эстетикалығы талаптары, дизайнына машиналар мен аппарттардың сырт көрінісінің рәсімделуіне, олардың болуына жұмыс орнының интерьеріне, жұмыс айлығының және толығымен өндіріс ү-нің жарық болдырылуы мен жасақталуы жатады.
Бұйымның патенттік базалығы патенттік зерттеулер негізінде анықталады да, онда бұйым қолданады деп жорамалданып отырған мемлекет патенттеріменен қорғалған элементтердің жоқтығын білдіреді. Жабдық конструкциясының патенттік тазалығын сақтау оны экспорттауға мүмкіндік береді.
Эргонимика мен техникалық эстетикалық негізгі қағидаттарына сай келуі.
Эргономикалық көрсеткіштері адам-машина жүйесіндегі функцияның үйлестірілуімен сипатталады. Яғни қызмет көрсетуші персоналды бір сарынды, жолақтарын, еңбекшілді операциялардан босату. Оған тек жоспарлау бағдарламалар түзу, басқару және қадағалау мәселелерін атқаруды жүктеу.Бұл талаптар машинаның басқару органының орналасу аймағаның жағдайы мен физикалық жүктеменің, жұмысшы орындағы температура мен жарық болдыруын, игу мен дірілдің мүмкін деңгейін, қызмет көрсету аумағында шаңның, газ бен зиянды заттардың болмауын, жұмыс орнының қолайлығын, басқару пультінің мәнділігін реттейді.
Әдебиеттер.
1.Анурьев В.И Справочник конструктора-машиностройтеля.
В 3Т.Изд.7-е -М.Машиностроение,1952.Т1-816с
2.Соколов В.И. Основы расчета и конструирования машин и аппаратов пищевых пройзводств.-М.Машиностроение,1983- 447.
3.СмирновГ.Г,Толчинский А.Р,Кондратьева Т.Ф Конструктирование безопасных аппаратов для химических и нефтехимических пройзводств : Справочник-А.:Машиностроение.1988-3 03с.
4. Тиманин А.С Основы конструирование и расчета химико-технологических и природоохранного обородувания : Справочник Н.Бочкаревой,2002.Т.1850с.
5. Поникаров И.И.Конструирование и расчет элементов химического оборудования :Учебник И.И.Поникаров,
С.И.Поникаров.-М.2010-382с.
3-Дәріс тақырыбы. Технологиялық машиналар мен жабдықтарды пайдаланудың негізгі қағидаттары мен ережелері.
ЖП-дың негізгі ережелеріне пайдалану құқықтары мен оны ұйымдастыру жатады. ЖП-ну дегеніміз, яғни толық физикалық немесе моральды желінуге дейін оны барлық ағымды мерзімде пайдалануда, сенімді және жабдықтың үзіліссіз жұмысын қамтамасыз ететін кешенді ұйымдастыру-техникалық іс-шаралар. Бұл іс-шаралар ТҚК-дің барлық стадиясында орындалады, яғни тасымалдау мен сақтаудан бастап белгіленуі бойынша пайдаланғанға дейін.
Жабдықтарды жақсы күйде ұстауы бойынша орындалатын жұмыстар:
Профилактикалық жұмыстар;
Жөндеу жұмыстар; болып бөлінеді.
ПЖ - ол жабдықтарды техникалық баптау және бақылау.
Бақылау процессінде жабдықтардың техникалық күйіне диагностика жүргізіледі. Жабдықтардың техникалық күйін бақылау дегеніміз - машинаның жұмысшы параметрлерінің құжаттық параметрлермен сай келуін тексеру. Яғни, пайдалану ережесіне сай:
-өнімділігі және өнім сапасы;
-вибрация деңгейі және артық дыбыстың болмауы;
-машинаның температуралық параметрлері;
-тұтынатын энергия шығыны ж.т.б.
Осы параметрлер бойынша диагностикалау әдісімен машинаның немесе аппараттың техникалық күйі жайлы толық мәлімет алуға болады. Ал бақылау мерзімі конструкторлармен анықталып, жабдықтың техникалық құжаттарына мәліметтер енгізіледі.
ТҚК бойынша жұмыс мерзімі мен құрамы техникалық құжатпен анықталады. Егер техникалық құжат болмаған жағдайда, онда аппараттағы нормативтік құжаттармен пайдалану жұмыстары атқарылады.
ТҚК жұмыстары бойынша оның құрамына келесідей жұмыстар кіреді:
-машинаны майлау;
-түйіндер мен бөлшектерді реттеу;
-операция сипаттамасы бойынша бекітулерді тарту.
Жөндеу дегеніміз - жабдықтардың техниалық ресурсын және жұмысқабілеттілігін қалыптастыру бойынша орындалатын кешендік операцияларды айтамыз. Егер жабдықтың жұмыс жұмысқабілеттілігін қалыптастыру бойынша негізгі жұмыс атқарылса, онда бұл жұмыс техникалық қызымет көрсету(ТҚК) деп аталады.
ТҚК және Ж өзара байланысқан іс-шаралар ретінде қарастырылады, яғни жабдықты жұмысқабілетті күйінде ұстау үшін. Бұл екі түсінік ТҚК және Ж негізінде іс-жүзінде ТО және Р болып қабылданған. Бұл жүйенің көрсеткіштері іс-жүзінде өзін жақсы көрсетті, өйткені тұтас-кешенді сұрақтарды шеше алады. Ол, яғни ТҚК және Ж жұмыстың өнімділік уақыты мен еңбек шығынын нақтылауға мүмкіндік береді, сонымен қатар әр түрлі көп жабдықтар үшін оперативті шығындарды анықтайды, атап айтқанда:
-ТҚК және Ж жұмыстарына қосымша шығындарды;
-материалдардың қосымша шығындары;
-жабдықтың нақты күйін есепке алатын жөндеу технологиясын қабылдау негізін.
Сонымен қатар :
-жөндеуаралық циклдің мәні;
-жөндеу еңбексиымдылығы;
-жөндеуде тұру уақыты;
-жөндеуді жоспарлау үшін қажетті нормативті мәліметтердің мәндері келтіріледі.
ТҚК және Ж - мен бірге техникалық баптау және надзорды сапалы орындау жабдықтың сенімді жұмысын және ұзақуақыттылығын қамтамасыз етеді.
Жабдықты пайдалану, пайдаланудың жалпы ережелері
Жабдықты пайдаланудың бүкіл мерзімінде оның сенімді және үздіксіз жұмысын қамтамасыз ететін техникалық іс-шаралар комплексін жұмысқа пайдалануды ұйымдастыру деп атаймыз. Бұл іс-шаралар техникалық қызмет көрсетудің барлық кезендерінде орындалады: тасымалдау мен қоймаларда сақталуынан оның тағайындалуы бойынша қолдануына дейін. Жабдықтың жарамдылығын қамтамасыз ету бойынша орындалатын жұмыстар профилатикалық жұмыстар және жөндеулер деп бөлінеді. Профилактикалық жұмыстар дегеніміз: техникалық күтім (қызмет) көрсету және бақылау жүргізу.
Жабдық күйіне жасалатын бақылау машинаның жұмыс параметрлерінің төл құжат деңгейіне сәйкестігін анықтаудан тұрады. Әдетте, жабдықтың өнімділігі мен өнім сапасы, ондағы діріл деңгейі мен бөгде шудың болмауы, температуралық және гидродинмикалық параметрлер, тұтынатын энергияның шығыны және т.б. тексеріледі. Осы параметрлер бойынша диагностикалау әдісімен машинаның және аппараттың техникалық күйі жайында жеткілікті дәл мәлімет алуға болады. Бақылау мерзімділігі конструктормен анықталады. да, бұл туралы мәліметтер жабдықтың техникалық құжаттарында келтіреді (пайдалану жабдықтарында).
Техникалық қызмет көрсету, бойынша орындалатын жұмыс көлемі және мерзімділігі техникалық құжаттарда келтіріледі. Егерде техникалық құжаттар жоқ болса, онда құрылымы ұқсас және бірдей жағдайда, жұмыс істейтін машинаның нормативті құжаттары жетекшілікке алына отырып әзірленеді. Техникалық күтім көрсету бойынша жұмыс құрамына мыналар кіреді: машинаны майлау; түйіндер мен бөлшектерін ретке келтіру; бекітпелерді қысып бекіту және басқада осыларға ұқсас операциялардан тұрады.
Жабдықты жұмыс қабілеттілігі мен техникалық ресурсын қалпына келтіру бойынша орындалатын операциялар комплексін жөндеу деп атаймыз.
Егерде тек - жабдықтың жұмыс қабілеттілігін қалпына келтіру бойынша жұмыстар орындалатын болса, онда бұл жұмыстарды техникалық қызмет көрсету деп атайды. Техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді жабдықты жұмыс қабілетті жағдайда ұстау үшін қажетті өзара байланысты шаралар комплексі ретінде қарастырады. Бұл екі ұғым іс-тәжрибеде қолданылып жүрген Техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүйесі негізінде қолданылған. Бұл жүйенің көрсеткіштері өзін іс-тәжрибеде жақсы көрсете алды, сондықтан бұл бір тұтас мәселелер комплексін шешуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ техникалық қызмет көрсету және жөндеуге кететін еңбек және уақыт шығынын анықтауға мүмкіндік береді. Және де көптеген жабдық түрі үшін шұғыл шығындарды (жабдықтың нақты күйін көрсетуші техникалық қызмет көрсету мен жөндеуге жұмсалған қосымша шығындар, материалдың қосымша шығындары, жөндеу технологиясын қолдану ерекшелігі және т.б.) анықтайды. Көптеген анықтамаларда жөндеуаралық циклдің, жөндеудің еңбек сыйымдылығының және жөндеуде тұру уақытының шамасы бойынша мәліметтер, сондай-ақ жөндеуді жоспарлауға қажетті басқа да нормативтер келтіріледі. Техникалық күтім көрсету мен бақылаудың, техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді жүргізумен үйлестіре отырып сапалы орындау жабдықтың ұзақ мерзімді және сенімді жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.
Жабдықты сақтау және пайдалануға тапсыру
Тозған жабдықты ауыстыруға немесе технологиялық жүйені монтаждауға қажетті жабдықтар, пайдалану орнына түрлі тасымалдағыштардың (су, теміржол және автомобиль) көмегімен тасымалданады.
Тасымалдау процессі тасымалдану жабдықтарының сақталуының осал жері болып келеді, себебі бұл кезде жеке түйіндердің деформациясы, сыртқы және қозғалмаған беттердің коррозиялық тозуға ұшырау мүмкін.
Дайындаушы-зауыты жабдықты жөнелту кезінде оны орамдарға орауы тиіс және де жүкке берілген тізімде жұмысқа пайдалану құжаттары: 1) техникалық сипаттамасы; 2) жұмысқа пайдалану нұсқаулары; 3) техникалық қызмет көрсету, монтаждау, ретке келтіру және жұмысқа қосуға қажетті нұсқаулықтар; 4) төл құжат; 5) қосалқы бөлшектер мен құралдар тізімі келтіріледі.
Ірі салмақты жабдықтар үшін, бөлшектелген түрде жеткізілетін жанасушы орындарын белгілеудің шартты белгісін, және де жабдықтың бөлшектелген монтаждық біліктері тізімін көрсете отырып қосымша таңбалаушы сұлбасы беріледі.
Жүк тұтынушыға келіп түскен кезден бастап, жүктің сакталуын тұтынушы толық жауапкершілігіне алады. Сонымен қатар келіп түскен жабдықтың сақталуы тапсырма берушінің міндетіне кіреді.
Сақтау орны мен тәсілін тандап қабылдауға қойлатын негізгі талаптар: бүтінділігін қамтамасыз ету; коррозиялық тозудан және ортаның басқада әсерінен қорғау; жүк көтергіш жабдықтардың болуы. Осыған орай жабдықты шаңның шоғырлануы үлкен орындарда, агрессивті қышқылдық және сілтілік ортасы бар орында сақтауға қатаң тиым салынады.
Қоймада 9 айдан артық мерзімде сақталған жабдықтардың ескі майлары жаңа майлармен алмастырылып, қайтадан сақтауға дайындалады. Негізінен жабдықтар қоймада сақталады және де бұл қоймалар келесі төрт типке бөлінеді: 1) ірі салмақты жабдықтар сақталатын ашық аландар; 2) тек қана атмосфера әсерінен қорғайтын жартылай жабылган алаңдар мен қалқалар; 3) жабық, бірақ жылытылмайтын қоймалар; 4) жабық және жылытылатын қоймалар. Сақтау тәсілін тандап қабылдау жабдықтүріне және мекеменің мүмкіндігіне байланысты болады.
Жабдықты монтаждауға берер алдында, ол тиісті дәрежеде дайындықтан - монтаждау алдында тексеруден өтуі тиіс. Бұл кезде орындалатын жұмыс тізімі шамамен төмендегідей болады:
жабдықты оралған орамдардан аршу;
ашық және механикалық өңделген беттерді. қорғаушы құрылымдар мен сақтандырғыш май қабатынан тазарту;
жабдықты шаң мен ластардан тазарту;
техникалық шартпен талап етілген жағдайда, майлау майын ауыстыру;
сырт көзбен тексере отырып жинақ біліктер жинақтылыған, комплектілігін және олардың техникалық күйін тексеру.
Қажет болган жағдайда жабдықты бос жүрісте байқап көреді. Монтаждаудан соң жабдықты жұмысқа пайдалануга тапсырады.
Жабдықты жұмысқа пайдаланудан бұрын келесі дайындау жұмыстарын орындау қажет: коммуникациялық құбырларға және электр торабына жалғау; машинаны ретке келтіріп міндетін орындауға дайындау қажет; бос жүріс тәртібінде және де жұмыс жағдайында байқап көру. Іске қосар алдындағы жұмыстар мазмұны мен орындалу тәртібі пайдалану құжаттарымен пысықталады.
Жабдықты пайдалануга тапсыру актымен бекітіледі. Актыда сырттай бақылап тексеру нәтижелері келтіріледі. Қажет жағдайда байқау қысымында (егерде бұл жұмысқа пайдалану құжаттарында көрсетілген болса), бос жүрісте және күш түсіре отырып байқау, өнімнің бір сынала қатар байқау партиясын алу жұмыстарын жүргізеді. Жабдықтың жұмысқа пайдалануға қабылдағаны жайындағы актыға, оның техникалық күйіне жауапты тұлға қол қояды. Қазақстан Республикасының өнеркәсіпте жұмысты қауіпсіз жүргізуді қадағалау және кең қадагалау жөніндегі мемлекеттік комитетіне (КЕНТЕХҚАДАҒАЛАУМЕМКОМ) бағынышты (қарасты) жүк көтергіш жабдықтар, электр қондырғылары мен қазандар комитет инспекциясының тексеруінен соң жұмысқа пайдалануға беріледі.
2. ТМЖ пайдалану мен байланысты жұмыстарды ұтымды және қауіпсіз орындаудың негізгі талаптары
Пайдалану құжаттары
Өндірістік цехтарда жүргізілетін жөндеу-техникалық құжаттар құрамына келесі құжаттар кіреді: жабдықты тапсыру-қабылаудың ауысымдық журналы; жабдықты жөндеуге және одан қабылдап алу-тапсыру журналы; орындалған жөндеулерді тіркеуші жөндеу журналы; ақаулар ведомосты; жылдам тозатын бөлшектер альбомы; машинаның жеке карточкасы. Бұл құжаттардың толық және дер кезінде толтырылуы, машиналар мен агрегаттардың жөнделу сапасы мен жеделдігін анықтайды.
Жабдықты тапсыру-қабылдау ауысымдық журналы - жабдық жұмысындағы жарамсыздықтар мен ақаулары тіркеуге арналған. Журналда тіркелу ай сайын жүргізіледі. Және де тіркелген жарамсыздықтарды кезекті Т.Қ.К немесе жөндеу барысында оларды қалпына келтіру бойынша нұсқаулар келтіреді. Журнал мәліметтерін техникалық қызмет көрсету және жөндеулер кезінде, ақау ведомостің түзу үшін қолданады.
Жабдықты жөндеуге тапсыру-қабылдау журналы - журналда жабдықтың атын, оның технологиялық сұлба бойынша позициялық номерін, жүргізілген жөндеудің кысқаша сипаттамасын, жөндеу алдын орындалған дайындау операцияларының мазмұнын көрсете отырып жабдықты жөндеуге тапсыру және одан қабылдап алу уақыты көрсетіледі. Жазбаларда технологиялық және жөндеу персоналдарының жауапты тұлғаларының қолы қойылады.
Орындалған жөндеулерді тіркеуші жөндеу журналы әрбір жабдық үшін арналады. Журналда келесі мәліметтерді көрсете отырып барлық жабдық үшін жүргізілген жөндеулер жайындағы мәліметтер келтіріледі: алдыңғы жүргізілген жөндеуден кейінгі істеген жұмыс уақыты; орындалған жөндеу түрі мен күні орындалған жұмыстардың қысқаша сипаттамасы.
Ақаулар ведомосты - жоспарлы жөндеулер басталар алдында түзіледі. Және де бұл жөндеу жұмыстарының орындалу көлемін, қажетті материалдар мен қосалқы бөлшектер түрі мен санын, жөндеу жұмыстарының кестесін анықтау үшін негіз болып табылады. Онда машинаны жұмысқа пайдалану және оны тоқтатқан кездегі анықталған барлық ақаулар тіркеледі. Ақау ведомості жабдық жөндеуге қойылып, оны бөлшектегеннен соң қайта тексеріледі. Ведомоста ақау түрі және тозу сипаты көрсетіледі. Жабдық бөлшектері ведомостке құрастыру реттілігінде тіркеледі. Ақау ведомостің түзуге технологиялық персоналдар қарастырылады.
Ақау ведомостін түзу үшін, бұрын орындалған жендеулер нәтижесінде түзілген типтік ведомостер кеңінен қолданылады. Мұндай ақау ведомосттарында бұрын кездескен ақаулардың түрлері және жөндеу кезінде орныдалатын жұмыс сипаттамалары келтіріледі. Типтік ақау ведомості механикалық қызметтің тәжірибелі және квалификацияланған қызметкерлерімен түзіледі.
Жылдам тозатын бөлшектер альбомы. Бұл альбомдар машинаны жасаушы зауытпен шығарылады да құрамында келесі құжаттарды қарастырады: түйіндерінің жалпы көрінісі мен бөлшектерінің сызбалары: мемлекеттік стандартталған бөлшектер кестесі; тез-тозатын, сонымен қатар сатылып алынатын бөлшектер тізімі. Сызбада әрбір бөлшектің өнделі түрі, жанасатын бөлшектердің өлшем шегі мен орнына отырғызылуы көрсетіледі.
Техникалық құжаттардың бақылау нормасы КҚБЖ (конструкторлық құжаттардың біркелкі жүйесі) және ӨОБЖ (өлшем шегі мен отыргызулардың біркелкі жүйесі) талаптарына сай орындалады.
Технологиялық жабдыққа көрсетілетін барлық жөндеуші техникалық қызмет көрсетулер түрін дайындау және жүргізудің техникалық шарты (ТШ), сондай-ақ оны жөндеуден қабылдау, жабдықты жөндеу орнында жасалып дайындалады. ТШ өнеркәсіптің бас инженері бекітеді.
4-Дәріс тақырыбы. Монтаждау және пайдалану процесіндегі технологиялық машиналарға, комплекстерге, агрегаттарға берілетін талаптар. Техника қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау, сенімділікпен ұзақ мерзімділік, стандарттау, жөдеу жарамдылық, техникалық эстетика талаптары.
Тасымалдау, сақтау және жабдықтарды пайдалануға өткізу іс-шаралары.
Желінген жабдықтарды ауыстыру немесе жаңа технологиялық линияларды монтаждау үшін оларды белгіленген жеріне әр түрлі транспорт көмегімен тасымалданады (сумен, теміржолмен және автомобилмен). Тасымалдау процессі тасымалданатын жабдықтың сақталуы үшін ең маңызды жұмыс болып табылады, өйткені бұл уақытта бөлек түйіндердің деформацияға ұшырауы, сыртқы қорғалмаған беттерінің коррозиялық желінуге ұшырауы мүмкін.Корпустың және оның бөлек элементтерінің деформациялану себебі жүккөтеру операцияларының дұрыс жүргізілмеуінен және жабдықты бекіту осы қаңқа бөлігі үшін тағайындалған жерге бекітілмеу салдарынан болады.
Бағалы жүкті тасымалдау кезінде жабдықтардың комплектенуі бұзылуы мүмкін. Орын таңдау және сақтау тәсілін дұрыс орындамағаннан коррозия мен ластану салдарынан жабдықтың құруы мүмкін. Осы себептен тасымалдау және сақтау бойынша персоналдардың барлық әрекеті қатаң регламенттеледі.
Дайындаушы-зауыд жабдықты жинақталған түрде жіберуі тиіс және жүкке жинақтау ведомостін міндетті түрде бекітуі тиіс. Ал ведомость құрамына пайдалану құжаттары кіруі керек:
-техникалық жазбасы;
-пайдалану бойынша инструкциясы;
-ТҚК, монтаждау, реттеу және обкатка бойынша инструкциясы;
-паспорт;
-құрал-саймандар және артық бөлшектер ведомостьері.
Жүк тұтынушыға жеткен сәттен бастап , ол жабдықтың толық сақталуына жауап береді. Сақтау орны мен тәсілін таңдау кезіндегі негізгі талаптар:
-сақтау мерзімін қамтамасыз ету;
-коррозиялық желінуден және басқада қоршаған орта әсерлерінен қорғау;
-жүккөтеру жабдықтарының нақтылығы. Қоймада 9-айдан көп сақталған жабдықтар қайта переконсервацияға жатады (ескі майларды жаңа майларға ауыстыру). Қоймадағы сақталатын жабдықтар-жабдықтар базасында сақталады. Қоймалардың негізгі төрт типі болады:
1- ашық алаңдарда, яғни ірі габаритті және үлкен тонналы жабдықтар сақталады;
2-жартылай жабылған қоймалар мен бастырмалар, яғни қоршаған орта әсерінен қорғалған жабдықтар;
3-жабық қоймалар, жылытылмайтын;
4-жабық қоймалар, жылытылатын.
Сақтау тәсілін таңдау өнеркәсіп мүмкіндігіне және жабдық түріне байланысты болады. Жабдықты монтаждауға өткізер алдында ол талапқа сай монтажалды ревизиядан өтуі қажет. Ревизия техникалық-құжатқа сай жүргізіледі:
-жабдықты өаптау ыдысынан босату;
-қорғау қондырғысын шешу және механикалық өңделген беттің сақтау жақпа майларын ашу;
-жабдықты шаң тозаңнан тазалау;
-майларын ауыстыру, егер ол техникалық-шартта қарастырылған болса;
-жинақтау бірліктерінің жинақтылығын және жалпы техникалық жағдайын тексеру.
Ал қажет болған жағдайда жүксіз бос жүрістетексеріледі. Монтаждаудан кейін жабдық пайдалануға өткізіледі. Жабдықты пайдалануға өткізу АКТ толтырумен жүргізіледі. Ал жүккөтеру жабдықтары, электрқондырғылары және кательнилер ҚР Госгортехнадзор ведомостьвасы бойынша инспекциялар тексерулерінен кейін пайдалануға қабылданады. Мұндай жабдықтардың қауіпсіздік жұмыстарын бақылау, өнеркәсіп жетекшілігі тағайындаған технадзор инженеріне жүктеледі.
4.1.Монтаждау және пайдалану процесіндегі технологиялық машиналарға, комплекстерге, агрегаттарға берілетін талаптар.
Химия, мұнайхииия және мұнайғазөңдеу өнеркәсіп кәсіпорыңдарында қолданылушы технологиялық машиналар мен жабдықтарға олардың технологиялық тағайындалуы, сенімділігі, ұзақмерзімділігі, беріктігі, герметиқалығына берілетін талаптардан басқа монтаждық жұмыстарды атқарудың ыңғайлылығын қамтамасыз ету талаптары да беріледі.
Әсіресе бұл талаптар: жабдықтардың монтаждау алаңында тасмалдануының габориттілігі; жабдықтарды немесе құрамды бөліктерін тиеу-түсіру және такелаждық жұмыстарды қолайлы атқаруды қамтамасыз ету үшін бекіту құрылғыларының болуы; жабдықтарды іргетаста немесе басқада тұғырлық элементтерде орнықтыруды ұтымды" атқаруға арналған" белгілердің болуы ( жоспардағы бас өсінінің бақылаушы жазықтықтардың және т.б.), базалық беттердің, жағдайын реттестірудің құрылғылардың болуы; сынау жұмыстарын қолайлы жүргізуге арналған сақтандырғыш, бақылау-өлшеу құрылғыларын бекітуге және сынау толасын (ауа немесе сұйықты) беруте арналған келте құбырлардың болуы;- жабдықты жобалық жағдайға орнатуға дейін, сынауды жатак жағдайда орындаудын мүмкіндігінің болуы; блоктар немесе ірі жинақ бірліктер түрінде жеткізілетін жабдықтардың фланецтік монтаждалу қосылыстарында өзара немесе реттеп келтіруді қажет етпестен жинастыруға қажетті белгілер болуы тиіс; барлық айналмалы бөліктерінде айналу бағытын нұсқаушы стрелкалардың болуы, қоршаған ортаның коррозиялық әсерінен сақтандыру мақсатында қолданылатын консервациялау әдісі олардың жеңіл аршылуын қамтамасыз етуі қажет, іштей футеровкаланатын және сырттай қапталынатын аппараттарда қорғаушы төсем бекітілетін бөлшектері пісіріліпбекітілуі тиіс, жабдықпенен жеткізілетін барлық байланыстыруы мен тасымал құбырлар (біріктіруші) алдын-ала сыналып, мөрленіп, барлық төсемдер мен бекітуші бөлшектеріменен жеткізілуі тиіс, жабдық немесе оның жеке блоктары дайындау зауытында тексеруші құрастырудан өтіп, тұрақты төсемдерде құрастырынуы. тиіс; монтаждау алаңына жабдықтар мейілінше зауыттык дайындықта жеткізілуі тиіс, монтаждау мерзімін қысқарту,құрастыру-монтаждау жұмысының сапасын арттыру үшін; құрастыру және монтаждауға қажетті арнаулы аспаптар мен құрылғылар жабдықпен бірге жеткізілуі тиіс.
Аталған талаптардың толыққанды қанағаттандырылуы монтаждау барысындағы құрастыру-монтаждық жұмыс сапасын арттырып монтаждау мерзімін қысқартуға, және де жұмыстарды қауіпсіз орындау. Мүмкіндік береді.
Технологиялық жабдықтарды пайдалану кәсіпорындарында қабылданған негізгі қорды жөндеу және қызмет көрсету бойынша ұйымдастырымдылық және техникалық іс-шаралар кешенін қарастыратын техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүйесі негізінде жүзеге асырылады.
Өнеркәсіптік кәсіпорындарында техникалық пайдалану нысанны болып табылатыны, бұл кәсіпорындағы негізгі және көмекші жабдықтың кұрылыс ғимараттары мен кұрылымдар, энергетикалық жүйелер мен қондырғындырғылар, БӨП-және-А құрал-жабдықтары, зауытпен цехаралық тасымал құбырлар жүйесі.
Технологиялық жабдықтарды дұрыс пайдалану үшін кәсіпорында келесі пайдалану құжаттары жүргізілуі тиіс: ауысымдық журналы жабдықты жөндеуге тапсыру-қабылдау журналы; жөндеу журналы; ақаулар ведомсті және тез тозатын бөлшектер альбомы.
Жабдықты пайдалану процесі келесі талаптарды қанағаттандыруменен атқарылуы қажет: барлық жабдықтар, технологиялық құрылыс құрылымдары, қокдыргылар мен коммуникациялар цех бастығының назарын болуы тиіс, және де ол олардың қалыпты жұмыс жағдайында болуын қамтамасыз етеді кауіпсіздік техникасы мен техникалық пайдалану ережелеріне сай пайдаланылуы мен жөнделуіне толық жауапты;
жабдықты жұмыс жағдайда ұстау және оның қолданылатын жақсарту,сондай-ақ аппат пен істеншығудың алдын алу мақпатында кәсіпорында ұтымды пайдалануды жүзеге асырылып, жабдықтың күйін өндірістік персонал қатаң кадағалауы тиіс;
жабдық тағайындалуына және өндірістік-техникалық сипаттаматтамасына сай қолдануы тиіс. Атап айтқанда: Пайдаланушы персонал жұмысының қалыпты технолргиялық тәртіпте болуын қадағалау, оны таза ұстау жабдықтың техникалық күйін ұдайы қадағалауы және дер кезінде жарамсыздықтарды анықтап, қалпына келтіру тиіс;
-қолданыстағы жабдық жұмысы барысында анықталған техникалық пайдалану ережесінің бұзылуы, анықталған және қалпына Келтірілген акаулар ауысымдық журналда тіркелуі тиіс;
-цех бастығы негізгі технологиялық жабдықтың жұмысының ұзақтығын және техникалық күйін тіркеуге алуы тиіс;
- пайдаланушы персонал ауысым бастықтарынын жетекілігіменен қолданыстағы жабдықты техникалық пайдалану және оны жөндеуге дайындауда конструкциялар мен ережелерді қатаң орындап, қолданылған ТҚҚ және Ж жүйесінің талаптарына сай жөндеу персоналдардың жөндеу жұмыстарына жіберуді іске асыруы қажет;
-кәсіпорынның барлық. цехтарындағы әрбір жұмыс орында жабдықты орналастыру, пайдалану және техникалық қызмет көрсету бойынша пайдаланушы және қызмет көрсетуші кезекші персоналдарға (кезекші слесар, энергетик, БӨП және А шеберіне) теория және практикалық оқыту бағдарламалары әзірленуі тиіс;
- жаңадан қабылданған пайдаланушы және кезекші қызмет көрсетуші персоналдар жұмыс орнында өз бетінше жұмыска кірісер алдын жабдықты пайдалану, техникалық қызмет көрсету және жөндеу ережелерін окып үйреніп, емтихан тапсыруы тиіс.
4.2. Техникалық нысандардың сенімділігі, ұзақмерзімділігі, стандартталуы, жөндеужарамдылығы, техникалық эстетиқалығы талаптары.
Өндіріс өнімі ретіндегі машина сапасы, оның тағайындалуы бойынша белгілі талаптарды канағаттандыра алуына жарамдылығымен шартталған қасиеттер жиынтығын түсінуге болады.
Қазіргі жағдайда бұйым сапасы тек тұтынушылық қасиеттерін ғана ескеріп қоймайды, сонымен катар бұйымның технологиялық қасиеттерін, конструкторлық-көркемдік ерекшеліктерін, сенімділігін, конструкцияның ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Коммерциялық емес акционерлік қоғам
М.ӘУЕЗОВ атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті
Технологиялық машиналар мен жабдықтар кафедрасы
Киыкбаев Б.А.
Технологиялық машиналарын пайдалану және сервистік қызымет көрсету пәнінен 6В07270 - Фармацевтік өндіріс технологиясы БББ-ның студенттері үшін
ДӘРІСТЕР ЖИНАҒЫ
Шымкент 2021
УДК 69.057.7. 621.86.06
ББК 38.6-4
Құрастырушылар: аға оқытушы Киыкбаев Б.А. Технологиялық машиналарын пайдалану және сервистік қызымет көрсету пәнінен 6В07270 - Фармацевтік өндіріс технологиясы БББ-ның студенттері үшін дәрістер жинағы. -- Шымкент. М. Әуезов атындағы ОҚУ, 2021 ж. - 24 бет
Әдістемелік нұсқаулар БББ және Технологиялық машиналарын пайдалану және сервистік қызымет көрсету пәнінің оқу бағдарламасының талаптарына сай құрылған және курстың лабораториялық жұмыстарының тақырыптарын орындау үшін барлық қажетті мәліметтермен қамтамасыз етілген.
Кафедраның мәжілісінде талқыланып бекітілген
Хаттама № , 6 13 01 2022 ж.
ТМЖ кафедрасының меңгерушісі Сейтханов Н.Т.
Механика және мұнайгаз ісі факультетінің әдістемелік комиссиясымен бекітуге ұсынған
.
№ 6 хаттама 21 01 2022 ж.
М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Университеті, 2021
1-Дәріс тақырыбы. Кіріспе дәріс. Курстың мақсаты мен мәселелері. Курстың мазмұны және басқа пәндермен байланысы, бакалаврды даярлаудағы маңызы. Курстық зерделеудің әдістері.
Технологиялық машиналарын пайдалану және сервистік қызымет көрсету пәні сервистік қызымет көрсетудің ғылыми негіздерін, жүйелерін, құралдары мен әдістерін, әр түрлі жағдайларды сенімді және жоғары өнімді жұмысты қамтамасыз ету мақсатында технологиялық машиналарды техникалық пайдалануды, олардың жұмысының тиімділігін анықтау және оларды әрі қарай техникалық жетілдіру әдістерін зерделеуді меңгеруге бағытталған.
Пәнді зерделеу нәтижесінде студенттер меңгеруі тиіс:
-технологиялық машиналар мен жабдықтарды сервистік қызымет көрсету, коснтрукциялау, дайындау және пайдаланудың негізгі ғылыми-техникалық проблемалары туралы түсінігі болуы керек;
қызмет көрсетуші персоналдың негізгі құқықтары мен міндеттерін; жұмыстарды ұтымды және қауіпсіз жүргізу бойынша негізгі талаптарды; технологиялық машиналар мен жабдықтарды пайдалану кезінде экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету әдістерін; тандау мен пайдалануды регламенттейтін нормативтік құжаттарды; электрондық және өлшеуіш техниканы, өндірістік процестерді бақылау аспаптары мен жүйелерін білуі керек;
қазіргі әдістер мен есептеу техникасын пайдалану арқылы технологиялық жабдықтарды тиімді пайдалану міндеттерін шешуді; технологиялық машиналарға тиімді техникалық қызмет көрсетуді; жұмыста бұзылу себептерін айқындауды; ақаулықтардың пайда болуын ескертуді және олардың салдарын жоюды; өнеркәсіптік кәсіпорын учаскесі жабдықтарының ырғақты және үнемді жұмысын қамтамасыз етуді жасай білуі керек;
ЭЕМ-да жұмыс істеуді; технологиялық машиналар мен жабдықтарды жинақтау мен пайдалану бойынша негізгі нормативтік құжаттарды қолдануды; метрологиялық ережелер мен нормаларды пайдалануды; жұмыс істеп тұрған өндіріс жағдайларында техникалық бақылау әдістерін меңгеруді; еңбектің қауіпсіз шарттарын және апаттарды жоюды ұйымдастырудың практикалық дағдыларын иеленуі керек;
шектес өндірістердің технологиялық процестері облысында технологиялық жабдықтарды жинақтау мен пайдаланудың ұтымды режимдерін таңдауда құзыретті болуы керек.
-Технологиялық машиналар мен жабдықтарды конструкциялау, дайындау және пайдаланудың негізгі ғылыми-техникалық проблемаларын меңгеру.
-Технологиялық машиналар мен жабдықтарды пайдаланумен байланысты жұмыстарды ұтымды және қауіпсіз жүргізу бойынша негізгі талаптарды білуі тиіс. Технологиялық жабдықтарды пайдаланудағы жобалық және техникалық құжаттардың талаптары мен мазмұнын меңгергені міндетті.
Қорытынды: Соңғы уақытта сервистік қызымет көрсету жұмыстарын ұйымдастырудың прогрессивті формалары кеңінен трауда, атап айтқанда:
ағынды-біріккен;
кешенді- блокты әдістер;
Бұл әдістерді меңгеруге тек қана өндірісті жақсы жобалау, дайындау, техноогиялық жабдықтарды қондыру, монтаждау алаңдарын ұйымдастыру арқылы сапалы және кешенді инженерлік дайындық кезінде қол жеткізуіміз мүмкін.
Яғни, еңбек өнімділігін арттыру үшін монтаждау жұмыстарының индустриализациялық дәрежесін жоғарылатуымыз қажет.
МЖИД-сі дегеніміз ол:
-дайындыққа дейінгі үлкен емес көлемді жұмысарды игеру;
-ірі көлемді жабдықтарды жинақтау;
-жабдықтарды заводта,промбазада,шебрханада және монтаждау ұйымдарында сынау;
-жобалық жағдайда ірі-блокты тұтас жинақ аппараттарды, яғни салмағы бірнеше тоннаға жететін, биіктігі 70м-80м жететін, диаметрі 7-9м болатын қондырғыларды орнату.Мұндай жабдықтарды көтеру үшін арнайы механизмдер мен жүк көтеру машиналары және құрал-саймандар қажет.Сонымен қатар бұл механизмдерді соңғы заманауи лазерлі аспаптармен және ЭЕМ пайдаланумен қолдануымыз қажет.
Курстың Оқу процесіндегі рөлі
Иілгіш тартулармен тіреуді көмегі бар аппараттың монтажы
Шарлы шарнирмен балансерлік траверса
Төрт мачталы аппаратты монтаждау схемасы
Массасы 300 тонналық бағананы құламалы шевр және ажырамалы ригел көмегімен монтаждау
Строповкалауға арналған монтаждық келте құбырды аппаратқа бекіту схемасы
Такелаждық жасақ көмегімен аппаратты жерден сырғыту арқылы көтеру схемасы
Тік қозғалмайтын мачта көмегімен топсаны айнала көтеру тәсілі мен аппараты монтаждаудың есептік схемасы
Екі мачта көмегімен жартысфераның бетін монтаждау
Сфералық резервуардың корпустарын автоматты пісіруге арналған монипулятор. а - сфераны псірувге арналған орнатудың жалпы түрі, б - монипуляторлдың жалпы түрі,
Шарнирді айналдыра тұратын бағыттаушы көлденең кранның монтаждау схемасы
Жылжымалы жебелік кранды қолданумен полиспасталық жинақтау әдісімен резервуарды монтаждау
Порталды жүккөтергіш аппаратын монтаждау
Пәннің әдістемелік қамсыздандыру және ОҚТ
негізгі әдебиеттер.
1. Ермаков В.И., Шеин B.C. Ремонт и монтаж химического оборудования. М.: Химия, 1981 г.-363 с.
2. Молоканов Ю.К., Харас З.Б. Монтаж аппаратов и оборудования для нефтяной и газовой промышленности. М Недера, 1982., 391 с.
3. Гайдалсак К.М., Монтаж обуродавания предпиятий химической и нефтеной промышленности, М. Химия, 1983г., 391 с.
4. Матаеев В.В. Примеры расчета промышленности, М. Высшая школа, 1990г., 2081 с.
5. Маршев В.З. Петрухин Н.П. Монтаж обуродавания предпиятий химической и нефтеной промышленности, М. Высшая школа, 1990 г. 2081с.
2-Дәріс тақырыбы. Технологиялық жабдықтарды пайдалану және монтаждаудың озық әдістері.Терминдер мен түсініктер. Технологиялық машиналармен жабдықтарды конструкциялау, дайындау және пайдаланудың негізгі ғылыми-техникалық проблемалары. Технологиялық машиналарды пайдалануменен байланысты жұмыстарды ұтымды және қауіпсіз орындаудың негізгі талаптары.
Технологиялық жабдықтарды пайдалану мен сервистік қызымет көрсетудің негізгі озық әдістерді меңгеруде басты терминдер мен түсініктерге өнеркәсіптік жабдықтарды монтаждауды ұйымдастыру және МЖ ұйымдасырудың негізгі әдістерін келтіруге болады.
МЖ ұйымдастырудың және пайдаланудың негізі ол - Жабдықтар сипаттамасы
Жабдықтар сипаттамасы өздігінен негізгі төрт топқа бөлінеді:
1- жабдықтардың салмақтық сипаттамасы;
2-жабдықтардың габариттік сипаттамасы;
3-технологиялық қондырғылар алаңында жабдықтардың орналасуы;
4-жабдықтардың жүмысшы жағдайы;
5-жабдықтардың конструкциялық және технологиялық негіздері.
1- ші Жабдықтардың салмақтық сипаттамасы
Монтаждау кезінде ірі жинақтардың тиімділік шегі және осы аппаратты монтаждаудағы тәсілді қабылдау дәрежесіндегі басты монтаждау сипаттамасы Аппараттың салмағы болып саналады. Яғыни, әр түрлі тең жағдайларда аппараттың салмағының өсуімен, монтаждаудың еңбексиымдылығы өседі. Монтаждау аппараттарының ішінде негізгі салмақты тік-бағаналы аппараттар құрайды.
Атап айтқанда негізгі сандар бойынша 50т дейінгі аппараттар салмағы 70%-ды құрайды.Дегенмен олардың (50тонналық) жалпы салмағы, барлық аппараттардың жалпы салмағының 35%-ын ғана құрайды.Салмағы 100 тоннадан асатын ауырсалмақты аппараттардың саны 13%-ды құрайды, ал олардың жалпы салмағы, қарастырып отырған барлық аппараттардың жалпы салмағының 43%-ын құрайды. Аса ауыр аппараттар қатарына: ректификациялық бағаналар, реакторлар, регенераторлар, абсорберлер және комплектелген үлкен бірлік қуаттағы агрегаттар мен үлкен өндірістік цехтардағы басқа да аппаратты қондырғылар жатады. Қазіргі таңда салмағы 1000 тоннаға жететін толық жиналған аппараттарды монтаждауға мүмкіндігі бар жүккөтергіш жабдықтары жасақталған. Салмағы 2000 тонналық аппараттарды монтаждау үшін жүккөтергіш жабдықтары жасалуда, яғни арнайы крандар мен тасымалдау жабдықтарын қосқанда. Салмағы бойынша тік аппараттарды келесідей негізгі топтарға бөлуге болады:
Бірінші топ: - 30 тоннаға дейінгілер;
Екінші топ: - 30тоннадан-200тоннаға дейін;
Үшінші топ: - 200тоннадан - 400тоннаға дейін;
Төртінші топ: - 400тоннадан жоғары.
30т-ға дейінгі тік аппараттарды жобалау орнына СКГ-50 типті өздігінен жүретін жебелі кранды пайдалана отырып орнатуға болады.
Салмағы 30-200т аппараттарды орнатуда СКГ-100 типті ӨЖЖК, құбырлы және клеткалы мачтаны,порталды,гидрокөтергіштерді пайдаланады.
Салмағы 200-400т аппараттарды монтаждауда мачталы көтергіштің және көтеруді басқару мен бақылаудың орталықтанған жүйесін пайдалану мен гидрокөтергіштерді пайдаланады.
Салмаға 400т асатын аппараттарды көтеруде арнайы мачталы көтергіштерді қолданады. Мұндай аппараттарды монтаждауда монтаждау және тасымалдау жұмыстарының барлық этаптарын қамтамасыз ететін тасымалдау және жүккөтеру жабдықтарының кешендік механизмдері қажет.
2- ші Жабдықтардың габариттік сипаттамасы
Жабдықтардың габариттік өлшемдері, яғни ұзындығы,ені және биіктігі немесе диаметрі мен биіктігі монтаждау әдісін таңдауда және орнатуда бірқатар әсерлерін тигізеді.
Жабдықтарды габариті бойынша келесідей топқа бөлуге болады:
1. Габаритті, шексіз теміржол бойынша және шектелген жинақталған күйде тасымадауда қолданылатын белгілі дәрежедегі габаритсіз.
2. Габаритсіз теміржол тасымалы үшін, яғни теміржол бойынша бөлек блокты және бөлшекті тасымалдауда қолданылатын, бірақ габаритті теңіз немесе трасса жолдары бойынша жинақталған күйде тасымалдау үшін.
3. Абсолютті габаритсіз, толық жинақталған күйде тасымалдаудың кез келген түрімен тасымалдау үшін.
3- ші Технологиялық қондырғылар алаңында жабдықтардың орналасуы
Технологиялық қондырғылар алаңында жабдықтарды орналасуы бойынша, келесі топтағы жабдықтарға бөлугеболады:
Ғимарат сыртында жер деңгейінде немесе биік іргетаста орналасуы;
Ғимарат сыртында биік іргетаста, постаментте немесе металконструкцияда;
Ғимарат ішінде немесе бастырмаларда орналасуы.
4- ші Жабдықтардың жүмысшы жағдайы
ЖЖЖ- дегеніміз ол жұмысшы қысым және температура, сонымен қатар аппарат ішіндегі орта мен оның құрамы.Осы көрсеткіштердің әртүрлі болуына байланысты монтаждау жұмыстарына жоғары талаптар қойылады. Жұмысшы қысымы бойынша:
-қалдық қысым 0,07МПА жоғары;
-қалдық қысым 0,07МПА дейін;
-вакуум асты жұмыс істейтін болып келеді.
Жұмыс кезінде қалдық қысымы 0,07МПА-дан жоғары болатын аппараттар Госгортехнадзор байқауында болады. Ал вакуум асты жұмыс істейтін аппараттарға ажырау тығыздықтарына және пісіру қосылыстарына қарай қосымша талаптар қойылады. Яғни, аппаратты сынау және оны жүргізу әдісі кезінде қажетті қысымды жұмысшы қысым мәніне баиланысты қабылдайды. Ал жұмысшы температура жабдықтың конструкциялық формасын және материалдарды таңдауды анықтайтын негізгі фактор болып табылады. Мысалы: аппарат қабырғасының температурасы 475С-тан жоғары болса, онда легірленген болат қолданылады. Жабдықтардың температуралық режимі келесідей: -250С-тан жоғары емес;-250С-тан жоғары;-0С-тан төмен температурада жұмыс істейтін.
5- ші Жабдықтардың конструкциялық және технологиялық негіздері.
Үйде өз - беттерінше оқу.
Монтаждаудың озық әдістері.
Технологиялық нысандардың монтаждау жұмысын ұйымдастырудағы басты мақсат ,бұл монтаждау мерзімін қысқарту және монтаждалу сапасын арттыру. Сонымен қатар қолмен атқарушы жұмыстар үлесін шектеуде басты мәселе болып отыр .
Өнеркәсіптік жабдықтар номенклатурасының ауқымдылығы,олардың конструкцияларының күрделенуі монтаждау жұмысының сапасына(құрастыру,слесарлық және пісіру) қатаң талаптар қояды.Монтаждау мерзімін қысқарту мәселесі технологиялық нысандарды монтаждауды атқарудың ұйымдастырудың және техникалық әдістерінің жетілдіруін талап етеді.Бұл кезде монтаждау жұмыстарының орындалуға межеленіп отырған жағдай,тапсырыс беруші мен монтаждау мекемелерінің техникалық мүмкіндіктері ескерілуі қажет.
Монтаждау жұмысын атқарудың заманауи әдістері жабдықтың толықтай дерлік зауыттың дайындылық түрінде монтаждауын қарастырады. Дегеніменде монтаждалуға келіп түсетін жабдықтардың зауыттың дайындылқ дәрежесі оның габариттік, салмақтық, конструктивті және технологиялық сипаттамаларымен анықталады. Бұл тұста біршама қиындық туындайтын ірі габаритті және ірі салмақты жабдықтар. Осыған орай мұндай жабдықтар монтаждалуға тасымалды күйде (ірі блоктар,жинақ бірліктер немесе бөлшектер түрінде) жеткізіледі. Тасымалданылды бөліктерге бөлу, олардың тасымалдануының қолайлығы және монтаждық алаңдарда мүмкіндігінше қарапайым құрастыру - пісіру жұмыстарының орындалу тұтасынан іске асырылады. Сонымен қатар монтаждау әдісін қабылдауда жабдық орындалатын құрылыс конструкциялардың дайындық дәрежесін ескереді. Осыған орай монтаждау жұмысын атқарудың келесі әдістері әзірленген: ағынды-аралас, жинақ бірлікті, вахталық,
Ағынды-аралас әдіс бір мезетте кезектестіріле келе қат-қабат құрылыстық, монтаждық және іске қосу игеру жұмыстарының орындалуын қарастырады. Бұл әдіс ұйымдастрылуы бойынша біршама күрделі, және де барлық орындалатын жұмыстардың уақыт бойынша орындалуын қатаң түрде ойластыруын талап етеді. Бұл әдіс үшін құрылыс және монтаждық жұмыстарды мүмкіндігінше біріктірген жөн. Атқарылатын жұмыстарды ойластыру монтаждық жұмыстарды жүргізудің жалпы графигі негізінде орындайды. Қажет жағдайда құрылыс-монтаждық жұмыстардың тарапты жоспарлауын да қолданады.
Жинақ бірлікті монтаждау әдісінде нысанды өзара байланысты жинақ бірліктерге бөліп монтаждауды атқарады. Мұндағы басты мәселе монтаждалған жинақ бірлікті кейінгісіне тәуелсіз жағдайда іске қосу игеруді орындай алу. Жиі әдісті жабдықтың жеке түрі үшін қолданады.
Коллекталы-блоктық әдіс - жабдықты монтаждауға мүмкіндігінше зауыттың дайындық күйде берілуін қарастырады. Мұндай әдіс барысында жабдықты құрастыру бойынша монтаждық алаңнан дайындау зауытына жүктеледі. Күшті өндірістік базасы бар монтаждау кәсіпорындарында блоктар мен түйіндерде құрастыру жұмыстары осы базада атқарылады.
Монтаждаудың вахталық әдісі монтаждауды салынып жатқан кәсіпорын үлкен территорияда таралып орналасқан, немесе монтаждау мекемесінен қашық орналасқан жағдайда қолданылады. Монтаждаудың бұл әдісінде жабдықты құрастыру пісіру жұмыстары монтаждау кәсіпорынның өндірістік базасында орындалады.
Химиялық, мұнай-химиялық және мұнайөңдеу жабдықтарын жобалау техникалық шартты бекітіп алудан басталады.
Әрбір жобаланушы аппарат (машина) келесі талаптар эрорхиясын қанағаттанндыруы тиіс: жоғары бейімділігі, пайдаланудағы сенімділігі; герметикалығы; ұзақ мерзімді пайдалануға бейімділігі (ұзақ мерзімділігі) ; құрамында стандартты және қалыптастырылған бөлшектер мен түйіндерді мүмкіндігінше қолдану; құрастыру мен бөлшектену, тасымалдау мен жөндеудің қолайлығы; тасымалдану, монтаждау, пайдалану және жөндеу барысындағы персоналдық қауіпсіздігін қамтамасыз ету, өндірістік және пайдалану технологиялығы; эргононмика мен техникалық эстетикалықтық негізгі қағидаттарына сай келуі, және патенттік базалығы.
Жоғары тиімділік, яғни (шикізаттың) көлемі немесе шамасының бірлігінен өнімнің мүмкіндігінше үлкен шығынын қамтамасыз ету. Жабдықтың тиімді функциялануы үлкен жеке қуатты (маңызды ғылыми қолдануға негізделген, қосалқы операцияларды толық механикаландыру және автоматтандыруменен жоғары қарқынды, басты түрде үздіксіз процестерді іске асыру мен қол жеткен өнімділігі) дегенді білдіреді.
Пайдалнудағы сенімділігі жабдықтың беріктігі мен оның катаңдығы мен, тұрақтылығыменен, герметикалығымен сипатталады.
Бұл жерде жабдық шамадан тыс берік болмауы тиіс, яғни оның бөлшектеріндегі кернеулер мүмкін шамадан оншалықты төмен болмауы тиіс, кері жағдайда контсрукцияның шамасы мен құны тым жоғары болады. Материалдық шамасы мен шығынын төмендету үшін бүкіл конструецияны берік етіп қоймай сонымен қатар теңдей берікті етуге ұмтылады. Ал бұл жалпыға мол өндіріс бұйымдар үшін ерекше маңызды. Кей жағдайда теңдей берік ету принципін біле отырып (әдейі) бір жеңіл ауыстырылатын және арзан бөлшектерді біршама төмен берік ете отырып буланады. Мұндағы басты идея, конструкцияның жарамсыз болуынан сақтай отырып тым кернеулік жағдайда осы бөлшек сынады деген сөз.
Бәсең жүктемеде бейім аппараттар үшін шектісі беріктік емес, оның қатаңдығы. Бұл жағдайда күйреу бастапқы пішінінң жоғалуыменен (тұрақтылық жоғалуыменен) жүреді, яғни беріктіктің елеулі бәсеңсуінен жүреді
Герметикалық - қысым түсуіменен жұмыс істейтін немесе улы, өрт және жарылыс қауіпті заттарды өңдеуші аппараттар үшін керекті шарт. Кері жағдайда қысымдар айырмасында жұмыс істейтін аппараттарды өнімнің сыртқы бөлінуі орын алады. Ал бұл өнімділіктің бәсеңдеуіне және санитарлық жағдайдың бұзылуына алып келеді.
Ұзақ уақыт пайдалануға бейімділігі. Бұл есептемелік және нақты ұзақ мерзімділікпенен сипатталады. Есептемелік ұзақ мерзімділік конструктормен берілген шарты шама. Өнеркәсіптік жабдықтардың басым көпшілігі үшін есептемелік ұзақ мерзімділік 10-12 жылды құрайды, және де амортизациялық қаражатты анықтауда негізге алады.Нақты ұзақ мерзімділік, әдетте металдың шаршауына, эрозиялық тозуыменен және механикалық беріктігін әлсіретуші карозиялқ әсерленгені анықталады.
Техниканың заманауи даму қарқынды жабдықты тым ұзақ мерзімді етудің қажеті жоқ . Себебі заман талабына сай жылдағы моральді тозуға ұшырайды . Сондықтанда өндірістің технологиялық паркін біршама өнімді және жетілген жабдықтармен ауыстырып отырған жөн.
-Стандартталған және қалыптастырылған жинақ бірліктер ,бөлшектерді мүмкіндігінше көптеп қолдану.Мұндай бөлшектерді ауқымды қолдану конструкцияны жобалау мен жасап шығаруды жеңілдетеді , бұл процестердің құны мен еңбексиымдылығын үнемдейді,және де жаңа техниканы өнеркәсіптік игеруді уақытын қысқартады.
-Жабдықты тасымалдау ,монтаждау,пайдалану және жөндеу кезіндегі персоналдар қауіпсіздігін қамтамасыз ету.Бұл талапты қанағаттандыру үшін ,механикалық беріліс пен жалжымалы органдарды қоршау,кабельдер мен толыққұбырларды кездейсоқ жарақаттанудан қорғау,жұмыс істеп тұрған машина параметрінің өзгеруі барысында оның жұмысын блокировкалау және жетегін ажыратуды,және т.б амалдарды қолданады.Экологиялық жетілуі.Химия ,мұнайөңдеу және мұнай-химиялық жабдықтар үшін міндетті іс-шаралар ,бұл атмосфераға зиянды газдардың ,булар мен шаңдардың бөлінуін болдырмау,ақаба сулардың тазалау қатты қалдақтарды қайта қолдану.
-Өндірістік және пайдалану технологиялығы.Бұл жабдықтың дайындалуының ,оның пайдаланылуы мен жөнделенуінің құны,еңбексиымдылығыменен анықталады.Жинап шығару барысында оларды өңдеу және құрастыру үшін арнаулы станоктар мен аспаптар,айрықша құралдар және еңбек сиымды операциялар қажет болмайтындай етіп,бұйымды конструкциялау қажет.
Технологиялықтың пайдалану көрсеткіштері машинаға қызмет көрсетуге қажетті персоналдар санымен және қол еңбегі шығынымен ,өнімнің өндірілу саны мен ұдайлығын реттестіру ,байыптау және басқарудың күрделігіменен сипатталады.Жөндеулер барысындағы жабдықтың негізгі технологиялық көрсеткіштеріне оның агрегатталуының деңгейі,бөлшектерінің жөндеу жарамдылығы мен өзара алмасымдылығы,жинақ бірліктері мен агрегаттарының құрастырылуы мен монтаждалуының қарапайымдылығы мен қолайлығы.
Технологиялық жабдықтарды конструкциялау жасап, шығару және пайдаланудын ғылыми техникалық проблемалары.
Техникалық эстетикалығы талаптары, дизайнына машиналар мен аппарттардың сырт көрінісінің рәсімделуіне, олардың болуына жұмыс орнының интерьеріне, жұмыс айлығының және толығымен өндіріс ү-нің жарық болдырылуы мен жасақталуы жатады.
Бұйымның патенттік базалығы патенттік зерттеулер негізінде анықталады да, онда бұйым қолданады деп жорамалданып отырған мемлекет патенттеріменен қорғалған элементтердің жоқтығын білдіреді. Жабдық конструкциясының патенттік тазалығын сақтау оны экспорттауға мүмкіндік береді.
Эргонимика мен техникалық эстетикалық негізгі қағидаттарына сай келуі.
Эргономикалық көрсеткіштері адам-машина жүйесіндегі функцияның үйлестірілуімен сипатталады. Яғни қызмет көрсетуші персоналды бір сарынды, жолақтарын, еңбекшілді операциялардан босату. Оған тек жоспарлау бағдарламалар түзу, басқару және қадағалау мәселелерін атқаруды жүктеу.Бұл талаптар машинаның басқару органының орналасу аймағаның жағдайы мен физикалық жүктеменің, жұмысшы орындағы температура мен жарық болдыруын, игу мен дірілдің мүмкін деңгейін, қызмет көрсету аумағында шаңның, газ бен зиянды заттардың болмауын, жұмыс орнының қолайлығын, басқару пультінің мәнділігін реттейді.
Әдебиеттер.
1.Анурьев В.И Справочник конструктора-машиностройтеля.
В 3Т.Изд.7-е -М.Машиностроение,1952.Т1-816с
2.Соколов В.И. Основы расчета и конструирования машин и аппаратов пищевых пройзводств.-М.Машиностроение,1983- 447.
3.СмирновГ.Г,Толчинский А.Р,Кондратьева Т.Ф Конструктирование безопасных аппаратов для химических и нефтехимических пройзводств : Справочник-А.:Машиностроение.1988-3 03с.
4. Тиманин А.С Основы конструирование и расчета химико-технологических и природоохранного обородувания : Справочник Н.Бочкаревой,2002.Т.1850с.
5. Поникаров И.И.Конструирование и расчет элементов химического оборудования :Учебник И.И.Поникаров,
С.И.Поникаров.-М.2010-382с.
3-Дәріс тақырыбы. Технологиялық машиналар мен жабдықтарды пайдаланудың негізгі қағидаттары мен ережелері.
ЖП-дың негізгі ережелеріне пайдалану құқықтары мен оны ұйымдастыру жатады. ЖП-ну дегеніміз, яғни толық физикалық немесе моральды желінуге дейін оны барлық ағымды мерзімде пайдалануда, сенімді және жабдықтың үзіліссіз жұмысын қамтамасыз ететін кешенді ұйымдастыру-техникалық іс-шаралар. Бұл іс-шаралар ТҚК-дің барлық стадиясында орындалады, яғни тасымалдау мен сақтаудан бастап белгіленуі бойынша пайдаланғанға дейін.
Жабдықтарды жақсы күйде ұстауы бойынша орындалатын жұмыстар:
Профилактикалық жұмыстар;
Жөндеу жұмыстар; болып бөлінеді.
ПЖ - ол жабдықтарды техникалық баптау және бақылау.
Бақылау процессінде жабдықтардың техникалық күйіне диагностика жүргізіледі. Жабдықтардың техникалық күйін бақылау дегеніміз - машинаның жұмысшы параметрлерінің құжаттық параметрлермен сай келуін тексеру. Яғни, пайдалану ережесіне сай:
-өнімділігі және өнім сапасы;
-вибрация деңгейі және артық дыбыстың болмауы;
-машинаның температуралық параметрлері;
-тұтынатын энергия шығыны ж.т.б.
Осы параметрлер бойынша диагностикалау әдісімен машинаның немесе аппараттың техникалық күйі жайлы толық мәлімет алуға болады. Ал бақылау мерзімі конструкторлармен анықталып, жабдықтың техникалық құжаттарына мәліметтер енгізіледі.
ТҚК бойынша жұмыс мерзімі мен құрамы техникалық құжатпен анықталады. Егер техникалық құжат болмаған жағдайда, онда аппараттағы нормативтік құжаттармен пайдалану жұмыстары атқарылады.
ТҚК жұмыстары бойынша оның құрамына келесідей жұмыстар кіреді:
-машинаны майлау;
-түйіндер мен бөлшектерді реттеу;
-операция сипаттамасы бойынша бекітулерді тарту.
Жөндеу дегеніміз - жабдықтардың техниалық ресурсын және жұмысқабілеттілігін қалыптастыру бойынша орындалатын кешендік операцияларды айтамыз. Егер жабдықтың жұмыс жұмысқабілеттілігін қалыптастыру бойынша негізгі жұмыс атқарылса, онда бұл жұмыс техникалық қызымет көрсету(ТҚК) деп аталады.
ТҚК және Ж өзара байланысқан іс-шаралар ретінде қарастырылады, яғни жабдықты жұмысқабілетті күйінде ұстау үшін. Бұл екі түсінік ТҚК және Ж негізінде іс-жүзінде ТО және Р болып қабылданған. Бұл жүйенің көрсеткіштері іс-жүзінде өзін жақсы көрсетті, өйткені тұтас-кешенді сұрақтарды шеше алады. Ол, яғни ТҚК және Ж жұмыстың өнімділік уақыты мен еңбек шығынын нақтылауға мүмкіндік береді, сонымен қатар әр түрлі көп жабдықтар үшін оперативті шығындарды анықтайды, атап айтқанда:
-ТҚК және Ж жұмыстарына қосымша шығындарды;
-материалдардың қосымша шығындары;
-жабдықтың нақты күйін есепке алатын жөндеу технологиясын қабылдау негізін.
Сонымен қатар :
-жөндеуаралық циклдің мәні;
-жөндеу еңбексиымдылығы;
-жөндеуде тұру уақыты;
-жөндеуді жоспарлау үшін қажетті нормативті мәліметтердің мәндері келтіріледі.
ТҚК және Ж - мен бірге техникалық баптау және надзорды сапалы орындау жабдықтың сенімді жұмысын және ұзақуақыттылығын қамтамасыз етеді.
Жабдықты пайдалану, пайдаланудың жалпы ережелері
Жабдықты пайдаланудың бүкіл мерзімінде оның сенімді және үздіксіз жұмысын қамтамасыз ететін техникалық іс-шаралар комплексін жұмысқа пайдалануды ұйымдастыру деп атаймыз. Бұл іс-шаралар техникалық қызмет көрсетудің барлық кезендерінде орындалады: тасымалдау мен қоймаларда сақталуынан оның тағайындалуы бойынша қолдануына дейін. Жабдықтың жарамдылығын қамтамасыз ету бойынша орындалатын жұмыстар профилатикалық жұмыстар және жөндеулер деп бөлінеді. Профилактикалық жұмыстар дегеніміз: техникалық күтім (қызмет) көрсету және бақылау жүргізу.
Жабдық күйіне жасалатын бақылау машинаның жұмыс параметрлерінің төл құжат деңгейіне сәйкестігін анықтаудан тұрады. Әдетте, жабдықтың өнімділігі мен өнім сапасы, ондағы діріл деңгейі мен бөгде шудың болмауы, температуралық және гидродинмикалық параметрлер, тұтынатын энергияның шығыны және т.б. тексеріледі. Осы параметрлер бойынша диагностикалау әдісімен машинаның және аппараттың техникалық күйі жайында жеткілікті дәл мәлімет алуға болады. Бақылау мерзімділігі конструктормен анықталады. да, бұл туралы мәліметтер жабдықтың техникалық құжаттарында келтіреді (пайдалану жабдықтарында).
Техникалық қызмет көрсету, бойынша орындалатын жұмыс көлемі және мерзімділігі техникалық құжаттарда келтіріледі. Егерде техникалық құжаттар жоқ болса, онда құрылымы ұқсас және бірдей жағдайда, жұмыс істейтін машинаның нормативті құжаттары жетекшілікке алына отырып әзірленеді. Техникалық күтім көрсету бойынша жұмыс құрамына мыналар кіреді: машинаны майлау; түйіндер мен бөлшектерін ретке келтіру; бекітпелерді қысып бекіту және басқада осыларға ұқсас операциялардан тұрады.
Жабдықты жұмыс қабілеттілігі мен техникалық ресурсын қалпына келтіру бойынша орындалатын операциялар комплексін жөндеу деп атаймыз.
Егерде тек - жабдықтың жұмыс қабілеттілігін қалпына келтіру бойынша жұмыстар орындалатын болса, онда бұл жұмыстарды техникалық қызмет көрсету деп атайды. Техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді жабдықты жұмыс қабілетті жағдайда ұстау үшін қажетті өзара байланысты шаралар комплексі ретінде қарастырады. Бұл екі ұғым іс-тәжрибеде қолданылып жүрген Техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүйесі негізінде қолданылған. Бұл жүйенің көрсеткіштері өзін іс-тәжрибеде жақсы көрсете алды, сондықтан бұл бір тұтас мәселелер комплексін шешуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ техникалық қызмет көрсету және жөндеуге кететін еңбек және уақыт шығынын анықтауға мүмкіндік береді. Және де көптеген жабдық түрі үшін шұғыл шығындарды (жабдықтың нақты күйін көрсетуші техникалық қызмет көрсету мен жөндеуге жұмсалған қосымша шығындар, материалдың қосымша шығындары, жөндеу технологиясын қолдану ерекшелігі және т.б.) анықтайды. Көптеген анықтамаларда жөндеуаралық циклдің, жөндеудің еңбек сыйымдылығының және жөндеуде тұру уақытының шамасы бойынша мәліметтер, сондай-ақ жөндеуді жоспарлауға қажетті басқа да нормативтер келтіріледі. Техникалық күтім көрсету мен бақылаудың, техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді жүргізумен үйлестіре отырып сапалы орындау жабдықтың ұзақ мерзімді және сенімді жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.
Жабдықты сақтау және пайдалануға тапсыру
Тозған жабдықты ауыстыруға немесе технологиялық жүйені монтаждауға қажетті жабдықтар, пайдалану орнына түрлі тасымалдағыштардың (су, теміржол және автомобиль) көмегімен тасымалданады.
Тасымалдау процессі тасымалдану жабдықтарының сақталуының осал жері болып келеді, себебі бұл кезде жеке түйіндердің деформациясы, сыртқы және қозғалмаған беттердің коррозиялық тозуға ұшырау мүмкін.
Дайындаушы-зауыты жабдықты жөнелту кезінде оны орамдарға орауы тиіс және де жүкке берілген тізімде жұмысқа пайдалану құжаттары: 1) техникалық сипаттамасы; 2) жұмысқа пайдалану нұсқаулары; 3) техникалық қызмет көрсету, монтаждау, ретке келтіру және жұмысқа қосуға қажетті нұсқаулықтар; 4) төл құжат; 5) қосалқы бөлшектер мен құралдар тізімі келтіріледі.
Ірі салмақты жабдықтар үшін, бөлшектелген түрде жеткізілетін жанасушы орындарын белгілеудің шартты белгісін, және де жабдықтың бөлшектелген монтаждық біліктері тізімін көрсете отырып қосымша таңбалаушы сұлбасы беріледі.
Жүк тұтынушыға келіп түскен кезден бастап, жүктің сакталуын тұтынушы толық жауапкершілігіне алады. Сонымен қатар келіп түскен жабдықтың сақталуы тапсырма берушінің міндетіне кіреді.
Сақтау орны мен тәсілін тандап қабылдауға қойлатын негізгі талаптар: бүтінділігін қамтамасыз ету; коррозиялық тозудан және ортаның басқада әсерінен қорғау; жүк көтергіш жабдықтардың болуы. Осыған орай жабдықты шаңның шоғырлануы үлкен орындарда, агрессивті қышқылдық және сілтілік ортасы бар орында сақтауға қатаң тиым салынады.
Қоймада 9 айдан артық мерзімде сақталған жабдықтардың ескі майлары жаңа майлармен алмастырылып, қайтадан сақтауға дайындалады. Негізінен жабдықтар қоймада сақталады және де бұл қоймалар келесі төрт типке бөлінеді: 1) ірі салмақты жабдықтар сақталатын ашық аландар; 2) тек қана атмосфера әсерінен қорғайтын жартылай жабылган алаңдар мен қалқалар; 3) жабық, бірақ жылытылмайтын қоймалар; 4) жабық және жылытылатын қоймалар. Сақтау тәсілін тандап қабылдау жабдықтүріне және мекеменің мүмкіндігіне байланысты болады.
Жабдықты монтаждауға берер алдында, ол тиісті дәрежеде дайындықтан - монтаждау алдында тексеруден өтуі тиіс. Бұл кезде орындалатын жұмыс тізімі шамамен төмендегідей болады:
жабдықты оралған орамдардан аршу;
ашық және механикалық өңделген беттерді. қорғаушы құрылымдар мен сақтандырғыш май қабатынан тазарту;
жабдықты шаң мен ластардан тазарту;
техникалық шартпен талап етілген жағдайда, майлау майын ауыстыру;
сырт көзбен тексере отырып жинақ біліктер жинақтылыған, комплектілігін және олардың техникалық күйін тексеру.
Қажет болган жағдайда жабдықты бос жүрісте байқап көреді. Монтаждаудан соң жабдықты жұмысқа пайдалануга тапсырады.
Жабдықты жұмысқа пайдаланудан бұрын келесі дайындау жұмыстарын орындау қажет: коммуникациялық құбырларға және электр торабына жалғау; машинаны ретке келтіріп міндетін орындауға дайындау қажет; бос жүріс тәртібінде және де жұмыс жағдайында байқап көру. Іске қосар алдындағы жұмыстар мазмұны мен орындалу тәртібі пайдалану құжаттарымен пысықталады.
Жабдықты пайдалануга тапсыру актымен бекітіледі. Актыда сырттай бақылап тексеру нәтижелері келтіріледі. Қажет жағдайда байқау қысымында (егерде бұл жұмысқа пайдалану құжаттарында көрсетілген болса), бос жүрісте және күш түсіре отырып байқау, өнімнің бір сынала қатар байқау партиясын алу жұмыстарын жүргізеді. Жабдықтың жұмысқа пайдалануға қабылдағаны жайындағы актыға, оның техникалық күйіне жауапты тұлға қол қояды. Қазақстан Республикасының өнеркәсіпте жұмысты қауіпсіз жүргізуді қадағалау және кең қадагалау жөніндегі мемлекеттік комитетіне (КЕНТЕХҚАДАҒАЛАУМЕМКОМ) бағынышты (қарасты) жүк көтергіш жабдықтар, электр қондырғылары мен қазандар комитет инспекциясының тексеруінен соң жұмысқа пайдалануға беріледі.
2. ТМЖ пайдалану мен байланысты жұмыстарды ұтымды және қауіпсіз орындаудың негізгі талаптары
Пайдалану құжаттары
Өндірістік цехтарда жүргізілетін жөндеу-техникалық құжаттар құрамына келесі құжаттар кіреді: жабдықты тапсыру-қабылаудың ауысымдық журналы; жабдықты жөндеуге және одан қабылдап алу-тапсыру журналы; орындалған жөндеулерді тіркеуші жөндеу журналы; ақаулар ведомосты; жылдам тозатын бөлшектер альбомы; машинаның жеке карточкасы. Бұл құжаттардың толық және дер кезінде толтырылуы, машиналар мен агрегаттардың жөнделу сапасы мен жеделдігін анықтайды.
Жабдықты тапсыру-қабылдау ауысымдық журналы - жабдық жұмысындағы жарамсыздықтар мен ақаулары тіркеуге арналған. Журналда тіркелу ай сайын жүргізіледі. Және де тіркелген жарамсыздықтарды кезекті Т.Қ.К немесе жөндеу барысында оларды қалпына келтіру бойынша нұсқаулар келтіреді. Журнал мәліметтерін техникалық қызмет көрсету және жөндеулер кезінде, ақау ведомостің түзу үшін қолданады.
Жабдықты жөндеуге тапсыру-қабылдау журналы - журналда жабдықтың атын, оның технологиялық сұлба бойынша позициялық номерін, жүргізілген жөндеудің кысқаша сипаттамасын, жөндеу алдын орындалған дайындау операцияларының мазмұнын көрсете отырып жабдықты жөндеуге тапсыру және одан қабылдап алу уақыты көрсетіледі. Жазбаларда технологиялық және жөндеу персоналдарының жауапты тұлғаларының қолы қойылады.
Орындалған жөндеулерді тіркеуші жөндеу журналы әрбір жабдық үшін арналады. Журналда келесі мәліметтерді көрсете отырып барлық жабдық үшін жүргізілген жөндеулер жайындағы мәліметтер келтіріледі: алдыңғы жүргізілген жөндеуден кейінгі істеген жұмыс уақыты; орындалған жөндеу түрі мен күні орындалған жұмыстардың қысқаша сипаттамасы.
Ақаулар ведомосты - жоспарлы жөндеулер басталар алдында түзіледі. Және де бұл жөндеу жұмыстарының орындалу көлемін, қажетті материалдар мен қосалқы бөлшектер түрі мен санын, жөндеу жұмыстарының кестесін анықтау үшін негіз болып табылады. Онда машинаны жұмысқа пайдалану және оны тоқтатқан кездегі анықталған барлық ақаулар тіркеледі. Ақау ведомості жабдық жөндеуге қойылып, оны бөлшектегеннен соң қайта тексеріледі. Ведомоста ақау түрі және тозу сипаты көрсетіледі. Жабдық бөлшектері ведомостке құрастыру реттілігінде тіркеледі. Ақау ведомостің түзуге технологиялық персоналдар қарастырылады.
Ақау ведомостін түзу үшін, бұрын орындалған жендеулер нәтижесінде түзілген типтік ведомостер кеңінен қолданылады. Мұндай ақау ведомосттарында бұрын кездескен ақаулардың түрлері және жөндеу кезінде орныдалатын жұмыс сипаттамалары келтіріледі. Типтік ақау ведомості механикалық қызметтің тәжірибелі және квалификацияланған қызметкерлерімен түзіледі.
Жылдам тозатын бөлшектер альбомы. Бұл альбомдар машинаны жасаушы зауытпен шығарылады да құрамында келесі құжаттарды қарастырады: түйіндерінің жалпы көрінісі мен бөлшектерінің сызбалары: мемлекеттік стандартталған бөлшектер кестесі; тез-тозатын, сонымен қатар сатылып алынатын бөлшектер тізімі. Сызбада әрбір бөлшектің өнделі түрі, жанасатын бөлшектердің өлшем шегі мен орнына отырғызылуы көрсетіледі.
Техникалық құжаттардың бақылау нормасы КҚБЖ (конструкторлық құжаттардың біркелкі жүйесі) және ӨОБЖ (өлшем шегі мен отыргызулардың біркелкі жүйесі) талаптарына сай орындалады.
Технологиялық жабдыққа көрсетілетін барлық жөндеуші техникалық қызмет көрсетулер түрін дайындау және жүргізудің техникалық шарты (ТШ), сондай-ақ оны жөндеуден қабылдау, жабдықты жөндеу орнында жасалып дайындалады. ТШ өнеркәсіптің бас инженері бекітеді.
4-Дәріс тақырыбы. Монтаждау және пайдалану процесіндегі технологиялық машиналарға, комплекстерге, агрегаттарға берілетін талаптар. Техника қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау, сенімділікпен ұзақ мерзімділік, стандарттау, жөдеу жарамдылық, техникалық эстетика талаптары.
Тасымалдау, сақтау және жабдықтарды пайдалануға өткізу іс-шаралары.
Желінген жабдықтарды ауыстыру немесе жаңа технологиялық линияларды монтаждау үшін оларды белгіленген жеріне әр түрлі транспорт көмегімен тасымалданады (сумен, теміржолмен және автомобилмен). Тасымалдау процессі тасымалданатын жабдықтың сақталуы үшін ең маңызды жұмыс болып табылады, өйткені бұл уақытта бөлек түйіндердің деформацияға ұшырауы, сыртқы қорғалмаған беттерінің коррозиялық желінуге ұшырауы мүмкін.Корпустың және оның бөлек элементтерінің деформациялану себебі жүккөтеру операцияларының дұрыс жүргізілмеуінен және жабдықты бекіту осы қаңқа бөлігі үшін тағайындалған жерге бекітілмеу салдарынан болады.
Бағалы жүкті тасымалдау кезінде жабдықтардың комплектенуі бұзылуы мүмкін. Орын таңдау және сақтау тәсілін дұрыс орындамағаннан коррозия мен ластану салдарынан жабдықтың құруы мүмкін. Осы себептен тасымалдау және сақтау бойынша персоналдардың барлық әрекеті қатаң регламенттеледі.
Дайындаушы-зауыд жабдықты жинақталған түрде жіберуі тиіс және жүкке жинақтау ведомостін міндетті түрде бекітуі тиіс. Ал ведомость құрамына пайдалану құжаттары кіруі керек:
-техникалық жазбасы;
-пайдалану бойынша инструкциясы;
-ТҚК, монтаждау, реттеу және обкатка бойынша инструкциясы;
-паспорт;
-құрал-саймандар және артық бөлшектер ведомостьері.
Жүк тұтынушыға жеткен сәттен бастап , ол жабдықтың толық сақталуына жауап береді. Сақтау орны мен тәсілін таңдау кезіндегі негізгі талаптар:
-сақтау мерзімін қамтамасыз ету;
-коррозиялық желінуден және басқада қоршаған орта әсерлерінен қорғау;
-жүккөтеру жабдықтарының нақтылығы. Қоймада 9-айдан көп сақталған жабдықтар қайта переконсервацияға жатады (ескі майларды жаңа майларға ауыстыру). Қоймадағы сақталатын жабдықтар-жабдықтар базасында сақталады. Қоймалардың негізгі төрт типі болады:
1- ашық алаңдарда, яғни ірі габаритті және үлкен тонналы жабдықтар сақталады;
2-жартылай жабылған қоймалар мен бастырмалар, яғни қоршаған орта әсерінен қорғалған жабдықтар;
3-жабық қоймалар, жылытылмайтын;
4-жабық қоймалар, жылытылатын.
Сақтау тәсілін таңдау өнеркәсіп мүмкіндігіне және жабдық түріне байланысты болады. Жабдықты монтаждауға өткізер алдында ол талапқа сай монтажалды ревизиядан өтуі қажет. Ревизия техникалық-құжатқа сай жүргізіледі:
-жабдықты өаптау ыдысынан босату;
-қорғау қондырғысын шешу және механикалық өңделген беттің сақтау жақпа майларын ашу;
-жабдықты шаң тозаңнан тазалау;
-майларын ауыстыру, егер ол техникалық-шартта қарастырылған болса;
-жинақтау бірліктерінің жинақтылығын және жалпы техникалық жағдайын тексеру.
Ал қажет болған жағдайда жүксіз бос жүрістетексеріледі. Монтаждаудан кейін жабдық пайдалануға өткізіледі. Жабдықты пайдалануға өткізу АКТ толтырумен жүргізіледі. Ал жүккөтеру жабдықтары, электрқондырғылары және кательнилер ҚР Госгортехнадзор ведомостьвасы бойынша инспекциялар тексерулерінен кейін пайдалануға қабылданады. Мұндай жабдықтардың қауіпсіздік жұмыстарын бақылау, өнеркәсіп жетекшілігі тағайындаған технадзор инженеріне жүктеледі.
4.1.Монтаждау және пайдалану процесіндегі технологиялық машиналарға, комплекстерге, агрегаттарға берілетін талаптар.
Химия, мұнайхииия және мұнайғазөңдеу өнеркәсіп кәсіпорыңдарында қолданылушы технологиялық машиналар мен жабдықтарға олардың технологиялық тағайындалуы, сенімділігі, ұзақмерзімділігі, беріктігі, герметиқалығына берілетін талаптардан басқа монтаждық жұмыстарды атқарудың ыңғайлылығын қамтамасыз ету талаптары да беріледі.
Әсіресе бұл талаптар: жабдықтардың монтаждау алаңында тасмалдануының габориттілігі; жабдықтарды немесе құрамды бөліктерін тиеу-түсіру және такелаждық жұмыстарды қолайлы атқаруды қамтамасыз ету үшін бекіту құрылғыларының болуы; жабдықтарды іргетаста немесе басқада тұғырлық элементтерде орнықтыруды ұтымды" атқаруға арналған" белгілердің болуы ( жоспардағы бас өсінінің бақылаушы жазықтықтардың және т.б.), базалық беттердің, жағдайын реттестірудің құрылғылардың болуы; сынау жұмыстарын қолайлы жүргізуге арналған сақтандырғыш, бақылау-өлшеу құрылғыларын бекітуге және сынау толасын (ауа немесе сұйықты) беруте арналған келте құбырлардың болуы;- жабдықты жобалық жағдайға орнатуға дейін, сынауды жатак жағдайда орындаудын мүмкіндігінің болуы; блоктар немесе ірі жинақ бірліктер түрінде жеткізілетін жабдықтардың фланецтік монтаждалу қосылыстарында өзара немесе реттеп келтіруді қажет етпестен жинастыруға қажетті белгілер болуы тиіс; барлық айналмалы бөліктерінде айналу бағытын нұсқаушы стрелкалардың болуы, қоршаған ортаның коррозиялық әсерінен сақтандыру мақсатында қолданылатын консервациялау әдісі олардың жеңіл аршылуын қамтамасыз етуі қажет, іштей футеровкаланатын және сырттай қапталынатын аппараттарда қорғаушы төсем бекітілетін бөлшектері пісіріліпбекітілуі тиіс, жабдықпенен жеткізілетін барлық байланыстыруы мен тасымал құбырлар (біріктіруші) алдын-ала сыналып, мөрленіп, барлық төсемдер мен бекітуші бөлшектеріменен жеткізілуі тиіс, жабдық немесе оның жеке блоктары дайындау зауытында тексеруші құрастырудан өтіп, тұрақты төсемдерде құрастырынуы. тиіс; монтаждау алаңына жабдықтар мейілінше зауыттык дайындықта жеткізілуі тиіс, монтаждау мерзімін қысқарту,құрастыру-монтаждау жұмысының сапасын арттыру үшін; құрастыру және монтаждауға қажетті арнаулы аспаптар мен құрылғылар жабдықпен бірге жеткізілуі тиіс.
Аталған талаптардың толыққанды қанағаттандырылуы монтаждау барысындағы құрастыру-монтаждық жұмыс сапасын арттырып монтаждау мерзімін қысқартуға, және де жұмыстарды қауіпсіз орындау. Мүмкіндік береді.
Технологиялық жабдықтарды пайдалану кәсіпорындарында қабылданған негізгі қорды жөндеу және қызмет көрсету бойынша ұйымдастырымдылық және техникалық іс-шаралар кешенін қарастыратын техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүйесі негізінде жүзеге асырылады.
Өнеркәсіптік кәсіпорындарында техникалық пайдалану нысанны болып табылатыны, бұл кәсіпорындағы негізгі және көмекші жабдықтың кұрылыс ғимараттары мен кұрылымдар, энергетикалық жүйелер мен қондырғындырғылар, БӨП-және-А құрал-жабдықтары, зауытпен цехаралық тасымал құбырлар жүйесі.
Технологиялық жабдықтарды дұрыс пайдалану үшін кәсіпорында келесі пайдалану құжаттары жүргізілуі тиіс: ауысымдық журналы жабдықты жөндеуге тапсыру-қабылдау журналы; жөндеу журналы; ақаулар ведомсті және тез тозатын бөлшектер альбомы.
Жабдықты пайдалану процесі келесі талаптарды қанағаттандыруменен атқарылуы қажет: барлық жабдықтар, технологиялық құрылыс құрылымдары, қокдыргылар мен коммуникациялар цех бастығының назарын болуы тиіс, және де ол олардың қалыпты жұмыс жағдайында болуын қамтамасыз етеді кауіпсіздік техникасы мен техникалық пайдалану ережелеріне сай пайдаланылуы мен жөнделуіне толық жауапты;
жабдықты жұмыс жағдайда ұстау және оның қолданылатын жақсарту,сондай-ақ аппат пен істеншығудың алдын алу мақпатында кәсіпорында ұтымды пайдалануды жүзеге асырылып, жабдықтың күйін өндірістік персонал қатаң кадағалауы тиіс;
жабдық тағайындалуына және өндірістік-техникалық сипаттаматтамасына сай қолдануы тиіс. Атап айтқанда: Пайдаланушы персонал жұмысының қалыпты технолргиялық тәртіпте болуын қадағалау, оны таза ұстау жабдықтың техникалық күйін ұдайы қадағалауы және дер кезінде жарамсыздықтарды анықтап, қалпына келтіру тиіс;
-қолданыстағы жабдық жұмысы барысында анықталған техникалық пайдалану ережесінің бұзылуы, анықталған және қалпына Келтірілген акаулар ауысымдық журналда тіркелуі тиіс;
-цех бастығы негізгі технологиялық жабдықтың жұмысының ұзақтығын және техникалық күйін тіркеуге алуы тиіс;
- пайдаланушы персонал ауысым бастықтарынын жетекілігіменен қолданыстағы жабдықты техникалық пайдалану және оны жөндеуге дайындауда конструкциялар мен ережелерді қатаң орындап, қолданылған ТҚҚ және Ж жүйесінің талаптарына сай жөндеу персоналдардың жөндеу жұмыстарына жіберуді іске асыруы қажет;
-кәсіпорынның барлық. цехтарындағы әрбір жұмыс орында жабдықты орналастыру, пайдалану және техникалық қызмет көрсету бойынша пайдаланушы және қызмет көрсетуші кезекші персоналдарға (кезекші слесар, энергетик, БӨП және А шеберіне) теория және практикалық оқыту бағдарламалары әзірленуі тиіс;
- жаңадан қабылданған пайдаланушы және кезекші қызмет көрсетуші персоналдар жұмыс орнында өз бетінше жұмыска кірісер алдын жабдықты пайдалану, техникалық қызмет көрсету және жөндеу ережелерін окып үйреніп, емтихан тапсыруы тиіс.
4.2. Техникалық нысандардың сенімділігі, ұзақмерзімділігі, стандартталуы, жөндеужарамдылығы, техникалық эстетиқалығы талаптары.
Өндіріс өнімі ретіндегі машина сапасы, оның тағайындалуы бойынша белгілі талаптарды канағаттандыра алуына жарамдылығымен шартталған қасиеттер жиынтығын түсінуге болады.
Қазіргі жағдайда бұйым сапасы тек тұтынушылық қасиеттерін ғана ескеріп қоймайды, сонымен катар бұйымның технологиялық қасиеттерін, конструкторлық-көркемдік ерекшеліктерін, сенімділігін, конструкцияның ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz