Тұқым дәндерінің химиялық құрамы
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ ЗЕРТТЕУ УНИВЕРСИТЕТІ КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ
Жеміс-көкөніс және жаңғақ шаруашылығы кафедрасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Бадам жемісінің өсу дәуіріндегі өзгерістер және қолданылатын агротехникалық шаралар.
Орындаған: Жұмағұл А.
Тобы: Пв-409қ
Тексерген: Арзиева Р.
Алматы 2023 жыл
Жоспар:
1. Кіріспе.
2. Негізгі бөлімі.
2.1. Бадам жаңғақ жемісі.
2.2. Бадам жаңғағының пайдасы.
3. Қорытынды.
4. Пайдаланылған әдебиеттер.
1. Кіріспе.
Бадам (лат. Prunus dulcis, бұрын -- Prunus amygdalus немесе Amygdalus communis) - раушангүлділер тұқымдасына жататын жеміс (бадам жаңғағы) ағашы не әсемдік үшін өсірілетін бұта. Ауа райы бір қалыпты жылы болатын және субтропиктік аймақта, Орта Азия мен Монголияда, Қытайдың орталық таулы аудандарында бадамның 40-қа жуық жабайы түрі өседі. КСРО-да мұның 16 түрі бар, оның екеуі жеміс үшін өсіріледі.
Бадам - жылу мен жарық сүйгіш әсемдік, қуаңшылық пен аязға да төземдінің өзі қыста 26-27°С суыққа тәзеді, ал шырын жүрген кезде гүл жаратын бүрі 19°С суықта тіршілігің тоқтатады. Сондай-ақ гүл жаруы аяқталар кездегі 2°С, ал жеміс салар кездегі 1°С суықтық бадамның одан әрі өсуіне зор зиян тигізеді. Далалық Бадам ерте гүлдейтін бұта,әсемдік үшін өсіріледі. Қарапайым бадамның биіктігі 6-10 м,жемісі тәтті не қышқылтым, дәнінде 72 % майы бар. Дәні тағам өнеркәсібінде, майы дәрі дайындау үшін пайдаланылады. Бадамды тұқымынан өсіруге не вегетативтік жолмен көбейтуге болады. Оны бақта қатар аралығын 6Х9, ңайтқыш шашылып, топырағы өнделеді, өсімдік зиянкестері мен кеселіне қарсы шаралар жүргізіледі. Бадамның көп тараған сорттары: Десертный, Ялтинский, Никитинский-62, Лангедок (Оңт. Франциядан әкелінді), Дрейк, Нонпарель (Калифорниядан әкелінді), Никитский урожайный, Чуянгинский - 51, Р.Консайский-565.
2. Негізгі бөлімі.
2.1. Бадам жаңғақ жемісі
Бадам әдетте жаңғақ деп аталады, бірақ биологиялық тұрғыдан алғанда, бұл жеуге жарамды Бадам тұқымының дәндері жаңғақ болып саналмайды. Бадам минералдарға, май қышқылдарына және дәрумендерге бай. Екі сорт бар: тәтті және ащы. Біріншісі жейді, ал екіншісі хош иістендіргіштер жасау үшін қолданылады. Біз мақалада бадамның пайдалы қасиеттері туралы көбірек айтатын боламыз.
Қазіргі Түркия алып жатқан аумақ оның Отаны болып саналады. Мұнда Бадам мәдениеті біздің дәуірімізге дейінгі көптеген ғасырларда пайда болды. Ежелгі уақытта оның гүлденуі Жаңа жылдың басталуының символы болып саналды. Мысалы, алғашқы бадам гүлі бар израильдік "салық салушылар" өз жұмыстарын қолға алды -- олар жеміс ағаштарынан ондықты орнатты. Бадам өлгендерді бальзамдау үшін де қолданылған. Мысыр патшасы Тутанхамонның қабірінен жаңғақ майының іздері табылды.
Егер посткеңестік елдер туралы айтатын болсақ, онда Бадам Тәжікстанда өсіріле бастады. Онда тіпті Канибадам деп аталатын" гүлденген Бадам қаласы " бар.
2.2. Бадам жаңғағының пайдасы
Бадам өзінің табиғи құрамына байланысты пайдалы. Бұл кальций, темір, магний, фосфор және калийдің көзі. Онда В тобындағы көптеген дәрумендер (B1, B2, B3, B5, B6, B9), сондай-ақ токоферол (Е дәрумені) (1) бар. Бадам жүрек пен қан тамырларына пайдалы, өйткені оның құрамында көптеген қанықпаған майлар, аминқышқылдары мен минералдар бар. Жаңғақтар Е дәрумені арқылы белсендірілетін өсімдік флавоноидтарына бай.
Жүйке жүйесін және мидың қалыпты жұмысын сақтау үшін дәрігерлер күніне 20-25 жаңғақ тұтынуды ұсынады. 50 жастан асқан адамдарға Бадам деменция мен Альцгеймер ауруының алдын алуға көмектеседі. Жаңғақтарда кездесетін өсімдік антиоксиданттары ұйқыны қалыпқа келтіреді және қартайған ұйқысыздық пен маусымдық депрессиядан арылтады (2).
Май қышқылдары денені глюкозаның қанға шамадан тыс түсуінен қорғайды. Сондықтан Бадам қант диабетімен ауыратын адамдарға пайдалы. Ол сонымен қатар микроциркуляция мен иммунитетке пайдалы әсер етеді.
Диеталық талшық денені "тазартуға" көмектеседі, ішек микрофлорасын пайдалы бактериялармен қоректендіреді және пребиотикалық функцияға әсер етеді. Бадамды құрамында антиоксиданттар көп болатын тағамдармен біріктіру маңызды: с, А дәрумендері, мырыш және селен. Оларға қырыққабат, болгар бұрышы, брокколи, цитрус, күркетауық, бұзау, тауық жатады.
Кәдімгі Бадам теңіз деңгейінен 800-ден 1600 м биіктікте тасты және қиыршық тасты беткейлерде өседі (Бұхара бадамы 2500 м дейін жетеді), кальцийге бай топырақты жақсы көреді. Израильде ол 800 метрден төмен, Хайфа аймағында Жерорта теңізінің жағалауына өте жақын орналасқан.Ол бір-бірінен 5-7 метр қашықтықта 3-4 адамнан тұратын шағын топтарда өседі.
Өте фотофильді, жақсы дамыған тамыр жүйесі мен үнемді транспирацияның арқасында құрғақшылыққа өте төзімді. Вегетациялық кезең басталғаннан кейін батпақтануға және көктемгі аязға шыдамайды.
Солтүстік жарты шарда ол наурыз -- сәуір айларында гүлдейді, кейде тіпті Ақпанда да жемістер маусым -- шілде айларында піседі. Ол төрт-бес жастан бастап жеміс бере бастайды, жеміс беру 30-50 жылға созылады, 130 жылға дейін өмір сүреді. Ол тұқымдармен, тамыр сорғыштарымен және тамыр өсінділерімен таралады. -25 °C дейін аязға төзеді.
Ерте гүлдейді, Бадам аязға сезімтал. 8°-10° температурада бүршіктер гүлдей бастайды, ал 15 °C температурада ағаш 10-15 күн гүлдейді және гүлдейді. 12 °C-тан төмен Температура тозаң түтігінің өсуін баяулатады. Бадамның күшті тамыр жүйесі бар, сондықтан ол құрғақшылыққа, тасты топыраққа жақсы төзеді. Ылғалды және өте сазды топырақтарға төзбейді.
Бұтасы (сирек кішкентай ағаш) биіктігі 4-6 м, өте тармақталған. Өркендердің екі түрі бар: ұзартылған вегетативті және қысқартылған генеративті.
Жапырақтары петиолат, лансолат, ұзын ұшы бар.
Гүлдер жалғыз, диаметрі 2,5 см-ге дейін, ақ немесе ашық қызғылт жапырақшалары, көптеген стамендері және бір пистилласы бар, стақан тәрізді стаканнан және қызғылт немесе қызыл королладан тұрады. Гүлдер жапырақтардан бұрын гүлдейді.
Жемісі - былғары жасыл етті, жеуге жарамсыз перикарпы бар құрғақ барқыт-түкті сопақша однострия. Құрғақ перикарп піскен кезде тұқымнан оңай бөлінеді. Жемістердің өздері сияқты пішіндегі сүйектер ... жалғасы
Жеміс-көкөніс және жаңғақ шаруашылығы кафедрасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Бадам жемісінің өсу дәуіріндегі өзгерістер және қолданылатын агротехникалық шаралар.
Орындаған: Жұмағұл А.
Тобы: Пв-409қ
Тексерген: Арзиева Р.
Алматы 2023 жыл
Жоспар:
1. Кіріспе.
2. Негізгі бөлімі.
2.1. Бадам жаңғақ жемісі.
2.2. Бадам жаңғағының пайдасы.
3. Қорытынды.
4. Пайдаланылған әдебиеттер.
1. Кіріспе.
Бадам (лат. Prunus dulcis, бұрын -- Prunus amygdalus немесе Amygdalus communis) - раушангүлділер тұқымдасына жататын жеміс (бадам жаңғағы) ағашы не әсемдік үшін өсірілетін бұта. Ауа райы бір қалыпты жылы болатын және субтропиктік аймақта, Орта Азия мен Монголияда, Қытайдың орталық таулы аудандарында бадамның 40-қа жуық жабайы түрі өседі. КСРО-да мұның 16 түрі бар, оның екеуі жеміс үшін өсіріледі.
Бадам - жылу мен жарық сүйгіш әсемдік, қуаңшылық пен аязға да төземдінің өзі қыста 26-27°С суыққа тәзеді, ал шырын жүрген кезде гүл жаратын бүрі 19°С суықта тіршілігің тоқтатады. Сондай-ақ гүл жаруы аяқталар кездегі 2°С, ал жеміс салар кездегі 1°С суықтық бадамның одан әрі өсуіне зор зиян тигізеді. Далалық Бадам ерте гүлдейтін бұта,әсемдік үшін өсіріледі. Қарапайым бадамның биіктігі 6-10 м,жемісі тәтті не қышқылтым, дәнінде 72 % майы бар. Дәні тағам өнеркәсібінде, майы дәрі дайындау үшін пайдаланылады. Бадамды тұқымынан өсіруге не вегетативтік жолмен көбейтуге болады. Оны бақта қатар аралығын 6Х9, ңайтқыш шашылып, топырағы өнделеді, өсімдік зиянкестері мен кеселіне қарсы шаралар жүргізіледі. Бадамның көп тараған сорттары: Десертный, Ялтинский, Никитинский-62, Лангедок (Оңт. Франциядан әкелінді), Дрейк, Нонпарель (Калифорниядан әкелінді), Никитский урожайный, Чуянгинский - 51, Р.Консайский-565.
2. Негізгі бөлімі.
2.1. Бадам жаңғақ жемісі
Бадам әдетте жаңғақ деп аталады, бірақ биологиялық тұрғыдан алғанда, бұл жеуге жарамды Бадам тұқымының дәндері жаңғақ болып саналмайды. Бадам минералдарға, май қышқылдарына және дәрумендерге бай. Екі сорт бар: тәтті және ащы. Біріншісі жейді, ал екіншісі хош иістендіргіштер жасау үшін қолданылады. Біз мақалада бадамның пайдалы қасиеттері туралы көбірек айтатын боламыз.
Қазіргі Түркия алып жатқан аумақ оның Отаны болып саналады. Мұнда Бадам мәдениеті біздің дәуірімізге дейінгі көптеген ғасырларда пайда болды. Ежелгі уақытта оның гүлденуі Жаңа жылдың басталуының символы болып саналды. Мысалы, алғашқы бадам гүлі бар израильдік "салық салушылар" өз жұмыстарын қолға алды -- олар жеміс ағаштарынан ондықты орнатты. Бадам өлгендерді бальзамдау үшін де қолданылған. Мысыр патшасы Тутанхамонның қабірінен жаңғақ майының іздері табылды.
Егер посткеңестік елдер туралы айтатын болсақ, онда Бадам Тәжікстанда өсіріле бастады. Онда тіпті Канибадам деп аталатын" гүлденген Бадам қаласы " бар.
2.2. Бадам жаңғағының пайдасы
Бадам өзінің табиғи құрамына байланысты пайдалы. Бұл кальций, темір, магний, фосфор және калийдің көзі. Онда В тобындағы көптеген дәрумендер (B1, B2, B3, B5, B6, B9), сондай-ақ токоферол (Е дәрумені) (1) бар. Бадам жүрек пен қан тамырларына пайдалы, өйткені оның құрамында көптеген қанықпаған майлар, аминқышқылдары мен минералдар бар. Жаңғақтар Е дәрумені арқылы белсендірілетін өсімдік флавоноидтарына бай.
Жүйке жүйесін және мидың қалыпты жұмысын сақтау үшін дәрігерлер күніне 20-25 жаңғақ тұтынуды ұсынады. 50 жастан асқан адамдарға Бадам деменция мен Альцгеймер ауруының алдын алуға көмектеседі. Жаңғақтарда кездесетін өсімдік антиоксиданттары ұйқыны қалыпқа келтіреді және қартайған ұйқысыздық пен маусымдық депрессиядан арылтады (2).
Май қышқылдары денені глюкозаның қанға шамадан тыс түсуінен қорғайды. Сондықтан Бадам қант диабетімен ауыратын адамдарға пайдалы. Ол сонымен қатар микроциркуляция мен иммунитетке пайдалы әсер етеді.
Диеталық талшық денені "тазартуға" көмектеседі, ішек микрофлорасын пайдалы бактериялармен қоректендіреді және пребиотикалық функцияға әсер етеді. Бадамды құрамында антиоксиданттар көп болатын тағамдармен біріктіру маңызды: с, А дәрумендері, мырыш және селен. Оларға қырыққабат, болгар бұрышы, брокколи, цитрус, күркетауық, бұзау, тауық жатады.
Кәдімгі Бадам теңіз деңгейінен 800-ден 1600 м биіктікте тасты және қиыршық тасты беткейлерде өседі (Бұхара бадамы 2500 м дейін жетеді), кальцийге бай топырақты жақсы көреді. Израильде ол 800 метрден төмен, Хайфа аймағында Жерорта теңізінің жағалауына өте жақын орналасқан.Ол бір-бірінен 5-7 метр қашықтықта 3-4 адамнан тұратын шағын топтарда өседі.
Өте фотофильді, жақсы дамыған тамыр жүйесі мен үнемді транспирацияның арқасында құрғақшылыққа өте төзімді. Вегетациялық кезең басталғаннан кейін батпақтануға және көктемгі аязға шыдамайды.
Солтүстік жарты шарда ол наурыз -- сәуір айларында гүлдейді, кейде тіпті Ақпанда да жемістер маусым -- шілде айларында піседі. Ол төрт-бес жастан бастап жеміс бере бастайды, жеміс беру 30-50 жылға созылады, 130 жылға дейін өмір сүреді. Ол тұқымдармен, тамыр сорғыштарымен және тамыр өсінділерімен таралады. -25 °C дейін аязға төзеді.
Ерте гүлдейді, Бадам аязға сезімтал. 8°-10° температурада бүршіктер гүлдей бастайды, ал 15 °C температурада ағаш 10-15 күн гүлдейді және гүлдейді. 12 °C-тан төмен Температура тозаң түтігінің өсуін баяулатады. Бадамның күшті тамыр жүйесі бар, сондықтан ол құрғақшылыққа, тасты топыраққа жақсы төзеді. Ылғалды және өте сазды топырақтарға төзбейді.
Бұтасы (сирек кішкентай ағаш) биіктігі 4-6 м, өте тармақталған. Өркендердің екі түрі бар: ұзартылған вегетативті және қысқартылған генеративті.
Жапырақтары петиолат, лансолат, ұзын ұшы бар.
Гүлдер жалғыз, диаметрі 2,5 см-ге дейін, ақ немесе ашық қызғылт жапырақшалары, көптеген стамендері және бір пистилласы бар, стақан тәрізді стаканнан және қызғылт немесе қызыл королладан тұрады. Гүлдер жапырақтардан бұрын гүлдейді.
Жемісі - былғары жасыл етті, жеуге жарамсыз перикарпы бар құрғақ барқыт-түкті сопақша однострия. Құрғақ перикарп піскен кезде тұқымнан оңай бөлінеді. Жемістердің өздері сияқты пішіндегі сүйектер ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz