ФИЗИКАНЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ ФИЗИКА
Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс- Қазақстан университеті
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Физиканы оқыту әдістемесі
Тексерген: Сакенова Римма Ерболаткызы
Орындаған: Жаксылыкова Ж.
Өскемен қаласы, 2023
Мазмұны
1 Кіріспе. Физиканы оқыту әдістемесі педагогикалық ғылым3
2 Мектепте физиканы оқытудың негізгі міндеттері. 7
3 Физиканы оқытудың қазіргі заманға концепциясы. 12
Пәнаралық байланыс, оның әдістемелік дидактикалық мәні
4 Физикадан оқу сабақтарын ұйымдастырудың формалары 15
5 ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 21
1. Кіріспе. Физиканы оқыту әдістемесі педагогикалық ғылым
Физиканы оқыту әдістемесі педагогикалық ғылым, зерттеу әдістері мен
мәселелері. Физиканы мектепте оқыту әдістемесі – педагогика ғылымдары
жүйесінің бір тармағы болып саналады. Себебі, педагогика ғылымдары сияқты
оның да зерттейтін ең негізгі мәселесі – орта мектептегі ғылым
негіздерінің бірі физиканы оқытудың іс-тәжірибесі мен теориясын қарастыру.
Ендеше, оның негізгі міндеті:
а) мектеп физика пәнінің оқу бағдарламасы мен оқулықтың мазмұнын
анықтау;
ә) оқушыларға физикалық білімдер мен дағдыларың жүйесін ұғындырудың
тиімді тәсілдерін, оқыту әдістемесін көрсету. Демек, физиканы оқыту
әдістемесі студенттерге кәсіптік-әдістемелік дайындық беруді мақсат
етеді.Мектепте физиканы сапалы оқытудың ең бірінші және басты шарт – физика
ғылымын мұғалімнің берік меңгеруі, оның зерттеу әдістері мен дамуын тарихын
терең түсінуі.
Физиканы оқыту әдістемесі, ең алдымен, физика ғылымының зерттеу
әдістеріне және оның әдіснамасына сүйенсе, екіншіден, философия, педагогика
және психология ғылымдары негізінде дамып келеді. Ол өзінің мақсаттары,
зерттейтін мәселелері, пайдаланылатын әдістері бойынша физика ғылымына
қарағанда, педагогика ғылымдарына бейімділігі мен жақындығы анағұрлым көп.
Сондықтан да, физиканы оқыту әдістемесі педагогика ғылымдарының құрамдас
бір саласына жатады.
Физика әдістемесінің ғылыми-теориялық негіздері ретінде теориялық
талдау, нобайлау, эксперимент, дара тұлға мен қаракетті дамыту теориялары,
таным мен сезу және ойлау процестері, дидактикалық принциптер,
педагогикалық және психологиялық заңдылықтар, бақылау, мектеп тәжірибесін
жинақтау, оқушылардың ойлауы мен еңбек ету ерекшеліктері, т.т.
пайдаланылады.
Физиканы оқыту әдістемесі негізінен мектеп үшін мынадай қажетті нақты
мәселелерді шешудің жолдарын қарастырады.
1.Мектеп физика пәнінің әрбір басқыштарында оқытылатын оқу
материалының көлемін және мазмұнын анықтау. Мысалы, мектепте неге газдардың
қысымы бірінші басқышта, ал термодинамика негіздерін екінші басқышта
оқимыз?
Не себепті жарық құбылыстары бірінші және екінші басқыштарда да
оқытылады? Мұның дәлелін тек ғана физиканы оқыту әдістемесі курсынан
табамыз.
2.Оқу материалын баяндаудың жүйелілігін анықтау. Оқытылатын
материалдың бірізділігі, оңайдан қиынға қарай бірте-бірте өсіп отыруы тиіс.
3.Оқушылардың оқу материалын оңай меңгеруінің тиімді әдістері мен
тәсілдерін және мұғалімнің әр түрлі әдістемелік түсіндіру амалдарын
көрсету. Мәселен, ауызша баяндау, әңгімелеу, сұрақ-жауап, эксперимент,
анализ және синтез, индукция және дедукция, аналогия мен нобайлау, т.т.
4.Бағдарламалық материалдарды оқушылардың берік игеруін қамтамасыз
ететіндей физиканы оқытудың қажетті материалдық-техникалық базасын анықтау.
5.Физиканы тереңдетіп оқытуға мүмкіндік туғызатындай сыныптан тыс және
мектептен тыс жұмыстарды ұйымдастыру мен өткізудің әдістемесін жасау.
6.Мектепте физиканы оқыту процесінде өткізілетін тәлім-тәрбие
жұмыстарға бағыт-бағдар беру.
7.Оқушылардың эксперименттік білімдері мен ебдейліктерін және
дағдыларын қалыптастыру.
Мұның бәрін жинақтап, физиканы оқыту әдістемесінің ең басты
міндеттерін қысқаша мынадай шартты формула түрінде өрнектеуге болады 1.1
схемада көрсетілген:
ФОӘ=А+Б+С,
мұндағы ФОӘ-физиканы оқыту әдістемесі; А-физиканы не үшін оқытамыз; Б-
физикада не нәрсеге үйретеміз; С-физиканы қалай оқытамыз.
Яғни, қысқаша айтсақ, олардың негізгі мәні мынада:
Оқушылардың айналадағы табиғи құбылыстар мен процестерді диалектикалық-
материалистік тұрғыдан дұрыс түсінуі үшін, олардың өмір мен техникада
қолданылуын білуі үшін, политехникалық ебдейліктері мен дағдыларын
қалыптастыру үшін, физикалық шамалар мен өлшемдерді меңгеруі үшін мектепте
физиканы оқыту қажет (А);
физиканы оқыту процесінде оқушыларды табиғат құбылыстарын бақылай
білуге, оларды талдауға, олардың заңдылықтарын түсініп, практикада қолдана
білу ебдейліктеріне үйретеміз, сөйтіп жас жеткіншектерді материалистік
ойлауға дағдыландырамыз (Б);
физиканы оқыту процесі нәтижелі болуы үшін (С), оқушылардың логикалық
санасы мен диалектикалық ойлаудың дамыту мақсатында, әр түрлі әдіс-
тәсілдерді кеңінен қолданамыз, оқу материалын негізінен эксперименттік және
көрнекілік түрде түсіндіреміз.
1.1 схема
Физиканы оқыту әдістемесі басқа ғылымдармен тығыз байланысты, атап
айтқанда ең алдымен физикамен, психологиямен және педагогикамен байланысты
(1.2 схема). Бұл ғылымдармен байланыс физика курсының мазмұнынан, сондай-ақ
оқыту әдістерінен, тәсілдерінен және формаларынан көрінеді.
1.2 Схема
ФИЗИКАНЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ
ФИЗИКА
оқу сабақтарын ұйымдастырудың оқу сабақтарын ұйымдастырудың
жалпы формасы нақты формасы
ұжымды
қ
ПсихолОқу Саналы түрде Оқу Алған білімдіБілімді жаңа
огиялыматериалдарықабылдауларын материалын таныс жағдайға
қ н дайындау және есте сақтау жағдайға қолдануларын
негізд түсінулерін және қолдануларын ұйымдастыру
ері ұйымдастыру игерулерін ұйымдастыру
ұйымдастыру (2 деңгей)
(1 деңгей)
ДидактЖаңа Оқу Меңгерудің Жаттығу, Стандартты
икалықматериалды материалдарын1-деңгейін лабораториялыемес
негіздөтуге дәлел құрылымдық-лобағалау және қ жұмыстар, есептерді,
ері келтіру, гикалық сұрау, бекітуигерудің оның ішінде
білімдерді сызба, 2-деңгейін экспериментті
өзектендіру жоспарлар, бағалау игерудің
тірек 3-деңгейін
конспектілері бағалау
неегізінде
баяндау
ӘдістеӘңгімелесу, Лекция, Оқулықпен Есептер Әртүрлі
мелік қызықты түсіндіру, жұмыс, шығару, есептер
негіздтәжірибелердәңгімелесу, дәптерге оқулықпен шығаруды және
ері. і демон. жазу, жұмыс, жаттығуларды,
Оқытуддемонстрациятәжірибелер, әңгімелесу. фронталь оқушылардың
ың лау, кестелер, Есептер тәжірибелер өзіндік
әдіс-тесептерді кинофрагмент,шығару, жұмыстарын
әсілдешығару. тақтаға, кестелер, ұйымдастыру
рін Мәселелік дәптерге графиктер,
таңдаусұрақтар жаздыру, ойшасуреттермен
қою, тарихи экспериментпежәне
және ғылыми н т.б.жұмыстар
материалдар байланыстыру
енгізу
2-кесте
Сабақтың түрлері және құрылымы
Сабақтың Сабақтың кезеңдері
түрлері
Жаңа Өтілетін Жаңа Бекіту, Үй тапсырмасын беру.
материалды материалды білімдердіжаттығу, Сабақты қорыту (3-5
өту сабағы актуалдау, қалыптастыигерудің мин).
өзектілігін,ру (10-15 1-деңгейін
маңыздылығынмин). бағалау (15
айту және мин).
дәлелдер,
себептер
келтіру
Алған Өтілетін Өздерінде Білімдері Үй тапсырмасын беру.
білімдерін материалды бар мен Сабақты қорыту (3-5
бекіту, игерудің 1-2білімдеін іскерліктермин).
іскерліктерідәрежесінде дамыту ін жаңа
мен қайталау, және жаңа жағдайларға
шеберліктерібағалау іскерліктепайдалану
н (10-15 мин).рді (3-деңгейі,
қалыптастыру қалыптасты15-мин).
сабағы ру (10-15 ... жалғасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Физиканы оқыту әдістемесі
Тексерген: Сакенова Римма Ерболаткызы
Орындаған: Жаксылыкова Ж.
Өскемен қаласы, 2023
Мазмұны
1 Кіріспе. Физиканы оқыту әдістемесі педагогикалық ғылым3
2 Мектепте физиканы оқытудың негізгі міндеттері. 7
3 Физиканы оқытудың қазіргі заманға концепциясы. 12
Пәнаралық байланыс, оның әдістемелік дидактикалық мәні
4 Физикадан оқу сабақтарын ұйымдастырудың формалары 15
5 ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 21
1. Кіріспе. Физиканы оқыту әдістемесі педагогикалық ғылым
Физиканы оқыту әдістемесі педагогикалық ғылым, зерттеу әдістері мен
мәселелері. Физиканы мектепте оқыту әдістемесі – педагогика ғылымдары
жүйесінің бір тармағы болып саналады. Себебі, педагогика ғылымдары сияқты
оның да зерттейтін ең негізгі мәселесі – орта мектептегі ғылым
негіздерінің бірі физиканы оқытудың іс-тәжірибесі мен теориясын қарастыру.
Ендеше, оның негізгі міндеті:
а) мектеп физика пәнінің оқу бағдарламасы мен оқулықтың мазмұнын
анықтау;
ә) оқушыларға физикалық білімдер мен дағдыларың жүйесін ұғындырудың
тиімді тәсілдерін, оқыту әдістемесін көрсету. Демек, физиканы оқыту
әдістемесі студенттерге кәсіптік-әдістемелік дайындық беруді мақсат
етеді.Мектепте физиканы сапалы оқытудың ең бірінші және басты шарт – физика
ғылымын мұғалімнің берік меңгеруі, оның зерттеу әдістері мен дамуын тарихын
терең түсінуі.
Физиканы оқыту әдістемесі, ең алдымен, физика ғылымының зерттеу
әдістеріне және оның әдіснамасына сүйенсе, екіншіден, философия, педагогика
және психология ғылымдары негізінде дамып келеді. Ол өзінің мақсаттары,
зерттейтін мәселелері, пайдаланылатын әдістері бойынша физика ғылымына
қарағанда, педагогика ғылымдарына бейімділігі мен жақындығы анағұрлым көп.
Сондықтан да, физиканы оқыту әдістемесі педагогика ғылымдарының құрамдас
бір саласына жатады.
Физика әдістемесінің ғылыми-теориялық негіздері ретінде теориялық
талдау, нобайлау, эксперимент, дара тұлға мен қаракетті дамыту теориялары,
таным мен сезу және ойлау процестері, дидактикалық принциптер,
педагогикалық және психологиялық заңдылықтар, бақылау, мектеп тәжірибесін
жинақтау, оқушылардың ойлауы мен еңбек ету ерекшеліктері, т.т.
пайдаланылады.
Физиканы оқыту әдістемесі негізінен мектеп үшін мынадай қажетті нақты
мәселелерді шешудің жолдарын қарастырады.
1.Мектеп физика пәнінің әрбір басқыштарында оқытылатын оқу
материалының көлемін және мазмұнын анықтау. Мысалы, мектепте неге газдардың
қысымы бірінші басқышта, ал термодинамика негіздерін екінші басқышта
оқимыз?
Не себепті жарық құбылыстары бірінші және екінші басқыштарда да
оқытылады? Мұның дәлелін тек ғана физиканы оқыту әдістемесі курсынан
табамыз.
2.Оқу материалын баяндаудың жүйелілігін анықтау. Оқытылатын
материалдың бірізділігі, оңайдан қиынға қарай бірте-бірте өсіп отыруы тиіс.
3.Оқушылардың оқу материалын оңай меңгеруінің тиімді әдістері мен
тәсілдерін және мұғалімнің әр түрлі әдістемелік түсіндіру амалдарын
көрсету. Мәселен, ауызша баяндау, әңгімелеу, сұрақ-жауап, эксперимент,
анализ және синтез, индукция және дедукция, аналогия мен нобайлау, т.т.
4.Бағдарламалық материалдарды оқушылардың берік игеруін қамтамасыз
ететіндей физиканы оқытудың қажетті материалдық-техникалық базасын анықтау.
5.Физиканы тереңдетіп оқытуға мүмкіндік туғызатындай сыныптан тыс және
мектептен тыс жұмыстарды ұйымдастыру мен өткізудің әдістемесін жасау.
6.Мектепте физиканы оқыту процесінде өткізілетін тәлім-тәрбие
жұмыстарға бағыт-бағдар беру.
7.Оқушылардың эксперименттік білімдері мен ебдейліктерін және
дағдыларын қалыптастыру.
Мұның бәрін жинақтап, физиканы оқыту әдістемесінің ең басты
міндеттерін қысқаша мынадай шартты формула түрінде өрнектеуге болады 1.1
схемада көрсетілген:
ФОӘ=А+Б+С,
мұндағы ФОӘ-физиканы оқыту әдістемесі; А-физиканы не үшін оқытамыз; Б-
физикада не нәрсеге үйретеміз; С-физиканы қалай оқытамыз.
Яғни, қысқаша айтсақ, олардың негізгі мәні мынада:
Оқушылардың айналадағы табиғи құбылыстар мен процестерді диалектикалық-
материалистік тұрғыдан дұрыс түсінуі үшін, олардың өмір мен техникада
қолданылуын білуі үшін, политехникалық ебдейліктері мен дағдыларын
қалыптастыру үшін, физикалық шамалар мен өлшемдерді меңгеруі үшін мектепте
физиканы оқыту қажет (А);
физиканы оқыту процесінде оқушыларды табиғат құбылыстарын бақылай
білуге, оларды талдауға, олардың заңдылықтарын түсініп, практикада қолдана
білу ебдейліктеріне үйретеміз, сөйтіп жас жеткіншектерді материалистік
ойлауға дағдыландырамыз (Б);
физиканы оқыту процесі нәтижелі болуы үшін (С), оқушылардың логикалық
санасы мен диалектикалық ойлаудың дамыту мақсатында, әр түрлі әдіс-
тәсілдерді кеңінен қолданамыз, оқу материалын негізінен эксперименттік және
көрнекілік түрде түсіндіреміз.
1.1 схема
Физиканы оқыту әдістемесі басқа ғылымдармен тығыз байланысты, атап
айтқанда ең алдымен физикамен, психологиямен және педагогикамен байланысты
(1.2 схема). Бұл ғылымдармен байланыс физика курсының мазмұнынан, сондай-ақ
оқыту әдістерінен, тәсілдерінен және формаларынан көрінеді.
1.2 Схема
ФИЗИКАНЫ ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ
ФИЗИКА
оқу сабақтарын ұйымдастырудың оқу сабақтарын ұйымдастырудың
жалпы формасы нақты формасы
ұжымды
қ
ПсихолОқу Саналы түрде Оқу Алған білімдіБілімді жаңа
огиялыматериалдарықабылдауларын материалын таныс жағдайға
қ н дайындау және есте сақтау жағдайға қолдануларын
негізд түсінулерін және қолдануларын ұйымдастыру
ері ұйымдастыру игерулерін ұйымдастыру
ұйымдастыру (2 деңгей)
(1 деңгей)
ДидактЖаңа Оқу Меңгерудің Жаттығу, Стандартты
икалықматериалды материалдарын1-деңгейін лабораториялыемес
негіздөтуге дәлел құрылымдық-лобағалау және қ жұмыстар, есептерді,
ері келтіру, гикалық сұрау, бекітуигерудің оның ішінде
білімдерді сызба, 2-деңгейін экспериментті
өзектендіру жоспарлар, бағалау игерудің
тірек 3-деңгейін
конспектілері бағалау
неегізінде
баяндау
ӘдістеӘңгімелесу, Лекция, Оқулықпен Есептер Әртүрлі
мелік қызықты түсіндіру, жұмыс, шығару, есептер
негіздтәжірибелердәңгімелесу, дәптерге оқулықпен шығаруды және
ері. і демон. жазу, жұмыс, жаттығуларды,
Оқытуддемонстрациятәжірибелер, әңгімелесу. фронталь оқушылардың
ың лау, кестелер, Есептер тәжірибелер өзіндік
әдіс-тесептерді кинофрагмент,шығару, жұмыстарын
әсілдешығару. тақтаға, кестелер, ұйымдастыру
рін Мәселелік дәптерге графиктер,
таңдаусұрақтар жаздыру, ойшасуреттермен
қою, тарихи экспериментпежәне
және ғылыми н т.б.жұмыстар
материалдар байланыстыру
енгізу
2-кесте
Сабақтың түрлері және құрылымы
Сабақтың Сабақтың кезеңдері
түрлері
Жаңа Өтілетін Жаңа Бекіту, Үй тапсырмасын беру.
материалды материалды білімдердіжаттығу, Сабақты қорыту (3-5
өту сабағы актуалдау, қалыптастыигерудің мин).
өзектілігін,ру (10-15 1-деңгейін
маңыздылығынмин). бағалау (15
айту және мин).
дәлелдер,
себептер
келтіру
Алған Өтілетін Өздерінде Білімдері Үй тапсырмасын беру.
білімдерін материалды бар мен Сабақты қорыту (3-5
бекіту, игерудің 1-2білімдеін іскерліктермин).
іскерліктерідәрежесінде дамыту ін жаңа
мен қайталау, және жаңа жағдайларға
шеберліктерібағалау іскерліктепайдалану
н (10-15 мин).рді (3-деңгейі,
қалыптастыру қалыптасты15-мин).
сабағы ру (10-15 ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz