Френель дифракциясы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
АКАДЕМИК Е.А.БӨКЕТОВ АТЫНДАҒЫ ҚАРАҒАНДЫ УНИВЕРСИТЕТІ
ФИЗИКА-ТЕХНИКАЛЫҚ ФАКУЛЬТЕТІ
РЕФЕРАТ
Тақырып: Френель бипризмасы
ОРЫНДАҒАН: Қуаныш Ақерке
Жоспар
1.Кіріспе
2.Негізгі бөлім
2.1. Дифракция құбылысы
2.2. Гюйгенс принципі
2.3. Гюйгенс Френель принципі
2.4. Френель дифракциясы
2.5. Френель бипризмасы
3. Қорытынды
4..Пайдаланылған әдебиеттер
кіріспе
Электромагниттік толқын бір текті ортада тараған кезде толқын шебінің геометриялық пішіні өзгермейді. Егерде толқын мөлдір емес кедергілері бар немесе сыну көрсеткіші шұғыл өзгеретін аймақтары бар біртекті емес мөлдір ортада таралатын болса, онда толқын шебі бүлінеді, кеңістікте интенсивтіктің үлестірулері өзгереді. Осындай жағдайларда дифракция құбылысы пайда болады. Жалпы дифракция құбылысы деп жарықтың түзу сызықты таралудан кез-келген ауытқуын айтады. Дифракция құбылысы тек жарыққа ғана емес, басқа да толкындық процестерге тән құбылыс. Мысалы, дыбыс толқындары да жолында кездескен бөгетті айнала бұрылып таралады. Биік үйдің бір жағынан шыккан дыбыс оның екінші жағынан да естіледі, өйткені дыбыс толқыны үйдің бұрышына жетіп бұрылады да қалкаланып тұрған алқапқа барады, басқаша айтқанда дифракцияланады. Бұл ретте бір ескерте кететін нәрсе: жарықтың дифракция кәдімгі жағдайларда байқалмайды, оны тек ерекше жағдайларда ғана байқауға болады.
2.1 Дифракция құбылысы
Жарықтың дифракциясы бұл мөлдір емес кедергі шетімен тар саңылаудан өткендегі жарықтың толқындық табиғатымен байланысты жарықтың таралуында бақыланатын құбылыстардың жиынтығы. Әдетте жарық дифракциясы деп геометриялық оптика сипаттайтын жарықтың таралу заңдарының ауытқуын атайды. Дифракция құбылысы толқындық процестерге ортақ ал жарық үшін ерекшелігі; толқын ұзындығы бөгеттердің немесе саңылаудың өлшемдерінен көп кішілігінде. Дифракцияны бөгеттерден ара қашықтықтар едәуір үлкен болғанда ғана бақылауға болады.
Дифракция үғымы оптикада жарықтың түзу сызықты таралуы бұзылуымен байланыстырады. А.Зоммерфельд дифракцияға жарықтың шағылуы немесе сынуымен байланысты емес, түзу сызықты таралудан кез келген ауытқуы деген аныктама берген. Тар мағынасында дифракция деп толқынның бөгетті айналып өту құбылысын айтады. Мүндай құбылыстар ұзын толқындар үшін , мысалы, дыбыс толқындарф немесе су бетіндегі толқындар үшін жақсы белгілі. Толқын теориясында дифракция деп толқынның таралуына кедергі жолыққанда толқындық өрісте пайда болатын құыбылстардың барлық жиынтығын айтады.
Дифрракцияның принциптік маңызы, ол интерференция сияқты, жарықтың толқындық табиғатын дәлелдейді.
Дифракцияның практикалық мәні зор, өйткені ол кеңістікте жарықтың шоғырлану мүмкіндігін шектейді, оптикалық құралдың ажыратқыштық қабылетіне шектеу қояды, оптикалық кескіннің қалыптасуына әсер етеді
2.2. Гюйгенс принципі.
Дифракциялық құбылыстардың табиғатын ұғыну жарық жайында оны толқын ретінде қарастыратын көріністердің дамуымен байланысты. Осы жолдағы бірінші қадамды 17 ғасырдың аяғында голландия ғалымы Х.Гюйгенс жасады. Жарық бұл толқын деген болжамға сүйеніп ол жарықтың таралу механизмін ашатын идея ұсынды.
Гюйгенстің ойлауынша жарық жарық көзінен су бетіндегі толқынға ұқсас таралады; жарықтың ұйытқуы шебінің әрбір нүктесі екінші реттік сфералық толқын көзі болады. Келесі уақыт мезетіндегі толқын шебінің орнын екінші реттік толқындарды ораушы бет анықтайды. Гюйгенс принципі бойынша 3.1 суретте көрсетілген. Мұнда жарық ұйытқуының толқындық шебі, элементарлық екінші реттік толқындар, екінші реттік толқындарды ораушы бет ораушы көрсетілген. Осы принципті қолданып жарықтың шағылуы мен сынуы сияқты құбылыстар 3.2 суретте көрсетілген.
Толқындық ұйытқудың әрбір нүктесі бұлардан барлық жаққа таралатын сфералық толқындардың дербес көзі болады. Осы толқындар екінші реттік толқындар немесе Гюйгенстің элементар толқындары деп аталады. Қорытқы толқындық ұйытқу екінші реттік толқындардың қабаттасу нәтижесі деп қарастырылады. Гюйгенс тұжырымдаған осы принцип толқындық беттерді тұрғызу үшін геометриялық амал ғана. Барлық қолдануларында Гюйгенстің екінші реттік толқындары шын толқындар емес, осындай тұрғызулар үшін қолданылатын қосалқы сфералар ретінде алынады.
2.3. Гюйгенс Френель принципі
Френель тұжырымы бойынша , екінші реттік жартылай сфералық элементар толқындар когерентті болып табылады және экранның белгілі бір нүктесіндегі қорытқы қарқындылықты зерттеген кезде осы барлық екінші реттік толқындардың интеференциясын ескеру қажет. Гюйгенс Френель принципі бойынша жарық шығаратын беттің әрбір бөлігі екінші реттік жарық көзінің центрі ретінде қарастырылады. Гюйгенс Френель принципі жарық дифракциясының элементар теориясын құруға мүмкіндік береді. Қарапайым дифракциялық есептердің біреуін былайша тұжырымдауға болады. S нүктелік жарық көзі бар болсын. Осы жарық P нүктеде туғызатын жарық өрісін S және P нүктелері арасында жарықтың таралуына бөгет, мысалы тесігі бар қалқа немесе мөлдір емес кішкене дөңгелек қалқа бар болғанда табу керек болсын. 3.3 сурет
Гюйгенс Френель принципіне сәйкес ∑ толқындық беттің әрбір dꝹ элементі екінші реттік сфералық толқын көзі қызметін атқарады. 3.4 суретте а оның амплитудасы dꝹ элементінің шамасына ... жалғасы
АКАДЕМИК Е.А.БӨКЕТОВ АТЫНДАҒЫ ҚАРАҒАНДЫ УНИВЕРСИТЕТІ
ФИЗИКА-ТЕХНИКАЛЫҚ ФАКУЛЬТЕТІ
РЕФЕРАТ
Тақырып: Френель бипризмасы
ОРЫНДАҒАН: Қуаныш Ақерке
Жоспар
1.Кіріспе
2.Негізгі бөлім
2.1. Дифракция құбылысы
2.2. Гюйгенс принципі
2.3. Гюйгенс Френель принципі
2.4. Френель дифракциясы
2.5. Френель бипризмасы
3. Қорытынды
4..Пайдаланылған әдебиеттер
кіріспе
Электромагниттік толқын бір текті ортада тараған кезде толқын шебінің геометриялық пішіні өзгермейді. Егерде толқын мөлдір емес кедергілері бар немесе сыну көрсеткіші шұғыл өзгеретін аймақтары бар біртекті емес мөлдір ортада таралатын болса, онда толқын шебі бүлінеді, кеңістікте интенсивтіктің үлестірулері өзгереді. Осындай жағдайларда дифракция құбылысы пайда болады. Жалпы дифракция құбылысы деп жарықтың түзу сызықты таралудан кез-келген ауытқуын айтады. Дифракция құбылысы тек жарыққа ғана емес, басқа да толкындық процестерге тән құбылыс. Мысалы, дыбыс толқындары да жолында кездескен бөгетті айнала бұрылып таралады. Биік үйдің бір жағынан шыккан дыбыс оның екінші жағынан да естіледі, өйткені дыбыс толқыны үйдің бұрышына жетіп бұрылады да қалкаланып тұрған алқапқа барады, басқаша айтқанда дифракцияланады. Бұл ретте бір ескерте кететін нәрсе: жарықтың дифракция кәдімгі жағдайларда байқалмайды, оны тек ерекше жағдайларда ғана байқауға болады.
2.1 Дифракция құбылысы
Жарықтың дифракциясы бұл мөлдір емес кедергі шетімен тар саңылаудан өткендегі жарықтың толқындық табиғатымен байланысты жарықтың таралуында бақыланатын құбылыстардың жиынтығы. Әдетте жарық дифракциясы деп геометриялық оптика сипаттайтын жарықтың таралу заңдарының ауытқуын атайды. Дифракция құбылысы толқындық процестерге ортақ ал жарық үшін ерекшелігі; толқын ұзындығы бөгеттердің немесе саңылаудың өлшемдерінен көп кішілігінде. Дифракцияны бөгеттерден ара қашықтықтар едәуір үлкен болғанда ғана бақылауға болады.
Дифракция үғымы оптикада жарықтың түзу сызықты таралуы бұзылуымен байланыстырады. А.Зоммерфельд дифракцияға жарықтың шағылуы немесе сынуымен байланысты емес, түзу сызықты таралудан кез келген ауытқуы деген аныктама берген. Тар мағынасында дифракция деп толқынның бөгетті айналып өту құбылысын айтады. Мүндай құбылыстар ұзын толқындар үшін , мысалы, дыбыс толқындарф немесе су бетіндегі толқындар үшін жақсы белгілі. Толқын теориясында дифракция деп толқынның таралуына кедергі жолыққанда толқындық өрісте пайда болатын құыбылстардың барлық жиынтығын айтады.
Дифрракцияның принциптік маңызы, ол интерференция сияқты, жарықтың толқындық табиғатын дәлелдейді.
Дифракцияның практикалық мәні зор, өйткені ол кеңістікте жарықтың шоғырлану мүмкіндігін шектейді, оптикалық құралдың ажыратқыштық қабылетіне шектеу қояды, оптикалық кескіннің қалыптасуына әсер етеді
2.2. Гюйгенс принципі.
Дифракциялық құбылыстардың табиғатын ұғыну жарық жайында оны толқын ретінде қарастыратын көріністердің дамуымен байланысты. Осы жолдағы бірінші қадамды 17 ғасырдың аяғында голландия ғалымы Х.Гюйгенс жасады. Жарық бұл толқын деген болжамға сүйеніп ол жарықтың таралу механизмін ашатын идея ұсынды.
Гюйгенстің ойлауынша жарық жарық көзінен су бетіндегі толқынға ұқсас таралады; жарықтың ұйытқуы шебінің әрбір нүктесі екінші реттік сфералық толқын көзі болады. Келесі уақыт мезетіндегі толқын шебінің орнын екінші реттік толқындарды ораушы бет анықтайды. Гюйгенс принципі бойынша 3.1 суретте көрсетілген. Мұнда жарық ұйытқуының толқындық шебі, элементарлық екінші реттік толқындар, екінші реттік толқындарды ораушы бет ораушы көрсетілген. Осы принципті қолданып жарықтың шағылуы мен сынуы сияқты құбылыстар 3.2 суретте көрсетілген.
Толқындық ұйытқудың әрбір нүктесі бұлардан барлық жаққа таралатын сфералық толқындардың дербес көзі болады. Осы толқындар екінші реттік толқындар немесе Гюйгенстің элементар толқындары деп аталады. Қорытқы толқындық ұйытқу екінші реттік толқындардың қабаттасу нәтижесі деп қарастырылады. Гюйгенс тұжырымдаған осы принцип толқындық беттерді тұрғызу үшін геометриялық амал ғана. Барлық қолдануларында Гюйгенстің екінші реттік толқындары шын толқындар емес, осындай тұрғызулар үшін қолданылатын қосалқы сфералар ретінде алынады.
2.3. Гюйгенс Френель принципі
Френель тұжырымы бойынша , екінші реттік жартылай сфералық элементар толқындар когерентті болып табылады және экранның белгілі бір нүктесіндегі қорытқы қарқындылықты зерттеген кезде осы барлық екінші реттік толқындардың интеференциясын ескеру қажет. Гюйгенс Френель принципі бойынша жарық шығаратын беттің әрбір бөлігі екінші реттік жарық көзінің центрі ретінде қарастырылады. Гюйгенс Френель принципі жарық дифракциясының элементар теориясын құруға мүмкіндік береді. Қарапайым дифракциялық есептердің біреуін былайша тұжырымдауға болады. S нүктелік жарық көзі бар болсын. Осы жарық P нүктеде туғызатын жарық өрісін S және P нүктелері арасында жарықтың таралуына бөгет, мысалы тесігі бар қалқа немесе мөлдір емес кішкене дөңгелек қалқа бар болғанда табу керек болсын. 3.3 сурет
Гюйгенс Френель принципіне сәйкес ∑ толқындық беттің әрбір dꝹ элементі екінші реттік сфералық толқын көзі қызметін атқарады. 3.4 суретте а оның амплитудасы dꝹ элементінің шамасына ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz