Қостілділіктің ежелгі бастаулары

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі Қорқыт ата атындағы Қызылорда университеті Гуманитарлық-педагогикалық институт

Ақтолқын Тайырқызы ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Билингвизм құбылысы әлеуметтік лингвистикалық мәселелері 6В01725- «Шетел тілі: екі шетел тілі (ағылшын-араб)

Қызылорда, 2023

Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті Гуманитарлық-педагогикалық институты

«Қорғауға жіберілді»

«Шетел тілдері және аударма»

кафедрасының меңгерушісі, п. ғ. к

Ұ. Ө. Бекназарова

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Билингвизм құбылысы әлеуметтік лингвистикалық мәселелері 6В01725 - «шетел тілі: екі шетел тілі (ағылшын-араб)

Қызылорда, 2023

Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті Гуманитарлық-педагогикалық институты

Қазақ тілі мен әдебиеті және журналистика кафедрасы 6В02336-Филология білім беру бағдарламасы

Дипломдық жұмысты орындауға ТАПСЫРМА

Студент: Асылбек Бану Ғапурқызы

1. Жұмыс тақырыбы: Билингвизм құбылысы әлеуметтік лингвистикалық

құбылысы

Жоғары оқу орны бұйрығымен бекітілді. № « »20 ж.

2. Аяқталған жұмысты өткізу мерзімі « » 20 ж 3. Жұмыстың бастапқы мәліметтері: дипломдық жұмыстың бірінші

теориялық бөлімінде «Қазақстандағы жастардың тілдік сәйкестілігі (Алматы, 2021) атты авторлар ұжымымен шыққан монография, екінші практикалық бөлімде К. Өстеміровтің «Қазіргі педагогикалық технологиялар мен оқыту құралдары» (Алматы, 2007) және Ж. Қараевтың «Деңгейлеп саралап оқыту технологиясы» (Алматы, 2018) атты еңбектері негізге алынды.

4. Дипломдық жұмыста әзірленетін сұрақтар тізімі немесе дипломдық жұмыстың қысқаша мазмұны:

А) Дипломдық жұмыста мектеп оқушысына анықтама бере отырып, қазіргі мектеп оқушысының тілдік бағыт-бағдары жан-жақты айқындалады.

Б) Қазіргі жаңартылған білім мазмұны мен оның ерекшеліктеріне қарай баға берілді.

В) Қазақ тілін саралап-деңгейлеп оқыту әдістемесінің тиімділігі мен жаңалығын байыптап, деңгейлік тапсырмалардың сатысы бойынша оқушының өзіндік шығармашылық қабілеті, меңгерудің әр кезеңдегі деңгейіне өтіп отырған сайын ынта, мотив, белсенділік, білік пен дағды да өсіп отыратындығын дәлелдедік.

5. Ұсынылатын негізгі әдебиеттер:

1. Қазақстандағы жастардың тілдік сәйкестілігі. Монография. / Б. Қапалбек, А. Абасилов, Л. Ишанова, Қ. Слямбек, А. Қожахмет, А. Кеңес, Ж. Төлеужанова, А. Кенжеқожаева - Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты, 2021. -191 б.
2. «Белсенді оқу арқылы оқушылардың коммуникативтік дағдыларын дамыту» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы, I том. Атырау, 2021. -54 бет.
3. Аймауытов Ж. 5 томтық шығармалар жинағы. - «Ғылым», 1998-248б.

Дипломдық жұмысты дайындау

КЕСТЕСІ

қолы

НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

1. «Білім туралы» Қазақстан Республиксының 2007 жылғы 27 шілдедегі № 319- III Заңы (03. 05. 2022 ж. өзгертулер мен толықтырулармен) ;
2. «Педагог мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасының 2019 жылғы

27 желтоқсандағы № 293-VI ҚР Заңы (03. 05. 2022 ж. өзгертулер мен толықтырулармен) ;

3. «Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі Стратегиялық даму жоспарын бекіту және Қазақстан Республикасы Президентінің кейбір жарлықтарының күші жойылды деп тану туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2018 жылғы 15 ақпандағы No 636 Жарлығына өзгерістер еңгізу туралы (26. 02. 2021ж. өзгертулер мен толықтырулармен) ;
4. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2019 жылғы 27 желтоқсандағы No 988 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасында Білім беруді және ғылымды дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын бекіту туралы;
5. «Білім берудің барлық деңгейінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 604 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2021 жылғы23 шілдедегі № 362 бұйрығы;
6. Қазақстан Республикасының Президенті Қ. Тоқаевтың 2022 жылғы 16 наурыздағы Қазақстан халқына «Жаңа Қазақстан: жаңару мен жаңғыру жолы»;
7. Қорқыт ата атындағы университеттің Ғылыми кеңесінің шешімімен 29. 08. 2016 жылғы №2 хаттамамен бекітілген Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің Академиялық саясаты (өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы 2020 жылғы 15 желтоқсандағы № 5 хаттама, 2021 жылғы 29 қазандағы №

5 өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы хаттама, 2022 жылғы 19 қаңтардағы № 8 өзгерістер мен толықтырулар туралы хаттама) .

AНЫҚТAМAЛAP

Диплoмдық жұмыcтa кeлeci тepминдepгe cәйкec aнықтaмaлap қoлдaнылды: Әлеуметтік лингвистика - тілдің әлеуметтік табиғатын, қоғамдық қызметін, қоғам өміріндегі рөлін және оның дамуына әсер ететін факторлар мен оларды реттеу тетіктерін т. б. кең көлемдік проблемаларды кешенді түрде зерттейтін ғылыми пән.

Лингвистикалық әдістер - тіл білімі қолданылымын зерттеу амал- тәсілдерінің жүйесі.

Инновация ( жаңалық жарату ) - қазіргі ойлау үлгісі мен дәстүрлі таным ерекшелігіне ұқсамайтын жаңа ойлау жүйесін тауып шығару, кезектегі білім мен материалдық мүмкіндіктерді пайдалана отырып көнені өңдеу, бар нәрсені тіпті де жақсарту, кем нәрсені толықтыру, жаңа нәрсені тапқырлау, тың нәрсені байқау, жаңа зат, жаңа әдіс, жаңа жол, жаңа орта жаңалығымен өмірді жаңарту, сөйтіп адамға және адамзатқа бақыт жарату.

Диалог - (гр. διάλογος ) екі не бірнеше адамның кезектесіп сөйлесуі арқылы берілетін ауызекі тілдегі ерекше форма.

Критерий (гр. kriterion ) - орындалуы қандай да бір заңның немесе тәсілдің қолданушылығын қамтамасыз ететін шарт. Мөлшерлік бағаның өлшеуін таңдайтын белгі.

Мониторинг - белгілі бір нәрсенің жай - күйін бақылау, бағалау, талдау және болжау жүйесі, белгілі параметрлерді анықтаудағы бақылау құралы.

МАЗМҰНЫ

НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР 5

АНЫҚТАМА 6

КІРІСПЕ 8

1. «ҚОСТІЛДІЛІК» ҰҒЫМЫ: АНЫҚТАМАСЫ, ПАЙДА БОЛУ ЖОЛДАРЫ, ТҮРЛЕРІҚостілділік құбылысы, ерекшелігі, сипаттамасы 11Қостілділіктің пайда болуы, түрлері 20

Тарау бойынша тұжырым . . .

2. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ҚОСТІЛДІЛІК:ЕРЕКШЕЛІГІ, ТҮРЛЕРІҚазақ - ағылшын қостілділігі: оның тіл саясатындағы орны,

маңызы 27

2. Ағылшын тілін екінші шетел тілінде оқытудағы коммуникативтік құзырет негізі мақсат ретінде. 29
3. Оқушылардың сөйлесім дағдыларын дамытуға бағытталған коммуникативті жаттығулар. 37

Тарау бойынша тұжырым . . .

ҚОРЫТЫНДЫ 49

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 52

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Қостілділік мәселесін зерттеу ұзақ жылдар бойы жүргізіліп келеді. 20 ғасырдың 40-жылдарында анық пайда болған қостілділік, немесе қостілділік мәселелеріне қызығушылық тіл білімінің дамуы мен оны зерттеу әдістемесінің арқасында ғана емес, сонымен қатар онымен

байланысты ғылымдардың - әлеуметтану, психология, этнография жетістіктеріне де әсер етеді.

Алғаш рет «қос тілділік» ұғымын 1938 жылы В. А. Аврорин енгізіп, оған

«екі тілді бірдей меңгеру» деп анықтама береді. Бұл құбылыс қостілділік туралы алғашқы еңбектерден бастап белгілі бір тілдік құрылымды, игерілген белгілер жүйесін қарым-қатынас жағдайында пайдалана білуді (коммуникативтік

аспект) қамтитын күрделі, жүйелі ішкі тұлғалық формация ретінде

қарастырылғанын айта кету маңызды. Дәл осы құбылыстың күрделілігі оны зерттеудің күрделі сипатын анықтайды. «Қостілділік тиісті білім саласы өкілдерінің бірлескен күшімен кешенді синтетикалық талдауды қажет етеді».

Түрлі аспектідегі зерттеулер қостілділік мәселесінің дамуын толықтырады және тереңдетеді.

Әлеуметтік лингвистикалық аспект қостілділіктің негізгі компоненттерінің қалыптасуы мен өзара әрекеттесуіне, осы құбылыстың қалыптасуы мен дамуына әлеуметтік факторлардың әсерін зерттеумен,

сонымен қатар қостілділіктің қоғамдық өмірдегі рөлін анықтаумен байланысты. Әлеуметтік лингвистикалық аспект нақты лингвистикалық, яки интралингвистикалық аспектімен тығыз байланысты, ол қостілділіктің дамуы жағдайында ішкі құрылымдық процестерді сипаттауға арналған.

Психолингвистика өз назарын сөйлеу өндірісінің актілеріне аударады, онда белгілі бір тілді барлық көлемде меңгеру сапасы мен деңгейі көрінеді: лингвистикалық, сөйлеу және әлеуметтік-мәдени құзыреттілік.

Қостілділік мәселесінің ғылыми қалыптасуы кезең-кезеңімен жүзеге асады. Теориялық мәселе ретінде қостілділік, көптеген ғалымдардың

бақылаулары бойынша, 19 ғасырдың аяғында зерттеле бастады, дегенмен, әлеуметтік құбылыс ретінде оның ежелгі әлемге тереңірек енетін тамыры

бар. 19 ғасырдың аяғынан бастап лингвистикалық ойдың дамуымен қостілділік тіл білімі теориясының қарастыру пәніне айналды. Тіл ғалымдарының қызығушылығын тілдердің өзара әрекеттесу теориясына бұрған салыстырмалы- тарихи әдіс болып табылады.

Диплом жұмысының нысаны. Қостілділіктің әлеуметтік лингвистикалық мәселелерін зерттеу нысаны оқу мақсатымен

ұйымдастырылған қазақ-ағылышын қостілділігінің жеке тұлғалардың сөйлеу әрекетіндегі даму жолдары мен сатылары.

Диплом жұмысының мақсаты мен міндеттері. Мақсаты - қостілділік ұғымының мәнін түсіндіру. Тәжірибе жүзінде оқушылар арасында ауызша коммуникативтік құзыреттілікті дамыту әдістерін қолданып, тиімділігін

айқындау.

Осы мақсатқа жету үшін алдымызға төмендегідей міндеттерді қоямыз:

-«қостілділік» ұғымы: анықтамасы, сипаттамасы, пайда болуы мен ерекшеліктері;

-тіл саясатының рөлін және олардың қостілділік пен тіл өміріне әсер етуі;

-қазақ этностық қостілділігі, оның мәні мен маңызын қарастыру;

• ағылшын тілін қостілділіктің бір сыңары ретінде оқыту мен меңгерту;
• ағылшын тілі сабағында оқушыға тілді тез үйретуге арналған әдіс-тәсілдері, бағдарламаларды қолдану;
• оқушы тілін дамыту әдістемесінің ұтымдылығын эксперимент нәтижелеріне сүйеніп дәлелдеу.

Диплом жұмысының дереккөздері: Әлеуметтік лингвистикалық негізі ретінде белгілі ғалымдардың (Б. Хасанұлы, Э. Д. Сүлейменова, М. М. Копыленко, А. Е. Меккели, Е. И. Пассов, Г. Пальмер, Д. Кормос, З. Бейсембаева, Ф. Оразбаева) еңбектері, ой-пікірлері, тұжырымдары басшылыққа алынды. Жұмыстың

лингводидактикалық негізі ретінде қостілділік мәселесін психолингвистикалық, тілдік-методикалық қырынан зерттеген ғалымдардың (В. Ю. Розенцвейг,

Е. М. Верещагин, В. А. Бухбиндер, В. Штраусс, т. б) жұмыстарын пайдаландық.

Диплом жұмысының әдістері мен тәсілдері : Оқу саласындағы қазақ- ағылшын қостілділігіне әлеуметік-лингвистикалық мониторинг өткізу

барысында әлеуметтік- лингвистиканың талдау әдістері мен тәсілдерін қолдану, тұжырымдау, талдау, салыстыру.

Диплом жұмысының теориялық құндылығы : Дипломның теориялық құндылығы оның қостілділіктің әлеуметтік лингвистикалық мәселелері туралы теориялық негіздерін кеңейту, түсінуді тереңдету және жаңа білімдерді

қалыптастыру қабілетінде, әлеуметтік лингвистиканың кең саласына үлес қосуда және болашақ зерттеулерге, саясат пен тәжірибеге қатысты ақпарат беруде.

Диплом жұмысының практикалық маңызы : Дипломдық жұмыстың практикалық маңыздылығы оның теориялық білімді нақты нәтижелерге аудару қабілетінде, екітілді тұлғаларды қолдайтын, екі тілді қауымдастықтың әл-

ауқаты мен мүмкіндіктерін кеңейтуге ықпал ететін саясаттарға, тәжірибелерге және араласуға әсер ету қабілетінде жатыр. Сонымен қатар, екінші шетел тілі сабақтарында коммуникативті әдіс негізінде оқушылардың тілдесу

іскерліктерін дамытуға бағытталған жаттығулар кешені әзірленді.

Диплом жұмысының жаңалығы: -қостілділіктің шетел тілін оқытуда мәні мен мазмұны анықталды;

-екінші шетел тілін оқыту үдерісінде оқушылардың тілдесу іскерліктері мен дағдыларын дамыту жолдары анықталып ұсынылды;

-тәжірибе жүзінде әзірленген жаттығулардың тиімділігі тексерілді.

Қорғауға ұсынылатын тұжырымдар:

1. Дипломдық жұмыстың тұжырымдамасы қостілділікпен байланысты әлеуметтік лингвистикалық мәселелерді зерттеуге бағытталған.
2. Қостілділік жеке адамдардың немесе қауымдастықтың екі тілде сөйлеу және түсіну қабілетін білдіреді.
3. Қостілділік танымдық қабілеттерді арттыру және мәдени

хабардарлықты арттыру сияқты көптеген артықшылықтар әкелсе де, ол әлеуметтік лингвистикалық тұрғыдан бірнеше қиындықтарды тудырады.

4. Білім берудегі қостілділіктің әлеуметтік лингвистикалық мәселелеріне тілді меңгеру, тілдік сәйкестілік, тіл саясаты және қоғамның көзқарастары жатады.
5. Бұл міндеттерді шешу екі тілді студенттердің тілдік және мәдени әртүрлілігін мойындайтын және қолдайтын, тең білім беру мүмкіндіктерін көтеретін және қоғамда қостілділікке оң көзқарасты қалыптастыратын

кешенді тәсілді талап етеді.

6. Осы әлеуметтік лингвистикалық күрделіліктерді тану және шешу

арқылы педагогтар мен саясаткерлер қос тілді студенттер үшін тиімді білім беру ортасын құра алады.

Диплом жұмысының құрылымы : Диплом жұмысы кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттен тұрады.

«Қостілділік» ұғымы: анықтамасы, пайда болу жолдары, түрлері Қостілділік құбылысы, ерекшелігі, сипаттамасы

Ел егемендігінің басты атрибуттарының бірі мемлекеттік тіл болып табылады, сондықтан Қазақстан Республикасының барлық азаматтарының

мемлекеттік тілді меңгеруі еліміздің болашағын анықтауға айтарлықтай әсер ететініне күмән жоқ. Лингвистиканың әлеуметтік негізі-қоғам, қоғамдық сана

мен ойлау, әлеуметтік таным, әлеуметтік тыйым салу, әлеуметтік имидж, уақыт мәселесі, күнделікті өмір, тәжірибе болса, ал қоғам дамуының сипатын растау үшін тіл мен танымның тұжырымдамалық бірліктері қажет.

Әлеуметтік лингвистика немесе социолингвистика - тілдің әлеуметтік табиғатын, қоғамдық қызметін, қоғам өміріндегі рөлін және оның дамуына әсер ететін факторлар мен оларды реттеу тетіктерін т. б. кең көлемдік

проблемаларды кешенді түрде зерттейтін ғылыми пән.

Әлеуметтік лингвистиканың зерттейтін проблемаларының біріне тілдің барлық құрылым деңгейлеріндегі әлеуметтік сараланулары жатады. Тілдің

әлеуметтік саралануы көпқырлы болып келеді. Ол әлеуметтік құрылымның түрлерімен байланысты стартификациялық саралануды да, әлеуметтік көп түрлілігімен болатын жағдаятты саралануды да қамтиды. Осы мәселеге тығыз байланысты болып келетін «тіл және ұлт» мәселесін зерттеуде әлеуметтік лингвистика қазіргі тіл білімінде қарастырылатын тарихи, экономикалық және саяси жағдайларға байланысты пайда болған ұлттық тіл категориясына

сүйенеді т. б.

Лексикалық қор мен грамматикаға негізделген тілдік білім беру

әдістемесі тілдің ішкі құрылымының сипатын белгілейді және сөздер мен

синтаксистік құрылымдарды қолдану ережелер жүйесін қамтамасыз етеді. Ал нақты тілді қолдану сөйлеушінің әлеуметтік сипаттамаларымен және тілдік

қарым-қатынас жағдайында пайда болатын жағдайлармен реттеледі. Сондықтан тілді үйрену кезінде тіл ережелерімен, нұсқаулармен және ұсыныстармен қатар әртүрлі сыртқы факторларды ескеру қажет. Әлеуметтік лингвистикалық

мағлұмат ұлттық тіл саясатын құрайтын мәселелер мен шараларды қарастыруда да маңызды.

Көпұлтты елдердегі тіл саясаты әртүрлі этникалық топтардың қалыпты жағдайда қатар өмір сүруін қамтамасыз етеді, сондай-ақ қоғамда этносаралық толеранттылықтың қалыптасуына және интеграциялық процестердің дамуына ықпал етеді. Адамдар арасындағы саяси, мәдени және әлеуметтік

қатынастардың дамуымен тілдің коммуникативті қызметі де

декоммунизацияланады, бұл, әрине, екі тілділік мәселесіне әкеледі.

Монолингвизм деп- бір тілде сөйлеу, түсіну және тек бір тілді қолдану қабілетін айтады. Бұл - тұлғаның ана тілі, яғни бізде қазақ тілі.

Ана тілі - алдымен психолингвистикалық құбылыс. Сондай-ақ ана тілін әлеуметтік лингвистикалық, лингвистикалық, тарихи-этникалық,

демографиялық, пәлсапалық, заңнамалық, экономикалық, географиялық, педагогикалық, саясаттануға байланысты толық сипат беріп, ғылыми түсінік беруге болады. Тілдік қатынас тұрғысынан, ана тілі деп - бүкіл тіл атаулыдан

ішкі құрылыс ерекшеліктері арқылы дараланатын, белгілі бір халықпен нақты кеңістікте тарихи бірге жасаушы, оның төл мәдениетін ұрпақтан-ұрпаққа үздіксіз жеткізуші, сол халық тұрғындарына түгел және жан-жақты қызмет

ететін ұлтішілік және ұлтаралық қарым-қатынас құралы болып табылады.

Көптілділік - нақты тұлға, ұжым, халықтың немесе әлеуметтің белгілі бір қоғамда қарым-қатынас үдерісіне қажет болған жағдайда үш түрлі тілді қатар қолдану құбылысы болып табылады. Қазақстанда қалыптасып келе

жатқан үштілділіктің, үшінші тілі - ағылшын тілі. Ол - негізгі ағылшындардың тілі, кейіннен американдардың қарым-қатынас құралы болып қалыптасқан тіл.

Бұл тіл - Ұлыбритания мен АҚШ-тың ресми тілі. Ол - БҰҰ-ның ресми

тілдерінің бірі, Ирландия, Канада мен Мальтаның екі ресми тілінің бірі, сондай- ақ, Аустралия мен Жаңа Зеландияның ресми тілі. Ағылшын тілі тағы Азия

елдерінің (Оңтүстік Африка Республикасы, Нигерия Федеративті Республикасы, Гана Республикасы, Танзания Біріккен Республикасы) ресми тілі ретінде пайдаланылады. Ағылшын тілі - ағылшын халқының тілі.

Ағылшынның жалпы саны - 48, 5 млн. адам, соның ішінде: Ұлыбританияда 940 мың, АҚШ-та 650 мың, Оңтүстік Африкада 230 мың, Индияда 200 мың, Жаңа Зеландияда 188 мың ағылышын тұрады.

Қостілділік (латынша:bi-қос, lingua-тіл) - халықтың белгілі бір топтарының екі тілде өзін түсіндіре алуы.

Қостілділік құбылысы сирек кездеседі деп саналады, бірақ бұл миф.

Дүние жүзіндегі халықтың 43%-ға жуығы екі тілді, ал 17%-ы көптілді - яғни олар екі тілден артық сөйлейді.

Қостілділік-бұл қоғам мен жеке адамдардың өмірінде маңызды функцияны атқаратын адамзат тарихында пайда болған құбылыс. Бұл

адамдарға бірнеше тілді және мәдени контекстерде қарым-қатынас жасауға және өзара әрекеттесуге мүмкіндік беретін екі немесе одан да көп тілді жетік пайдалану мүмкіндігін білдіреді.

Дүние жүзіндегі әртүрлі аймақтар мен қауымдастықтарда қостілділіктің таралуы әртүрлі. Кейбір елдерде, мысалы, Швейцария, Канада және Бельгияда қостілділік ұлттық бірегейлік пен ресми саясаттың ажырамас бөлігі болып

табылады. Басқа аймақтарда қостілділік тарихи факторларға, отарлауға, иммиграцияға немесе жаһандануға байланысты туындайды.

В. Ю. Розенцвейг қостілділікті екі тілде меңгеру ретінде, қарым-қатынас жағдаятына байланысты бір тілден екіншісіне ұдайы ауысу ретінде анықтайды. Ал У. Вайнрайх болса билингвизм құбылысын екі тілді кезек-кезек қолдану практикасы ретінде, ал оны жүзеге асыратындарды билингв ретінде анықтайды. [1, 25-60 бб. ]

Сонымен қатар, қазіргі әлем және оның ақпараттық дамуы, әлемдіу әкономиканың жаһандануы елдер мен халықтардың өзара тығыз қарым-

қатынасқа ұмтылуына, олардың халықтарының мәдениеттерінің бір-бірімен етене араласуына алып келеді. Кем дегенде бір шет тілін білу-қазіргі

ақпараттық қоғамның өзекті талабы.

Кез-келген дерлік көпұлтты мемлекет азаматтардың коммуниканивті өзара әрекеттесу жүйесін құру үшін қолданылатын бір ортақ тілді енгізуді

талап етеді. Сонымен қатар, елде көптеген ұлттар мен ұлыстар және олар

сөйлейтін тілдер болуы мүмкін. Сол себепті басқа азаматтармен тіл табысуға, қандай да бір мәселені шешуге, көмек сұрауға жеткілікті екінші тілді

меңгергені абзал.

Қостілділіктің қажеттілігі келесі факторлармен түсіндіріледі: 1. Жаһандану үрдістері

2. Мемлекеттің көпұлтты болуы
3. Дүние жүзі халықтарының мәдени жақындасуы 4. Туризмнің өзектілігін арттыру және халықтың көші-қоны

5. Шет тілін меңгеру әлеуметтік және мәдени мүмкіндіктер ашады, тұлғаның дамуы, кәсіби биіктерге жетуге, жалпы интеллектуалдық және басқа да даму бағыттарының деңгейін көтеруге ықпал етеді.

Қостілділіктің әлеуметтік мәніне келетін болсақ, ол бүгінгі таңда оның әлеуметтік-экономикалық қатынастардың барлық спектрін сүйемелдейтін,

әлеуметтік шындықтың барлық аспектлерін қамтитын және заманауи

ақпараттық кеңістікте ақпараттық ресурстарды пайдалану мәселелерін шешеді.

Қостілділіктің функционалдық маңыздылығы оның коммуникативтік өзара әрекеттесу мүмкіндіктерін арттыруында, әртүрлі ұлттар мен халықтар өкілдерінің қарым-қатынас мәселелерін жоюында. Сонымен қатар қостілділік ана тілі мен мәдениетінің сақталуына оң әсерін тигізіп, өз мәдениетінен, салт- дәстүрінен, әдет-ғұрпынан қол үзбей, қоғамдық қатынастардың толыққанды қатысушысы болуына ықпал етеді.

Қостілділік- жеке тұлғаның, әлеуметтік саланың, мемлекеттің және дүниенің өнімді дамуының қажетті шарты.

Қостілділік тұлға дамуының әртүрлі жас кезеңдерінде әртүрлі

тәсілдермен қалыптасады. Оның даму деңгейлері үш жаста, он жаста, жиырма жаста бірдей бола алмайды.

Әрине, қостілділіктің шынайы себептері әлеуметтік-тарихи сипатқа ие және белгілі бір мәдени-тарихи контекстпен байланысты. Сондықтан қостілділікті таза лингвистикалық зерттеу оның нақты формалары мен

... жалғасы

Тілдік сәйкестіліктің орнығуындағы ана тілінің маңызы

Психодиагностиканың даму тарихы

Қостілділіктің дамуы және өрістеуі көпұлтты қоғам қажеттілігі

Микроәлеуметтік қауымдастықтағы қазақ, орыс тілдерінің қызметі

Ана тілінің көптілділік ортада ұлттық кодты сақтаудағы рөлі

Тілдік қасиеттеріне байланысты студенттердің өзін - өзі сәйкестендіруі

Әлеуметтік-тілдік зерттеу тілдің қоғамдағы рөлі мен орнын нақтылайды

Қостілділіктің шетел тілін оқытуда мәні мен мазмұны

Билингв орыстардың қазақша сөйлеу тіліндегі интерференция көріністері

Психология ғылымының тарихы

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс