Акустикалық шуды өлшеу

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

М.Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті КЕ АҚ

Өнер және Спорт факультеті

НВП ФКС кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Психология пәні бойынша

Тақырыбы: Жарықшықты қол гранаталарының құрылысы, ұрыстық қасиеті

Білімгер ___________________________ Тобы___ _________ ___________________
аты-жөні қолы
Жетекші____________________________ __________ ________________________ __
қызметі аты-жөні
Қорғауға жіберілді ____________________20____ж. __ _____________________
қолы

Жұмыс қорғалды __________________20__ж. бағасы ____________________
жазбаша
Комиссия мүшелері: _________________________ _____ ______________________
аты-жөні қолы

______________________________ ___ ___________________
аты-жөні қолы

______________________________ ____ __________________
аты-жөні қолы

Тараз 20___
М.Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті КЕ АҚ
Әлеуметтік психология кафедрасы
6В11117 тобының білімгеріне _Тоқбай А.___курстық жоба(жұмыс)
аты-жөні
Психология пәні бойынша
ТАПСЫРМА
1.Тақырыбы_________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ____________________
2. Тапсырманың арнайы нұсқауы ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ _____________________
3. Есепке-түсініктеме жазбаларының негізгі тараула - ры (жұмыстары)
Орындау кестесі

Көлемі, %
Орындау уақыты

5. Жобаның (жұмысты) жинақтау мерзімі

6. Қорғау

Кафедра мәжілісінде бекітілген ___________________20___ ж. хаттама № ______
Жетекшісі:
_____________________ _____________ ________ __________________________ _
қызметі қолы аты-жөні

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
ТЕХНИКАЛЫҚ-ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕМЕ ... ... ... ... ... ... .. .6
1.1 Тапсырманы шешудің аналитикалық шолуы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .6
1.2 Акустикалық шуды өлшеу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
II. ШУМОМЕР ҚҰРЫЛЫСЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
2.1 Шкала бойынша шумомер сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
2.2 Бит - 003 типті ұшқынға қауіпсіз шумомер өлшегіш. Схеманы әзірлеу және есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20

Кіріспе

Шумомер-бұл уақыт пен спектрлік сипаттамалардың күрделілігімен ерекшеленетін әртүрлі физикалық сипаттағы тұрақсыз тербелістер. Шу - қоршаған ортаның физикалық ластану факторларының бірі. Көзіне қарай ол мыналарға бөлінеді: механикалық, аэродинамикалық, Гидромеханикалық, электромагниттік; сәулелену жиілігі бойынша - төмен жиілікті (400 Гц-тен төмен жиілік диапазоны), орташа жиілікті (400-ден 1000 Гц-ке дейінгі жиілік диапазоны), жоғары жиілікті (1000 Гц-тен жоғары жиілік диапазоны). Шудың қарқынды әсері есту мүшесінде ағзаның нақты реакциясын құрайтын өзгерістерді тудырады. Есту жүйесінің бейімделу процесі есту сезімталдығының шегінің жоғарылауымен көрінеді. Ұзақ мерзімді акустикалық әсер ету кезінде есту шектерінің жоғарылауы қалыптасады, алдымен бастапқы деңгейге баяу оралады (есту шаршауы), содан кейін келесі Шу әсерінің басталуына дейін сақталады (есту шегінің тұрақтымещысуы). Шудың қарқындылығын көрсету үшін шартты логарифмдік бірлік-децибел қолданылады.
Шу өлшегіш-шудың (дыбыстың) дыбыс деңгейін объективті өлшеуге арналған құрал. Құрылғының жалпы схемасы оның қасиеттері адам құлағының қасиеттеріне жақындайтындай етіп таңдалады. Құлақтың сезімталдығы дыбыс жиілігіне байланысты және бұл тәуелділіктің көрінісі өлшенетін шудың (дыбыстың) қарқындылығының өзгеруімен өзгереді. Сондықтан, стандартты түрде оларда жиілік сипаттамасының қажетті формасын қамтамасыз ететін бірнеше сүзгі жиынтығы бар: А сүзгісі - төмен көлемде, в сүзгісі - орташа көлемде және С - үлкен көлемде қолданылады.
ГОСТ 17187 сәйкес дәлдік бойынша Шу өлшегіштер 0, 1, 2 және 3 төрт сыныпқа бөлінеді. 0-сыныпты Шу өлшегіштер үлгілі өлшеу құралдары ретінде пайдаланылады; 1 - сыныпты аспаптар-зертханалық және заттай өлшеулер үшін; 2 - техникалық өлшеулер үшін; 3-бағдарлы өлшеулер үшін. Аспаптардың әр класы жиіліктер бойынша өлшеу диапазонына сәйкес келеді: 0 және 1 сыныптардың Шу өлшегіштері 20 Гц - тен 18 кГц - ке дейін, 2 класс-20 Гц-тен 8 кГц-ке дейін, 3 класс-31,5 Гц-тен 8 кГц-ке дейін жиілік диапазонына есептелген.
Сонымен, біз неге шуды өлшеуіміз керек?
Ғалымдардың зерттеулері шудың ластануы адам денсаулығына әсер ететін ең қауіпті факторлардың бірі екенін көрсетті. Ластанудың бұл түрі жұмыс орындарында, елді мекендерде және басқа жерлерде табиғи шу деңгейінің жоғарылауы және дыбыстық сипаттамалардың қалыптан тыс өзгеруі деп түсініледі. Шу көзі-көлік жұмысы, ұшақтар шығаратын шу, өнеркәсіптік құрылғылардың, тұрмыстық техниканың жұмысы және басқа себептер. Дыбыстың адамға тітіркендіргіш әсері оның қарқындылығына, спектріне және әсер ету ұзақтығына байланысты. Ең үлкен тітіркену 3000-5000 Гц жиілік диапазонында шуды тудырады. Қорқыныш, үрей күйі 6-8 Гц жиіліктегі инфрақызыл дыбысты тудырады.
Шудың қарқындылығына 90-100 дБ жеткенде адамның шаршауының жоғарылауы, ақыл-ой белсенділігінің төмендеуі, еңбек өнімділігінің төмендеуі (40-70% дейін), Физикалық және жүйке ауруларына бейімділік (асқазан жарасы, гипертония және т.б.) байқалады. Өте қатты шу (110 дБ-ден жоғары) шудың "мас болуына"әкеледі. Шудың қарқындылығы 140-145 дБ болса, мұрын мен тамақтың жұмсақ тіндерінде, бас сүйектері мен тістерінде тербелістер пайда болады. 160 дБ-ден жоғары шу деңгейінде құлақ қалқанының жарылуы мүмкін. Шудың ең қауіпті ұзақ әсері, онда Шу ауруының дамуы мүмкін-есту мүшесінің, орталық жүйке және жүрек-тамыр жүйелерінің басым зақымдануы бар дененің жалпы ауруы.

1.ТЕХНИКАЛЫҚ-ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕМЕ

1.1 Тапсырманы шешудің аналитикалық шолуы

Шу өлшегіштерге бірнеше талаптар қойылады.
1. Онда кем дегенде а түзету схемасының болуы.
2. Онда жиілікті шуды талдаудың техникалық құралдарының болуы. Шуды жиіліктік талдауды тек мамандандырылған спектрлік анализаторлар арқылы икемді түрде жүргізуге болады, олар әдетте өте қымбат. Іс жүзінде олар әдетте октавалық жиілік диапазонындағы шуды талдаумен шектеледі және қазіргі заманғы дәл Шу өлшегіштердің көпшілігінде мұндай талдауға мүмкіндік беретін кірістірілген октавалық жолақ сүзгілері бар. Кірістірілген октавалық сүзгілері бар Шу өлшегіштер, әрине, спектр анализаторларына қарағанда арзанырақ.
3. Жабдық дәл болуы керек және параметрлердің тұрақтылығы жақсы болуы керек. Мұнда да проблемалар туындауы мүмкін, өйткені барлық (тіпті салыстырмалы түрде қымбат) Шу өлшегіштер жоғары сапалы, жоғары сезімтал микрофондармен жабдықталмаған және өлшеу трактісі енгізген өзіндік шу деңгейі өте төмен.Дыбыс деңгейін объективті өлшеуге арналған құрылғылар Шу өлшегіштер деп аталады. Шу өлшегіштер-дыбыс қысымының тербелістерін дыбыс қысымының деңгейіне сәйкес көрсеткіштерге түрлендіру үшін қолданылатын өлшеу құралдары. Шу өлшегіштер үй-жайлардың дыбыс оқшаулауының тиімділігін талдау саласында кең таралған. Бұл құрылғылар жұмыс орындарында да, тұрғын үй-жайларда да санитарлық нормалардың талаптарын растау үшін, сондай-ақ әртүрлі механизмдер мен бұйымдарды зерттеу және сынау кезінде қолданылады. Дегенмен, шуды өлшейтін кез келген құрылғы Шу өлшегіш емес. Бұл құрылғыларға қойылатын талаптарды белгілейтін ресейлік және халықаралық стандарттар бар. Ресейде ГОСТ 17187-81 кеңестік стандарты әлі де қолданылады. Еуропа елдерінде Шу өлшегіштерге арналған стандарттар бар, бірақ олардың барлығы ГОСТ 17187-81-ге ұқсас. АҚШ-та ansi (атап айтқанда ANSI S1.4) стандарттары қолданылатын, еуропалық стандарттардан айтарлықтай ерекшеленетін АҚШ бар.
Шу өлшегіште бағытталмаған микрофон, күшейткіш, түзету сүзгілері, детектор, интегратор (интегралды Шу өлшегіштер үшін) және индикатор бар.
Жұмыс принципі Құлақтың сезімталдығы дыбыс жиілігіне де, оның қарқындылығына да байланысты болғандықтан, Шу өлшегіште әртүрлі Шу қарқындылығына жауап беретін бірнеше сүзгі жинақтары қолданылады. Бұл сүзгілер берілген дыбыс қуатында құлақтың жиілігін имитациялауға мүмкіндік береді. Бұл сүзгілер деп аталады A, B, C, D. олардың амплитудалық-жиілік сипаттамалары ГОСТ 17187-81 стандартында келтірілген. А сүзгісі әлсіз Шу деңгейінде "ортаңғы құлақтың" АХХ - на сәйкес келеді, B сүзгісі күшті шу деңгейінде. D сүзгісі авиациялық шуды бағалауға арналған. Қазіргі уақытта шуды қалыпқа келтіру үшін тек А және С сүзгілері қолданылады (соңғысы шудың ең жоғары деңгейін бағалау үшін). Шу өлшегіштердегі стандарттардың соңғы нұсқалары B және D сүзгілеріне қойылатын талаптарды белгілемейді.Дұрыс сандық бағалауды алу жолындағы басты мәселе адам факторы болды, өйткені Шу таза физикалық емес, психофизиологиялық құбылыс. Сондықтан шуды сандық бағалау үшін құбылыстың физикалық қасиеттерін ғана емес, оны адамның қабылдауы мен ағзаға әсерін де ескеру қажет болды. Шынында да, адамның құлағы, электроника тұрғысынан, дыбыстық тербелістердің сызықтық емес түрлендіргіші болып табылады және күрделі жолақты сүзгінің рөлін атқарады (тіпті бүкіл сүзгілер кешені): субъективті қабылдауда дыбыстық қысымның деңгейі бірдей төмен жиілікті, орташа жиілікті және жоғары жиілікті тоналды дыбыстардың көлемі әр түрлі болады (орташа жиіліктің үні төмен және жоғары жиілікті тондардан гөрі қатты көрінеді). Шудың психофизикасын оның сандық бағалауында қалай ескеру керек деген сұраққа жауап тек тәжірибелік жолмен алынуы әбден мүмкін. 30-жылдардың басында американдық ғалымдар тобы дыбыстың субъективті көлемінің оның жиілігіне тәуелділігі туралы маңызды практикалық зерттеулер жүргізді. Бұл зерттеулердің нәтижесі бірдей қатты болып көрінетін таза тондар үшін дыбыс қарқындылығы деңгейлерінің айырмашылығын көрсететін қисықтар тобы болды. Болашақта бұл қисықтар көлемдік контурлар деп аталды (екінші атауы - Флетчер-Мэнсон қисықтары).

1-сурет-бірдей көлемдегі контурлар

Бірдей көлемдегі контурлар негізінде (дәлірек айтсақ, 40, 70 және 100 дБ деңгейлеріне сәйкес келетін контурлар) зерттеу тәжірибесіне адамның дыбысты қабылдау ерекшеліктерін ескеру және шуды толық жиілікті талдаудың орнына қарапайым бір сандық сипаттаманы алу үшін дыбыстық қысым деңгейлерін жиілікті түзетудің үш әдісін енгізу ұсынылды (октавалық немесе үшінші октавалық жиілік жолақтарында) немесе оған қосымша. Енді бұл үш әдіс A, B және C түзету (өлшеу) жиілік сипаттамалары деп аталады.

2-сурет-A, B және C түзету тізбектерінің жиілік сипаттамалары

Bruel&Kjaer type 2203 "қартты" қарастырайық, ол сенімді аналогтық құрылғы болып табылады, жиырма жылға жуық жұмыс өтілін бір ескертусіз сәтті "жыртып тастады".
ГОСТ 17187-71 бойынша дәлдіктің 1-сыныбына сәйкес келеді және өлшеу құралдарының мемлекеттік тізіліміне енгізілген, өлшеу трактінің сапасы бойынша эталондық кернеудің ішкі көзін жедел калибрлеуге мүмкіндік береді, Bruel&Kjaer және Larson Davis ең заманауи Шу өлшегіштерінен көп кем түспейді.
Бұл құрылғыны таңдауда шешуші рөл атқарған тағы бір маңызды мәселе бар: біздің Шу өлшегіш VIP жиынтығының бөлігі болды, ол Шу өлшегіштің өзінен басқа, қосымша октавалық және үшінші октавалық сүзгілер жиынтығын-тиісінше 1613 және 1616 типтерін қамтиды.
Әрине, тек өлшеу құралы (тіпті ең заманауи және жоғары дәлдіктегі болса да) жақсы тексерілген өлшеу әдістемесінсіз, басқаша айтқанда, ойластырылған және сапалы экспериментсіз пайдасыз ойыншық болады. Әрі қарай, өлшеу әдісін қарастырыңыз.
Адамның дыбысты қабылдауы (естілетін жиілік диапазонының серпімді толқындары) негізінен субъективті және қабылданған дыбыстық тербелістердің қарқындылығы мен жиілігіне байланысты. Техногендік және табиғи дыбыстар мен шулардың қарқындылығының (деңгейінің) объективті және субъективті сезімдері арасындағы сәйкестікті құру үшін арнайы құрылғылар - Шу өлшегіштер (ШМ) қолданылады, олардың жиілік сипаттамалары есту сезімталдығының қисықтарымен сәйкес келеді. Сонымен, төмен және жоғары жиіліктер құлақ ең сезімтал орташа (700 - 5000 Гц) қарағанда әлсіз күшейеді. Қажетті түзету дәрежесі өлшенетін дыбыс немесе шу деңгейіне (қарқындылығына) байланысты.
Акустикалық шудың көзі қатты, сұйық және газ тәрізді ортадағы кез-келген (әдетте жағымсыз) механикалық тербелістер болуы мүмкін. Тербелістерден, қатты денелердің соқтығысуынан (машиналардың, машиналардың және т. б. Шу) туындаған механикалық шуды, қысымның ауытқуы (реактивті қозғалтқыш ағынының шуы) салдарынан газдың немесе сұйықтықтың турбулентті ағындарында пайда болатын гидро немесе аэродинамикалық шуды, жану процесінде газ тығыздығының ауытқуына, сондай - ақ қысымның күрт жоғарылауына байланысты термодинамикалық шуды ажыратыңыз (егер бұл GRB болса). Gorenje жарылыс, электр разряды), кавитация кезінде сұйықтықтардағы газ қуыстары мен көпіршіктерді тұншықтырумен байланысты кавитациялық Шу.
Құлақтың сезімталдығы дыбыс жиілігіне байланысты және бұл тәуелділіктің көрінісі өлшенетін шудың (дыбыстың) қарқындылығының өзгеруімен өзгереді. Сондықтан, SM-де үш дыбыс деңгейінде жиілік сипаттамасының қажетті формасын қамтамасыз ететін үш сүзгі жиынтығы бар. А шкаласы төмен дыбыс деңгейіндегі сипаттамаға сәйкес келеді ~ 40 фон (20 - 55 фон диапазонында қолданылады), в шкаласы - орташа дыбыс деңгейі ~ 70 фон (55 - 85 фон) және С шкаласы - үлкен көлем (85 - 140 фон). Жоғары көлемдегі сипаттама 3.0 - 8000 Гц жиілік диапазонында біркелкі. А шкаласы кез-келген көлемде а, яғни дБ (А) деп белгіленген децибелмен көрсетілген дыбыс деңгейін өлшеу үшін де қолданылады. ДБ (А) дыбыс деңгейі өнеркәсіпте, тұрғын үйлерде және көлікте Шу көлемін нормалау кезінде қолданылады.
Шу өлшегіштің көрсеткіштері мен естудің субъективті қасиеттері арасындағы сәйкестік үшін есептегіштің уақыт константасын есту органының инерциясымен, сондай-ақ өлшенетін шудың (дыбыстың) уақыт сипаттамаларымен үйлестіру маңызды. Шың мәндерін өлшеу кезінде "20 мс" Т қолданылады, ал орташа квадратты өлшеу кезінде - Т 0,2-1 С аралығында реттеледі.:

L = 20 lg (RRO).

мұндағы р-түзетумен өлшенетін сигнал үшін дыбыстық қысымның орташа квадраттық мәні; ро-2 *10-5 Па-ға тең стандартты дыбыстық қысым.
Бастау уақыты (- 6 - дан-3-ке дейін);
Өмір сүру уақыты (log tc - 3-тен 3-ке дейін);
Деградация уақыты (log td - 6 - дан-3-ке дейін);
Оңтайлы көрініс уақыты (log tk - 1-ден 1-ге дейін).
Диаграмма:

3-сурет-әсерді техникалық іске асыру

Өнеркәсіпте шығарылатын Шу өлшегіштердің өлшенетін деңгейлерінің диапазоны 16 - 134дб, әртүрлі шкалалар санына бөлінеді. Олар акустикалық және электрлік калибрлеу құралдарымен жабдықталған және портативті құрылғылар түрінде жасалады. Көбінесе Шу өлшегіштер шудың орташа спектрлік сипаттамаларын өлшеу үшін сүзгілермен бірге қолданылады.
Шуды өлшеуге арналған кез - келген құрал дыбыстық тербелістерді электрлік сигнал-микрофонға айналдыруға мүмкіндік беретін құрылғыны қамтуы керек.
Микрофонда дыбыстық тербелістер электрлік сигналдарға айналған кезде әртүрлі өзара байланысты физикалық процестер жүреді. Осыған сәйкес микрофонды бірқатар функционалды сілтемелер ретінде қарастыруға болады.
Бірінші сілтеме-акустикалық, дыбыс толқындарының қабылдағышы. Дыбыс көзі тудыратын дыбыстық (тербелмелі) қысым акустикалық кіріске (немесе кірістерге) әсер етеді. Қабылдағыш пен дыбыс өрісінің өзара әрекеттесуі нәтижесінде дыбыстық сигналдың жиілігіне, микрофон корпусының өлшемі мен пішініне және оның акустикалық кірістеріне, олардың арасындағы қашықтыққа, микрофонның акустикалық осіне қатысты дыбыс толқынының түсу бұрышына, дыбыс өрісінің сипатына байланысты механикалық күш пайда болады. Қабылдағыштың түрі бағдарлау сипаттамасы (ХН) сияқты маңызды параметрді анықтайды.
Екінші буын - акустикалық-механикалық, ол қабылдағыш қалыптастыратын күш жиіліктерінің берілген диапазонында тербелмелі жылдамдық шамасымен (динамикалық микрофондар үшін) немесе микрофонның электромеханикалық түрлендіргішінің жылжымалы элементінің орын ауыстыруымен (конденсаторлар үшін) сәйкестендіруге қызмет етеді. Бұл байланыстың қасиеттері оған кіретін акустикалық-механикалық элементтердің өзара орналасуымен, шамасымен және жиілігіне тәуелділігімен анықталады, олар құрылымдық жағынан микрофон капсуласының ішінде орналасқан әртүрлі саңылаулар, саңылаулар, тесіктер, көлемдер, кеуекті элементтер болып табылады. Бұл сілтеме микрофонның сезімталдығының (ЧХ) жиілік реакциясын анықтайды және жиіліктің кең диапазонында ХН түзілуіне айтарлықтай көмектеседі.
Үшінші буын - электромеханикалық, генератор режимінде микрофонда жұмыс істейтін және жылжымалы элементтің механикалық тербелісін (оның жылдамдығы немесемещысуы) электр қозғаушы күшке (ЭҚК) түрлендіретін электромеханикалық түрлендіргіш. Түрлендіргіштің тиімділігі электромеханикалық байланыс коэффициентімен сипатталады. Түрлендіргіш микрофонның сезімталдығын анықтайды.
Төртінші буын - электрлік. Ол түрлендіргішті кейінгі күшейткіш құрылғымен сәйкестендіру функциясын орындайды (мысалы, конденсаторлық микрофондарда капсуланың үлкен сыйымдылық кедергісін кейінгі күшейткіштің салыстырмалы түрде төмен ток кірісіне сәйкестендіреді). Кейбір микрофон модельдерінде Электрлік байланыс микрофондардың жиілігін де реттейді.
Қабылдағыш пен түрлендіргіштің түрлері микрофондардың анықтаушы буындары болып табылады. Акустикалық-механикалық және электрлік байланыстар сәйкес келеді, олардың негізгі міндеті пайдалы сигналдың минималды жоғалуын қамтамасыз ету және шығыс сигналының қажетті жиілігін алу болып табылады.
Микрофондар әдетте үш негізгі белгі бойынша жіктеледі: қабылдағыш түрі, түрлендіргіш түрі және мақсаты (пайдалану шарттары).

1.2 Акустикалық шуды өлшеу

Миниатюралық Шу өлшегіштер шу деңгейін жылдам өлшеуге арналған. Миниатюралық Шу өлшегіштердің схемалық шешімдері ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.