Тәжірибелік колибактериозбен ауыратын тауықтардың ішек микробиопенозына Лактофторхиннің әртүрлі дозаларының әсері
Translated from Russian to Kazakh - www.onlinedoctranslator.com
Translated from Russian to Kazakh - www.onlinedoctranslator.com
Қазақстан Республикалары ауылы Шаруашылдық Лига министрі
KEAQ Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті
коммерциялық эмес акционер
Ветеринария факультеті
Тағаева Жансая Маратқызы
Балапандар ешерхиозының этиологиясы мен патогенезі
ДИПЛОМЫҚ ЖЫМЫС
6В09101 - Ветеринария оқу бағдарламасы
Алматы, 2022 ж
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ МИНИСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ ЗЕРТТЕУ УНИВЕРСИТЕТІ
Коммерциялық кеңістіктің акционері kogamy
Ветеринария факультеті
Микробиология, вирусология және иммунология кафедралары
ДИПЛОМЫҚ ЖЫМЫС
Балапандар ешерхиозының этиологиясы мен патогенезі
Жақсырақ сан-53
Сызбалар мен көрнекті материалдар саны-15
Орындаған 6V09101 - Ветеринария505- үздік студенттерТағаева Жансая Маратқызы
2022 "" маусымда қорғауға жіберілді
Менгеруши кафедрасы,
в.г.д., профессор
_______________
Ж.С.Кіркімбаева
Жетекші, в.г.к., қауым.профессор
_______________
Норма бақылаушы, т.ғ.к., қауымдастырылған профессор
_______________
Қ.Т. Жұманов
Сарапшы
_______________
қазақстан республикасының ауылшаруашылдық министрі лигасы
Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті
Коммерциялық кеңістіктің акционері kogamy
Ветеринария факультеті
Микробиология, вирусология және иммунология кафедралары
6В09101 - Ветеринария
Диплом жұмысты орындау
ТАПСЫРМАСЫ
Оқушы:Тағаева Жансая Маратқызы
Жұмыс такырыбы: Балапандар ешерчиозының этиологиясы мен патогенезі.
Бойынша университеті 2021 жылы 22 қараш No554 - Бұйрығымен бекiткенге.
Дайын жұмысты тапсыру мерзими 2022ж. тышқан.
Қазіргі уақытта Қазақстанда, жалпы әлемде полиэтиологиямен, қоздырғыштардың антигендік құрамының айтарлықтай өзгергіштігімен, иесінің иммундық компетентті жасушаларының ұзақ мерзімді антигендік және токсикалық стимуляциясымен сипатталатын жіті ішек инфекцияларының проблемасы өзекті болып қала береді. Сонымен қатар, жұқпалы патологияда жетекші орындардың бірін колибактериоз алады, ол оппортунистік микрофлорадан туындаған құстардың құлауының шамамен 50-60% құрайды.
Диплом жобада қарастыратын сурақтардың тілімі:
Құстардан оқшауланған шартты патогенді микрофлораға ретроспективті талдау жүргізу.
Энтеробактерияларды экспресс-диагностикалау үшін қоректік ортаны дайындау технологиясын жасау.
Жаңа қоректік орта АВМ және Лактофторхин препаратының комиссиялық сынақтарын жүргізу.
Графикалық материал
Диплом жұмысы 6 фотосурет, 5 кесте, 4 сызба бар.
Ұсынылатын негiзгi әдебиеттер
1. Бияшев Қ.Б. Микробиология Жане Иммунология, Алматы, 2010 - 42 б.
2. Сайдуллин Т. Ветеринарлық індеттану, 1.2 Кітап. - Алматы, 1999 ж.
3. Б.Қ.Ілиясов., А.Б.Ілиясов. Жануарлар лептоспирозының этиологиясы ерекшеліктер және эпизоотиялық ахуал Жаршы. - 2005. - № 2. - 11-15 б.
4. Ілиясов Б.Қ. Қазақстан Республикасындағы жануарлар лептоспирозының этиологиялық құрылымы (эпизоотологиялық карта). 1998 жылғы 17 шілдедегі № 365 авторлық құқық куәлігі
Жұмыстың арнасы тараулары бойша кеңесшілер
Тарау
Кеңесші
Мерзімі
Коли
Кириспе
09-2021 ж
Негізгі бүлім
10-2021
Қорытынды
04-2022
Менгерушиси кафедрасы, В.Г.Д., профессор
_______________
Дж.С. Киркімбаева
Жетекші, в.г.к., қауым.профессор
_______________
Tapsyrmany orndauga
Қабылдадым, студент
_______________
Диплом жұмысты орындау
КЕСТЕСИ
Сана
Тараулар жане қарастыратын сурақтар тізімі
Жетекшіге усыну мерзими
Ескертулер
1
Әдебиетке шолу
Қыркүйек, 2020 жыл
Орындалды
2
Құстардан оқшауланған шартты патогенді микрофлораға ретроспективті талдау жүргізу.
Қазан, 2021 жыл
Орындалды
3
Энтеробактерияларды экспресс-диагностикалау үшін қоректік ортаны дайындау технологиясын жасау.
Қараша, 2021 жыл
Орындалды
4
Жаңа қоректік орта АВМ және Лактофторхин препаратының комиссиялық сынақтарын жүргізу.
Желтоқсан, 2021 жыл
Орындалды
6
Қорытынды
Наурыз, 2022 жыл
Орындалды
7
Тәжірибелік ұсынастар
Сәуір, 2022 жыл
Орындалды
Менгерушиси кафедрасы, В.Г.Д., профессор
_______________
Дж.С. Киркімбаева
Жетекші, в.г.к., қауым.профессор
_______________
Tapsyrmany orndauga
Қабылдадым, студент
_______________
MAZMUNY
NORMATIVTIK SILTEMELER ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .7
АНЫҚТАМАЛАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
1 KIRISPE ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
1.1 Жұмыстың өзекті мәселелері жəне тəжірибелік маныздылығы ... ... ... ... 10
1.2 Зерттеулердің мақсаты, міндеттері, объектілері мен тәжірибелік базасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...он бір
2 ГЫЛЫМЫ ӘБЕДИЕТТЕРГЕ ШОЛУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ..12
2.1 Құстардан оппортунистік оқшауланғандарды ретроспективті талдау
патогендік микрофлора ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 12
2.2 Құс колибациллозы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
2.3 Колибактероздың экспресс-диагностикасының ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ...23
2.4 Колибактериозды емдеу және алдын алу ерекшеліктері
2.5Құс шаруашылығында lactobacillus acidophilus түрінің бактериялары негізіндегі пробиотиктердің жалпы сипаттамасы, әсер ету механизмі және қолдану перспективалары.
3 НЕГІЗГІ БОЛЫМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... 29
3.1 Серттеу материалы ерлер тасилдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .отыз
3.2 ... ... ... ... ... ...отыз
3.2.1АБМ жаңа қоректік ортаның сипаттамасы 30
3.2.2 Құрамында әртүрлі алмастырғыш тұздар, қанттар және индикаторлар бар қоректік ортаны дайындау және олардың энтеробактерияларды бөліп алу мен идентификациялауға әсері ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .31
3.2.3 АБМ қоректік ортаны биологиялық сынау әдістері36
3.2.4Колибактериозды емдеуге және алдын алуға арналған жаңа Лактофторхин препаратының сипаттамасы 37
3.2.5 Колибактериозды емдеу және алдын алу үшін Лактофторхин препаратын дайындау 39
3.2.6 Тәжірибелік колибактериозбен ауыратын тауықтардың ішек микробиопенозына Лактофторхиннің әртүрлі дозаларының әсері.
3.3Экономика тиімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..40
4 ЕҢБЕКТИ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯ МӘСЕЛЕЛЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...42
5 ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ...46
6 ТӘЖІРІБЕЛІК ҰСЫНЫСТАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 47
7 ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... .. 48
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Бұл дипломатиялық жұмыста төмендегідей стандартқа сілтемелер келтірілген:
MEMST 4.452-86 - Biolam биологиялық микроскоп
MEMST 12.3.002-75 - Ondiristik Urdister. Жалпы қауіпсіздік ержелері.
ОЖСБ 20227-91 - Зертханалық шыны ыдыстар
MEMST 64-2-10-87 - Колбаның жіліншігі
MEMST 1530-65 - Қағазы пергаменті. Техникалық шарттар
МЕМСТ 2874-82 - Ауыз суы. Гигиеналық талаптар мен сапа бақылау
MEMST 3345-88 - Формалин
MEMST 4233-77 - Натрий хлориді. Техникалық шарттар
MEMCT 5962-67 - Этил спирті
MEMST 6709-72 - Distildengen su. Техникалық шарттар
MEMST 13805-76 - Мақсаттағы құрғақ ферменттік пептонның бактериологиясы.
MEMST 20292-74 - Сыйымдылығы 100, 200, 1000 мл өлшеуіш қолбалар
МЕМСТ 20730-89 - Көректік орталар. Ет пептонды сорпа.
MEMST 22967-90 - Бірнеше рет паяланылатын медицина екпе шприцтері
MEMST 28085-89 Биологиялық препарат. Стерилдiлiктi бақылау бактериологиялық әдiсi
ТУ 480-11-10-73 - Шыны қарындаштар
АНЫҚТАМАЛАР
Бұл дипломдық жұмыста мындай терминдер мен аңықтамалар қолданылды:
Иммунитет - ағзаның инфекциялық антигендерге тозымдылығы.
ӨСІНДІ - suyyk zhane tygyz korektik ortalarda omіrshen microorganismderdіn popülasyon.
ШТАМ - морфологиялыќ жєне биологиялыќ ќасиеттері соѓанѓан микроорганизм дердiн бiр туры.
АНТИГЕН - организмдер жогары молекулярлы органикалар богде зат, антиденелердi тудырып, олармен озара ерекшелiктерi baylanyska tusedi.
ANTIDENE - антигендердiң әсерiнен организмде пайда болатының ерекшелiктерi акуыздар
АДГЕЗИВТІЛІК - антигендеринин синтезінің адгезиясы, макроорганизм эпителий жасушаларының бактериялық жабысуы жане аура тудыруы.
ЗАРДАПТЫЛЫҚ - тудырудың аурасы, ауруда тудырудың микробтардың инфекциясы.
ҰЙТТЫЛЫҚ - нақты жануар турин микроорганизмі стамының зардаптылық дарежесі.
ҚЫСҚАРТУЛАР ЕР ШАРТТЫ БЕЛГІЛЕР
Бұл дипломдық жұмыста мынадай қысқартулар мен шартты белгілер қолданылды:
ҚазАУ - Қазақ ұлттық аграрлық университеті
БДҰ- бүкіләлемдік денсаулық сақтау үйымы
BSU- букіләлемдік сауда үйымы
EPS-etti-пептондар сорпа
ҚТБ колониясы түзуші бірлік
MAP-микроагглютинация реакциялары
MEMST-мемлекеттикалық стандарт
ТЖ-техникалық жағдай
pH-сутеги иондарының концентрациясы
PTR полимераза тызбекті реакциясы
ТТБ - тізбек түзуші бірлік
w.nuk - жұп нуклеотиді
жақсы. - жұп негiзi
м.к.-микробтық жасуша
ppm-микробтық дене
мм-миллиметр
г-грамм
мкг-микрограмма
0С - Цельтий градус
АҚШ - Америка Курама Шаттари
EPA - эм пептонда агар
EPS - сорпа пептондары жоқ
pH - kyshkyl - sіltіlik tepe - tendіgіn turaktylygy
ДДСҰ - дүние жүзілік денсаулық сақтау үйымы
ШТБ - шоғыр түзуші бірлік
1 KIRISPE
Жұмыстың өзегін мәселелери және тәжірибелік маныздылығы.
Қазіргі уақытта Қазақстанда, жалпы әлемде полиэтиологиямен, қоздырғыштардың антигендік құрамының айтарлықтай өзгергіштігімен, иесінің иммундық компетентті жасушаларының ұзақ мерзімді антигендік және токсикалық стимуляциясымен сипатталатын жіті ішек инфекцияларының проблемасы өзекті болып қала береді. Сонымен қатар, жұқпалы патологияда жетекші орындардың бірін колибактериоз алады, ол оппортунистік микрофлорадан туындаған құстардың құлауының шамамен 50-60% құрайды.
Мұның себебі - қоздырғыштың кең, барлық жерде таралуы, аурушаңдықтың жоғары деңгейі; антибиотиктерді бақылаусыз қолдану салдарынан - антибиотиктерге төзімді штаммдардың пайда болуы. Нәтижесінде - микроорганизмнің макроорганизммен қарым-қатынасының өзгеруі, микробиопеноздың бұзылуы, құстардың ауруының жоғарылауы, өнімділіктің төмендеуі.
Сондықтан бактериялық фонды үнемі бақылау, азық сапасын бақылау және қоршаған орта объектілерін дезинфекциялау, емдік-профилактикалық іс-шараларды уақтылы жүргізу қажеттілік және қауіпсіз және қауіпсіз өнім алуда табыстың кепілі болып табылады (Борисенкова А.Н., 2001).
Бактериологиялық тәжірибеге гендік диагностика және гендік индикация әдістерінің кеңінен енгізілуіне қарамастан, классикалық бактериологиялық әдіс көптеген жұқпалы ауруларды диагностикалауда алтын стандарт болып қала береді. Оның негізгі кемшілігі - оқу ұзақтығы.
Осы себепті бактериологиялық бақылаудың жалпы қабылданған әдістері әрқашан өндіріс талаптарын қанағаттандыра бермейді. Сондықтан үнемді және сонымен бірге жеткілікті ақпараттылығы бар, құс фабрикаларында қолдануға болатын экспресс-диагностикалық әдісті әзірлеу ғылым үшін де, тәжірибе үшін де сөзсіз қызығушылық тудырады.
Колибактериозды емдеу үшін антибиотиктер кеңінен қолданылады. Алайда, оларды қолданудың әлемдік тәжірибесі көрсеткендей, олар әрқашан тиісті тиімділікке ие бола бермейді (Тараканов Б.В., Николичева Т.А., 2000; Тулемисова Ж.К. 2003). Сондықтан пробиотиктерді - аурудың алдын алу және емдеу мақсатында табиғи ішек микрофлорасы бар препараттарды қолдануға қызығушылық (Тараканов Б.В., Николичева Т.А., 2000; Поспелова В.В., 2002; Шевелева С.А. және т.б., 2002, Панин А.Н. , 2007 және т.б.). Дегенмен, оларды пайдалану перспективаларына қарамастан, бактерияға қарсы агенттерден бас тарту қиын. Сондықтан ең жақсы шешім, біздің ойымызша, экономикада қолданылатын антибиотиктерге төзімді осындай пробиотикалық препараттарды жасау болып табылады. Бұл жағдайда пробиотикалық және бактерияға қарсы агенттерді таңдау керек,
1.2Зерттеу объектілері, негіздер және мақсатты, ақылды
Жұмыстың негiзгi нәтижелерiне сипаттама
Жұмысты орнында барысында мынандай жануарлар, құс төрлері және жас аралық топтары қолданылды: салмагы 14 - 16 г болатын.110тұқымсыз тышқан (69 өлді), 195 балапан (25 өлді), сонымен бірге ауырған және өлген балапандардан алынған патматериалдар.
Диплом жұмысты орнындау мерзімі және базасы
Зерттеу жұмысы 2021 жылдан 2022 жыл аралығында Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті Микробиология, вирусология Жана иммунология кафедрасы ұлы Бактериоздарға қарсы биотехнология зертханасында жаңа, Жыне Атырау облысыБақай құс ЖСС шаруашылығындаЖүргізілді.
Диплом жұмысының мақсаты және ақыл-ойы
Зерттеудiң негiзгi мақсатықұс колибактериозын жедел диагностикалау, лактобактерияларды фторхинолонды антибиотикпен біріктіріп қолдану арқылы алдын алу және емдеу әдісін әзірлеу. Аралар мақсатқа жеті ұшін алдыға келеседей міндеттер қойылды:.
1.Құстардан оқшауланған шартты патогенді микрофлораға ретроспективті талдау жүргізу.
2.Энтеробактерияларды экспресс-диагностикалау үшін қоректік ортаны дайындау технологиясын жасау.
3.Жаңа қоректік орта АВМ және Лактофторхин препаратының комиссиялық сынақтарын жүргізу.
2ҒЫЛЫМЫ ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ
2.1Құстардан бөлінген оппортунистік микрофлораны ретроспективті талдау
Құс ағзасының төзімділігінің төмендеуі фонында микробтық ластанудың жоғарылауы бактериялық этиологияның жұқпалы ауруларының пайда болуына ықпал етеді, оның себептері шартты-патогенді микроорганизмдер, соның ішінде Enterobacteriaceae тұқымдасының әртүрлі өкілдері болып табылады. Жануарлар мен адамдардың ішек жолдарының тұрақты тұрғындары бола отырып, олар нәжісте, зәрде, топырақта, өсімдік және жануар текті өнімдерде кездеседі (Слизнева И.В., 1996; Прозоров Е.Л., 1998; Бовкун Г.Ф., 2004).
Иммунитеттің төмендеуімен энтеробактериялар көбінесе ішек қызметінің өзгеруіне, микробтық токсиндердің әсерінен әртүрлі органдарда қабыну процестерінің пайда болуына әкеледі (Мухина Ю.Г., 2002).
Әртүрлі технологиялық бағыттағы құс фабрикаларындағы оқшауланған оппортунистік микрофлораға ретроспективті талдау жасалды.
Борисенкованың еңбектерінде ұсынылған соңғы 15 жылдағы ғалымдар А.Н. Және
және т.б., (1990), Бикорюков А.А., (1993), Слизнева И.В. (1996), Петруэ-
вым Д.Н. (2000). Олар Escherichia тектес энтеробактерияларды,
Citrobacter, Proteus, Morganella, Klebsiella, Salmonella, Staphylococcus, Pseu-
домоналар және басқалары әртүрлі технологиялық құс фабрикаларында айналымда
құстардың барлық жас топтары арасындағы бағыт. Бұл ретте ең көп үлес ішек таяқшаларына - 49,6 - 72,9%, стафилококктар мен стрептококктарға - 6,5 - 31,2%, протей және клебсиеллаларға - 19,2%, Pseudomonas aeruginosa - 19,2 - 7, pastedaurcim - 45% келеді. сальмонеллалар - 2,29%,
және басқа микрофлора.
Citrobacter зәр шығару және өт жолдарының инфекцияларының, отит медиасының, остеомиелиттің этиологиялық факторы болуы мүмкін және тағамнан улануды тудырады. Enterobacteriaceae тұқымдасының өкілдері асқазан-ішек жолдарының жіті ауруларында, ми қабығының іріңді зақымдалуында, адамдар мен жануарлардың сепсисінде оқшауланады (Борисенкова А.Н., Новикова О.Б. және т.б., 2003).
Оппортунистік микрофлоралардың арасында Klebsiella тұқымдасының өкілдері кең таралған.Олар жедел сепсис немесе жекелеген органдардың жергілікті зақымдануы ретінде жүретін патологиялық процестерді тудыруы мүмкін. Клебсиелла тұқымдасының микроорганизмдері пневмониядан өлген тауықтардың патологиялық материалынан бөлініп алынды (Бовкун Г.Ф., 1986).
Смирнова Л.И. (1996) септицемия белгілерімен өлген 2-4 күндік тауықтардың жүрегінен бөлініп алынған бактериялардың 71 дақылының қасиеттерін зерттеді. Сәйкестендіру кезінде бактериялардың бір бөлігі (5,6%) Klebsiella ohuosa түріне жатқызылды, бұл құстың ауруы мен өлуіне әкелетін этиологиялық фактордың қоздырғыштарының болу мүмкіндігін көрсетеді.
Тауықтардан клиникалық материалдан Proteus vulgaris оқшаулану жиілігін зерттеу (Буросеф А., 1993) бұл қоздырғышты сау және ауру тауықтардан бөліп алуға болатынын көрсетті, ал Proteus mirabilis тек аурудан оқшаулануы мүмкін. Протейдің құс еті үшін этиологиялық маңызы жеткілікті түрде зерттелмеген. Дегенмен, көпшілігі оны шартты түрде патогенді микроорганизмдерге жатқызады.
Қазіргі уақытта өмірдің алғашқы күндеріндегі эмбриондар мен тауықтардың ауруының себебі болып табылатын Pseudomonas aeruginosa үлесінің жоғарылау үрдісі байқалады (Бовкун Г.Ф., Борисенкова А.Н., 1995; Борисенкова А.Н. және т.б., 1997). .
Бактериялық тектес құстардың ауруларын тек ветеринарлық мәселе ретінде ғана емес, сонымен қатар медициналық және экологиялық мәселе ретінде де қарастырған жөн, өйткені құстар адамдар үшін патогенді микроорганизмдердің тасымалдаушысы бола алады, мысалы, сальмонелла, кампилобактер, шигелла, эшерихиия және т.б. (Борисенкова) А.Н., 1998).
Әдебиеттерді талдаудан құстардың интенсивтік шаруашылық жағдайында оппортунистік микрофлораның құстардың патологиясында маңызды рөл атқаратыны анық. Бұл ретте жетекші орындардың бірін ішек таяқшасы алады.
2.2Құс колибактериозы
Колибактериоз құс шаруашылығы дамыған елдердің барлығында анықталған. Бұл құс фабрикаларындағы негізгі мәселелердің бірі болып табылады, ол тауықтың жұмыртқалау деңгейінің төмендеуінен, тауықтардың балапандық қабілетінен, жас малдың аз салмақ қосуынан, құсты мәжбүрлеп союдан, ветеринариялық шараларға жоғары шығындардан үлкен экономикалық зиян келтіреді (Борисенкова). A.N. et al., 2004).
Жұқпалы аурулардан құстардың өлімі бойынша бұл аурудың үлесі шамамен 50-60% құрайды (Венгеренко Л.А., 2003).
Аурудың басталуына ықпал ететін факторлар құсты ұстаудың ветеринариялық-санитариялық ережелерін бұзу, нашар азықтандыру, вакцинациядан кейінгі асқынулар, әсіресе аэрозоль әдісімен (Радчук Н.А., 1975; Артемьева С.А., 1977).
Еліміздегі және шетелдегі әртүрлі құс фабрикаларында колибактериозбен ауыратын құстардың ішкі ағзалары мен тіндерінің микрофлорасын зерттеуге арналған бактериологиялық зерттеулер оқшауланған E. coli штамдарын серологиялық типтеу арқылы жүргізілді (Бикорюков А.А., 1993).
Құстар үшін ең вирулентті болып келесі серотоптарға жататын E.Coli патогенді штамдары екені анықталды: O1, O2, O6.08, 045, 078, 086, 0127, 0141. Олардың ішінде келесі серотиптер жиі кездеседі: 01, 02, 078.
Құс колибактериозы көптеген вирустық және бактериялық агенттердің әрекеті үшін қолайлы фон жасайды, бұл өз кезегінде құстарда колибактериозды тудыруы мүмкін. Көптеген авторлардың пікірінше, колибактериоз респираторлық микоплазмоз, тұмау, инфекциялық ларинготрахеит, Ньюкасл ауруы, Марек ауруы, лейкоз, пастереллез, жұқпалы бронхит, кокцидозбен бірге жүреді. Колибактериозбен асқынған құстардың аурулары ауыр және үлкен қалдықтармен бірге жүреді.
Құстарда ішек таяқшасының үш негізгі тобын ажырату керек: сапрофитті, энтеротоксигенді және висцеротропты; және колибактериоздың үш негізгі түрі: энтеротоксикалық, энтеропатиялық (энтероинвазиялық) және висцеральды колибактериоз (Виноходов В.О., 2000).
Сапрофитті ішек таяқшалары патогенді емес, олар асқорыту, тыныс алу және жыныс мүшелерінің шырышты қабаттарында адгезия жағдайында болады.
Энтеротоксигенді ішек таяқшалары тауықтарда, әдетте жаста токсикалық инфекция тудырады. Қоздырғыш негізінен ішектің шырышты қабатында локализацияланған.
Энтеротоксикалық колибактериоз ішек таяқшасының жергілікті көбеюімен сипатталады, ол ішекті колонизациялайды және оның токсигендік қасиеттерін көрсетеді.
Висцеротропты ішек таяқшалары энтеропатиялық (энтероинвазиялық) және висцеральды колибактериозды тудырады. Қоздырғыштың ішкі ағзаларға тропизмі бар.
Құстардың энтеропатиялық (энтероинвазиялық) колибактериозы қоздырғыштың ішектің эпителий жасушаларына енуімен, оларда кейіннен көбеюімен, сондай-ақ жиі токсемиямен бірге жүретін және соңғы кезеңде септицемиямен асқынуы мүмкін экссудативті энтеритпен сипатталады. патологиялық процестің дамуы.
Құстардың висцеральды колибактериозы (колисептицемия) полисерозитпен, паренхималық мүшелердің дистрофиялық және некроздық өзгерістерімен, сепсиспен сипатталады.
Ауру негізінен жас жануарларда кездеседі. Ең сезімтал болып 45-60 күндік ет тұқымды (бройлер) тауықтар табылады, оларда процесс өткір және жаппай өліммен бірге жүреді.
Колибактериоздың экономикалық зияны құс өлімінің жоғарылауынан (50%-ға дейін), өнімділіктің төмендеуінен (бройлерлердің салмақ қосуы 20%-ға дейін төмендейді, ата-аналық отардағы құстардағы жұмыртқа өнімділігі - 35%-ға дейін) қалыптасады. ветеринариялық профилактикалық және емдік шаралар (тәулігіне 60 рубльге дейін).бройлер үшін және ересек құс үшін 150 рубль).
Өнімділігі жоғары, зат алмасуы қарқынды құстарда табиғи төзімділік төмендейтінін ескере отырып, профилактикалық іс-шаралар кешенді жоспар бойынша жүргізіледі, оның ішінде технологиялық процестің әртүрлі кезеңдерінде ветеринариялық-зоотехникалық шаралар жүргізіледі.
Колибактериоз диагнозы эпизоотологиялық мәліметтер, клиникалық белгілер, патоанатомиялық мәліметтер және зертханалық зерттеулер негізінде қойылады.
Колибактериозды бактериологиялық диагностикалауда қоздырғыштың таза дақылын бөліп алу, оның морфологиялық, тинкториалды, культуралық және ферментативті қасиеттерін зерттеу, бөлінген бактерия дақылдарының серологиялық тиістілігін және патогенділігін анықтау қажет.
E. coli штамдарының көпшілігі глюкозаны және басқа көмірсуларды ферменттейді
пируваттардың түзілуі, олар кейіннен сүт, сірке және құмырсқа қышқылдарына айналады. Құмырсқа қышқылынан СО2, Н2 алынады.Бактериялар систематикасы бойынша Бергейс нұсқаулығы (1997) бойынша штаммдардың көпшілігі 14 белгілі және 6 аз белгілі немесе жақында сипатталған тұқымдастарға бөлінеді, олардың 83 түрі, 5 түрі бар. топша және 2 биотоп. Esherihia тұқымдасына 2 түр кіреді: E. coli және E. blattae.
Энтеробактериялар энтеробактериялардың Edwards Ewings кілтінде 8 тұқымдасқа, 14 текке және 67 түрге бөлінеді, ал E.coli және E.blattae, E.hermanii, E.fergusonii, E.vulneris Escherihia тұқымдасына жатады.
Қоздырғыштың тұқымын анықтаудың негізгі қиындығы E. coli қоздырғыштарын, біріншіден, Enterobacteriaceae тұқымдасының басқа өкілдерінен, екіншіден, патогенді емес ішек таяқшаларынан ажырату қажеттілігінде.
Esherihia туысының барлық бактериялары мәдени, биохимиялық қасиеттері және ДНҚ-дағы нуклеотидтер тізбегі бойынша ұқсас, бірақ олар индол түзу қабілетімен, KCN бар ортада өсуімен, лизиндекарбоксилазаның бөлінуімен, сахарозаның ашытуымен, маннитолмен, дульцитпен, адонит, сорбит; рафиноза, малонат, шырыш қышқылын қолдану, целлобио-
PS және сары пигменттің бөлінуі.
Патогенді және патогенді емес сорттар да морфологиялық және ферментативті қасиеттері бойынша бір-бірінен ерекшеленбейді. Зерттелетін материалда патогенді нұсқаларды іздеу көбінесе банальды ішек таяқшасының мол өсуі аясында жүреді, бұл эсширихиоздардың қоздырғыштарын бөліп алуды және анықтауды қиындатады.
Enterobacteriaceae тұқымдасына жататын Esherihia туысының бактерияларын анықтаудағы елеулі қиындықтар олардың биологиялық қасиеттерінде көптеген және алуан түрлі өкілдердің болуымен байланысты.
Колибактериоз құс шаруашылығына айтарлықтай экономикалық зиян келтіреді, сондықтан энтеробактерияларды анықтаудың қысқа мерзімде, аз шығынмен және жоғары дәлдікпен, энтеробактериялар өкілдерін ажыратуға және алдын алудың заманауи құралдарын қолдануға мүмкіндік беретін жеделдетілген және жеңілдетілген әдістерді қолдану қажет. және уақтылы емдеу.
2.3 Колибактериоздың экспресс-диагностикасының ерекшеліктері
Қоректік орталар микробиологиялық зерттеулердің негізгі компоненттерінің бірі болып саналады. Оларсыз қазіргі микробиология өмір сүре алмайды және олардың сапасы көбінесе микробиологиялық талдаудың ақпараттық мазмұны мен дәлдігін анықтайды.
Қазіргі уақытта энтеробактерияларды анықтаудың жеделдетілген және жеңілдетілген әдістерінің едәуір саны ұсынылған. Бұл әдістер бактериялардың бір тұқымдасқа және тұқымдасқа, кейде түрге жататындығын анықтауға мүмкіндік беретін ең маңызды дифференциялық белгілерді таңдауға негізделген. Олар бір принципке негізделген - саралаушы субстраттардың ұтымды жиынтығы. Ең маңызды сынақтарды таңдау, олардың санын ойластырылған ұлғайту, берілген шарттар үшін тасымалдаушылардың оңтайлы қайталануы және жинақтарды жобалаудың ыңғайлылығы белгілі бір анықтау жүйелерінің сенімділігі мен тиімділігін жасайды (Буросеф А., 1993).
Бұл пробиркалардағы аралас орталар; жеке субстраттары бар микроконтейнерлердің жинақтары; дискілер; белгілі бір ингредиенттермен сіңдірілген қағаз жолақтары немесе қағаз қалтқылары; көрсеткіш пен-даши. Олардың кейбіреулері толық сәйкестендіруге арналған, басқалары - талдаудың жеке кезеңдерін жеделдету және жеңілдету үшін.
Біріктірілген немесе күрделі орталардың ішінде бірнеше негізгі белгілерін анықтауға болатын, Клиглер, Олкеницкий, темір тұздары бар үш қантты агар (ТСИ), Рессель ортасы, лизині бар агар сияқты белгілі орталар жатады. темір тұздары (LIA) және т.б.
Дегенмен, ғалымдар бұл ортаны жақсартуды үнемі іздейді. Біздің елімізде Г.П. Калина бірқатар біріктірілген орталарды, атап айтқанда, энтеробактерияларды және ұқсас грамтеріс микробтарды сигналдық сәйкестендіруге арналған екі қабатты әмбебап кешенді орта - ДУКС әзірледі. Оның көмегімен сіз бір мезгілде күкіртті сутегінің түзілуін, глюкозаның, лактозаның немесе сахарозаның ашытуын, уреазаның болуын анықтай аласыз. ДКС-ның Олкеницкий ортасынан артықшылығы несепнәрдің ыдырауы көмірсулардың ашытуын есептеуге кедергі келтірмейді (Голубева И.В., 1985).Глюкозаның ыдырауы кезінде қозғалғыштығын, газ түзілуін анықтайды.
Бактериологиялық талдаудың әртүрлі кезеңдеріне арналған аралас орталардан басқа, энтеробактерияларды полиномды идентификациялау үшін коммерциялық мультижүйелер жасалған.
Олардың кейбіреулері зертханалық тәжірибеде кеңінен қолданылады: Enterotube, API20E, Pathotec, RB, Micro-ID және т.б. Олардың артықшылықтары да, кемшіліктері де бар. Инокуляцияның балғындығы мен концентрациясы зерттеу нәтижелерін айтарлықтай өзгерте алатыны анықталды. Бұл ретте аралас культуралардың оқшаулануы, әсіресе Enterotube жүйесінде немесе API жүйесімен жұмыс істегенде персоналдың жұқтыру қаупі, сондай-ақ басқа да жағымсыз аспектілер жоққа шығарылмайды (Mac Faddin J., 1981).
Коммерциялық түтік жүйесінің мысалы RB жүйесі болып табылады, ол өз атын авторлардың есімдерінен алады (Роллендер-Бекфорд). Бастапқыда ол екі түтіктен тұрды: олардың біріншісінде лактоза мен глюкозаның ашытуы, күкіртті сутегінің, фенилаланиндеаминазаның және лизиндекарбоксилазаның түзілуі, ал екіншісінде қозғалғыштығы, индол мен орнитиндекарбоксилазаның түзілуі анықталды. Кейінірек жүйе тағы екі пробиркамен (біріншісі цитрат пен рамнозамен, екіншісі рафинозамен, сорбитолмен, арабинозамен және ДНазды анықтауға арналған субстратпен) толықтырылды. Бұл қосымша сынақтар энтеробактериялардың барлық жалпы топтарын жоғары дәлдікпен ажыратуға мүмкіндік берді (Hayek.L., WillisG., 1977).
Белгілі Enterotube жүйесі индикаторлармен егуге дайын қоректік ортасы бар 8 камераға бөлінген пластикалық түтік болып табылады. Онда идентификацияға қажетті 9 белгіні анықтауға болады (глюкозаның, лактозаның және дульциттің ашытуы, күкіртсутек пен индолдың түзілуі, цитраттың, мочевинаның, фенилаланиннің пайдаланылуы, лизиннің декарбоксилденуі). Enterotube жүйесімен жұмыс істеу ыңғайлылығы түтікке салынған арнайы сым ілмегі арқылы қамтамасыз етіледі, ол оқшауланған колонияны бастапқы егу ыдысынан шығару үшін қолданылады. Камералардың бөлімдеріндегі тесіктер арқылы цикл олардың әрқайсысына материалды енгізе отырып, барлық камералар арқылы тартылады.
Энтеробактериялардың көпшілігі үшін классикалық әдіспен салыстырғанда сәйкестендіру нәтижелерінің сәйкестігі 96,4%-ға жетті. Кейбір кемшіліктер қазірдің өзінде айтылды. Тұқымның жеткіліксіз дозасында теріс және артық дозада оң нәтиже беретін жалған реакциялар негізінен фенилаланин, цитрат, мочевина бар орталарда, сондай-ақ глюкозадан газдың түзілуі кезінде байқалды (Мак Фаддин Дж., 1981). Enterotube жүйесін нәтижелерді компьютерлік өңдеумен бірге қолдану практикалық қолдануды тапты (Izard D. et al., 1997). Бұлар тұқымдасқа дейін анықтайтын 1-буынның ENCISE I-схемасы және түрге дейін анықтайтын 2-буынның ENCISE II-схемасы. Бұл схемаларды қолдану жүйенің кемшіліктерін анықтауға және оларды жою жолдарын ұсынуға мүмкіндік берді.
API 20E жүйесі, құрамында 20 микроконтейнері бар пластик жолақтың сыртында жасалған
әртүрлі субстраттары немесе реагенттері бар құрғақ қоректік орталар жиынтығы. Олардың ішінде дифференциалданатын амин қышқылдары, көмірсулар, желатин, мочевина, күкіртті сутегінің реагенттері, индол, ацетоин, β-галактозидаза және т.б.Пастер пипеткасымен әрбір микроконтейнерге микробты суспензияның қажетті мөлшері қосылады. Пластинаны арнайы қапшыққа салып, 37 °C температурада 18-24 сағат бойы ұстайды.
API 20E жүйесі жеткілікті дәлдікпен энтеробактериялардың 96,4% дейін анықтауға мүмкіндік береді.
Жүйенің кемшіліктері инкубация кезінде ұңғымаларда орталардың кептіру мүмкіндігі, Proteus өсіргенде лизинмен ортада жалған оң реакциялардың пайда болуы және т.б.
15 негізгі дифференциалды биохимиялық сынақтарды қамтитын Micro-ID жүйесі де оң баға алды, бұл 4 сағат ішінде нәтиже алуға мүмкіндік береді. Жинаққа пластик науаның ұңғымаларына орналастырылған қағаз индикатор дискілері кіреді. Жалпы қабылданған әдіспен салыстырғанда Micro-ID-жүйесі 1,5% қате береді, ал API 20E -3,6% (С. Эдберг және т.б., 1979).
Дифференциациялаушы реагенттермен сіңдірілген индикаторлық қағаздардың жиынтығы ретінде жасалған жеделдетілген диагностикаға арналған сынақ жүйелері де практикалық қолдануды тапты. Ең танымалы коммерциялық PathoTec жинағы болып табылады, ол ферменттерді немесе метаболизмнің соңғы өнімдерін анықтауға арналған индикаторлық жолақтармен жабдықталған қағаз жолақтары болып табылады. Жүйе 10 мүмкіндікке дейін анықтауға мүмкіндік береді. Көптеген сынақтарда реакцияны есепке алу 1-4 сағаттан кейін жүргізіледі.Цитохромоксидаза, нитраредуктаза, индол және ацетоиннің фенилаланиндеаминаза түзілуіне жүргізілген сынақтар энтеробактерияларға сенімді нәтиже берді.
Бактериологиялық идентификацияның классикалық әдісімен салыстырғанда ең танымал мультижүйелерді (Entero-tube, API 20E, API 10E, PathoTec, RB және т.б.) салыстырмалы зерттеу көптеген зерттеушілердің деректерімен сәйкес келетін тұжырымдарға әкелді. A. Courtieu және A. Goudard (1978) PathoTec жүйесі дәстүрлі әдіспен 91,8% келісімді қамтамасыз етеді, Enterotube 84,7%, API 10E 96,9% және API 20E 99,6% жағдайларды қамтамасыз етеді.
Біздің елімізде В.М. Никитин мен С.В. Қосқыш индикаторлары бар көмірсулармен сіңдірілген және қорғаныш пленкамен жабылған көмірсу қағаз дискілерін (UBD) жасады. Реагенттер агарда немесе сұйық ортада өсірілген дақылдармен біріктірілді.
Майлы балауыз негізіндегі ашытылатын субстрат пен рН индикаторы бар фермент таяқшаларының түпнұсқалық жиынтығы қарапайым шыныға қарындаш ретінде қолданылатын микроорганизмдердің субстраттарға қатынасын бірден анықтауға мүмкіндік береді.
Горький атындағы Эпидемиология және микробиология ғылыми-зерттеу институтында жаңа қағаз сынақтарын (уреасублизин және орнитиндекарбоксилаза, аргининдегидролаза, цитохром оксидаза, индол түзілуі үшін) жасау және сынау бойынша көп жұмыс жүргізілді. Блохина, В.М. Лавровская, Р.Ш. (Голубева И.В., Килессо В.А., Киселева В.С. 1985),
Энтеробактериялар мен вибриондарды жедел анықтауға арналған индикаторлық қағаздар жүйесі (NIB) сол немесе басқа субстратпен (көмірсу, амин қышқылы және т.б.) және индикаторлық дискілермен (диаметрі 0,9-1,0 см) немесе жолақтармен (8-10) сіңдірілген. см және ені 1 см-ге дейін) полимерлі жабынмен (поливинил спиртінің сулы ерітіндісі) тұрақтандырылған хроматографиялық қағаз. Желатиназа ашық қабықшаның дискісі арқылы анықталады (Андреева З.М., Лавровская В.М., Богоявленская Л.Б. және т.б., 1983).
NIB-мен жұмыс істеу үшін тексерілген микробтың таза 18-24 сағаттық агар культурасы қажет. Көмірсулардың ашыту сынақтарын қайта шығару үшін сіз бактериологиялық ілмекпен алынған материалды да, натрий хлоридінің ерітіндісіндегі немесе сорпадағы микробтық суспензияның тамшыларын да пайдалана аласыз.
Цитохром оксидазасын анықтау үшін күнделікті агар дақылын Петри табақшасына салынған сәйкес индикаторлық қағазда ілмекпен ұнтақтайды. Оксидаза-оң дақылдар (энтеробактериялар емес) 30-60 секунд ішінде пайда болатын көк түс береді; оксидаза-терістері индикаторлық қағаздың түсін өзгертпейді. Бір қағаз парағында 10-15 дақылдан артық емес сынауға болады.
Индол түзілуін 0,2-0,3 мл натрий хлоридінің изотоникалық ерітіндісі рН 7,2 - 7,4 бар пробиркаларда анықтайды, онда тәуліктік агар дақылының толық бактериологиялық ілмегі ілінеді, содан кейін екі рет бүктелген индол қағазы түсіріледі. пробирканы стерильді пинцетпен қысқа ұшы (сарғыш-сұр түсті) суспензия бетінен жоғары болатындай етіп. Дақылдарды инкубациялау 37°С 2 сағат бойы жүргізіледі.Оң нәтиже - 30-40 минуттан кейін қағаздың қызыл-қызғылт бояуы анықталады.
Мочевина гидролизін анықтау үшін сипатталғандай дайындалған культуралық суспензиясы бар пробиркаларға индикатор дискісін салып, 37°С температурада 2 сағат инкубациялайды. Қызғылт-қызғылт реңк түріндегі оң реакция әдетте 30-40 минут ішінде пайда болады.
Фенилаланинді дезаминациялау қабілетін культура суспензиясында фенилаланин бар дискіні батыру арқылы анықтайды. 37°С-та бір сағат инкубациядан кейін сол пробиркаға тағы бір диск батырылады - темір хлориді. 10-15 секундтан кейін оң нәтиже береді. жасыл түс пайда болады.
Дақылда β-галактозидазаның болуы тиісті дискіні культура суспензиясына қою арқылы анықталады, содан кейін 4-5 сағат бойы 37°С инкубацияланады.Егер реакция оң болса, диск сарыға айналады, алдын ала есептеу кейін мүмкін болады. 1 сағат.
Күкіртсутегінің түзілуі дақылдарды ыдыста өсіргенде анықталады
Петри табақшалары әлсіз сілтілі агарда немесе рН 7,2-7,4 жартылай сұйық қоректік агары (0,4-0,6%) бар пробиркаларда. Петри табақшасында агардың бетіне зерттелетін агардың күнделікті дақылдарын себу учаскелер түріндегі ілмекпен (шамамен 0,5 см 2), оның үстіне индикаторлық дискілер қойылады, содан кейін шыныаяқты 18 термостатқа салады. -24 сағат 37°C. Алдын ала есепке алу 5 сағаттан кейін мүмкін болады.Оң реакция дискінің немесе оның астындағы ортаның қараюы түрінде көрінеді. Пробиркалық әдісте диск түнгі культурасы бар жартылай сұйық агардың бетіне қойылады. Инкубация және есепке алу жоғарыдағыдай.
Жартылай сұйық агары бар пробиркада бактериялардың қозғалғыштығы анықталады.
Желатиназа белсенділігін анықтау 0,2-0,3 мл натрий хлоридінің изотоникалық ерітіндісінде, рН 7,2-7,4 дайындалған зерттелетін штаммның тәуліктік агар дақылының суспензиясында жүргізіледі. Оған жарықтандырылған және жетілген пленка дискі салынып, 370С-та 18-24 сағат инкубацияланады.Алдын ала есепке алу 4-5 сағаттан кейін мүмкін.Оң нәтиже мынада көрсетілген.
пленка дискінің ағартылуы және қалпына келтірілген күмістің қара тұнбасының тұнбасы.
Амин қышқылдарына қатынасын анықтау кезінде, сондай-ақ цитрат пен малонатты кәдеге жарату кезінде тәуліктік агар культурасының толық бактериологиялық ілмегі 0,2-0,3 мл буферленген натрий хлоридінің рН 5,4-5,6 ерітіндісінде суспензиялануы керек, содан кейін ол орналастырылады. стерильді пинцеттері бар пробиркаларға сынауға сәйкес индикаторлық дискілер қойылады және 37°С температурада 18-24 сағат ұсталады Амин қышқылы дискілері салынған пробиркалардың ішіндегісі стерильді вазелин майымен (0,1-) толтырылады. 0,2 мл). Цитрат пен малонатты кәдеге жаратуға арналған сынақтарда алдын ала есептеу 5 сағаттан кейін мүмкін болады.Бұл сынақтардағы оң нәтиже таңқурай-қызыл түспен, аминқышқылдары бар сынақтарда көк немесе қарқынды жасыл түспен көрінеді.
Көмірсулардың ашытуын қатты агар орталарында көмірсу дискілері арқылы анықтауға болады. Бір кеседе 6-7 дақылдан аспайды. Газ түзілуін анықтау үшін дискілерге 4-5 тамшы балқытылған және 45°С дейін салқындатылған жартылай сұйық (0,6-0,8%) агарды тамызады. Пробирка әдісімен әрбір пробиркаға көмірсуы бар диск батырылады.
Термостаттағы инкубациядан кейін 5 сағаттан кейін оң жағдайларда дискілердің түсі қызылдан сарыға дейін өзгереді, кейде дискінің айналасындағы ортаның түсі де өзгереді.
Кейінірек агар пластиналарында көмірсулардың ашытуын есепке алу ақуыз протеолизіне байланысты ортаның сілтіленуі нәтижесінде қиын болуы мүмкін (дискілердің қызыл бояуын қалпына келтіру мүмкін). Пробиркаларда шығарылған сынақтарды 18-24 сағаттан кейін де есепке алуға болады, бірақ газ түзілуін бағалау үшін егу кезінде ортаға стерильді сіңіргіш мақтаның кішкене бөліктерін салу қажет.
Индикаторлық қағаздар жүйесінде орын алуы мүмкін кемшіліктердің қатарына алынған нәтижелердің анық еместігін қосу керек, бұл пробиркада микроб жасушаларының жеткіліксіз концентрациясына, рН режимін сақтамауға, микроорганизмдермен жұмыс істеуге байланысты болуы мүмкін. аралас мәдениет немесе басқа да жағдайлар.
20 ғасырдың аяғында HiMedia шығарған жаңа ұрпақ хромогенді дифференциалды орталар, біріншілік культурадағы микроорганизмдерді дифференциациялауға арналған HiCrome Strongle Streak Rapid Differentiation сериясы бактериологиялық тәжірибеге енді. Ортаның жұмыс істеу принципі қажетті микроорганизмдердегі жоғары спецификалық ферменттерді анықтауға негізделген.
Мұндай ферменттерге, мысалы, E. coli β-D-глюкуронидаза немесе энтерококк β-D-глюкозидаза жәненемесе флуоресцентті өнімдер жатады. Нәтижесінде колониялар белгілі бір түске боялады немесе ультракүлгін сәулелену кезінде флуоресценциялау қабілетіне ие болады. Хромогенді субстрат немесе олардың қоспасы бастапқы егу үшін қоректік ортаның құрамына (соның ішінде селективті) енгізілгендіктен, таза дақылды оқшаулау және оны анықтау нәтижесін зерттеудің бірінші күнінде алуға болады. Кейде бұл жылдам растау сынақтарын қажет етеді (мысалы, E. coli үшін Kovacs реагентімен индолды түсіру сынағы).
Дайын баспа құралдары мен индикаторлары бар сынақ тақталары
бактериялардың өсу процесінде түсін өзгертетін реагенттермен сіңдірілген қағаз. Сальмонеллалардың, коли тобындағы микроорганизмдердің, ашытқылардың бактериялық ластануын анықтауға арналған пластиналар бар.
Ең қолайлы, бірақ қымбат әдістердің бірі - полимеразды тізбекті реакция (ПТР) (Афонюшкин В.Н., Котев В.Ю., Стеанов В.А., Шкред О.В., 2005).
ПТР артықшылығы патологиялық материалда әртүрлі патогенділік маркерлері (TS, TL, VT1, VT2) бар эшерихиялық ДНҚ-ның болуын зерттеу болып табылады. Әрбір үлгіден микроорганизмді бөліп алу арқылы бактериологиялық зерттеу, патогендік маркерге әрбір патогендік изоляттың биохимиялық зерттеулері әртүрлі орталары бар 3000-нан астам Петри табақшаларын және бактерияларды биохимиялық сәйкестендіруге арналған жүйелердің одан да көп санын қажет етеді.
Іс жүзінде бактериологияның классикалық әдістері, негізінен, мұндай зерттеулерді жүргізе алмайтыны қисынды. Дегенмен, қазіргі жағдайда барлық құс фабрикаларында экономикалық себептермен (қымбат құрал-жабдықтар, реакциялық жинақтар және т.б.) бактериялық ауруларды диагностикалау үшін ПТР қолдану мүмкін емес.
Бактерияларды тездетілген және жеңілдетілген сәйкестендірудің осы әдістерінің барлық уәделеріне қарамастан, олардың массалық зерттеулердегі артықшылықтары (уақытты, қоректік ортаны, ыдыстарды, еңбекті және басқа шығындарды үнемдеу), олар қалыпты жағдайда жалпы қабылданған әдістерге қарсы болмауы керек. бактерияларды анықтаудың классикалық әдісі.
Сонымен қатар, әрбір талдау таза культураны одан әрі идентификациялау (антигендік құрылымды анықтау, фаговар және т.б.) мақсатында кейбір мультижүйелерде мүмкін болатын таза культураны бөліп алу арқылы аяқталуы керек. Сонымен қатар, Enterobacteriaceae сияқты күрделі тұқымдастардың ферментативті белсенділігі әртүрлі және әдеттегі белгілерден айтарлықтай ауытқуы бар өкілдерін анықтау үшін жеделдетілген әдістерді қолдану кезінде тиісті түзетулер енгізуге қабілетті бактериологтардың ерекше жоғары біліктілігі қажет. оларды бірқатар дәстүрлі сынақтармен толықтырыңыз. Әйтпесе, диагностикалық қателер сөзсіз болады. Ұқсас ойларды жетекші шетелдік нұсқаулардың авторлары да айтқан (Ламанна С., Маллетт М.Ф., Пельча М., Рейд Р., 1993).
2.4 Колибактериозды емдеу және алдын алу ерекшеліктері
Қазіргі уақытта жұқпалы аурулардың алдын алу және емдеу үшін пробиотиктер, антибиотиктер, сульфаниламид, нитрофуран және әртүрлі кешенді препараттар кеңінен қолданылады (Л.П. Маланин және т.б., 1988; Романов Е.А., 2005).
Колибактериоздың, сондай-ақ басқа да жұқпалы аурулардың алдын алу, ең алдымен, жалпы санитарлық-гигиеналық, зоотехникалық, ұйымдастырушылық және шаруашылық шаралар кешенін қамтиды. Осы мақсатта витаминдер, ферменттер, ақуызды стимуляторлар, сондай-ақ көптеген этиотропты агенттер ұсынылады.
Отандық және шетелдік құс шаруашылығында этиотропты агенттердің ішінде антибиотиктер жиі қолданылады - сульфаниламид, нитрофур-жаңа және галогенмен алмастырылған хиноленділер. Микробтарға қатысты олар бактериостатикалық немесе бактерицидтік әсерге ие болуы мүмкін, әсер ету спектрі кең немесе тар. Препараттың тиімділігі оған қоздырғыштың сезімталдығын және қолдану мерзімін зерттеуге негізделген оның дұрыс таңдалуына байланысты.
Көптеген басқа химиотерапиялық агенттерден айырмашылығы, антибиотиктер төмен концентрацияларда микробқа қарсы әсер етеді - 0,8-12,5 ХБ немесе 1-10 мкг мл, бұл 1: 1000000-1: 100000 сұйылтуға сәйкес келеді.
Олардың уыттылық деңгейі өте төмен, сондықтан оларды жемге, ауыз суға қосып, жағымсыз әсерлерден қорықпай-ақ құстардың үлкен топтарына аэрозолизациялауға болады.
Асқазан-ішек жолдарының зақымдануымен бірге жүретін құстардың ауруларымен күресу үшін антибиотиктерді қолдану көп жағдайда тиімді, алайда оларды қолдану дисбактериозбен бірге жүреді (Радчук Н.А., 1990 және т.б.).
Кейбір антибиотиктердің өсу стимуляторларын тауық азығына қосу salmonella тектес микроорганизмдерді тасымалдау мерзімін ұзартады, бұл пайдалы микрофлораның өсуін басуға әкеледі (Smith HW және Tuker JF., 1975).
Антибиотиктің бактериостатикалық және бактерицидтік әсері бар. Бактериостатикалық әсері микроб жасушасының ақуыз синтезін бұзу (макролидтер, тетрациклин және т.б.), ал бактерицидтік әсері жасуша мембранасын (β-лактаминдер) бұзады, бактерия жасушасының ядросында ДНҚ және РНҚ репликациясын тежейді ( энрофлоксацин және т.б.).
Жалпы алғанда, ағзадағы антибиотиктер бактериостатикалық қасиет көрсетеді. Мұндай жағдайларда дененің қорғанысы антибиотиктермен әлсіреген патогендерден құтылуға мүмкіндік беретін механизмдер ретінде әрекет етеді. Сондықтан антибиотиктердің микробқа қарсы әсерінің күрделі механизмінде дәрілік заттардың емдік әсерін дамытуда шешуші рөл атқаратын макроорганизмнің қорғаныс реакцияларын ескеру қажет. Нәтижесінде организм табиғи қорғаныс механизмдерінің көмегімен антибиотиктермен әлсіреген патогендерден босатылады. Бұдан шығатыны, антибиотикалық терапияны жүргізу кезінде құстардың денесінің қорғанысын белсендіруге ықпал ететін дәрілерге назар аудару керек.
Бактерицидтік немесе бактериостатикалық әрекеттің көрінісі үшін патогенді локализациялау орындарында белгілі бір концентрацияны жасау қажет. Антибиотиктердің ағзалардағы, тіндердегі және дене сұйықтарындағы концентрация деңгейі бір жағынан дәрілік заттардың қасиеттерімен, екінші жағынан организмнің физиологиялық ерекшеліктерімен байланысты бірқатар жағдайлармен анықталады. Антибиотиктердің құстардың ағзасында сіңірілуі, таралуы және концентрациясы, айналым уақыты дұрыс дозаны таңдаудың негіздемесі болып табылады және патологиялық процестің әртүрлі локализациясы бар аурулардың рационалды терапиясы мен алдын алуға ықпал етеді (Виноходов Б.О., 2000).
Сонымен қатар, антибиотиктер кең және тар микробқа қарсы әсер ету спектрі бар препараттарға бөлінеді. Кең спектрлі антибиотиктер грам-позитивті және 26 грамм-теріс бактерияларға қарсы белсенді. Микробқа қарсы әсер ету спектрі тар антибиотиктердің микроорганизмдерге зиянды әсерінің шектеулі диапазоны бар, бұл көбінесе грам-позитивті бактерияларға таралады.
Антибиотиктерді үнемі ұзақ және жүйесіз қолдану кезінде ішек микрофлорасына елеулі бір жақты әсер ету байқалады, бұл ретте қолданылатын антибиотиктерге сезімтал емес микроорганизмдердің штаммдарының пайда болуы мүмкін (Соколов В.Д., 1984; Никитин В. Я. және т.б., 1999; Борисенкова А.Н. және т.б., 2002). Сондықтан патогенді және шартты-патогенді микроорганизмдердің антибиотиктерге сезімталдығын оларды терапия, профилактика үшін таңдағанда және резервтік антибиотиктерді таңдағанда бақылау орынды.
Бактериялар әртүрлі препараттарға, тіпті бұрындары өте сезімтал болған дәрілерге де бейімделе алады (В.И. Терехов, 1999). Бірқатар авторлардың пікірінше, антибиотиктерді, әсіресе кең спектрлі антибиотиктерді жаппай қолдану көптеген бактерияға қарсы препараттарға жоғары төзімді E. coli штамдарын таңдауға әкелді (Петров-
ская В.Г., 1984 ж.; А.Шимизу, С.Кимура, 1987; Т.Ким, Ю.Стивенс, 1992). Осыған байланысты тиімді бактерияға қарсы препараттарды белсенді іздестіру және әзірлеу жүргізілуде.
Пробиотиктер антибиотиктерге балама бола алады. Көптеген отандық және шетелдік авторлар атап айтқанда, құстардағы колибактериоз мен сальмонеллездің алдын алуда пробиотиктердің тиімділігі антибиотиктерден кем түспейтінін атап өтеді (Персов А.С. және т.б., 1987; Мишурнова Н.В., 1988; Киржаев Ф. . С., 1993; Абакумова Т.В., 1998; Потапова О.А., 1998; Пивняк И.Г. және т.б., 1998). Пробиотиктерді қолдану микроорганизмдердің төзімді штаммдарының пайда болуына ықпал етпейді. Микробтар - пробиотиктердің құрамына кіретін пробионттар адамның, жануарлардың және құстардың ас қорыту жолдарының табиғи тұрғындары болып табылады және препараттардың өзі экологиялық таза және құс өнімдерінің сапасына теріс әсер етпейді (Зинченко Е.В., Панин А.Н., 2000). ).
Қазіргі уақытта бұл оппортунистік микрофлора тудыратын аурулардың алдын алу саласындағы ең перспективалы бағыттардың бірі болып табылады (Костюк О.П. және т.б., 1998; Зинченко Е.В., 2000; Малик Н.И., 2001; Чекмарев А.Д., 2004; Панин А2006. және т.б. ал., Роббинс С., 1987; Фокс С.М., 1988; Гангули NC, 1988; Антипов Б.А., 199); Гиссен А.С., 1995). Бұл бағытқа қызығушылық соңғы 10-15 жылда антибиотиктерді шамадан тыс кеңінен қолдану және экологиялық жағдайдың нашарлауы адам мен жануарлардың микробиоценозының бұзылуына, сонымен қатар микроорганизмдердің антибиотиктерге төзімділігінің артуына әкеліп соқтырған кезде пайда болды.
Пробиотик терминін алғаш рет 1974 жылы Р.Паркер өсу мен күйзеліске төзімділікті ынталандыру үшін мал азығына ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Translated from Russian to Kazakh - www.onlinedoctranslator.com
Қазақстан Республикалары ауылы Шаруашылдық Лига министрі
KEAQ Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті
коммерциялық эмес акционер
Ветеринария факультеті
Тағаева Жансая Маратқызы
Балапандар ешерхиозының этиологиясы мен патогенезі
ДИПЛОМЫҚ ЖЫМЫС
6В09101 - Ветеринария оқу бағдарламасы
Алматы, 2022 ж
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АУЫЛШАРУАШЫЛЫҚ МИНИСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ ЗЕРТТЕУ УНИВЕРСИТЕТІ
Коммерциялық кеңістіктің акционері kogamy
Ветеринария факультеті
Микробиология, вирусология және иммунология кафедралары
ДИПЛОМЫҚ ЖЫМЫС
Балапандар ешерхиозының этиологиясы мен патогенезі
Жақсырақ сан-53
Сызбалар мен көрнекті материалдар саны-15
Орындаған 6V09101 - Ветеринария505- үздік студенттерТағаева Жансая Маратқызы
2022 "" маусымда қорғауға жіберілді
Менгеруши кафедрасы,
в.г.д., профессор
_______________
Ж.С.Кіркімбаева
Жетекші, в.г.к., қауым.профессор
_______________
Норма бақылаушы, т.ғ.к., қауымдастырылған профессор
_______________
Қ.Т. Жұманов
Сарапшы
_______________
қазақстан республикасының ауылшаруашылдық министрі лигасы
Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті
Коммерциялық кеңістіктің акционері kogamy
Ветеринария факультеті
Микробиология, вирусология және иммунология кафедралары
6В09101 - Ветеринария
Диплом жұмысты орындау
ТАПСЫРМАСЫ
Оқушы:Тағаева Жансая Маратқызы
Жұмыс такырыбы: Балапандар ешерчиозының этиологиясы мен патогенезі.
Бойынша университеті 2021 жылы 22 қараш No554 - Бұйрығымен бекiткенге.
Дайын жұмысты тапсыру мерзими 2022ж. тышқан.
Қазіргі уақытта Қазақстанда, жалпы әлемде полиэтиологиямен, қоздырғыштардың антигендік құрамының айтарлықтай өзгергіштігімен, иесінің иммундық компетентті жасушаларының ұзақ мерзімді антигендік және токсикалық стимуляциясымен сипатталатын жіті ішек инфекцияларының проблемасы өзекті болып қала береді. Сонымен қатар, жұқпалы патологияда жетекші орындардың бірін колибактериоз алады, ол оппортунистік микрофлорадан туындаған құстардың құлауының шамамен 50-60% құрайды.
Диплом жобада қарастыратын сурақтардың тілімі:
Құстардан оқшауланған шартты патогенді микрофлораға ретроспективті талдау жүргізу.
Энтеробактерияларды экспресс-диагностикалау үшін қоректік ортаны дайындау технологиясын жасау.
Жаңа қоректік орта АВМ және Лактофторхин препаратының комиссиялық сынақтарын жүргізу.
Графикалық материал
Диплом жұмысы 6 фотосурет, 5 кесте, 4 сызба бар.
Ұсынылатын негiзгi әдебиеттер
1. Бияшев Қ.Б. Микробиология Жане Иммунология, Алматы, 2010 - 42 б.
2. Сайдуллин Т. Ветеринарлық індеттану, 1.2 Кітап. - Алматы, 1999 ж.
3. Б.Қ.Ілиясов., А.Б.Ілиясов. Жануарлар лептоспирозының этиологиясы ерекшеліктер және эпизоотиялық ахуал Жаршы. - 2005. - № 2. - 11-15 б.
4. Ілиясов Б.Қ. Қазақстан Республикасындағы жануарлар лептоспирозының этиологиялық құрылымы (эпизоотологиялық карта). 1998 жылғы 17 шілдедегі № 365 авторлық құқық куәлігі
Жұмыстың арнасы тараулары бойша кеңесшілер
Тарау
Кеңесші
Мерзімі
Коли
Кириспе
09-2021 ж
Негізгі бүлім
10-2021
Қорытынды
04-2022
Менгерушиси кафедрасы, В.Г.Д., профессор
_______________
Дж.С. Киркімбаева
Жетекші, в.г.к., қауым.профессор
_______________
Tapsyrmany orndauga
Қабылдадым, студент
_______________
Диплом жұмысты орындау
КЕСТЕСИ
Сана
Тараулар жане қарастыратын сурақтар тізімі
Жетекшіге усыну мерзими
Ескертулер
1
Әдебиетке шолу
Қыркүйек, 2020 жыл
Орындалды
2
Құстардан оқшауланған шартты патогенді микрофлораға ретроспективті талдау жүргізу.
Қазан, 2021 жыл
Орындалды
3
Энтеробактерияларды экспресс-диагностикалау үшін қоректік ортаны дайындау технологиясын жасау.
Қараша, 2021 жыл
Орындалды
4
Жаңа қоректік орта АВМ және Лактофторхин препаратының комиссиялық сынақтарын жүргізу.
Желтоқсан, 2021 жыл
Орындалды
6
Қорытынды
Наурыз, 2022 жыл
Орындалды
7
Тәжірибелік ұсынастар
Сәуір, 2022 жыл
Орындалды
Менгерушиси кафедрасы, В.Г.Д., профессор
_______________
Дж.С. Киркімбаева
Жетекші, в.г.к., қауым.профессор
_______________
Tapsyrmany orndauga
Қабылдадым, студент
_______________
MAZMUNY
NORMATIVTIK SILTEMELER ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .7
АНЫҚТАМАЛАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
ҚЫСҚАРТЫЛҒАН СӨЗДЕР ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
1 KIRISPE ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
1.1 Жұмыстың өзекті мәселелері жəне тəжірибелік маныздылығы ... ... ... ... 10
1.2 Зерттеулердің мақсаты, міндеттері, объектілері мен тәжірибелік базасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...он бір
2 ГЫЛЫМЫ ӘБЕДИЕТТЕРГЕ ШОЛУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ..12
2.1 Құстардан оппортунистік оқшауланғандарды ретроспективті талдау
патогендік микрофлора ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 12
2.2 Құс колибациллозы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
2.3 Колибактероздың экспресс-диагностикасының ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ...23
2.4 Колибактериозды емдеу және алдын алу ерекшеліктері
2.5Құс шаруашылығында lactobacillus acidophilus түрінің бактериялары негізіндегі пробиотиктердің жалпы сипаттамасы, әсер ету механизмі және қолдану перспективалары.
3 НЕГІЗГІ БОЛЫМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... 29
3.1 Серттеу материалы ерлер тасилдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .отыз
3.2 ... ... ... ... ... ...отыз
3.2.1АБМ жаңа қоректік ортаның сипаттамасы 30
3.2.2 Құрамында әртүрлі алмастырғыш тұздар, қанттар және индикаторлар бар қоректік ортаны дайындау және олардың энтеробактерияларды бөліп алу мен идентификациялауға әсері ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .31
3.2.3 АБМ қоректік ортаны биологиялық сынау әдістері36
3.2.4Колибактериозды емдеуге және алдын алуға арналған жаңа Лактофторхин препаратының сипаттамасы 37
3.2.5 Колибактериозды емдеу және алдын алу үшін Лактофторхин препаратын дайындау 39
3.2.6 Тәжірибелік колибактериозбен ауыратын тауықтардың ішек микробиопенозына Лактофторхиннің әртүрлі дозаларының әсері.
3.3Экономика тиімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..40
4 ЕҢБЕКТИ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯ МӘСЕЛЕЛЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...42
5 ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ...46
6 ТӘЖІРІБЕЛІК ҰСЫНЫСТАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 47
7 ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... .. 48
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Бұл дипломатиялық жұмыста төмендегідей стандартқа сілтемелер келтірілген:
MEMST 4.452-86 - Biolam биологиялық микроскоп
MEMST 12.3.002-75 - Ondiristik Urdister. Жалпы қауіпсіздік ержелері.
ОЖСБ 20227-91 - Зертханалық шыны ыдыстар
MEMST 64-2-10-87 - Колбаның жіліншігі
MEMST 1530-65 - Қағазы пергаменті. Техникалық шарттар
МЕМСТ 2874-82 - Ауыз суы. Гигиеналық талаптар мен сапа бақылау
MEMST 3345-88 - Формалин
MEMST 4233-77 - Натрий хлориді. Техникалық шарттар
MEMCT 5962-67 - Этил спирті
MEMST 6709-72 - Distildengen su. Техникалық шарттар
MEMST 13805-76 - Мақсаттағы құрғақ ферменттік пептонның бактериологиясы.
MEMST 20292-74 - Сыйымдылығы 100, 200, 1000 мл өлшеуіш қолбалар
МЕМСТ 20730-89 - Көректік орталар. Ет пептонды сорпа.
MEMST 22967-90 - Бірнеше рет паяланылатын медицина екпе шприцтері
MEMST 28085-89 Биологиялық препарат. Стерилдiлiктi бақылау бактериологиялық әдiсi
ТУ 480-11-10-73 - Шыны қарындаштар
АНЫҚТАМАЛАР
Бұл дипломдық жұмыста мындай терминдер мен аңықтамалар қолданылды:
Иммунитет - ағзаның инфекциялық антигендерге тозымдылығы.
ӨСІНДІ - suyyk zhane tygyz korektik ortalarda omіrshen microorganismderdіn popülasyon.
ШТАМ - морфологиялыќ жєне биологиялыќ ќасиеттері соѓанѓан микроорганизм дердiн бiр туры.
АНТИГЕН - организмдер жогары молекулярлы органикалар богде зат, антиденелердi тудырып, олармен озара ерекшелiктерi baylanyska tusedi.
ANTIDENE - антигендердiң әсерiнен организмде пайда болатының ерекшелiктерi акуыздар
АДГЕЗИВТІЛІК - антигендеринин синтезінің адгезиясы, макроорганизм эпителий жасушаларының бактериялық жабысуы жане аура тудыруы.
ЗАРДАПТЫЛЫҚ - тудырудың аурасы, ауруда тудырудың микробтардың инфекциясы.
ҰЙТТЫЛЫҚ - нақты жануар турин микроорганизмі стамының зардаптылық дарежесі.
ҚЫСҚАРТУЛАР ЕР ШАРТТЫ БЕЛГІЛЕР
Бұл дипломдық жұмыста мынадай қысқартулар мен шартты белгілер қолданылды:
ҚазАУ - Қазақ ұлттық аграрлық университеті
БДҰ- бүкіләлемдік денсаулық сақтау үйымы
BSU- букіләлемдік сауда үйымы
EPS-etti-пептондар сорпа
ҚТБ колониясы түзуші бірлік
MAP-микроагглютинация реакциялары
MEMST-мемлекеттикалық стандарт
ТЖ-техникалық жағдай
pH-сутеги иондарының концентрациясы
PTR полимераза тызбекті реакциясы
ТТБ - тізбек түзуші бірлік
w.nuk - жұп нуклеотиді
жақсы. - жұп негiзi
м.к.-микробтық жасуша
ppm-микробтық дене
мм-миллиметр
г-грамм
мкг-микрограмма
0С - Цельтий градус
АҚШ - Америка Курама Шаттари
EPA - эм пептонда агар
EPS - сорпа пептондары жоқ
pH - kyshkyl - sіltіlik tepe - tendіgіn turaktylygy
ДДСҰ - дүние жүзілік денсаулық сақтау үйымы
ШТБ - шоғыр түзуші бірлік
1 KIRISPE
Жұмыстың өзегін мәселелери және тәжірибелік маныздылығы.
Қазіргі уақытта Қазақстанда, жалпы әлемде полиэтиологиямен, қоздырғыштардың антигендік құрамының айтарлықтай өзгергіштігімен, иесінің иммундық компетентті жасушаларының ұзақ мерзімді антигендік және токсикалық стимуляциясымен сипатталатын жіті ішек инфекцияларының проблемасы өзекті болып қала береді. Сонымен қатар, жұқпалы патологияда жетекші орындардың бірін колибактериоз алады, ол оппортунистік микрофлорадан туындаған құстардың құлауының шамамен 50-60% құрайды.
Мұның себебі - қоздырғыштың кең, барлық жерде таралуы, аурушаңдықтың жоғары деңгейі; антибиотиктерді бақылаусыз қолдану салдарынан - антибиотиктерге төзімді штаммдардың пайда болуы. Нәтижесінде - микроорганизмнің макроорганизммен қарым-қатынасының өзгеруі, микробиопеноздың бұзылуы, құстардың ауруының жоғарылауы, өнімділіктің төмендеуі.
Сондықтан бактериялық фонды үнемі бақылау, азық сапасын бақылау және қоршаған орта объектілерін дезинфекциялау, емдік-профилактикалық іс-шараларды уақтылы жүргізу қажеттілік және қауіпсіз және қауіпсіз өнім алуда табыстың кепілі болып табылады (Борисенкова А.Н., 2001).
Бактериологиялық тәжірибеге гендік диагностика және гендік индикация әдістерінің кеңінен енгізілуіне қарамастан, классикалық бактериологиялық әдіс көптеген жұқпалы ауруларды диагностикалауда алтын стандарт болып қала береді. Оның негізгі кемшілігі - оқу ұзақтығы.
Осы себепті бактериологиялық бақылаудың жалпы қабылданған әдістері әрқашан өндіріс талаптарын қанағаттандыра бермейді. Сондықтан үнемді және сонымен бірге жеткілікті ақпараттылығы бар, құс фабрикаларында қолдануға болатын экспресс-диагностикалық әдісті әзірлеу ғылым үшін де, тәжірибе үшін де сөзсіз қызығушылық тудырады.
Колибактериозды емдеу үшін антибиотиктер кеңінен қолданылады. Алайда, оларды қолданудың әлемдік тәжірибесі көрсеткендей, олар әрқашан тиісті тиімділікке ие бола бермейді (Тараканов Б.В., Николичева Т.А., 2000; Тулемисова Ж.К. 2003). Сондықтан пробиотиктерді - аурудың алдын алу және емдеу мақсатында табиғи ішек микрофлорасы бар препараттарды қолдануға қызығушылық (Тараканов Б.В., Николичева Т.А., 2000; Поспелова В.В., 2002; Шевелева С.А. және т.б., 2002, Панин А.Н. , 2007 және т.б.). Дегенмен, оларды пайдалану перспективаларына қарамастан, бактерияға қарсы агенттерден бас тарту қиын. Сондықтан ең жақсы шешім, біздің ойымызша, экономикада қолданылатын антибиотиктерге төзімді осындай пробиотикалық препараттарды жасау болып табылады. Бұл жағдайда пробиотикалық және бактерияға қарсы агенттерді таңдау керек,
1.2Зерттеу объектілері, негіздер және мақсатты, ақылды
Жұмыстың негiзгi нәтижелерiне сипаттама
Жұмысты орнында барысында мынандай жануарлар, құс төрлері және жас аралық топтары қолданылды: салмагы 14 - 16 г болатын.110тұқымсыз тышқан (69 өлді), 195 балапан (25 өлді), сонымен бірге ауырған және өлген балапандардан алынған патматериалдар.
Диплом жұмысты орнындау мерзімі және базасы
Зерттеу жұмысы 2021 жылдан 2022 жыл аралығында Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті Микробиология, вирусология Жана иммунология кафедрасы ұлы Бактериоздарға қарсы биотехнология зертханасында жаңа, Жыне Атырау облысыБақай құс ЖСС шаруашылығындаЖүргізілді.
Диплом жұмысының мақсаты және ақыл-ойы
Зерттеудiң негiзгi мақсатықұс колибактериозын жедел диагностикалау, лактобактерияларды фторхинолонды антибиотикпен біріктіріп қолдану арқылы алдын алу және емдеу әдісін әзірлеу. Аралар мақсатқа жеті ұшін алдыға келеседей міндеттер қойылды:.
1.Құстардан оқшауланған шартты патогенді микрофлораға ретроспективті талдау жүргізу.
2.Энтеробактерияларды экспресс-диагностикалау үшін қоректік ортаны дайындау технологиясын жасау.
3.Жаңа қоректік орта АВМ және Лактофторхин препаратының комиссиялық сынақтарын жүргізу.
2ҒЫЛЫМЫ ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ
2.1Құстардан бөлінген оппортунистік микрофлораны ретроспективті талдау
Құс ағзасының төзімділігінің төмендеуі фонында микробтық ластанудың жоғарылауы бактериялық этиологияның жұқпалы ауруларының пайда болуына ықпал етеді, оның себептері шартты-патогенді микроорганизмдер, соның ішінде Enterobacteriaceae тұқымдасының әртүрлі өкілдері болып табылады. Жануарлар мен адамдардың ішек жолдарының тұрақты тұрғындары бола отырып, олар нәжісте, зәрде, топырақта, өсімдік және жануар текті өнімдерде кездеседі (Слизнева И.В., 1996; Прозоров Е.Л., 1998; Бовкун Г.Ф., 2004).
Иммунитеттің төмендеуімен энтеробактериялар көбінесе ішек қызметінің өзгеруіне, микробтық токсиндердің әсерінен әртүрлі органдарда қабыну процестерінің пайда болуына әкеледі (Мухина Ю.Г., 2002).
Әртүрлі технологиялық бағыттағы құс фабрикаларындағы оқшауланған оппортунистік микрофлораға ретроспективті талдау жасалды.
Борисенкованың еңбектерінде ұсынылған соңғы 15 жылдағы ғалымдар А.Н. Және
және т.б., (1990), Бикорюков А.А., (1993), Слизнева И.В. (1996), Петруэ-
вым Д.Н. (2000). Олар Escherichia тектес энтеробактерияларды,
Citrobacter, Proteus, Morganella, Klebsiella, Salmonella, Staphylococcus, Pseu-
домоналар және басқалары әртүрлі технологиялық құс фабрикаларында айналымда
құстардың барлық жас топтары арасындағы бағыт. Бұл ретте ең көп үлес ішек таяқшаларына - 49,6 - 72,9%, стафилококктар мен стрептококктарға - 6,5 - 31,2%, протей және клебсиеллаларға - 19,2%, Pseudomonas aeruginosa - 19,2 - 7, pastedaurcim - 45% келеді. сальмонеллалар - 2,29%,
және басқа микрофлора.
Citrobacter зәр шығару және өт жолдарының инфекцияларының, отит медиасының, остеомиелиттің этиологиялық факторы болуы мүмкін және тағамнан улануды тудырады. Enterobacteriaceae тұқымдасының өкілдері асқазан-ішек жолдарының жіті ауруларында, ми қабығының іріңді зақымдалуында, адамдар мен жануарлардың сепсисінде оқшауланады (Борисенкова А.Н., Новикова О.Б. және т.б., 2003).
Оппортунистік микрофлоралардың арасында Klebsiella тұқымдасының өкілдері кең таралған.Олар жедел сепсис немесе жекелеген органдардың жергілікті зақымдануы ретінде жүретін патологиялық процестерді тудыруы мүмкін. Клебсиелла тұқымдасының микроорганизмдері пневмониядан өлген тауықтардың патологиялық материалынан бөлініп алынды (Бовкун Г.Ф., 1986).
Смирнова Л.И. (1996) септицемия белгілерімен өлген 2-4 күндік тауықтардың жүрегінен бөлініп алынған бактериялардың 71 дақылының қасиеттерін зерттеді. Сәйкестендіру кезінде бактериялардың бір бөлігі (5,6%) Klebsiella ohuosa түріне жатқызылды, бұл құстың ауруы мен өлуіне әкелетін этиологиялық фактордың қоздырғыштарының болу мүмкіндігін көрсетеді.
Тауықтардан клиникалық материалдан Proteus vulgaris оқшаулану жиілігін зерттеу (Буросеф А., 1993) бұл қоздырғышты сау және ауру тауықтардан бөліп алуға болатынын көрсетті, ал Proteus mirabilis тек аурудан оқшаулануы мүмкін. Протейдің құс еті үшін этиологиялық маңызы жеткілікті түрде зерттелмеген. Дегенмен, көпшілігі оны шартты түрде патогенді микроорганизмдерге жатқызады.
Қазіргі уақытта өмірдің алғашқы күндеріндегі эмбриондар мен тауықтардың ауруының себебі болып табылатын Pseudomonas aeruginosa үлесінің жоғарылау үрдісі байқалады (Бовкун Г.Ф., Борисенкова А.Н., 1995; Борисенкова А.Н. және т.б., 1997). .
Бактериялық тектес құстардың ауруларын тек ветеринарлық мәселе ретінде ғана емес, сонымен қатар медициналық және экологиялық мәселе ретінде де қарастырған жөн, өйткені құстар адамдар үшін патогенді микроорганизмдердің тасымалдаушысы бола алады, мысалы, сальмонелла, кампилобактер, шигелла, эшерихиия және т.б. (Борисенкова) А.Н., 1998).
Әдебиеттерді талдаудан құстардың интенсивтік шаруашылық жағдайында оппортунистік микрофлораның құстардың патологиясында маңызды рөл атқаратыны анық. Бұл ретте жетекші орындардың бірін ішек таяқшасы алады.
2.2Құс колибактериозы
Колибактериоз құс шаруашылығы дамыған елдердің барлығында анықталған. Бұл құс фабрикаларындағы негізгі мәселелердің бірі болып табылады, ол тауықтың жұмыртқалау деңгейінің төмендеуінен, тауықтардың балапандық қабілетінен, жас малдың аз салмақ қосуынан, құсты мәжбүрлеп союдан, ветеринариялық шараларға жоғары шығындардан үлкен экономикалық зиян келтіреді (Борисенкова). A.N. et al., 2004).
Жұқпалы аурулардан құстардың өлімі бойынша бұл аурудың үлесі шамамен 50-60% құрайды (Венгеренко Л.А., 2003).
Аурудың басталуына ықпал ететін факторлар құсты ұстаудың ветеринариялық-санитариялық ережелерін бұзу, нашар азықтандыру, вакцинациядан кейінгі асқынулар, әсіресе аэрозоль әдісімен (Радчук Н.А., 1975; Артемьева С.А., 1977).
Еліміздегі және шетелдегі әртүрлі құс фабрикаларында колибактериозбен ауыратын құстардың ішкі ағзалары мен тіндерінің микрофлорасын зерттеуге арналған бактериологиялық зерттеулер оқшауланған E. coli штамдарын серологиялық типтеу арқылы жүргізілді (Бикорюков А.А., 1993).
Құстар үшін ең вирулентті болып келесі серотоптарға жататын E.Coli патогенді штамдары екені анықталды: O1, O2, O6.08, 045, 078, 086, 0127, 0141. Олардың ішінде келесі серотиптер жиі кездеседі: 01, 02, 078.
Құс колибактериозы көптеген вирустық және бактериялық агенттердің әрекеті үшін қолайлы фон жасайды, бұл өз кезегінде құстарда колибактериозды тудыруы мүмкін. Көптеген авторлардың пікірінше, колибактериоз респираторлық микоплазмоз, тұмау, инфекциялық ларинготрахеит, Ньюкасл ауруы, Марек ауруы, лейкоз, пастереллез, жұқпалы бронхит, кокцидозбен бірге жүреді. Колибактериозбен асқынған құстардың аурулары ауыр және үлкен қалдықтармен бірге жүреді.
Құстарда ішек таяқшасының үш негізгі тобын ажырату керек: сапрофитті, энтеротоксигенді және висцеротропты; және колибактериоздың үш негізгі түрі: энтеротоксикалық, энтеропатиялық (энтероинвазиялық) және висцеральды колибактериоз (Виноходов В.О., 2000).
Сапрофитті ішек таяқшалары патогенді емес, олар асқорыту, тыныс алу және жыныс мүшелерінің шырышты қабаттарында адгезия жағдайында болады.
Энтеротоксигенді ішек таяқшалары тауықтарда, әдетте жаста токсикалық инфекция тудырады. Қоздырғыш негізінен ішектің шырышты қабатында локализацияланған.
Энтеротоксикалық колибактериоз ішек таяқшасының жергілікті көбеюімен сипатталады, ол ішекті колонизациялайды және оның токсигендік қасиеттерін көрсетеді.
Висцеротропты ішек таяқшалары энтеропатиялық (энтероинвазиялық) және висцеральды колибактериозды тудырады. Қоздырғыштың ішкі ағзаларға тропизмі бар.
Құстардың энтеропатиялық (энтероинвазиялық) колибактериозы қоздырғыштың ішектің эпителий жасушаларына енуімен, оларда кейіннен көбеюімен, сондай-ақ жиі токсемиямен бірге жүретін және соңғы кезеңде септицемиямен асқынуы мүмкін экссудативті энтеритпен сипатталады. патологиялық процестің дамуы.
Құстардың висцеральды колибактериозы (колисептицемия) полисерозитпен, паренхималық мүшелердің дистрофиялық және некроздық өзгерістерімен, сепсиспен сипатталады.
Ауру негізінен жас жануарларда кездеседі. Ең сезімтал болып 45-60 күндік ет тұқымды (бройлер) тауықтар табылады, оларда процесс өткір және жаппай өліммен бірге жүреді.
Колибактериоздың экономикалық зияны құс өлімінің жоғарылауынан (50%-ға дейін), өнімділіктің төмендеуінен (бройлерлердің салмақ қосуы 20%-ға дейін төмендейді, ата-аналық отардағы құстардағы жұмыртқа өнімділігі - 35%-ға дейін) қалыптасады. ветеринариялық профилактикалық және емдік шаралар (тәулігіне 60 рубльге дейін).бройлер үшін және ересек құс үшін 150 рубль).
Өнімділігі жоғары, зат алмасуы қарқынды құстарда табиғи төзімділік төмендейтінін ескере отырып, профилактикалық іс-шаралар кешенді жоспар бойынша жүргізіледі, оның ішінде технологиялық процестің әртүрлі кезеңдерінде ветеринариялық-зоотехникалық шаралар жүргізіледі.
Колибактериоз диагнозы эпизоотологиялық мәліметтер, клиникалық белгілер, патоанатомиялық мәліметтер және зертханалық зерттеулер негізінде қойылады.
Колибактериозды бактериологиялық диагностикалауда қоздырғыштың таза дақылын бөліп алу, оның морфологиялық, тинкториалды, культуралық және ферментативті қасиеттерін зерттеу, бөлінген бактерия дақылдарының серологиялық тиістілігін және патогенділігін анықтау қажет.
E. coli штамдарының көпшілігі глюкозаны және басқа көмірсуларды ферменттейді
пируваттардың түзілуі, олар кейіннен сүт, сірке және құмырсқа қышқылдарына айналады. Құмырсқа қышқылынан СО2, Н2 алынады.Бактериялар систематикасы бойынша Бергейс нұсқаулығы (1997) бойынша штаммдардың көпшілігі 14 белгілі және 6 аз белгілі немесе жақында сипатталған тұқымдастарға бөлінеді, олардың 83 түрі, 5 түрі бар. топша және 2 биотоп. Esherihia тұқымдасына 2 түр кіреді: E. coli және E. blattae.
Энтеробактериялар энтеробактериялардың Edwards Ewings кілтінде 8 тұқымдасқа, 14 текке және 67 түрге бөлінеді, ал E.coli және E.blattae, E.hermanii, E.fergusonii, E.vulneris Escherihia тұқымдасына жатады.
Қоздырғыштың тұқымын анықтаудың негізгі қиындығы E. coli қоздырғыштарын, біріншіден, Enterobacteriaceae тұқымдасының басқа өкілдерінен, екіншіден, патогенді емес ішек таяқшаларынан ажырату қажеттілігінде.
Esherihia туысының барлық бактериялары мәдени, биохимиялық қасиеттері және ДНҚ-дағы нуклеотидтер тізбегі бойынша ұқсас, бірақ олар индол түзу қабілетімен, KCN бар ортада өсуімен, лизиндекарбоксилазаның бөлінуімен, сахарозаның ашытуымен, маннитолмен, дульцитпен, адонит, сорбит; рафиноза, малонат, шырыш қышқылын қолдану, целлобио-
PS және сары пигменттің бөлінуі.
Патогенді және патогенді емес сорттар да морфологиялық және ферментативті қасиеттері бойынша бір-бірінен ерекшеленбейді. Зерттелетін материалда патогенді нұсқаларды іздеу көбінесе банальды ішек таяқшасының мол өсуі аясында жүреді, бұл эсширихиоздардың қоздырғыштарын бөліп алуды және анықтауды қиындатады.
Enterobacteriaceae тұқымдасына жататын Esherihia туысының бактерияларын анықтаудағы елеулі қиындықтар олардың биологиялық қасиеттерінде көптеген және алуан түрлі өкілдердің болуымен байланысты.
Колибактериоз құс шаруашылығына айтарлықтай экономикалық зиян келтіреді, сондықтан энтеробактерияларды анықтаудың қысқа мерзімде, аз шығынмен және жоғары дәлдікпен, энтеробактериялар өкілдерін ажыратуға және алдын алудың заманауи құралдарын қолдануға мүмкіндік беретін жеделдетілген және жеңілдетілген әдістерді қолдану қажет. және уақтылы емдеу.
2.3 Колибактериоздың экспресс-диагностикасының ерекшеліктері
Қоректік орталар микробиологиялық зерттеулердің негізгі компоненттерінің бірі болып саналады. Оларсыз қазіргі микробиология өмір сүре алмайды және олардың сапасы көбінесе микробиологиялық талдаудың ақпараттық мазмұны мен дәлдігін анықтайды.
Қазіргі уақытта энтеробактерияларды анықтаудың жеделдетілген және жеңілдетілген әдістерінің едәуір саны ұсынылған. Бұл әдістер бактериялардың бір тұқымдасқа және тұқымдасқа, кейде түрге жататындығын анықтауға мүмкіндік беретін ең маңызды дифференциялық белгілерді таңдауға негізделген. Олар бір принципке негізделген - саралаушы субстраттардың ұтымды жиынтығы. Ең маңызды сынақтарды таңдау, олардың санын ойластырылған ұлғайту, берілген шарттар үшін тасымалдаушылардың оңтайлы қайталануы және жинақтарды жобалаудың ыңғайлылығы белгілі бір анықтау жүйелерінің сенімділігі мен тиімділігін жасайды (Буросеф А., 1993).
Бұл пробиркалардағы аралас орталар; жеке субстраттары бар микроконтейнерлердің жинақтары; дискілер; белгілі бір ингредиенттермен сіңдірілген қағаз жолақтары немесе қағаз қалтқылары; көрсеткіш пен-даши. Олардың кейбіреулері толық сәйкестендіруге арналған, басқалары - талдаудың жеке кезеңдерін жеделдету және жеңілдету үшін.
Біріктірілген немесе күрделі орталардың ішінде бірнеше негізгі белгілерін анықтауға болатын, Клиглер, Олкеницкий, темір тұздары бар үш қантты агар (ТСИ), Рессель ортасы, лизині бар агар сияқты белгілі орталар жатады. темір тұздары (LIA) және т.б.
Дегенмен, ғалымдар бұл ортаны жақсартуды үнемі іздейді. Біздің елімізде Г.П. Калина бірқатар біріктірілген орталарды, атап айтқанда, энтеробактерияларды және ұқсас грамтеріс микробтарды сигналдық сәйкестендіруге арналған екі қабатты әмбебап кешенді орта - ДУКС әзірледі. Оның көмегімен сіз бір мезгілде күкіртті сутегінің түзілуін, глюкозаның, лактозаның немесе сахарозаның ашытуын, уреазаның болуын анықтай аласыз. ДКС-ның Олкеницкий ортасынан артықшылығы несепнәрдің ыдырауы көмірсулардың ашытуын есептеуге кедергі келтірмейді (Голубева И.В., 1985).Глюкозаның ыдырауы кезінде қозғалғыштығын, газ түзілуін анықтайды.
Бактериологиялық талдаудың әртүрлі кезеңдеріне арналған аралас орталардан басқа, энтеробактерияларды полиномды идентификациялау үшін коммерциялық мультижүйелер жасалған.
Олардың кейбіреулері зертханалық тәжірибеде кеңінен қолданылады: Enterotube, API20E, Pathotec, RB, Micro-ID және т.б. Олардың артықшылықтары да, кемшіліктері де бар. Инокуляцияның балғындығы мен концентрациясы зерттеу нәтижелерін айтарлықтай өзгерте алатыны анықталды. Бұл ретте аралас культуралардың оқшаулануы, әсіресе Enterotube жүйесінде немесе API жүйесімен жұмыс істегенде персоналдың жұқтыру қаупі, сондай-ақ басқа да жағымсыз аспектілер жоққа шығарылмайды (Mac Faddin J., 1981).
Коммерциялық түтік жүйесінің мысалы RB жүйесі болып табылады, ол өз атын авторлардың есімдерінен алады (Роллендер-Бекфорд). Бастапқыда ол екі түтіктен тұрды: олардың біріншісінде лактоза мен глюкозаның ашытуы, күкіртті сутегінің, фенилаланиндеаминазаның және лизиндекарбоксилазаның түзілуі, ал екіншісінде қозғалғыштығы, индол мен орнитиндекарбоксилазаның түзілуі анықталды. Кейінірек жүйе тағы екі пробиркамен (біріншісі цитрат пен рамнозамен, екіншісі рафинозамен, сорбитолмен, арабинозамен және ДНазды анықтауға арналған субстратпен) толықтырылды. Бұл қосымша сынақтар энтеробактериялардың барлық жалпы топтарын жоғары дәлдікпен ажыратуға мүмкіндік берді (Hayek.L., WillisG., 1977).
Белгілі Enterotube жүйесі индикаторлармен егуге дайын қоректік ортасы бар 8 камераға бөлінген пластикалық түтік болып табылады. Онда идентификацияға қажетті 9 белгіні анықтауға болады (глюкозаның, лактозаның және дульциттің ашытуы, күкіртсутек пен индолдың түзілуі, цитраттың, мочевинаның, фенилаланиннің пайдаланылуы, лизиннің декарбоксилденуі). Enterotube жүйесімен жұмыс істеу ыңғайлылығы түтікке салынған арнайы сым ілмегі арқылы қамтамасыз етіледі, ол оқшауланған колонияны бастапқы егу ыдысынан шығару үшін қолданылады. Камералардың бөлімдеріндегі тесіктер арқылы цикл олардың әрқайсысына материалды енгізе отырып, барлық камералар арқылы тартылады.
Энтеробактериялардың көпшілігі үшін классикалық әдіспен салыстырғанда сәйкестендіру нәтижелерінің сәйкестігі 96,4%-ға жетті. Кейбір кемшіліктер қазірдің өзінде айтылды. Тұқымның жеткіліксіз дозасында теріс және артық дозада оң нәтиже беретін жалған реакциялар негізінен фенилаланин, цитрат, мочевина бар орталарда, сондай-ақ глюкозадан газдың түзілуі кезінде байқалды (Мак Фаддин Дж., 1981). Enterotube жүйесін нәтижелерді компьютерлік өңдеумен бірге қолдану практикалық қолдануды тапты (Izard D. et al., 1997). Бұлар тұқымдасқа дейін анықтайтын 1-буынның ENCISE I-схемасы және түрге дейін анықтайтын 2-буынның ENCISE II-схемасы. Бұл схемаларды қолдану жүйенің кемшіліктерін анықтауға және оларды жою жолдарын ұсынуға мүмкіндік берді.
API 20E жүйесі, құрамында 20 микроконтейнері бар пластик жолақтың сыртында жасалған
әртүрлі субстраттары немесе реагенттері бар құрғақ қоректік орталар жиынтығы. Олардың ішінде дифференциалданатын амин қышқылдары, көмірсулар, желатин, мочевина, күкіртті сутегінің реагенттері, индол, ацетоин, β-галактозидаза және т.б.Пастер пипеткасымен әрбір микроконтейнерге микробты суспензияның қажетті мөлшері қосылады. Пластинаны арнайы қапшыққа салып, 37 °C температурада 18-24 сағат бойы ұстайды.
API 20E жүйесі жеткілікті дәлдікпен энтеробактериялардың 96,4% дейін анықтауға мүмкіндік береді.
Жүйенің кемшіліктері инкубация кезінде ұңғымаларда орталардың кептіру мүмкіндігі, Proteus өсіргенде лизинмен ортада жалған оң реакциялардың пайда болуы және т.б.
15 негізгі дифференциалды биохимиялық сынақтарды қамтитын Micro-ID жүйесі де оң баға алды, бұл 4 сағат ішінде нәтиже алуға мүмкіндік береді. Жинаққа пластик науаның ұңғымаларына орналастырылған қағаз индикатор дискілері кіреді. Жалпы қабылданған әдіспен салыстырғанда Micro-ID-жүйесі 1,5% қате береді, ал API 20E -3,6% (С. Эдберг және т.б., 1979).
Дифференциациялаушы реагенттермен сіңдірілген индикаторлық қағаздардың жиынтығы ретінде жасалған жеделдетілген диагностикаға арналған сынақ жүйелері де практикалық қолдануды тапты. Ең танымалы коммерциялық PathoTec жинағы болып табылады, ол ферменттерді немесе метаболизмнің соңғы өнімдерін анықтауға арналған индикаторлық жолақтармен жабдықталған қағаз жолақтары болып табылады. Жүйе 10 мүмкіндікке дейін анықтауға мүмкіндік береді. Көптеген сынақтарда реакцияны есепке алу 1-4 сағаттан кейін жүргізіледі.Цитохромоксидаза, нитраредуктаза, индол және ацетоиннің фенилаланиндеаминаза түзілуіне жүргізілген сынақтар энтеробактерияларға сенімді нәтиже берді.
Бактериологиялық идентификацияның классикалық әдісімен салыстырғанда ең танымал мультижүйелерді (Entero-tube, API 20E, API 10E, PathoTec, RB және т.б.) салыстырмалы зерттеу көптеген зерттеушілердің деректерімен сәйкес келетін тұжырымдарға әкелді. A. Courtieu және A. Goudard (1978) PathoTec жүйесі дәстүрлі әдіспен 91,8% келісімді қамтамасыз етеді, Enterotube 84,7%, API 10E 96,9% және API 20E 99,6% жағдайларды қамтамасыз етеді.
Біздің елімізде В.М. Никитин мен С.В. Қосқыш индикаторлары бар көмірсулармен сіңдірілген және қорғаныш пленкамен жабылған көмірсу қағаз дискілерін (UBD) жасады. Реагенттер агарда немесе сұйық ортада өсірілген дақылдармен біріктірілді.
Майлы балауыз негізіндегі ашытылатын субстрат пен рН индикаторы бар фермент таяқшаларының түпнұсқалық жиынтығы қарапайым шыныға қарындаш ретінде қолданылатын микроорганизмдердің субстраттарға қатынасын бірден анықтауға мүмкіндік береді.
Горький атындағы Эпидемиология және микробиология ғылыми-зерттеу институтында жаңа қағаз сынақтарын (уреасублизин және орнитиндекарбоксилаза, аргининдегидролаза, цитохром оксидаза, индол түзілуі үшін) жасау және сынау бойынша көп жұмыс жүргізілді. Блохина, В.М. Лавровская, Р.Ш. (Голубева И.В., Килессо В.А., Киселева В.С. 1985),
Энтеробактериялар мен вибриондарды жедел анықтауға арналған индикаторлық қағаздар жүйесі (NIB) сол немесе басқа субстратпен (көмірсу, амин қышқылы және т.б.) және индикаторлық дискілермен (диаметрі 0,9-1,0 см) немесе жолақтармен (8-10) сіңдірілген. см және ені 1 см-ге дейін) полимерлі жабынмен (поливинил спиртінің сулы ерітіндісі) тұрақтандырылған хроматографиялық қағаз. Желатиназа ашық қабықшаның дискісі арқылы анықталады (Андреева З.М., Лавровская В.М., Богоявленская Л.Б. және т.б., 1983).
NIB-мен жұмыс істеу үшін тексерілген микробтың таза 18-24 сағаттық агар культурасы қажет. Көмірсулардың ашыту сынақтарын қайта шығару үшін сіз бактериологиялық ілмекпен алынған материалды да, натрий хлоридінің ерітіндісіндегі немесе сорпадағы микробтық суспензияның тамшыларын да пайдалана аласыз.
Цитохром оксидазасын анықтау үшін күнделікті агар дақылын Петри табақшасына салынған сәйкес индикаторлық қағазда ілмекпен ұнтақтайды. Оксидаза-оң дақылдар (энтеробактериялар емес) 30-60 секунд ішінде пайда болатын көк түс береді; оксидаза-терістері индикаторлық қағаздың түсін өзгертпейді. Бір қағаз парағында 10-15 дақылдан артық емес сынауға болады.
Индол түзілуін 0,2-0,3 мл натрий хлоридінің изотоникалық ерітіндісі рН 7,2 - 7,4 бар пробиркаларда анықтайды, онда тәуліктік агар дақылының толық бактериологиялық ілмегі ілінеді, содан кейін екі рет бүктелген индол қағазы түсіріледі. пробирканы стерильді пинцетпен қысқа ұшы (сарғыш-сұр түсті) суспензия бетінен жоғары болатындай етіп. Дақылдарды инкубациялау 37°С 2 сағат бойы жүргізіледі.Оң нәтиже - 30-40 минуттан кейін қағаздың қызыл-қызғылт бояуы анықталады.
Мочевина гидролизін анықтау үшін сипатталғандай дайындалған культуралық суспензиясы бар пробиркаларға индикатор дискісін салып, 37°С температурада 2 сағат инкубациялайды. Қызғылт-қызғылт реңк түріндегі оң реакция әдетте 30-40 минут ішінде пайда болады.
Фенилаланинді дезаминациялау қабілетін культура суспензиясында фенилаланин бар дискіні батыру арқылы анықтайды. 37°С-та бір сағат инкубациядан кейін сол пробиркаға тағы бір диск батырылады - темір хлориді. 10-15 секундтан кейін оң нәтиже береді. жасыл түс пайда болады.
Дақылда β-галактозидазаның болуы тиісті дискіні культура суспензиясына қою арқылы анықталады, содан кейін 4-5 сағат бойы 37°С инкубацияланады.Егер реакция оң болса, диск сарыға айналады, алдын ала есептеу кейін мүмкін болады. 1 сағат.
Күкіртсутегінің түзілуі дақылдарды ыдыста өсіргенде анықталады
Петри табақшалары әлсіз сілтілі агарда немесе рН 7,2-7,4 жартылай сұйық қоректік агары (0,4-0,6%) бар пробиркаларда. Петри табақшасында агардың бетіне зерттелетін агардың күнделікті дақылдарын себу учаскелер түріндегі ілмекпен (шамамен 0,5 см 2), оның үстіне индикаторлық дискілер қойылады, содан кейін шыныаяқты 18 термостатқа салады. -24 сағат 37°C. Алдын ала есепке алу 5 сағаттан кейін мүмкін болады.Оң реакция дискінің немесе оның астындағы ортаның қараюы түрінде көрінеді. Пробиркалық әдісте диск түнгі культурасы бар жартылай сұйық агардың бетіне қойылады. Инкубация және есепке алу жоғарыдағыдай.
Жартылай сұйық агары бар пробиркада бактериялардың қозғалғыштығы анықталады.
Желатиназа белсенділігін анықтау 0,2-0,3 мл натрий хлоридінің изотоникалық ерітіндісінде, рН 7,2-7,4 дайындалған зерттелетін штаммның тәуліктік агар дақылының суспензиясында жүргізіледі. Оған жарықтандырылған және жетілген пленка дискі салынып, 370С-та 18-24 сағат инкубацияланады.Алдын ала есепке алу 4-5 сағаттан кейін мүмкін.Оң нәтиже мынада көрсетілген.
пленка дискінің ағартылуы және қалпына келтірілген күмістің қара тұнбасының тұнбасы.
Амин қышқылдарына қатынасын анықтау кезінде, сондай-ақ цитрат пен малонатты кәдеге жарату кезінде тәуліктік агар культурасының толық бактериологиялық ілмегі 0,2-0,3 мл буферленген натрий хлоридінің рН 5,4-5,6 ерітіндісінде суспензиялануы керек, содан кейін ол орналастырылады. стерильді пинцеттері бар пробиркаларға сынауға сәйкес индикаторлық дискілер қойылады және 37°С температурада 18-24 сағат ұсталады Амин қышқылы дискілері салынған пробиркалардың ішіндегісі стерильді вазелин майымен (0,1-) толтырылады. 0,2 мл). Цитрат пен малонатты кәдеге жаратуға арналған сынақтарда алдын ала есептеу 5 сағаттан кейін мүмкін болады.Бұл сынақтардағы оң нәтиже таңқурай-қызыл түспен, аминқышқылдары бар сынақтарда көк немесе қарқынды жасыл түспен көрінеді.
Көмірсулардың ашытуын қатты агар орталарында көмірсу дискілері арқылы анықтауға болады. Бір кеседе 6-7 дақылдан аспайды. Газ түзілуін анықтау үшін дискілерге 4-5 тамшы балқытылған және 45°С дейін салқындатылған жартылай сұйық (0,6-0,8%) агарды тамызады. Пробирка әдісімен әрбір пробиркаға көмірсуы бар диск батырылады.
Термостаттағы инкубациядан кейін 5 сағаттан кейін оң жағдайларда дискілердің түсі қызылдан сарыға дейін өзгереді, кейде дискінің айналасындағы ортаның түсі де өзгереді.
Кейінірек агар пластиналарында көмірсулардың ашытуын есепке алу ақуыз протеолизіне байланысты ортаның сілтіленуі нәтижесінде қиын болуы мүмкін (дискілердің қызыл бояуын қалпына келтіру мүмкін). Пробиркаларда шығарылған сынақтарды 18-24 сағаттан кейін де есепке алуға болады, бірақ газ түзілуін бағалау үшін егу кезінде ортаға стерильді сіңіргіш мақтаның кішкене бөліктерін салу қажет.
Индикаторлық қағаздар жүйесінде орын алуы мүмкін кемшіліктердің қатарына алынған нәтижелердің анық еместігін қосу керек, бұл пробиркада микроб жасушаларының жеткіліксіз концентрациясына, рН режимін сақтамауға, микроорганизмдермен жұмыс істеуге байланысты болуы мүмкін. аралас мәдениет немесе басқа да жағдайлар.
20 ғасырдың аяғында HiMedia шығарған жаңа ұрпақ хромогенді дифференциалды орталар, біріншілік культурадағы микроорганизмдерді дифференциациялауға арналған HiCrome Strongle Streak Rapid Differentiation сериясы бактериологиялық тәжірибеге енді. Ортаның жұмыс істеу принципі қажетті микроорганизмдердегі жоғары спецификалық ферменттерді анықтауға негізделген.
Мұндай ферменттерге, мысалы, E. coli β-D-глюкуронидаза немесе энтерококк β-D-глюкозидаза жәненемесе флуоресцентті өнімдер жатады. Нәтижесінде колониялар белгілі бір түске боялады немесе ультракүлгін сәулелену кезінде флуоресценциялау қабілетіне ие болады. Хромогенді субстрат немесе олардың қоспасы бастапқы егу үшін қоректік ортаның құрамына (соның ішінде селективті) енгізілгендіктен, таза дақылды оқшаулау және оны анықтау нәтижесін зерттеудің бірінші күнінде алуға болады. Кейде бұл жылдам растау сынақтарын қажет етеді (мысалы, E. coli үшін Kovacs реагентімен индолды түсіру сынағы).
Дайын баспа құралдары мен индикаторлары бар сынақ тақталары
бактериялардың өсу процесінде түсін өзгертетін реагенттермен сіңдірілген қағаз. Сальмонеллалардың, коли тобындағы микроорганизмдердің, ашытқылардың бактериялық ластануын анықтауға арналған пластиналар бар.
Ең қолайлы, бірақ қымбат әдістердің бірі - полимеразды тізбекті реакция (ПТР) (Афонюшкин В.Н., Котев В.Ю., Стеанов В.А., Шкред О.В., 2005).
ПТР артықшылығы патологиялық материалда әртүрлі патогенділік маркерлері (TS, TL, VT1, VT2) бар эшерихиялық ДНҚ-ның болуын зерттеу болып табылады. Әрбір үлгіден микроорганизмді бөліп алу арқылы бактериологиялық зерттеу, патогендік маркерге әрбір патогендік изоляттың биохимиялық зерттеулері әртүрлі орталары бар 3000-нан астам Петри табақшаларын және бактерияларды биохимиялық сәйкестендіруге арналған жүйелердің одан да көп санын қажет етеді.
Іс жүзінде бактериологияның классикалық әдістері, негізінен, мұндай зерттеулерді жүргізе алмайтыны қисынды. Дегенмен, қазіргі жағдайда барлық құс фабрикаларында экономикалық себептермен (қымбат құрал-жабдықтар, реакциялық жинақтар және т.б.) бактериялық ауруларды диагностикалау үшін ПТР қолдану мүмкін емес.
Бактерияларды тездетілген және жеңілдетілген сәйкестендірудің осы әдістерінің барлық уәделеріне қарамастан, олардың массалық зерттеулердегі артықшылықтары (уақытты, қоректік ортаны, ыдыстарды, еңбекті және басқа шығындарды үнемдеу), олар қалыпты жағдайда жалпы қабылданған әдістерге қарсы болмауы керек. бактерияларды анықтаудың классикалық әдісі.
Сонымен қатар, әрбір талдау таза культураны одан әрі идентификациялау (антигендік құрылымды анықтау, фаговар және т.б.) мақсатында кейбір мультижүйелерде мүмкін болатын таза культураны бөліп алу арқылы аяқталуы керек. Сонымен қатар, Enterobacteriaceae сияқты күрделі тұқымдастардың ферментативті белсенділігі әртүрлі және әдеттегі белгілерден айтарлықтай ауытқуы бар өкілдерін анықтау үшін жеделдетілген әдістерді қолдану кезінде тиісті түзетулер енгізуге қабілетті бактериологтардың ерекше жоғары біліктілігі қажет. оларды бірқатар дәстүрлі сынақтармен толықтырыңыз. Әйтпесе, диагностикалық қателер сөзсіз болады. Ұқсас ойларды жетекші шетелдік нұсқаулардың авторлары да айтқан (Ламанна С., Маллетт М.Ф., Пельча М., Рейд Р., 1993).
2.4 Колибактериозды емдеу және алдын алу ерекшеліктері
Қазіргі уақытта жұқпалы аурулардың алдын алу және емдеу үшін пробиотиктер, антибиотиктер, сульфаниламид, нитрофуран және әртүрлі кешенді препараттар кеңінен қолданылады (Л.П. Маланин және т.б., 1988; Романов Е.А., 2005).
Колибактериоздың, сондай-ақ басқа да жұқпалы аурулардың алдын алу, ең алдымен, жалпы санитарлық-гигиеналық, зоотехникалық, ұйымдастырушылық және шаруашылық шаралар кешенін қамтиды. Осы мақсатта витаминдер, ферменттер, ақуызды стимуляторлар, сондай-ақ көптеген этиотропты агенттер ұсынылады.
Отандық және шетелдік құс шаруашылығында этиотропты агенттердің ішінде антибиотиктер жиі қолданылады - сульфаниламид, нитрофур-жаңа және галогенмен алмастырылған хиноленділер. Микробтарға қатысты олар бактериостатикалық немесе бактерицидтік әсерге ие болуы мүмкін, әсер ету спектрі кең немесе тар. Препараттың тиімділігі оған қоздырғыштың сезімталдығын және қолдану мерзімін зерттеуге негізделген оның дұрыс таңдалуына байланысты.
Көптеген басқа химиотерапиялық агенттерден айырмашылығы, антибиотиктер төмен концентрацияларда микробқа қарсы әсер етеді - 0,8-12,5 ХБ немесе 1-10 мкг мл, бұл 1: 1000000-1: 100000 сұйылтуға сәйкес келеді.
Олардың уыттылық деңгейі өте төмен, сондықтан оларды жемге, ауыз суға қосып, жағымсыз әсерлерден қорықпай-ақ құстардың үлкен топтарына аэрозолизациялауға болады.
Асқазан-ішек жолдарының зақымдануымен бірге жүретін құстардың ауруларымен күресу үшін антибиотиктерді қолдану көп жағдайда тиімді, алайда оларды қолдану дисбактериозбен бірге жүреді (Радчук Н.А., 1990 және т.б.).
Кейбір антибиотиктердің өсу стимуляторларын тауық азығына қосу salmonella тектес микроорганизмдерді тасымалдау мерзімін ұзартады, бұл пайдалы микрофлораның өсуін басуға әкеледі (Smith HW және Tuker JF., 1975).
Антибиотиктің бактериостатикалық және бактерицидтік әсері бар. Бактериостатикалық әсері микроб жасушасының ақуыз синтезін бұзу (макролидтер, тетрациклин және т.б.), ал бактерицидтік әсері жасуша мембранасын (β-лактаминдер) бұзады, бактерия жасушасының ядросында ДНҚ және РНҚ репликациясын тежейді ( энрофлоксацин және т.б.).
Жалпы алғанда, ағзадағы антибиотиктер бактериостатикалық қасиет көрсетеді. Мұндай жағдайларда дененің қорғанысы антибиотиктермен әлсіреген патогендерден құтылуға мүмкіндік беретін механизмдер ретінде әрекет етеді. Сондықтан антибиотиктердің микробқа қарсы әсерінің күрделі механизмінде дәрілік заттардың емдік әсерін дамытуда шешуші рөл атқаратын макроорганизмнің қорғаныс реакцияларын ескеру қажет. Нәтижесінде организм табиғи қорғаныс механизмдерінің көмегімен антибиотиктермен әлсіреген патогендерден босатылады. Бұдан шығатыны, антибиотикалық терапияны жүргізу кезінде құстардың денесінің қорғанысын белсендіруге ықпал ететін дәрілерге назар аудару керек.
Бактерицидтік немесе бактериостатикалық әрекеттің көрінісі үшін патогенді локализациялау орындарында белгілі бір концентрацияны жасау қажет. Антибиотиктердің ағзалардағы, тіндердегі және дене сұйықтарындағы концентрация деңгейі бір жағынан дәрілік заттардың қасиеттерімен, екінші жағынан организмнің физиологиялық ерекшеліктерімен байланысты бірқатар жағдайлармен анықталады. Антибиотиктердің құстардың ағзасында сіңірілуі, таралуы және концентрациясы, айналым уақыты дұрыс дозаны таңдаудың негіздемесі болып табылады және патологиялық процестің әртүрлі локализациясы бар аурулардың рационалды терапиясы мен алдын алуға ықпал етеді (Виноходов Б.О., 2000).
Сонымен қатар, антибиотиктер кең және тар микробқа қарсы әсер ету спектрі бар препараттарға бөлінеді. Кең спектрлі антибиотиктер грам-позитивті және 26 грамм-теріс бактерияларға қарсы белсенді. Микробқа қарсы әсер ету спектрі тар антибиотиктердің микроорганизмдерге зиянды әсерінің шектеулі диапазоны бар, бұл көбінесе грам-позитивті бактерияларға таралады.
Антибиотиктерді үнемі ұзақ және жүйесіз қолдану кезінде ішек микрофлорасына елеулі бір жақты әсер ету байқалады, бұл ретте қолданылатын антибиотиктерге сезімтал емес микроорганизмдердің штаммдарының пайда болуы мүмкін (Соколов В.Д., 1984; Никитин В. Я. және т.б., 1999; Борисенкова А.Н. және т.б., 2002). Сондықтан патогенді және шартты-патогенді микроорганизмдердің антибиотиктерге сезімталдығын оларды терапия, профилактика үшін таңдағанда және резервтік антибиотиктерді таңдағанда бақылау орынды.
Бактериялар әртүрлі препараттарға, тіпті бұрындары өте сезімтал болған дәрілерге де бейімделе алады (В.И. Терехов, 1999). Бірқатар авторлардың пікірінше, антибиотиктерді, әсіресе кең спектрлі антибиотиктерді жаппай қолдану көптеген бактерияға қарсы препараттарға жоғары төзімді E. coli штамдарын таңдауға әкелді (Петров-
ская В.Г., 1984 ж.; А.Шимизу, С.Кимура, 1987; Т.Ким, Ю.Стивенс, 1992). Осыған байланысты тиімді бактерияға қарсы препараттарды белсенді іздестіру және әзірлеу жүргізілуде.
Пробиотиктер антибиотиктерге балама бола алады. Көптеген отандық және шетелдік авторлар атап айтқанда, құстардағы колибактериоз мен сальмонеллездің алдын алуда пробиотиктердің тиімділігі антибиотиктерден кем түспейтінін атап өтеді (Персов А.С. және т.б., 1987; Мишурнова Н.В., 1988; Киржаев Ф. . С., 1993; Абакумова Т.В., 1998; Потапова О.А., 1998; Пивняк И.Г. және т.б., 1998). Пробиотиктерді қолдану микроорганизмдердің төзімді штаммдарының пайда болуына ықпал етпейді. Микробтар - пробиотиктердің құрамына кіретін пробионттар адамның, жануарлардың және құстардың ас қорыту жолдарының табиғи тұрғындары болып табылады және препараттардың өзі экологиялық таза және құс өнімдерінің сапасына теріс әсер етпейді (Зинченко Е.В., Панин А.Н., 2000). ).
Қазіргі уақытта бұл оппортунистік микрофлора тудыратын аурулардың алдын алу саласындағы ең перспективалы бағыттардың бірі болып табылады (Костюк О.П. және т.б., 1998; Зинченко Е.В., 2000; Малик Н.И., 2001; Чекмарев А.Д., 2004; Панин А2006. және т.б. ал., Роббинс С., 1987; Фокс С.М., 1988; Гангули NC, 1988; Антипов Б.А., 199); Гиссен А.С., 1995). Бұл бағытқа қызығушылық соңғы 10-15 жылда антибиотиктерді шамадан тыс кеңінен қолдану және экологиялық жағдайдың нашарлауы адам мен жануарлардың микробиоценозының бұзылуына, сонымен қатар микроорганизмдердің антибиотиктерге төзімділігінің артуына әкеліп соқтырған кезде пайда болды.
Пробиотик терминін алғаш рет 1974 жылы Р.Паркер өсу мен күйзеліске төзімділікті ынталандыру үшін мал азығына ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz
Реферат
Курстық жұмыс
Диплом
Материал
Диссертация
Практика
Презентация
Сабақ жоспары
Мақал-мәтелдер
1‑10 бет
11‑20 бет
21‑30 бет
31‑60 бет
61+ бет
Негізгі
Бет саны
Қосымша
Іздеу
Ештеңе табылмады :(
Соңғы қаралған жұмыстар
Қаралған жұмыстар табылмады
Тапсырыс
Антиплагиат
Қаралған жұмыстар
kz