Қосшы одағының құрылуы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Қорқыт ата атындағы Қызылорда университеті
Реферат

Тақырыбы: Қазақстандағы жер-су реформасы
Оқытушы:
Орындаған: Базарбаева Айгерим

Жоспары:
Кіріспе.
Негізгі бөлім.
Қазақ еңбекшілеріне жерлерін қайтарып беру туралы заңдар
Қосшы одағының құрылуы
Жер су реформасының аяқталуы
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Кіріспе

Лениндік ұлт саясатын жүзеге асыра отырып, орыс жұмысшы табы
мен казак еңбекші шаруаларынын одағын нығайтуда 20-жылдардың
басындагы жер реформалары ерекше маңызды роль атқарды.
Өлкеде жердің біршама көптігіне қарамастан патша өкіметінің жерді
жаппай әрі жөн-жосықсыз тартып алуы маусымдық жайылы
аумағын күрт тарылтты, жер пайдалану шекаралары ауысты, малды жая
жүріп көшетін және суға жететін жолдар жабылып калды, көшпелі
аудандарда қазақ еңбекшілерінің үлкен-үлкен топтарының пайдаланып
отырған шүйгін жайылымдары, ал отырықшы аудандарда арықтар мен
каналдар жүйелері бар суармалы жерлерi тартылып алынды.
Жер мәселесіндегі отаршылдық саясаттың зардаптары патша
өкіметінің Жетісу, Сібір және Орал қазақ әскерлеріне алып берген
территорияларында ерекше ауыр болды. Жайылымдарды, шабындықтар мен егіс алқаптарын, қыстауларды пайдаланғаны үшін қазақ халқы көп аренда акысын теледi, егiн алқаптарында етіп, қазақ ұлықтарының малын бақты, астықтың недәуір белігін бөліп берді. Гурьев уезінің Еспол
және Сімбіргі болыста-рының қазақ еңбекшілері 1921 жылы ҚАССР Жер
Халық Комиссариатына өтініш жолдап, онда Совет өкіметінің орнауы
қарсаңында коізде егiншiлiк пен пішен шабуға ғана емес, тiптi жайылым
үшiн де жарамсыз кiлен сортан жерлер калды деп жазды. Ертіс пен
Жайык бойындағы, Жетісудағы басқа аудандарда да жағдай осындай болды.
Социалистік революция женгеннен жағдай түбіршен өзгерді.
Аренда ақысы мен жерді пайдаланғаны үшін еңбекпен өтеу заң жүзінде
жойылды казак халкы жерге право алды. Алайда азамат соғысы кезiнде
Қазақстан территориясының көптеген жерлерiн ак гвардияшылар мен
интервенттер оккупациялап алғандықтан жерді пайдалануда теңсiздiк iс
жүзінде сол қалпында қалды. Азамат соғысы аяқталғаннан кейін кулактар мен қазақ ұлықтары байлармен сөз байласып, жерді пайдаланудағы барынша шиеленушілікті пайдаланып, аренда ақысын одан әрі ала беруге тырысты.

Негізгі бөлім

Қазақ еңбекшілеріне жерлерін қайтарып беру туралы заңдар

Коммунистік партия мен Совет мемлекетi жер мәселесiндегi патша отаршылдык саясатынын зардаптарын толык жою үшін шаралар колданды. Х съездiн шешiмдерiнде былай делiндi: жергiлiктi улт енбекшiлерiнiн куш-жiгерiн жалпы кулактардан, әсiресе великорустык жырткыш кулактардан азат болу жолындагы куресте жергiлiктi орыс халкынын енбекшi букарасынын куш-жiгерiмен бiрiктiру, олардын бар күш-жiгерiн жумсап, ез мiнген отаршылар-кулактардан кутылуына көмектесу,кажеттi жарамды оларды адамның өмiр сүруiне камтамасыз ету керек болады.Казакстати 1 облыстык партия конференциясы (1921 жылгы июнь) өзінің шемдерінде былай деп жазды: Жерді өз бетімен тартып алуға карсы батыл күрес жүргізе отырып ... орыстар мен кыргыздар (казактар) экономикалык жагынан толык тенестiрiлсiн.
1920 жылдын аягында КАССР Орталық Аткару комитетi жа нынанжер комиссиясы курылды. 1921 жылдын расында жарияланған Қазақ ACCP-iнде жерді пайдалану национализ иялау туралы уакытша ереже жердi лениндік декреттi негiзге ала отырып, букiл жерді мемлекеттік кор деп жариялады да, жердi ез бетімен алу, сатып алу және арнау атаулыға тыйым салды ".
1921 жылы 2 февральда КАССР Орталык Аткару Комитетi коныс аудару басқармасынан алынган, бiрак. 1917 жылдың февралына дейiн ешкімнің иелiгiнде жоқ учаскелерді, сондай-ак помещиктер мен капиталистердiн, және еңбек нормасынан тыс кулактар зансыз басып алган учаскелердi қазақ енбекшiлерiне кайтарып беру туралы декрет қабылдады.Қоныс аудару баскармасы алып қойған жерлерге қоныстанған жерсіз шаруалардын жер үлестерiне ие болу правосы
сақталды.
1921 жылы 19 апрельде КАССР Орталык Аткару Комитетi патша
үкіметінін. (Орал өзенінің, сол жақ жағалауы) және Сібір (Ертіс өзені бойындағы ондаған шақырым алқап) казак әскерлері меншiгiне басып алган жерлерін казак енбекшiлерiне кайтарып беру туралы жаңа декрет шығарды. Декрет жарыкка шыккан кезде осы территориядагы барлык казак және шаруалар шаруашылықтарынын осы аудандар үшін әдеттегі нормалар шегiнде далалык жер үлестерiне правосы сакталды.
Жергiлiктi Советтерге ауылдық қоғамдардың өздерін отыршылыққа көшіруді, егіс үшiн жарамды учаскелер бөлу туралы өтініш түсе бастады. Байлардың қарсылығына карамастан мыңдаган қазақ шаруашылықтары отырықшылыкка көшті. 1921 жылдын аяғына таман Семей уезiнде гана 7583 шаруашылык отырықшыланды. Отырықшыланғандарды үйлер салу үшiн қажеттiнiң бәрiмен, тұқымдық астықпен ауыл шаруашылығы құралдарымен қамтамасыз ету шаралары
белгіленді, гидротехникалык, iздестiрулер мен құдықтар кұрылысы басталды.
1921 жылы жазда Оралдын сол жағалауынын бөлiгi межелеп бөлiнiп, қазақ халқы колайлы жайылымдар алды. Мәселен, Еспол және Сiмбiргi болыстарынның қазақтарына 24 680 десятина жер бөлініп берiлдi. 1922 жылы Орал губерниясынын казак енбекшiлерi барлығы 208 мыңнан астам десятина жер алды. Семей губерниясында әскер запасының жерлері қазақ халқының пайдалануына көшті, межелеп 184 мың десятина жер әзірленді. Ақмола губерниясында Ертіс бойындағы он шакырымдык алқапқа 1922 жылдын июлiне дейiн 35 iрi коныс аудару учаскесiне 350 қазақ шаруашылығы - бұрынғы арендаторлар мен бақташылар көшті. Көкшетау уезiнде барлык бос жер қорын Совет казак еңбекшілеріне берді. Осымен бір мезгілде Жетісу мен Оңтүстік Қазақстанда жер-су реформасы жүргiзiлдi. Бұл жерлерде және совет ұйымдарының шешуiне тура келген қиыншылықтар ерекше көп болды. 1916 жылғы көтерілісті аяусыз тұншықтыру ондаган мың қазақ шаруашылықтарының Шығыс Түркістанға карай ауа көшуін туғызған едi.
Совет өкіметі орнағаннан кейiн босқындардың көпшiлiгi отанына қайтып оралып, жер алды. Совет мемлекеті олардың шаруашылық құрып орналасуына тартып алынған мүліктерінің қайтарылуына, малмен, азық-түлікпен қамтамасыз етiлуiне бағытталған шаралар белгiледi.
1920 жылы сентябрь айында болып өткен Түркістан Компартиясьның сьезі және Түркістан республикасы Советтерiнiн ІХ съезі Түркiстанның бірқатар басқа да аудандарындагы сиякты, Жетісу мен Оңтүстік Қазақстанда жер-су реформасын жүргiзудi қажет деп тапты. Орталық Комитетiнiң тiкелей көмегiмен Жетісу мен Сырдария облыстарынын партия және совет ұйымдары нығайтылды: оның iшiнде Жетісуға осы уақытта жүзден астам коммунист жiберiлдi. Ауылдар мен селоларға уәкiлдер, үгітшілер жiберiлiп, жерге орналастыру жөнiндегi комиссиялар құрылды. Түркістан Орталық Атқару Комитеті реформа жүргізу туралы нұсқаулар әзірледі, жергіліктң жерлерде жайылымдар мен мал айдайтын жолдардың шекараларын белгілеу жөнінде жұмыстар жүргізілді. 20-31 январьда Әулиеатада (қазіргі Жамбыл) Түркістан қазақ және қырғыз кедейлерінің съезі болып өтті. Съез еңбекшілерді жер-су реформасын жүргізуге белсене қатысуға шақырды және Қосшы одағын Ұйымдастыру туралы шешім қабылдады. Бұл Түркiстан республикасы енбекшiлерiнiн саяси өмiрiндегi маңызды оқиға болды.

Қосшы одағының құрылуы

1921 ж. 21 ақпанында кедей-шаруалар одағының бір айлық жұмысын қорытындылай отырып, Түркістан коммунистік партиясының орталық комитеті жері аз және мүлдем жері жоқ дихандары одағының Ережесін бекітіп, оны Қосшы одағы деп атауға ұйғарды. Осылайша бүкіл Түркістан АКСР-і мен Қазақстанның оңтүстігінде шаруаларды ұйымдастыру, біріктіру үрдісі мынадай жолдан өтті: кедейлер комитеті - кедейлер одағы - шаруалар одағы - еңбекші дихандар мен шаруалар одағы - Қосшы одағы. 1921 жылдың жазына қарай 90 мың адамның басын біріктірген одақтың 6 мыңға жуық ұялары болды. 1921 жылы 2-10 желтоқсанда Ташкенде өткен Қосшы одағының Бүкілтүркістандық І съезі одақты ұйымдастыру мен Түркреспубликасының халық шаруашылығын қалпына келтірудегі оның мақсаты мен міндеттерін анықтауда маңызды рөл атқарды. 1922 жылғы 15-наурызда Түркістан ОАК-і (ТурЦИК) Қосшы одағының мазмұны мен мәнін ашып көрсеткен Ережені ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.