Акробатикалық жаттығуларды үйрету

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

“Орал гуманитарлық-техникалық колледжі” мекемесі

Дене тәрбиесі және спорт кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Акробатикалық жаттығуларды үйрету.

Орындаған:

Жетекші: Қашқынбай Қ. Т.

Орал-2021

Жоспар

Кіріспе . . . 3

1. Акробатикалық жаттығуларды үйрету. Гимнастика

1. 1 Акробатикалық жаттығулардың элементтерін үйретудің әдістемесі . . . 5

1. 2. Мектепте қолданылатын акробатикалық жаттығулардың жіктелуі . . . 12

2. Гимнастика

2. 1 Гимнастика тарихы . . . 12

2. 2 Гимнастикалық жаттығулар . . . 22

Қорытынды . . . 28

Әдебиеттер . . . 30

Кіріспе

Гимнастика ғылыми пән ретінде гимнастикаға тән құралдарды, сабақтарды ұйымдастырудың әдістері мен формаларын қолдана отырып, адамның физикалық дамуы мен жетілу заңдылықтарын зерттейтін дене тәрбиесі ғылымының бөлігі болып табылады. Ғылыми зерттеулерде негізінен педагогикалық, физиологиялық, биомеханикалық және математикалық зерттеу әдістері қолданылады.

Зерттеу өзектілігі. Гимнастика теориясы гимнастика пәнінің мәні мен мазмұнына, мақсаттары мен міндеттеріне, дене шынықтыру жүйесіндегі гимнастиканың орны мен маңыздылығына және т. б. байланысты мәселелерді дамытады. Гимнастиканы оқыту әдістемесі бөлімінде оқыту мен тәрбиелеудің жалпы негіздері (гимнастикаға, оның жекелеген түрлері мен жаттығу топтарына қатысты), әртүрлі контингенттермен сабақтарды ұйымдастырудың әдістері мен әдістері және т. б. қарастырылады. Дене тәрбиесі жүйесі адамдардың физикалық және үрмелі қабілеттерін үйлесімді дамытудың Асыл мақсаттарына қызмет етеді. Материалдық өндіріске кететін уақыт қысқарған сайын, адамдардың бос уақыты қоғамдық қызметке, ақыл-ой мен физикалық дамуға, ғылыми-техникалық және көркем шығармашылыққа көбірек арналады. Дене шынықтыру мен спорт адамдардың күнделікті өміріне берік енеді. Осылайша, дене шынықтыру мен спорт одан әрі дамып, қоғам өмірінің ажырамас бөлігі болады. Бұл процесте адамның физикалық жаңаруы, физикалық жетілу, гимнастика негізгі орындардың біріне жатады. Сипаттама беріңіз: саптық, еркін, қолданбалы, акробатикалық Жаттығулар, секіру, снарядтар мен көркем гимнастика жаттығулары. Әдістемелік ерекшеліктері: адам ағзасына жан-жақты әсер ету; алуан түрлі дене жаттығуларын қолдану; ағзаға селективті әсер ету; оқу процесін қатаң реттеу және дене жүктемесін дәл реттеу; жаттығуларды үздіксіз күрделендіру және біріктіру мүмкіндігі және бірдей жаттығуларды әртүрлі мақсаттарда қолдану. Гимнастиканың түрлері: гимнастиканың тәрбиелік-дамытушылық түрлері; гимнастиканың сауықтыру түрлері; Гимнастиканың спорттық түрлері.

Зерттеу нысаны. Акробатикалық жаттығуларды үйрету және оның негізінде гимнастика дене тәрбиесі үдерісінде олар бір-біріне маңыз аларлық ықпал етеді.

Зерттеу пәні. Акробатикалық жаттығуларды үйрету көрнекілік әдістері алға қойылған мәселеге қатысты мәнді болжамдар, олардың бір жүйеге біріктірілуі яғни нысанды зерделеу аспектісі. Зерттеу жұмысының пәні негізіндегі нәтижелері болып табылады.

Зерттеу мақсаты. Біздің негізгі мақсатымыз - акробатикалық жаттығулар негізінде гимнастиканы үйрету және маңызын арттыру, акробатикалық жаттығулар үйреттім және проблемаларын шештім.

Зерттеу міндеті. Акробатикалық жаттығуларды үйрету және оның негізінде гимнастика өзіндік сананы қалыптастырып, гимнастикалық жаттығулардың техникалық - тұжырымдамасын қалыптастыру ерекше рөл атқарады.

Зерттеу гипотезасы. Акробатикалық жаттығуларды үйрету және оның негізінде гимнастика фактілерді, құбылыстар мен процестерді түсіндіру үшін ұсынылған ғылыми болжам ретінде акробатикалық жаттығулар негізінде гимнастиканы үйрету міндеттерін ойдағыдай шешудің маңызды құралы болып табылады.

Теориялық жаңалығы. Акробатикалық жаттығуларды үйрету және оның негізінде гимнастика - шешуді қажет ететін күрделі мәселе. Тақырыптар теориялық, практикалық немесе аралас болуына байланысты ажыраттым.

Практикаға пайдасы. Практикалық акробатикалық жаттығулар негізінде гимнастиканы үйрету және маңызы гимнастика сабағында және арнай гимнастикалық залдарын зерттеу, жалпылау және талдау негізінде жасадым.

Зерттеу әдістері. Акробатикалық жаттығуларды үйрету және оның негізінде гимнастиканы зерттеп жұмысын жоспарлау оны ұтымды ұйымдастыру үшін өте қажет. Ғылыми-зерттеу ұйымдары мен оқу орындары тапсырыс берушілер ұсынған мақсатты кешенді бағдарламалар, жүзудің ұзақ мерзімді ғылыми және ғылыми-техникалық бағдарламалар, іскерлік келісімшарттар және ғылыми қосымшалар негізінде бір жылға арналған жұмыс жоспарларын жасадым.

Зерттеудің дерек көздері. Теориялық тақырыптар негізінен әдеби дереккөздерді қолдану арқылы жасалды. Мұндай тақырыптардың мысалы ретінде акробатикалық жаттығулар негізінде гимнастиканы үйрету және маңызы, ұғымы зерттеуі туралы жазып өттім.

Зерттеу базасы. Кіріспе, негізгі, қорытынды мен пайданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1. Акробатикалық жаттығуларды үйрету. Гимнастика

1. 1 Акробатикалық жаттығулардың элементтерін үйретудің әдістемесі

Акробатикалық жаттығулармен айналысу адамның организгіміне жан-жақты ықпал етіп, күш пен ептіліктің дамуына көмектеседі, жүйке бұлшық еттерін және вестибульярлық аппаратты жетілдіреді, қимылдардың жалпы үйлесімділігін жақсартады. Акробатикалық жаттығулар дененің әдеттен тыс қалпына болуымен байланысты және өзінің формасы жағынан әр түрлі ыңғайда домалап түсу, аунап түсу, жауырынға, қолға, тұру және т. б. болып келеді. Осындай алуан түрлі болуы және күрделі жабдықтарды көп қажет етпейтіндігі акробатикалық жаттығулармен кез-келген жағдайда шұғылдануға мүмкіндік береді. Кез-келген акробатикалық жаттығулар орындау техникасын үйренуден бұрын қауіпсіздік ережелерімен танысып, біліп алған жөн. Сонда ғана жаттығуларды орындаған кезде жасқанбай, еркін болып, зақымданудан сақтана алады. Акробатикалық жаттығулар көпшілігі секіру арқылы орындалады, сондықтан секіртпемен көбірек жаттыққан жөн. Секіру жаттығуларына мыналар жатады:

1. Алға қарай орташа адымдау қалпынан екі аяқпен кезек секіру.

2. Жартылай жүрелеп отырып секіру.

3. Бірте-бірте жүрелеп отыра және қайтадан жоғары көтеріле секіру.

4. Біресе сол, біресе оң аяқты бір жақ жанға көтере сілтеу арқылы секіру.

5. Аяқты алшақ қойып тұрған қалпыта секіру.

6. Бұл да сондай, бірақ бір жақ жанға қарай үлкен адым жасап тұрған қалыпта секіру. 7. Баяу және тездетіп «төрт аяқтап» жүру.

8. Бастапқы қалыптан артқа жата қалып, төрт аяқтап, алға, артқа баяу жүру.

9. Қолды еденге иық кеңдігіндей алшақтықта тіреп ұстап, ал екі аяқты бірге ұстап, нәтиже есебі үшін тез-тез бүгіп жазу.

10. 100-110см биіктіктен секіріп түсу.

11. Кедергіден және «терезеден» секіру.

Акрабатикалық жаттығулар. 1. Аяқты алшақ қойып, тұру қалпынан алға домалап түсу. 2. Алға қарай домалап түсіп, жүрегелу және қарсы лақтырылған волейбол добын қағып алу. 3. Қолды тіреп отыру және төмен басылып отыру қалпынан артқа қарай домалап түсу. 4. Артқа қарай домалап түсу, бір тізерлеп тұру, бос аяқты артқа қарай көтеру. 5. Қолды алға қарай көтерілген аяқтың тобығы тұсынан ұстап, адымдап барып алға қарай домалап түсу. 6. Жаттығуды бастар алдында жаттығушының өзі лақтырған волейбол добын қағып, ала отырып, алға қарай бірнеше рет домалап түсуді орындау. 7. Шеңбердің ортасынан алға қарай созыла домалау арқылы өтіп шығу. 8. Жартылай жүрелеп отыру қалпынан адымдап жүріп барып, алға қарай домалап түсу. 9. Денені жиырған қалпында алға және артқа екі рет домалап түсу. Алға және артқа қарай домалап түсу-денені жинап, жиырып алып аударылып түсу деген сөз. Ардарылып түсу түрлерінің ең қарапайымы- қолды жерге тіреп отырып, алға қарай аударылып түру. Ол үшін төмен жүрелеп отырады да, екі аяқтап сәл алшақ ұстап, екі тізені екі жаққа жіберіп, екі қолды екі аяқтың сырт жағынан еденге тіреген қалпында бастайды: Бұл кезде арқа доғаша иіліп, бұлшық еттері қатаяды. Осындай қалыптағы жиырылу аяқтың денеі итеру күші жүрелеп отыру қалпына келгенге дейін созылады. Алға қарай домалап асып түсуді орындаған кезде мынадай қателіктер жіберілуі мүмкін.

А) басты еденге тиюі;

ә) жиырылған денені уақытынан бұрын жазу;

б) домалап түсудің бастапқы кезінде қолды алға жылжытып жіберу.

В) домалап түскеннен кейін аяқты жазып, көсілу.

Домалап түсудің ең негізгі қажетті элементі - жиырылу. Жиырыла білуді үйрене бастағаннан кейін екінші біреудің көмегімен домалап асып түсуді өз бетінше орындаудан біртіндеп оны қиындатып орындауға көшу қажет: жүрелеп отырудан қолды тіреместен домалап асып түсу; адымдап және жүгіріп келіп домалап түсу; қолға зат ұстап домалап түсу және домалап түскеннен кейін допты қағып алу; төрт тағандап тұрған жолдасының үстінен, жіптен гимнастиакалық орындықтан, ағаш аттан, кіші ағаш аттан домалап асып түсу, т. б. Алға қарай домалап түсуді үйреніп болғаннан кейін қолды тіреу арқылы артқа қарай домалап асып түсу жаттығуын орындауға көшу керек. Бұған ерекше ұқыптылық қажет. Артқа қарай домалап асып түсудегі жүйелілікті шалқадан жатып, қолды иықтан асыра тіреу арқылы артқа серпілуден бастаған жөн. Үйрену жүйесінің келесі кезеңі жұрелеп отырудан артқа қарай домалап асып түзу арқылы қолды тіреп тізерлеп отыру, домалап асып түсіп, аяқты алшақ қойып тіреп туру; артқа қарай домалап түсу арқылы қолды тіреп, отырғаннан кейін жоғары секіру; артқа қарай қатарынан екі үш рет домалап асып түсу. Шынтақты жерге тіреу арқылы жауырынға тұру. Шалқамен жату қалпынан аяқтың ұшын бастан асыра еденге тигізуге тырыса отырып, бел еденнен көтерілген кезде алақанмен мықылды қаусыра ұстап, қолды белге тіреу керек және қолды шынтақтан біріп оны дененің астына қарай көбірек жіберіп, бұдан кейін аяқты жоғары қарай созады да, шынтақты тірей көтерілу арқылы жауырынға тұру қимылы орындалады. Жауырынға тұру тәсілін орнықтыра түсу үшін аяқпен мынадай әр түрлі қимылдан жасау ұсынылады: аяқты бүгу; аяқты алшақ ұстау; бір аяқты алға, екінші аяқты артқа қарай жіберу т. б. Бұл жаттығуды бастапқы қалыпты өзгерту арқылы қиындатуға болады, яғни екі аяқты бірге соға ұстап отырып, жауырынға жұру керек. Аяқты сүймелдеп ұстау қауіпсіздендерудің және оған көмек берудің элементі болып табылады. Акробатикаға тән негізгі міндеттерді ойдағыдай іске асыру үшін және денені дамыту үшін «көпір жасуды»үйренуді шалқамен жату қалпынан бастау керек. Үйрену жүйесінің басында иілгіштікті және иық буындарының қозғалғыштығын дамытатын жаттығуларды негізгі тұрыста тұрған қалыпта еденде гимнастикалық қабырғада жасап жаттыққан жөн. Осылардан кейін барып «көпір жасау» тәсілдерін үйренуге көшу керек. 1. Шалқадан жатып, қолды иықтан асырып жерге тіреп, жолдасының көмегі арқылы белді көтеріп көпір жасау. 2. Бұл да сондай, бірақ көпірді жене өзі жасайды. Қол мен аяқ иықтын кеңдігіндей мөлшерінде түзу ұсталып, бас артқа шалқая береді. Көпірде 3 сек. тұру керек. Көмектесу киетімен және қауіп сақтау үшін оның жолында бір оқушы тұрып, бір қолмен оның жауырынынан, екінші қолымен белінен демесуі қажет Жіберілуі мүмкін қателіктер: а) Қол мен аяқтың бүгіліп кетуі. ә) Қол мен дене аралығындағы бұрыш 180-тан кем болды. Б) Қол мен аяқтың арасы иық кеңдігінен не кең не тар болды. В) бастың артқа толық иілмеуі. т. б. Шатқа отыруды үйрену үшін мынадай жаттығулар жүйесі орындалған жөн: 1) Жауырынға тұру 2) Қолдың көмегімен жауырынға тұру 3) Жауырынға тұрудан жамбас буындарын бүге отырып, аяқты бастан асырып ерінге тигізу. 4) Жауырынға тұру қалпынан басты оңға не солға бұру арқылы артқа домалап түсіп, тіземен тіреп тұру. Жартылай шотқа отыруды менгеру үшін бастапқы қалпына тізерлеп тұрып, бір аяқты бүгіп, екіншісін жазып және артқа қарай жылжытып, жамбасты артқы өкшеге тигізгенше серіппелі түрге қозғау. Арқаны жазып, ілгері қарау керек. Бұл-жартылай шактқа отыру. Осы жаттығуды қайталау арқылы аяқтың арасын бірте-бірте алшақтата шатқа толық отыруды меңгеруге болады. Біртіндеп үйрену барысында гимнастикалық қабырғаны пайдаланған дұрыс. Үйрену кезінде екінші адамның көмегі қажет өйткені ол қауіпсіздік шарасын қамтамасыз етеді Қарлығаш бейнесін жасау үшін алдымен екінші адамның көмегіне сүйеніп, гимнастикалық қабырғаны, бөренені және т. б жабдықтарды пайдаланып, кейін жеке орындауға көшу қажет.

Акробатика - бұл адам өмірінде өз қолтаңбасы бар спорт түрі деп әбден болады. Себебі, адамның өз денесін өз мұхтажына сәйкес қызмет өткізу - әркімнің ізгі арманы. Сондықтан да цирк өнерімен шұғылданушылар акробатиканы «Цирк ханымы» - деп атайды екен.

Ертедегі римдіктер акробатиканы «Тірі сәулет өнері» - деп мақтап етіпті. Олар театр әртістерінің шеберліктерін анықтау барысында акробатикалық дайыңдығын да есепке алыпты. Гомер өзінің «Одиссея» атты шығармасында Менелая патшаның тойында өнер көрсеткен екі акробаттардың секіріп көрсеткен өнеріне зор ризашылық білдіріп жазған. Сонымен қатар бұл өнер шеберлерін шіркеу иелері қатаң жасалап та отырған. 1551 жылы Иван Грозный патшаның бұйрығы мен акробатикалық жатгығуды меңгерушілерді «шайтанның тұзағына түскендер» деп жариялаған.

Жоғарыдағы жазалаушылыққа мойымаған акробатика өнерін сүйген қауым қарап отырған жоқ, олар бұл өнердің бүкілхалықтыққа айналуына ат салысты. Акробатика өнеріне арналған жазба еңбектер XVI ғасырдан бастап өмірге жолдама ала бастады. Олар: 1573 жылы жарық көрген «Гимнастика өнері туралы» 1599 жылы жазылған «Секіру жаттығуымен ауадағы қалықтау» атты еңбектер. Бұл әдістемелік еңбектерде акробатикалық жаттығулардың тиімділігі туралы келелі ой-пікірлер айтылды.

Акробатикадан жаттығуларының спорт саласы болып бөлінуі. 1895 жылдан басталды. Осы кезеңнен бастап, акробатика өнері цирк өнерінен өз алдында бөлініп шығып, оқу орындарында арнайы пән дәрежесіне көтерілді. 1900 жылдары Петербург қаласында алғашқы акробатикалық ұйымдар пайда болған. Ал 1913 жылы Россияда акробатикалық жаттығулар негізіне арналған окулық жарық көрді. Бұрынғы КСРО-да 1925 жылдан бастап акробатика ден тәрбиесі мәдениеті пән ретінде мектеп бағдарламасын енгізілген.

1934 жылдан бастап Москва ден тәрбиесі мәдениеті институты жанынан акробатика кафедрасы ашылған. 1939 жылы акробатикадан бүкілодақтық біріншілік өткізді. 1957 жылы Европа біріншілігі өткен. 1973 жылы халықаралық алғашқы федерация ұйымдастырылды. 1974 жылы Москва қаласында дүниежүзілік чемпионат өтті. Сөйтіп, спорттың акробатика дүниежүзілік аренада өз сыбағасын алады. «Акробатес» - ірек сөзі, дәл мағынасы - «жоғары шығушы» деген сөз. Барлық акробатикалық жаттығулар негізгі үш топқа белінеді. Олар: секіру, тепе-теңдікті сақтау және лақтыру жаттығулары. Сөйтіп, акробатика дегеніміз жаттығулар жиынтығы, спортшының қимыл-қозғалысын басқару қабілеті, жинақтылық пен шапшандылық және қанатсыз қалықтау өнері.

Оқушылар дене-бітімінің дұрыс дамуы, денсаулығының нығаюы, жұмыс қабілетінің артуы сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларына қарсы тұруға ықпал етеді. Жақсы денсаулық -адамның еңбек және қоғамның іс-әрекетке жемісті қатысуының маңызды кепілі. Акробатика (лат. akrobateō - аяқтың ұшымен жүремін, өрмелеймін) - күш жұмсай орындалатын дене шынықтыру жаттығуларының бір түрі; цирк өнерінің жанры (акробатикалық күш жұмсау, секіру арқылы орындалады) ; спорт түрі (спортық гимнастика)

Акробатика біздің заманымыздан бұрын шамамен 2300 жылы Ежелгі Мысырда, Грекияда, тағы басқа елдерде пайда болды. Акробатикалық жаттығулар алғаш қалалардың ашық алаңдарында, базарларында орындалды. Бертін келе цирк аренасына көшіп, жаттығулары күрделене бастады. Акробатика - қазір спорттың кең тараған бір түрі. Қазақстанда спорттық акробатика 1933 жылдан тарай бастады және одан тұңғыш чемпионат 1949 жылы өткізілді. Акробатика қимыл-қозғалыс пен моральдық ерік қасиеттерін, күшті, ептілікті, икемділікті дамытуға көмектеседі, өз денесін ширақ меңгере білуге, үшңыр сезімталдықңа, батылдыққа, . Акробатикалық жаттығулар алдыға айналып түсу, артқа айналып түсу, көпірше жасау, пирамида жасау, тік түру. Акробатикалың жаттығулар жеке, екі адам, топпен де орындалады. Жаттығулар түрлері снарядсыз және снарядтарда орындалады. Акробатикалық жаттығулар спорттың өзге де көптеген түрлері сияқты дененің жан-жақты дамуына ықпал етеді. Жүру жаттығулары:

- «Зал бойымен оң иық алдыға адымдап бас!»

- «Жай жүріспен бас!»

- қолды жоғарыда, аяқтың ұшымен

- қолды белде, өкшемен

- қолды белде, аяқтың сыртқы қырымен
- қолды белде, аяқтың ішкі қырымен

- жартылай отырып бас!

- толық отырып бас!

Жүгіру жаттығулары:

- зал бойымен жай жүгіріспен бас!

- сызық бойымен жүгіріп бас!

- зал бойымен жай жүгіріспен бас!

- зал ортасынан екі қатармен жүгіріп бас!

- бір қатар саппен жүгіріп бас!

- зал бойымен жүгіріп бас!

- жай жүріспен бас!

- Терең дем алып, дем шығарамыз!

Спорттық акробатика - әртүрлі акробатикалық жаттығуларды орындауға арналған жарыстарды ұсынатын көңілді, әдемі, экстремалды емес спорт. Мұндай жаттығулар теңдестіруге, сондай-ақ дененің қолдауы мен қолдаусыз айналуына байланысты. Спорттық акробатика бойынша жарыстар көргеніңіз сөзсіз - бұл рухты ұстайтын көрініс. Спорттық акробатика: тарихтың біраз бөлігі Тек 1932 жылы 10-шы Олимпиада ойындарында акробатика ресми түрде олимпиадалық спорт түрі ретінде танылды. Осы сәттен бастап жарыстар танымалдылыққа ие болды және барлық жерде: Ұлыбританияда, АҚШ-та және басқа елдерде жүзеге асырыла бастады. КСРО-да спорттық акробатика 1930-шы жылдардың соңында тек спорттық акробатика бойынша Бүкілодақтық Біріншілік чемпионатында атап өтілген өздігінен спорт түрін алды. Бір жылдан кейін әйелдер жарыстары басталды, ал 1951 жылы - жастар.

Жылдар бойы спорттық акробатика мынадай түрлерге айналды:

секіру (трассаның ұзындығы 30 метрге акробатикалық секірулерді, құты, рондадты, сусындарды қамтиды) ;
бу бөлмесі (электр энергиясының акробатикасы, екі жігіт жұпта болғанда, аралас жұп - екі қыздан тұратын қыз және екі жұп) ;
топ (екі нұсқа немесе үш қыздың акробатикадағы әйелдер тобы немесе төрт ұлдың еркек тобы) .

Кейбір жағдайларда әртүрлі түрлерін біріктіретін арнайы жарыстар түрлері анықталады.

Спорттық акробатика: жаттығулар

Жарыстарда спортшылар бір уақытта ғана емес, екі, үш немесе тіпті төртеуін орындайды. Акробатика бағдарламасына қарамастан, топтағы барлық серіктестер қатаң түрде төрт жасқа толмағандар: 11 жасқа дейін, 12 жастан 14 жасқа дейін, 15 жастан 16 жасқа дейін, 17 жасқа толған.

Спорттық акробатика жаттығулардың келесі түрлеріне қатысады:

әйелдер мен ерлердің акробаттық секірулері;
әйелдер, аралас және ер жұптардың жаттығулары;
топтық жаттығулар (үш) ;
ерлер топтық жаттығулары (төртеуі) .

Қандай бағдарлама тағайындалған болса да негізгі, спортшылар екі тағайындалған және екі кездейсоқ жаттығуларды міндетті түрде атқарады. Мысалдарға түрлі типтегі секірулер кіреді. Қазылар алқасының кез-келген спектакльдері спортқа жалпы қабылданған және акробатика ережелерінің сақталуын ескеретін жүйемен бағаланады. Акробатика элементтерін оқып, жарыстарға қатысу мүмкіндігіне ие болу үшін, дене шынықтырумен, икемді және пластиктен, әсіресе психологиялық қорқыныш пен кедергілердің ең төменгі деңгейінен ерте жастан бастап сабақты бастауға мүмкіндік береді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.