Әлеуметтік қызметкердің адамгершілік тәрбиесін басқарудағы кәсіби этиканың рөлі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖОҒАРЫ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
ҚОРҚЫТ АТА АТЫНДАҒЫ ҚЫЗЫЛОРДА УНИВЕРСИТЕТІ
ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ ИНСТИТУТЫ
ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ БАСҚАРУ КАФЕДРАСЫ

РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Әлеуметтік қызметкердің адамгершілік тәрбиесін басқарудағы кәсіби этиканың рөлі.
Пәні: Әлеуметтік жұмыстың этикалық негіздері.
Қабылдаған: Шайхисламова Гүльсара
Дайындаған: Абай Сара
Оқу тобы: СР-21-3

2022-2023 оқу жылы
1.Жоспар
2.Кіріспе
3.Негізгі бөлім
4.Қорытынды
5.Пайдаланылған әдебиеттер

Жоспар

Аты: Әлеуметтік қызметкердің жеке адамгершілік құндылығы.
Сұрақтары:
1.Адамгершілік құндылық дегеніміз не?
2.Адамгершілік құндылық талаптары қандай?

Аты: Әлеуметтік қызметкердің кәсібилігіне қойылатын этикалық талаптар.

Сұрақтары:
1. Кәсіби этика дегеніміз не?
2.Кәсіби этикаға қандай талаптар қойылады?

Кіріспе
Қоғамда , әлеуметтік ортада адамдар бір - бірімен карым - катынас жасай отырып , ор ортада белгілі бір этикеттi сақтайды . Этикет дегеніміз - тәртіп саұтау ережелері Ол - қоғамда белгілі бір нормаларга сай өмір сүретін кағидалардын жалпы жиынтығы . Ал бұл нормалар - адамдардын мораль және адамгершілік қасиеттерінің жиынтығы . Мораль және адамгершілік туралы ілім этика болып табылады . Сондықтан этикет этика ілімінің негізінде қалыптасқан , яғни адамгершілік құндылықтарды сақтай отырып , адамдардың бір - біріне нұқсан келтірмейтін қоғам да тәртіп сақтау ережелері . Қоғамда этикалық талаптар , норма , тәртіптер сақталмайтын болса , адамдардын арасындағы қатынас бейтараптыққа айналып кетуі мүмкін . Сондықтан әр қоғамда адамдардын тәртібін адами тұрғыдан бақылайтын , терiс кылықтарды азайтатын белгiлi бiр нормалар жиынтығы кұрылған . Мысалы , үлкендерге кұрмет көрсету , қоғамдық орындарда тәртіп сақтау және т.б. Этиканы сақтау өмірдің әр саласында әр түрлі . Күнделікті өмірдің өз этикасы , әр қызметтiн өз этикасы , белгiлi бiр ортанын өз этикасы , әр халықтың жеке этикасы және әрбір таптын өздерi ұстанатын жеке этикасы және этикет принциптері болады . Этикеттi сақтау қызмет бабында өте маңызды мәнге ие болып табылады . Соның ішінде әлеуметтік кызметкердіц этикасы , онын этикеті басты назар аудартады . Әлеуметтік қызметкер әр түрлі қоғам мүшелерінің өкілдерімен жұмыс істейтіндіктен аса үлкен дайындықпен қызмет атқаруы тиіс . Сонымен қатар адамгершілік құндылыктар , адамға деген мейірімділік , оның жанын түсіну , көмек беруге ұмтылу , әр жұмысына адал болу және т.б , адамгершілік қасиеттері оның басты этикалык құндылықтары болып табылады .

Негізгі бөлім
Әлеуметтік жұмыстың моральдык критерийлері тек қана әлеуметтік жұмыс саласындағы мамандар қызметін бағалау үшін емес , сонымен қатар әлеуметтік жұмысқа моральдық талаптарды бағалауға қызмет етеді.Бұл мамандық өкілі ретінде әлеуметтiк қызметкерлердiң қызығушылығын керсететiн қысқа кәсiптiк нормаларды ажыратады , жалпы қоғамда құндылық пен қызығушылық тудыратын адамгершілік нормаларды да ажыратады . Әлеуметтік кәсіптік - этикалык нормалардын екiншi тобы бездiң қоғамымызда әлеуметтiк қызметкер мамандығының пайда болуына алып келген адамгершілік негіз болып табылады . Әлеуметтiк жұмыс қиын ресми және бейресми жағдайларда іске асырылатын қызмет .Осыған байланысты әлеуметтiк кызметкер клиенттің алдында , оның әлеуметтiк ортасында шешiм қабылдап , сонгы нәтижеге жеткенге дейін этикалық жауапкершілік алып жүретіні есепке алынуы қажет . Өз жұмысында ол кәсіптік этика принциптерін басшылыққа алуы керек . Моральдық нормаларды білу іс - әрекеттердің адамгершілік нормаларына сай екенін білдірмейді . Сондыктан кәсіптік кызметтін білімдері тәжірибемен өзінің мағынасын сақтап қалады деп қабылдаған жөн , оларды кәсіптік қызметте аздап пайдалануы да , пайдаланбауы да мүмкін . Бұл жағдайда екі жақты моральдык нормасы бар тұлгамен істес болуға тура келеді . Бул тұлға теориялық жағынан адамгершілік , сонын ішінде кәсіптік мораль стандарттарына да тез бейімделе алады , бірақ бул талаптарға бағыну міндетті емес деп есептеледі. Жоғары адамгершілікті дамыту және қалыптастыру , оны шектеулі ету , өзінiң тұлғалығының ажырамас бөлігі ету талпыныстары маманнан білімді ғана емес , сонымен катар бүкіл еңбек жолында және өмір жолында өз - өзімен жұмыс жүргізуді талап етеді . Адамгершілік ұстанымдар - кәсіптік моральге және тәжірибеге не гiзделген әлеуметтік қызметкердің ұстанымы . Адамгершілік ұстанымдар - маманның тұлғалық дамуындағы және оның санасындағы жоғары деңгей . Бул терең және жан - жақты белгiлi моральдык нормалардын тұлғалык бағасымен де , өмірлік және кәсіптік тәжірибемен де тексерiлгендіктен осылай есептеледі . Адамгершілік ұстанымдар маманнан өз еңбегіне істiң қызығушылығы тарапынан қарауды , қоғам мен клиентке жағымды әрекеттер жасаудын және қандай әрекеттер жасауға міндетті екенін анықтап алуды талап етеді . Адамгершілік ұстанымдар маманның кәсіптік қызметке теориялық және тәжірибелік тұрғыдан дайындыгын көрсетеді , әлеуметтік жұмыс тәжiрибесiндегi iс - әркеттер мен тәртібіне саналық қатынасының негізі болып табылады . Бұл тұлғаның еріктік қасиеттерін қалыптастыруға және қоршаған шындыққа тұрақты моральдык жауап беру формаларын қалыптастыруға қатысады . Адамгершілік ұстанымдар өзіндік қасиеттерімен де сипатталады .Сол себептен жұмыстың күнделікті тәжірибесінде тұлғаның өзіндік ұстанымдарына карсы жағдайлар кездесуi мүмкiн , жағдайлық себептер өзiндiк ұстанымдарға қарағанда маңыздырақ . Бұл жағдайда түлға өз - өзіне және өзінің принциптеріне қарама - қарсы шығады .
Адамгершілік қажеттілік - әлеуметтік қызметкердің адамгершілік санасынын жоғары деңгейi . Ол кәсіптік этика талаптарының сақталуына деген моральдық қажеттіліктің болуымен сипатталады . Кәсіптік этика талаптарының сақталуы адамның ішкі қажеттілігіне айналған кез де , ол этикалык принциптерге негізделген өзiнiң барлық ерiктiк және эмоциялық касиеттерін ұйымдастырады , этикалық мәселелердi адамгершілік тұрғысынан шешуге күш салады . Бұл жағдайда кәсіптік этика талаптарын сақтау қажеттілігі тұлғаның тұрақты қасиетіне , оның өзі ніц іс - әрекеттері мен тәртібін ұйымдастыратын қуаты күшті факторға айналады . Маман өзінің адамгершілік қажеттіліктерін басшылыққа ала отырып , оның көзкарасына сәйкес келмейтін іс - әрекеттерге қажеттілік болганның өзінде бармайды . Әлеуметтік қызметкердiң тұлғалық адамгершілiгi белгiлi бiр жұмыс ұжымында қабылданған моральдық нормалардың әсеріне ұшырайды . Бұдан бұл қызметкер тек олардын этикалык идеалдарын үйренбейді , сонымен қатар моральдық катынастардың күнделікті тәжірибесінде шындыкты карама - қарсы қоя білу керек . Бұл ережелер , ең бiрiншiден , кәсіптiк моральдiң мазмұнына әсер етіп , оны түзетеді .
Кәсiптiк моральдың әлеуметтік қызметкердiн адамгершілік білімдерінің , ұстанымдар мен кажеттіліктерінің қалыптасуында рөлі зор . Бұл оган маманнын өкілі ретiнде талап ететiн позициялар мен өзiндiк адамгершілік позицияларын бiр - бiрiмен ұштастыруға көмектеседі , әр түрлi моральдық талаптарга бағынуға көмек береді .
Адамгершілікке сендіру - әлеуметтік қызметкердің кәсіби адамгершілігінің әділеттілік қажеттілігіне , тәжірибеге және бiлiмге сенiмдiлiк негізі . Адамгершілікке сендiру - бұл маманның жеке дамуынын жоғары сатысы . Оган маманның сезiмi , олардың әлеуметтік практикадагы тексерiсі , өмірлік және кәсіби тәжiрибесi жатады . Адамгершілікке сендіру маманның өзінің еңбегіне йындыгын анықтайды , ягни әлеуметтік жұмыс тәжірибесінде өзiнiн мi ке сендіру кәсіби қызметке маманның теориялык және практикалык да үшін не істеді , не істеу керектігін анықтауды қажет етеді . Адамгершілік незі мен әрекетіне саналы түрде қарым - қатынасы болып табылады .
Адамгершілік қажеттілігі әлеуметтік қызметкердің адамгершілік сезіміндегі жогаргы дәрежесі . Ол кәсіби этиканы сақтауды талап етудегі моральдық қажеттіліктерді сақтайды . Адамгершілік қажеттілігі кәсіби этиканы сақтауды талап етудегi адамның ішкі қажеттіліктері болып табылады . Әлеуметтік қызметкер этикалық принциптерге сәйкес адамгершiлiк жағынан этикалық қиын мәселелерді шешуге багытталган бүкіл өзінің эмоциялық сапаларын ұйымдастырады . Мұндай жагдайда кәсіби этиканы сақтауды талап етудегi тұлға сапасының тұрақтылығы , өзінің әрекеті мен қызметін мекеме үшін жұмылдыру , яғни намыс және міндет , абырой және адамгершілік күшті фактор , Маман өзінің адамгершілік қажеттілігін басқара отырып , әрекет жасай алмайды . Әлеуметтік қызметкердің адамгершiлiгi қабылданған белгiлi еңбек ұжымында өзара әрекетке түсу арқылы өзгеріске ұшырайды . Сонымен қоса қызметкер оларды белгiлi бiр идеал ретінде жай ғана меңгермейді , сонымен қатар нақты шындыкпен күнделiктi салыстырады . Осы карым - қатынас өз кезегінде кәсiби моральдін мазмұнына әсер етеді .
Әлеуметтік қызметкердің адамгершiлiк болмысы , сендiру және қажеттілікті қалыптастыру кәсiби моральда үлкен рөл атқарады .
Сондыктан адамгершiлiк бiлiм , сендiру және қажеттілік практикалық кажеттілікпен байланысты . Әлеуметтік жұмыс барысында туындайтын моральдық мәселелерді шешуге шығармашылықпен келуді талап етедi . Осыган байланысты ішкі қажеттілік әрқашанда адамгершілік тұрғысында болады . Адамгершілік нормалары және құндылықтар жүйесін меңгеру арқылы өзінің әрекеттерін іске асыру талдау формасы мен синтез теориясына және тәжірибеге лайық жүргiзiледi . Сонымен қатар адамгершілік қажеттіліктер мен адамгершілік принциптер әлеуметтік қызметтің жаңа сапасын анықтайды , сонымен катар әлеуметтік қызметкердiн тұлғалық қасиетін сипаттайды . Әлеуметтік қызметкердің мотивациялык жүйесi де оның тұлғалық қасиетінің көрінісі .
меткердің адамгершiлiк мiнез - құлқы онын белгiлi адамгершiлiк және iшкi сезiмiнiн сапалары анықтайды .
Адалдық әлеуметтік қызметкер үшiн өте кажеттi сапа . Адалдық , маманның шындықты айта бiлуi . Әлеуметтік қызметкер клиенттiн жағдайын , онын мәселелерін шеше білуі , жасалған қателіктері туралы шын айта білуі керек . Бiрақта адалдық сөзде ғана көрсетілмей , істе де көрсетілуі тиіс . Әлеуметтік қызметкер клиенттің үмітін ақтау керек , егер ол оған көмек көрсетуге уәде берсе , айтқан сөзін жүзеге асыруы керек . Егер әлеуметтік қызметкер обьективті себептерге байланысты қызмет көрсетуге көңiлi болмаса , күмәні бар екенiн ол клиентке хабардар етуi керек . Егер ол жоспарды ойластырып , клиентке сөз берсе , онда өз сөзінде тұруы керек . Әлеуметтік қызметкердiн намысы өзінің әрекетіне моральдык жауапкершілігінен көрінеді . Намыс тұлга сапасы ретінде онын кәсіби талаптарына және қоғамға , жеке әлеуметтік институттар мен топтарға әсер ету болып табылады . Намыс реттеуші әрекет функцияларын орындайды , ягни моральдық және кәсіби нормаларды орындаудағы таза ресми көзқарастан сақтандыру және шығармашылықты шешуге адамды талаптандырады . Қиын және калыпты емес жагдайда намыс тұлғаға дұрыс шешім қабылдауды есiне салады .
Е.И. Холостова әлеуметтік жұмыскердің жеке кәсіби кұндылығына келесі маңыздылықтарды жатқызады :
- тұлғанын гуманистік бағыттылығы ;
-жеке және әлеуметтік жауапкершілік ;
-мейірбандық және әлеуметтілік ;
-өзіндік абырой сезімі және эмпатия қабілеті ;
-басқаларды түсінуге дайын түру - оған көмекке келу ;
- эмоционалды тұрақтылығы ;
-әлеуметтік бейімделгіштігі және жеке бас адекваттылығы .
Қазіргі әлеуметтік қызметкер кәсіби білімді және дағдыларды , жеке қасиеттерді міндетті түрде есепке алады . Әлеуметтік жұмысты таңдай отырып жастар осы мамандық туралы толық мағлұмат алуы керек . Әлеуметтiк қызметкер қиыншылықтарға қарамастан адамдарды жақсы коре ме ? Адамдарга жақсылық істей ала ма ? Адамдардын күнделікті бақытсыз жағдайларына төзуге дайын ба , сонымен қатар бұл сұрақтарды мамандық таңдағанда шешу қажет . Егер адам саналы түрде әлеуметтік қызметкер мамандығын өз қалауынша және тұлғалық құндылықтарга сәйкес таңдаса , онда ол үшiн моральдық жағынан ауыр болмайды .
Әлеуметтік жұмыстың кәсіби маңызды құндылықтарын келесi түрлерге бөлуге болады:
мамандықтың мәнін білдіретін құндылықтар ( әлеуметтік әділдік , гуманизм )
әлеуметтік қызметкердің мағынасы мен бағытын анықтайтын құндылықтар ( моральдық қағидалар ) ;
әр адамның қадір - қасиетін құрметтеу , кәсіби адалдықты сақтау , адамның шешім қабылдау құқығын құрметтеу , клиенттін ақылға қонымды мүдделерін сақтау ;
кәсіби қызметте сыртқы катынас түрiн бiлдiретiн құндылықтар ( ресми этикет ) .
Әлеуметтік жұмыс этикасы қолданбалы ғылым ретінде әлеуметтiк қызметкерлердің қызметі жүзеге асырылатын жағдайларда кәсіби моральдық көріністерді талдайды . Дегенмен нақты шындық ешқашан мiнсiз болмайды . Әлеуметтік жұмыстың мазмұны мен түрлерi белгiлi бір әлеуметтік - мәдени бағытта жүзеге асырылады және тарихи шындыққа ғана емес , сондай - ақ мемлекет пен өңірдің әлеуметтік саясатына байланысты . Мамандықтың шынайы моральдық тәжірибесін талдау өте манызды , бірақ ол әлеуметтік мәселелер мен ақиқатты құрайтын сұрақтарға жауап береді .
Әлеуметтік қызметкердің басты құралыдылығы ретіндегі адамгершілігі адамның ішкі , рухани күн болып табылады . Моральдық және этикалық қажеттіліктерге сәйкес адамдарға жақсылық жасау ізгілікті іс болып табылады .
Медицина қызметкерлері мына сөзді жиі айтады : Егер ауру адамға дәрігердің әңгімесінен кейін жақсы болмаса , онда ол дәрігер емес . Бұл жағдай әлеуметтік қызметкерге де қатысты . Егер клиентке әлеуметтік қызметкердің әңгімесінен кейiн жақсы болмаса , онда ол клиенттiн сенімін ақтамайды , онда мұндай әлеуметтік қызметкерге әлеуметтік қорғау қызметінде орын жоқ . Әлеуметтік қызметкердiн Кәсіби кұндылығы 3 қажетті компоненттен тұрады : адамгершілік білімі , адамгершілікке сендіру және адамгершілік қажеттілігі .
Адамгершілік білімі . Этика , мораль және адамгершілік туралы білiм негiзiн , соның iшiнде маманданған қызмет аясында әлеуметтік қызметкер оқыту процесі кезінде орташа мамандықта , жоғары білім мекемесiнде және біліктілікті жоғарылату факультетiнде , сонымен қатар курстарда білім алады . Болашақ маман адамгершілік мәнін ұғынады , ол қоғам туралы , мазмұны және функциясы жайлы мәлімет алады , өзіндік адамгершілік нормаларын басқа қызметкерлермен салыстырады , өзінің адамгершілік позициясын түзетедi . Жоғары оқу орындарында курс өтпеген әлеуметтік қызметкер өзінің интуициялық түсінігін басшылыққа алады . Кәсіби этика қажеттіліктеріне сәйкес оған өзіндік моральдық қолдауға мүмкіндік береді ; бірақ бүл күнделікті бола бермейді .
Моральдық білім нормасы моральдық әрекетті білдірмейді сондықтан кәсіби қызмет іс-тәжірибесіне қатысты өзбеттілігін сақтайды , оларды кәсіби қызметте қолдауы мүмкін .Мұндай жағдайда тұлгада екі мораль бар. Кәсіби мораль теориялық түрде адамгершілік сұрақтарына бағдар бере алады , бірақ оның қажеттіліктерінің сонынан еру мiндеттi емес .
Аристотель этика ( ethos ) сөзінін негізінде ethicos , яғни этикалық деген мағынаны білдіретін анықтауыш сөз қалыптастырды . Бұл үғыммен ол әділдік , батылдық , мейірімділік , жұмсақтық , жомарттық , достық , сыпайылық және шындықты қамтитын рухани қасиеттердің жиынтығын түсіндіріп көрсетті . Этикалык ізденістерді , сондай - ақ ізгі істерді зерттейтін ғылым Аристотель дің этикасы деп аталды . Осылайша , б.д.д. IV ғасырда пайда болған этикалық ғылымнын этика атауы осы күнге дейін келіп жетті . Грек тіліндегі этос сөзінін латынша аналогы - moris ( морис ) ұстаным , әдет - ғұрып , мінез - құлық деп аударылады . Цицерон Аристотельдін тәжірибесіне сүйене отырып , mora lis ( моральдык ) деген анықтауыш сөз қалыптастырды . Осы анықтауыш сөзден кейінірек мораль деген зат есім пайда болып , ол мағынасы жағынан этика терминіне әсер сәйкес келді . Осылайша , этимологиялык мағынасы жағынан гректiң этика және латын тілінін мораль сөздері бір - біріне балама болып табылады . Кейінірек орыс тілінде нравственность ( адамгершілік ) сөзі пайда болды , оның мағынасы гректін этика және латынның мораль сөзімен сәйкес келеді . Осы уакытка дейін этика және мораль терминдері бір - бірінің орнына ауыз екі тілде қолданыла береді .
Этика білімінін объектісі - мораль , оның дамуы , қоғамдағы нормалар мен рөлі . Этика адам өмірінде күнделікті кездесетін мораль мен таным сұрактарын шығармашылық деңгейде шешуге бағытталған .
Этика - философиялык категория . Ол педагогика , психология , филология және зан ережелерімен сабақтас . Ол - теориялық тұрғыдан қарағанда ережелерден тұратын құрылым , қоғамның , жалпы бүкіл адамзаттың дамуының қозғаушы күші .
Моральдын жалпы теориясы - мораль кұрылымының оның қоғамдық дамуындағы адамдардың өмір қызметіндегі рөлінің жиынтығы туралы ғылыми білімдердің жүйесі . Жалпы теория моральдын әлеуметтік мәнін туралы анықтау үшiн негiз қалыптастыруга мүмкіндік бередi . Мораль дамуындагы XX ғасырдың 60 - жылдары көптеп жете бастағанын айта кету керек . Осы уақытта О.Г. Дробницкийдiн алғаш рет күрделі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.