Оны философиялық талдау

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қабылдаған:Досалиев Т
Дайындаған:Айнабек Қарақат
Тобы: ФҚӘ 112

Тақырыбы:Адам философиясы.Өмір және өлім.Өмірдің мәні

Жоспар:
Кіріспе
1)Адам философиясы
2)Өмір және өлім
3)Өмірдің мәні
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер

Кіріспе

Философиядағы адам мәселесінің мәні мен ерекшелігі. Адамның өз табиғатын танып білуге ұмтылуы философиялық ойды дамытудың басты түрткілерінің бірі болып табылады. Философия ежелгі заманнан бастап жалпы адам дегеніміз кім, оның табиғаты, оның мәні қандай екендігін айқындауға ұмтылып келеді.

Адамның өзін-өзі танып білуі - философияның орталық мәселесі. Философияның адамды зерделеуге арнаған тарауы философиялық антрология деп аталады. Оның ғылыми антропологиядан немесе адамды зерделейтін арнаулы ғылыми пәндер кешенінен бірқатар елеулі айырмашылықтары бар. Заманауи ғылымда мұндай 800-дей пән мен бағыттардың бар екендігін айтуымыз керек. Алайда олардың әрқайсысы адамды белгілі бір жақтарынан, қандай да бір жекелеген қырларынан қарастырады. Мысалы, психология адамның ішкі дүниесін, оның санасы мен түпсанасын; медицина - аурулардың себептері мен оларды емдеу жолдарын; нейрофизиология - адамның жүйке жүйесінің қызметін зерделейді.

Олардан философиялық антропологияның басты айырмашылығы, оның дүниеге көзқарастық маңызы бар, неғұрлым кең көлемді ең жалпы антропологиялық мәлелерді зерттейтіндігінде. Антропологияға философиялық тұрғыдан келу арнаулы ғылыми тәсілмен айқындалған біртұтастығымен және жүйелілігімен ерекшеленеді.

1)Адам философиясы

Ежелгі заманның шығыстық, сондай-ақ батыстық философиясы да қайырымдылық пен жауыздық; әдемілік пен сұрықсыздық; әділеттілік пен әділетсіздік; достық, сүйіспеншілік пен жеккөрініш; бақыт, ләззаттану мен қайғы-қасірет және басқа проблемаларға қызығушылық білдірді. Философияның бүкіл дамуы ұлылардың ойларын бейнелейтін нақыл сөздерге толы:

Лао-цзы: Адамдарға қарым-қатынаста жоғары ізгілікті меңгерген адам достық пейілді болуы тиіс; сөздері шын жүректен шығуы тиіс; басқаруда (елді) дәйекті болуы тиіс; істерінде мүмкіншіліктерді есепке алуы керек; іс-әрекеттерінде уақытпен санасуы тиіс.

Конфуций: Адамдардың сені білмейтініне алаңдама, өзіңнің адамдарды білмейтініңе алаңда.

Дмокрит: Ақымақтарға оларды мақтайтындар көп зиян келтіреді.

Адам деген ұғым - адам баласына тән жалпы қасиеттердің жиынтығын білдіретін түсінік. Адамың әлемде алатын орны ерекше. Адам жаратылыстың табиғаттың туындысы жіне әлеуметтік феномен. Ол табиғат жасамаған заттар мен құбылыстарды өз қолымен ақылмен жасайды.
Адам деген ұғым - адам баласына тән жалпы қасиеттердің жиынтығын білдіретін түсінік. Адамың әлемде алатын орны ерекше. Адам жаратылыстың табиғаттың туындысы жіне әлеуметтік феномен. Ол табиғат жасамаған заттар мен құбылыстарды өз қолымен ақылмен жасайды.
Діни ұғымдар бойынша дүние адам үшін жаралған деген ұғым бар, өмір адамға, адам көңіліне жол табуға бағындырылады. Мұсылман мен Христиан діндері, иудаизмнің Библиядағы мифін қабылдап, адамның азап шегуін бұрынғы ең бастапқы күнәсі үшін тартатын жазасы деп. Одан құтылудың жалғыз жолы - құдайға құлшылық ету деп уағыздайды.
Адам мәселесі
Қайта өрлеу заманында адам мәселесіне жаңаша бетбұрыс болды. Оны философиялық талдау:
Адам мәселесі - бұл философияның Конфуций, будда Сократтан бастап орта ғасырға дейін философияның өзекті сұрағы болған. Орта ғасырдағы бұл мәселенің шешімі адамның қайшылықты пенде екенін ашуда болды.
Адам жан дүниесі, рухы бар пенде ретінде әрқашанда аспанға ұмтылған, құдайға жақсы тұлға.
Оның денесі бар, ал оны жердегі қызықтарға құмартуға, оның еркінің соған қарай жетілуіне әкеліп, оны күнәға батырады.
Бірінші рет философияда антропология терминін Кант кіргізді. Адам философиясы немесе антропологиялық философия дегеніміз - адам туралы ілім. Ол адам мәселесін екі жақты қарады. Біріншіден, ол табиғат әлемі мен табиғи қажеттілікке тәуелді болса, екіншіден, адам еркіндік әлемі ретінде қаралды. Адамның барлық іс-қимылының басқа біреудің еркіне бағынышты болуынан асқан сорақы сұмдық мүмкін емес,-деді
Бірінші рет философияда антропология терминін Кант кіргізді. Адам философиясы немесе антропологиялық философия дегеніміз - адам туралы ілім. Ол адам мәселесін екі жақты қарады. Біріншіден, ол табиғат әлемі мен табиғи қажеттілікке тәуелді болса, екіншіден, адам еркіндік әлемі ретінде қаралды. Адамның барлық іс-қимылының басқа біреудің еркіне бағынышты болуынан асқан сорақы сұмдық мүмкін емес,-деді
Орта ғасырдағы шығыс философы әл-Фараби: бақыт - әр адамның көздейтін мақсаты, үлкен игілік. Адамда сол мақсатқа жетуге мүмкіндік беретін үш түрлі тамаша табиғи қабілет болады, ол: ерекше жасалған дене құрылысы, жан құмарлықтары, ой-парасатыә,-деген
Орта ғасырдағы шығыс философы әл-Фараби: бақыт - әр адамның көздейтін мақсаты, үлкен игілік. Адамда сол мақсатқа жетуге мүмкіндік беретін үш түрлі тамаша табиғи қабілет болады, ол: ерекше жасалған дене құрылысы, жан құмарлықтары, ой-парасатыә,-деген
Әл-Фараби адамның жан дүниесін жетілдіру мәселесін философиялық тұрғыдан зор білгірлікпен жан-жақты терең зерттеп, талдау жасайды. Ал қайта өрлеу дәуірінде адам өзін-өзі билеу еркі, мақсаты бар тіршілік иесі ретінде қабылдады. Ол өзінің көптеген эстетикалық қасиеттеріне байланысты сезімтал дене иесі.
Қытай философиясында Конфуций СЯО-ға (ұлдың сый-сияпат көрсетуі, әке-шешені және үлкендерді сыйлауы), ең икемді әдіспен үлкен отбасын, елді басқаруға, этикет, әділеттілік пен мінез-құлыққа ерекше көңіл аударады. Конфуций ең алғашқы болып Өзіңе қаламағанды өзгегеде қалама,-деп , ең басты моральдік-этикалық принципті өмірге әкелдіі.
Қытай философиясында Конфуций СЯО-ға (ұлдың сый-сияпат көрсетуі, әке-шешені және үлкендерді сыйлауы), ең икемді әдіспен үлкен отбасын, елді басқаруға, этикет, әділеттілік пен мінез-құлыққа ерекше көңіл аударады. Конфуций ең алғашқы болып Өзіңе қаламағанды өзгегеде қалама,-деп , ең басты моральдік-этикалық принципті өмірге әкелдіі.
Даосизм, оның негізін қалаушы Лао-цзы бойынша, Дао жол - көрінбейтін, барлық жерде бар, өзінен өзі пайда болатын табиғат, заңдылық, оған жеке адамның мінез-құлқы мен ойлары да жатады. Адам өмір бойы дао принципін ұстануы керек, адам өз мінез-құлқын табиғатпен бүкіл әлеммен келістіруі керек Бұл ілім кейін Қытайдың негізгі бір діні ретінде дамыды.
Жаңа Заман философиясының өкілдері: Бэкон, Декарт, Гоббсс, Спиноза - адамның өз болашағы өз қолында, Құдайдан да, басқадан да тәуелсіз, ол тапқыр да белсенді жасампаз тағдыр иесі, өз өмірінің саналы субъектісі. Адамның ерекшелігі де, рухани күйі де оның ақыл-ойында, яғни ойлау қабілетінде деп есептеледі. Декарт: ойлауды адамның өмір сүруінің нақты куәсі дейді. Мен ойлай аламын олай болса өмір сүремін. Адам - ақыл-ойы бар тіршілік иесі. Дене мен жанның арасында ортақтық жоқ. Дене белгісіздікте болса, жан ойлайды, жанның ақын маңызы - сана, ақыл-ой.
Жаңа Заман философиясының өкілдері: Бэкон, Декарт, Гоббсс, Спиноза - адамның өз болашағы өз қолында, Құдайдан да, басқадан да тәуелсіз, ол тапқыр да белсенді жасампаз тағдыр иесі, өз өмірінің саналы субъектісі. Адамның ерекшелігі де, рухани күйі де оның ақыл-ойында, яғни ойлау қабілетінде деп есептеледі. Декарт: ойлауды адамның өмір сүруінің нақты куәсі дейді. Мен ойлай аламын олай болса өмір сүремін. Адам - ақыл-ойы бар тіршілік иесі. Дене мен жанның арасында ортақтық жоқ. Дене белгісіздікте болса, жан ойлайды, жанның ақын маңызы - сана, ақыл-ой.

2)Өмір және өлім

Өмір деген не? Өмір - материя тіршілігінің белсенді формасы. Ұзақ уақыт бойы философияда Ф.Энгельстің: Өмір - бұл ақуыз денелерінің тіршілік ету тәсілі, және осы метаболизмнің тоқтауымен тіршілік те тоқтайды, бұл ақуыздың ыдырауына әкеледі, - деген анықтама басым болды. Ресейлік кибернетика профессоры А.А.Ляпуновтың анықтамасы қызықты: өмір дегеніміз - жеке молекулалардың күйлері арқылы кодталған ақпаратты консервілейтін реакциялар тудыру үшін қолданатын заттың өте тұрақты күйі.

Философиядағы өмірдің мәні мәселесі бірнеше аспектілерде қарастырылады: 1) объективистік көзқарас (Спиноза, Гегель және т.б.), ол христиан дәстүрімен байланысты, мұнда адам оған жоғарыдан тағайындалған тағдырға бағынады. ; 2) субъективті. Оның негізі шығармашылық тәуелсіздік пен адамның белсенділігі.

Өмірдің мәні туралы мәселеге үш өлшемнен жүгінеді: 1 - Әлемдегі барлық тіршілік иелері өздерінің туу фактілері бойынша өмір сүруге құқылы, 2 - өмір шектеулі; 3 - өлмейтіндікті іздеу.

Адамның тіршілік етуінің негізгі сұрағы: өмірдің мәні неде? Өмірдің мәні туралы көптеген ұғымдар бар, бірақ олардың барлығы бір нәрсеге қайнайды - өмір мәні - адам ретінде өзін жүзеге асыра білу, өз ішінен үйлесімділік таба білу. Адам өзін-өзі жетілдіре отырып, қоршаған әлемді жақсартады. Сонымен, өмір ұғымының өзі құндылыққа ие болады, яғни өмірдің өзінде өмірдің мәні. Өмірдің мәні мен өмірдің мақсаты жиі шатастырылады; өмірдің мәні ол адамның өмір сүруінің белгілі бір кезеңінде маңызды болатын өмірлік мақсаттардан тұрады. Өмірдің мағынасы өмірдің мақсатына сай бекітілмеуі керек, әйтпесе адамның өмірі өзінің мағыналы бағытын жоғалтады. Өмірдің мәні - жасампаздықтың, өзін-өзі жетілдірудің мәні.

Бұл өмір сүру үшін маңызды болды. Біз не үшін өмір сүріп жатырмыз? Өмірдің мәні әрқашан перспективада, болашақ бүгінде.

Алайда, философияда өмірдің мәнін жоққа шығаратын ұғымдар бар. Ницшеден оқимыз: Адам өмірде мағынасы болмайтындай өмір сүру керек - бұл өмірдің мәні. Оның идеяларын А.Шопенгауер, А.Камю және басқалар бөлісті.Орыс философы Введенский өмірдің мәнін өмірдің өзінен тыс шығарады: Өмірдің мәні жоқ, егер ол болса, өмірден тыс. Бірақ адам өз өмірінің мағынасыз екенін біле отырып өмір сүре ала ма? А.Камюдің айтуынша, суицидтің басты себебі тер болып табылады
өмірдің мәні. Сезім - адамның негізі, оның мүмкіндіктерін жүзеге асырудағы өмірдің мәні.

Өмірдің мәні туралы мәселе өліммен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.