Құрттың адам ағзасына пайдасы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШЫМКЕНТ ҚАЛАСЫ

Мектебі: №64 Ж.Аймауытов атындағы мектеп-гимназмя
Тақырыбы: Құрт - қазақтың ұлттық тағамы
Бағыты(секциясы): Экология, валеология
Орындаушы: Біржан-Салқызы Қасиет, 3 А сынып
Жұмыстың жетекшісі: Маженова Эльмира Елтаевна, бастауыш сынып мұғалімі
Жұмыс орындаған жыл: 2021-2022 жыл

Мазмұны:
І. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ІІ. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.1. Құрт - қазақтың ұлттық тағамы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.2. Құрттың адам ағзасына пайдасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3. Құрттың жасалу технологиясы және түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ІІІ. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
IV. Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Аннотация
Зерттеу жұмысының мақсаты:
Қазақ халқының ұлттық тағамы - құрттың пайдасын анықтап, этномәдени құндылықтың бірі ретінде зерттеп, маңыздылығын көрсету.
Зерттеу жұмысының міндеттері:
* Қазақ халқының ұлттық тағамы - құртпен танысу;
* Құрттың денсаулыққа пайдасын түсіндіру;
* Қазақ халқында құрт тағамының алатын орнын, маңызын түсіндіру.
Зерттеу өзектілігі:
Құрттың пайдасы туралы кітапханадан көптеген материалдар жинақтап, интернет желісінен оқып, тәжірибе арқылы дәлелдеп оқушылар арасында құртты күнделікті пайдалану керектігін айту.
Зерттеу әдісі:
Іздену, сауалнама жүргізу, зерттеу, баяндау, талдау, бақылау, жүйелеу, салыстыру, тәжірибе жасау, ой қорыту.

Аннотация
Цель исследовательской работы:
Определить пользу курта - национального блюда казахского народа, изучить его как одну из этнокультурных ценностей и показать его значимость.
Задачи исследовательской работы:
* Знакомство с Куртом - национальным блюдом казахского народа;
* Объяснение пользы курта для здоровья;
* Разъяснение места, значения Курта - пищи у казахского народа.
Актуальность исследования:
Накопив много материалов из библиотеки о пользе курта, прочитав их в интернете, доказав на опыте, среди учащихся, что курт нужно использовать ежедневно.
Методы исследования:
Поиск, опрос, исследование, повествование, анализ, наблюдение, систематизация, сравнение, экспериментирование, обобщение мыслей.
Annotation
Purpose of research: To determine the benefits of kurt - the national dish of the Kazakh people, to study it as one of the ethno-cultural values and to show its significance.
Research objectives:
* Acquaintance with Kurt - the national dish of the Kazakh people;
* Explanation of the health benefits of the jacket;
* Explanation of the place, meaning of Kurta - food among the Kazakh people.
Relevance of the research: Having accumulated a lot of materials from the library about the benefits of kurt, having read them on the Internet, proving by experience among students that Kurt should be used daily.
Method of research: Search, survey, research, narration, analysis, observation, systematization, comparison, experimentation, generalization of thoughts.
І. Кіріспе
Бұл жобада қазақ халқының өмірінде маңызды рөл атқаратын мал шаруашылығының негізгі түрлерінің бірі, оның ішінде сиыр сүтінен өндірілетін және көпшілікке белгілі "Зеңгі баба" туралы айтқым келеді. Құрт-қазақтың ұлттық тағамы ретінде кеңінен қолданатын сүт өнімдерінің ең көне түрлерінің бірі.
Құрт ежелгі уақытта пайда болды және өзінің қасиеттерін жоғалтпай бүгінгі күнге дейін жақсы сақталып келе жатыр. Мені қазақ құрты мен құртты дайындау тәсілдері және оны кейбір тағамдарға қосымша ретінде пайдалану қызықтырды. Мен өте ежелгі және пайдалы тағам түрі -- сиыр сүтінен жасалған құрттар туралы ақпарат жинағым келді.
Халықтың ұлттық тағамдарына деген сұраныс та өзгерді, өйткені қоғам тез дамып, адамдардың талғамы өзгерді. Мұның себебі-әртүрлі тағамдардың, соның ішінде басқа елдердің тағамдарының көбеюі. Бірақ зерттеушілердің өздері бұл өнімдердің зияны пайдадан асып түсетінін дәлелдейді. Құрттар, ірімшік, қаймақ, сүзбе, біздің дастарханымыздың безендірілуі және денсаулығымыздың қайнар көзі, Шетелдегі чипстер мен крекер алмастырылған, денсаулыққа пайдалы емес, аз қоректік және зиянды. Сауатты, жоғары білімді деп санайтын қазіргі заманғы адамдар біздің дәрумендерге бай ұлттық тағамдарымыздың құндылығын жоғалтқан сияқты.
Біздің ұлттық тағамдарымыз ұмытылатыны рас. Жобаның негізгі мақсаты-біздің ұлттық тағамдарымыздың бірі құрттың қасиеттерін қайтару. Адамдардың санасын өткенге қайтару. Құртты қайтадан кеңінен қолдануға ықпал ету. Сондықтан мен құрт туралы мәліметтер жинауға тырыстым. Зерттеу жұмысында мен құрттың пісіру арқылы үш түрге бөлінетініне куә болдым: қара құрт, ақ құрт және ежігей, ал өндіру және пайдалану әдісі бойынша бірнеше түрге.
Құрт өз деңгейінде қолданылмаған. Сондықтан мен құрттың құрамына және оның адам ағзасына пайдасына назар аудара отырып, деректерді жинап, зерттеуді жалғастырдым. Зерттеу барысында мен әр түрлі аймақтарда өндірілетін құрттардың түрі мен құрамы туралы аға-әпкелердің мәліметтерін жинадым. Нәтижесінде мен құрттарды жасаудың пайдасы мен әдістерін анықтадым. Сонымен қатар мен сынып оқушылары арасында сауалнама жүргіздім. Мен сыныптастарымнан: "Құрт туралы не білесіз?", "Сіз құрт жеп көрдіңіз бе?", "Сіздің отбасыңызда құрт бар ма?" секілді сұрақтар бойынша апайыммен бірге сауалнама жүргіздім.
Жұмыстың мақсатына жету үшін біз ересектерге сауалнама жүргіздік, ғылыми зерттеулердің, түрлі басылымдар мен интернеттің материалдарын жинадық, әртүрлі дәмі бар құрттарды дайындау тәсілдерін анықтадық.
Зерттеу жұмысымда мен сиыр сүтінен жасалған құрттардың әртүрлі түрлерін әкелдім және оларды сыныптастарыма бердім. Нәтижесінде мен сияқты жасөспірімдердің қышқыл және тәтті құрттарды жақсы көретінін байқадым.
Қазіргі уақытта балалар әртүрлі сағыздар мен шоколадтарды, әсіресе "Киндер Сюрприз" бен "Сникерс" секілді тәттілерді көп жейді. Чупа-чупс сорады. Егер Сағыз асқазанға зиянды болса, әртүрлі шоколадтар баланың тәбетін бұзады. Зерттеушілер бұл тағамдардың пайдасынан гөрі зияны көп екенін дәлелдеді. Мысалы, барлық дүкендерде сатылатын гамбургерлер, чизбургерлер және хот-догтар сияқты американдық фаст-фуд өнімдері зиянды және адамның тез салмақ қосуына әкеледі. Басқа елдердің көптеген тағамдарының пайдасынан гөрі зияны көп болса да, бұл тағамдар барлық дүкендерде сатылады, бірақ сіз біздің ұлттық тағамдарымызды ешбір дүкеннен таба алмайсыз. Тек құртты бірнеше дүкендерден табуға болады. Егер осылай жалғаса берсе, біздің құрттың жойылып кету қаупі бар.
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Құрт - қазақтың ұлттық тағамы
Қазақ халқы ұлттық тағамға өте бай. Біздің ұлттық дастарханымыздың мәзірінде ет, сүт, балық, ұн өнімдерінен жасалған көптеген тағамдар бар. Біздің ата-бабаларымыз осы бай асхана мен табиғи құнарлы ұлттық тағамды жеп, ішіп-жеу арқылы қандай да бір ауруға бой алдырмады. Бір тағамның бірнеше жолмен дайындалуы, пісіру технологиясы мұқият сақталуы, сондай-ақ пісіру түріне байланысты бірнеше атаулар берілуі біздің аналарымыздың тағамды өте жақсы білетіндігін көрсетеді.
Халқымыздың күнделікті өмірде де дәмге мән бере сөйлеген. Мәселен бір күн дәм татқанға қырық күн сәлем деп ренжісе көңілі қалған күнде дастарханымнан дәм татып едің ғой деп, салмақ сала сөйлесе, ренжіген адамын дәм тұзым атсын деп қарғаған.
Қазақтар асты үш түрге бөледі. Олар ақ (сүт), қызыл (ет өнімдері) және көк (жеміс өнімдері).
Ежелгі уақытта біздің ата-бабаларымыз бір-бірімен амандасқанда, олар: "Мал-жан аман ба?" деп айтатын. Бір сөзбен айтқанда, ақ қазақтың өмірінде мал ерекше орын алады деп ойлауға болады. Малдың күші-сүт, жүн, ет, тері - адамдардың тамағы, киім, баспана, үй - жиһаз, олардың өмірінің негізі. Мал шаруашылығы - өмір көзі. Өмірдің бұл түрі адамзат өркениеті мен мәдениетіне үлкен үлес қосады. Мал шаруашылығы өнімдерінсіз өмір сүру әлі де қиын. Жануарлардың еті туралы айтпағанда, қазіргі адам өмірін сүтсіз және одан жасалған өнімдерсіз, жүннен, былғарыдан және олардан жасалған бұйымдарсыз елестету мүмкін емес. Кейінгі уақытта балық аулаумен айналысатындар кеме жасау, ал егіншілікпен айналысатындар техниканы игеру арқылы алға жылжыды. Мал шаруашылығымен айналысатындар техника болмаған кезде адам игере алмайтын жерлерді игерді және бүкіл адамзатқа қажетті заттарды ойлап тапты, мысалы: шалбар, етік, юбка, аяқ киім; ет және сүт тағамдары; былғарыдан және жүннен жасалған бұйымдар. Мал шаруашылығы-адамзат ежелден бері айналысып келе жатқан мамандық.
Мал шаруашылығы мен мал шаруашылығы өнімдері қазақтардың негізгі байлығы болып табылады. Олардың ішінде ұлттық тағамдардың негізгі көзі болып табылатын сүттің орны ерекше. Сүт-химиялық тұрғыдан мінсіз тағам. Онда адам ағзасының қалыпты дамуы үшін бәрі бар. Сондықтан ешқандай тағам физиологиялық құндылығы бойынша оған сәйкес келмейді. Сүт басқа тағамдардың биологиялық құндылығын арттырады. Ас қорыту бездерінің жұмысын үнемі жақсартады. Сүтпен әртүрлі тағамдарды дайындауға болады. Сүтпен дайындалған тағамдар өте дәмді. Сонымен қатар, сүт өнімдерінің емдік қасиеттері бар. Олар емдеу, алдын алу және диеталық тамақтану үшін де қолданылады. Сүт өнімдері бір сөзбен айтқанда ақ деп аталады. Осы ақ түстен бірнеше жүз және мыңдаған жылдар ішінде адамдар бай тәжірибе жинап, жүзден астам тағам түрлері мен пісіру әдістерін жасады. Олардың көптеген қызықты атаулары мен орындары, сондай-ақ өндіріс пен дайындықтың әртүрлі ерекше тәсілдері бар. Сонымен, бір сүттен ол сұйық, қою, кілегей, ащы, жаңа, жұмсақ, қатты және ұнтақ тағамдарды дайындады. Олардың көпшілігі бүгінде қазақ үстелінде сирек кездесетін тағамдар санатына жатады.
Ұлттық тағамдардың ішінде ең көне және кең таралған тағамдардың бірі АҚ екені белгілі. Қазақ халқы сүт тағамы бақыттың қайнар көзі екенін біліп, "ағы барың бағы бар"деп айтқан. Сүттің бұл қасиеттілігінің басты себебі-бұл өмірдің қайнар көзі және көптеген түрлі тағамдар дайындалып, дастархан молшылығын жасаған. Одан қымыз, шұбат, айран, май, ірімшік, құрттар, сүзбе, кілегей сияқты жеуге және ішуге арналған түрлі тағамдар дайындалады.
"Сүттен дайындалған қазақтардың ұлттық тағамдарының түрлеріне сан жетпейді", -- деп жазған ертедегі зерттеушілер. Сондықтан оның барлық түрлері мен атаулары туралы айту қиын. Мен осы уақытқа дейін жеткен және көпшілікке таныс сүт өнімдерінің негізгі түрлерінің бірі туралы айтқым келеді.
Құрт-қазақтар ұлттық сүт тағамы ретінде кеңінен қолданатын тағамның ең көне түрлерінің бірі.
Құрттар ежелгі уақытта қалыптасып, дамыған және әлі күнге дейін жақсы сақталған ұлттық тағам ретінде қолданылады. Бүгін бізге жеткен құрттардың көптеген түрлері бар. Құрттарды күнделікті өмірде тамақ ретінде немесе басқа тағамдарға дәм қосу үшін қолданылатын тағам ретінде пайдалануға болады.
"Қазақстан тарихының" III томындағы құрт сөзіне мынадай анықтама берілді: Пісірілген сүттен күнделікті ішу үшін қатық, айран ашытылды. Айран мен іріген сүттің артығы күбіге құйылды, ол іркіт деп аталады.Іркітті әбден қоюланғанға дейін үлкен қазанда қайнатты. Бұл қою іркіт дорбаға құйылып сүзілді.Одан сүзбе алынып,сүзбеден қысқа арнап құрт, сықпа, ежігей кептірілді.
Біздің ата-бабаларымыз құрттардың адам денсаулығына өте пайдалы екенін білген және олар үнемі тұтынылатын. Олар жайылымға шыққанда, олар құрттардың қалталарына салып, оларды күнделікті тамағына қосады немесе адамдар ауырып қалмас үшін және дәрі-дәрмектерді қабылдамас үшін ішуге басады. Бұрын тіс дәрігерлері болмаған, ал біздің ата-бабаларымызда тіс ауруы болған емес. Атап айтқанда, құрт адамның тістерін қалыптастыру үшін өте пайдалы. Егер бала құрттармен қоректеніп өссе, оның тістері өткір, қатты және ауыртпалықсыз болатынына көз жеткіздім. Құрт, ірімшік жейтін, қымыз, айран және сүт ішетін баланың денсаулығы жақсы болады дейді. Егер адам ұзақ сапарға шыққанда құртты тұтынса, ол аштық пен шөлдеуді сезінбейді, ал ұшақпен ұшқанда құрт құлақтың ауыруы мен жүрек айнуын болдырмауға көмектеседі. Сонымен қатар, құрт дәрумендерге бай, адамның ас қорытуына өте жоғары әсер етеді, атап айтқанда, кейбір ас қорыту препараттарымен салыстыруға болады. Егер сіз құртты ұсақтап, оны қыста ішсеңіз, онда бұл керемет тағам болады және сіз суыққа дейін қатып қалмайсыз.

2.2. Құрттың адам ағзасына пайдасы
Құрттардың құрамында не бар және олардың адам ағзасына қандай пайдасы бар екендігі туралы айтатын болсақ, құрт - бұл дәрумендерге бай, таптырмас дәрі.
Құрттар кальцийдің көзі болып табылады, бұл олардың адам денсаулығына пайдасын дәлелдейді. Құрттар ақуызға да өте бай. Сондықтан ол қоректік және қанағаттанарлық өнім болып саналады. Онда А, В, С дәрумендері, мыс, мырыш, күміс, темір, кремний, магний, кальций, алюминий микроэлементтері жеткілікті.
Құрттың құрамында адам ағзасына және өмірге қажетті дәрумендерден тұратын ақуыздар бар: А дәрумені көру қабілетін жақсартады, С дәрумені жалпы иммунитетті арттырады, D дәрумені сүйектерді нығайтуға көмектеседі. Сонымен қатар, микроэлементтердің арасында CA:p (кальций-фосфор) үйлесімді, бұл әсіресе балалар үшін өте маңызды. Құрттар жоғары калориялы тағам екенін атап өткен жөн. Құрттың құрамына қоректік биологиялық қоспалар мен түрлі дәрумендер кіреді.
Химиялық құрамы мен калория мөлшері бойынша біздің құрт қалалық дүкендерде сүзбеден де асып түседі. Егер сүзбедегі ақуыз мөлшері 14,5-18,6% болса, онда қазақ құрты ақуызға өте ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.