Нүктемен танысу әдістемесі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды Университеті
Математика және ақпараттық технологиялар факультеті

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Математиканы оқыту әдістемесі пәні бойынша
Тақырыбы: Көпбұрыштар тақырыбын оқыту әдістемесі

Қабылдаған: Кервенев Қ.Е.
Тобы: М-20-1
Орындаған: Айдос Ж.А.

Қарағанды 2022 ж

Жоспары

Кіріспе_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 3
Негізгі бөлім
I. ГЕОМЕТРИЯЛЫҚ ФИГУРАЛДАРДЫ ОҚЫТУ ӘДІСІ_ _ _ _ _ _ _ _ _ 5
1.1. Геометриялық материалды оқыту әдістемесі_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 5
1.2. Геометрияның негізгі түсініктері. Нүктемен танысу әдісі_ _ _ _ _ _ 7
1.3. Сызықпен, кесіндімен таныстыру әдісі _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 10
1.4. Сәулемен, бұрышпен таныстыру әдістемесі_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _11
1.5. Шеңбер және дөңгелекпен таныстыру әдістері_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 13
1.6. Геометрия және алгебра элементтерін оқыту теориясы мен технологиясы_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 14
1.7. Геометриялық фигураларды сабақтарда қолдану_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 18
ТӘЖІРИБЕЛІК БӨЛІМ. Сабақ жоспары _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 22
ҚОРЫТЫНДЫ_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 25
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 27

КІРІСПЕ
Зерттеу жұмысының өзектілігі:
Білім беру жүйесінің барлық буындарына, соның ішінде бастауыш буынға зор жауапкершілік жүктейді. Өйткені білім мен тәлім - тәрбиенің негізі бастауыш мектепте қаланады.
1-4 сыныптардағы математика оқулықтарының әрқайсысының аса маңызды ерекшеліктерінің бірі - қарастырылатын мәселелердің және оқушылардың игеруі тиіс білік пен дағдыларының іргетасы болып саналатын, математика ғылымының негізгі қағидаларын айшықтап көрсетумен және түсініп сезінумен сипатталатын теориялық білімнің жетекшілік рөлін қамтамасыз ету болып табылады. Ал теориялық білім жайында сөз болғанла, тек қана терминдермен және анықтамалармен шектеліп қалмайды, керісінше, тәуелдіктерді, заңдарды және т.б. игеруге де ерекше мән береді, яғни оның жан - жақтылығын да ескереді.
Оқулықта әр сабақтың жаттығулар жүйесіне негізделген жұмыс әдістемесінің үлгісі берілген. Оқулықтағы тапсырмалардың берілу формасы, түрі, көлемі, орналасу қалпы және рет - тәртібі әр оқушының өздігінен оқу іс - әрекетін қамтамасыз етуіне мүмкіндік береді. Оқушы мұғалімнің педагогикалық әсерінің объектісі ғана емес, оқытудың белсенді субъектісі деңгейіне көтерілуі керек. Осыған қолайлы жағдай туғызу мақсатында тапсырмалар жүйелі жасалған және орындалатын амалдар мен іс - әрекеттердің түрін және рет - тәртібін анықтауға септігін тигізетін алгоритмдер мен нұсқаулар нақты жаттығулар бойынша келтіріледі.
Зерттеу жұмысының мақсаты:
Өскелең ұрпаққа білім мен тәрбие беру мәселесін жан - жақты жетілдіру қажет. Осыған орай бастауыш мектепте оқылатын пәндерден жаңа мемлекеттік стандарт, бағдарламалар жасалып, соларға сәйкес оқу - әдістемелік кешендер жазылды, оқу - тәрбие процесін ұйымдастырудың жаңа жүйесі мектептердің тәжірибесіне енгізілуде, яғни педагогикалық ғылымның озық идеялары мен жинақталған тәжірибелердің нәтижелері жаңа жағдайларда өзінің қолданысын тауып отыр.
Сондықтан да бастауыш сыныптарда математиканы оқыту процесінің және оның құрамды бөліктерінің өзіндік ерекшеліктерін айқындайды:
:: Математиканы оқытудың мақсаты тұжырымдалады;
:: Кімді оқытамыз, яғни бастауыш буындағы оқушылардың жас және психологиялық ерекшеліктері зерттеледі;
:: Оқытудың мазмұны анықталады және оны қарастырудың тәртібі негізделеді;
:: Оқытудың құрал - жабдығының түрлері ұсынылады;
:: Оқытуды ұйымдастыру түрлері айқындалады;
:: Оқытудың нәтижелері және олардың нақты деңгейінің қандай болу керектігі анықталады;
:: Геометриялық кеңістік ұғымдары жөніндегі білімдерін жалпылау;
:: Геометриялық фигураларды бір бірінен ажыратуға машықтандыратын тапсырмалар қайталау және пысықтау мақсатында кездесуі мүмкін және олардың бәрі жаңадан енгізіліп отырған түсініктермен тығыз байланысты қарастырылған жөн.
Зерттеу жұмысының міндеті:
-Бастауыш мектеп математикасынң мазмұны, оны оқытудың ерекшеліктері анықталады және оның ғылыми негізі жасалады;
-Математика курсының мазмұны мен логикалық құрылымы және ғылыми - техникалық бүгінгі даму деңгейіне негізделеді;
-Бастауыш буында математиканы оқытуға қатысты жүргізілген ғылыми - зерттеу жұмыстары, озық тәжірибе жұмыстары өз деңгейінде қарастырылады;
-Геометриялық кеңістік ұғымдары.

Геометриялық фигураларды оқыту әдістемесі

0.1 Геометриялық материалды оқыту әдістемесі

Геометриялық материал бастауыш сыныптарда жеке тақырып болып саналмайды. Геометриялық материал арифметикалық және алгебралық материалдармен тығыз байланыста қарастырылады. Бастауыш мектептегі геометриялық материалдардан: "кеңістік ұғымы", "нақты фигура ұғымы", "геометриялық фигуралармен байланысты қарапайым ұғымдар, олардың айырмашылығы", "геометриялық шамаларды өлшеу", "фигураларды салудың бастапқы білігін қалыптастыру", "әртүрлі геометриялық шамаларға кіріспе" және т.б. қарастырылады. Геометриялық фигуралардың 1-сыныпта бұрын берілгеннен сәл кеңірек берілуінің себебі тақырыптың қажеттілігіне байланысты. Өйткені олар көбінесе болашақта көрнекі элементтер ретінде пайдаланылады, сонымен қатар дамытушылық сипаттағы жаттығулар мен тапсырмаларды орындау үшін көмекші білім болып табылады; және олардың ішіндегі шығармашылықпен байланысты, көбінесе геометриялық, фигураларды бөліктерге бөліп, оларды бөліктерден жинауды қамтиды. Геометриялық фигуралар тұжырымдамасы да біртіндеп дамып, жетілдірілуде. Осы уақытқа дейін геометриялық фигуралар "бір бүтін" деп түсіндірілді, бірақ қазір олардың элементтерімен танысу жүргізілуде. Осыған байланысты Үшбұрыш пен квадраттың жақтары сегменттер, ал бұрыштың жақтары сәулелер, ал олардың шыңдары нүктелер екендігіне назар аударылады. Бұл ретте үшбұрыштың, төртбұрыштың (бестіктің, алтыбұрыштың) (шыңның, бұрыштың бүйірлерінің) элементтері атаулы сандармен (3,4,5,6) сәйкестендіріледі. Бастауыш мектепте геометриялық фигуралар қарастырылады: сызықтар (түзу, қисық, жабық және жабық емес қисық сызықтар); нүкте; сәуле; бұрыштар.
Көпбұрыш, тіктөртбұрыш, шаршы; тік сүйір, доғал бұрыштар, текше, шеңбер, дөңгелек, параллелепипед, параллель, перпендикуляр сызықтар да зерттеледі.
Тақырыптың міндеттері :
1. Геометриялық фигуралар туралы идеяларды қалыптастыру;
2.Оқушылардың геометриялық фигураларды сызу-өлшеу аспаптарының көмегімен және оларды пайдаланбай өлшеу және сурет салу дағдыларын қалыптастыру (визуалды өлшеу, қолмен сурет салу және т.б.);
3.Кеңістік ұғымдары туралы білімді жалпылау;
4. Геометриялық фигураларды бір-бірінен ажырату қолданылатын тапсырмаларды қайталау және пысықтау мақсатында орындауға болады және олардың барлығы жаңадан енгізілген ұғымдармен тығыз байланысты қарастырылады.
Тапсырмалар :
Геометриялық материалды оқыту келесі принциптерге негізделген:
* Геометриялық материалдарды оқыту барысында оқушылар мектепке дейінгі мекемеде және күнделікті өмірде алған білімдеріне сүйенеді;
* Геометриялық пішіндер оқытудың мақсаты ғана емес, сонымен қатар оқыту құралы болып табылады, геометриялық материалдар сандарды нөмірлеу, арифметикалық амалдар, мәтіндік есептер, жарналар сияқты есептерді оқытуда көрнекі құрал ретінде пайдаланылады;
* Геометриялық ұғымдардың анықтамасы (тік бұрышты, квадратты және периметрді қоспағанда) тек онтологиялық бейнелеу арқылы беріледі;
* Геометриялық материалдар оқушылардың ойлауын дамыту үшін де қолданылады;
* Геометриялық материалдар оқушылардың ойлауын дамыту үшін де қолданылады;
* Геометриялық материалдар оқушыларда практикалық іскерліктер қалыптастырылады.

Студенттердің жалпы геометриялық материалдар туралы берік білімін қалыптастыру үшін есептер келесі геометриялық мағынада қарастырылады:
1.Санау материалдары ретінде геометриялық фигураларды қолдана алады;
2.Геометриялық шамалар (ұзындығы, ауданы) және оларды өлшеу туралы идеяны қалыптастыратын есептер;
3. Көпбұрыштың ауданын, периметрін табу міндеттері;
4. Салу есептері;
5.Геометриялық фигураларды ажыратуға (жіктеуге) арналған тапсырмалар. (Мысалы, фигуралар тобынан үшбұрыштарды теру);
6.Фигураны бөліктерге бөліңіз немесе керісінше, фигураны элементтерге салыңыз;
7.Әріптерді пайдаланып геометриялық сызбаларды оқу және жазу.
8.Нәрселердің немесе оның қандай да бөлігінің геометриялық формасын анықтау.
1.2. геометрияның негізгі ұғымдары.Нүктемен танысу әдістемесі
Тіпті алғашқы қарабайыр кезеңдерде де, адамдар әлі ештеңе білмеген және ештеңе ала алмаған кезде, олар өздері үшін әртүрлі пішіндегі үйлер салып, құнарлы жерлерді өлшеп, оларды учаскелерге бөлді. Біртіндеп өлшеу және монтаждау дағдылары, әртүрлі ережелер пайда болды. Геометрия ғылымы осылай пайда болды. Осылайша геометрия ғылымы пайда болды, ол грек тілінен аударғанда "жерді өлшеу"дегенді білдіреді.
Қоршаған орта объектілерінің ішінде оқушы текше, тікбұрышты параллелепипед, пирамида, конус, призма және цилиндр тәрізді заттарды оңай таба алады.Бұл көлемді фигуралар немесе геометриялық денелер.

Суретте сіз көлемді фигуралардың суреттерін көре аласыз - геометриялық денелер.оқушының өзі үшбұрыш, тіктөртбұрыш, шаршы, көпбұрыш, шеңбер сала алады. Бұл жалпақ геометриялық фигуралар. Ал жалпақ фигуралар дегеніміз не?
Олардың ерекшелігі-әрбір жалпақ фигураны қағаз парағынан кесіп, үстелдің бетіне толығымен орналастыруға немесе қатты қағазға желімделген тақтаға іліп қоюға болады. Мұндай көлемді фигуралармен мұны істеу мүмкін емес.

Нүктелер латын әліпбиінің бас әріптерімен белгіленеді. Суретте A, B , M нүктелерін көресіз. Нүктені белгілеу үшін ол келесідей айтылады: "А нүктесі", "В нүктесі", "М нүктесі".
Сызу кезінде түзу сызықты бейнелеу үшін сызғыш қолданылады. Бірақ сызбада біз түзу сызықтың бір бөлігін ғана көрсете аламыз. Сондықтан түзу сызық шексіз деп аталады, оның басы да, соңы да жоқ.
Түзуді бір кіші әріппен немесе латын әліпбиінің екі бас әріпімен белгіленеді.
Нүктемен танысу әдістемесі.
Мақсаты: геометриялық фигуралармен (нүкте, сәуле, бұрыш) таныстыру және оларды бір-бірінен ажыратуға үйрету.
Қарындаштың немесе қаламның ұшы және олардың қағаз бетіндегі іздері-мәні туралы түсінік береді. Түзу сызықпен танысқаннан кейін балалар түзу сызыққа нүкте қоюды, берілген 1,2,3 нүкте арқылы түзу сызықтар салуды, оған қатысты нүктенің орнын анықтауды үйренеді. 3-сыныптың 3-тоқсанында оқушылар нүктенің латын бас әріптерімен белгіленетінін біледі. Мысалы, K, M, O, A, E және т.б. олар нүктенің жанында жазылады. Балалар нүктелерді әріптермен белгілеуге және белгіленген нүктелерді оқуға машықтанады.
Қарындаштың немесе қаламның ұшы және олардың қағаз бетінде қалдыратын іздері мәні туралы түсінік береді. Бұл термин енгізіледі

А::

В:: М::

Былай айтылады: а түзуі , CD түзуі.

Түзу шексіз болғандықтан, оны өлшеу мүмкін емес. Оқушылар есте сақтайтын барлық геометриялық фигуралар түзулер мен сегменттерден тұрады.
Сәуле
Егер біз бір нүктені белгілеп, одан түзудің бір бөлігін салсақ, онда сәуленің бейнесі пайда болады.
Сызықтың бір бөлігі сызылатын нүкте сәуленің басы деп аталады. Сәуленің ұшы жоқ.
Арқалықты бір кіші әріппен немесе латын әліпбиінің екі бас әріпімен белгілеңіз.

Геометриялық материал бастауыш сыныптарда жеке тақырып болып саналмайды. Геометриялық материал арифметикалық және алгебралық материалдармен тығыз байланыста қарастырылады. Бастауыш мектепте геометриялық матрицалар қарастырылады: "кеңістіктік туралы ұғым", "нақты фигура ұғымы", "геометриялық фигуралармен байланысты қарапайым ұғымдар, оларды саралау", "геометриялық шамаларды өлшеу", "фигураларды салудың бастапқы білігін қалыптастыру", "әртүрлі геометриялық шамаларға кіріспе" және т. б.
Геометриялық фигуралардың 1-сыныпта бұрын берілгеннен сәл кеңірек берілуінің себебі тақырыптың қажеттілігіне байланысты. Өйткені олар көбінесе көрнекі түрде, сондай-ақ дамытушылық сипаттағы жаттығулар мен тапсырмаларды орындау кезінде негізгі білім ретінде қолданылады; және шығармашылықпен байланысты фигуралар көбінесе геометриялық
фигураларды бөліктерге бөліп, бөлшектерден құрастыруды қамтиды. Геометриялық фигуралар тұжырымдамасы біртіндеп дамып, жетілдірілуде. Осы уақытқа дейін геометриялық фигуралар "бір бүтін" деп түсіндірілді, бірақ қазір олардың элементтерімен танысу жүргізілуде. Осыған байланысты Үшбұрыш пен квадраттың жақтары сегменттер, ал бұрыштың жақтары сәулелер, ал олардың шыңдары нүктелер екендігіне назар аударылады. Сонымен бірге үшбұрыштың,төртбұрыштың (бесбұрыштың, алтыбұрыштың) элементтері (бұрыштар,шыңдар,
3,4,5,6). Геометриялық фигуралардың қарапайым класында мыналар қарастырылады: сызықтар (түзу, қисық, жабық және жабық емес қисық сызықтар); нүкте; сәуле; бұрыштар.
Көпбұрыш та зерттеледі; тіктөртбұрыш, шаршы, түзу, өткір, доғал бұрыштар, текше, шеңбер, дөңгелектеу, параллелепипед, параллель, перпендикуляр сызықтар.
Түзу сызықпен танысқаннан кейін балалар нүктені латын бас әріптерімен белгілеуді үйренеді. Мысалы: D, K, M, O, E, A және т.б. олар нүктенің жанында жазылған (Үлгі тақтада жазылған). Балалар нүктелерді әріптермен белгілеуге және белгіленген нүктелерді оқуға машықтанады.
Оқушылардың жалпы геометриялық Өлшемдер туралы Берік білімдерін қалыптастыру үшін есептер келесі геометриялық мағынада қарастырылады:
1.санау құралдары ретінде геометриялық фигураларды қолдана алады.
2.геометриялық шамалар (ұзындығы, ауданы) және оларды өлшеу туралы идеяны қалыптастырудағы проблемалар.
3.периметрді, көпбұрыштың ауданын табу міндеттері.
4. құрылыс туралы есептер.
5.геометриялық фигураларды ажыратуға (жіктеуге) арналған тапсырмалар. (Мысалы, пішіндер тобынан" үшбұрыштарды теріңіз").
6.фигураны бөліктерге бөліңіз немесе керісінше, фигураны элементтерге салыңыз.
7.әріптерді пайдаланып геометриялық сызбаларды оқу және жазу.
8.заттардың геометриялық пішінін немесе олардың кез келген бөлігін анықтау.

1.3. Сызықпен, кесіндімен таныстыру әдістемесі

1 сынып оқушыларында түзу сызық ұғымы әртүрлі ол жаттығулар жасау арқылы қалыптасады. Бұл жағдайда түзу сызық қисықпен тураланады. Мысалы, ол жіпті созады, суретке қарайды, қағаз парағын сызық бойымен кесіп тастайды, әрқайсысында сызықтың қалай қисық немесе түзу екенін айтады.Балалар жазықтықта кез-келген бағытта сызылған түзу сызықты танып, оны қисықтан ажырата білуі керек, Сызғышты пайдаланып түзу сызық жүргізуі керек. Осы мақсатта студенттер түзу және қисық сызықтар салады. Олар тақтаға салынған сызықтардың ішінде, айналасындағы заттардан табады және көрсетеді.
Жаттығу орындау процесінде балалар түзу сызықтың кейбір қасиеттерімен танысады. Мысалы, түзу немесе қисық сызық нүкте арқылы, ал тек бір түзу сызық, бірнеше қисық екі шаш арқылы сызылады.
Егер нүкте қағаз бетінде қозғалса, сызық пайда болады. Егер сызық сызғыш арқылы жүргізілсе, сызық түзу болады.Ол адал болмауы мүмкін. Түзу сызықтың бөліктерінен тұратын сызық үзіліс деп аталады.Сондай-ақ, сызықтар нүктелермен бірдей түсті, иісті, қалыңдықты, Шири көрсетпейді. Бірақ олардың ұзындығы болады және ол шексіз болуы мүмкін. Қисықтардың бұрыштық контурлары бар. Желілер жабылады және жабылмайды. Тұйық сызық-бұл жазықтықтағы шексіз түзу сызық, тіпті сәулені де ақырғы фигурамен салу мүмкін емес. Егер сызық кез-келген бөліктегі сызғышпен сәйкес келмесе, онда бұл оның қисық екенін білдіреді. Қисықтар жабық және ашық болады.Егер кейбір бөліктер сызғышқа сәйкес келсе, бірақ бәрі бірдей болмаса, онда бұл сынық. Sfnff сыну нүктесі оның шыңы деп аталады. Жабық және жабық емес сынықтар болады. Сынықты құрайтын кесектер оның бөліктері болып табылады
ABСD - СЫНЫҚ
A, В, С, D-ТӨБЕЛЕРІ
AВ, DС, DЕ- БӨЛІКТЕРІ

Кесіндімен таныстыру әдістемесі

Мақсаты: кесінді туралы түсінік беру және оларды басқа фигуралардан ажыратуға үйрету,кесінді салудың ерекшеліктерімен танысу. М-сынып 1 бет 13.
Егер сіз сымның бір бөлігін алсаңыз, ұшын басыңызбен бағыттаңыз немесе борды тақтаның шетінен тартылған жіппен жүргізіп, жіпті тартып, босатыңыз, із тақтаның бетіне түседі. Біз оның екі ұшын нүктемен жауып, оның сегмент екенін түсіндіреміз.

1.4. Сәулемен, бұрышпен танысу әдістері

Нүктесі бар түзу сызық туралы білімді қолдана отырып, оқушыларға сәуле ұғымын түсіндіруге болады. Сәулемен танысу практикалық жұмысты орындау барысында жүзеге асырылады:
1) нүкте саламыз
2) нүктенің оң жағына түзу сызамыз (біз бұл сәуле деп айтамыз. Нүкте-сәуленің басы, сәуле оңға бағытталған)
3) сәуленің басталуын латын әрпімен белгілейміз
4) әр түрлі бағытта сәулелер салу.
Бұл жай ғана Рэй деп аталмайды. Бұл күн сәулесіне немесе шатыр терезесіне ұқсайды. Сол сияқты, математикалық сәуленің басы бар және соңы жоқ. Сәуле екі латын бас әріпімен белгіленеді, біріншісі сәуленің басталуын, екіншісі сәуленің кез келген ішкі нүктесін білдіреді.
Сәуле-MN, M-сәуле басы

Бұрышпен танысу әдістемесі

Бұрышты қағазды бүктеу арқылы шығаруға немесе әртүрлі құралдардың көмегімен өнімдерден алуға болады.
Мақсаты: геометриялық фигуралармен (нүкте, сәуле, бұрыш) таныстыру және оларды бір-бірінен ажыратуға үйрету.
1)сәулелер арасындағы жазықтықтың бір бөлігін басқа түспен (бұрышпен) бояңыз
2) қағаз парағына бұрыш салып, оны кесіңіз. Бұрыштық үлгіге (модельге) сәйкес бұрыштың қабырғаларын төбемен таныстыру.
3) айналадағы объектілердің көлбеу бұрышын анықтау, бұрыштарды шамасы бойынша салыстыру. Балалар бұрышпен бірге оның ішкі ауданы туралы түсінік қалыптастыру үшін, ерте кезеңдерде олар бұрыштардың қағаз модельдерімен жұмыс істейді. (қызылиекпен жұмыс). Бұрыштың өлшемі оның жақтарының ұзындығына емес, қабырғалардың бір-біріне қатысты өзара орналасуына байланысты-жақтар неғұрлым жақын болса, бұрыш соғұрлым аз болады, ал жақтар арасындағы қашықтық соғұрлым үлкен болады
Ортақ басы бар екі сәуле жазықтықты екі бөлікке бөледі. Оның кішірек бөлігі бұрыш деп аталады. Арқалықтар бұрыштық қабырғалар деп аталады және олардың жалпы шығу тегі бұрыштық шатыр деп аталады.
Бұрыш үш нүктемен белгіленеді: біреуі қабырғада, екіншісі төбеде, үшіншішісі екінші қабырғасында. Бұрышты белгілеу кезінде таңба қолданылады. Мысалы, ABC-ABC бұрышы. Жалпы бас нүктесі бар екі сәуле жазықтықты екі бөлікке бөледі. Олардың кішісі бұрыш деп аталады. Сәулелердің өздері бұрыштық қабырғалар, ал олардың ортақ нүктесі бұрыштық төбе деп аталады. М-2 сынып. 83-бет.
Сүйір бұрыш. Егер біз осындай шыңды және бұрышты тік бұрыштың ішіне салсақ, ол тік бұрыштан кішірек болады. Мұндай бұрыштар өткір бұрыштар деп аталады.

Доғал бұрыш. Егер бұрыш тік бұрыштан үлкен, бірақ екі түзуден кіші болса доғал бұрыш деп аталады.
1.5.Шеңбермен, дөңгелекпен танысу әдісі
Тақтадан циркуль көмегімен оқушылар дәптеріне қисық, тұйық сызық салады. Біз сызықтың шеңбер деп аталатынын енгіземіз. Оқушыларға шеңбер ұғымдарын шеңбермен ажырату бойынша арнайы тапсырмалар беріледі. Мысалы, шеңбер сызыңыз, дөңгелекті сызыңыз, дөңгелектің ортасын дөңгелекпен белгілеңіз, сонымен қатар шеңбердегі сәйкес және сәйкес емес нүктелер.
Шеңбер-тұйық қисық. Барлық нүктелер бір нүктеден бірдей қашықтықта болғанда, оны шеңбердің центрі деп атайды. Бұл қашықтық шеңбер радиусы деп аталады. Шеңбер шаблон немесе компас арқылы сызылады. Үлгіні пайдаланып сызылған шеңбердің ортасын табу қиын. Егер ол компастың көмегімен салынған болса, онда компас аяқтарының бірі орталықта орналасады.
Шеңбер; О-центр
AО=BO=СО=DO-радиустары
Радиус-шеңбер нүктесінен оның ортасына дейінгі қашықтық.
Диаметрі-центр арқылы өтетін шеңбердің екі нүктесін байланыстыратын кесінді.
Шеңбердің диаметрі әрқашан оның радиусынан екі есе үлкен болады.

Дөңгелекпен танысу әдістері

Біз шеңбер сызып, шеңбердің айналасын кесеміз, ал оқушылар шеңбердің ішіндегі бетті сызады. Шеңбердің бұл бөлігі шеңбер болып табылады және шеңбердің ортасы белгіленеді. Шеңберден нүкте сызылады және ол центрге қосылады. Бұл сегмент шеңбердің радиусы болып табылады. Біз бірнеше радиусты сызамыз, оларды өлшейміз, олар бір-біріне тең деген қорытынды жасаймыз.

Дөңгелек-жазықтықтың шеңбермен шектелген бөлігі.
O-шеңбер мен дөңгелектің центрі;
OA-радиус.

Текшелерді анықтау әдістемесі

Текше 3-сыныпта қарастырылады. Текшені қарастыра отырып, балалар қабырғалармен, беттермен, төбелермен танысады. Бұл үш өлшемі бар текше: ұзындығы - 1 см, ені - 1 см, биіктігі-1 см.бұл текшенің көлемі-1 см (1 текше метр).
Текше көлемін өлшегеннен кейін оқушылар текше дизайнымен танысады. Ол келесідей жасалады: бұл текше. оның 8 төбесі бар. Оның 2 шыңын байланыстыратын бөлік қабырға деп аталады. Барлық қабырғалардың ұзындығы бірдей. Текшенің 6 жағы бар (алдыңғы, артқы, төменгі, жоғарғы, оң және сол жақтары) (текшені салыңыз, жақтарын санаңыз).

1.6. Геометрия және алгебра элементтерін оқыту теориясы мен технологиясы

Бастауыш сыныптарда геометрия элементтерін оқытудың негізгі міндеттері:
- оқушылардың геометриялық пішіні туралы нақты түсініктері және
алғашқы ұғымдарды қалыптастыру;
- кеңістік, бақылау, салыстыру, абстракция, жалпылау ұғымы
шахталардың дамуына жәрдемдесу үшін;
- оқушыларда аспаптарды және олардың өлшемдерін (көз өлшегіш және т.б.) салу мен өлшеудің және геометриялық фигураларды салудың практикалық дағдыларын қалыптастыру.
Бастауыш мектептегі геометриядан кеңістік ұғымы, нақты фигура туралы тұжырымдама, геометриялық фигуралармен байланысты қарапайым ұғымдар, оларды ажырату, геометриялық шамаларды өлшеу, фигураларды салудың бірінші білігін қалыптастыру, әртүрлі геометриялық шамалармен танысу және т.б. не арналған.
1-сыныпта оқушылар нүкте, қисық және түзу сызық, сәуле, бұрыш салуды үйренеді. Балалар мұғалімнің үлгісімен тор көзге нүктелер салуды және нүктеден түзу сызық салуды үйренеді, бұл сәуле деп аталатын фигура екенін біледі және бір нүктеден екі сызық бұрыш жасайтынын түсіндіреді. Оқушының түзу сызық туралы түсінігі әртүрлі практикалық жаттығуларды орындау барысында қалыптасады. Мұнда түзу сызықты, қисық сызықты салыстыру жүргізіледі. Мысалы: сіз жіпті созып, содан кейін оны сәл босата аласыз немесе түзу бір аяғы қисық болатын суреттерді қолдана аласыз.
Кесіндіні бейнелеу үшін түзудің екі нүктесін белгілеңіз, ал мұғалім түзудің бір нүктеден екінші нүктеге дейінгі бөлігі түзудің кесіндісі деп аталады, ал нүктелер кесіндінің ұштары деп саналады. Балалар тақтаға салынған басқа сызықтардағы нүктелерге тиіп, алынған кесінділер мен кесінділердің ұштарын көрсетеді. Содан кейін мұғалім оның суретте қалай бейнеленетінін көрсетеді. Түзу адаммен салыстырғанда. Оқушылар Сызбадан сызықтар мен кесінділерді көрсетеді және сызықтың шектелмегенін, ал кесіндінің шектелгенін және қағазға сызықтың бір бөлігі ғана сызылғанын түсіне бастауы үшін бөлшектерді өздері салады. Көпбұрыш, бұрыш, шеңбер, шеңбер ұғымы балаларда бастауыш білім берудің барлық кезеңінде және одан кейін қолданылатын
сыныптардағы сабақтар.
Біріншіден, 1 ондық санды оқығанда геометриялық фигуралар дидактикалық материал ретінде қолданылады. Сонымен қатар, жеке түрлерінпайдаланады. Бұл кезеңде көпбұрыштардың элементтері, қабық-
галари, төбелер бөлек қарастырылады. Мысалы: 3 санын беру кезінде әр түрлі Δ-P ескеріледі.
Түсті қағаз, пластик, басқа материал
әзірленген Δ модельдеріне 3 жағы, әр суретте 3 жағы және
3 төбесі бейнеленген. Осыдан кейін, дәл осы тұрғыдан алғанда, 4-бұрыштар, 5-бұрыштар, қайтадан қарастырылады
басқалары. Мұнда бұл жұмыс 1-ші ондық Томдағы сәйкес сандармен орындалады
оқуға қосылады. Көпбұрыштардың элементтерін бөліп көрсете отырып, оқушылар элементтер саны мен фигураның атауы арасындағы байланысты түсінеді (3 жағы, 3 шыңы, 3 бұрышы және т.б.). Балалар сонымен қатар көпбұрыштың бұрыштарының төбелері мен қабырғалары бірдей екенін түсінеді.
Көпбұрыштармен жұмыс істеу кезінде оқушының бұрыштар туралы түсініктері кеңейеді. Көпбұрыш-бір тар төбенің 2 қабырғасы бұрыштар деп аталады. Көпбұрыштар бұрыштарды салуды үйреніңіз. Мұғалімнің жетекшілігімен оқушылар тіктөртбұрышты табуды үйренеді. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.