Зертханаларда қолданылатын биологиялық қауіпсіздіктің негіздері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

«Астана медицина университеті» КеАҚ

Реферат

Зертханаларда қолданылатын биологиялық қауіпсіздіктің негіздері. Патогендігі бойынша I-IV топқа жататын микроорганизмдермен жұмыс істеу қауіпсіздігі

Орындаған:

Тобы:

Қабылдаған:

Нұр-Сұлтан 2022 ж. 14 Қыркүйек

Мазмұны:

Кіріспе

Микробиологиялық зертханада жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы бойынша ережелері . . . 3 бет

Негізгі бөлім

Жалпы ережелер . . . 4 бет
І-ІV патогенді топтар микроорганизмдерімен жұмыс істеуге қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар . . . 6 бет

Қорытынды . . . 10 бет
Пайдаланған әдебиеттер . . . 11 бет

Медициналық ұйымдардың диагностикалық зертханалары, әдетте, патогендігі III-IV топтағы патогенді биологиялық агенттермен (ПБА) жұмысты жүзеге асырады. Зертханада биологиялық қауіпсіздік талаптарын қамтамасыз ету үшін технологиялық процестердің ағымын, өндірістік үй-жайларды аймақтарға бөлуді, дезинфекциялық іс-шаралардың уақтылы жүргізілуін қамтамасыз ету қажет. Мұны қалай жасау керектігі туралы сөйлесейік.

Зертхананы аймақтарға бөлу

Зертханада 2 кіру есігі болуы тиіс: біреуі - персонал үшін, екіншісі-зерттеуге биологиялық материал қабылдау үшін. Кіру есіктерінде зертхананың атауы көрсетілуі және "биологиялық қауіп"халықаралық белгісі орналастырылуы тиіс.

Зертхананың өндірістік үй-жайлары "жұқпалы" және "таза" аймақтарға бөлінеді. "Жұқпалы" аймақта микроорганизмдермен және биологиялық материалдармен кез-келген жұмыс түрлері орындалады. "Таза" аймақ патогенді биологиялық агенттермен байланысу мүмкін емес қызмет түрлеріне арналған.

Микробиологиялық зертханада жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасы бойынша ережелері

Зертханаға сырт, бас киімдермен кіруге, бөтен заттарды кіргізуге болмайды.

Сабаққа тек мақталы халат кигеннен кейін кірісу қажет.

Химиялық реактивтермен және бояғыштармен жұмыс істеу бойынша ережелерді қатаң сақтау қажет.

Эфирі бар спирт араласпасымен мұқият абай болу, оларды жанарғы тұрған стөлге ауыстырмау қажет.

Кейбір микроорганизмдер, әсіресе саңырауқұлақ споралары, аллерген болып табылады, олардың ұшуына жол бермеу - Петри ыдыстарын, тығындарды, микроорганиз дақылдары бар колбаларды ашық тастап кетпеу қажет.

Пипетка көмегімен микроорганизм суспензияларын немесе реактивтерді ауызбен сору арқылы алар алдында, пипетка доғалсоңынан мақтамен жабық екеніне көз жеткізіңіз.

Зертханада тәртіп пен тазалықты сақтау. Сабақ аяқталған соң микроскоптың иммерсиялық объективін жұмсақ матамен сүрту, микроскопты полиэтилен чехолымен жабу, жұмыс орнын тәртіпке келтіру, қол жуу.

Есіңізде болсын, білімгерлер қолданылған микроскопына, басқа зертханалық жабдыққа, жұмыс орнының тазалығына жауапты.

Зертханадан кетер алдында, топ кезекшісі, газдың, судың, электрқұралдарының өшірулі екендігін тексеруі қажет.

Жалпы ережелер

1. Осы санитарлық ереже мен нормалар (бұдан әрі - Санитарлық ереже) меншік нысанына қарамастан, қызметі бактериологиялық, вирусологиялық, серологиялық және паразитологиялық зерттеулер жүргізу жөніндегі зертхананы жобалаумен, құрылысын салумен, қайта қалпына келтірумен және жұмыс істеуімен байланысты жеке және заңды тұлғаларға арналған.

2. Құрамында зертханалар бар ұйымдардың басшылары мен зертханалардың меңгерушілері осы Санитарлық ереже талаптарының сақталуын қамтамасыз етеді.

3. Осы Санитарлық ережеде мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылды:

1) авариялық жағдай (бұдан әрі - авария) - зертханада биологиялық материалмен жұмыс істеу кезінде персоналдың жұқтыру мүмкіндігін тудыратын және инфекцияның нақты немесе ықтимал таралу қаупін төндіретін жағдай;

2) антиген - қанда, лимфа мен тіндерде жасуша иммунитетінің элементтері мен антиденелердің (гуморалды иммунитет) пайда болуын туындататын организм үшін бөтен зат;

3) антиденелер - организмде бөтен заттармен байналысқан кезде пайда болатын және олардың зиянды әрекеттерін бейтараптандыратын заттар;

4) биологиялық агенттер (бұдан әрі - БА) - бактериялар, вирустар, риккетсиялар, таз құрттар, қарапайымдылар, микоплазмалар, гельминттер, биологиялық және өсімдік текті уыттар мен улар, сондай-ақ өзге де микроорганизмдер;

5) биологиялық қауіпсіздік - жұмысшы персоналды, тұрғындар мен қоршаған ортаны патогенді биологиялық агенттердің әсерінен қорғауға бағытталған құралдар мен іс-шаралардың жүйесі;

6) бокс - зарарсыздану жағдайында зерттеулер жүргізуге арналған арнайы үй-жай;

7) виварий - кейіннен эксперименттер үшін жіберілетін зертхана жануарларының сан алуан түрлері ұсталатын және көбейетін ұйым бөлімшесі;

8) вирусология зертханасы - биологиялық материал мен қоршаған орта объектілерінен вирустардың бөлінуі, антигендерді, антиденелерді анықтау және олардың қасиеттерін зерделеу жөніндегі зерттеуді орындаушы зертхана;

9) диагностикум - зерттелетін материалда антигенді, антиденелерді, дезоксирибонукеинді (бұдан әрі - ДНК) мен рибонуклеинді (бұдан әрі - РНК) қышқылдарды анықтауға арналған препарат;

10) "жұқпалы" аймақ - микроорганизмдерді жұқтырған немесе жұқтыруға күдікті материалды қабылдау мен зерттеуді жүргізілетін зертхана үй-жайы;

11) сәйкестендіру - микроорганизмдердің белгілі бір түрге (үлгіге) тиістілігін айқындау;

12) инсектарий - эксперименттік мақсаттар үшін қолданылатын жәндіктерді ұстауға, шығаруға немесе көбейтуге арналған ұйым бөлімшесі;

13) қауіпсіздік кабинеті (бокс) - микроорганизмдермен зерттеу жүргізуге арналған арнайы тұмшалы құрылма;

14) миркобиология зертханасы - биологиялық материал мен қоршаған орта объектілерінде миркоорганизмдерді анықтау және олардың қасиеттерін зерделеу жөніндегі зерттеуді орындаушы зертхана;

15) паразитология зертханасы - биологиялық материал мен қоршаған орта объектілерінде гельминттер мен қарапайымдыларды анықтау және олардың қасиеттерін зерделеу жөніндегі зерттеуді орындаушы зертхана;

16) патогенді биологиялық агенттер (бұдан әрі - ПБА) - бактериялар, вирустар, риккетсиялар, құрттар, қарапайымдылар, микоплазмалар, эндо- және экопаразиттер, биологиялық және өсімдік текті уыттар мен улар немесе құрамында олардың болуына күдікті материал, сондай-ақ аталған ПБА геномы фрагментін қамтитын және адам үшін қауіп төндіретін жаңа микроорганизмдер;

17) құсықтар - құстар құсатын тағам қалдықтарынан тұратын фрагменттер;

18) боксқа кіреберіс - бокстың алдындағы үй-жай;

19) өндірістік зертхана - өндіріс процесінде өнімді зертханалық зерттеу мен сынақтан өткізуді жүзеге асыратын ұйымның зертханасы;

20) серологиялық зерттеу - антигендер мен антиденелердің әсерін зерделейтін зерттеу;

21) зарарсыздандыру - сан алуан заттар мен құралдардың микроорганизмдерден толық арылуы;

22) жылу бөлмесі - жылу сақтайтын материалмен жабдықталған, белгіленген температураның тұрақтылығын қамтамасыз етуші бөлме;

23) "шартты түрде таза" аймақ - зерттеулер өткізуге (қайнату, құю, ортаны зарарсыздандыру) дайындық жүргізілетін зертхана үй-жайы;

24) "таза" аймақ - микроорганизмдерді жұқтырған немесе оған күдікті материал келіп түспейтін зертхана үй-жайы;

25) штамм - мироорганизмнің таза өсіндісі.

І-ІV патогенді топтар микроорганизмдерімен жұмыс істеуге қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

1. Меншік нысанына қарамастан, әрбір зертхананың Қазақстан Республикасының заңнамасында белгілеген тәртіппен І-ІV патогенді топтар микроорганизмдерімен және гельминттермен жұмыс істеуге осы Санитарлық ережеге 5, 6-қосымшаларға сәйкес індетке қарсы (бұдан әрі - режимдік) комиссия берген рұқсаты болуға тиіс.

2. Рұқсатты келесі микроорганизмдермен жұмыс жүргізуге мыналар:

1) І-ІV патогенді топтармен және гельминттермен жұмыс істеуге ғылыми-зерттеу институттарына (ғылыми орталықтарға), республикалық ауруханалық ұйымдарға, республикалық санитарлық-эпидемиологиялық станцияларға, облыстық, қалалық (Алматы, Астана) санитарлық-эпидемиологиялық сараптама орталықтарына, обаға қарсы күрес станцияларына, сондай-ақ республикалық және облыстық мәні бар басқа да ведомстволарға - халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органның орталық режимдік комиссиясы;

2) ІІІ-ІV патогенді топтармен және гельминттермен жұмыс істеуге қалалар мен аудандардың аумақтарында орналасқан зертханаларға - облыстық мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау органының жанындағы тиісті режимдік комиссия.

3. Режимдік комиссияның құрамына тиісті деңгейдегі санитарлық-эпидемиологиялық сараптама орталықтарының мамандары енгізілуі керек. І-ІV патогенді топтар микроорганизмдерімен және гельминттермен жұмыс істеуге рұқсат мыналардың негізінде 5 жыл мерзімге беріледі:

1) зертхана сызбасы қоса, оның бейініне сәйкес режимдік комиссияның мамандары зертхананы тексеру актісінің;

2) ұйымдар (орталықтар, зертханалар) басшыларының өтініші;

3) орындалған зерттеу номенклатурасын, материалдық базасын, кадр құрамын және персоналды кәсіби даярлау көрсетілген түсіндірме жазба.

4. Осы Санитарлық ережені бұзушылық анықталған кезде зертхана Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгілеген тәртіппен І-ІV патогенді топтар микроорганизмдерімен және гельминттермен жұмыс істеуге рұқсаттан айырылады.

5. І-ІV патогенді топтар қоздырғыштарын және гельминттерді жұқтырған немесе оларды жұқтыруға күдікті материалдармен жұмыс істеуге рұқсат берудің міндетті шарттары мыналар болып табылады:

1) мамандардың жұмысқа қабылданар алдында алдын ала және мерзімдік медициналық қараудан өту;

2) Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгіленген тәртіппен алдын ала егулер алу.

6. І-ІІ патогенді топтар қоздырғыштарын жұқтырған немесе оларды жұқтыруға күдікті биологиялық материалдармен жұмыс істеуге рұқсат берудің міндетті шарттары мыналар болып табылады:

1) қызметкерлердің обаға қарсы жүйесінің кадрларына арналған мамандандыру курстарынан міндетті түрде өтуі;

2) І-ІІ патогенді топтар қоздырғыштарын жұқтырған немесе оларды жұқтыруға күдікті материалдармен жұмыс істеу кезінде санитарлық-эпидемиологиялық талаптар мен техника қауіпсіздігін білуге, ұйым басшысының бұйрығымен ресімделетін мерзімдік (екі жылда кемінде бір рет) аттестациядан өтуі.

7. Инженерлік-техникалық қызметкерлердің жеке қауіпсіздік шаралары жөніндегі негізгі ережелерді тапсырғаннан кейін ұйым басшысының өкімімен олардың үй-жайларға ылғи баруына рұқсат беріледі. Олар келген кезде зертханада жұқтырылған немесе жұқтыруға күдікті материалмен жұмыс тоқтатылады. Инженерлік-техникалық қызметкерлердің үй-жайларға баруы зертхана қызметкерлерінің біреуі онымен ілесуі арқылы жүзеге асырылады және арнайы журналда тіркеледі.

Зертхананың үй-жайлары өрт дабылымен жабдықталуы және өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкес өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыз етілуі тиіс.

Диагностикалық зертханалардың қызметкерлері тиісті мөлшердегі арнайы киіммен: медициналық халаттармен және костюмдермен, бас киімдермен, медициналық аяқ киіммен және жеке қорғану құралдарымен, оның ішінде қолғаптармен және маскалармен, респираторлармен қамтамасыз етілуі тиіс.

Боксталған үй-жайларда жұмыс істеу үшін балтырдың төменгі үштен бір бөлігіне дейін жететін жеке халат және шәрке пайдаланылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.