Шикізатты өнімге қайта өңдеу технологиясы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ
Жәңгір хан атындағы
Батыс Қазақстан аграрлық- техникалық университеті
Агротехнологиялық институт
Тағам және қайта өңдеу өндірістерінің технологиялары жоғары мектебі
Өндірістік тәжірибе есебі
6В07203-Тағам қауіпсіздігі мамандығы
Орындаған: ПБ-41 тобының студенті Мұратов Ә.С.
Жетекші:а.о,магистр Рыскалиева.Б.Ж.
Орал 2022
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1. Кәсіпорынның қысқаша сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2.Қайта өңдеуге жататын бастапқы шикізатты сақтау сипаттамасы мен шарты ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
3.Өнім ассортименті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
4.Шикізатты дайын өнімге дайындауға және қайта өңдеуге арналған технологиялық жабдықтар ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
5. Шикізатты өнімге қайта өңдеу технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
6.Кәсіпорында cанитарлық-гигиеналық бақылау талаптарын сақтау ... ... ... ... ...21
7.Өнімдерді қайта өңдеу кәсіпорындарында ұйымдастыру технологиясы ... ... ..23
8.Кәсіпорындағы еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ...25
9.Шикізат пен өнімді технохимиялық бақылау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26
10.Құжаттау мен есеп беруді жүзеге асыратын бөлімдерінің жұмысы мен басқару негіздері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 28
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .30
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .31
Қосымша
КІРІСПЕ
Бүгінгі күні отандық ұн өндірісі агроөндірістік кешеннің әлеуметтік мәні жоғары салаларына жатады.Ұннан жасалынатын нан,тоқаш,макарон және жарма өнімдерін кез-келген жастағы адам қажет етеді.Еліміздегі азық-түліктің қауіпсіздігінің басты шарттарының бірі-халықтық астық өнімдерімен қамтамасыз ету.Бұл өнімдер жоғары тағамдық құндлыққа ие бола отырып,тұрғындарымыздың рациондарының 51 бөлігін қамтиды.
Қазіргі кезде Қазақстанда 250-ден аса әртүрлі өнімділіктегі ұн зауыттары бар.Бұл зауыттар еліміздің халқын толығымен ұнмен қамтамасыз етіп,шетелге ұнды экпортқа шығару көлемі бойынша алдыңғы қатарда келеді.Өткен ғасырдың 80-90 жылдары ұн өндірісіндегі жүргізілген қайта жарақтау шаралары ұн өндірудің тиімділігін едәуір арттырды. АО КХП Ақ Қайнар өнеркәсібі шығарған жоғары өнімділіктегі жабдықтарды пайдалану арқылы ұн зауыттарының потенциалдық мүмкіншіліктері жоғарылады.Соңғы жылдары елімізде жүргізіліп жатқан экономиканы реформалау шаралары ұн зауыттарының жұмысына едәуір әсерін тигізуде.Ұн нарығы дамып,өркениетті деңгейге жетті.Ұн зауыттарының тиімді жұмыс атқаруының басты бөлігінің бірі-заманауи технологияларды енгізу,жоғары өнімділіктегі үнемді жабдықтарды пайдалану және ең негізгісі,шағын,үлкен наубайханалардың қажеттілігін қамтамасыз ету,сонымен қатар кондитер кәсіпорындары үшін арнайы тапсырыстарды орындау,әртүрлі ұн сұрыптарынан ұн қоспаларын құрастыру,мал шаруашылығы мен құс шаруашылығына арнайы жемдік өнімдерді шығару.Тұтынушыға жоғары,тұрақты сападағы және төменгі бағадағы өнім қажет.Осыған байланысты ұн зауыттары тұтынушылардң талаптарын зерделеп,шикізат сапасына және дәнді дайындау мен ұнтақтаудың жалпы технологиялық үдерісіне қажетті бақылау орнатуы керек.
Мен Мұратов Әсет,өндірістік тәжірибемді Батыс Қазақстан облысы,Орал қаласы, АО КХП Ақ Қайнар өнеркәсібінен өттім.
Тәжірибеден өту аралығы 05.09.2022-07.10.2022 жж.
Кәсіпорын 2005 жылдың сәуір айында Ақ Қайнар нан өнімдері зауыты акционерлік қоғамы болып тіркелген, жеке меншік нысанында. Орналасқан жері, мекен-жайы Қазақстан, Орал, көш. Әлия Молдағұлова 5 - 4,67 га, және ст. Вокзальная 4 - 4,76 га., жалпы ауданы 9,43 га.
Ақ қайнар кәсіпорны -- ұн және макарон өнімдерін өндіру және сатумен айналысатын коммерциялық кәсіпорын.
Өндірістік тәжірибеден өту мақсатым тәжірибеден өтетін мекеменің құрылысымен,ол мекеменің бөлімдерімен,атқаратын қызметтерімен,қауіпсіздік ережелерімен,жұмысқа қатысты заңдармен,технологиялық-өндіріс жүйелерімен танысу.Сонымен қатар,қазіргі таңдағы технологиялармен,шығаратын тауарларымен,өндіріс кезеңдерімен танысу және жұмыс жасап көру.Мекеменің өндірістік технологияларымен танысу және теориялық алған білімімді іс-жүзінде жасап көру.
Тәжірибе мақсаты: еңбек заңдарын міндетті орындау,еңбек қорғау және ішкі тәртіп ережелерін,қауіпсіздік ережелерін сақтау,құрал-жабдықтармен жұмыс істеуді үйрену,өндірістің технологиясын меңгеріп,жетекшінің тапсырмаларын орындау.Тәжірибе кезінде теориялық алған білімімді іс жүзінде шыңдап қана қоймай,олармен жұмыс барысында қолдану,болшақта осы салаға деген қызығушылығымды арттырып,өз пайдамды тигізу.
Тәжірибе міндеті:
1. Өндіріс орнымен және өндіріс цехтердің жұмысымен танысу;
2. Санитарлық, құқықтық-нормативтік және қауіпсіздік ережелермен танысу;
3. Тамақ шикізатын өңдеу саласында Ақ Қайнар АҚ құрылымымен және функцияларымен танысу.
4. Ақ Қайнар кәсіпорнында шығарылатын өнім ассортименттерімен танысу;
5. Шикізатты өңлеу технологиясымен және техникалық линиялармен танысу;
6. Маманның біліктілік сипаттамасының талаптарына сәйкес кәсіби дағдылар жүйесін қалыптастыру.
Өндірістік тәжірибе кәсіби ойлауды қалыптастыратын және кейінгі арнайы пәндерді оқып-үйрену және біліктілік жұмысын дайындау үшін қажетті білім көлемін беретін негізгі қайнар көзі болып табылады.
1. КӘСІПОРЫНҒА СИПАТТАМА
Ақ қайнар серіктестігі 1996 жылы Оралда бұрынғы Орал диірмен зауытының негізінде құрылған. Зауыт құрамына кіретін диірменді 1910 жылы көпестер Карев пен Старов, жарма диірменін 1896 жылы жер иесі Овчинников салған. Серіктестік ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіру және өткізу, ауыл шаруашылығы шикізатын қайта өңдеу, сауда және дайындау қызметін жүзеге асыру мақсатында құрылған заңды тұлға құқығы бар дербес ұйым болып табылады. Зауыт Қазақстан Республикасы Батыс Қазақстан облысы Орал қаласында орналасқан, меншік құқығында Әлия Молдағұлова көшесі 5 - 4,67 га, көше бойында екі жер телімі бар. Вокзальная 4 - 4,76 га., жалпы ауданы 9,43 га. Астықты қабылдау, өлшеу, кептіру, тазалау, сақтау және жөнелту жөніндегі қызметті жүзеге асыруға 2005 жылғы 22 қазандағы № 0006478 мемлекеттік лицензиясы бар. 2005 жылғы сәуірде зауыт Ақ Қайнар нан өнімдері зауыты бірлестігі болып қайта құрылды. Акционерлік қоғам. Өзінің өмір сүруінің 100 жылдық тарихында зауыт жарма және жем комбинатын, диірменді, элеваторды және қойманы және қысқа өнімдерді өндіруге арналған макарон фабрикасын қамтитын жеткілікті қуатты өндірістік-техникалық базаны қолдады және дамытты. кесілген макарон өндіретін макарон фабрикасы кіретін өндірістік базаны сақтап,жқмыс істеді. Барлық жабдық қалдықтар мен шығарындылардың ең аз мөлшерімен экологиялық таза өндіріске мүмкіндік береді.
Ақ қайнар кәсіпорны Батыс Қазақстанның өнім өндіру саласының картасында жаңа есім.10 жыл ішінде компания ауылшаруашылық өндірістерді,қайта өңдеу және дайын өнім шығаратын кәсіпорындарды біріктірген вертикальды-интеграцияланған холдингке айналды.
Ақ қайнар кәсіпорындар тобы:
1. Сымдылықты бидай қабылдау кәсіпорыны
2. Айналымда жүрген аулшаруашылық жерлері
3. Өндіріс қуаттылығы бар май комбинаты
Кәсіпорын өңірдегі шала-күрішін өңдейтін жалғыз зауыт болып табылады.Итальяндық "Паван С.П.А." фирмасының сағатына 1000кг-ға дейін өндіруге қабілетті қысқа кесілген макарон өндіретін желісі жұмыс істейді.Кәсіпорынның элеваторы 9 мың тоннаға арналған сүрлем түріндегі қоймалар мен 10 мың тоннаға арналған жерүсті сақтау қоймаларын қоса алғанда,20 мың тоннаға дейін астық қабылдауға қабілетті.Толық жүктеме кезіндегі қол жетімді қуат үздіксіз өндіріс циклін қамтамасыз етеді.
Шығарылатын өнімнің номенклатурасы:
* Ұн;
* Макарон өнімдері;
* Кебек;
* Дәнді-дақылдар;
2005 жылы 14 маусымда акеттілестықты қабылдау, өлшеу, кептіру, тазарту, сақтау және тиеу қызметін жүзеге асыруға лицензия алды.
2007 жылы диірмен кешенінің құрылысы басталды, ал 2009 жылдың 26 қарашасында мемлекеттік қабылдау комиссиясына тапсырылды.
Сонымен қатаротандық өндірушілер де бар: теміржол мен автомобиль көлігіненастық қабылдайтын жүк түсіретін орны бар, технологиялық жабдықтағы мехнаикаландырылған мұнарада астықтың алғашқы толықтырылып әзірленуі.
Кәсіпорын зауыттың ашылу рәсімінде Қазақстан Республикасының президенті Н.Ә.Назарбаевтың қатысу құрметіне ие болды. "Белес" сауда белгісіндегі ұн жергілікті нарықта,сондай-ақ шетел нарығында тез арада тұтынушылардың сеніміне ие болды.Белес ұнының жоғарғы сапасы түрлі республикалық және халықаралық сайыстарда бірнеше рет аталып өтілді.Осылайша табысты өркендеуі,өнім сапасын кеңейтуге түрткі болды.2014 жылы кәсіпорындар тобына өсімдік май өндіретін Теректі май комбинаты ЖШС қатарға қосылды.
АО КХП Ақ Қайнар өнеркәсібінің зертханасы
2.ҚАЙТА ӨҢДЕУГЕ ЖАТАТЫН БАСТАПҚЫ ШИКІЗАТТЫ САҚТАУ СИПАТТАМАСЫ МЕН ШАРТЫ
Өзгеретін табиғи жағдайлар дақылдардың өнімділігіне айтарлықтай әсер етеді және астық пен одан алынған өнімдер сапасының көрсеткіштерін төмендетеді. Бұл теріс әсердің орнын толтыруда элеваторлар мен астық қоймаларында шикізатты сақтау және қайта өңдеу бойынша егіннен кейінгі іс-шараларды ұтымды дайындау және ұйымдастыру маңызды рөл атқарады.
Астық өзінің қасиеттері мен ерекшеліктеріне байланысты азық-түлік ресурстарын қалыптастыруда шешуші рөл атқарады және экономикалық, әлеуметтік және саяси маңызды өнім болып табылады. Дәнді дақылдардың басым мәні олардың басқа өсімдік дақылдарына қарағанда объективті артықшылықтарына байланысты және олардың халық пен ауылшаруашылық жануарларының рационында нан мен жарма өнімдерінің жоғары үлесін анықтайтын тамаша тамақ және жемшөп қасиеттеріне ие екендігінде жатыр. Бұдан басқа, астық аграрлық өндірушілердің маңызды табыс көзі болып табылады, жақсы тасымалданады, ұзақ мерзімді сақтауға жарамды болып саналады, бұл сақтандыру және резервтік қорларды қалыптастыруға мүмкіндік береді, сондай-ақ тамақ және қайта өңдеу өнеркәсібінің бірқатар салалары үшін негіз болады.
Кей жағдайда ауа райының қолайсыздығына байланысты астық сапасы көрсеткіштерінің нашарлауы байқалады.
Ел өңірлерінде белгіленген проблемаларды шешу үшін астық партияларын элеваторлар мен қоймаларда орудан кейін қабылдауды, өңдеу мен сақтауды дұрыс дайындау және ұйымдастыру, сондай-ақ астықты тасымалдау мен күтіп-ұстау кезінде ең аз ысырапты қамтамасыз ету қажет. Сондай -- ақ, қолайсыз жағдайларда үй-жайларда орналасқан өнімдер азық-түлік сипаттамаларын жоғалтатынын есте ұстаған жөн, бұл сапаның нашарлауына және нәтижесінде астықтың жемдік шикізатқа айналуына әкеледі.
Сапаны қамтамасыз етудің кешенді бағдарламасын құру және енгізу өте маңызды, оның негізгі мақсаты алдын-алу қадамдары мен алдын-алу шараларын әзірлеу болып табылады, өйткені проблеманы болдырмау өнімді дұрыс сақтау мен өңдеудің салдарын түзетуден гөрі ұтымды шешім болып көрінеді.
Егін жинаудан кейінгі іс-шаралар астық өндірісіндегі көп еңбекті қажет ететін процестердің бірі болып табылатыны белгілі. Жұмысты дұрыс ұйымдастыру үшін тиімді технологиялар мен техникалық құралдарды таңдау, астық өңдеу кешендерінің оңтайлы мөлшері мен аумақтық орналасуын анықтау, олардың жүйеде жұмыс істеу негіздерін қалыптастыру қажет. Сонымен қатар, жаңа жиналған астық массасын алдын-ала өңдеусіз сақтау мүмкін емес, өйткені ол құрамының гетерогенділігімен ерекшеленеді және жоғары арамшөптермен, ылғалдылықпен, әртүрлі микрофлораның және физиологиялық белсенділіктің болуымен сипатталады. Осы себепті шикізатты сақтауға дайындаудан кейінгі технологиялық схема, ең алдымен, оны өндіруге қабылдауды және ГОСТ талаптарына сәйкес бастапқы талдау жүргізу үшін сынамаларды іріктеуді қамтуы керек.
Келесі кезең-астықты элеватордың силосына уақытша сақтау үшін орналастыру, содан кейін ол алдын-ала тазартудан, кептіруден немесе ылғалдандырудан, бастапқы және қайталама тазартудан өтеді. Тұқымның сапасы олардың элеваторда өңделу дәрежесіне тікелей байланысты, сондықтан кәсіпорынның техникалық жабдықталуына назар аудару керек.
Астықта болатын табиғи биофизикалық процестерге байланысты глютен сапасының нашарлауы, сақтау кезінде өну, өзін-өзі жылыту, қатты заттар массасының жоғалуы, гигроскопиялық ылғалдың көбеюі, салыстырмалы ылғалдылықтың жоғарылауы және астық аралық кеңістіктегі ауа құрамының өзгеруі, шикізаттың тағамдық құндылығы мен нарықтық құнының жоғалуы мүмкін.Бұл проблемаларды технологиялық жаңғырту аясында мамандандырылған жабдықтың көмегімен болдырмауға болады.
Егінді тиімді тазарту үшін заманауи сепараторларды, ал астықтан түсі бойынша ерекшеленетін қоспаларды -- фотоэлектрондық аппаратты пайдалану ұсынылады. Астық тазалау секциясында массаны сепаратор-фракционердегі ірілігі бойынша төрт фракцияға бөлу қажет, бұл сапалы іріктеуге және одан әрі өңдеуді жеңілдетуге ықпал етеді.
Сынған астық мөлшерін азайту үшін арнайы машиналарда ылғалдандыруға назар аудару керек, ал өну, ыдырау және ылғалдылықты белгілі бір жағдайларға дейін азайту үшін шикізатты астық кептіргіштерде өңдеу керек. Термометрия жүйелері массаның өздігінен қызуын болдырмауға көмектеседі. Өңдеу процесінде жеміс қабықтарындағы шаңның көп болуына байланысты қазіргі заманғы обойкалық қондырғыларды, ал минералды қоспаны бөлу үшін тиімді тас бөлетін машиналарды пайдалану ұсынылады. Сақтау кезінде астық массасындағы зиянкестердің тыныс алуын және дамуын бақылауды қамтамасыз етуде экспозициялар бойынша реттелетін газ ортасын қолдану тиімді. Экспозиция уақыты силостағы дақылға, астықтың ылғалдылығына және температураға байланысты. Сонымен, оттегінің мөлшері 1% - дан аз болса, өнімдер өзінің технологиялық қасиеттерін сақтайды, органолептикалық көрсеткіштері өзгеріссіз қалады және ГОСТ талаптарына сәйкес келеді. Астықты элеватор сүрлемдерінде реттелетін газ ортасын орнатпай сақтау табиғи шығындарға әкеп соғады, ал реттелетін газ ортасын құру кезінде шығындар айтарлықтай төмендейді.
Бүгінгі таңда астық пен оны қайта өңдеу өнімдерінің сапасын жақсарту белсенді енгізілген заманауи технологиялар, оны дұрыс сақтау және уақтылы дайындау есебінен мүмкін болады. Диірменге келетін шикізаттың жағдайы ұнның сапасына үлкен әсер етеді. Ұн тарту кәсіпорнына әр түрлі кластағы бидай әкелінетіні белгілі, оның ішінде бесінші сыныптан басқа барлығы ұн өндіру үшін азық-түлік мақсатына пайдаланылуы мүмкін. Сонымен қатар, түпкілікті өнімнің сапасы астықтың әртүрлі көрсеткіштеріне байланысты: глютен мөлшері, шыны, табиғат, ақуыз мөлшері, арамшөптер мен астық қоспаларының көлемі, ылғалдылық және басқалар. Шикізат сапасын басқару жөніндегі іс-шаралардың бір бөлігі ауыл шаруашылығы кәсіпорындарынан үлкен шығындарды талап етпейді, бірақ неғұрлым жетілдірілген өнім алуға ықпал етеді және оны барынша экономикалық тиімділікпен іске асыруға мүмкіндік береді. Осылайша, егінді сақтау және сапа көрсеткіштерін жақсарту, астықты өңдеу мен сақтаудың заманауи технологияларын қолдана отырып, фермерлер өз өндірісінің рентабельділігін арттырып қана қоймай, тұтастай алғанда Қазақстан экономикасының іргетасын нығайта алады.
3.ӨНІМ АССОРТИМЕНТІ
АО КХП Ақ Қайнар кәсіпорны ЖШС Белес Агро өнеркәсібімен бірлесе отырып ұн өнімдерінде шығаруда. Ұн шикізаты жоғары, бірінші және екінші сұрыпта шығарылып, Белес атауымен нарыққа шығарылады. Ұн шикізатының қасиеттерін анықтауда екі өнеркәсіп бірлестік жұмыс жасап, өз өнімдерін жоғары сапада халыққа ұсынуда.
АО КХП Ақ Қайнар кәсіпорны жоғарғы сортты, В тобының ұн шикізатынан жоғары сападағы ұн өнімдерін өндіріп, нарыққа шығарып отыруда. Қазіргі таңда кәсіпорында үш цех: астық қабылдау және өңдеу цехі, ұн тарту цехі, макарон дайындау цехі үздіксіз жұмыс жасап тұрады. Макарон цехінде 12 түрлі макарон өнімдері дайындалып өндіріледі.
АО КХП Ақ Қайнар өнеркәсібі астық өнімдерін қайта өңдеп жоғары, бірінші және екінші сорт ұн өнімдерін шығарылып алынуда.
Аққайнар ЖШС-гі шет елдердің кәсіпорындарынан кем түспейді. Жоғары сортты ұннан сапалы макарон өнімдерін жасап, тек қана Қазақстан қалаларында ғана емес, шет елдері Ресей және Өзбекістан, Тәжікстан секілді мемлекеттерге экспорттауда.
Макарон өнімдері әрбір адамның тағамдарының ажырамас асы болып саналады. Бұл өнімді бірнеше рецептурада, түрлі дәмдеуіштер қосу арқылы дайындап, үй жағдайында немесе кафе, ресторанда гарнир ретінде ұсынады. Макарон өнімдері энергетикалық құндылығымен және дәмімен ерекшеленетіндіктен әрбір елде бірнеше өндіріс орындары осы өнімді дайындап нарыққа шығаруда.
АҚ Ақ қайнар КПХ кәсіпорны жоғарғы сортты, В тобының ұн шикізатынан жоғары сападағы ұн өнімдерін өндіріп, нарыққа шығарып отыруда. Қазіргі таңда кәсіпорында үш цех: астық қабылдау және өңдеу цехі, ұн тарту цехі, макарон дайындау цехі үздіксіз жұмыс жасап тұрады. Макарон цехінде 12 түрлі макарон өнімдері дайындалып өндіріледі.
Макарон өнімдері 500г, 1кг, 5кг және 10кг салмақта шығарылып, нарыққа өткізіледі.
Кесте 1 - Ұн шикізатынң ассортименттері
Өнім атауы
Анықтама
Бейнесі
Белес Казахстанская
Қазақстан астығының таңдаулы сорттарынан өндірілген, құрамында дән маңызының жоғары болуымен ерекшеленетін бірінші сұрыпты бидай ұнын білдіреді. Үйде пісіруге, сондай-ақ ұннан жасалған өнімдерге өте ыңғайлы. Өнім жақсы пішінді, үгінділер кеуекті және серпімді, үй нанының жағымды хош иісі бар.
Белес Классик
"Белес-Классик" ұны таңдаулы бидай сорттарынан өндірілген жоғары сұрыпты бидай ұны болып табылады. Бұл ұн әртүрлі ұн өнімдерін дайындауда әмбебап болып табылады. Ол керемет пісіру қасиеттеріне ие, қамыр серпімді және мойынсұнғыш болып, жақсы көтерілуді қамтамасыз етеді.
Кесте 1(жалғасы) - Ұн шикізатынң ассортименттері
Белес Домашняя
Жоғары сұрыпты бидай ұны негізінде арнайы рецептура бойынша дайындалған және үйде дайындалған ыстық тағамдарды дайындауға арналған: үй кеспесі, бесбармақ, лагман, тұшпара, манти, тұшпара, хинкали. Қамыр оңай оралады, ал пісіру кезінде өнімдер бір-біріне жабыспайды, қайнатылмайды, пішіні мен құрылымын сақтайды.
Белес Крестьянская
Бұл екінші сұрыпты бидай ұны - бұл табиғи диеталық өнім, жұқа Кебек бөлшектерінің арқасында құрамында көп мөлшерде талшық бар, ол сұр реңк береді. Нанның диеталық сорттарын, сондай-ақ ұн мен кондитерлік өнімдерді: зімбір, печенье, құймақ пісіруге өте ыңғайлы.
Белес Мерекелік
Экстра сұрыпты бидай ұны негізінде арнайы рецептура бойынша дайындалған, ол ұсақ ұнтақтаумен және қардай аппақ түсімен ерекшеленеді. Бұл ұн үйде пісіруге, кондитерлік өнімдерге өте ыңғайлы. Қамыр жақсы көтеріледі, өнімдер әуе, біркелкі кеуектілігі және тәбетті алтын қабығы бар.
Белес Экстра
Ол жоғары сұрыпты ұнның элиталық ағындарын таңдау арқылы қол жеткізілетін өте нәзік ұнтақтау және ерекше ақтығымен ерекшеленеді. Бұл ұн ашытқы, ашытқы, құм және печенье қамырынан жасалған кондитерлік өнімдерді пісіруге өте ыңғайлы. Пісіру ұнынан Экстра сонда жеңіл және пушистой с аппетитным сыртқы түрі.
Кесте 2 - Макарон өнімдерінің ассортименттері
№
Өнім атауы
Бейнесі
Анықтама
1
Үлкен Вермишель
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
2
Кішкентай Вермишель
.
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай
3
Сақина
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
4
Перо
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
5
Перышка
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
6
Перышки
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
7
Ракушка тегіс
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай
Кесте 2(жалғасы) - Макарон өнімдерінің ассортименттері
8
Рожки
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
9
Гофрленген рожки
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
10
Ұлу
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
11
Штопор
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
Кесте 3- Май өнімдерінің ассортименттері
Өнімнің атауы
Анықтама
Бейнесі
Рафинадталған май
Қуыралған тағамдарды дайындауға,тұздықтар мен маринадқа,салаттарға пайдалануға өте үйлесімді.Физикалық тазартыру жаңа технологиясымен өндірілген,экологиялық таза,табиғи күбағыс майы.
Кесте 3(жалғасы) - Май өнімдерінің ассортименттері
Рафинадталмаған май
Салаттар мен басқа дайын тағамдарға қолдануға ерекше үйлеседі. Салқындатылған қасым технологиясының арқасында майда табиғи, биологиялық активті және пайдалы дәрумендер сақталып, айрықша құмарлы дәм береді.
4.ШИКІЗАТТЫ ДАЙЫН ӨНІМГЕ ДАЙЫНДАУҒА ЖӘНЕ ҚАЙТА ӨҢДЕУГЕ АРНАЛҒАН ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЖАБДЫҚТАР
Пайдалану жөніндегі нұсқаулық
1.Шкафты жұмыс үстеліне көлденең орналастыру.
2.Шкафтың қызуы үшін Сеть түймесін басу.
3.Содан кейін Пуск түймесін басып,130°C қойып қызғанын күту.
4.Ұнтақталған өнімді алюминий бюкстарға саламыз,бюкстің қақпағы тығыз жабылғанын қарап,эксикаторға жөнелтеміз,батырманы басып,40минутқа кептіруге қоямыз.
5.Кептіру уақты аяқталғаннан кейін Стоп батырмасын басып,Сеть түймесін өшіреміз.
6.Үстел үстін өнім қалдығынан тазалау,камера ішін сүртіп ақау болса ескерту.
"СЭШ-ЗМУ"КЕПТІРГІШ ЭЛЕКТР ШКАФЫ
Пайдалану жөніндегі нұсқаулық
1.Қақпақты ашып металл стаканды дәнмен толтырамыз.Салмағы 85 гр
2. Астықты толтырмас бұрын, пышақтың дұрыс орнатылғанын тексереміз.
3. Қақпақты орнына қоямыз.Құрылғыны желіге қосып.Бір қолымызбен қақпақты ұстап тұрып, екінші қолымызбен түймені басамыз.
4. Пышақтың айналуы тоқтатқаннан кейін құрылғыны желіден ажыратамыз, қақпақты аламыз және астықты түсіріп, стаканды щеткамен тазалаймыз.
5.Ұнтайтау уақыты:көлеміне қарай 10-60 секунд.
Дән ұнтақтағыш
Пайдалану жөніндегі нұсқаулық
1.Талаптарға сәйкес ұнтақтау үшін өңделген дәнді салып.Құрылғыны іске қосу.
2.Құрылғыны желіге қосамыз.
3. Шамадан тыс жүктемеден қорғау машинасын қосу пернесін және взвод түймесін басыңыз.Астық ілмегін қабылдау конусына құйыңыз.Бастау" қосқышын басу.
4.Ұнтақтау аяқталғаннан кейін диспенсерді тазалау керек.
5."Бастау" қосқышын өшіріңіз.
6.Жұмыс органы толық тоқтағаннан кейін жылжымалы үстелді басып шығарыңыз,ұнтақталған өнімі бар қабылдау ыдысы.
"ЛМЦ-1"зертханалық астық диірмені
Пайдалану жөніндегі нұсқаулық
1.Бастапқы өнімдерді талдауға дайындау және илеуден кейін қамырды өңдеу.
2. Су беру қондырғысын пайдаланып, қажетті бөлікті құйыңыз және
ұнтақталған астықтың немесе дайындалған массаны құйыңыз.Дозаны ауыстырып қосқышты тек қажетті жағдайға ауыстырыңыз батырманы итеріңіз.
Дежаны басына салыңыз,оны сенімді болу үшін ойықтарға бұраңыз
бекіту және "Бастау"түймесін басыңыз.
3. Илеу аяқталғаннан кейін және бас толық тоқтағаннан кейін, дежаны алып тастаңыз және алыңыз
одан қамыр.Қамыр біркелкі емес иленген жағдайда процесс қайталанады, яғни. алынбай
тестпен дежу,"Бастау"түймесін тағы бір рет басыңыз.
"У1-аюк"зертханалық қамыр илегіші
Пайдалану жөніндегі нұсқаулық
1.Қақпаққа суық ағын сумен жабдықтау клапанын ашыңыз.Құрылғыны розетка арқылы желіге қосыңыз.
2.Астық, ұн сынамаларын дайындау.Ваннада судың қайнау процесі болған кезде,30 минуттан кешіктірмей "т°" индикаторы сөніп, талдауды бастағаннан кейін.Ұнтақталған астық немесе ұн ілмегі пробиркаға салынып, оған құйылады.
3. Содан кейін түтікті резеңке тығынмен жауып оны қатты шайқаңыз 20-Біртекті суспензия алу үшін 25 рет.
Тығынды алып тастағаннан кейін түтікті тіреуіште тұрған кассетаға орнатады және араластырғыш сабақты орналастырыңыз.Екі түтігі бар кассетаны су қақпағындағы ұяға тез түсіріңіз.
4. Араластыру процесінен кейін (60 секунд) және толық бос діңгек-араластырғыштардың түсуі қашықтан басқару пультіндегі цифрлық индикаторлардың көрсеткіштері
басқару элементтері автоматты түрде тоқтайды, түтіктері бар кассета
босатылған."Нәтиже" индикаторы жанады.Содан кейін пробиркалары бар кассета шығарылады және орташа журналға жазылады.
"ПЧП-7" Құлау санын анықтауға арналған аспап
Пайдалану жөніндегі нұсқаулық
1.Құрылғыны артқы панельде орналасқан қосқышпен қосыңыз.Таратылған жүктеме төменгі күйде болуы керек."Бастау" түймесін басыңыз.
2."Уақыт есебі" жарық диоды жыпылықтай бастағанына көз жеткізіңіз.30 секундтан кейін. Таратылған жүктеме 20 мм биіктікке көтеріледі,"нәтиже" жарық диоды және "дайындық" жарық диоды жанады.Алынған мән калибрлеу санына тең екеніне көз жеткізіңіз.
3.30 секундтан кейін индикаторда таратылған жүктеме көтеріледі
"нәтиже" деген жазу және шартты түрде ИДК өлшенген мәні пайда болады.Үстелден глютеннің сынамасын алыңыз және жаңасын дайындаңыз
үлгі.Жұмыс аяқталғаннан кейін үстелден және тарелкадан қалған глютенді аламыз
ИДК-3М глютенді деформация өлшегіші
5.ШИКІЗАТТЫ ӨНІМГЕ ҚАЙТА ӨҢДЕУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
Ұн комбинатындағы өндіріс процесі толықтай механикаландырылған. Астық фракциясын өңдеуге дайындаудың бастапқы кезеңі тазалау және кондициялау болып табылады. Астық массасын арамшөптерден тазарту сепараторлық, триерлі және дуаспираторлық аппараттарда жүргізіледі; минералды қоспалардан кетіру - тас сепараторында; Астық арнайы жуу қондырғысында жуылып және силостарда ылғалдандырылады. Қажет болған жағдайда астық массасы қосымша өңдеуге ұшырайды.
Жоғары деңгейдегі тазарту массасының астықтың арам мен майлы қоспалардың қол жеткіздік қолдана отырып, елеуішті сепарациялық аппараттарының (алып тастайды үлкен бөлігі қоспалардың барлық фракциялары), камнеотделителей (тазартылады камневидных фракция), триеров (туғаннан астықтың негізгі массасы зерен балласт дақылдар), магнитті сепараторларды (алып тастайды металл қоспалар және т. б.
Ұн өндіру технологиясының келесі кезеңі-астық қабығының бетін ластанудан тазарту. Бұл операция кәсіпорынның техникалық жабдықталуына байланысты дымқыл немесе құрғақ әдіспен жүзеге асырылады. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жәңгір хан атындағы
Батыс Қазақстан аграрлық- техникалық университеті
Агротехнологиялық институт
Тағам және қайта өңдеу өндірістерінің технологиялары жоғары мектебі
Өндірістік тәжірибе есебі
6В07203-Тағам қауіпсіздігі мамандығы
Орындаған: ПБ-41 тобының студенті Мұратов Ә.С.
Жетекші:а.о,магистр Рыскалиева.Б.Ж.
Орал 2022
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1. Кәсіпорынның қысқаша сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2.Қайта өңдеуге жататын бастапқы шикізатты сақтау сипаттамасы мен шарты ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
3.Өнім ассортименті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
4.Шикізатты дайын өнімге дайындауға және қайта өңдеуге арналған технологиялық жабдықтар ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
5. Шикізатты өнімге қайта өңдеу технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
6.Кәсіпорында cанитарлық-гигиеналық бақылау талаптарын сақтау ... ... ... ... ...21
7.Өнімдерді қайта өңдеу кәсіпорындарында ұйымдастыру технологиясы ... ... ..23
8.Кәсіпорындағы еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ...25
9.Шикізат пен өнімді технохимиялық бақылау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26
10.Құжаттау мен есеп беруді жүзеге асыратын бөлімдерінің жұмысы мен басқару негіздері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 28
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .30
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .31
Қосымша
КІРІСПЕ
Бүгінгі күні отандық ұн өндірісі агроөндірістік кешеннің әлеуметтік мәні жоғары салаларына жатады.Ұннан жасалынатын нан,тоқаш,макарон және жарма өнімдерін кез-келген жастағы адам қажет етеді.Еліміздегі азық-түліктің қауіпсіздігінің басты шарттарының бірі-халықтық астық өнімдерімен қамтамасыз ету.Бұл өнімдер жоғары тағамдық құндлыққа ие бола отырып,тұрғындарымыздың рациондарының 51 бөлігін қамтиды.
Қазіргі кезде Қазақстанда 250-ден аса әртүрлі өнімділіктегі ұн зауыттары бар.Бұл зауыттар еліміздің халқын толығымен ұнмен қамтамасыз етіп,шетелге ұнды экпортқа шығару көлемі бойынша алдыңғы қатарда келеді.Өткен ғасырдың 80-90 жылдары ұн өндірісіндегі жүргізілген қайта жарақтау шаралары ұн өндірудің тиімділігін едәуір арттырды. АО КХП Ақ Қайнар өнеркәсібі шығарған жоғары өнімділіктегі жабдықтарды пайдалану арқылы ұн зауыттарының потенциалдық мүмкіншіліктері жоғарылады.Соңғы жылдары елімізде жүргізіліп жатқан экономиканы реформалау шаралары ұн зауыттарының жұмысына едәуір әсерін тигізуде.Ұн нарығы дамып,өркениетті деңгейге жетті.Ұн зауыттарының тиімді жұмыс атқаруының басты бөлігінің бірі-заманауи технологияларды енгізу,жоғары өнімділіктегі үнемді жабдықтарды пайдалану және ең негізгісі,шағын,үлкен наубайханалардың қажеттілігін қамтамасыз ету,сонымен қатар кондитер кәсіпорындары үшін арнайы тапсырыстарды орындау,әртүрлі ұн сұрыптарынан ұн қоспаларын құрастыру,мал шаруашылығы мен құс шаруашылығына арнайы жемдік өнімдерді шығару.Тұтынушыға жоғары,тұрақты сападағы және төменгі бағадағы өнім қажет.Осыған байланысты ұн зауыттары тұтынушылардң талаптарын зерделеп,шикізат сапасына және дәнді дайындау мен ұнтақтаудың жалпы технологиялық үдерісіне қажетті бақылау орнатуы керек.
Мен Мұратов Әсет,өндірістік тәжірибемді Батыс Қазақстан облысы,Орал қаласы, АО КХП Ақ Қайнар өнеркәсібінен өттім.
Тәжірибеден өту аралығы 05.09.2022-07.10.2022 жж.
Кәсіпорын 2005 жылдың сәуір айында Ақ Қайнар нан өнімдері зауыты акционерлік қоғамы болып тіркелген, жеке меншік нысанында. Орналасқан жері, мекен-жайы Қазақстан, Орал, көш. Әлия Молдағұлова 5 - 4,67 га, және ст. Вокзальная 4 - 4,76 га., жалпы ауданы 9,43 га.
Ақ қайнар кәсіпорны -- ұн және макарон өнімдерін өндіру және сатумен айналысатын коммерциялық кәсіпорын.
Өндірістік тәжірибеден өту мақсатым тәжірибеден өтетін мекеменің құрылысымен,ол мекеменің бөлімдерімен,атқаратын қызметтерімен,қауіпсіздік ережелерімен,жұмысқа қатысты заңдармен,технологиялық-өндіріс жүйелерімен танысу.Сонымен қатар,қазіргі таңдағы технологиялармен,шығаратын тауарларымен,өндіріс кезеңдерімен танысу және жұмыс жасап көру.Мекеменің өндірістік технологияларымен танысу және теориялық алған білімімді іс-жүзінде жасап көру.
Тәжірибе мақсаты: еңбек заңдарын міндетті орындау,еңбек қорғау және ішкі тәртіп ережелерін,қауіпсіздік ережелерін сақтау,құрал-жабдықтармен жұмыс істеуді үйрену,өндірістің технологиясын меңгеріп,жетекшінің тапсырмаларын орындау.Тәжірибе кезінде теориялық алған білімімді іс жүзінде шыңдап қана қоймай,олармен жұмыс барысында қолдану,болшақта осы салаға деген қызығушылығымды арттырып,өз пайдамды тигізу.
Тәжірибе міндеті:
1. Өндіріс орнымен және өндіріс цехтердің жұмысымен танысу;
2. Санитарлық, құқықтық-нормативтік және қауіпсіздік ережелермен танысу;
3. Тамақ шикізатын өңдеу саласында Ақ Қайнар АҚ құрылымымен және функцияларымен танысу.
4. Ақ Қайнар кәсіпорнында шығарылатын өнім ассортименттерімен танысу;
5. Шикізатты өңлеу технологиясымен және техникалық линиялармен танысу;
6. Маманның біліктілік сипаттамасының талаптарына сәйкес кәсіби дағдылар жүйесін қалыптастыру.
Өндірістік тәжірибе кәсіби ойлауды қалыптастыратын және кейінгі арнайы пәндерді оқып-үйрену және біліктілік жұмысын дайындау үшін қажетті білім көлемін беретін негізгі қайнар көзі болып табылады.
1. КӘСІПОРЫНҒА СИПАТТАМА
Ақ қайнар серіктестігі 1996 жылы Оралда бұрынғы Орал диірмен зауытының негізінде құрылған. Зауыт құрамына кіретін диірменді 1910 жылы көпестер Карев пен Старов, жарма диірменін 1896 жылы жер иесі Овчинников салған. Серіктестік ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіру және өткізу, ауыл шаруашылығы шикізатын қайта өңдеу, сауда және дайындау қызметін жүзеге асыру мақсатында құрылған заңды тұлға құқығы бар дербес ұйым болып табылады. Зауыт Қазақстан Республикасы Батыс Қазақстан облысы Орал қаласында орналасқан, меншік құқығында Әлия Молдағұлова көшесі 5 - 4,67 га, көше бойында екі жер телімі бар. Вокзальная 4 - 4,76 га., жалпы ауданы 9,43 га. Астықты қабылдау, өлшеу, кептіру, тазалау, сақтау және жөнелту жөніндегі қызметті жүзеге асыруға 2005 жылғы 22 қазандағы № 0006478 мемлекеттік лицензиясы бар. 2005 жылғы сәуірде зауыт Ақ Қайнар нан өнімдері зауыты бірлестігі болып қайта құрылды. Акционерлік қоғам. Өзінің өмір сүруінің 100 жылдық тарихында зауыт жарма және жем комбинатын, диірменді, элеваторды және қойманы және қысқа өнімдерді өндіруге арналған макарон фабрикасын қамтитын жеткілікті қуатты өндірістік-техникалық базаны қолдады және дамытты. кесілген макарон өндіретін макарон фабрикасы кіретін өндірістік базаны сақтап,жқмыс істеді. Барлық жабдық қалдықтар мен шығарындылардың ең аз мөлшерімен экологиялық таза өндіріске мүмкіндік береді.
Ақ қайнар кәсіпорны Батыс Қазақстанның өнім өндіру саласының картасында жаңа есім.10 жыл ішінде компания ауылшаруашылық өндірістерді,қайта өңдеу және дайын өнім шығаратын кәсіпорындарды біріктірген вертикальды-интеграцияланған холдингке айналды.
Ақ қайнар кәсіпорындар тобы:
1. Сымдылықты бидай қабылдау кәсіпорыны
2. Айналымда жүрген аулшаруашылық жерлері
3. Өндіріс қуаттылығы бар май комбинаты
Кәсіпорын өңірдегі шала-күрішін өңдейтін жалғыз зауыт болып табылады.Итальяндық "Паван С.П.А." фирмасының сағатына 1000кг-ға дейін өндіруге қабілетті қысқа кесілген макарон өндіретін желісі жұмыс істейді.Кәсіпорынның элеваторы 9 мың тоннаға арналған сүрлем түріндегі қоймалар мен 10 мың тоннаға арналған жерүсті сақтау қоймаларын қоса алғанда,20 мың тоннаға дейін астық қабылдауға қабілетті.Толық жүктеме кезіндегі қол жетімді қуат үздіксіз өндіріс циклін қамтамасыз етеді.
Шығарылатын өнімнің номенклатурасы:
* Ұн;
* Макарон өнімдері;
* Кебек;
* Дәнді-дақылдар;
2005 жылы 14 маусымда акеттілестықты қабылдау, өлшеу, кептіру, тазарту, сақтау және тиеу қызметін жүзеге асыруға лицензия алды.
2007 жылы диірмен кешенінің құрылысы басталды, ал 2009 жылдың 26 қарашасында мемлекеттік қабылдау комиссиясына тапсырылды.
Сонымен қатаротандық өндірушілер де бар: теміржол мен автомобиль көлігіненастық қабылдайтын жүк түсіретін орны бар, технологиялық жабдықтағы мехнаикаландырылған мұнарада астықтың алғашқы толықтырылып әзірленуі.
Кәсіпорын зауыттың ашылу рәсімінде Қазақстан Республикасының президенті Н.Ә.Назарбаевтың қатысу құрметіне ие болды. "Белес" сауда белгісіндегі ұн жергілікті нарықта,сондай-ақ шетел нарығында тез арада тұтынушылардың сеніміне ие болды.Белес ұнының жоғарғы сапасы түрлі республикалық және халықаралық сайыстарда бірнеше рет аталып өтілді.Осылайша табысты өркендеуі,өнім сапасын кеңейтуге түрткі болды.2014 жылы кәсіпорындар тобына өсімдік май өндіретін Теректі май комбинаты ЖШС қатарға қосылды.
АО КХП Ақ Қайнар өнеркәсібінің зертханасы
2.ҚАЙТА ӨҢДЕУГЕ ЖАТАТЫН БАСТАПҚЫ ШИКІЗАТТЫ САҚТАУ СИПАТТАМАСЫ МЕН ШАРТЫ
Өзгеретін табиғи жағдайлар дақылдардың өнімділігіне айтарлықтай әсер етеді және астық пен одан алынған өнімдер сапасының көрсеткіштерін төмендетеді. Бұл теріс әсердің орнын толтыруда элеваторлар мен астық қоймаларында шикізатты сақтау және қайта өңдеу бойынша егіннен кейінгі іс-шараларды ұтымды дайындау және ұйымдастыру маңызды рөл атқарады.
Астық өзінің қасиеттері мен ерекшеліктеріне байланысты азық-түлік ресурстарын қалыптастыруда шешуші рөл атқарады және экономикалық, әлеуметтік және саяси маңызды өнім болып табылады. Дәнді дақылдардың басым мәні олардың басқа өсімдік дақылдарына қарағанда объективті артықшылықтарына байланысты және олардың халық пен ауылшаруашылық жануарларының рационында нан мен жарма өнімдерінің жоғары үлесін анықтайтын тамаша тамақ және жемшөп қасиеттеріне ие екендігінде жатыр. Бұдан басқа, астық аграрлық өндірушілердің маңызды табыс көзі болып табылады, жақсы тасымалданады, ұзақ мерзімді сақтауға жарамды болып саналады, бұл сақтандыру және резервтік қорларды қалыптастыруға мүмкіндік береді, сондай-ақ тамақ және қайта өңдеу өнеркәсібінің бірқатар салалары үшін негіз болады.
Кей жағдайда ауа райының қолайсыздығына байланысты астық сапасы көрсеткіштерінің нашарлауы байқалады.
Ел өңірлерінде белгіленген проблемаларды шешу үшін астық партияларын элеваторлар мен қоймаларда орудан кейін қабылдауды, өңдеу мен сақтауды дұрыс дайындау және ұйымдастыру, сондай-ақ астықты тасымалдау мен күтіп-ұстау кезінде ең аз ысырапты қамтамасыз ету қажет. Сондай -- ақ, қолайсыз жағдайларда үй-жайларда орналасқан өнімдер азық-түлік сипаттамаларын жоғалтатынын есте ұстаған жөн, бұл сапаның нашарлауына және нәтижесінде астықтың жемдік шикізатқа айналуына әкеледі.
Сапаны қамтамасыз етудің кешенді бағдарламасын құру және енгізу өте маңызды, оның негізгі мақсаты алдын-алу қадамдары мен алдын-алу шараларын әзірлеу болып табылады, өйткені проблеманы болдырмау өнімді дұрыс сақтау мен өңдеудің салдарын түзетуден гөрі ұтымды шешім болып көрінеді.
Егін жинаудан кейінгі іс-шаралар астық өндірісіндегі көп еңбекті қажет ететін процестердің бірі болып табылатыны белгілі. Жұмысты дұрыс ұйымдастыру үшін тиімді технологиялар мен техникалық құралдарды таңдау, астық өңдеу кешендерінің оңтайлы мөлшері мен аумақтық орналасуын анықтау, олардың жүйеде жұмыс істеу негіздерін қалыптастыру қажет. Сонымен қатар, жаңа жиналған астық массасын алдын-ала өңдеусіз сақтау мүмкін емес, өйткені ол құрамының гетерогенділігімен ерекшеленеді және жоғары арамшөптермен, ылғалдылықпен, әртүрлі микрофлораның және физиологиялық белсенділіктің болуымен сипатталады. Осы себепті шикізатты сақтауға дайындаудан кейінгі технологиялық схема, ең алдымен, оны өндіруге қабылдауды және ГОСТ талаптарына сәйкес бастапқы талдау жүргізу үшін сынамаларды іріктеуді қамтуы керек.
Келесі кезең-астықты элеватордың силосына уақытша сақтау үшін орналастыру, содан кейін ол алдын-ала тазартудан, кептіруден немесе ылғалдандырудан, бастапқы және қайталама тазартудан өтеді. Тұқымның сапасы олардың элеваторда өңделу дәрежесіне тікелей байланысты, сондықтан кәсіпорынның техникалық жабдықталуына назар аудару керек.
Астықта болатын табиғи биофизикалық процестерге байланысты глютен сапасының нашарлауы, сақтау кезінде өну, өзін-өзі жылыту, қатты заттар массасының жоғалуы, гигроскопиялық ылғалдың көбеюі, салыстырмалы ылғалдылықтың жоғарылауы және астық аралық кеңістіктегі ауа құрамының өзгеруі, шикізаттың тағамдық құндылығы мен нарықтық құнының жоғалуы мүмкін.Бұл проблемаларды технологиялық жаңғырту аясында мамандандырылған жабдықтың көмегімен болдырмауға болады.
Егінді тиімді тазарту үшін заманауи сепараторларды, ал астықтан түсі бойынша ерекшеленетін қоспаларды -- фотоэлектрондық аппаратты пайдалану ұсынылады. Астық тазалау секциясында массаны сепаратор-фракционердегі ірілігі бойынша төрт фракцияға бөлу қажет, бұл сапалы іріктеуге және одан әрі өңдеуді жеңілдетуге ықпал етеді.
Сынған астық мөлшерін азайту үшін арнайы машиналарда ылғалдандыруға назар аудару керек, ал өну, ыдырау және ылғалдылықты белгілі бір жағдайларға дейін азайту үшін шикізатты астық кептіргіштерде өңдеу керек. Термометрия жүйелері массаның өздігінен қызуын болдырмауға көмектеседі. Өңдеу процесінде жеміс қабықтарындағы шаңның көп болуына байланысты қазіргі заманғы обойкалық қондырғыларды, ал минералды қоспаны бөлу үшін тиімді тас бөлетін машиналарды пайдалану ұсынылады. Сақтау кезінде астық массасындағы зиянкестердің тыныс алуын және дамуын бақылауды қамтамасыз етуде экспозициялар бойынша реттелетін газ ортасын қолдану тиімді. Экспозиция уақыты силостағы дақылға, астықтың ылғалдылығына және температураға байланысты. Сонымен, оттегінің мөлшері 1% - дан аз болса, өнімдер өзінің технологиялық қасиеттерін сақтайды, органолептикалық көрсеткіштері өзгеріссіз қалады және ГОСТ талаптарына сәйкес келеді. Астықты элеватор сүрлемдерінде реттелетін газ ортасын орнатпай сақтау табиғи шығындарға әкеп соғады, ал реттелетін газ ортасын құру кезінде шығындар айтарлықтай төмендейді.
Бүгінгі таңда астық пен оны қайта өңдеу өнімдерінің сапасын жақсарту белсенді енгізілген заманауи технологиялар, оны дұрыс сақтау және уақтылы дайындау есебінен мүмкін болады. Диірменге келетін шикізаттың жағдайы ұнның сапасына үлкен әсер етеді. Ұн тарту кәсіпорнына әр түрлі кластағы бидай әкелінетіні белгілі, оның ішінде бесінші сыныптан басқа барлығы ұн өндіру үшін азық-түлік мақсатына пайдаланылуы мүмкін. Сонымен қатар, түпкілікті өнімнің сапасы астықтың әртүрлі көрсеткіштеріне байланысты: глютен мөлшері, шыны, табиғат, ақуыз мөлшері, арамшөптер мен астық қоспаларының көлемі, ылғалдылық және басқалар. Шикізат сапасын басқару жөніндегі іс-шаралардың бір бөлігі ауыл шаруашылығы кәсіпорындарынан үлкен шығындарды талап етпейді, бірақ неғұрлым жетілдірілген өнім алуға ықпал етеді және оны барынша экономикалық тиімділікпен іске асыруға мүмкіндік береді. Осылайша, егінді сақтау және сапа көрсеткіштерін жақсарту, астықты өңдеу мен сақтаудың заманауи технологияларын қолдана отырып, фермерлер өз өндірісінің рентабельділігін арттырып қана қоймай, тұтастай алғанда Қазақстан экономикасының іргетасын нығайта алады.
3.ӨНІМ АССОРТИМЕНТІ
АО КХП Ақ Қайнар кәсіпорны ЖШС Белес Агро өнеркәсібімен бірлесе отырып ұн өнімдерінде шығаруда. Ұн шикізаты жоғары, бірінші және екінші сұрыпта шығарылып, Белес атауымен нарыққа шығарылады. Ұн шикізатының қасиеттерін анықтауда екі өнеркәсіп бірлестік жұмыс жасап, өз өнімдерін жоғары сапада халыққа ұсынуда.
АО КХП Ақ Қайнар кәсіпорны жоғарғы сортты, В тобының ұн шикізатынан жоғары сападағы ұн өнімдерін өндіріп, нарыққа шығарып отыруда. Қазіргі таңда кәсіпорында үш цех: астық қабылдау және өңдеу цехі, ұн тарту цехі, макарон дайындау цехі үздіксіз жұмыс жасап тұрады. Макарон цехінде 12 түрлі макарон өнімдері дайындалып өндіріледі.
АО КХП Ақ Қайнар өнеркәсібі астық өнімдерін қайта өңдеп жоғары, бірінші және екінші сорт ұн өнімдерін шығарылып алынуда.
Аққайнар ЖШС-гі шет елдердің кәсіпорындарынан кем түспейді. Жоғары сортты ұннан сапалы макарон өнімдерін жасап, тек қана Қазақстан қалаларында ғана емес, шет елдері Ресей және Өзбекістан, Тәжікстан секілді мемлекеттерге экспорттауда.
Макарон өнімдері әрбір адамның тағамдарының ажырамас асы болып саналады. Бұл өнімді бірнеше рецептурада, түрлі дәмдеуіштер қосу арқылы дайындап, үй жағдайында немесе кафе, ресторанда гарнир ретінде ұсынады. Макарон өнімдері энергетикалық құндылығымен және дәмімен ерекшеленетіндіктен әрбір елде бірнеше өндіріс орындары осы өнімді дайындап нарыққа шығаруда.
АҚ Ақ қайнар КПХ кәсіпорны жоғарғы сортты, В тобының ұн шикізатынан жоғары сападағы ұн өнімдерін өндіріп, нарыққа шығарып отыруда. Қазіргі таңда кәсіпорында үш цех: астық қабылдау және өңдеу цехі, ұн тарту цехі, макарон дайындау цехі үздіксіз жұмыс жасап тұрады. Макарон цехінде 12 түрлі макарон өнімдері дайындалып өндіріледі.
Макарон өнімдері 500г, 1кг, 5кг және 10кг салмақта шығарылып, нарыққа өткізіледі.
Кесте 1 - Ұн шикізатынң ассортименттері
Өнім атауы
Анықтама
Бейнесі
Белес Казахстанская
Қазақстан астығының таңдаулы сорттарынан өндірілген, құрамында дән маңызының жоғары болуымен ерекшеленетін бірінші сұрыпты бидай ұнын білдіреді. Үйде пісіруге, сондай-ақ ұннан жасалған өнімдерге өте ыңғайлы. Өнім жақсы пішінді, үгінділер кеуекті және серпімді, үй нанының жағымды хош иісі бар.
Белес Классик
"Белес-Классик" ұны таңдаулы бидай сорттарынан өндірілген жоғары сұрыпты бидай ұны болып табылады. Бұл ұн әртүрлі ұн өнімдерін дайындауда әмбебап болып табылады. Ол керемет пісіру қасиеттеріне ие, қамыр серпімді және мойынсұнғыш болып, жақсы көтерілуді қамтамасыз етеді.
Кесте 1(жалғасы) - Ұн шикізатынң ассортименттері
Белес Домашняя
Жоғары сұрыпты бидай ұны негізінде арнайы рецептура бойынша дайындалған және үйде дайындалған ыстық тағамдарды дайындауға арналған: үй кеспесі, бесбармақ, лагман, тұшпара, манти, тұшпара, хинкали. Қамыр оңай оралады, ал пісіру кезінде өнімдер бір-біріне жабыспайды, қайнатылмайды, пішіні мен құрылымын сақтайды.
Белес Крестьянская
Бұл екінші сұрыпты бидай ұны - бұл табиғи диеталық өнім, жұқа Кебек бөлшектерінің арқасында құрамында көп мөлшерде талшық бар, ол сұр реңк береді. Нанның диеталық сорттарын, сондай-ақ ұн мен кондитерлік өнімдерді: зімбір, печенье, құймақ пісіруге өте ыңғайлы.
Белес Мерекелік
Экстра сұрыпты бидай ұны негізінде арнайы рецептура бойынша дайындалған, ол ұсақ ұнтақтаумен және қардай аппақ түсімен ерекшеленеді. Бұл ұн үйде пісіруге, кондитерлік өнімдерге өте ыңғайлы. Қамыр жақсы көтеріледі, өнімдер әуе, біркелкі кеуектілігі және тәбетті алтын қабығы бар.
Белес Экстра
Ол жоғары сұрыпты ұнның элиталық ағындарын таңдау арқылы қол жеткізілетін өте нәзік ұнтақтау және ерекше ақтығымен ерекшеленеді. Бұл ұн ашытқы, ашытқы, құм және печенье қамырынан жасалған кондитерлік өнімдерді пісіруге өте ыңғайлы. Пісіру ұнынан Экстра сонда жеңіл және пушистой с аппетитным сыртқы түрі.
Кесте 2 - Макарон өнімдерінің ассортименттері
№
Өнім атауы
Бейнесі
Анықтама
1
Үлкен Вермишель
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
2
Кішкентай Вермишель
.
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай
3
Сақина
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
4
Перо
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
5
Перышка
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
6
Перышки
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
7
Ракушка тегіс
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай
Кесте 2(жалғасы) - Макарон өнімдерінің ассортименттері
8
Рожки
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
9
Гофрленген рожки
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
10
Ұлу
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
11
Штопор
Макарон өнімдері:
ҚР СТ ГОСТ Р 51865-2010, В тобы, жоғары сұрып
Құрамы: ГМО жоқ жоғары сұрыпты бидай ұны
Жарамдылық мерзімі: 24 ай.
Кесте 3- Май өнімдерінің ассортименттері
Өнімнің атауы
Анықтама
Бейнесі
Рафинадталған май
Қуыралған тағамдарды дайындауға,тұздықтар мен маринадқа,салаттарға пайдалануға өте үйлесімді.Физикалық тазартыру жаңа технологиясымен өндірілген,экологиялық таза,табиғи күбағыс майы.
Кесте 3(жалғасы) - Май өнімдерінің ассортименттері
Рафинадталмаған май
Салаттар мен басқа дайын тағамдарға қолдануға ерекше үйлеседі. Салқындатылған қасым технологиясының арқасында майда табиғи, биологиялық активті және пайдалы дәрумендер сақталып, айрықша құмарлы дәм береді.
4.ШИКІЗАТТЫ ДАЙЫН ӨНІМГЕ ДАЙЫНДАУҒА ЖӘНЕ ҚАЙТА ӨҢДЕУГЕ АРНАЛҒАН ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЖАБДЫҚТАР
Пайдалану жөніндегі нұсқаулық
1.Шкафты жұмыс үстеліне көлденең орналастыру.
2.Шкафтың қызуы үшін Сеть түймесін басу.
3.Содан кейін Пуск түймесін басып,130°C қойып қызғанын күту.
4.Ұнтақталған өнімді алюминий бюкстарға саламыз,бюкстің қақпағы тығыз жабылғанын қарап,эксикаторға жөнелтеміз,батырманы басып,40минутқа кептіруге қоямыз.
5.Кептіру уақты аяқталғаннан кейін Стоп батырмасын басып,Сеть түймесін өшіреміз.
6.Үстел үстін өнім қалдығынан тазалау,камера ішін сүртіп ақау болса ескерту.
"СЭШ-ЗМУ"КЕПТІРГІШ ЭЛЕКТР ШКАФЫ
Пайдалану жөніндегі нұсқаулық
1.Қақпақты ашып металл стаканды дәнмен толтырамыз.Салмағы 85 гр
2. Астықты толтырмас бұрын, пышақтың дұрыс орнатылғанын тексереміз.
3. Қақпақты орнына қоямыз.Құрылғыны желіге қосып.Бір қолымызбен қақпақты ұстап тұрып, екінші қолымызбен түймені басамыз.
4. Пышақтың айналуы тоқтатқаннан кейін құрылғыны желіден ажыратамыз, қақпақты аламыз және астықты түсіріп, стаканды щеткамен тазалаймыз.
5.Ұнтайтау уақыты:көлеміне қарай 10-60 секунд.
Дән ұнтақтағыш
Пайдалану жөніндегі нұсқаулық
1.Талаптарға сәйкес ұнтақтау үшін өңделген дәнді салып.Құрылғыны іске қосу.
2.Құрылғыны желіге қосамыз.
3. Шамадан тыс жүктемеден қорғау машинасын қосу пернесін және взвод түймесін басыңыз.Астық ілмегін қабылдау конусына құйыңыз.Бастау" қосқышын басу.
4.Ұнтақтау аяқталғаннан кейін диспенсерді тазалау керек.
5."Бастау" қосқышын өшіріңіз.
6.Жұмыс органы толық тоқтағаннан кейін жылжымалы үстелді басып шығарыңыз,ұнтақталған өнімі бар қабылдау ыдысы.
"ЛМЦ-1"зертханалық астық диірмені
Пайдалану жөніндегі нұсқаулық
1.Бастапқы өнімдерді талдауға дайындау және илеуден кейін қамырды өңдеу.
2. Су беру қондырғысын пайдаланып, қажетті бөлікті құйыңыз және
ұнтақталған астықтың немесе дайындалған массаны құйыңыз.Дозаны ауыстырып қосқышты тек қажетті жағдайға ауыстырыңыз батырманы итеріңіз.
Дежаны басына салыңыз,оны сенімді болу үшін ойықтарға бұраңыз
бекіту және "Бастау"түймесін басыңыз.
3. Илеу аяқталғаннан кейін және бас толық тоқтағаннан кейін, дежаны алып тастаңыз және алыңыз
одан қамыр.Қамыр біркелкі емес иленген жағдайда процесс қайталанады, яғни. алынбай
тестпен дежу,"Бастау"түймесін тағы бір рет басыңыз.
"У1-аюк"зертханалық қамыр илегіші
Пайдалану жөніндегі нұсқаулық
1.Қақпаққа суық ағын сумен жабдықтау клапанын ашыңыз.Құрылғыны розетка арқылы желіге қосыңыз.
2.Астық, ұн сынамаларын дайындау.Ваннада судың қайнау процесі болған кезде,30 минуттан кешіктірмей "т°" индикаторы сөніп, талдауды бастағаннан кейін.Ұнтақталған астық немесе ұн ілмегі пробиркаға салынып, оған құйылады.
3. Содан кейін түтікті резеңке тығынмен жауып оны қатты шайқаңыз 20-Біртекті суспензия алу үшін 25 рет.
Тығынды алып тастағаннан кейін түтікті тіреуіште тұрған кассетаға орнатады және араластырғыш сабақты орналастырыңыз.Екі түтігі бар кассетаны су қақпағындағы ұяға тез түсіріңіз.
4. Араластыру процесінен кейін (60 секунд) және толық бос діңгек-араластырғыштардың түсуі қашықтан басқару пультіндегі цифрлық индикаторлардың көрсеткіштері
басқару элементтері автоматты түрде тоқтайды, түтіктері бар кассета
босатылған."Нәтиже" индикаторы жанады.Содан кейін пробиркалары бар кассета шығарылады және орташа журналға жазылады.
"ПЧП-7" Құлау санын анықтауға арналған аспап
Пайдалану жөніндегі нұсқаулық
1.Құрылғыны артқы панельде орналасқан қосқышпен қосыңыз.Таратылған жүктеме төменгі күйде болуы керек."Бастау" түймесін басыңыз.
2."Уақыт есебі" жарық диоды жыпылықтай бастағанына көз жеткізіңіз.30 секундтан кейін. Таратылған жүктеме 20 мм биіктікке көтеріледі,"нәтиже" жарық диоды және "дайындық" жарық диоды жанады.Алынған мән калибрлеу санына тең екеніне көз жеткізіңіз.
3.30 секундтан кейін индикаторда таратылған жүктеме көтеріледі
"нәтиже" деген жазу және шартты түрде ИДК өлшенген мәні пайда болады.Үстелден глютеннің сынамасын алыңыз және жаңасын дайындаңыз
үлгі.Жұмыс аяқталғаннан кейін үстелден және тарелкадан қалған глютенді аламыз
ИДК-3М глютенді деформация өлшегіші
5.ШИКІЗАТТЫ ӨНІМГЕ ҚАЙТА ӨҢДЕУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
Ұн комбинатындағы өндіріс процесі толықтай механикаландырылған. Астық фракциясын өңдеуге дайындаудың бастапқы кезеңі тазалау және кондициялау болып табылады. Астық массасын арамшөптерден тазарту сепараторлық, триерлі және дуаспираторлық аппараттарда жүргізіледі; минералды қоспалардан кетіру - тас сепараторында; Астық арнайы жуу қондырғысында жуылып және силостарда ылғалдандырылады. Қажет болған жағдайда астық массасы қосымша өңдеуге ұшырайды.
Жоғары деңгейдегі тазарту массасының астықтың арам мен майлы қоспалардың қол жеткіздік қолдана отырып, елеуішті сепарациялық аппараттарының (алып тастайды үлкен бөлігі қоспалардың барлық фракциялары), камнеотделителей (тазартылады камневидных фракция), триеров (туғаннан астықтың негізгі массасы зерен балласт дақылдар), магнитті сепараторларды (алып тастайды металл қоспалар және т. б.
Ұн өндіру технологиясының келесі кезеңі-астық қабығының бетін ластанудан тазарту. Бұл операция кәсіпорынның техникалық жабдықталуына байланысты дымқыл немесе құрғақ әдіспен жүзеге асырылады. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz