Қақтығысты шешу технологиясы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Механика-Математика факультеті Актуарлы математика

Реферат

ПСИХОЛОГИЯ
Тақырыбы: Конфликтіні шешудің психотехнология

Студент: Мейіржанұлы Саят
Лектор: Жолдасова Манзура

Мазмұны
Кіріспе
Қақтығыстың құрылымы
Қақтығыстың шығу себептері
Қақтығысты шешу технологиясы
Қорытынды

Кіріспе
Әлеуметтік және жеке өмірдің белгілі бір мәселелерін шешуге байланысты адамдардың өзара әрекеттесу процесінде конфликт деп аталатын қайшылықтар туындайды. Қақтығыстар жер бетінде адам өмір сүргенше болады. Ежелгі грек философы Гераклит қақтығыстар теориясының рухани әкесі болып саналады. Қақтығыстар теориясын зерттеушілер Грекияның ежелгі философтары Сократтың, Платонның, Аристотельдің, сондай-ақ неміс классикалық философиясының өкілі Гегельдің және тағы басқа ілімдеріне сілтеме жасайды. Қазіргі қоғамда қақтығыстардың рөлі мен оларды басқару әдістерінің үлкендігі соншалық, ХХ ғасырдың екінші жартысында ерекше білім саласында болды ол - жанжалды басқару. Оның дамуына философия, саясаттану, әлеуметтану және психология үлкен үлес қосты. Қақтығыстар диалектикалық даму заңының бір көрінісі - қарама-қайшылықтардың бірлігі мен күресі болғандықтан табиғи, болмай қоймайтын және қажетті құбылыс. Көптеген жылдар бойы ғалымдар қақтығыстарды шешудің теориясы мен тәжірибесін дамытып келеді. Көптеген университеттер қақтығыстардың түрлерін зерттейді - тұлғааралық, топтық, өндірістік, экологиялық, этникалық, халықаралық. Әлемдік тәжірибеде конфликт менеджері мамандығы бойынша оқыту жүргізіледі. Отандық ұйымдардың тәжірибесі, шетелдік фирмалардың қызметі қазіргі басшыларға қақтығыстарды басқару үшін білім мен дағдылар қажет екенін көрсетеді. Қақтығыстың әртүрлі анықтамалары бар, бірақ әрқайсысының негізінде қайшылық жатыр. Сонымен, конфликт - (латынның connflictus - соқтығысудан) - қарама-қарсы бағытталған мақсаттардың, мүдделердің, ұстанымдардың, пікірлердің соқтығысуы. Қақтығыс ұғымының бірнеше анықтамалары бар. Әлеуметтік қақтығыстар жөніндегі американдық маман Л.Козер келесі анықтаманы ұсынды: конфликт - бұл құндылықтар мен белгілі бір мәртебеге, билікке, ресурстарға талаптар үшін күрес, оның мақсаты қарсыласты бейтараптандыру, зақымдау немесе жою. Бұл анықтама классикалық болып саналады. Ресейлік авторлар Ф.М.Бародкин мен Н.М.Коряк берген конфликттің тағы бір анықтамасы да кеңінен қолданылады: конфликт - екі немесе одан да көп адамдардың қарама-қарсы бағытталған мақсаттарының, мүдделерінің,ұстанымдарының, пікірлерінің немесе көзқарастарының соқтығысуы. Конфликт өзара әрекеттесудің ерекше формасы ретінде қарастырылады және өзара әрекеттесу субъектілерінде олардың іс-әрекетінде көрінетін қарама-қарсы тенденциялардың болуы ретінде анықталады. Қақтығыстар ұжымда қолайсыз моральдық-психологиялық ахуал туғызады, қызметкерлердің назарын қарым-қатынасты нақтылау бойынша тікелей жұмыстан алшақтатады, бұл адамдардың жүйке-психикалық жағдайына ауыр әсер етеді. Соған қарамастан, қақтығыстар тек жойғыш емес, сонымен қатар конструктивті күшке ие болуы мүмкін, егер оларды шешу еңбек жағдайларын жақсартуға, өндіріс пен басқарудың жаңа технологияларын енгізуге әкеледі.

Қақтығыстың құрылымы
Кез келген қақтығыс, ең алдымен, нені сипаттайды? Әрине, қақтығысушы тараптар, сонымен қатар қақтығысу субъектісі. Дау-дамай субъектілері оның деңгейіне қарай жеке адамдар, топтар, таптар, ұйымдар және әлеуметтік институттар болып табылады. Қақтығысты талдау үшін конфликттік әрекетті бастаған субъекті мен ондағы басымдылықты ажырата білу керек. Оның үстіне, бұл әрқашан бірдей адам емес. Қақтығыс тудырған субъект көбінесе жетекші тарап болып шығады. Субъектілердің мінез-құлқы мен іс-әрекеті олардың конфликттік санасымен анықталады. Ол қарама-қарсы жақтардың өз мүдделерінің, құндылықтарының, мақсаттарының қарама-қайшылықтарын түсінуінен тұрады. Өзіне қатысты мүдделер қарама-қайшылығы қалыптасатын өмірдің материалдық немесе рухани объектісі қақтығыстың субъектісі болып табылады. Конфликт субъектісі кез келген конфликтті сипаттайтын айнымалы болып табылады. Оның талдауы қандай дау-дамайға қарамастан, әрқашан қажет. Егер конфликтте соқтығысу элементі болмаса, онда ол бос. Мұндай қайшылықта елеулі құрамдас жоқ. Оның негізі - субъектінің қолайсыз психологиялық жағдайы. Қақтығыстың бұл түрі туралы олардың түк те тұрмайтындығы айтылады, өйткені соқтығыстың себебі субъектінің уақытша ерекше күйі, ал себебі жоқ. Мұндай жағдайда қарсыласқа өте мұқият болу, оның амандығын байқап, оның қолайсыз жағдайын құрметтеу керек. Кез келген конфликт жанжалды жағдайдың фонында туындайды, жалғасады және шешіледі - қақтығыстың құрамдас бөлігі. Қақтығыс жағдайына қайшылықтың өткір түрі жатады; дәл осындай, онда қақтығыстың екі жағы да бұрынғы қарым-қатынас, бірлік аясында бұдан былай өмір сүре алмайды. Қақтығыс жағдайының болуы қалыптасқан конфликт туғызатын факторларды куәландырады, қақтығысты бастаушының пайда болуы туралы айтады.
Қақтығыстардың шығу себептері
Байланысты себептердің үш негізгі түрін ажырату әдеттегідей:
Ішкі құрылым - ішкі құрылымның компоненттері арасында келісім болмаған жағдайда, адамның әр түрлі мотивациясы арасындағы қайшылықтарда көрініс табады.
Сыртқы - топтағы адамның позициясы. Мұнда адамның өз қажеттіліктерін қанағаттандырудың мүмкін еместігінен туындаған адамдар арасындағы қақтығыс туындайды.
Сырттай, қоғамдағы адамның позициясымен байланысты, әлеуметтік микросистема деңгейінде туындайтын және әлеуметтік жүйенің және экономикалық өмірдің табиғатынан туындайтын ішкі қарама-қайшылықтар сияқты тұжырымдамамен байланысты.
Жеке адамдар арасындағы қақтығысу мен дау-дамай стихиялық түрде болып отыратын болжамсыз да жоспарсыз құбылыс. Дау-дамай, теке тірестік, салғыласу, біріне-бірі ренжісу әрбір адамның жеке басының өзіндік кісілігін, талаптілегін қалайда өзгелердің мойындап онымен санасып отыру талаптарымен байланысты. Осы бағытта әрбір адам өзінің материалдық мұқтаждығын қанағаттандырып, өзгелерден басқалар екендігін, талаптілегін қалайда іске асыруға ұмтылып бойындағы күшқуаты мен қабілетіи көрсеткісі келеді. Мұны біз психологияда адамның үш түрлі нәрсеге қызығып, өз қажеттіліктерін қанағаттандыру жолындағы бәсекелестігі деп атаймыз. Мәжбүр ету стилінде басшы қалайды өз көзқарасын өткізуіне, соған еріксіз көндіруге тырысады. Басшы өзінің қарамағындағыларға толық билік жүргізген жағдайда ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.