Сақтандыру қағидасы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

ESIL UNIVERSITY МЕКЕМЕСІ

Бизнес және басқару факультеті
Менеджмент кафедрасы

Караев Диас

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Халықты әлеуметтік қорғау саласындағы шетелдік тәжірибе

Мамандық: ____6В11401 Әлеуметтік жұмыс_____________________________
(классификатор бойынша мамандықтың шифры және атауы, мамандануы)

Ғылыми жетекші:______________ Уажанов М.У., PhD________________
(қолы) (аты-жөні, ғылыми дәрежесі)

Қорғауға жіберілді : _____________ 2022 ж.

Менеджмент кафедрасының меңгерушісі: __________ Валиева С.Н., PhD
(қолы) (аты-жөні, ғылыми дәрежесі)

Астана, 2022

Мазмұны

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3-4 бет

1. "Әлеуметтік қорғау" тарихы
1.1. social security ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5-6 бет

2. Халықты әлеуметтік қорғау саласындағы шетелдік тәжірибе
2.1 ФРГ-ның әлеуметтік қорғау жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..7-8 бет
2.2Англосаксондық модель ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9-12 бет
2.3 Швед әлеуметтік қорғауның негізгі қағидасы ... ... ... ... ... ... .13 бет
2.4Әлеуметтік қорғау моделінің Оңтүстік Еуропалық үлгісі.14-16 бет

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17 бет

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... .18бет

Кіріспе

Бұл курстық жұмыста халықты әлеуметтік қорғау саласындағы шетелдік тәжірибе туралы қарастырдым. Сондай-ақ біздің елімізде әлеуметтік жұмысты, басқа елдердегі әлеуметтік жұмыспен салыстыра отырып, әр елдің қорғау жүйесімен жақын таныстым.
Бұл арқылы біз әлеуметтік қорғау іс-шараларын дамыта отырып, оны жаңа деңгейге жеткіземіз деп ойлаймын. Нәтижесінде халықтың жағдайын жақсартуға мүмкіндіктер туындайды.
Курстық жұмыстағы зерттеу нәтижелерін жүргізе отырып, қазіргі әлеуметтік қорғау жүйесінде әлемдегі елдердің қорғау шараларын, ағдарламаларымен танысып көптеген жаңа ақпаратты игердім.
Егерде кез келген мемлекет өз халқын әлеуметтік тұрғыда қорғай алмаса ,ол елдің тұрақты экономикасымен жарқын болашағы болмайды. Яғни, мемлекеттің дамуы мен көркейуі тікелей елдегі халықтың әлеуметтік қорғанысымен мемлекетке сенімділігі. Халықтың орташа әлеуметтік жағдайы төмен болса,онда біздің өмір сүру деңгейімізде төмендейді деген сөз .Әлеуметтік қорғау ұғымы- ол адам құқығының қорғалуын қамтамасыз ететін және әлеуметтік мұқтаждығын қанағаттандыратын шаралар жүйесі. Ол барлық қоғам мүшелерінің материалдық және әлеуметтік жағдайынан тыс қоғамдық қажеттілігін құрып, жасайтын мемлекеттің әлеуметтік саясатының маңызды бағыттарының бірі.

Жалпы, кез келген адамның игілігіне қажетті, кем дегенде, тамақ, киім-кешек, баспана, медициналық және әлеуметтік қызмет көрсетілу -- денсаулығын сақтап, оның және оның отбасының игілігі қамтамасыз етілуі тиіс. Егер күнелтуге қажетті қаражат болмаған жағдайда азамат (жұмыссыздық, ауыру, мүгедектік, кәрілік немесе асыраушысынан айырылғанда) мемлекет тарапынан көрсетілетін жәрдемге сүйенеді. Аналар мен нәрестелерге құжаттағы мөріне қарамастан ерекше көңіл бөлінуі тиіс: барлық бала некеде туылып, туылмағанына қарамастан, біркелкі әлеуметтік қорғауды пайдаланады.

Курстық жұмыста жалпы халықты әлеуметтік қорғау және олардың түрлері туралы айтылады.

Зерттеу объектісі- халықты әлеуметтік қорғау саласындағы шетелдік тәжірибе

Зерттеу пәні: Әлеуметтік жұмыстағы менеджмент.

1 "Әлеуметтік қорғау" тарихы
1.1 Social security
Шет елдерде "әлеуметтік қорғау" категориясын зерттеудің ұзақ тарихы бар. Бірінші рет "social security" (әлеуметтік қауіпсіздік) деген термин 1935 жылы АҚШта Ф.Д. Рузвельттің "жаңа курс" саясаты ауқымында әлеуметтік бағдарламаларды дайындау барысында енгізілді. 1940 жылдары оны Халықаралық еңбек ұйымы конвенциялардың негізіне, әлеуметтік қорғаудың мәселелерін талқылауда қолданды. Халықаралық еңбек ұйымының зерттеулерінің арқасында "social security" (әлеуметтік қауіпсіздік) кең ауқымда қолданыла бастады және бұл ұйымның зерттеген әлеуметтік стандарттары осы күнге дейін өзектілігін жойған жоқ. 1939 жылғы № 67 конвенцияның деректеріне сүйенсек, "social security" (әлеуметтік қауіпсіздік) термині қолданылмай тұрғанда "income maintenance" ("табысты қолдау"), деген ұғым барлық құжаттарда қолданылды.

"Income maintenance" ("табысты қолдау"), деген ұғымды қолдану сол кездегі халықты әлеуметтік қорғаудың мақсаттарына сай келді, өйткені,өмір сүрудегі ең қажетті қаржылар тек қана жеке табыстар арқылы қамтамасыз етілді. Халықаралық еңбек ұйымының 1920-1930 жылдары қабылдаған тұжырымдамасына бұл түсінік сай келетін, өйткені "әлеуметтік сақтандыру" деп,халықтың қоғамдық еңбек процесіне қатыспаған топтарын қорғау шараларын жатқызатын.

Дегенмен, соғыстан кейінгі демократиялық өзгерістер,экономиканың өсуі, халықтың өмір сүру деңгейі өскен сайын қоғамдық өмірде гуманизациялық процестер күшейді. Осы факторлар әлеуметтік қорғаудың нысандары мен әдістерінің дамуына жағдай жасады, сондықтан жаңа "social security" (әлеуметтік қауіпсіздік) тұжырымдама дайындалды.

Халықаралық еңбек ұйымының анықтамасы бойынша "social security" (әлеуметтік қауіпсіздік) - қоғамның өз мүшелеріне мүгедектіктен аурудың салдарынан, жұмыссыздықтан айлықтың төмендеуіне байланысты пайда болатын экономикалық және әлеуметтік апаттардан қорғаудың шаралар жиынтығы. Осыдан көріп отырғанымыздай, бұл терминнің негізгі мазмұны "security" (қауіпсіздік) емес "қорғау"(protection) болып отыр

Әлеуметтік қорғаудың дамыған жүйесі фундаментальді компания мен нарықтық басқарудың сұрапалық модемнің ерекшелігін көрсетеді. Керекті институттар демографиялық және экономикалық қозғалыста туындайтын әлеуметтік шиеленісті басуда маңызды роль атқарады.

Бір қарағанда, Еуроодак елдерідегі әлеуметтік қорғаудың ұлттық жүйесінде ұқсастықтарға қарағанда айырмашылықтары көбірек. Себебі, әр мемлекет әлеуметтік саясатты қалыптастыруда өзі таңдаған жолмен жүрді.

Әлеуметтік қорғаудың моделі әлеуметтік қамту бағдарламасының қалыптасуы мен ұйымдар ұстанымын түсіндеру негізінде жасалған сурапалық комиссияның 1995 ж. Есебіне қарағанда Еуроодақ елдерінде негізгі төрт модель бар: континентальдық, англосаксондық, скандинавиялық және оңтүстік еуропалық.

Бисмарктық деп аталатын континентальдық модель әлеуметтік қорғаудың деңгейі мен кәсіби қызметтің ұзақтығының арасындағы байланысты анықтайды. Қаштылғандардың төлемі есебінен қаржыланатын әлеуметтік сақтандың оның негізі болып саналады. Бұл модельдің негізі принциптері XІX ғ. Германияда қалыптасты. Канцлер О. Бисмарк кейіннен басқа индустриялды елдергі үлгі болған сол кезеңдегі әлеуметтік қорғаудың прогрессивті негізін жасады. Германияда күні бүгінге дейін қолданылтын әлеуметтік саласында үш саласы сол кезде пайда болды. Олар қартықта, мүгедектікті және өндірістегі оқыс жағдайлардан туындаған ауруларуын қамсыздандыру. Аталған модельдің негізгі принциптері Австрия, Франция, Бенилюкс елдерінде де қолдыналады.

Оның негізгі принциптерінің бірі - жалдамалы жұмысшылар мен кәсіпкерлер басқаратын фондтарын қадағалайтын кәсіпке сақтандыру фондар сақтандыру төлемдерін жүзеге асыратын жолақыдан алыналатын әлеуметтік бөлуді шоғырландырады.

Бұндай сақтандыру жүйелерін мемлекет бюджеті қаржыландырмайды. Әлеуметтік қамтудың бұл моделіне бюджеттің әмбебептығы уйкес келмейді. Еуропа мемлекеттерінде қолданылатын бұл қорғау моделі бір ғана принципке негізделмеген. Сондықтан ынтымақтастық әлеуметтік көмек беріледі.
Әлеуметтік сақтандырудың міндеттеріне қарамастан (Германияда ол заңмен бекетілген) ол толық сақталмайды. Бұл жалақы деңгейнің өсуіне байланысты болатын ерукті сақтандыру мен бөлінген қаражаты жүзеге асады.
Аталған модель негізінде сақтандыру салымдарының деңгейіне қарай сақтандыруға бөленген сана (қаржы Анықталатын каммутативті әділдік принципі жатыр. XІX ғ.а. Германияда пайда болғанда да осыған сәйкес болатын. Бүгінде әлеуметтік көмек жүйесінің дамуы әлеуметтік қорғаудың фискалды қаржылануы үлесінің өсуіне әкелді.

2. Халықты әлеуметтік қорғау саласындағы шетелдік тәжірибе

2.1ФРГ-ның әлеуметтік қорғау жүйесі

ФРГ-ның әлеуметтік қорғау жүйесінде әлеуметтік сақтандыру айрықша маңызға ие. Бұнда көптеген батыс Еуропа елдеріндегі сияқты әлеуметтік сақтандыру міндетті және жеке сақтандыру жүйесіне бөлінеді. Оның негізгі бағыттары: медициналық және зейнеткерлік сақтандыру, мүлдектік, жұмыссыздық сәтсіз оқиғалардан сақтандыру. Неміс зерттеу еңбектерінде әлеуметтік қорғау жүйесінің негізгі принциптері ретінде мыналарды атайды.

Сақтандыру қағидасы. Аталған көмекті қаржыландыру сақтандыру ұйым мүшелерінің төлемдері есібінен жүзеге асады. Жеке салымдар негізінде әлеуметтік көмек ретінде беріледі. Жалақының белгілі бір мөлшерін сақтандыру фондына берген адамның бұрынғы жалақының көлеміне сай көмек алуға құқығы бар. Әлеуметтік сақтандыру принципі эквиваленттілік ережесімен қатар бөлудің элементтері де кіреді.

Қамтамасыз ету қағидасы. Әлеуметтік көмек бұрынғы салымдарына қарамастан беріледі және бюджетке түсетін салық есебінен жүзеге асады. Бұл принцип бойынша әлеуметтік көмек алатындар бұрын ешқандай салым төлемегендер, бірақ мемлекет алдындағы еңбектері үшін осындай құқыққа ие. Бюджет есебінен қаржыландыру бюджет жағдайы мен экономиканың тиімділігіне тікелеі байланысты. Бұл принципті сақтандыру принципін қолдануға болмайтын кезде жүзеге асыру керек.

Қамқарлық қағидасы. Әлеуметтік көмекті әрбір қажет адам қиын жағдайдан шығу үщін өзіне керекті көлемде алады. Қамтамасыз ету принципі сияқты бұл да мемлекеттік бюджет жағдайына тікелей байланысты. Қамкорлық принципі ФРГ экономикасындағы әлеуметтік қамту жүйесінің ажырамас бөлігі. Себебі сақтандыру және қамтамысыз ету принципі барлық қауіпті қашта алмайды.

ФРГ-дағы әлеуметтік қорғау жүйесі өзін өзі басқару принципіне негізделген. Бірақ мемлекеттің сақтандыру ұйымдары жұмысына араласуына кедергі келтірмейді. Мемлекет әлеуметтік қорғау ұйымдарының заңды сақтауын қадағалайды.

100 жылдан астам уақыт өмір сүріп келе жатқан Германиядағы өзін-өзі басқару негізіндегі сақтандыру ұйымдары сақтандырушы мен сақтанушы байланысын жақындата түсүге септігін тигізеді өзін-өзі басқару принципі әлеуметтік тұрақтылықтық нысанына және әлеуметтік серіктестікті қолдауға негіз болады.

Германиядағы әлеуметтік қорғау мекемелері қоғамдық ұйымдар статусына ие. Бұл неміс зерттеушілерінің пікірінше, барлық әлеуметтік топтардың мүдделерін қорғауға мүмкіндік береді. Өзін-өзі басқару органдар демократиялық принципте екі жақтың тығыз қарым-қатынас орнатуына жағдай жасайды. Бұндай ұйымдық құқықтық форма елдегі профсоюз қозғалысының денгейіне байланысты тиімді болып отыр.

ФРГ-ғы әлеуметтік қорғау жүйесіне әлеуметтік сақтандыруды жүзеге асыратын қарым-қатынас тән. Зейнеткерлікке және өндірістегі жағдайлардан туындаған ауруларға байланысты қамтамасыз ету ұйымдары жұмыс істейді. Жұмыссыздықты сақтандыру әлеуметтік қорғау жұйесіне кірмейді әлеуметтік сақтандырумен қатар басқа көмек механизмдері қарастырылған.

Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесін қаржыландыру сақтанушылар төлемі. Бірақ оның негізгі көзі сақтандыру төлемдері болып табылады. Олар медициналық, зейнеткерлік, жұмыссыздықты сақтандыру формаларына бөленеді.

Әлеуметтік сақтандыру ұйымдарында қаржылық қиындық туындағанда, мемлекет оның міндеттерін атқарады.

Англосаксондыққ модель

Ұлыбритания мен Ирландияда қолданылатын англосаксондық модель немістердінің бөлек. Ағылшын экономисті У. Беверидждің баяндамасы негізінде қалыптасқан. Беверидж оны үкіметке 1942 ж. Таныстырды. Оған Кейнстің қоғамдық өндірістің жылдамдығы төлемақыға байланысты, төмен табысты әлеуметтік топтың мүддесіне сай кірісті бөлу керек деген идеясы қатты жер етті Беверидж әлеуметтік қорғау жүйесін құруды ұсынды.

Біріншіден, барлық материалдық көмекке зәру жандарға тарату, екіншіден бірдей көлемдегі зейнетақы мен төлемақы түріндегі әлеуметтік қызметтің үйлестіру принципын ұсынды Піріске сай жалақың деген талапты Беверидж әділ деп есептеді. Себебі көптеген жағдайларда кеткен шығынның мөлшеріне қарамастан зейнетақы мен төлемақы теңдігі байқалды.

Бұл модельдің негізінде әрбір адамның қандай топқа жатағындағына қарамастан, минималды әлеуметтік қорғауға құқығы бар. Беверидж концепциясының мәні-тамақ, тұргың үй, медициналық қажеттіліктерге кететін аз мөлшердегі шығынға байланысты бір кіріске репілдік беруінде.

Бұл модельде кәсіби емес, ұлттық ынтымақтастық басты орында. Әлеуметтік қорғаудың қаржылануы сақтану кірістерінің есебінен жүргізіледі. Отбасылық толемақылар мен денсаулық сақтау мемлекеттік бюджеттен, ал өзге әлеуметтік төлемдер жолдамалы жұмысшылар мен жұмыс берушілердің төлемдерінен қаржыланады. Бисмарк модемнен бұл модельдің айырмашылығы- әлеуметтік көмекке негізделген сондай-ақ, төлемақы алу үшін мендетті түрде кірісті есептейд.

Англосаксондық модельдің кейбір никі өзгешеліктері де бар. Мәселен, Англияда медициналық көмек керіс деңгейіне қарамастан барлығына бірдей көрсетілсе, Ирландияда тек төмен төлемақы алатындарға ана біріледі.

Әлеуметтік қорғаудың британдық жүйесінің екі ерекшелігі бар. Біріншіден, қарртық, ауру, жұмыссыздық сияқты әлеуметтік қауспен айналысатын арнайы институттары жоқ. Әлеуметтік сақтандырудың барлық бағдарламасы бір жүйеге біріктірілген. Екіншіден, әлеуметтік қызмет көрсетуде мемлекеттік менемелердің маңыздар.

Әлеуметтік қорғаудың үйлестіру жұйесі екі ірі топқа бөленеді, ол елдің барлық тұрғындарын қамтиды: - зейнеткерлеп, мүндентік, әлеуметтік көмек, уақытша жұмыссыздыққа байланысты бағдарламалар кіретін ұлттық әлеуметтік сақтандыру ].

Барлығы азаматтарға, Англия территориясында ұзақ мерзім тұрын жатқан шетелдіктерге медикалық қызмет көрсететін ұлттық денсаулық сақтау.

Бүгінгі әлеуметтік сақтандардың негізгі әлеуметтік бағдарларын бөліп көрсетуге болады: алдағы кірістерге негізделген сақтандыру схемасы; кіріске бағытталмаған әлеуметтік бағдарламаларға және белгілі бір топқа арналған әлеуметтік бағдарлама.

Бағдарламаның алғашқы түрі ХХ ғ. 40 жылда Беверидж концепциясының негізінде уалыптасқан. Ол бірікнен сақтандыру фондын құруды уарастырды.

Бұл фонд есебінен зейнеткерлік және медициналық сақтандыру, ауруға төлемақы, мүгедетікке байланысты зейнеақы қаржыланды. Әлеуметтік сақтандардың ағылшындық жүйесі Еуропалық Қауымдастың елдерінен өзгеге әлеуметтік қамтудың мемлекеттік жүйесі төмен төлемақы төледі. Біррақ, біре жеке сақтындыру схемасының жүзеге асуымен түсіндіріледі.

Кіріске негізделмеген бағдарламаларға өзге кірістері жақтарға берілетін турғын үй субсидиясы сияқты әлеуметтік көмек жатады. Бұнда тісік білдірушінің кірісі есептеліп, соған сәйкес төлемақы тағайындайды. Бағдарламалар мемлекеттік бюджеттен қаржыланады.

Белгілі бір топқа арналған, кіріспе негізделмеген бағдарламалар мемлекеттік бюджеттің сақтандыру мен қаржыландыру жүйесіне енбеген адамға арналған [4].

Бұл бағдарламаларға әлеуметтік қолдау мүгедентерге, қарттарға және балаларға төлемақы түрінде көрсетіледі.

Әлеуметтік қорғаудың екінші түрі - мемлекеттік бюджеттен қаржыланатын мидициналық көмек. Денсаулық сақтау саласындағы қызметтер ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.