Патриоттық тәрбиені іске асыруда Ресейдің революцияға дейінг неғұрлым тығыз
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1. Қазіргі әлемдегі патриоттық тәрбие жүйесі
1.1 Жақын шетелдердегі патриоттық тәрбиеннің тәжірибесі
1.2 АҚШ,Швейцария,Үндістан,Жапония елдеріндегі патриоттық тәрбие
2. Мәңшілік ел идеясы және тәуелсіз Қазақстан
2.1 Мәңгілік ел идеясының тарихи бастаулары
2.2 Мәңгілік ел идеясының жастардың бойындағы патриотизмді қалыптастырудағы рөлі мен маңызы
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасының білім беру жүйесі жаңғыртылуда.Отандық білім беруді жетілдіру қажеттілігі басым мемлекеттік міндеттер қатарына шықты: әлемдік дамыған 30 елдердің қатарына кіру үшін бәсекеге қабілетті адамзат капиталын қалыптастыру,өскелең ұрпақтың Қазақстан халықтарының қлттық мәдени құндылықтары,мемлекеттік тіл,мемлекет тарихын білуге негізделенген этномәдени және азаматтық бірегейлікті қалыптастыру бойынша әдістер және инновациялық технологиялар,тиімді механизмдерді енгізі,ашық азаматтық қоғам және әлемдік нарықтық экономиканың қажеттіліктеріне сәйкес өскелең ұрпаққа тәрбие және білім берудің сапасы мен деңгейін көтеруде,тәрбиеленушілердің патриоттық құндылықтарын қалыптастыру бойынша қазақстандық патриотизм идеясында тәрбиенің ұлттық жүйесін байытуда шетелдік тәжірбилерді қолдану. Осы мақсатта 2016 жылғы, сәуірдегі Қазақстан халқы Ассамблеясының Тәуелсіздік.Келісім.Болащағы бір тұтас ұлт XXIV сессиясында Мәңгілік Ел патриоттық актісі әзірленіп,қабылданды. Қазақстан Республикасындағы ұлт көшбасшысы Н.Ә. Назарбаев Мәңгілік Ел патриоттық актісі-бұл- қазақстандықтардың біртектілігі мен бірлігінің ауқымды да бірегей генетикалық бағдарламасы.Біздің рухани құндылықтарымыз бен ұмтылыстарымыздың негізі форматын ұрпақтан ұрпаққа жеткізуге тиіс. Онда экономика мен саясаттың, мораль мен діннің мәселелері, Қазақстанның жаһандық әлемдегі орны жөніндегі көзқарастарымыз бір арнаға тоғыстырылған.Патриоттық акті біріншіден,халқымыз қалыптастырған және өз жан-жүйесінен өткерген басты жалпыұлттық құндылықтар,екіншіден,мемлекеттің, қоғамның және азаматтардың Қазақстанның тағдыры мен оны дамыту,өркендету жолындағы өзара жауапкершілігің өзегі. Біз жаңа белестерге қарай ілгері басқан қадымыздың дұрыстығын компаспен тексергендей, Патриоттық Акт арқыны анықтайтын боламыз- деді. Құжатта Қазақстан халқының тарихи тағдыры мен жалпы мүдделері біздің елімізде дамытудың базалық құндылықтары көрінетін Мәңгілік Ел жалпыұлттық идеясының жеті мызғымас тұғыры, жеті принциптері ұсынылған. Тәуелсіздік және Астана,Жалпыұлттық бірлік бейбітшілік пен келісім. Зайырлы мемлекет және жоғары руханият, инновация негізіндегі тұрақты экономикалық өсім,тарихтың,мәдениет пен тілідң ортақтығы. Ұлттық қауіпсіздік және Қазақстанның жалпы әлемдік және өңірлік проблемаларды шешуге жаһнадық тұрғыдан қатысуы. Мәңгілік Ел жалпыұлттық идеясы және басты құндылықтар толық нұсөада 2014 жылғы 14 қаңтардағы Қазақстандық жол-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ Елбасыеың халқыны Жолдауында және 2014 жылғы 11 қарашадағы Нұрлы жол- болашаққа бастар дол Жолдауында айтылған болатын. Жаңа Қазақстандық Патриотизмнің идеялық негізі осы мемлекет құраушы ретінде жалпыұлттық құндылықтар мен тәуелсіздік жылдарындағы қазақстандық жол, қазақ халқының мыңжылдықтардағы тарихи тәжірибесін жүзеге асыру идеясын алға шығарады. Белгіленген құндылықтарды жүзеге асыру Қазақстан Республикасының білім беру үйымдарында Мәңгілік Ел патриоттық актісін түсіндіру бойынша жұмыстарды қамтиды. Базалық құндылықтар негізінде тұлғаға тәрбиемен білім беру міндеттерін шешуде әлемдік және қазақстандық оңтайлы тәжірибелерге сүйенбеу мүмкін емес. Патриотизм және патриоттық құндылықтар әлеуметтану, педагогика, саясаттану, тарих, философияда зерделеніп, тұжырымдамалық идеялар мен ғылыми тәсілдер тұрғысынан әр түрлі кезеңдер мен контекстерде ғалымдармен қарастырылады. Жасөспірімдегі патриоттық тәрбие беруде басты үлесті педагог-практиктер қосатынын айтып кетуге болады. Патриотизм туралы түсініктер мәдени әртүрлік және мәдениет сұхбатында М.М Бахтин, В.С Библер, К.Ясперс, қарым-қатынас философиясында Л.П. Буева, Е.Г. Злобина, М.с. Каган этностар теориясымен этникалық сәйкестікте Л.Н. Гумилев, Ю. С.Бромлей, В.А. Тишков, сондай-ак, қазақстандық этнографтар Ж.Артықбаев, Х.Арғынбаев, мәдениеттанушы А.Сейдімбек, МШ Хасанов, МХ Балтабаев, психологтар Ж. Жарықбаев, ЖЫ. Намазбаева, философтар А. Н. Нысанбаев, Р.Б. Әбсаттаров, педагогтар К.Ж. Кожахметова, А.Қ. Құсайынова, С.А. Ұзақбаев және т.б. отандық ғалымдардың еңбектерінде қарастырылған. Бұл тақырыптың өзектілігі шындықтың өзінен туындайды: қазіргі уақытта біздің елімізде жастарды ғана емес, Қазақстан халқының қалған бөлігін де жалпы ұлттық құндылықтарға дарыту, Мәңгілік Ел ортақ ұлттық идеясын қалыптастыру саласында тәрбиелеуге көп көңіл бөлінеді. Бұл идея ұлтына, діни көзқарасына және қандай да бір өзге өлшемдеріне қарамастан, Қазақстанның бүкіл қоғамы үшін жаңа ұлттық стратегия болуға тиіс. Сондықтан бізді Қазақстан халқы осы бастапқы нүктеге қалай келді, қазіргі қазақстандық қоғамның қалыптасуына қандай этностар қатысты деген сұрақ қызықтырды Осы тақырып бойынша жұмысты бастап, біз қазақ халқының қалыптасуы және Қазақстанның полиэтникалық мемлекет болып қалыптасуы мәселесі бойынша көптеген әдебиеттер мен деректерді таптық. Қазақ халқын қалыптастыру мәселесін ашу бойынша С.Г. Кляшторн, Т. И. Сұлтановтың Қазақстан үш мыңжылдық шежіресі еңбегін, сондай-ақ С. Асфендияровтың Қазақстан тарихын атап өткім келеді. Қазақстан ұлтының В. КОЗинаның қалыптасу мәселесі бойынша пайдалы материал в Қазақстанның демографиялық тарихы оқу құралынан табылды. Алайда, казакстандық ұлттық идеяның қалыптасуының тарихи үдерісін ашатын еңбектерді біз таппадық. Зерттеу пәні Мәңгілік Ел патриоттық актісінің ерекшеліктері. Зерттеу нысаны Мәңгілік Ел патриоттық актісі. Зерттеу мақсаты: Мәңгілік Ел патриоттық актісінің идеясын зерделеу. Осы максатка жету үшін келесі міндеттер койылды: Осы мақсатқа жету үшін келесі міндеттер қойылды: 1) жақын шетелдердегі патриоттық тәрбиенің тәжірибесімен танысу. 2) АҚШ, Швейцария, Үндістан, Жапония елдеріндегі патриоттық тәрбиесін зерттеу. 3) Мәңгілік ел идеясынын тарихи бастауларын анықтау. 4) Мәңгілік ел идеясының жастардың бойындағы патриотизмді қалыптастырудағы рөлі мен маңызын қарастыру. Курстық жұмыстың құрылымы кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан және пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1
1.1
Жақын шетелдердегі патриоттық тәрбие, ұлттық идеяны қалыптастыру 6 мен дамыту тәжірибесі қызығушылық туғызады. Ресей ұлттық идеясының артикуляциясы В. Соловьев, Н.Ф. Федоров, Ф.М. Достоевский, Н.А. Бердяев және т.б. ғалымдардың және басқа көптеген орыс философтарының, жазушылар мен қоғам қайраткерлерінің есімдерімен байланысты. Олардың шығармашылығының мәні патриотизмді Ресей азаматынын, кез келген жасампаз ұжымның болмысы, Ресей қоғамы өмірі негізінің ажырамас және маңызды сипаттамасының бірі ретінде қарастыруы TƏH. 90-шы жылдары Ресей қоғамын трансформациялау қоғамдық даму бағыттарының түбегейлі өзгерістеріне алып келді, ал бұл жекелеген қоғамның жіктелуіне, өмірлік деңгейінің төмендеуіне, жастар ортасындағы құндылықты қайта ұйымдастыруларға жол берді. Кеп ұлтты Ресей мемлекетінің білім беру жүйесінде басқа халықтарға деген құрмет, әрі Отанға деген махаббат сезімі ретінде өскелең ұрпақты тәрбиелеу мәселесі маңызды болып табылады. Ресейдің жас буыны жана әлеуметтік шындықпен байланысқа түсіп, байырғы қағидалар мен бұрынғы қоғамдықжүйенің құндылықтарын қабылдамайды Тұлғаның жаңа әлеуметтік түрі пайда болды. Мұндай жағдайда патриоттық тәрбиенің жаңартылған жүйесін қалыптастыру, жаңа міндеттерді беру және оның тәсілдері мен әдістерінің тиімділігін арттыру маңызды болып табылады[1]. Ресей патриотизмінің ерекшеліктері мен оны таныту формаларын қарастырайық. А. Н. Вырщиков, М.Б. Кусмарцев, Г.А. Антипов және т.б. Ресей ғалымдары бәрінен бұрын, әсіресе әртүрлі себептермен шетелдерде тұратын ресейліктердің, орыс адамдарының туған елге, табиғатқа деген қарым- қатынасын маңыздыдеп санайды. Олар үшін Ресейдің кең байтақ жазықтарын, онын алқаптарын, шабындықтарын, ормандары мен өзендерін ұмыту өте қиын. Ал, ақраушан гүл Ресейдің нышаны болған және қашанда туған өлкеге деген махаббат болып елестейді. Отанға қауіп-қатер төнген жағдайда өздерінің барлық күш-жігерлері мен рухани күштерін жылдам жұмылдыруға қабілетті. Ресейліктер өз елдерін және халқын төнген қауіптен құтқару үшін, ел үшін күйзеліс жағдайында қолдан келгеннің барлығын, атап айтканда, таңғаларлық өмірлік ауыртпалықтарды бастан өткізуге, қиыншылыққа шыдауға, елдің мұқтаждығы үшін жинаған ақшалары мен құндылықтарын беруге, халықжасағымен әскер қатарына өз бетімен кіруге дайын екендіктерін бірнеше рет дәлелдеді. Ресей патриотизмі интернационалдырылған. Халқының көптеген бөлігі салыстырмалы түрде өмір сүретін көп ұлтты елге қауіп төнген жағдайда барлығы жаулап алушыларға қарсы бірыңғай майдан болып күш көрсетеді, ал бейбіт әлемде сұмдық апатқа және табиғат өзгерістеріне қарсылық білдіре алады. Ресейліктердің патриотизмі олардың мақтанышы және абыр ойларымен үйлеседі. Бұл елдің халықаралық аренадағы беделіне, оның геосаяси жағдайына, ғылым, мәдениет, білім және әскери саладағы жетістіктеріне негізделген. Жастардың қоғам үшін маңызды әлеуметтік қажеттіліктерді көздеуі, өздерінің керектігін жасөспірімдер мен жастардың сезінуі, жастар шығармашылығы мен белсенділігі үшін әлеуметтік тапсырыс патриотизм құндылықтарын меңгеру үшін зор шабыт береді, онын 7 тиімділігін және қоғамдық санаға әсер етуді, өзін-өзі тәрбиелеу мен өзін-езі жетілдіруді арттырады Ресейдін әлемдік қауымдастыққа кіріктірілген патриоттық әлеуетіне: мәдени-тарихи рухани құндылықтар; жеке тұтынушылардың жеткілікті парасаттылығы мен олардың ұжымдық, қоғамдық және мемлекеттілікке сәйкестілігі, материалдықтан бұрын руханилықтың артықтығы, рухани- адамгершілік әлеуетті жаңғырту қабілеті, шаруашылық-тұрмыстық және мәдени ортадағы өмірлік іс әрекеті және т. б. жатады [2]. Казіргі танда Ресейде патриотизм, Отанға деген сүйіспеншілік, зорлық пен зомбылықтынасихаттауды тоқтату рухында рухтандырушылық, халықты әсіресе жастарды тәрбиелеу жандандырылуда. Патриоттық тәрбиені іске асыруда Ресейдің революцияға дейінг неғұрлым тығыз. сабақтастық сезімі қалпына келтірілетін жана тұжырымдамалық тәсілдер әзірленеді, Ресей Федерациясын өзіндік және толыққанды Отан ретінде қалыптастыруға ұмтылумен байланысты процестер жүргізілуде. Беларустын патриоттық тәрбие беру тәжірибесі өте қызықты 1996 жылдан кейін Чернобыль даңғыл жолы кезінде Минскіде мыңдаған жастар екілі ел президенті А. Лукашенконың саясатына қарсы шықты, елдін басшылары жастардың патриоттық тәрбиесімен тығыз айналысу туралы шешімге келді. Жастар туралы Президенттің Декреті шықты. Содан кейін, жалпы алғанда мемлекеттік жастар саясатының тірегі болған БЖО (Беларусь жастар одағы) жастар ұйымы құрылды Жастар қоғамдық ұйымдарының кызметі, Жастар ісі жөніндегі Мемлекеттік комитетімен, ұйымның мемлекет кызметіне нақты қатысуына мүмкіндік беретін ұйымның қызметін құқықтармен реттейтін заңдар және нормалармен, өкімдермен, жарлықтармен және нұсқаулықтар жиынтығымен реттеледі Мемлекеттік жастар саясатын іске асыруда мемлекеттің сенімді серіктестігі Беларусь жастар ода қоғамдық бірлестігі болып табылады Беларусь жастар одағы ҚБ қызметі жастарды жан-жақты дамыту, оның шығармашылық әлеуетін ашу, жастарды ел алдында тұрған өзекті қоғамдық маңызы бар міндеттерді шешуге дайындау үшін жағдайлар жасауына бағытталған. Өздерін елдепатриоттық қозғалыстың тірегі ретінде санаған БЖО мақсаты Беларусь халқы мен мемлекетіне деген мақтаныштарын ояту болып саналатын КБ Квітней Беларусь!, Біз Беларусь жастарымыз!, Мен Беларусь азаматымын сияқты дәстүрлі акцияларды ұйымдастырушылар болып табылады[3] - - Беларустағы азаматтық және патриоттық тәрбие, баска елдердегідей тұлғаның белсенді азаматтық ұстанымын, азаматтың қоғамдағы өз орнын белгілеуді, ішкі еркіндік пен өзінің саяси және моральдық таңдауы үшін жауапкершілікті қалыптастыруды ұсынады. Осының барлығы басқа пікірге деген ерекше моральдық-психологиялық қасиеттердің, шыдамдылық пен сыйластықтың болуын талап етеді. Бұл қасиеттер тек сабақтан тыс іс- шараларда гана дамымайды, сондай-ақ, пәнді оқыту кезінде де дамиды Патриоттық сезімге тәрбиелеудің кең мүмкіндіктері, саяси және моральдық жауапкершілікті қалыптастыру гуманитарлық ғылымға жол ашады. Жаратылстану-математикалық бағыттағы пәндерде беларустың ғылым мен техника, оның дамуына үлес қосқан Беларусь ғалымдарының өмірбаяндарына барынша мән беріледі. Білім алушылардың белсенді азаматтық ұстанымдарын, патриотизмін, ақпараттық-құқықтық мәдениетін қалыптастыруды ұсынатын тәрбие жұмысының жүйесін ұйымдастыруда білім беру мекемелеріндегі Беларус Республикасының Мемлекеттік рәміздерінің бұрыштары, Конституцияны оқыту маңызды рөл атқарады Сынып жетекшілері мерейтойлық күндер мен мемлекеттік мерекелерге арналған ақпараттық сағаттарды, азаматтық-патриоттық тақырыптарға арналған тақырыптық сынып сағаттарын, байқаулар мен фестивальдар еткізуге басты назар аударады. Іс-шараларды өткізу форматы әртүрлі болуы мүмкін, бірақ өткізу барысында қандай әдістер қолданылатыны маңызды Білім беру процесіне тәрбиеленушінің белсене қатысуы және педагогтің алдына қойған мақсатына жетуі үшін белсенді әдістердің өнімділік нәтижесі жоғары болады Білім берудің барлық субъектілері арасындағы қарым- қатынас бойынша оқушылардың және педагогтердің бірлескен іс-әрекеті негізінде күтілетін нәтижеге жетуі үшін интербелсенді әдістер тиімді болып саналады. Мұнда білім алушылардың танымдық процесі арттырылып, меңгерілетін тақырып бойынша аса қызығушылық танытады. Интербелсенді тәртіпте жұмысты ұйымдастыру барысында білімдерімен, идеяларымен алмасып, практикалық жаттығуларды орындауда қажетті біліктіліктерді меңгеруі арқылы әркім жеке үлес қосады. Интербелсенді әдістер жеке- тұлғалық тәсілге сәйкес келіп, жоғары қалыптастыру әлеуетін көрсетеді Өзбекстанда Ұлттық тәуелсіздік идеясына көп көңіл бөлінеді. Өзбекстан Президенті Ислам Кәрімов заманауи прогрестің өзіндік заңдылығын өзінше ұғынып, ұлттық тәуелсіздік идеясына халықтың ұмтылуы негізіндегі оқытуды енгізді. Бұл оқыту оның шығармаларында сипатталған. 2000 жылы осы шығармаларының негізінде елдің білім беру жүйесінде енгізілетін және оқытылатын Ұлттық тәуелсіздік идеясы негізгі түсініктері мен қағидаттары атты кітап дайындалып шығарылды Ғылымның негізгі мақсаты жас ұрпақтың бойына ұлттық тәуелсіздіктің негізгі түсініктері мен қағидаттары идеясын енгізу болып табылады Коғамдық прогреске әр ұрпақ өкілі өз үлесін қосады, біздің еліміздің ұлы тарихынын да өз қолтаңбасы бар. Бұл игі іс-әрекет процесі қоғам алдына койылған мақсат пен міндеттерді іске асыру барысында ұлттық тәуелсіздік идеологиясын кеңейтеді және жетілдіреді Тәжікстан Республикасында патриоттық тәрбиені қалыптастыру үшін түрлі нақты шаралар қолданылады. Тәжікстан Республикасының атқарушы екімет органдары баска атқарушы органдармен Тұжырымдама ережелерін, мемлекеттік бағдарламалар және патриоттық тәрбие жоспарларын орындауды қамтамасыз ету мақсатында патриоттық тәрбие жүйесін жетілдіру жолдарын мемлекеттік органдарға ұсынады, өңірлік ұзақ мерзімді патриоттық тәрбие бағдарламаларын (жоспар) әзірлейді және оның іске асырылуын жергілікті өзін-өзі басқару органдары, қоғамдық және діни ұйымдарды жұмылдыру арқылы патриоттық тәрбие міндеттерін жүзеге асырады Бұл саладағы іс-әрекеттің жалпы стратегияларын іске асыру, заманауи жағдайда патриоттық тәрбие жүйесін басқару үшін, министрліктер мен ведомствалар, қоғамдық және діни ұйымдар, ведомствоаралық құрылымдар қозғалысын құру қажет. Олардың құрамы мен өкілеттілігі құқықтық актілерге сәйкес анықталады Үкіметтік комиссия Тәжікстан атқарушыекімет органдарымен азаматтарды патриоттық тәрбиелеу мемлекеттік бағдарламалары міндеттерін іске асыру бойынша белгілі бір кезеңге күш біріктіреді Азаматтарды патриоттық тәрбиелеу мемлекеттік бағдарламаларының әзірлемесін дайындауды ұйымдастырады, бағдарламаның басты орындаушыларын анықтайды Тәжікстан Үкіметі патриоттық тәрбиелеудің тиімділігін арттыру бойынша берілген ұсыныстарды қарайды, қаржылық қаражаттың мақсатты жұмсалуын қадағалауды камтамасыз етеді. Үкіметтік комиссия шешімімен жұмыс тобы құрылады, Оның қызметі мен өкілеттілігін осы комиссия анықтайды Тәжікстан азаматының патриоттық тәрбиесі мемлекеттік бағдарламаны орындау және келесі кезеңдерде азаматтарға патриоттық тәрбие беру мемлекеттік бағдарламасын әзірлеу, мемлекеттік органдарға сәйкес атқарушы Үкімет органдары, Тәжікстан субьектілерінің атқарушы үкіметі, олардың орындалуын ұйымдастыру болып табылады[4].
1.2
Біздің қоғамның барлық саласында патриоттық тәрбиеге қатысты туындаған мәселелер МЖБС-та баяндалған, сонымен қатар, шешу жолдарын анык керу үшін, тарих пен дамыған елдердің заманауи геосаясатында қалай категориялармен өлшейді: саясаттық білім беру, моральдік рухы қалыптастыру және т. б. АҚШ-тағы патриоттық тәрбие жүйесін мыналар құрайды: 1. Құрылымдық элементтердің диалектикалық бірлігі: а) тәрбиенің негізгі мақсаттары, 6) оның субьектісі, в) тәрбие объектісі; г) оқушыларды тәрбиелеудегі негізгі бағыптар; д) тәрбие жұмысының формалары, е) оның әдістері, ж) тәрбиелеу құралдары, 2. Тәрбиенің негізгі мақсаты жетекші жүйе құрушы фактор болы саналады. Негізінен, осы жүйенің барлық элементтерінен өтіп, оған дербестік пен бірлік береді. Тәрбиеніңнегізгі мақсаты американдық оқушыны үнемі өзін жетілдіруге ұмтылатын АҚШ-тың патриот-тұлғасы ретінде қалыптастыру және дамыту болып саналады 3. Оқушының патриоттық тәрбиесінде отбасы, оқу орны, қоғамдық мекемелер және қоғам арасындағы қарым-қатынас ұйымдастырылады. 4. Діни бағыттағы моралдық-этикалық тәрбие американдық оқу ұйымдарының тәрбие жұмысындағы басты бағыт болып саналады Моральді- 10 I этикалық тәрбие жалпы діни қағида негізінде жүзеге асады [5]. Швейцарияда білім беру және тәрбиелеу авторитарлық болып келеді Швейцарияда балаларды викториан дәуріндегідей ағылшынша тәрбиелейді, Я ни мына ұстанымды басшылыққа алады: Балалар көз алдында болу керек, бірақ оларды ешкім естімеу керек. Швейцарияда білім беру мен тәрбиелеу авторитарлы, өйткені олар берген білімге және берген тәрбиеге қарсы шыкпайды. Олардың ата-анасының жұмыспен қызығушылығы, жастарда радикалдық көзқарас қалыптастырады. Еуропада оның деңгейі ең жоғары Үндістандағыпатриоттық тәрбие. Үндістан тәрбие жағынан заңнамалы соның ішінде патриоттық болып есептеледі Мыңжылдық арасында қалыптасқан Үндістан педагогикалық дәстүрі мен қоғамы (шығу тегі мен құқықтары бойынша ерекшеленген топ) заманауи педагогиканы патриоттық тәрбиедегі әр түрлі әдістермен және тәсілдермен толықтыра алады Заманауи Үндістандағы тәрбие жүйесі үндіс, будда, мұсылмандық педагогикалық дәстүрлерден ең жақсысын алған. Тәрбиеші мен педагогтер шығармашылық және рухани дамуға үлкен мән береді (адамгершілік және дене шынықтыру) Оқушыларды ойлауға жетелейтін пікірталас түрінде сабақтар еткізеді Патриоттық сабақтар, Есте сақтау сабақтары, Медитация сабақтары, Күлімсіреу сабақтары үндіс мектептеріндегі шынайы тәжірибе Балалардың өзара жарысын мадақтамай олармен тіл табысу көпшілік мақұлдаған тәсіл. Бала басқалармен жарысып қандай жетістіктерге жеткені маңызды емес, маңыздысы бала қаншалықты өзінің жетістіктерін жақсартты Үздік окушыларды Жетістік карточкасымен марапаттайды. Кемшіліктер туралы айтпайды, олардың ата-аналары ренжімесін деп, оларға тек кана жетістіктерін айтады. Элбетте, Үндістанда білім беру мен тәрбие жүйесі ерекше және ол осы елге ғана тән. Бірақ, одан еуропалық елдер де көп пайдалы нәрсе ала алады. Шынайы мейірімділік, жоғары адамгершілік, өзара құрмет, төзімділік және зорлық түрлерінің болмауы осының бәрі қызықтырады Жапониядағы патриоттық тәрбие өте қызықты және маңызды, бұл ел моральдық тәрбие бойынша дәстүрге бай. Қазіргі танда жасөспірімдердің тәрбиесіне мемлекеттің, білім беру ұйымдарының және отбасының салған күшін көтеретін тұтас және күшті жүйе құрылып жатқаны байқалады Қазіргі уақытта Жапонияның жартысынан көбі толық орта білімді және жоғары білімді болып табылады. Американдық және француз үлгілерін қолданғанына қарамастан, Жапония мектептері бірегей ерекше, Жапониядағы білім беру жүйесі мен тәрбие жүйесі жапондық, классикалық шығыс және батыс дүниетанымымен әрекет жасау ұстанымдары негізінде жасалған. Жапондық мектептер ұлттық рухты таратады, қажетті моральдық қасиеттерді қалыптастырады, ұлттық сипаттағы дәстүрлік қасиеттерді дамытады, тірек негіздерге: синто, бусидо, будда, конфуциялық діни дүниетанымды, жетекші философиялық, этикалық білімдерді алған. Сурет пен музыка пәндерін оқытуда, эстетикалық мұратты қалыптастыруда ұлттық идея, дәстүрлі моральдік құндылыққа толы. Жапон білім беру жүйесінің әсерлігі, оның ерекше нәтижелілігі мен жапондықтардың дәстүрлі еңбекқорлығы, олардың тәртіптілігімен ғана емес, сонымен қатар, тарихи және мәдени дәстүрлерімен, мәдениет пен тілдің бірлігімен, ұлттық бірлігі мен тұтастығын қамтамасыз етеді (жапондық қоғамда этникалық өзгешелік мәселесі қоғамдық санада болмайды). Жапонияда Адамды бағдарламасы қалыптастыру (Хитодзукури)қабылданған, оның мәнін: зияткерлік және дене шынықтыруды дамыту, адамгершілік тәрбиесі, мәдени-көркемдік жетілу сынды тұлғаның үйлесімді білім алу қажеттігін мақұлдау құрайды. Негізгі мақсат ретінде жастарда мейірімділікпен патриотизм, адалдықпен Отан қорғау сана сезімі, өзінің және басқалардың бақыты үшін еңбек өнімділігін арттыру құрайды Бағдарламаның негізінде конфуцийлік оқыту мен тәрбиелеу жүйесі, сонымен катар, белсенді оқыту идеясы жатыр, Өзінің мүмкіндік шегінде жұмыс жасау ережесі мектептің ұраны болуы тиіс. Қалаулы адам образын калыптастыру бағдарламасының жобасы жарияланды, оның отбасы және қоғам мүшелерінің жапонның мұраты, тұжырымдалған. Бағдарлама жапон идеалының моральдық қасиеттерінің таптан тыс сипатын көрсетті және жас ұрпақтың идеологиялық тәрбиесіне теориялық негіз болды. Сұлулықтың өзі сындарлыжапондықтарда пайдамен байланысты, өз қамын ойлайтын түсінік те пайда болуы мүмкін. Этикалық және эстетикалық нормаға сәйкес, Жапонияда табиғатты қорғау өзінің нақты шегін табады Мысалы, жапондықтар өз жерінде синтоист ғибадатханалардың қасындағы қасиетті гүл шоқтарға тиісуге болмайтынын біледі ішінде касиеттер: - кеп кырлы үрдіс, оның Казіргі әлемде патриоттық тәрбиені дамыту көлемі мен нәтижесі өте маңызды. Адам өркениетінің сұранысы және осы сұраныстарды педагогикалық тілге аудару қажеттілігі бойынша батыл өзгерістер енгізілді. Рухтың негізін, ұлттық және жалпы адами-мәдени құндылықтардың ошағын құрайтын мектепішілік патриоттық тәрбиені және білім беруді маңызды беталыс деп санауға болады Заманауи әлеуметтік, саяси, педагогикалық талаптардың деңгейіне жақындап, мектеп өзінің кескінін өзгертеді [6] енить 4 Выделит 5 Редактирование Белгілі бір мамандықтарда, оның ішінде қызмет көрсету саласы қызметкерлері, іскерлер, мұғалімдерде мәдениетаралық қарым-қатынас негіздерін меңгеруге қажеттілік өсіп келеді. Әлемдік педагогикалық ой- пікірлер көпмәдениетті тәрбиенің жалпы стратегиясын әзірлейді. Оқу мен тәрбие біріншіден, адамның өз түп-тамырын түсіну және сол арқылы қазіргі әлемде өз орнын айқындауға, екіншіден, басқа мәдениеттерге құрметпен қарауға дағдыландырады. Қазіргі заманда көпмәдениеттілік рухындағы патриоттық тәрбие мен білім беру әлдеқашан өзгерістерге ұшырап жатыр: мәдени әртүрлілік құндылықтарын мойындайтын жаңа үдерістер көрінуде, нәсілдік және этникалық азшылық топтарды, иммигранттарды оқыту, арнайы көпмәдениетті білім беру бағдарламалары әзірленіп жатыр. Педагогикалық жобаларды шағын этностар және олардың мәдениеті туралы ақпараттарды нәсілшілдікке қарсы және басқа да ұлттық нанымдарға бағытталған білім берудің тұжырымдамалық бағдарламалары алмастырады. Оларда баска мәдениетті дұрыс қабылдайтын, мәдениетті үстем ететін әдебиет, мәдениет, тарих бойынша оқу материалдары ұсынылады. Әлемнің көптеген мемлекеттерінде көпмәдениеттілікті қалыптастыру педагогикалық білім беру бағдарламаларына жатады. Саясаттыкөпмәдениетті тәрбиенің патриоттық негізі ретінде қарастыратын елдер: а) ерікті жаппай иммиграция нәтижесінде көпмәдениетті етіп қоятын (АҚШ, Канада, Австралия); б) ез өткенінің көпмәдениеттілік салдарын отарлық метрополия ретінде коятын (Ұлыбритания, Франция, Голландия); в) байырғы тарихи және терен ұлттық, мәдени ерекшеліктерімен (Ресей, Испания) бөлуге болады Әлемнін озық елдерінде патриоттықтың негізі ретінде көпмәдениетті тәрбие дамиды: - этникалық азшылық өкілдері педагогикалық қолдау, - билингвалдық оқыту, - этноцентризмге қарсы шараларды қолдайтын кепмәдениетті тәрбие [7] Бұлардың барлық бағыттары ерекше оқу бағдарламаларында көрінеді. Әлемнің алдыңғы қатарлы елдерінде патриоттық тәрбиеге ресми деңгейде ерекше көңіл бөлінеді. Австралия, Испания, Канада, Ресей, АҚШ- көпмәдениетті білім беру мен тәрбиені күшейту белсендендірілді.
2
2,1
Мәңгілік елдің тарихи бастауларыкөнетүркілердің Мәңгілік Ел идеясы үш негізден тұрады: оның біріншісі Мәңгілік Ел идеясы, екіншісі: 13 -көне түркі жазба ескерткіштеріндегі Әл-Фарабидің Қайырымды қалада 8. Поделиться Жүсіп философиялық шығармасында, әсіресе, бұл идеяның теориялык- методологиялық тұрғыдан тиянақталуы және үшіншісі Баласағұнның осы идеяны негіздеген Құтты Білік дастаны I Түркі тарихын, көне түркі мұраларын зерттеуші филология Ғылымдарының докторы, профессор Қаржаубай Сартқожаұлының MANGI EL халықаралық ғылыми-көпшілік тарихи журналында: Мәңгілік ел түрік жұртының данагөйі, үш бірдей қағанның кеңесшісі болған атақты Тоныкөк (тұй-ұқық) негізін қалаған идея. - екендігін жазган. Елтеріс Құтлық қаған екінші Түрік қағанатын құрғаннан кейін Тоныкөк Мәңгілік ел идеясын колга алды Мәңгілік ел - мақсаты түрік елінің билігі деп осыдан 13 ғасыр бұрын мәңгілік идеясын ұсынған. Елдің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін геосаяси және ішкі, сыртқы қорғаныс шеңберін жасап, мәңгілік ел саясатын Көк Түріктер іске асырды. Сол идея, сол мұрат бүгінгі қазақ елінің бас ұранына айналуда Күлтегін жазуының қазіргі қазақ тілінің нормасына келтірілген Ғұбайдолла Айдаровтың нұсқасында Көктегі түркі тәңірісі, түркінің қасиетті жер-суы былай депті: Түркі халқы жоқ болмасын дейін, халық болсын дейін - деген жолдар бар. Бұл жерде елдің тарих сахнасынан кетпей, сақталуын тілейді. Мәңгілік ел дегеніміз мемлекеттің ғасырлар тоғысында, ірі державалар арасында бәсекеге төтеп беріп, өзіндік қорғаныс саясатын ұстану деп түсінуге болады Орхон өзенінің бойында Түрік қағанатының Ордабалық деген астанасы болған. Қағанаттың хан ордасымемлекеттің ішкі ядросы. Оны қорғайтын арнайы полиция(тұрғақ деп аталған) және оған қоса тұрақты әскер (шерік деп аталган) пайдаланылды. Ішкі қорғаныс деп атаган екінші шенбер белдеуін түрлі тайпалар қорғап тұрды. Үшінші шеңберде он-ок Түркештер тұрды. Қырғыздар, Кидандар, Татабилер, Таңғыттар, Басмылдар да үшінші шеңбердің қорғаушысы болды. Осы үш шеңбер тұтас империяны қорғап тұрды. Түріктер осы 3 шеңберді орнатып болған соң, Мәңгілік ел идеясын нык бекемдейді. Ғұлама ойшыл, сазгер, қобыз жасаушы Қорқыт бабамыздың өлімге қарсы тұрып, мәңгі өмірге ұмтылуы, тек Қорқыттың ғана емес, сол замандағы билеушілердің елдің мәңгі өмір сүруін қалағандығын білдіреді. М. Әуезов Қорқыттың мәңгілік өмір туралы толғаныстарының негізгі философиялық түйініп аша келіп, оның болашақ ұрпақ үшін дүниетанымдық маңызы зор, мәңгілік мұра екенін атап өткен. Қазақ халқы арасында тараған аңыздардан Коркытты бірде айтулы күй атасы ретінде көрсек, енді біразында ол елім атаулыға қарсы шара іздеген қамқоршы ретінде көрінеді. Қорқытты мәңгі емірді іздеген, бақилық болғысы келмеген деген түсінікті, халқына жерұйықты іздеген Асан Қайғымен түсіндіруге болады. Асан Қайғы өз халқы үшін ен колайлы, ең құнарлы жерді іздегендігі белгілі. Утопиялық көзқарастағы Асан қайғының жерұйықты іздеудегі мақсаты, халқының жайлы жерге коныстанып, болашақта мәңгі ел болуын қалаган XV-XVIII ғасырларда көне түркі дәуірінде басталған Мәңгілік Ел идеясынын занды жалғасы болған Жерұйық идеясы Қазақ хандығы мемлекетінде қоғамдық даму өрлеуінің локомотиві және халықты топтастырудың идеологиялық құралы болды. Түпкі мақсат адамдардың бірлігі мен бірігуіне ықпал ету. Жерұйық идеясы біздің идеяларымыды жана денгейде қалыптастырды, ұлттық құндылықтарымыз бен қазақ халқының санасыннығайтты. Жер ұғымы бұл қазақ ұлттық идеологиясының Тарихи тұжырымдамаларының жерімен елі, өйткені ол Түркі қағанаты кезінен бастап көрнекті тұжырымдама болған. Ата-бабаларымыздың Мәңгілік Ел идеясын өзінің Жерұйық идеясымен меңгерген Асан қайғы оны қазақ халқының ұлттық идеясына айналдырды. Жер - мемлекеттің негізі Сондықтан Асан Қайғының берекелі жер табуға ұмтылу мақсаты адамдарды осы жерде өмір сүруге және қазақ халқы үшін болашақ Мәңгілік Ел құруға мәжбүрлеу болды. Қазіргі заманғы талаптар үрдісінен шыққан Жеруйык идеясы алғашқы қазақ ұлты қазақ хандығының мемлекеттік ұлттық идеологиясына айналды. Жерұйық идеясынан бастау алған Қазақ хандығы Орталық Азиядағы куатты мемлекетке айналды, өзінің ұлттық идеясын қалыптастырды және елдің күшті саяси топтасуының негізін қалады Қазақ хандығы құрылғаннан бері барлық жағынан қауіптен аулақ болып, негізгі тарихи идеяны Мәңгілік Ел болып қала беруді ұстанды Қазақ хандығының билеушілері елмен елді біріктіріп, Қазақстан жерінің шекарасын белгілеп, оның аумағын кеңейтті, хандықты нығайтты Мәңгілік мемлекетт басқарудың құқықтық негізі Қасым ханның, Есім ханның, Жеті Жарғы жинағының зандарында қабылданды. Бұл заңдар елдегі ішкі жағдайдағы саяси-құқықтық тәртіпті қазақ халқының дүниетанымымен үйлестірді Қазақ халқының билеушілері ХVII-XVIII ғасырлардағы еуропалық қоғамдық-саяси сана деңгейіне сәйкес келетін ірі тұлғалар болды. Олар ез уақытында адамдарды топтастырудың және жұртшылықпен байланыс орнатудың, ел ынтымақтастығының берік жағдайын қамтамасыз етудің кепілі болды. Ұлы даланың барлық заңдарын жақсы біле отырып, олар өз елі мен халқын өмірге әкелу және дамыту процесінде оларды белсенді және мақсатты түрде қолданды. Ел мен халықтың қауіпсіздігі мен қорғауына негізделген Жерұйық Жиделі Байсын, Зар заман сияқты идеялармен қатар, кез келген дәуір мен уакытта халықтардың бірігуінің негізі ретінде ежелгі түркілерден бастау алған Мәнгілік ел идеясы Алаш, Алашорда заманауи ұлттық идеяларымен тарихи сабақтастықты табады Әбу Насыр әл-Фараби бұл кітаптың алғашқы нұсқасын Китаб ас-сийаса ал-маданиййа деген атпен 942 жылы жазған. Ал толық нұсқасын 948 жылы Мысырда аяқтаған екен. Кітаптың көшірілген нұсқалары әлемнің бірнеше музейлерінде, мұрағаттары мен кітапханасында сақталған. Атап айтқанда Британия музейінде және Оксфорд университетінің Бодлиан кітапханасы қорында бул енбектің бірегей нұсқалары бар. Аталган енбек орта гасырларда Еуропада кеңінен танымал болған. Ал кейінгі кезенде алғаш рет 1895 жылы ғылыми айналымға біржола енгізілді. Осы жылы бұл еңбек Голландияның Лейден қаласындағы Бирбил 15 Я. Поделиться баспасында арабтанушы ғалым Фридрих Дитрицидің баспаға әзірлеуімен жарық көрген. Бұл кітаптың маңыздылығы автордың өз еңбегінде кала болып қауымдасып өмір сүретін адамзат баласының өзара ешбір қайшылықсыз, Мінсіз идеал қоғамы қандай болуы керектігін жан-жақты сипаттауында деуге болады. Иә, адамзат тарихында меншік пайда болуымен мемлекет құрылып, оның езіне тән сипаттары туып қалыптасқаны белгілі. Мемлекеттер өзінің құрылымы, басқару формасы, ұстанымы, күш-қуаты тұрғысында қаншалықты сан алуандыкка ие болса, олардың тарих сахнасындағы жетістіктері мен езіндік ішкі қайшылықтары да соншалықты әрқилы болады. Адамзат баласы әрқашанда басқару механизмі барынша жетілген, мемлекетті құрушы барша халықтың көңілінен шығатын мемлекет құруға әрдайым талпынумен болды Бұл тұрғыдағы әрекеттерге ой жүгірте отырып алғашқы ой-пікірлер білдіріп, зерттеу жүргізген антикалық дәуірдің ойшыл-философтары болды. Атап айтканда грек философтары Платон, Аристотельдер мінсіз де ізгілікті қоғам құру жолдары туралы өз идеяларды ұсынып, трактаттар жазды Біздің заманымызға дейінгі IV ғасырда жасаған грек ойшылы Платонның Республика еңбегі мен қытайдың философ ақыны Тао Юаньминнің Шабдалы қайнары атты туындылардында қайырымды қоғам мәселесі кетерілді. Дегенмен, мұны біз ізгі қоғам құру жөніндегі адамзат ойының ілкі бастаулары деп қарастыра алмаймыз. Себебі, мұндай ой-арман адамзат қоғамындағы алғаш мемлекет қалыптасқан кезден-ақ пайда болғанына еш күмәніміз жоқ, Әлемнің екінші ұстазы атанған ойшыл ғалым Әбу Насыр әл-Фараби езіне дейінгі грек философтарының идеал мемлекет туралы идеяларын дамыта отырып, өзіндік тұжырым қорытындыларын ұсынады Ғалым қайырымды (ізгі) қала тұрғындары қалай болуы керек, оның жағымды-жағымсыз, дарынды-дарынсыз басшысына тән сипат-белгілер қандай т.б. жайлы жан жақты талдау жасайды Біз бұл турасында төменде кеңінен тоқталатын боламыз. Және де Қайырымды қала тұрғындары туралы кітапта жазылған ой-тұжырымдарды біз бір қырынан алып қарағанда, орындалу мүмкіндігі бар, шынайы теория деп қарастырамыз. Және сонымен қатар, Әбу Насыр әл- Фарабидің бұл ой-пікірлерін орындалуы еш мүмкін емес қиял-ғажайыпқа толы жазба ретінде де қарастыра аламыз. Жалпы алғанда, адамзат баласының ең ұлы арманының бірі де осы қайырымды, идеал қоғам ғой. Дүниежүзіндегі барлық дерлік халықтардың фольклорында, әсіресе, ертегілерімен аңыздарында мәңгілік бақытқа кенелген ел мен жер суреттелетіні санадағы осы аңсар күй, асқақ арманның сөзбен жасалған сұлу суреті екендігі анық Түркілік таным аясындағы қазақ әдебиетінде де осы сипаттағы аңыздар мен ертегілер, кейіпкерлердің шоғыры қомақты. Мәңгілік өлмейтін калып күйді іздеп сар далада тентіреп мәңгіліктің күйін тартқан Қорқыт, жерінің түті кілемдей, күн райы жыл бойына қоңыржай, жігіті мәңгі жиырма бесте, кызы мәнгілік он сегізде болатын, жастықтың қуаты сөнбей маздаған Жерұйықты 16 Я Поделиться желмаясына мініп алып желіп жүріп іздеген Асанқайғының арманы мен ілкідегі Әл-Фарабидің ізгі қоғам құру туралы ойлары айналып келгенде сол баяғы адамзат қоғамының бақытты тұрмыс кешуі жолындағы ізденістер емес пе? Әбу Насыр әл-Фарабидің қайырымды қоғам құрудың қолайлы жолдарын іздейтін алты бөлімді Қайырымды қала тұрғындары туралы трактаттар кітабының әр бөлімінде не туралы қарастырылатынын бір-бір сөйлеммен айтып етелік. Бірінші бөлімде Алла-Тағаланың болмысы және оның сипаттары, есімдері туралы қарастырылады. Екінші бөлімде рухани жандар мен періштелер болмысы және аспан денелері туралы қарастырылган Үшінші бөлімде аспан денелері мен ғаламшарлық материалдық денелердің езара байланысы туралы айтылады. Төртінші бөлімде адам және оның жан, тән қуаттары, еркек пен әйел және олардан жаратылатын баланың морфологиялық, физиологиялық, психологиялық даму ерекшеліктері туралы қарастырылады. Бесінші белімде адамның өз қалауы арқылы бар болган нәрселер мен адам когамы және оған не кажет, осы қоғамның жіктелуі т.б. жагдайларга сипаттама беріледі. Қайырымды қала тұрғындары кімдер, бұл қаланы құрайтын адамдардың ерекшелігі туралы айтылган. Р Найти 4. Заменить 4. Выделить G Редактирование Алтыншы, соңғы бөлімде надан көзқарастар мен қоғамдар, надан қалалар мен надан басшылықтар, олардың іс-әрекетінің салдарлары туралы баяндалады Кез келген мемлекеттің күш-қуаты мығым, бірлігі бекем, тірлігі түзу болуы үшін кажет жагдайдың бірі биліктің мығым болуы екендігін сонау грек ойшылдарынан бастап, қазақ даласында туған ұлы ұстаз Әбу Насыр әл-Фараби мен Еуропадан шыққан билік теоретигі Никколо Макиавелийге дейін айтудайын айтып, жазудайын жазып кеткен екен. Бұл ой-пікірлердің бәрі қай заманда болсын, өзекті болып келген және біздің жас мемлекетіміз үшін де ерекше маңызды Фарабтық Әбу Насыр әл-Фараби бабамыз мемлекет басшысының бойынан табылуы тиіс он екі ізгі қасиетті атап көрсете отырып, Қайырымды қаланы (біздің қазіргі ұғымымыздағы мемлекетті) дәл осындай адам билеуі керек деген ойды айтады. Әл-Фарабидің ізгі қоғам ... жалғасы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1. Қазіргі әлемдегі патриоттық тәрбие жүйесі
1.1 Жақын шетелдердегі патриоттық тәрбиеннің тәжірибесі
1.2 АҚШ,Швейцария,Үндістан,Жапония елдеріндегі патриоттық тәрбие
2. Мәңшілік ел идеясы және тәуелсіз Қазақстан
2.1 Мәңгілік ел идеясының тарихи бастаулары
2.2 Мәңгілік ел идеясының жастардың бойындағы патриотизмді қалыптастырудағы рөлі мен маңызы
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасының білім беру жүйесі жаңғыртылуда.Отандық білім беруді жетілдіру қажеттілігі басым мемлекеттік міндеттер қатарына шықты: әлемдік дамыған 30 елдердің қатарына кіру үшін бәсекеге қабілетті адамзат капиталын қалыптастыру,өскелең ұрпақтың Қазақстан халықтарының қлттық мәдени құндылықтары,мемлекеттік тіл,мемлекет тарихын білуге негізделенген этномәдени және азаматтық бірегейлікті қалыптастыру бойынша әдістер және инновациялық технологиялар,тиімді механизмдерді енгізі,ашық азаматтық қоғам және әлемдік нарықтық экономиканың қажеттіліктеріне сәйкес өскелең ұрпаққа тәрбие және білім берудің сапасы мен деңгейін көтеруде,тәрбиеленушілердің патриоттық құндылықтарын қалыптастыру бойынша қазақстандық патриотизм идеясында тәрбиенің ұлттық жүйесін байытуда шетелдік тәжірбилерді қолдану. Осы мақсатта 2016 жылғы, сәуірдегі Қазақстан халқы Ассамблеясының Тәуелсіздік.Келісім.Болащағы бір тұтас ұлт XXIV сессиясында Мәңгілік Ел патриоттық актісі әзірленіп,қабылданды. Қазақстан Республикасындағы ұлт көшбасшысы Н.Ә. Назарбаев Мәңгілік Ел патриоттық актісі-бұл- қазақстандықтардың біртектілігі мен бірлігінің ауқымды да бірегей генетикалық бағдарламасы.Біздің рухани құндылықтарымыз бен ұмтылыстарымыздың негізі форматын ұрпақтан ұрпаққа жеткізуге тиіс. Онда экономика мен саясаттың, мораль мен діннің мәселелері, Қазақстанның жаһандық әлемдегі орны жөніндегі көзқарастарымыз бір арнаға тоғыстырылған.Патриоттық акті біріншіден,халқымыз қалыптастырған және өз жан-жүйесінен өткерген басты жалпыұлттық құндылықтар,екіншіден,мемлекеттің, қоғамның және азаматтардың Қазақстанның тағдыры мен оны дамыту,өркендету жолындағы өзара жауапкершілігің өзегі. Біз жаңа белестерге қарай ілгері басқан қадымыздың дұрыстығын компаспен тексергендей, Патриоттық Акт арқыны анықтайтын боламыз- деді. Құжатта Қазақстан халқының тарихи тағдыры мен жалпы мүдделері біздің елімізде дамытудың базалық құндылықтары көрінетін Мәңгілік Ел жалпыұлттық идеясының жеті мызғымас тұғыры, жеті принциптері ұсынылған. Тәуелсіздік және Астана,Жалпыұлттық бірлік бейбітшілік пен келісім. Зайырлы мемлекет және жоғары руханият, инновация негізіндегі тұрақты экономикалық өсім,тарихтың,мәдениет пен тілідң ортақтығы. Ұлттық қауіпсіздік және Қазақстанның жалпы әлемдік және өңірлік проблемаларды шешуге жаһнадық тұрғыдан қатысуы. Мәңгілік Ел жалпыұлттық идеясы және басты құндылықтар толық нұсөада 2014 жылғы 14 қаңтардағы Қазақстандық жол-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ Елбасыеың халқыны Жолдауында және 2014 жылғы 11 қарашадағы Нұрлы жол- болашаққа бастар дол Жолдауында айтылған болатын. Жаңа Қазақстандық Патриотизмнің идеялық негізі осы мемлекет құраушы ретінде жалпыұлттық құндылықтар мен тәуелсіздік жылдарындағы қазақстандық жол, қазақ халқының мыңжылдықтардағы тарихи тәжірибесін жүзеге асыру идеясын алға шығарады. Белгіленген құндылықтарды жүзеге асыру Қазақстан Республикасының білім беру үйымдарында Мәңгілік Ел патриоттық актісін түсіндіру бойынша жұмыстарды қамтиды. Базалық құндылықтар негізінде тұлғаға тәрбиемен білім беру міндеттерін шешуде әлемдік және қазақстандық оңтайлы тәжірибелерге сүйенбеу мүмкін емес. Патриотизм және патриоттық құндылықтар әлеуметтану, педагогика, саясаттану, тарих, философияда зерделеніп, тұжырымдамалық идеялар мен ғылыми тәсілдер тұрғысынан әр түрлі кезеңдер мен контекстерде ғалымдармен қарастырылады. Жасөспірімдегі патриоттық тәрбие беруде басты үлесті педагог-практиктер қосатынын айтып кетуге болады. Патриотизм туралы түсініктер мәдени әртүрлік және мәдениет сұхбатында М.М Бахтин, В.С Библер, К.Ясперс, қарым-қатынас философиясында Л.П. Буева, Е.Г. Злобина, М.с. Каган этностар теориясымен этникалық сәйкестікте Л.Н. Гумилев, Ю. С.Бромлей, В.А. Тишков, сондай-ак, қазақстандық этнографтар Ж.Артықбаев, Х.Арғынбаев, мәдениеттанушы А.Сейдімбек, МШ Хасанов, МХ Балтабаев, психологтар Ж. Жарықбаев, ЖЫ. Намазбаева, философтар А. Н. Нысанбаев, Р.Б. Әбсаттаров, педагогтар К.Ж. Кожахметова, А.Қ. Құсайынова, С.А. Ұзақбаев және т.б. отандық ғалымдардың еңбектерінде қарастырылған. Бұл тақырыптың өзектілігі шындықтың өзінен туындайды: қазіргі уақытта біздің елімізде жастарды ғана емес, Қазақстан халқының қалған бөлігін де жалпы ұлттық құндылықтарға дарыту, Мәңгілік Ел ортақ ұлттық идеясын қалыптастыру саласында тәрбиелеуге көп көңіл бөлінеді. Бұл идея ұлтына, діни көзқарасына және қандай да бір өзге өлшемдеріне қарамастан, Қазақстанның бүкіл қоғамы үшін жаңа ұлттық стратегия болуға тиіс. Сондықтан бізді Қазақстан халқы осы бастапқы нүктеге қалай келді, қазіргі қазақстандық қоғамның қалыптасуына қандай этностар қатысты деген сұрақ қызықтырды Осы тақырып бойынша жұмысты бастап, біз қазақ халқының қалыптасуы және Қазақстанның полиэтникалық мемлекет болып қалыптасуы мәселесі бойынша көптеген әдебиеттер мен деректерді таптық. Қазақ халқын қалыптастыру мәселесін ашу бойынша С.Г. Кляшторн, Т. И. Сұлтановтың Қазақстан үш мыңжылдық шежіресі еңбегін, сондай-ақ С. Асфендияровтың Қазақстан тарихын атап өткім келеді. Қазақстан ұлтының В. КОЗинаның қалыптасу мәселесі бойынша пайдалы материал в Қазақстанның демографиялық тарихы оқу құралынан табылды. Алайда, казакстандық ұлттық идеяның қалыптасуының тарихи үдерісін ашатын еңбектерді біз таппадық. Зерттеу пәні Мәңгілік Ел патриоттық актісінің ерекшеліктері. Зерттеу нысаны Мәңгілік Ел патриоттық актісі. Зерттеу мақсаты: Мәңгілік Ел патриоттық актісінің идеясын зерделеу. Осы максатка жету үшін келесі міндеттер койылды: Осы мақсатқа жету үшін келесі міндеттер қойылды: 1) жақын шетелдердегі патриоттық тәрбиенің тәжірибесімен танысу. 2) АҚШ, Швейцария, Үндістан, Жапония елдеріндегі патриоттық тәрбиесін зерттеу. 3) Мәңгілік ел идеясынын тарихи бастауларын анықтау. 4) Мәңгілік ел идеясының жастардың бойындағы патриотизмді қалыптастырудағы рөлі мен маңызын қарастыру. Курстық жұмыстың құрылымы кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан және пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1
1.1
Жақын шетелдердегі патриоттық тәрбие, ұлттық идеяны қалыптастыру 6 мен дамыту тәжірибесі қызығушылық туғызады. Ресей ұлттық идеясының артикуляциясы В. Соловьев, Н.Ф. Федоров, Ф.М. Достоевский, Н.А. Бердяев және т.б. ғалымдардың және басқа көптеген орыс философтарының, жазушылар мен қоғам қайраткерлерінің есімдерімен байланысты. Олардың шығармашылығының мәні патриотизмді Ресей азаматынын, кез келген жасампаз ұжымның болмысы, Ресей қоғамы өмірі негізінің ажырамас және маңызды сипаттамасының бірі ретінде қарастыруы TƏH. 90-шы жылдары Ресей қоғамын трансформациялау қоғамдық даму бағыттарының түбегейлі өзгерістеріне алып келді, ал бұл жекелеген қоғамның жіктелуіне, өмірлік деңгейінің төмендеуіне, жастар ортасындағы құндылықты қайта ұйымдастыруларға жол берді. Кеп ұлтты Ресей мемлекетінің білім беру жүйесінде басқа халықтарға деген құрмет, әрі Отанға деген махаббат сезімі ретінде өскелең ұрпақты тәрбиелеу мәселесі маңызды болып табылады. Ресейдің жас буыны жана әлеуметтік шындықпен байланысқа түсіп, байырғы қағидалар мен бұрынғы қоғамдықжүйенің құндылықтарын қабылдамайды Тұлғаның жаңа әлеуметтік түрі пайда болды. Мұндай жағдайда патриоттық тәрбиенің жаңартылған жүйесін қалыптастыру, жаңа міндеттерді беру және оның тәсілдері мен әдістерінің тиімділігін арттыру маңызды болып табылады[1]. Ресей патриотизмінің ерекшеліктері мен оны таныту формаларын қарастырайық. А. Н. Вырщиков, М.Б. Кусмарцев, Г.А. Антипов және т.б. Ресей ғалымдары бәрінен бұрын, әсіресе әртүрлі себептермен шетелдерде тұратын ресейліктердің, орыс адамдарының туған елге, табиғатқа деген қарым- қатынасын маңыздыдеп санайды. Олар үшін Ресейдің кең байтақ жазықтарын, онын алқаптарын, шабындықтарын, ормандары мен өзендерін ұмыту өте қиын. Ал, ақраушан гүл Ресейдің нышаны болған және қашанда туған өлкеге деген махаббат болып елестейді. Отанға қауіп-қатер төнген жағдайда өздерінің барлық күш-жігерлері мен рухани күштерін жылдам жұмылдыруға қабілетті. Ресейліктер өз елдерін және халқын төнген қауіптен құтқару үшін, ел үшін күйзеліс жағдайында қолдан келгеннің барлығын, атап айтканда, таңғаларлық өмірлік ауыртпалықтарды бастан өткізуге, қиыншылыққа шыдауға, елдің мұқтаждығы үшін жинаған ақшалары мен құндылықтарын беруге, халықжасағымен әскер қатарына өз бетімен кіруге дайын екендіктерін бірнеше рет дәлелдеді. Ресей патриотизмі интернационалдырылған. Халқының көптеген бөлігі салыстырмалы түрде өмір сүретін көп ұлтты елге қауіп төнген жағдайда барлығы жаулап алушыларға қарсы бірыңғай майдан болып күш көрсетеді, ал бейбіт әлемде сұмдық апатқа және табиғат өзгерістеріне қарсылық білдіре алады. Ресейліктердің патриотизмі олардың мақтанышы және абыр ойларымен үйлеседі. Бұл елдің халықаралық аренадағы беделіне, оның геосаяси жағдайына, ғылым, мәдениет, білім және әскери саладағы жетістіктеріне негізделген. Жастардың қоғам үшін маңызды әлеуметтік қажеттіліктерді көздеуі, өздерінің керектігін жасөспірімдер мен жастардың сезінуі, жастар шығармашылығы мен белсенділігі үшін әлеуметтік тапсырыс патриотизм құндылықтарын меңгеру үшін зор шабыт береді, онын 7 тиімділігін және қоғамдық санаға әсер етуді, өзін-өзі тәрбиелеу мен өзін-езі жетілдіруді арттырады Ресейдін әлемдік қауымдастыққа кіріктірілген патриоттық әлеуетіне: мәдени-тарихи рухани құндылықтар; жеке тұтынушылардың жеткілікті парасаттылығы мен олардың ұжымдық, қоғамдық және мемлекеттілікке сәйкестілігі, материалдықтан бұрын руханилықтың артықтығы, рухани- адамгершілік әлеуетті жаңғырту қабілеті, шаруашылық-тұрмыстық және мәдени ортадағы өмірлік іс әрекеті және т. б. жатады [2]. Казіргі танда Ресейде патриотизм, Отанға деген сүйіспеншілік, зорлық пен зомбылықтынасихаттауды тоқтату рухында рухтандырушылық, халықты әсіресе жастарды тәрбиелеу жандандырылуда. Патриоттық тәрбиені іске асыруда Ресейдің революцияға дейінг неғұрлым тығыз. сабақтастық сезімі қалпына келтірілетін жана тұжырымдамалық тәсілдер әзірленеді, Ресей Федерациясын өзіндік және толыққанды Отан ретінде қалыптастыруға ұмтылумен байланысты процестер жүргізілуде. Беларустын патриоттық тәрбие беру тәжірибесі өте қызықты 1996 жылдан кейін Чернобыль даңғыл жолы кезінде Минскіде мыңдаған жастар екілі ел президенті А. Лукашенконың саясатына қарсы шықты, елдін басшылары жастардың патриоттық тәрбиесімен тығыз айналысу туралы шешімге келді. Жастар туралы Президенттің Декреті шықты. Содан кейін, жалпы алғанда мемлекеттік жастар саясатының тірегі болған БЖО (Беларусь жастар одағы) жастар ұйымы құрылды Жастар қоғамдық ұйымдарының кызметі, Жастар ісі жөніндегі Мемлекеттік комитетімен, ұйымның мемлекет кызметіне нақты қатысуына мүмкіндік беретін ұйымның қызметін құқықтармен реттейтін заңдар және нормалармен, өкімдермен, жарлықтармен және нұсқаулықтар жиынтығымен реттеледі Мемлекеттік жастар саясатын іске асыруда мемлекеттің сенімді серіктестігі Беларусь жастар ода қоғамдық бірлестігі болып табылады Беларусь жастар одағы ҚБ қызметі жастарды жан-жақты дамыту, оның шығармашылық әлеуетін ашу, жастарды ел алдында тұрған өзекті қоғамдық маңызы бар міндеттерді шешуге дайындау үшін жағдайлар жасауына бағытталған. Өздерін елдепатриоттық қозғалыстың тірегі ретінде санаған БЖО мақсаты Беларусь халқы мен мемлекетіне деген мақтаныштарын ояту болып саналатын КБ Квітней Беларусь!, Біз Беларусь жастарымыз!, Мен Беларусь азаматымын сияқты дәстүрлі акцияларды ұйымдастырушылар болып табылады[3] - - Беларустағы азаматтық және патриоттық тәрбие, баска елдердегідей тұлғаның белсенді азаматтық ұстанымын, азаматтың қоғамдағы өз орнын белгілеуді, ішкі еркіндік пен өзінің саяси және моральдық таңдауы үшін жауапкершілікті қалыптастыруды ұсынады. Осының барлығы басқа пікірге деген ерекше моральдық-психологиялық қасиеттердің, шыдамдылық пен сыйластықтың болуын талап етеді. Бұл қасиеттер тек сабақтан тыс іс- шараларда гана дамымайды, сондай-ақ, пәнді оқыту кезінде де дамиды Патриоттық сезімге тәрбиелеудің кең мүмкіндіктері, саяси және моральдық жауапкершілікті қалыптастыру гуманитарлық ғылымға жол ашады. Жаратылстану-математикалық бағыттағы пәндерде беларустың ғылым мен техника, оның дамуына үлес қосқан Беларусь ғалымдарының өмірбаяндарына барынша мән беріледі. Білім алушылардың белсенді азаматтық ұстанымдарын, патриотизмін, ақпараттық-құқықтық мәдениетін қалыптастыруды ұсынатын тәрбие жұмысының жүйесін ұйымдастыруда білім беру мекемелеріндегі Беларус Республикасының Мемлекеттік рәміздерінің бұрыштары, Конституцияны оқыту маңызды рөл атқарады Сынып жетекшілері мерейтойлық күндер мен мемлекеттік мерекелерге арналған ақпараттық сағаттарды, азаматтық-патриоттық тақырыптарға арналған тақырыптық сынып сағаттарын, байқаулар мен фестивальдар еткізуге басты назар аударады. Іс-шараларды өткізу форматы әртүрлі болуы мүмкін, бірақ өткізу барысында қандай әдістер қолданылатыны маңызды Білім беру процесіне тәрбиеленушінің белсене қатысуы және педагогтің алдына қойған мақсатына жетуі үшін белсенді әдістердің өнімділік нәтижесі жоғары болады Білім берудің барлық субъектілері арасындағы қарым- қатынас бойынша оқушылардың және педагогтердің бірлескен іс-әрекеті негізінде күтілетін нәтижеге жетуі үшін интербелсенді әдістер тиімді болып саналады. Мұнда білім алушылардың танымдық процесі арттырылып, меңгерілетін тақырып бойынша аса қызығушылық танытады. Интербелсенді тәртіпте жұмысты ұйымдастыру барысында білімдерімен, идеяларымен алмасып, практикалық жаттығуларды орындауда қажетті біліктіліктерді меңгеруі арқылы әркім жеке үлес қосады. Интербелсенді әдістер жеке- тұлғалық тәсілге сәйкес келіп, жоғары қалыптастыру әлеуетін көрсетеді Өзбекстанда Ұлттық тәуелсіздік идеясына көп көңіл бөлінеді. Өзбекстан Президенті Ислам Кәрімов заманауи прогрестің өзіндік заңдылығын өзінше ұғынып, ұлттық тәуелсіздік идеясына халықтың ұмтылуы негізіндегі оқытуды енгізді. Бұл оқыту оның шығармаларында сипатталған. 2000 жылы осы шығармаларының негізінде елдің білім беру жүйесінде енгізілетін және оқытылатын Ұлттық тәуелсіздік идеясы негізгі түсініктері мен қағидаттары атты кітап дайындалып шығарылды Ғылымның негізгі мақсаты жас ұрпақтың бойына ұлттық тәуелсіздіктің негізгі түсініктері мен қағидаттары идеясын енгізу болып табылады Коғамдық прогреске әр ұрпақ өкілі өз үлесін қосады, біздің еліміздің ұлы тарихынын да өз қолтаңбасы бар. Бұл игі іс-әрекет процесі қоғам алдына койылған мақсат пен міндеттерді іске асыру барысында ұлттық тәуелсіздік идеологиясын кеңейтеді және жетілдіреді Тәжікстан Республикасында патриоттық тәрбиені қалыптастыру үшін түрлі нақты шаралар қолданылады. Тәжікстан Республикасының атқарушы екімет органдары баска атқарушы органдармен Тұжырымдама ережелерін, мемлекеттік бағдарламалар және патриоттық тәрбие жоспарларын орындауды қамтамасыз ету мақсатында патриоттық тәрбие жүйесін жетілдіру жолдарын мемлекеттік органдарға ұсынады, өңірлік ұзақ мерзімді патриоттық тәрбие бағдарламаларын (жоспар) әзірлейді және оның іске асырылуын жергілікті өзін-өзі басқару органдары, қоғамдық және діни ұйымдарды жұмылдыру арқылы патриоттық тәрбие міндеттерін жүзеге асырады Бұл саладағы іс-әрекеттің жалпы стратегияларын іске асыру, заманауи жағдайда патриоттық тәрбие жүйесін басқару үшін, министрліктер мен ведомствалар, қоғамдық және діни ұйымдар, ведомствоаралық құрылымдар қозғалысын құру қажет. Олардың құрамы мен өкілеттілігі құқықтық актілерге сәйкес анықталады Үкіметтік комиссия Тәжікстан атқарушыекімет органдарымен азаматтарды патриоттық тәрбиелеу мемлекеттік бағдарламалары міндеттерін іске асыру бойынша белгілі бір кезеңге күш біріктіреді Азаматтарды патриоттық тәрбиелеу мемлекеттік бағдарламаларының әзірлемесін дайындауды ұйымдастырады, бағдарламаның басты орындаушыларын анықтайды Тәжікстан Үкіметі патриоттық тәрбиелеудің тиімділігін арттыру бойынша берілген ұсыныстарды қарайды, қаржылық қаражаттың мақсатты жұмсалуын қадағалауды камтамасыз етеді. Үкіметтік комиссия шешімімен жұмыс тобы құрылады, Оның қызметі мен өкілеттілігін осы комиссия анықтайды Тәжікстан азаматының патриоттық тәрбиесі мемлекеттік бағдарламаны орындау және келесі кезеңдерде азаматтарға патриоттық тәрбие беру мемлекеттік бағдарламасын әзірлеу, мемлекеттік органдарға сәйкес атқарушы Үкімет органдары, Тәжікстан субьектілерінің атқарушы үкіметі, олардың орындалуын ұйымдастыру болып табылады[4].
1.2
Біздің қоғамның барлық саласында патриоттық тәрбиеге қатысты туындаған мәселелер МЖБС-та баяндалған, сонымен қатар, шешу жолдарын анык керу үшін, тарих пен дамыған елдердің заманауи геосаясатында қалай категориялармен өлшейді: саясаттық білім беру, моральдік рухы қалыптастыру және т. б. АҚШ-тағы патриоттық тәрбие жүйесін мыналар құрайды: 1. Құрылымдық элементтердің диалектикалық бірлігі: а) тәрбиенің негізгі мақсаттары, 6) оның субьектісі, в) тәрбие объектісі; г) оқушыларды тәрбиелеудегі негізгі бағыптар; д) тәрбие жұмысының формалары, е) оның әдістері, ж) тәрбиелеу құралдары, 2. Тәрбиенің негізгі мақсаты жетекші жүйе құрушы фактор болы саналады. Негізінен, осы жүйенің барлық элементтерінен өтіп, оған дербестік пен бірлік береді. Тәрбиеніңнегізгі мақсаты американдық оқушыны үнемі өзін жетілдіруге ұмтылатын АҚШ-тың патриот-тұлғасы ретінде қалыптастыру және дамыту болып саналады 3. Оқушының патриоттық тәрбиесінде отбасы, оқу орны, қоғамдық мекемелер және қоғам арасындағы қарым-қатынас ұйымдастырылады. 4. Діни бағыттағы моралдық-этикалық тәрбие американдық оқу ұйымдарының тәрбие жұмысындағы басты бағыт болып саналады Моральді- 10 I этикалық тәрбие жалпы діни қағида негізінде жүзеге асады [5]. Швейцарияда білім беру және тәрбиелеу авторитарлық болып келеді Швейцарияда балаларды викториан дәуріндегідей ағылшынша тәрбиелейді, Я ни мына ұстанымды басшылыққа алады: Балалар көз алдында болу керек, бірақ оларды ешкім естімеу керек. Швейцарияда білім беру мен тәрбиелеу авторитарлы, өйткені олар берген білімге және берген тәрбиеге қарсы шыкпайды. Олардың ата-анасының жұмыспен қызығушылығы, жастарда радикалдық көзқарас қалыптастырады. Еуропада оның деңгейі ең жоғары Үндістандағыпатриоттық тәрбие. Үндістан тәрбие жағынан заңнамалы соның ішінде патриоттық болып есептеледі Мыңжылдық арасында қалыптасқан Үндістан педагогикалық дәстүрі мен қоғамы (шығу тегі мен құқықтары бойынша ерекшеленген топ) заманауи педагогиканы патриоттық тәрбиедегі әр түрлі әдістермен және тәсілдермен толықтыра алады Заманауи Үндістандағы тәрбие жүйесі үндіс, будда, мұсылмандық педагогикалық дәстүрлерден ең жақсысын алған. Тәрбиеші мен педагогтер шығармашылық және рухани дамуға үлкен мән береді (адамгершілік және дене шынықтыру) Оқушыларды ойлауға жетелейтін пікірталас түрінде сабақтар еткізеді Патриоттық сабақтар, Есте сақтау сабақтары, Медитация сабақтары, Күлімсіреу сабақтары үндіс мектептеріндегі шынайы тәжірибе Балалардың өзара жарысын мадақтамай олармен тіл табысу көпшілік мақұлдаған тәсіл. Бала басқалармен жарысып қандай жетістіктерге жеткені маңызды емес, маңыздысы бала қаншалықты өзінің жетістіктерін жақсартты Үздік окушыларды Жетістік карточкасымен марапаттайды. Кемшіліктер туралы айтпайды, олардың ата-аналары ренжімесін деп, оларға тек кана жетістіктерін айтады. Элбетте, Үндістанда білім беру мен тәрбие жүйесі ерекше және ол осы елге ғана тән. Бірақ, одан еуропалық елдер де көп пайдалы нәрсе ала алады. Шынайы мейірімділік, жоғары адамгершілік, өзара құрмет, төзімділік және зорлық түрлерінің болмауы осының бәрі қызықтырады Жапониядағы патриоттық тәрбие өте қызықты және маңызды, бұл ел моральдық тәрбие бойынша дәстүрге бай. Қазіргі танда жасөспірімдердің тәрбиесіне мемлекеттің, білім беру ұйымдарының және отбасының салған күшін көтеретін тұтас және күшті жүйе құрылып жатқаны байқалады Қазіргі уақытта Жапонияның жартысынан көбі толық орта білімді және жоғары білімді болып табылады. Американдық және француз үлгілерін қолданғанына қарамастан, Жапония мектептері бірегей ерекше, Жапониядағы білім беру жүйесі мен тәрбие жүйесі жапондық, классикалық шығыс және батыс дүниетанымымен әрекет жасау ұстанымдары негізінде жасалған. Жапондық мектептер ұлттық рухты таратады, қажетті моральдық қасиеттерді қалыптастырады, ұлттық сипаттағы дәстүрлік қасиеттерді дамытады, тірек негіздерге: синто, бусидо, будда, конфуциялық діни дүниетанымды, жетекші философиялық, этикалық білімдерді алған. Сурет пен музыка пәндерін оқытуда, эстетикалық мұратты қалыптастыруда ұлттық идея, дәстүрлі моральдік құндылыққа толы. Жапон білім беру жүйесінің әсерлігі, оның ерекше нәтижелілігі мен жапондықтардың дәстүрлі еңбекқорлығы, олардың тәртіптілігімен ғана емес, сонымен қатар, тарихи және мәдени дәстүрлерімен, мәдениет пен тілдің бірлігімен, ұлттық бірлігі мен тұтастығын қамтамасыз етеді (жапондық қоғамда этникалық өзгешелік мәселесі қоғамдық санада болмайды). Жапонияда Адамды бағдарламасы қалыптастыру (Хитодзукури)қабылданған, оның мәнін: зияткерлік және дене шынықтыруды дамыту, адамгершілік тәрбиесі, мәдени-көркемдік жетілу сынды тұлғаның үйлесімді білім алу қажеттігін мақұлдау құрайды. Негізгі мақсат ретінде жастарда мейірімділікпен патриотизм, адалдықпен Отан қорғау сана сезімі, өзінің және басқалардың бақыты үшін еңбек өнімділігін арттыру құрайды Бағдарламаның негізінде конфуцийлік оқыту мен тәрбиелеу жүйесі, сонымен катар, белсенді оқыту идеясы жатыр, Өзінің мүмкіндік шегінде жұмыс жасау ережесі мектептің ұраны болуы тиіс. Қалаулы адам образын калыптастыру бағдарламасының жобасы жарияланды, оның отбасы және қоғам мүшелерінің жапонның мұраты, тұжырымдалған. Бағдарлама жапон идеалының моральдық қасиеттерінің таптан тыс сипатын көрсетті және жас ұрпақтың идеологиялық тәрбиесіне теориялық негіз болды. Сұлулықтың өзі сындарлыжапондықтарда пайдамен байланысты, өз қамын ойлайтын түсінік те пайда болуы мүмкін. Этикалық және эстетикалық нормаға сәйкес, Жапонияда табиғатты қорғау өзінің нақты шегін табады Мысалы, жапондықтар өз жерінде синтоист ғибадатханалардың қасындағы қасиетті гүл шоқтарға тиісуге болмайтынын біледі ішінде касиеттер: - кеп кырлы үрдіс, оның Казіргі әлемде патриоттық тәрбиені дамыту көлемі мен нәтижесі өте маңызды. Адам өркениетінің сұранысы және осы сұраныстарды педагогикалық тілге аудару қажеттілігі бойынша батыл өзгерістер енгізілді. Рухтың негізін, ұлттық және жалпы адами-мәдени құндылықтардың ошағын құрайтын мектепішілік патриоттық тәрбиені және білім беруді маңызды беталыс деп санауға болады Заманауи әлеуметтік, саяси, педагогикалық талаптардың деңгейіне жақындап, мектеп өзінің кескінін өзгертеді [6] енить 4 Выделит 5 Редактирование Белгілі бір мамандықтарда, оның ішінде қызмет көрсету саласы қызметкерлері, іскерлер, мұғалімдерде мәдениетаралық қарым-қатынас негіздерін меңгеруге қажеттілік өсіп келеді. Әлемдік педагогикалық ой- пікірлер көпмәдениетті тәрбиенің жалпы стратегиясын әзірлейді. Оқу мен тәрбие біріншіден, адамның өз түп-тамырын түсіну және сол арқылы қазіргі әлемде өз орнын айқындауға, екіншіден, басқа мәдениеттерге құрметпен қарауға дағдыландырады. Қазіргі заманда көпмәдениеттілік рухындағы патриоттық тәрбие мен білім беру әлдеқашан өзгерістерге ұшырап жатыр: мәдени әртүрлілік құндылықтарын мойындайтын жаңа үдерістер көрінуде, нәсілдік және этникалық азшылық топтарды, иммигранттарды оқыту, арнайы көпмәдениетті білім беру бағдарламалары әзірленіп жатыр. Педагогикалық жобаларды шағын этностар және олардың мәдениеті туралы ақпараттарды нәсілшілдікке қарсы және басқа да ұлттық нанымдарға бағытталған білім берудің тұжырымдамалық бағдарламалары алмастырады. Оларда баска мәдениетті дұрыс қабылдайтын, мәдениетті үстем ететін әдебиет, мәдениет, тарих бойынша оқу материалдары ұсынылады. Әлемнің көптеген мемлекеттерінде көпмәдениеттілікті қалыптастыру педагогикалық білім беру бағдарламаларына жатады. Саясаттыкөпмәдениетті тәрбиенің патриоттық негізі ретінде қарастыратын елдер: а) ерікті жаппай иммиграция нәтижесінде көпмәдениетті етіп қоятын (АҚШ, Канада, Австралия); б) ез өткенінің көпмәдениеттілік салдарын отарлық метрополия ретінде коятын (Ұлыбритания, Франция, Голландия); в) байырғы тарихи және терен ұлттық, мәдени ерекшеліктерімен (Ресей, Испания) бөлуге болады Әлемнін озық елдерінде патриоттықтың негізі ретінде көпмәдениетті тәрбие дамиды: - этникалық азшылық өкілдері педагогикалық қолдау, - билингвалдық оқыту, - этноцентризмге қарсы шараларды қолдайтын кепмәдениетті тәрбие [7] Бұлардың барлық бағыттары ерекше оқу бағдарламаларында көрінеді. Әлемнің алдыңғы қатарлы елдерінде патриоттық тәрбиеге ресми деңгейде ерекше көңіл бөлінеді. Австралия, Испания, Канада, Ресей, АҚШ- көпмәдениетті білім беру мен тәрбиені күшейту белсендендірілді.
2
2,1
Мәңгілік елдің тарихи бастауларыкөнетүркілердің Мәңгілік Ел идеясы үш негізден тұрады: оның біріншісі Мәңгілік Ел идеясы, екіншісі: 13 -көне түркі жазба ескерткіштеріндегі Әл-Фарабидің Қайырымды қалада 8. Поделиться Жүсіп философиялық шығармасында, әсіресе, бұл идеяның теориялык- методологиялық тұрғыдан тиянақталуы және үшіншісі Баласағұнның осы идеяны негіздеген Құтты Білік дастаны I Түркі тарихын, көне түркі мұраларын зерттеуші филология Ғылымдарының докторы, профессор Қаржаубай Сартқожаұлының MANGI EL халықаралық ғылыми-көпшілік тарихи журналында: Мәңгілік ел түрік жұртының данагөйі, үш бірдей қағанның кеңесшісі болған атақты Тоныкөк (тұй-ұқық) негізін қалаған идея. - екендігін жазган. Елтеріс Құтлық қаған екінші Түрік қағанатын құрғаннан кейін Тоныкөк Мәңгілік ел идеясын колга алды Мәңгілік ел - мақсаты түрік елінің билігі деп осыдан 13 ғасыр бұрын мәңгілік идеясын ұсынған. Елдің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін геосаяси және ішкі, сыртқы қорғаныс шеңберін жасап, мәңгілік ел саясатын Көк Түріктер іске асырды. Сол идея, сол мұрат бүгінгі қазақ елінің бас ұранына айналуда Күлтегін жазуының қазіргі қазақ тілінің нормасына келтірілген Ғұбайдолла Айдаровтың нұсқасында Көктегі түркі тәңірісі, түркінің қасиетті жер-суы былай депті: Түркі халқы жоқ болмасын дейін, халық болсын дейін - деген жолдар бар. Бұл жерде елдің тарих сахнасынан кетпей, сақталуын тілейді. Мәңгілік ел дегеніміз мемлекеттің ғасырлар тоғысында, ірі державалар арасында бәсекеге төтеп беріп, өзіндік қорғаныс саясатын ұстану деп түсінуге болады Орхон өзенінің бойында Түрік қағанатының Ордабалық деген астанасы болған. Қағанаттың хан ордасымемлекеттің ішкі ядросы. Оны қорғайтын арнайы полиция(тұрғақ деп аталған) және оған қоса тұрақты әскер (шерік деп аталган) пайдаланылды. Ішкі қорғаныс деп атаган екінші шенбер белдеуін түрлі тайпалар қорғап тұрды. Үшінші шеңберде он-ок Түркештер тұрды. Қырғыздар, Кидандар, Татабилер, Таңғыттар, Басмылдар да үшінші шеңбердің қорғаушысы болды. Осы үш шеңбер тұтас империяны қорғап тұрды. Түріктер осы 3 шеңберді орнатып болған соң, Мәңгілік ел идеясын нык бекемдейді. Ғұлама ойшыл, сазгер, қобыз жасаушы Қорқыт бабамыздың өлімге қарсы тұрып, мәңгі өмірге ұмтылуы, тек Қорқыттың ғана емес, сол замандағы билеушілердің елдің мәңгі өмір сүруін қалағандығын білдіреді. М. Әуезов Қорқыттың мәңгілік өмір туралы толғаныстарының негізгі философиялық түйініп аша келіп, оның болашақ ұрпақ үшін дүниетанымдық маңызы зор, мәңгілік мұра екенін атап өткен. Қазақ халқы арасында тараған аңыздардан Коркытты бірде айтулы күй атасы ретінде көрсек, енді біразында ол елім атаулыға қарсы шара іздеген қамқоршы ретінде көрінеді. Қорқытты мәңгі емірді іздеген, бақилық болғысы келмеген деген түсінікті, халқына жерұйықты іздеген Асан Қайғымен түсіндіруге болады. Асан Қайғы өз халқы үшін ен колайлы, ең құнарлы жерді іздегендігі белгілі. Утопиялық көзқарастағы Асан қайғының жерұйықты іздеудегі мақсаты, халқының жайлы жерге коныстанып, болашақта мәңгі ел болуын қалаган XV-XVIII ғасырларда көне түркі дәуірінде басталған Мәңгілік Ел идеясынын занды жалғасы болған Жерұйық идеясы Қазақ хандығы мемлекетінде қоғамдық даму өрлеуінің локомотиві және халықты топтастырудың идеологиялық құралы болды. Түпкі мақсат адамдардың бірлігі мен бірігуіне ықпал ету. Жерұйық идеясы біздің идеяларымыды жана денгейде қалыптастырды, ұлттық құндылықтарымыз бен қазақ халқының санасыннығайтты. Жер ұғымы бұл қазақ ұлттық идеологиясының Тарихи тұжырымдамаларының жерімен елі, өйткені ол Түркі қағанаты кезінен бастап көрнекті тұжырымдама болған. Ата-бабаларымыздың Мәңгілік Ел идеясын өзінің Жерұйық идеясымен меңгерген Асан қайғы оны қазақ халқының ұлттық идеясына айналдырды. Жер - мемлекеттің негізі Сондықтан Асан Қайғының берекелі жер табуға ұмтылу мақсаты адамдарды осы жерде өмір сүруге және қазақ халқы үшін болашақ Мәңгілік Ел құруға мәжбүрлеу болды. Қазіргі заманғы талаптар үрдісінен шыққан Жеруйык идеясы алғашқы қазақ ұлты қазақ хандығының мемлекеттік ұлттық идеологиясына айналды. Жерұйық идеясынан бастау алған Қазақ хандығы Орталық Азиядағы куатты мемлекетке айналды, өзінің ұлттық идеясын қалыптастырды және елдің күшті саяси топтасуының негізін қалады Қазақ хандығы құрылғаннан бері барлық жағынан қауіптен аулақ болып, негізгі тарихи идеяны Мәңгілік Ел болып қала беруді ұстанды Қазақ хандығының билеушілері елмен елді біріктіріп, Қазақстан жерінің шекарасын белгілеп, оның аумағын кеңейтті, хандықты нығайтты Мәңгілік мемлекетт басқарудың құқықтық негізі Қасым ханның, Есім ханның, Жеті Жарғы жинағының зандарында қабылданды. Бұл заңдар елдегі ішкі жағдайдағы саяси-құқықтық тәртіпті қазақ халқының дүниетанымымен үйлестірді Қазақ халқының билеушілері ХVII-XVIII ғасырлардағы еуропалық қоғамдық-саяси сана деңгейіне сәйкес келетін ірі тұлғалар болды. Олар ез уақытында адамдарды топтастырудың және жұртшылықпен байланыс орнатудың, ел ынтымақтастығының берік жағдайын қамтамасыз етудің кепілі болды. Ұлы даланың барлық заңдарын жақсы біле отырып, олар өз елі мен халқын өмірге әкелу және дамыту процесінде оларды белсенді және мақсатты түрде қолданды. Ел мен халықтың қауіпсіздігі мен қорғауына негізделген Жерұйық Жиделі Байсын, Зар заман сияқты идеялармен қатар, кез келген дәуір мен уакытта халықтардың бірігуінің негізі ретінде ежелгі түркілерден бастау алған Мәнгілік ел идеясы Алаш, Алашорда заманауи ұлттық идеяларымен тарихи сабақтастықты табады Әбу Насыр әл-Фараби бұл кітаптың алғашқы нұсқасын Китаб ас-сийаса ал-маданиййа деген атпен 942 жылы жазған. Ал толық нұсқасын 948 жылы Мысырда аяқтаған екен. Кітаптың көшірілген нұсқалары әлемнің бірнеше музейлерінде, мұрағаттары мен кітапханасында сақталған. Атап айтқанда Британия музейінде және Оксфорд университетінің Бодлиан кітапханасы қорында бул енбектің бірегей нұсқалары бар. Аталган енбек орта гасырларда Еуропада кеңінен танымал болған. Ал кейінгі кезенде алғаш рет 1895 жылы ғылыми айналымға біржола енгізілді. Осы жылы бұл еңбек Голландияның Лейден қаласындағы Бирбил 15 Я. Поделиться баспасында арабтанушы ғалым Фридрих Дитрицидің баспаға әзірлеуімен жарық көрген. Бұл кітаптың маңыздылығы автордың өз еңбегінде кала болып қауымдасып өмір сүретін адамзат баласының өзара ешбір қайшылықсыз, Мінсіз идеал қоғамы қандай болуы керектігін жан-жақты сипаттауында деуге болады. Иә, адамзат тарихында меншік пайда болуымен мемлекет құрылып, оның езіне тән сипаттары туып қалыптасқаны белгілі. Мемлекеттер өзінің құрылымы, басқару формасы, ұстанымы, күш-қуаты тұрғысында қаншалықты сан алуандыкка ие болса, олардың тарих сахнасындағы жетістіктері мен езіндік ішкі қайшылықтары да соншалықты әрқилы болады. Адамзат баласы әрқашанда басқару механизмі барынша жетілген, мемлекетті құрушы барша халықтың көңілінен шығатын мемлекет құруға әрдайым талпынумен болды Бұл тұрғыдағы әрекеттерге ой жүгірте отырып алғашқы ой-пікірлер білдіріп, зерттеу жүргізген антикалық дәуірдің ойшыл-философтары болды. Атап айтканда грек философтары Платон, Аристотельдер мінсіз де ізгілікті қоғам құру жолдары туралы өз идеяларды ұсынып, трактаттар жазды Біздің заманымызға дейінгі IV ғасырда жасаған грек ойшылы Платонның Республика еңбегі мен қытайдың философ ақыны Тао Юаньминнің Шабдалы қайнары атты туындылардында қайырымды қоғам мәселесі кетерілді. Дегенмен, мұны біз ізгі қоғам құру жөніндегі адамзат ойының ілкі бастаулары деп қарастыра алмаймыз. Себебі, мұндай ой-арман адамзат қоғамындағы алғаш мемлекет қалыптасқан кезден-ақ пайда болғанына еш күмәніміз жоқ, Әлемнің екінші ұстазы атанған ойшыл ғалым Әбу Насыр әл-Фараби езіне дейінгі грек философтарының идеал мемлекет туралы идеяларын дамыта отырып, өзіндік тұжырым қорытындыларын ұсынады Ғалым қайырымды (ізгі) қала тұрғындары қалай болуы керек, оның жағымды-жағымсыз, дарынды-дарынсыз басшысына тән сипат-белгілер қандай т.б. жайлы жан жақты талдау жасайды Біз бұл турасында төменде кеңінен тоқталатын боламыз. Және де Қайырымды қала тұрғындары туралы кітапта жазылған ой-тұжырымдарды біз бір қырынан алып қарағанда, орындалу мүмкіндігі бар, шынайы теория деп қарастырамыз. Және сонымен қатар, Әбу Насыр әл- Фарабидің бұл ой-пікірлерін орындалуы еш мүмкін емес қиял-ғажайыпқа толы жазба ретінде де қарастыра аламыз. Жалпы алғанда, адамзат баласының ең ұлы арманының бірі де осы қайырымды, идеал қоғам ғой. Дүниежүзіндегі барлық дерлік халықтардың фольклорында, әсіресе, ертегілерімен аңыздарында мәңгілік бақытқа кенелген ел мен жер суреттелетіні санадағы осы аңсар күй, асқақ арманның сөзбен жасалған сұлу суреті екендігі анық Түркілік таным аясындағы қазақ әдебиетінде де осы сипаттағы аңыздар мен ертегілер, кейіпкерлердің шоғыры қомақты. Мәңгілік өлмейтін калып күйді іздеп сар далада тентіреп мәңгіліктің күйін тартқан Қорқыт, жерінің түті кілемдей, күн райы жыл бойына қоңыржай, жігіті мәңгі жиырма бесте, кызы мәнгілік он сегізде болатын, жастықтың қуаты сөнбей маздаған Жерұйықты 16 Я Поделиться желмаясына мініп алып желіп жүріп іздеген Асанқайғының арманы мен ілкідегі Әл-Фарабидің ізгі қоғам құру туралы ойлары айналып келгенде сол баяғы адамзат қоғамының бақытты тұрмыс кешуі жолындағы ізденістер емес пе? Әбу Насыр әл-Фарабидің қайырымды қоғам құрудың қолайлы жолдарын іздейтін алты бөлімді Қайырымды қала тұрғындары туралы трактаттар кітабының әр бөлімінде не туралы қарастырылатынын бір-бір сөйлеммен айтып етелік. Бірінші бөлімде Алла-Тағаланың болмысы және оның сипаттары, есімдері туралы қарастырылады. Екінші бөлімде рухани жандар мен періштелер болмысы және аспан денелері туралы қарастырылган Үшінші бөлімде аспан денелері мен ғаламшарлық материалдық денелердің езара байланысы туралы айтылады. Төртінші бөлімде адам және оның жан, тән қуаттары, еркек пен әйел және олардан жаратылатын баланың морфологиялық, физиологиялық, психологиялық даму ерекшеліктері туралы қарастырылады. Бесінші белімде адамның өз қалауы арқылы бар болган нәрселер мен адам когамы және оған не кажет, осы қоғамның жіктелуі т.б. жагдайларга сипаттама беріледі. Қайырымды қала тұрғындары кімдер, бұл қаланы құрайтын адамдардың ерекшелігі туралы айтылган. Р Найти 4. Заменить 4. Выделить G Редактирование Алтыншы, соңғы бөлімде надан көзқарастар мен қоғамдар, надан қалалар мен надан басшылықтар, олардың іс-әрекетінің салдарлары туралы баяндалады Кез келген мемлекеттің күш-қуаты мығым, бірлігі бекем, тірлігі түзу болуы үшін кажет жагдайдың бірі биліктің мығым болуы екендігін сонау грек ойшылдарынан бастап, қазақ даласында туған ұлы ұстаз Әбу Насыр әл-Фараби мен Еуропадан шыққан билік теоретигі Никколо Макиавелийге дейін айтудайын айтып, жазудайын жазып кеткен екен. Бұл ой-пікірлердің бәрі қай заманда болсын, өзекті болып келген және біздің жас мемлекетіміз үшін де ерекше маңызды Фарабтық Әбу Насыр әл-Фараби бабамыз мемлекет басшысының бойынан табылуы тиіс он екі ізгі қасиетті атап көрсете отырып, Қайырымды қаланы (біздің қазіргі ұғымымыздағы мемлекетті) дәл осындай адам билеуі керек деген ойды айтады. Әл-Фарабидің ізгі қоғам ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz