Судьялардың мәртебесі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Есенов колледжі ЖШС

РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Қазақстан Республикасының сот жүйесі

Орындаған: П-20-2 тобының студенті
Құбайдуллаұлы Сағындық
Қабылдаған: Жанесова.А.С

Ақтау 2022

Жоспар
Кіріспе
І. ҚР-ның Сот билігінің маңызы
1.1. Сот билігінің конституциялық негіздері
1.2. Сот билігінің атқаратын қызметі
ІІ. ҚР-ның Сот жүйесінің құрылуы мен судьялардың мәртебесі
2.1. Сот жүйесі
2.2. Судьялардың мәртебесі
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Сот билігі Қазақстан Республикасының атынан жүзеге асырылады және оның мақсат-міндеті азаматтар мен ұйымдардың құқықтарын, бостандықтары мензаңды мүдделерін қорғауды, Республиканың Конституциясының, заңдарының, өзгеде нормативтік құқықтық актілерінің, халықаралық шарттарының орындалуын қамтамасыз етуді мақсат етіп қояды. Соттардың басты мақсаты - азаматтар мен ұйымдардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қорғау, Конституцияның сақталуын және республика заңдарының орындалуын қамтамасыз ету болып табылады. Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес, сот азаматтардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қорғайды. Егер Конституцияда, заңдар мен халықаралық шарттарда өзге де бір ескертуайтылмаған болса, республикада тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар республика азаматтарына белгіленген міндеттерді атқарады.

І. Қазақстанның сот билігі
1.1. Сот билігінің конституциялық негіздері
Сот билігі биліктің дербес тармағы болып табылады, оны республика атынан сот қана жүзеге асыра алады. Ол азаматтардың, олардың бірлестіктерінің құқықтарын, бостандықтарын, заңды мүдделерін, мемлекеттік органдардың, ұйымдардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау үшін Конституцияның, заңдардың, өзге де нормативтік құқықтық актілерді негізгеала отырып, шешуді мақсат тұтады., халықаралық шарттардың орындалуын қамтамасыз ету үшін құрылады. Әділ сотты сот тек республиканың атынан, қандай да бір басқамемлекеттік органның, лауазымды адамдардың, қоғамдық бірлестіктердің,әлеуметтік топтардың, азаматтардың еркінен тәуелсіз жүзеге асырады.Қазақстан Республикасының Президенті 2000 жылғы 1 қыркүйекте "Қазақстан Республикасының сот жүйесінің тәуелсіздігін күшейту бойынша шаралар туралы "Жарлық қабылдады. Президентке облыстық және ондайларға теңестірілген соттардың төрағаларын тағайындау бойынша конституциялық өкілеттік берілген. Парламент, заң шығарушы билік ретінде заңдар қабылдау арқылы сот жүйесін,оның қызмет принциптерін, сот органдарының құзыретін, судьялардың мәртебесін, олардың істерді қарастыру тәртібін және т.б. белгілейді. Мемлекеттік биліктің бір - тармағы ретінде сот билігінде біртұтас мемлекет құрылысына тән барлық ортақ белгілер бар: 1) оның қызметі мемлекеттің бүкіл кеңістігінде әрекет ететін Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді; 2) оның қызметі елдің бүкіл аумағына таралады; 3) сот органдарының шешімдері тек олардың құзыреті шеңберінде қабылдануға тиіс; 4) сот органдарының шешімдері мемлекеттік органдар, лауазымды тұлғалар, азаматтар, олардың бірлестіктері үшін міндетті; 5) сот органдары заңдылық пен құқық тәртібін нығайтуға жәрдемдеседі. Биліктің ерекше - тармағы ретінде сот билігінде белгілі бір өзіндікерекшелікті белгілері бар. Сот билігінің айрықшалығы өзіндік белгісі. Ешбір басқа билік тармағының -- заң шығарушы, атқарушы, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президенті де сот өкілеттіктерін иеленбейді. Тек соттар ғана әділ сотты жүзеге асырады, бұл Конституцияда ерекше ескерілген. Конституцияның 75-бабында "Қазақстан Республикасында әділ төрелігін тек сот қана жүзеге асырады" деп жазылған. Осы конституциялық қағиданы дамыта отырып, 2001жылғы 25 желтоқсандағы "Қазақстан Республикасының сот жүйесі менсудьяларының мәртебесі туралы" Сот өндірісі тәртібінде

қарастыруға жататын жолдауларды, арыздар меншағымдарды ешбір басқа органдар, лауазымды не өзге тұлғалар қарастыра немесе бақылауына ала алмайды. Конституцияға сәйкес Республиканың жиырма бес жасқа толған,жоғары заң мамандығы білімі, заң мамандығы бойынша кем дегенде екі жылжұмыс стажы және біліктілік емтиханын тапсырған азаматтары судья бола алады(79-бап). Конституцияда судьялар үшін заң қосымша талаптар белгілей алатыны көрсетіледі. Осындай косымша талаптар "Сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" Заң белгіленеді. Судьялардың қызмет режимінің ерекшеліктері олардың тәуелсіздігі және тек Конституция мен заңға ғана бағыныштылығы сияқты конституциялық қағидалардан көрінеді. Заң судьялардың ауыспайтындығы мен қолсұғылмайтындығын белгілейді. Олардың істеріне қол сұғылмауын белгілей отырып судьяларды қорғау қажеттілігі күмән туғызбайды.
1.2. Сот билігінің атқаратын қызметі
Сот билігінің құқықтық негіздері Конституцияда бекітілген маңызды функциялардың бірқатарын атқарып отыр. Ол функциялар сот билігін біріншіден, мемлекеттік биліктің дербес тармағы ретінде, екіншіден,мемлекеттік биліктің басқа тармақтарына қатысты тежегіштер мен қарсысалмақтардың ерекше тетігі бар мемлекеттік органдар жүйесі ретінде;үшіншіден өзінің қызметін өзіндік ерекшелікті принциптердің, нысандар менәдістердің негізінде жүзеге асырушы мемлекеттік билік ретінде; төртіншіден,әділ сотты жүзеге асырушы органдар ретінде сипаттайды. Сот билігінің қызметтері (міндеттері) бойынша мына принциптерді бөлугеболады: 1) әділ сот; 2) Конституциялық бақылау; 3) заңдар мен өзге денормативтік заңдарға түсінік беру; 4) үкімдердің және өзге де сот шешімдерінің орындалуын қамтамасыз ету және т.с.с. Конституциялық - құқықтық принциптердің көпшілігі, ең алдымен, әділ сотсаласына қатысты. Қазақстандағы сот билігі заң шығарушы және атқарушы билік тармақтарынтежеу мен шектеу, олардың қызметін құқықтық бақылау функциясын атқарады. Бұл функция әділ сотты жүзеге асыруға арналған сот билігінің мәнінің өзінен туындайды. Әділ сот мағынасы барлық азаматтардың, барлық мемлекеттік органдардың жоғарғыдан төменгісіне дейін, барлық мемлекеттік емес ұйымдардың қызметінің құқыққа, құқықтық ережелерге сәйкестігін белгілеуге бағытталған қызметболып табылады. Әділ сот жайлы тек сот билігінде мемлекеттік органдардың қызметін де

қолданыстағы құқық тұрғысынан бағалауға құқықтық мүмкіндігі болғанда ғана айтуға болады. Қарастырылып отырған функция біріншіден, соттар қолданылатын құқықтық нормаларды Конституция нормаларымен тексеріп отыруға тиісекендігінен көрінеді. Соттар, заңдар мен өзге де нормативтік құқықтық актілерді қандай орган қабылдағанына қарамай егер олар Конституцияға қайшы келсе, қолданбауға тиіс. Қазақстан Республикасының Конституциясында егер сот қолдануға жататын қандайда бір заң немесе өзге нормативтік құқықтық акт адамның жәнеазаматтың Конституция бекіткен құқықтары мен бостандықтарына қысым жасайтынын көрсе, онда ол іс бойынша өндірісті тоқтатуға және осы актіні конституциялық емес деп тану туралы ұсыныспен Конституциялық Кеңеске жолдануға міндетті. Осы құқық барлық соттарға, жергілікті, сондай-ақ Жоғарғы Сотқа берілген және іс жүзінде олар осы құқықты парламенттің,сондай-ақ нормативтік құқықтық актілер қабылдау өкілеттігі берілген басқада мемлекеттік органдардың конституциялық емес норма шығарушылығын тежеу тетігі ретінде пайдаланады. Конституция қорғайтын, демек сот органдары қызметінің саласына жататын мемлекеттің төмендегідей мүдделері туралы айтуға болады:

ІІ. Қазақстан Республикасынның Сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі
2.1. Сот жүйесі
ҚР Президенті 1995 жылғы 20 желтоқсанда "Қазақстан Республикасындағы сот жүйесі мен судьялардың мәртебесі туралы" Конституциялық заң күшіне ие Жарлық қабылдады. Ол бес жыл қолданыста болып, елдегі сот жүйесінің аяғынан тұруында оң рөлін атқарды. Президенттің тапсырмасы бойынша ҚР Жоғарғы Соты соттар туралы заңның жобасын әзірледі. 2000 жылғы 25 желтоқсанда "Қазақстан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.