Негізгі экономикалық мәселелер

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 39 бет
Таңдаулыға:

А. Иманов атындағы жол-көлік колледжі МКҚК

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Жұмыстың тақырыбы: «Экономика және оның қоғамдағы рөлі»

Пәні бойынша: «Экономика негіздері»

Орындаған 401 топ студенті: А. Ж. Мамбетов

Тексерген «Экономика негіздері»пән оқытушысы: И. Ж. Батырова

Орал қаласы-2023ж

Кіріспе . . . 3

І. Қазақстан республикасы экономикасының дамуы және даму жоспарларының іске асу барысы . . . …. …… . . . 18

ІІ. Қазақсатан экономикасының бүгінгі таңдағы жалпы жағдайы . . . 23

IІІ. Ұлттық экономиканы жоспарлаудағы қазіргі көзқарастар мен басым бағыттары . . . 26

ІV. 2003-2015 жылдарға арналған Индустриялы-нновациялы даму бағдарламысының ұлттық экономиканың тиімді дамуындағы орны…29

V. Қорытынды . . . 32

Пайдаланылған әдебиеттер . . . 39

Кіріспе

Экономика ұғымы және оның мәні

«Экономика» сөзі көне грек сөзінен шыққан: сөзбе-сөз, oikos-үй, шаруашылық; nomas-ереже, заң, жиынтығында-шаруашылықты

жүргізу ережесі дегенді білдіреді. Берілген сөзді айналымға Ксенофонд енгізген болатын.

Қазіргі уақытта экономика сөзі келесі мағыналарға ие:

Экономика-бұл сөздің кең мағынасындағы шаруашылық, яғни адам өзінің іс-әрекеті үшін пайдаланатын барлық қажетті объектілер;
Экономика-бұл шаруашылықты жүргізу бойынша адамдар арасындағы қарым-қатынас жүйесі;
Экономика-бұл адам қажеттіліктерінің шексіздігі кезіңдегі ресурстар мен мүмкіндіктердің шектеулі сипатқа ие болуымен байланысты, заңдар шығаратын және іс-әрекеттің көптеген нұсқаларының арасында тиімді талдау жасауға мүмкіндік беретін дербес ғылым;

Экономика бір жағынын сандық ғылым болып табылады, өйткені өзінің есептеулерінде математикалық әдістерді пайдаланады; сандық санаттар ретінде мыналар болуы мүмкін:өндіріс көлемі; уақыт нормасы, еңбек өнімділігі; өнімнің бірлігін шығаруға кеткен еңбек шығындары; пайда ж/е т. б.

Саяси экономия-(политоэкономия) терминін 1615ж Француз ғалымы де Монкретьен (1575-1621) енгізген.

Францияда оның «Саяси экономиканың трактаты»атты еңбегі жарық көрдіү. Бұл ғылым гректің үш сөзінен тұрады:Политейа(қоғамдық құрылғы), ойкос(үй, шаруашылық), номос(ереже, заң) яғни

«үй, (мемлекеттік, қоғамдық) шаруашылықты басқару»ілімін білдіреді.

XIX-XX ғасырларда КСРО-да саяси экономия оқытыла бастады. Ол кездері саяси экономикадаа марксизм билік етті. Марксизм, капитализм үшін бұзатын, қастық жасайтын теория болды. Бұдан келешектегі ғылымның саясаттануы мен идеологияландырылуы шықты. Экономикалық теория екі түрлі ғылымға бөлінеді:Пролетарлық саяси экономия мен буржуазиялық экономика , кейіннен «Экономикс» деп аталып кетті. Сонысымен саяси экономияға кластық сипат берілді. Капитализм монополия билігін жұмыссыздықты, қалай азайту керек, дағдарыстан қалай құтылу керек деген нақты мәселелерді шешуді қажет етті. Осы және осы сияқты мәселерді Батыста экономикалық зерттеулерді нақтырақ, қолданбалы сипатын анықтады. Материалдық өндіріс-адамзат қоғамының өмір сүру негізі. Өмір сүру негізі. Өмір сүру үшін, ең алдымен, міндетті түрде бір нәрсе жеу керек, бір жерде тұрып, киіну керек. Тамақ баспана, киім-бұл үш мәселенің айналасындағыадам қоғамы құрылып ұйымдастырылды.

Ол үшін, әрине, оны өндіру қажет. Өндіріссіз адам өмір сүруі мүмкін емес, сонымен қатар рухани мәні де жоғалады. Өндіріс барысында адамдар белгілі бір қарым-қатынасқа түседі. Кей біреулер ұйымдастырады, басқалары сонымен айналасуда, үшіншілері дайын өнімді тұтынушыға дейін жеткізеді. Өндіріс белгілі бір жағдайда ұйымдастырылады. Мұндай қатынастар өндіріс процесіндепайда болатындықтан, олар өндірістік қатынастар деп аталады. Сол уақытта олар меншік қатынастары болып табылады. Жұмыскерлер арасында тек ұйымдастырушылық-экономикалық қатынастар қалыптасады. Өндірістік қатынастар- Өндірістік қатынастар жұмыскерлер мен кәсіпорын басшысының арасында орнығады. Өндірістік қатынастар мен меншік қатынастары өзара тығыз байланысты, сонымен бірге, осындай дәрежеде екіншісі біріншісінен айырады, меншік формулалары арқылы қоғам түрі де айқындалады. Саяси экономия өндіріс қатынастары ғана емес, адамзат қоғамының анатомиясын да зерттейді. Таза капитаоизмнің құрылуы кезінде саяси экономия пйда болды. Одан салалық және нақты экономикалық ғылымдар шығады, маркетинг, менедмент, бухгатерлік есеп, статистика және т. б. Осылардың негізінде қиылысқан экономикалық ғылымдар:экономиялық география және тарих, экономиялық құқық, демография және т. б

Сондықтан саяси экономия ғылым ретінде бастапқы сипатта болдығ. Саяси экономия өз пәнінде шектеліп қалған. Ол құнға байланысты қатынастарды зерттейді, бірақ күн калькуляциясымен айналыспайды және ақшаның табиғаты мен тарихын зерттейді, но оның меншік факторлары арасындағы, бөлінудің нақты пропорцияларын қарастырмайды. Мұндай экономикалық ғылымныңмбасқа басқа бағыттары:МИКРОЭКОНОМИКА ж/е МАКРОЭКОНОМИКА. Сонымен қатар экономика сөздік ғылым болып табылады, ол сапалық санаттарды-(тиімділікті, рухани мүдделерді, өнімдер сапасын, қайырымдылықты) пайдаланады.

Экономиканың құбылыстық түрлері

Экономика зерттелетін құбылыстардың ауқымдылығына орай екі түрге бөлінеді:

1) Макроэкономика -ірі салмақтар, аудандар, мемлекеттер және жалпы әлемдік экономика тұрғысында экономикалық құбылыстарды зерттейді.

2) Микроэкономика -жеке адамға, жеке отбсына, жеке кәсіпорынға немесе кәсіпорындар тобына қатысты экономикалық үрдістерді зерттейді.

Екі бөлімді бірге оқу қажет. Макроэкономика экономикалық процестерді жалпы ұлттық деңгейде, ал микроэкономика сол процестерді фирма шаруашылық субъект денгейінде қарастырады. Талдау нәтижелері көбінесе қарама-қарсы болып шығады. Экономикалық ғылымның микро-макроэкономикаға бөлінуі қандай да бір дәрежеде шартты. Осы екі экономикалық теорияның ірі екі бөлімі өз мәселелерін саяси экономияның пәні болып табылатын заңдар мен категориялардың негізінде зерттейді.

Экономика негіздері пәні туралы айта отырып, ресурстар серіктестігі мәселесін айта кеткен жөн. Ресурстар дәл қазіргі уақытта шектеулі әрі өте сирек. Өзінің даму баспалдағы бойынша адам өндіріс процесін жетілдіріп, еңбек өнімділігін арттырып, жұмыс уақыты немесе ресурстарды үнемдеді. Экономика негіздері-шектелген ресурстар жағдайында адамдар арасындағы өндірістік қатынастар туралы ғылым. Ол экономикалық қатынастардың өндіру, бөлу, айырбастау жәнет материалдық игіліктердң тұтыну бойынша қоғам мүшелерінің, индивидтің, кәсіпорынның(фипманың), қоғамның даму теңденцияларының жиынтығы болып табылады. Экономикалық қатынастар өзге қоғамдық қатынастарды айқындайды, олардың негізі болып табылады. Тауар өндірушілердің қызметтерін үйлестіру әдістерінің жиынтығы экономикалық жүйені құрайды. Экономикалық жүйе қарастырылып отырған қоғамда қалыптасқан шаруашылық тетіктерін, заңдарды, экономикалық институттарды, меншіктік қатынастарды біріктіреді. Экономикалық жүйе өзінің басты мақсаты-қандай тауар өндіріп, қызметтің қай түрін көрсету керектігін; қандай технологияны пайдаланып, қалай өндіруді, кім үшін өндіріп, кім үшін өндіріп, кімге қызмет көрсету қажет деген мәселелерді шешеді. Бұл мәселелерді шешу әдістеріне байланысты экономикалық жүйелер- дәстүрлі , командалық , және, нарықтық болып жіктеледі.

Дәстүрлі экономикалық жүйедеөндіру, бөлу және тұтыну қалыптасқан дәстүрлер мен ғұрыптарға негізделеді.
Әміршіл-әкімшілік экономикалық жүйе-бұл мәселелерді директавтикалық әдістер мен, яғни жоғарыдан түсіріліп жататын бұйрықтармен шешеді.
Алнарықтық экономикалық жүйедешаруашылықтың бағдары тауар өндірушілер мен қызмет көрсетушілер арасындағы бәсекеге құрылады.

Тарихы

Алғашқы қауымдастық қоғамында экономикалық дамудың деңгейі төмен болып тауарды тұтыну өмір сүру үшін аңшылықпен және терімшілікпен айналысқан, бірақ неолитикалық төңкерісінің нәтижесінде егіншілік және мал шаруашылығы пайда болды. Қоғамның дамуы әлеуметтік бөлінген топтар және мемлекеттер пайда болды. Құлиеленушілік пайда болды. Табиғи алмасу түрінде (бартер) бірте-бірте тауа айналымы дамытылды, бірақ ақшаның пайда болуымен ол сауда-сатыққа өзгенртілді. Соған қарамастан Ежелгі әлем және Орта ғасыр қоғамдастығында натуралды шаруашылық басышаруашылық басымды болды. Көптеген ежелгі мемлекеттерде сарайішілік экононмика болып, натуралды шаруашылық пен жоспарланған шаруашылықтың ұштасуының негізінде жүргізілген. XV ғасыр аяғында Ұлы жағырапиялық ашылулар дәуірі басталып әлем экономикасы құрылды. XVIII ғасырдың аяғында өнеркәсіпатік төңкеріс басталып, көптеген дамығани елдерде XIX ғасырдың аяғында халықтың көпшілігі ауыл шаруашылығында емес, өнеркәсіпте болды. Басыңқы экономикалық жүйе ретінде капитализм болды, дәстүрлі қоғамның заманауи қоғамға айналу үрдісі басталды, арарлық қоғам индустриялық қоғамға өзгере бастады. XX ғасырда бірқатар елдерде әкімшілік-басқару социалистік экономикасы қалыптасты. Басқа елдерде капитализмнің өсуі байқалды. XX ғасырдың екінші жарытысында ғылыми-техникалық төңкеріліс болды. Соның нәтижесінде жақсы дамыған елдерде индустриялық қоғам постиндустриялық қоғамға айналды. Бірқатар елдерде, соның ішінде Ресейде, объективті және субъективті себептердің әсерінен постиндустриялық қоғамға айналу тоқтатылып тұр. Қазіргі уақытта экономика кең көлемде: өндіріс, тұтас халық шаруашылығы, жалпы өндірістің әр саласы, қаражат-ақша айналасы, т. б. байланысты айтыладыӨндіріс-қоғамның өмір сүруіне және дамуына қажетті материалдық игілікті жасайтын процесс. Жұмысшы күші-өндірістің адамдық факторы, ал өндіріс құралы-заттық фактор. Бұл факторлар өзінен-өзі ештеңе де өндірмейді. Тек оларды біріктіру ғана игілікті шығаруға жағдай жасайды, яғни өндірісті іске асырады. Жұмысшы күші, еңбек құралы мен еңбек тәсілінің арасында күрделі қатынас жүйесі пайда болады. Бұл қатынас пен адамның еңбек құралына әсер етуінің тәсілін технология дейміз. Аталған факторлардың күрделі бөлікте өмір сүруі, адамдардың еңбекке қатынасуы өндірісті ұымдстырумен қамтамасыз етеді. Өндіргіш күш-қоамдық өндірістің жетекші саласы. Бұл қоғамның табиғатқа қатынасын көрсетеді. Өндіріс процесінде адамдар сонымен қатар өзара қатынаста болады, яғни өндіріс қатынасына енеді. Бұл да күрделі жүйе. Оған меншік қатынасы да, өндіріс шығаратын өнімді бөлу, алмастыру және тұтыну да жатады .

Экономикалық қатынас жүйесіндегі адам
Әрбір адам көпқырлы экономикалық қатынас арқылы басқалармен байланыста болады. Ол өнім шығарады, жалақы алады, меншік иесі болады, сатушы немесе сатып алушы рөлін атқарады. Ақша қоғам жасаған материалдық және рухани байлықтан адамның өзіне тиістісін сатып алуға мүмкіндік береді.
Адамның пайда табуға, оны иеленуге құқығы бар. Ол қандай кедей болса да бір нәрсені иеленеді, оны құрметтейді, қорғайды. Адамның меншігі - оның дене болмысы, білімі, ақыл-ойы мен қабілеті. Адамның интеллектуалды меншігі - оның ашқан жаңалығы, өзі жасаған өнер туындылары, шығармалары мен ғылыми еңбектері. Адамның жеке меншігі - оның үй-мүлкі, киім-кешегі, машинасы, саяжайы, т. б. Біздің елімізде адам еңбек шаруашылығының (ұсақ кешендердің), шаруа және қосалқы шаруашылықтың меншік иесі. Бұлар оның еңбегі мен одан түскен пайдасы арқылы жасалады.
Бұл аталған меншіктің бәрінің де иесі - адам. Ол өз меншігін еркімен пайдаланады, тұтынады, басқа біреуге бере алады, өзінің ұрпақтарына мұра етіп қалдырады. Оларды қорғайды, дамытады, байытады, тиімді түрде тұтынады. Демократиялық қоғамда жұмысшылар ұжымдық кешен құрады, өз акциялары арқылы өндірісті басқаруға немесе өнім шығаруға, бөлуге қатысады. Адамды еңбектен шеттеуді жоюдың негізгі бағыты - мемлекеттік кешендерді басқаруды демократияландыру, өндірістік және әлеуметтік мәселелерді шешуде еңбек ұжымының құқығын арттыру.
Екінші бағыты - еңбек жағдайын ізгіліктендіру, еңбектің мазмұнын өзгерту, оны ақыл-ой еңбегі арқылы байыту. Бұл өзгерістер жаңа техника мен технологияның жетістіктеріне тікелей байланысты.
Өндірістегі адамның орны қандай болмақ? Ғылыми-техникалық прогресс адамның өндірістегі орнын өзгертеді, оның еңбегі мен қызметінің мазмұнына әсер етеді. Ғылыми-техникалық революция ой еңбегінің, адамның жағдайды бағалау және дербес шешім қабылдау қабілетін, шығармашылық, бастамашылдық рөлін арттырады.
Жаңа техника мен технология адам қабілетінің артуына жағдай жасайды, оны ынталандырады, сонымен қатар еңбекке қатаң талап та қояды.
Еңбек өнімділігінің артуының негізгі бұлағы-адам. Мәселе оның кәсібінің жоғарылығында, қабілетінде, еңбекке қатынасында.
Адамның еңбекке қатынасы адам мен қоғамның әндіріс процесіндегі байланысын көрсетеді. Демократиялық қоғамда көпшілік адамдар саналы еңбек етеді. Олар өздерінің ұйымшылдығын, ұқыптылығын көрсете біледі, жалқаулықпен, тәртіпсіздікпен күреседі. Бұған қоғам да, адам да мүлделі болады, адам өзінің жоғары сипатты кәсіби, оның сапасын мақтаныш тұтады, одан моральдық қанағат алады. Тұтыну қатынасындағы адам.

Адам-тұтынушы. Ол тұтыну мәселесін шешу үшін басқалармен қатынасқа түседі. Адамның тұтыну қажеттілігі қоғамның дамуына маңызды рөл атқарады. Бұл ретте адам өз шаруашылығында, кәсібінде қандай өнім шығару, нені сатып алу, еңбегін қаблетін қалай қолдану керектігін білуі қажет. Адамның тұтыну қажеттілігі өндірісті реттеушілік те рөл атқарады.

Мәселен, бұрын теледидар болмады, адамдар бұл саладағы қажеттіліктерін театрға, киноға барумен қанағаттандырды. Теледидар пайда болған соң оның сапасына назар аударылды, түрлі-түсті теледидар қажет болды. Ал бұл қажеттілік теледидардың осы түрін шығару мақсатын қойды. Адамның тұтыну қатынасында оның ұқыптылығы үлкен рөл атқарады. Алған жалақысы немесе қосымша табысы отбасының, әрбір ұйымның өмір сүруін қамтамасыз етеді. Демек, адам отбасылық өнімнен бастап, қоғамдық өндіріске дейін экономикалық қатынасқа тікелей араласады. Оның жоғары сапалы кәсібі, ұқыптылығы, икемділігі шешуші рөл атқарады. Адам - өнімді шығарушы ғана емес, оны бөлуші және тұтынушы. Ол - экономикалық өмірдің шешуші тұлғасы. Қазіргі уақытта экономика кең көлемде: өндіріс, тұтас халық шаруашылығы, жалпы өндірістің әр саласы, қаражат-ақша айналасы, т. б. байланысты айтылады. Біздер экономиканы кең көлемде, қоғамдық өндірістің жүйесі деп түсінеміз. Өндіріс-қоғамның өмір сүруіне және дамуына қажетті материалдық игілікті жасайтын процесс. Жұмысшы күші-өндірістің адамдық факторы, ал өндіріс құралы-заттық фактор. Бұл факторлар өзінен-өзі ештеңе де өндірмейді. Тек оларды біріктіру ғана игілікті шығаруға жағдай жасайды, яғни өндірісті іске асырады. Жұмысшы күші, еңбек құралы мен еңбек тәсілінің арасында күрделі қатынас жүйесі пайда болады. Бұл қатынас пен адамның еңбек құралына әсер етуінің тәсілін технология дейміз. Аталған факторлардың күрделі бөлікте өмір сүруі, адамдардың еңбекке қатынасуы өндірісті ұымдстырумен қамтамасыз етеді. Өндіргіш күш-қоамдық өндірістің жетекші саласы. Бұл қоғамның табиғатқа қатынасын көрсетеді. Өндіріс процесінде адамдар сонымен қатар өзара қатынаста болады, яғни өндіріс қатынасына енеді. Бұл да күрделі жүйе. Оған меншік қатынасы да, өндіріс шығаратын өнімді бөлу, алмастыру және тұтыну да жатады. Тұтыну өндіріске байланысты. Материалдық игілікті шығару адам қоғамының материалдық негізін құрайды. Ол үдіксіз жүріп жатуы тиіс. Әрбір адам көпқырлы экономикалық қатынас арқылы басқалармен байланыста болады. Ол өнім шығарады, жалақы алады, меншік иесі болады, сатушы немесе сатып алушы рөлін атқарады. Ақша қоғам жасаған материалдық және рухани байлықтан адамның өзіне тиістісін сатып алуға мүмкіндік береді. Адамның меншігі - оның дене болмысы, білімі, ақыл-ойы мен қабілеті.

Адамның интеллектуалды меншігі - оның ашқан жаңалығы, өзі жасаған өнер туындылары, шығармалары мен ғылыми еңбектері. Адамның жеке меншігі - оның үй-мүлкі, киім-кешегі, машинасы, саяжайы, т. б. Біздің елімізде адам еңбек шаруашылығының (ұсақ кешендердің), шаруа және қосалқы шаруашылықтың меншік иесі. Бұлар оның еңбегі мен одан түскен пайдасы арқылы жасалады. Бұл аталған меншіктің бәрінің де иесі - адам. Ол өз меншігін еркімен пайдаланады, тұтынады, басқа біреуге бере алады, өзінің ұрпақтарына мұра етіп қалдырады. Оларды қорғайды, дамытады, байытады, тиімді түрде тұтынады.

Демократиялық қоғамда жұмысшылар ұжымдық кешен құрады, өз акциялары арқылы өндірісті басқаруға немесе өнім шығаруға, бөлуге қатысады. Адамды еңбектен шеттеуді жоюдың негізгі бағыты - мемлекеттік кешендерді басқаруды демократияландыру, өндірістік және әлеуметтік мәселелерді шешуде еңбек ұжымының құқығын арттыру. Екінші бағыты - еңбек жағдайын ізгіліктендіру, еңбектің мазмұнын өзгерту, оны ақыл-ой еңбегі арқылы байыту. Бұл өзгерістер жаңа техника мен технологияның жетістіктеріне тікелей байланысты. Өндірістегі адамның орны қандай болмақ? Ғылыми-техникалық прогресс адамның өндірістегі орнын өзгертеді, оның еңбегі мен қызметінің мазмұнына әсер етеді. Ғылыми-техникалық революция ой еңбегінің, адамның жағдайды бағалау және дербес шешім қабылдау қабілетін, шығармашылық, бастамашылдық рөлін арттырады. Жаңа техника мен технология адам қабілетінің артуына жағдай жасайды, оны ынталандырады, сонымен қатар еңбекке қатаң талап та қояды. Еңбек өнімділігінің артуының негізгі бұлағы-адам. Мәселе оның кәсібінің жоғарылығында, қабілетінде, еңбекке қатынасында. Адамның еңбекке қатынасы адам мен қоғамның әндіріс процесіндегі байланысын көрсетеді. Демократиялық қоғамда көпшілік адамдар саналы еңбек етеді. Олар өздерінің ұйымшылдығын, ұқыптылығын көрсете біледі, жалқаулықпен, тәртіпсіздікпен күреседі. Бұған қоғам да, адам да мүлделі болады, адам өзінің жоғары сипатты кәсіби, оның сапасын мақтаныш тұтады, одан моральдық қанағат алады. Тұтыну қатынасындағы адам. Адам-тұтынушы. Ол тұтыну мәселесін шешу үшін басқалармен қатынасқа түседі. Адамның тұтыну қажеттілігі қоғамның дамуына маңызды рөл атқарады. Бұл ретте адам өз шаруашылығында, кәсібінде қандай өнім шығару, нені сатып алу, еңбегін қаблетін қалай қолдану керектігін білуі қажет. Адамның тұтыну қажеттілігі өндірісті реттеушілік те рөл атқарады. Мәселен, бұрын теледидар болмады, адамдар бұл саладағы қажеттіліктерін театрға, киноға барумен қанағаттандырды. Теледидар пайда болған соң оның сапасына назар аударылды, түрлі-түсті теледидар қажет болды. Ал бұл қажеттілік теледидардың осы түрін шығару мақсатын қойды. Адамның тұтыну қатынасында оның ұқыптылығы үлкен рөл атқарадыАлған жалақысы немесе қосымша табысы отбасының, әрбір ұйымның өмір сүруін қамтамасыз етеді.

Экономикалық потениал - нақты тарихи кезеңде біртұтас балық шарушылығы комплексінің материалдық игіліктерді өндіру, бөлу және айырбастау мен тұтынуды жүзеге асыру және жеке адамның жан жақты дамуы мен жақсы тұрмыс құруына жағдай жасау мүмкіндіктерін сипаттайтын әлеуметтік экономикалық категория. Экономикалық потенциал экономиканың ұдай өндіріс мүмкіндіктерін белгілейді, оның көлемі ұлттық байлықтың мөлшеріне, табиғи, материалдық, еңбек, өрдірістік ресурстардың саны мен сапасына және оларды қаншалықты ұтымды, тиімді пайдалана білу дәрежесіне байланыстц болады. Еліміздегі зерттелген пайдалы қазбалардың мол қорлары экономикалықпотенциал құрылымының бастапқы элементіне жатады. Ал, жетекші элементіне еңбек ресурстары, олардың мамандандыру деңгейі және өндірістік мәдениет дәрежесі кіреді.

Экономикалық ынталандыру қоры

Экономикалық ынталадыру қоры-коллективті және олардың мүшелерін аса маңызды өндірістік және финанстық тапсырмаларды орындағаны үшін материалдық ынталандыруғ арналған ақшалай қаржылар. Кәсіпорындар мен өндірістік бірлестіктерде пвйда есебінен материалдық көтермелеу, әлеуметтік мәдени шаралар мен тұрғын үй құрылысы, өндірісті дамыту қорлары жасалады. Тауар өнімі мен өнімділігін артуы, қор қайтарымы, өзіндік құнның кемуі, белгіленген жоспарлы мерзімге сәйкес өндірістік қуаттарды игеру, белгіленген жоспарлы мерзімге сәйкес өндірістік қуаттарды игеру, өндірістің жалпы көлемінде жоғары категорияда өндірілген өнімнің үлес салмағы, қор құрау көрсеткіштері төмен болып табылады. Еңбек колективерінің шаруашылықтағы инициативасының кең өріс беруі, олардың өндірісті қызметінің түпкі нәтижелерге жетуге деген ынталығын күшейту үшін экономикалық ынталандыру қорының бесжылдықтың әр жылы бойынша сараланып, бекітілген тұрақты нормативтерге сәйкес жасалады. Ұлы шотланд ғалымы Адам Smit экономика ретінде осы ұлы ғылымның негізін қалаушы болып саналды. Бүгінгі күні, осы үлкен ғылым ең өзекті және қажетті бірі болып табылады. Әр түрлі экономикалық процестерді білу адамдар үшін өмір жеңілдетеді, сонымен қатар үнемі табу және сақтау үшін үйрену, бюджетті толықттыру көмектеседі ғана емес.

Экономикалық мәселелер және проблемалары

Негізгі экономикалық мәселелер

Не өндіру керек? Қандай қызмет көрсету қажет.
2. Қанша өндіру керек? Қанша қызмет көрсету керек?
3. Қалай өндіру керек? (қандай технология керек?)
4. Кім үшін өндіру керек?
5. Өзгерген жағдайларға бейімделе ала ма? (яғни кәсіпкерлердің еркіндігі) .

Экономиканың басты проблемасы-шектеулі ресурстар есебінен адамдардың шексіз(үнемі өсіп отыратын) қажеттіліктерін қанағаттандыру.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.