Delphi ортасында құрылыс дүкенінің жұмысын автоматтандыру



Отанымыздың экономикасын өркендетуде шағын және орта бизнес өкілдерінің қосып отырған үлесі аз емес. Бұл туралы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев биылғы Қазақстан халқына Жолдауында ерекше атап өткені мәлім. Жолдау жолдарына үңілер болсақ: "Білім беру реформасы табысының басты өлшемі .тиісті білім мен білік алған еліміздің кез келген азаматы әлемнің кез келген елінде қажетке жарайтын маман болатындай деңгейге көтерілуі болып табылады", дейді Елбасы. Шынында, білім мен біліктің жөні бөлек. Егер заман талабына сай кәсіби мамандар дайындай алсақ, бұл шағын және орта бизнестің өрістеуіне жол ашары анық.Әсіресе, көптеген проблемалардың құрсауында қалып отырған ауыл жұртшылығына тигізер көмегі мол болмақ.
Елбасының биылғы жылдың 10 қаңтарында Парламенттің бірлескен отырысында сөйлеген сөзінде "...ең бастысы . білім беру мен денсаулық сақтаудың жоғарғы сапалы қызметі. Бүгінгі күш әлемдік экономиканың сұраныстарына жауап бере алатын қазіргі заман талаптарына сай келетін жоғары білікті жұмыс қолын даярлауға жұмылдырылуы қажет", . деп атап көрсеткені де тегіннен тегін болмаса керек. Ал оған біздің қоғам Елбасы атап көрсеткеніндей: өкінішке орай, бұл бағытта біз әзірге шабындық танытып келеміз.
Қазақстан Республикасында жаңа ғасырдан бастап компьютер технологиясына көп көңіл аударылуда. Яғни Қазақстан Республикасының барлық аумағын компьютерлендiру қолға алына бастады. Осы жұмыстардың нәтижесiнде Қазақстан Республикасының азаматтары республиканың кез.келген нүктесінде тұруына қарамай жаңадан келген жаңалықтармен таныс болып отырады. Тәжірибеден білетініміздей уақтылы алынған информация . бұл өлшенбейтін байлыққа тең. Осылардан келiп шығатыны информациялық технологияның дамыған ғасырында компьютерлік техниканы қолданбай жұмыс істейтін мемлекеттік және коммерциялық мекемелер, жоғарғы оқу орындары және т. б. көптеген салалар кемде.кем деп айтсақ та болады.
Елімізде «Электрондық үкімет» жүйесіне көшу барысында барлық мекемелердің жұмыстарын автоматтандыру қажеттігі туып отыр. Информациялық жүйелерді жасауға ыңғайлы орта.Delphi ортасы.
Delphi.де Паскаль тiлiнде орындау мүмкiн және мүмкiн емес күрделi процестердi программалауға болады. Delphi.дiң негiзгi ерекшелiгi . онда қосымша құруда компоненттiк және объектiлiк тәсiлдер пайдаланылады (Windows ортасында пайдаланатындықтан, Delphi.де программаны көбiнесе қосымша деп атайды). Бұл программалау технологиясында нағыз революция жасады деуге болады. Компоненттiк тәсiлдiң мәнiсi жеңiл, әрі қосымша кiтапханасы программалау ортасында дайындалып, арнайы iс.әрекеттердi орындайтын компоненттер элементтерiнен жинақталады. Олар жеткiлiксiз болса, объектiнi өңдеуге арналған үстеме программа құрылады.

Кіріспе

Отанымыздың экономикасын өркендетуде шағын және орта бизнес өкілдерінің
қосып отырған үлесі аз емес. Бұл туралы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев биылғы
Қазақстан халқына Жолдауында ерекше атап өткені мәлім. Жолдау жолдарына
үңілер болсақ: "Білім беру реформасы табысының басты өлшемі –тиісті білім
мен білік алған еліміздің кез келген азаматы әлемнің кез келген елінде
қажетке жарайтын маман болатындай деңгейге көтерілуі болып табылады", дейді
Елбасы. Шынында, білім мен біліктің жөні бөлек. Егер заман талабына сай
кәсіби мамандар дайындай алсақ, бұл шағын және орта бизнестің өрістеуіне
жол ашары анық.Әсіресе, көптеген проблемалардың құрсауында қалып отырған
ауыл жұртшылығына тигізер көмегі мол болмақ.
Елбасының биылғы жылдың 10 қаңтарында Парламенттің бірлескен отырысында
сөйлеген сөзінде "...ең бастысы – білім беру мен денсаулық сақтаудың
жоғарғы сапалы қызметі. Бүгінгі күш әлемдік экономиканың сұраныстарына
жауап бере алатын қазіргі заман талаптарына сай келетін жоғары білікті
жұмыс қолын даярлауға жұмылдырылуы қажет", - деп атап көрсеткені де
тегіннен тегін болмаса керек. Ал оған біздің қоғам Елбасы атап
көрсеткеніндей: өкінішке орай, бұл бағытта біз әзірге шабындық танытып
келеміз.
Қазақстан Республикасында жаңа ғасырдан бастап компьютер технологиясына
көп көңіл аударылуда. Яғни Қазақстан Республикасының барлық аумағын
компьютерлендiру қолға алына бастады. Осы жұмыстардың нәтижесiнде Қазақстан
Республикасының азаматтары республиканың кез-келген нүктесінде тұруына
қарамай жаңадан келген жаңалықтармен таныс болып отырады. Тәжірибеден
білетініміздей уақтылы алынған информация - бұл өлшенбейтін байлыққа тең.
Осылардан келiп шығатыны информациялық технологияның дамыған ғасырында
компьютерлік техниканы қолданбай жұмыс істейтін мемлекеттік және
коммерциялық мекемелер, жоғарғы оқу орындары және т. б. көптеген салалар
кемде-кем деп айтсақ та болады.
Елімізде Электрондық үкімет жүйесіне көшу барысында барлық
мекемелердің жұмыстарын автоматтандыру қажеттігі туып отыр. Информациялық
жүйелерді жасауға ыңғайлы орта-Delphi ортасы.
Delphi-де Паскаль тiлiнде орындау мүмкiн және мүмкiн емес күрделi
процестердi программалауға болады. Delphi-дiң негiзгi ерекшелiгi – онда
қосымша құруда компоненттiк және объектiлiк тәсiлдер пайдаланылады (Windows
ортасында пайдаланатындықтан, Delphi-де программаны көбiнесе қосымша деп
атайды). Бұл программалау технологиясында нағыз революция жасады деуге
болады. Компоненттiк тәсiлдiң мәнiсi жеңiл, әрі қосымша кiтапханасы
программалау ортасында дайындалып, арнайы iс-әрекеттердi орындайтын
компоненттер элементтерiнен жинақталады. Олар жеткiлiксiз болса, объектiнi
өңдеуге арналған үстеме программа құрылады. Delphi-де қолданылатын негiзгi
кiтапхананы визуальды компоненттер кiтапханасы (VCL, Visual Component
Library) деп атайды. Компоненттер панелiнде топ – тобымен жинақталған,
жүздеген кластарға тиiстi, стандартты компоненттер бар. Пайдаланушы жаңа
компонент дайындап, оны осы панельге қосуына да болады.
Delphi Windows жүйесiнде программалаудың ыңғайлы құралы. Онда көптеген
операторларды пайдаланып программа дайындау, программа мәзiрiн құру,
анимация, мультимедиа процестерiн ұйымдастыру, OLE технологиясын
пайдаланып, басқа офистiк қосымшаларды шақыру, олармен жұмыс iстеу және
т.б. iс-әрекеттердi орындау да мүмкiн. Көптеген операторлардың жазылуы
Турбо Паскальдағы сияқты.
Delphi құрамында дайындалған компилятор әдеттегi P – кодқа емес, бiрден
машиналық кодқа компиляциялайды. Осы себептi, қазiргi кезде ол дүние
жүзiндегi компиляторлардың ең жылдамы. Оның компиляциялау жылдамдығы
Паскальда компиляциялаудан 10 еседен артық, бiр минутта шамамен 120 мың
жолдан асады.
Delphi екi түрде дайындалған: бiрiншiсi – күрделi қосымшаны бiрлесiп
дайындаушылар үшiн (Delphi Client – Server), екiншiсi – қалған
программалаушылар үшiн (Delphi for Windows). Соңғысы ыңғайланып,
қысқартылып алынған түрi. Ол тек маман программалаушылар емес, барлық
Delphi- мен жұмыс iстеушiлерге арналған. Әдетте пайдаланылатыны – екiншi
түр.
Delphi-дi Паскаль программалау тiлiмен жұмыс iстеген адамдардың
меңгеруi көп қиындық келтiрмейдi. Бiрақ, мұнда программалауды үйрену үшiн
объект, оқиға, қасиет түсiнiктерiмен еркiн танысып, онда компоненттердi
пайдалану және түрлi командалардың жазылу түрлерiн бiлу қажет.
Delphi-де пайдаланылатын оқиғалар және түрлi кластарға, компоненттерге
меншiктелетiн қасиеттер мәндерi көп. Нақты есептердi шешу программаларын
құруды үйрену арқылы ғана Delphi-де программалауды үйренуге болады.
1 Мекеме туралы

1.1 Мекеменің жұмысы мәселелері

5-Бақсы М.Б.К. ЖШС 2004 жылдан бастап жұмыс істей бастаған.
Серіктестіктің жарғылық капиталы 16000000 теңгені құрайды, қатысушының
салымынан құралады және мемлекеттік тіркеу мерзіміне толық құрылған.

Жоғарғы орган

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жалпы жиналыстың құзыретіне
жататын мәселелер бойынша шешім жалғыз қатысушымен қабылданады, шешім
жазбаша түрде рәсімделуі тиіс.
Серіктестіктің қатысушысының айрықша құзыретіне мыналар жатады:
1) Серіктестіктің жарғылық капиталы мөлшерін, орналасқан жері мен
фирмалық атауын өзгертуді қоса алғанда, оның жарғысын өзгерту немесе
серіктестіктің жаңа редакциядағы жарғысын бекітуге ;
2) Серіктестіктің атқарушы органын құру және оның өкілеттіктерін
мерзімінен бұрын тоқтату, сондай- ақ серіктестікті немесе оның
мүлкін сенімгерлік басқаруға беру туралы шешім қабылдау және осылай
берудің шарттарын айқындауға,
3) Серіктестіктің жылдық қаржылық есептемесін бекіту және оның таза
табысын бөлуге;
4) Серіктестіктің ішкі қызметін реттейтін ішкі ережелерді, оларды
қабылдау рәсімін және басқа да құжаттарды бекіту;
5) Серіктестіктің өзге шаруашылық серіктестіктерге, сондай- ақ
комерциялық емес ұйымдарға қатысуы туралы шешім;

Серіктестіктің лицензияланатын қызмет саласындағы құқықтық қабілеті
тиісті лицензияланған сәттен бастап пайда болады және заң актілерімен
белгіленген тәртіпте оның алып қойылған, қолданылу мерзімі біткен немесе
жарамсыз деп танылған кезден бастап тоқтатылады.
Күзетші бөлімінің атқаратын қызметі:

▪ Тұлғалардың өмірі мен денсаулығын қорғау;

▪ Жекеменшіктердің мүлкін күзету;

▪ Жекеменшіктердің мүлкін тасымалдау барысында күзету;

Жалпы күзетші бөліміндегі қызметердің жауапкершілігі:

▪ Маманданған түрде және іскерлікпен өзінің жауапкершілігін орындау,
қызметінің қиындықтарына төзімдік білдіру;

▪ Қазақстан Республикасының заңдары мен конституциясын қатаң түрде
қадағалау;

▪ Өзіне жүктелген қару-жарақтарды кез келген жағдайда қолдануға дайын
болу;

▪ Мекеменің жетекшісінің айтқанын орындауы керек, сол секілді
қауіпсіздік қызметінің қызметкерлерімен өзара келісімдік және
қауіпсіздік қызметінің басшысының айтқанын орындауы керек;

▪ Қызметтестерін қауіп төнгенде тастап кетпеу, оларға сөзбен немесе
ісімен көмектесуі, жаман қылықтарға жол бермеуі керек;

▪ Өзін-өзі ұстау, қызмет барысында сыпайылық таныту, қызметтік
жауапкершілік барысында таза және ұқыпты формада болуы тиіс;

▪ Сақ болу қажет, мекеменің қызметтегі ақпаратын және комерциялық
құпиясын сырқа шығармауы керек;

▪ Қызметтестер болған жағдайдың барлығын қызмет барысында жасалған
ескертулерді, кедергілерді өзінің басшысына хабарлап тұруы керек;

▪ Қызметкер техникалық қауіпсіздікті қатаң түрде қадағалау керек,
денсаулығына зиян нәрселерден, жағымсыз әректтерден арылу(темекі
тарту, спиртттік ішімдіктерді қабылдау ... );

1. Дисциплинарлық жауапкершілік- Қазақстан Республикасының еңбек
туралы заңына байланысты тәртіптеріне жауапкершілігі.

2. Административтік жауапкершілік- Қазақстан Республикасының
административтік құқық бұзушылық заңдылықтарына байланысты.

3. Азаматтық-құқықтық жауапкершілік- заң адамдарына, азаматтарға және
тағв басқа жағдайларда азаматтық- құқықтық заңдылықтарға байланысты
келтірген зияндарына.

4. Материалдық жауапкершілік- қызмет барысында мекемеге келтірген
материалдық шығындарын Қазақстан Республикасының заңдылықтарына
байланысты өтеу.

5. Қылмыстық жауапкершілік- қылмыс жасаған жағдайда Қазақстан
Республикасының заңдылықтарына байланысты жауапкершілігі.

Қауіпсіздік қызметінің құқықтық негіздері

- Қазақстан Республикасының конституциясы;

- Қазақстан Республикасының Қауіпсіздік қызметі туралы заңы;

- Қазақсан Республикасының Қауіпсіздік қызметі туралы заңының
орындалуын басқаруды ұйымдастыру заңы;

- Қазақсан Республикасының Әр түрлі қаруларды мемлекттік бақылау
туралы заңы;

- Қазақсан Республикасының қылмыстық кодексі;

- Қазақсан Республикасының азаматтық кодексі;

- Қазақсан Республикасының административтік кодексі;

- Мекеме қаулысы(бөлімше);

1.2 Мекеменің техника қауіпсіздігінің негізгі ережелері

Бірінші барған күні жетекшім мені мекемедегі техника
қауіпсіздіктерімен таныстырды. Онда компьютерді қалай қосып-өшіру
керектігін көрсетті. Және де электр сымдарына абай болу керек екенін айтып
отырды. Компьютерді жұмыс істеп болғаннан кейін міндетті түрде сөндіріп қою
қажеттігін, компьютердің алдына міндетті түрде кактус гүлін қойып қою
көзге қауіпсіз екенін ескертті. Бөлмеден шығарда бөлменің терезелерін
жауып, бөлмедегі электр жарығын сөндіріп кету керектігін айтты. Егер бұл
міндеттерді орындамаған жағдайда кенеттен төтенше жағдай болуы мүмкін
екендігін ескертті. Мен өзіме тиесілі жұмыстарды техника қауіпсіздігін
сақтай отырып жұмыс істедім.
Техника қауіпсіздік шараларымен танысу. Сонымен жалпы алғанда мына
техника қауіпсіздік ережелерін сақтау қажет:
1. Есептеуіш техника бөлмесінде әрбір студент қауіпсіздік
техникасының ережесін қатаң тәртіпте орындау керек.
2. Электр тогымен зақымдалған студентке әрбір қызметкер
алғашқы көмек көрсете білу керек.
• Электр тогымен зақымдалған кезде тезірек тоқты өшіріп,
зақымдалған адамды сымнан босату керек.
• Егер демалысы тоқтап қалған болса, онда дәрігер шақырып
жасанды тыныс алу жәрдемін көрсету керек. Ол минутына 16-18
рет бірқалыпты өту керек және қашан тыныс пайда болғанша
жасау керек.
3. Өрт сөндіретін құралдармен әрбір студент жұмыс істей алу
керек.
4. Суланған қол, ылғал киіммен ЭЕМ-мен жұмыс істеуге болмайды.
5. Зақымдалған сым дұрыс істемей тұрған есептеуіш техникасының
ққұралдарымен жұмыс істеуге болмайды.
6. ЭЕМ-мен жұмыс істеу барысында қолайсыз иіс, дыбыс немесе
түтінделген сым байқалған болса, ЭЕМ-ді өшіріп мұғалімге
хабарлау керек.
7. ЭЕМ-ді іске қосып ескерусіз қалдыруға бөлме ішінде жүріп,
жолдастарының назарын аударуға болмайды.
8. ЭЕМ-нің үстіне кітап, дәптер, киімдер тағы басқа заттарды
қоюға болмайды.
9. ЭЕМ-мен жұмыс істеп жатқанда сырттан кірген кісілерге
тұрудың қажеті жоқ.
10. ЭЕМ бөлмесіне рұқсатсыз кіруге болмайды.
1.3 Өнеркәсіптік іс - тәжірибенің мазмұны

Мен, Төкенова Айгерім, өзімнің өнеркәсіптік іс - тәжірибемді 5- Бақсы
М.Б.К. ЖШС серіктестігінде 25 ақпан мен 29 наурыз аралықтарында өтілді.
Жалпы өндірістік іс - тәжірибенің мазмұны мен маңыздылығы ол мекеменің жаңа
үлгідегі компьютерлерімен танысу, мекеме қолданатын жаңа бағдарламаларын
үйрену, сол жердегі қызметкерлермен білім алмасу, оларға бағытталған
жұмысты таныстыру және сол жерде оны қолдану және ең бастысы өзімнің бес
жылдық оқыған білімімді компьютердегі жұмыста пайдалана білу болды.

25.02.08.-28.02.08. Алғашқы күндері 5-Бақсы М.Б.К. ЖШС жалпы
мекемемен, мекеме бөлімдерімен және ондағы қызметкерлермен, өндірістік іс –
тәжірибе жұмыс барысы және тәртібімен сонымен қатар мекеме тарихымен танысу
күндері болды.
Менің іс – тәжірибемнің басталған күнінен бастап жұмыс барысында
араласатын қызметкерлермен бір сыпыра танысып болғаннан соң, ең негізгі
жұмыс өзімнің іс- тәжірибем өтетін бөліммен яғни ондағы қызметкерлермен
компьютерлік класс кабинетпен танысу болды. Олар маған жұмыстың қалай
жасалуын, жұмыстың мақсатын толық түсіндірді және маған жұмыс жасау үшін
жеке компьютер бөліп берді. Мұндағы қызметкерлердің негізгі жұмысының
мақсаты мекеменің жалпы компьютерлерін бақылау (яғни компьютердің істен
шығуын болдырмау, істен шыққанын жөндеу, компьтерлерді желіге қосу),
мекемеге қажет компьютерлік бағдарламалармен қамтамасыз ету және оларды
орнату, сондай ақ қызметкерлерге информациялық көмек беру болып табылады.
Мұндағы қызметкерлердің әрқайсысына жоғарғы жұмыстар бөлінген.

29.02.08.-03.03.08. Техникалық қауіпсіздік пен өрт сөндіру ережелерімен
танысу күндері болды. Яғни бұл күндері техникалық қауіпсіздік ережелеріне
сай, алғашқы көмек көрсете білу мақсатына арнайы екі сағат бөлінді және
алғашқы өрт сөндіру кезінде қолданылатын жабдықтардың орнын көрсетіп шықты.
Жалпы мекеменің техникалық қауыпсіздігі өрт сөндіруге қарсы алғашқы кезде
қолданатын жабдықтармен жабдықталған. Оны мекеме ішіне кірген кезде
байқауға болады. Жабдықтар қазіргі заман талабына сай, жоғары деңгейлі
болып келеді. Мекемедегі әр қызметкер немесе іс – тәжірибеші ондай келеңсіз
жағдайларды болдырмау үшін, келесі техникалық қауыпсіздік ережелерін сақтау
қажет:
Электрлік тоқпен зақымдалған адамды әрбір адам бірінші көмек яғни алғашқы
көмек көрсете білу қажет:
a. электр тоғымен зақымдалған кезде тезірек тоқты өшіріп,
зақымдалған адамды сымнан босату керек.
b. Егер тынысы тоқтаған жағдайда міндетті түрде дәрігер көмегін
шақырып не жасанды тыныс алу жәрдемін көрсету қажет. Бұл әрекет тыныс пайда
болғанша жасалу қажет.
Қызметкер өрт сөндіретін құралдарымен жұмыс істей білу қажет.
Өрт жағдайында қызметкер эвакуация жолдарын білу қажет.
Қызметкерлер ЭЕМ -сым өткізгіштеріне рұқсатсыз тимеу қажет.
ЭЕМ-мен су қолымен не ылғал киіммен жұмыс істеуге рұқсат етілмейді.
Зақымдалған сымтетіктерді өз бетінше жөндеуге не жұмыс істеуге рұқсат
етілмейді.
ЭЕМ-мен жұмыс істеу барысында қолайсыз иіс, дыбыс немесе түтінделген сым
байқалған болса, компьютерді өшіріп мұғалімге хабарлау қажет.
ЭЕМ ді ескерусіз қалдыруға не бөгде ададарды кіргізуге болмайды.
ЭЕМ-нің үстіне кітап, дәптер, киім тағы басқа бөгде заттарды қоюға
болмайды.

04.03.08.-06.03.08. Күндер аралықтары 5 Бақсы М.Б.К. ЖШС мекеменің
жоғары технологияларымен яғни компьютерлерімен және оның жабдықтарымен
танысу күндері болды. Мекемеде жоғары технологиялар маңызды және ең
қажетті жабдықтардың бірі болып табылады, өйткені жұмыс барысы соны талап
етеді. Әсіресе жоғары деңгейлі компьютерлер мен оның көптеген қосымша
қосалқы бөлшектері(принтердің, сканердің, модем т.с.с соңғы үлгілері) үлкен
рөл атқарады. Компьютер жүйесінде түрлі офистік бағдарламалар мен мектеп
программаларына арналған арнайы бағдарламалары бар.

09.03.08. – 12.03.08. Аралықтары 5-Бақсы М.Б.К. ЖШС мекеменің түрлі
қызметтік салаларымен танысу күндері болды. Мекеме Қазақстан
Республикасының мерекелік күндерін, әсемдік бұрышын Microsoft Word – та
жазып шықтым. Сосын библиотекаға барып, диплом жұмысына қатысты кітаптармен
таныстым.

1. Климова Л.М. Delphi 7. Основы программирования. Решение типовых задач.
–М.: Кудиц-образ, 2004. -480 с.
2. Пестриков В.М., Маслобоев А.Н. Delphi на примерах. –Спб.: БХВ-
Петербург, 2005. –496 с.: ил.

13.03.08.-16.03.08. Осы күні 5-Бақсы М.Б.К. ЖШС мекемедегі
комьпютердің жұмыс істеуін толығымен тексеріп шықтық. Ол жерде 8 компьютер
бар екен. Барлығы жаңа компьютерлер болғандықтан, бізге оларды тексеріп
шығу қиынға соқпады. Тек қана операциялық жүйелерді қалпына келтіру,
қайтадан орнатып шығу.
17.03.08.-20.03.08 Бұл күндері жалпы мекеменің компьютерлік локалдық
желісімен, бағдарламаларымен және Интернет желісімен теориялық жүзінде
танысу күндері болды. Мұнда қазіргі заман талабына сай компьютерлік
бағдарламалары, бағдарламалық жабдықтары, түрлі компьютерлік жабдықтар мен
Интернет желісінде жұмыс және банктік программалармен қамтылған.

21.03.08.-24.03.08. Бұл күні компьютерлерге қолданбалы бағдарламаларын
(MS Office, Adobe Photoshop, Acrobat Reader) орнатып шықтым. Бөлімдегі
қолданылатын компьютердің барлығы да соңғы үлгідегі компьютерлер. Сонымен
қатар Интернет желісінен Apache кішігірім локалді серверінің бағдарламасын
және PHP бағдарлмасын көшіріп сол бағдарламамен жұмыс істедім.

25.03.08-27.03.08. Мен осы күндер аралығында Borland Delphi объектке
бағытталған программалау ортасы мен MS Windows операциялық жүйесінде
программалаудың ыңғайлы құралы болып саналады. Онда көптеген операторларды
пайдаланып программа дайындау, программа мәзірін құру, анимация,
мультимедия процестерін ұйымдастыру, OLE технологиясын пайдаланып, басқа
офистік қосымшаларды шақыру, олармен жұмыс істеу және тағы басқа іс-
әрекеттерді орындау мүмкіндігі бар.

28.03.08 - 29.03.08 Мен осы күндер аралығынад Microsoft Word
бағдарламасын пайдаланып, есеп жаза бастадым. Есепте жобаны жасаудағы
негiзгi мақсат құрылыс дүкендерінің жұмысын автоматтандыру, жеңiлдету, тез
орындау және уақытты үнемдеу болып табылады. Осы деректер қорын жасау
барысында, Borland Delphi ортасында өзара жұмыс атқардым.
2 СТУДЕНТТЕРДІҢ ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСЫ: Delphi ортасында құрылыс дүкенінің
жұмысын автоматтандыру

Borland Delphi объектке бағытталған программалау тiлiнде басқа деректер
қорымен байланыстыру әдістері қарастырылған. Осындай деректер қорын басқару
жүйесi (ДҚБЖ) - деректер қорымен жұмыс iстеуге арналған Delphi ортасындағы
программалар қатарына Paradox, Access, FoxPro, dBase т.б. жатады.
Database Desktop утилитасының құрамына жататын Paradox программасы ең
қолайлы және ең көп тараған программа. Paradox программасының Paradox1,
Paradox2, Paradox3, Paradox4, Paradox5, Paradox6, Paradox7 сияқты бiрнеше
нұсқалары бар.
Деректер қорында екi өлшемдi кестенiң жолдары жазбалар деп, ал
бағандары өрiстер деп аталады. Дәлiрек айтқанда деректер қорындағы
кестедегi әр бiр жол жазба болып табылады, ал сол жазба бiрнеше өрiстерге
бөлiнедi.
Windows жүйесiнiң элементтерiмен таныс кез-келген қолданушының Paradox
программасын оқып үйренуiне қиындық жоқ десе де болады. Өйткенi Paradox
программасымен жұмыс iстеу принциптерi Windows жүйесiне негiзделген, яғни
оның объектiлерi терезе түрiнде ашылады.
Осы жасалынып жатқан программада Paradox программасын ендірілетін
мәліметтер қорын сақтауға және тағы да қосымша ендіруге қолданамыз.
Ал, Borland Delphi программалау ортасында осы Paradox программасына
ендірілген мәліметтер қорын басқарамыз, яғни төменде көрсетілген
компоненттер панеліндерінің беттерінде көрсетілген командалар арқылы
атқарғалы отырған жұмысымызды орындаймыз.
Осы программалауды басқаруда Borland Delphi программалау ортасының
формасында Paradox программасында толтырылған мәліметтерді объектілермен
байланыстыруды қарастырамыз.
Формада Database Desktop утилитасында құрылған кестеге қол жеткiзу
компоненттер панелiнiң DataAccess (Деректерге кiру) қосымша бетiне
енгiзiлген Table, DataSourse және Data Controls (Деректердi басқару)
қосымша бетiне енгiзiлген DBGrid компоненттерi арқылы орындалуы мүмкiн.
Формаға орнатылған төмендегi компоненттердiң негiзгi iс-әрекеттерi
мынадай:
• TTable (Кесте) - кез-келген деректер қоры кестесiне қол жеткiзу;
• TDataSourse (Деректер көзi) - DataSet (Деректер жиынтығы) қасиетi
арқылы нақты кестемен байланыс орнату;
• DBGrid (Деректер кестесi) - DataSourse қасиетiне DataSourse Деректер
көзiн меншiктеп, терезесiне нақты Деректердi (кестенi немесе
сұранысты) енгiзу керек. Ол үшiн алдымен Table1, DataSourse1
компоненттерiне ретiмен төмендегi кестеде көрсетiлгендей, қажеттi
қасиеттердi меншiктеп алса болғаны.

Осы амалдарды орындау үшiн төмендегi жолдарды iске асыру қажет:
• Жаңа проект ашу.
• Формаға Table1, DataSource1, DBGrid1 компонентiн енгiзу (сурет 1).

Cурет 1 - Қойма проектінің формасы

• Төмендегi кестеге жазылған комоненттерге ретiмен қасиеттерiн орнату:

1-кесте

Компонент Қасиет Мән
Table1 Name Table1
DatabaseName My Databases Documents(
Auto1.db(
TableName True
Active
DataSource1 Name DataSource1
DataSet Table1
DBGrid1 Name DBGrrid1
DataSource DataSource1
Font Times New Roman Kaz, 12

Мұндағы Table1 компонентінің DatabaseName, TableName қасиеттерінің
мәндері мәндер тізімдерінен (() таңдалуы тиіс (сурет 2). DatabaseName
қасиетінің мәні – кесте сақталған мәліметтер қоры атауы. Оның орнына
Мәліметтер қорына баратын жолды енгізген болуы да мүмкін.

Cурет 2 - Table1 компонентінің қасиеттері

DBGrid1 компонентінің DataSource (Мәліметтер көзі) қасиетіне
DataSource1 мәні меншіктелген кезде Table1 объектісінің Active қасиетіне
True мәні меншіктелуіне байланысты, DBGrid компоненті терезесінің ішіне
Auto1.db кестесі енгізіліп қойылады.
Жалпы, Active қасиеті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Деректер қорының реляциялық кестесі
Киімдер дүкенінің автоматтандырылуының теориялық негіздері
Ұсақ көтерме кітап дүкені қызметінің деректер қорын жобалау
Delphi ортасын пайдалана отырып интернет дүкен бағдарламасын құру
Delphi ортасы қолдайтын мәліметтер қорлары
1С:Предприятие платформалық жүйесі арқылы Baumarkt құрылыс дүкенінің деректер қорын құру
Ақпараттық жүйенің архитектурасы
Спорттық киімдер дүкенінің жұмысын автоматтандыру үшін бағдарлама құру
Деректер қорын логикалық модельдеу
Қызметкерлердiң жалақысын еңбек уақыты бойынша есептейтiн программа құру
Пәндер