Кәсіпорынды басқару процесі

Кіріспе

Соңғы онжылдықта Қазақстан Республикасы әлеуметтік-экономикалық процестердегі серпінді өзгерістермен, саяси және әлеуметтік салалардағы институционалдық қайта құрулармен, қоғам өміріндегі экологияның рөлін күшейтумен және шет елдермен қарым-қатынастарды дамытумен алдыңғы қатарға шықты. Қазақстан Республикасының саяси, экономикалық және әлеуметтік өмірінде болып жатқан өзгерістер және бизнесті жүргізудің жаңа тәсілдерін іздестіру экономикалық тиімділікті қамтамасыз ету үшін кәсіпкерлік субъектілерінің алдына бірқатар маңызды мәселелерді қойып отыр.

Осыған байланысты маркетинг жүйесін қалыптастыруды өте маңызды және құнды практикалық мәселе ретінде атап өтуге болады. Еліміздегі ұлттық экономиканы қайта құрылымдау үдерісіндегі өзгерістер, өндірістің еркіндігі және нарықтық ортаның дамуы бизнесті басқару маркетингі тұжырымдамасын қолдануды талап етеді.

Маркетинг концепциясы кәсіпорынның стратегиясы мен тактикасының нәтижелеріне, нарықтағы белсенді басымдық саясатына, экономикалық қызметке және өндірістік ресурстардың барлық түрлерін тиімді пайдалануға әсер ететін маңызды құрал болып табылады. Еліміздегі экономикалық реформаны әлемдік экономикамен интеграциялау үшін нарықтық механизмді, нарықты зерттеу әдістері мен принциптерін, экономикалық жағдайды, стратегиялық жоспарлау негіздерін және бәсекелестік мүмкіндіктерін терең білу қажет. Мұндай ақпаратты нарықты басқару концепцияларын зерттейтін маркетинг ғылымы береді.

Біздің замандағы маркетингтің мәні клиенттің қажеттіліктерін бизнестің пайдасына түрлендіретін іскерлік белсенділікте көрінеді. Маркетинг экономикалық сала ретінде Қазақстанда соңғы уақыттан бері қолданылып келеді және оған дейін капитализмге тән теориялық ұғым және практикалық қызмет ретінде қарастырылды.

Қазіргі уақытта маркетинг жоспарлаудың, өндірісті ұйымдастырудың және кәсіпорындарды басқарудың барлық аспектілерін қамтуы керек. Бұл жағдай біздің заманымызда маркетингтің рөлі мен маңыздылығы туралы идеялармен сәйкес келеді. Кәсіпорын қызметін басқару үшін заманауи маркетингті біртұтас және жүйелі бағытта дамыту қажет.

Нарықтың негізгі мақсаты Қазақстан Республикасы Президентінің « Қазақстан-2030 » стратегиялық бағдарламасында көрсетілген сұраныс пен ұсынысты теңестіру болғандықтан, басқарушылық шешімдер қабылдаудың негізгі принциптері кәсіпкерлерді бизнестің негізгі басымдықтарына жетелейді [1] .

1. Теориялық бөлім

1. 1 Маркетинг түсінігі, оның қызметі және принциптері

Маркетингтің біздің бәріміздің өмірімізге қатысы бар. Маркетинг процесс кезінде адамның қарауына тауар және қызметтер беріліп, оларды пайдалану нәтижесінде бірқатар өмір деңгейі қанағаттандырылады. Макетингтің құрамына аса көп мағыналы жұмыс түрлері кіреді, оның ішінде: маркетингілік зерттеулер, тауарды дайындау, оны таратуды ұйымдастыру, баға тағайындау, жарнама және жеке сату және т. б. Маркетинг - мұқтаждық және тұтыныс қажеттерін алмастыру арқылы орындауға арналған адамзат әрекеттерінің түрі, яғни маркетинг негізіне алынатын бастапқы ұғым - адамдардық мұқтаждық идеясы.

Маркетинг (ағылшын сөзінен market - нарық) - мекемелер алдында тұрған мақсаттарды шешуге қажетті тұтыныс мұқтаждықтарын қанағаттандыруға, қызмет атқаруға және табуға қажетті бірнеше жұмыс түрлерін үйлестіреді. Маркетингтің мақсаты - тауар және қызмет көрсетудің сапасын арттыру, оларды сатып алу жағдайларын жақсатру.

Маркетинг қызметіне келесілер жатады:

• әртүрлі тұтынушылар топтарының мұқтажын, қажеттіліктерін, сұранысын анықтау;
• тұтынушыға керекті және қажеттілігін қанағаттандыратын тауар шығару;
• тауардың құндылығына сәйкес тұтынушыға қолайлы және өндірушіге пайданы жеткілікті деңгейде қамтамасыз ететін баға қою;
• өндірген тауарды тұтынушыға ең пайдалы және ыңғайлы арнамен жеткізуді анықтау; Э
• нарыққа, сұранысты қалыптастыруға және өтімді ынталандыруға белсенді әсер ету жолдарын табу [1] .

Осы маркетинг қызметтерінің әрқайсысының бағыттары, олардың құндылығы және маңыздылығы тек оларды бірге қарастырып қолданса ғана өседі. Маркетинг қызметінің негізгі мақсаты - тұтынушы мен өндірушіні тығыз байланыстыру, бір-бірін табуға көмектесу болып табылады.

Маркетинг - тұтынушылар сұраныстарына жауап беретін өнімнің жоғары сапасын қамтамасыз етуде негізгі рөлді атқарады

Маркентингтің шарушылық қызметі ретінде орындайтын толық жұмыс түрлері тізімін беру өте қиын. Сонымен бірге, кәсіпорынның мынандай сұрақтарға жауап іздеуі маркетингтің рөліне шек келтірмейді:

• Қандай тауарларды нарыққа ұсыну керек (жаңа өнімді жобалау, ескі өнімді жаңарту, немесе оның өндірісін тоқтату т. б) ?
• өнімді кімге ұсыну керек (тұтынушыларды зерттеу) ?
• қашан және қандай шарттарды (баға, шығын, сапа, технология, т. б) тауарға қою керек?
• тауардың тұтынушыға қандай арнамен жетуі керек (өткізу жүйесін құру, жарнама, өтімді ынталандыру т. б) ?