Зайырлы Қазақстандағы рухани мәселелер

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Факультеті Философия және Саясаттану
Кафедрасы Дінтану және Мәдениеттану

Тақырыбы: Қазіргі зайылылық жағдайындағы ұлттық руханият
мәселелері: дін, дәстүр, мәдениет

Орындаған: Мүсілім Айгерім

Кіріспе
І тарау. Зайырлы Қазақстан
1.1.Мемлекеттің зайырлылық идеялары мен бастамалары.
1.2. Мемлекеттің құқықтық қағидалары.
ІІ тарау. Дін,мәдениет,дәстүр.
2.1. Дін деніміз не?
2.2. Қазіргі уақытқа дейін сақталған мәдениет
2.3 Дәстүр дегеніміз не?
ІІІ тарау. Зайырлы Қазақстандағы рухани мәселелер.
3.1 Дінаралық, конфессияаралық келісім.
3.2 Зайырлылық идеясын сақтап қалу.
Қорытынды

Қазақстан әлем елдері ішіндегі ең көп этностардың,діндер мен конфессиялардың бір қазанда қайнап жатқан бейбіт мемлекеттердің бірі. Әлем тарихында қаншама жылдар өтсе де, өз тыныштығын жоғалтып адамзаттың барлығы бірдей тең құқылы екенін мойындамай,өз сенімдерін өзгелерден үстем қойып отырған мемлекеттер төзімсіздіктің ашық көрінсі болып отыр.
І тарау. Зайырлы Қазақстан
1.1.Мемлекеттің зайырлылық идеялары мен бастамалары.
Еліміз тәуелсіздігін алып ,зайырлылық принципін қолдаған уақыттан бастап, тек мемлекет ішіндегі тыныштықты ғана ойлап қоймай, әлемдегі бейбітшілікті қалады. Әр үш жыл сайын өткізілетін Әлемдік және дәстүрлі діндер лидердерлернің съезді осы сөзіме дәлел. Биылғы жылы VII-ші съездге кезек келіп ,50 мемлекеттен 100-ден астам делегация оның ішінде басты қонақ Рим Папасы Франциск қатысуда. Съездтің басты мақсаты әлемдік діни мәселелерді шешу, бейбітшілік пен келісімді нығайту. Осындай шараның абыроймен өткізу еліміз үшін үлкен бақыт.Себебі, дәл қазір әлемнің алпауыт елдерінің назары бізде екені айдан анық.
"Елу жылда ел жаңа" демекші ,Қазақстан Республикасының дін саласындағы мемлекеттік саясатын іске асыру жөніндегі 2021 - 2023 жылдарға арналған кешенді жоспары дәл қазір іске асырылып үлкен нәтежиелер күтілуде. Соның ішінде: зайырлылықты нығайту , діни қауыпсіздік, діни сенім бостандығы,діни сауатты арттыру, әлеуметтік топтарға түсіндіру жұмыстарын жүргізу т.б.
1.2. Мемлекеттің құқықтық қағидалары.
Еліміз демократиялы, құқықтық және де әлеуметтік мемлекет ретінде өзін орнықтырған ел болып табылады. Зайырлы мемлекет ұстанымы ретінде адамның діни бостандықтары мен рухани құндылықтары басты назарға алынған. Және де мемлекетіміз құқықтық қағидаларды баса назарға аудара отырып, діни сенімді адам қажеттілігінің бірі ретінде қарастырған. Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының 2011 жылы 11қазанда қабылданған "Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы" заңы азаматтардың діни сенім бостандықтары жөніндегі құқықтарын іске асырады. Мемлекетімізде діни сенім бостандығына еркіндік бере отырып, құқықтық нормаларды бұзбауға міндеттейді.
Және де елімізде 130-дан астам ұлт пен ұлыс өкілдері діни сенімдері мен өз көзқарасы негізінде зайырлы Отанымызда тату-тәтті өмір сүруде. Яғни, бұл зайырлы мемлекетіміздегі діни сенім бостандығы мен дін еркіндігінің негізі болып табылады. Мемлекетімізде адамның діни ұстанымына құрметпен қарау және де құндылықтарын сақтау зайырлы Қазақстанның ұстанымы, басты байлығы болып келеді. Еліміздегі діни ұстаным қоғамда имандылықты, рухани құндылықтарды дәріптеу және төзімділік сынды әдептілікті қалыптастырады.
Сонымен қатар, діндердің мәдени және де тарихи құндылығымен бірге, конфессияаралық келісімнің маңыздылығын және де діни төзімділікті, азаматтардың өз діни сенімдерін құрметтеуі болып табылады. Зайырлы Отанымыздың негізгі ұстанымы ретінде - елдің тұрақтылығы мен ұлтаралық және де дінаралық татулықты сақтауы болып келеді. Зайырлы Отанымыз діни көзқарасы мен діни наным-сенімі айқын, ұлттық және діни мәдениеті жоғары мемлекеттердің бірі.
ІІ тарау. Дін,мәдениет,дәстүр.
2.1. Дін деніміз не?
Дін - адам мен Құдай арасындағы өзара байланыс арқылы адам өмірінің мәніне айналған сана формасы болып табылады. Қай халықты, қай ұлтты алсақта, соның негізгі мәдениетінің рухани діңгегі - дін болып келеді. Ол дінге сенушілердің өз сенімдеріне қатысты болып келеді. Және де оның өзіндік бір алатын орны бар. Яғни, ол қоғамдық өмірде, әлеуметтік топтарда өз орнымен ерекшеленеді. Ал мәдениет болса - ол адамның ақылы мен санасы мен және өз қолымен жасағандары. Жалпы мәдениет - бұл тарихи құбылыс болып табылады. Ол қандай да бір қоғамдық жағдайларға байланысты оның дәрежесі де өзгеріп отырады. Жалпы осы ежелден қалыптасып келе жатқан дәуірлердің алмасуы осы мәдениеттің мазмұны мен формаларына айрықша толықтырулар енгізді. Мәдениеттің жүйе құрастырушы факторы ретінде дінді деп анықтап көрсетуге болады. Сонымен бірге осы қоғамдық құбылыстардың ішіндегі ең күрделісі дін болып есептелінеді.
Дін- ешқашан адам таңдамайды. Адам әрқашан белгілі бір сеніммен өмір сүре білуі керек. Жалпы, дін - Алла Тағаладан. Ал мәдениет - адамнан. Ал адамды басқаратын нәрсе ол-дін. Ал адам - мәдениетті басқарады. Егерде осы мәдениет адамды басқаратын болатын болса, онда адмгершілік, адамшылдық ұғымдары жойылады. Себебі, адамды мәдениет басқара алмайды. Және де ол үшін жаратылмаған дүние болып келеді. Ол тек адамға қызмет етуге жаралған. Негізі мәдениет - форма, ал дін - мағына деп айтуға болады. Жалпы мәдениет тек қана осы дүниеге қызмет ете алады. Ал дін жалпы екі дүниеге де қатысты болып келеді. Ол екі дүниенің де мәселесін шешеді. Сонымен бірге Барлық әлемдік діндер Құдайдың жалғыз екендігін мойындайды. Сол себепті, көптеген діндерде өзара сыйыспаушылығы діннің түпкі мақсаты мен шынайы ақиқаттарды өзгертуден шығып отырады. Дін - ізгіліктің басты белгісі болып келеді. Адамдарды имандылыққа шақыратын басты құрал деп білеміз.
Сонымен бірге, дін мен мәдениеттің арақатынасының ерекшеліктерін түсінуде әртүрлі көзқарастар қалыптасқан. Жалпы, көптеген ойшылдар дінді рухани мәдениеттің ең жоғары құндылығы ретінде қарастырған. Және де, дін мен мәдениеттің арақатынасы мәселесін анықтап көрсеткен. Дін мен мәдениеттің қарым-қатынасы жеке тұлғаның жетілдірілуімен бірге қоғамдық өмірдің өзгеруі жағдайында құндылық бағдарлар жүйесі арқылы жүзеге асады. Мәдени құндылықтардың мазмұны діни сана мен анықталады. Сонымен бірге, оларға сәйкес мазмұнмен толтырылған діни дүниетаным айналасында ұйымдастырылады.Дінсіз қоғам болмайтындықтан, дінсіз мәдениетте болмайды. Ал діннің басты мақсаты- ол адамның рухани жетілуіне және оның Жаратушыға деген сенімі болып келеді. Дін - ол мәдениет. Ал дін мен мәдениет бір-бірімен ұштаса келе қоғамды ізгілікке шақырады. Дін мәдениеттің ажырамас бөлігі болып табылады. Әрбір мәдениеттің жүйе құрастырушы факторы ретінде діннің рөлін анықтауға болады. Адамдардың қоғамдық өмірде ертеден келе жатқан рухани жəне материалдық құндылықтарының қамтамасыз етілуі ол яғни мәдениет болып келеді. Жалпы рухани мəдениет жəне материалдық мəдениет екеуі бір- бірімен тығыз қарым-қатынаста. Адам ең бірінші материалдық жағдайын қанағат етпесе, руханилыққа аяқ басуы мүмкін емес. Ал дін болса, осы рухани мəдениетіміздің ерекше бір салаларының бірі.
2.2. Қазіргі уақытқа дейін сақталған мәдениет
Қазақстан мәдениеті - қазақ халқының сан ғасырлар бойы қалыптасқан тарихының ең бай қабаты. Даланың қатал сұлулығы мен көшпелілердің ауыр тұрмысының әсерінен бүгінгі біз білетін қазақ мәдениеті пайда болды. Жомарт жайылған дастархан, әсем де функционалдық тұрғын үйлер-киіз үйлер, бұрын-соңды болмаған әсем киізден жасалған бұйымдар, шебер өрнектермен безендірілген киім-кешек пен бас киімдер, ат ойындары, шешендік өнер, ақындар сайысы - осының бәрі Қазақстан мәдениеті, сан алуан және өте түпнұсқа.Дәстүр бойынша қонаққа дастархан басында және, әрине, киіз үйде қазақтың ұлттық тағамдары ұсынылады.Киіз үй - портативті тұрғын үйдің ең озық түрлерінің бірі. Бұл Еуразия көшпелілерінің ең үлкен өнертабыстарының бірі - бұл табиғат жағдайлары мен өмір салтына өте ыңғайлы, ыңғайлы және практикалық үй.Оны оңай бөлшектеп (қазақ әйелі жарты сағатта жасайды дейді) атпен немесе түйемен тасиды. Киіз үй үш негізгі элементтен тұрады: қайырмалы тор негізі кереге, күмбезді тірейтін сырықтар үйк және шаңырақ күмбезінің дөңгелек төбесі. Ерте заманның өзінде түріктерді киіз жасауда ең шебер халық деп атаған. Қазақтар оны киіз үйдің ішін жабуға, безендіруге, сонымен қатар кілем, киім, аяқ киім тігуге пайдаланады. Қазақтар ою-өрнек әлемінде өмір сүреді, олар киіз үйлерін кілемдермен және түрлі-түсті кестелермен безендіреді.
Тұрмыстық бұйымдар - әбзелдер, киіз кілем-текеметтер, ағаштан, сүйектен, металдан жасалған бұйымдар - бәрі де жомарт. Бас киімдер, киімдер, сөмкелер мен көрпелер бай кестемен көмкерілген. Шеберлер ағаштан қымызға (бие сүтінен жасалған сусын) тостағандар мен шелектер жасап, үстіне шебер оюлармен қаптайды. Төсектер мен сандықтар арқар мен тау ешкінің мүйізімен безендірілген. Теріден қамшы, белдік, әбзелдер мен су мен қымызға арналған колбалар (торсықтар) жасалады. Қазақ қолөнершілері зергерлік бұйымдар жасауда өте шебер.
Дала зергерлері (зергерлері) асыл ақ күміспен жұмыс істегенді жөн көреді. Сізге қоңырау, жарты ай түріндегі, көптеген кулондары бар, түпнұсқа білезіктер мен білезікке жұқа шынжырмен жалғанған үш сақинадан тұратын дәстүрлі жиынтықтағы қазақтың сырғалары ұнайтыны сөзсіз.Қазақтардың ұлттық киімі аймаққа байланысты өзгеріп отырады. Шапан - белбеулі шапан тәрізді, барқыттан тігілген, кестемен безендірілген ерлердің киімі.Қарт тұрмыс құрған әйелдер кимешек киеді - бетті ашық қалдыратын ақ бас киім. Келіншектер биік, үшкір, әдемі безендірілген сәукеле қалпақ киеді, үстіне бүркіттің бір шоғыр қауырсындары бар.
2.3 Дәстүр дегеніміз не?
Қазақтар шешендік өнерді жоғары бағалайды және ұлттық музыкалық аспаптар: қос ішекті домбыра мен садақ аспабы қобыздың сүйемелдеуімен халық арасында өтетін айтыстарда (айтыста) өнер көрсететін ақындары - суырып салма ақындарын қастерлейді.
Наурыз (Жаңа жыл) - Орталық Азиядағы басты мерекелердің бірі. Ол көктемгі күн мен түннің теңелу күні, 22 наурызда тойланады. Бұл күні қалалар мен ауылдардың көшелері түрленеді. Қонақтарды мерекелік киіз үйлерде қарсы алып, жеті тағамнан дайындалған Наурыз көже атты салт-дәстүрлік тағам ұсынылады. Бір айға жуық бұл мерекені тойлағандар бір-бірінің қарызын кешіріп, реніштерін кешіреді. Ары қарай оқу...
Ұлттық ойындар - мерекенің таптырмас атрибуты және қазақ мәдениеті неге негізделген. Бұл қазақша күрес (қазақша күрес), бәйге (алысқа жүгіру - 25, 50 немесе 100 шақырым), көкпар (шабандоздар бір-бірінен ешкі етін жұлып алуға тырысады), қыз-қуу (қыз қуып жету). "), және алты бақан (алты бағанадағы әткеншек).
Қазіргі Қазақстан - көпмәдениетті, көпэтносты және поликонфессиялық мемлекет, онда конфессияаралық және этносаралық келісімді нығайту азаматтық қоғам тұрақтылығының негізгі факторларының бірі болып табылады.
Маңызды бағыттарының бірі этносаралық және конфессияаралық келісім үлгісі болып табылатын көреген ішкі саясатының арқасында Қазақстан бүкіл әлемге танылды.Елімізде егеменді дамудың алғашқы күндерінен бастап конфессияаралық және этносаралық келісімді нығайту мәселесі басымдыққа ие болды.Бүгінгі таңда Қазақстан этностық бірегейлікті сақтай отырып, барлық этностардың тең мәдени дамуы мен өзін-өзі жүзеге асыруын қамтамасыз ететін қағидаттарға негізделген этносаралық және мәдениетаралық өзара іс-қимылды білдіретін қоғам болып табылады.
Қазіргі әлем этникалық мәдениеттердің өзара әрекеттесу және өзара әсер ету теориясы болып табылатын жаһандану ықпал ететін этностардың интеграциясы, консолидациясы процестерімен сипатталады.Қазақстанның қазіргі этнореалиялары үшін этнобірлесу процестерінің ең үлкен маңызы бар, олар үш негізгі түрге бөлінеді: консолидация, ассимиляция, этносаралық интеграция. Этносаралық және конфессияаралық қатынастарды зерттеу үшін аккультурация процесі маңызды, өйткені ол ассимиляциядан айырмашылығы этникалық бірегейлікті сақтайды.
ХХІ ғасырда этникалық өзіндік сананың өсуі, этномәдени бірегейліктің қалыптасуы сияқты объективті, табиғи процестер дамыды. Қазіргі Қазақстандағы этномәдени бірегейлік процесі қоғамдағы сол немесе басқа этностардың рөлінің артуы, оны басқа этностардан ерекшелендіретін ерекше белгілерді іздеумен сипатталады.Діни руханияттың жаңғыруы жағдайында дін этномәдени бірегейлік факторы болып табылады. Қазіргі қазақ қоғамында этномәдени бірегейліктің факторлары республикада тұратын этностардың ислам, христиан және басқа да діни сенімдері болып табылады.Қазіргі қазақ қоғамының маңызды белгілерінің бірі - этностардың менталитетінде көрініс тапқан этникалық мәдениеттер мен құндылықтардың сан алуандығы, олардың мәдени ерекшелігі, ұлтаралық келісім.
ІІІ тарау. Зайырлы Қазақстандағы рухани мәселелер.
3.1 Дінаралық, конфессияаралық келісім.
Дін - мәдениеттің рухани-адамгершілік құндылықтарының негізгі қайнар көзі. Онда адам өзінің болмысы мен тағдырының негізгі мәселелеріне, жоғары экзистенциалдық мәндер мен құндылықтарды жүзеге асыруға бұрылады. Адам әлемге, оның тәртібі мен сырына қосылу мүмкіндігін алады, оның жалпы контексіне, байланыстарының мазмұнына енеді. Дін - мәдениеттің маңызды тірегі. Бүкіл адамзаттың дамуындағы рухани іргетас ретіндегі діннің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.