Ұйымның есеп саясаты
1. бухгалтерлік есеп стандартында есеп саясаты жинақталған тәсілдер болып басқарушының қабылдайтын субъектілерін, олардың принциптері негізіне сәйкес бухгалтерлік есеп және қаржы есептілігінің ашылуына енгізу. Есеп саясатының мақсаты болып: ұйымның бухгалтерлік есебінің шынайы енгізілуіне қамтамасыз ететін әдістерді жасау; банктің қаржы.шаруашылық қызметі жайлы толық және нақты ақпаратты құрумен қамтамасыз ету; бұл ақпаратқа қызығушылық танытқан пайдаланушыларға қамтамасыз ету; ішкі бақылау жүйесін жасау. «СБ Лариба банк » ААҚ есеп саясаты директорлар кеңесімен белгіленеді. Есеп саясатының жасалуы Қазақстандық есеп дүниежүзілік деңгей стандарттарына және банк қызметінің ерекшелігі есебінде құрылады. «СБ Лариба банк » ААҚ есеп саясаты келесідей есеп принциптері негізінде және сапалы мінездеме аударымдары, олардың үздіксіздігі, анықтылығы, қажеттілігі, шынайылығы, екіжақтылығы, алдын алушылығы, аяқталушылығы, сәйкестілігі, жалғасымдылығы, дұрыс қаржы есептілігін көрсету негізінде құрылған.
Қаржылық есеп беру банк операцияларының қаржылық қорытындысының көрінісі, қаржы көрсеткіштерін олардың экономикалық сипаттамаларына сәйкес кең кластарға топтастыруды көрсетеді. Бұл кеңауқымды кластар қаржы есептілігінің элементтері болып аталады. Элементтер қаржы жағдайын бағалаумен байланысты активтер болып
Қаржылық есеп беру банк операцияларының қаржылық қорытындысының көрінісі, қаржы көрсеткіштерін олардың экономикалық сипаттамаларына сәйкес кең кластарға топтастыруды көрсетеді. Бұл кеңауқымды кластар қаржы есептілігінің элементтері болып аталады. Элементтер қаржы жағдайын бағалаумен байланысты активтер болып
Ұйымның есеп саясаты
1- бухгалтерлік есеп стандартында есеп саясаты жинақталған
тәсілдер болып басқарушының қабылдайтын субъектілерін, олардың принциптері
негізіне сәйкес бухгалтерлік есеп және қаржы есептілігінің ашылуына енгізу.
Есеп саясатының мақсаты болып: ұйымның бухгалтерлік есебінің шынайы
енгізілуіне қамтамасыз ететін әдістерді жасау; банктің қаржы-шаруашылық
қызметі жайлы толық және нақты ақпаратты құрумен қамтамасыз ету; бұл
ақпаратқа қызығушылық танытқан пайдаланушыларға қамтамасыз ету; ішкі
бақылау жүйесін жасау.
СБ Лариба банк ААҚ есеп саясаты директорлар кеңесімен белгіленеді.
Есеп саясатының жасалуы Қазақстандық есеп дүниежүзілік деңгей
стандарттарына және банк қызметінің ерекшелігі есебінде құрылады. СБ
Лариба банк ААҚ есеп саясаты келесідей есеп принциптері негізінде және
сапалы мінездеме аударымдары, олардың үздіксіздігі, анықтылығы,
қажеттілігі, шынайылығы, екіжақтылығы, алдын алушылығы, аяқталушылығы,
сәйкестілігі, жалғасымдылығы, дұрыс қаржы есептілігін көрсету негізінде
құрылған.
Қаржылық есеп беру банк операцияларының қаржылық қорытындысының
көрінісі, қаржы көрсеткіштерін олардың экономикалық сипаттамаларына сәйкес
кең кластарға топтастыруды көрсетеді. Бұл кеңауқымды кластар қаржы
есептілігінің элементтері болып аталады. Элементтер қаржы жағдайын
бағалаумен байланысты активтер болып сонымен қатар міндеттемелер мен
өзіндік капиталдар табылады. Есеп бердегі кіріс және шығыс көрсеткіштерін
өлшеуге байланысты элементтер болып кіріс және шығыс саналады.
Бағалау- ақша сапасын анықтайтын әдіс, ол арқылы қаржы есептілігінде
активтер мен міндеттемелер анықталуы және есептелуі керек.Қаржылық есеп
беруде әртүрлі деңгейде және әрбір сәйкестендірілуде әрқилы бағалау
негіздері қолданылады. Олар бастапқы ағымдағы және байланыстық бағасын,
сонымен қатар, сатып алу бағасын қосады.
Банктің қаржылық есеп беруі банкте жүргізілетін аналитикалық және
синтетикалық бухгалтерлік есептің көрсеткіштері негізінде құрылады.
Қаржылық есеп беру формаларын Қазақстан Республикалық Банкі Қазақстан
бухгалтерлік есеп стандартының-21 Банктердің қаржылық есеп беруіне
сәйкес анықталады. Қаржылық есеп беру қолданушылардың қызығушылығының
өтімділігіне қанағаттандырылуы керек, сонымен бірге төлем қабілеттілігі мен
тәуекелділік деңгейіне сай болуы тиіс. Қаржылық есеп беру формасы :
бухгалтерлік баланс, қаржы қызметі нәтижесінің есеп беруі, капитал
өзгерісіне есеп беру, ақша айналысына есеп беру, анықтама хаты және есеп
саясаты болып келеді.
Құнды қағаздар есебі келесідей категорияларға енгізіледі: сатуға
арналған құнды қағаздар, сатуға жарамды құнды қағаздар, қазыналық
міндеттемелер, жоғары ликвидті құнды қағаздар, сонымен бірге капиталға
арналған инвестициялар. Банк құнды қағаздарды келесідей топтамаларға, яғни
қысқа мерзімді, ұзақ мерзімді, үлесті және борыштық құнды қағаздарға
бөледі. Құнды қағаздар бойынша аударымдар мен сияпаттар ай сайын аударым
әдісімен айдың соңғы жұмыс күнінде жүргізіледі. Амортизация шегерімі (
сыйақы ) сатып алынған құнды қағаздар бойынша, оларға иелік ету уақысында
бірқалыпты жүргізіледі және ол сияпат алуға байланысты кіріс шоттарында
көрінеді. Құнды қағаздар сатып алуға байланысты шығындар, құнды қағаздар
құнына жатқызылады.
Шетел валютасына есеп операциясы банк меншікті сатып алатын не
сататын болса, сонымен қатар қызметті шетел валютасымен жүргізсе, алатын
немесе несиеніұсынатын болса, депозиттерді шетел валютасы сомасымен
есептелсе, шетел валютасымен активтерді сатып алатын немесе сататын болса
яғни айырбастаса, операцияларды корреспонденттік шоттармен жасайды. Бірінші
баланс анықтамаларында шетел валютасындағы активтер мен міндеттемелер
теңгемен көрініс береді, ол нарықтағы курспен яғни жасалған операция
уақытысымен анықталады. Шетел валютасындағы ақша ставкалары келесі
кезеңдерде қайта бағаланады. Қайта бағалаудағы курстық айырмашылық шетел
валютасын қайта бағалаудағы кіріс пен шығыс ретінде анықталады.
Қарыз операциялар есебі жеке шот беттерінде жүргізіледі, ол әр қарыз
алушыға және жеке қарыз үшін ашылады. Қарыздың базалық бағасы, банктің
болжамдаған табысынан және ресурстар өзіндік құнын есептегенде, қарыз
жеделділігі, несиелік тәуекел деңгейі, қарызгердің төлем қабілеттілігі,
пайыз мөлшерлемесінің деңгейі және басқа факторларға байланысты
қалыптасады. Сыйақы мөлшерлемесі фиксирленген және қалқымалы болуы мүмкін.
Қарыз қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді болып сараланады.
Мүлік кепілдігінің есебі меморандум шотында кепілдік келісім шартына
сәйкес кепілдік құнын көрсетілуінде жүргізіледі. Егер қарыз мүлігі ақша
болса шот меморандумында кепілдік есебі жүргізілмейді. Кепілдік документі
касалық сақталымдарда сақталады.
Банк міндеттемесінің есебі. Банк ішкі депозиттік саясаты және жалпы
депозиттік операцияларды жүргізу ережесіне сәйкес депозиттерді тартқанда
жүргізеді. Бухгалтерлік есепте депозиттер ақша шотқа түскенде көрініс
береді. Тәукелділіктен айналып өтуде депозитті пайдалану пайызы ұсынған
несие пайызынан төмен болуы керек. Бухгалтерлік есепте депозит міндеттемесі
депозитті тартқандағы валютада көрініс береді.
Кассалық операциялар есебі банкте ҚР Ұлттық банкінің 3 наурыздың
2001 жылғы №58 қаулысымен бекітілген ҚР екінші деңгейлі банктер және
ұйымдардың операциялары және басқа жүргізілетін операция түрлері мен
кассалық операциялар ережелерін енгізуіне сәйкес жүргізіледі.
Негізгі қүралдар есебі Қазақстандық 6-бухгалтерлік есеп стандарты
Негізгі- құралдар есебіне сәйкес жүргізіледі. Негізгі құралдар есебі
орталықтанған Бас банкте, банк және осы банктің филиалдарында жүргізіледі.
Негізгі құралдар банк балансында, баланс құны меморандум шотында көрініс
береді. Негізгі құралдар баланста алғашқы құны, ғимараттар, тұрғын үй қоры,
жеңіл автокөліктің есептемегенде есепке алынады.
Сейфтік операциалар есебі ҚР Ұлттық Банк нормативті-құқықтық актісіне
және ішкі банк документерімен сәйкес жүргізіледі. Сейфтік сақтау қызметтері
жеке сейф арендасына келісім-шартқа байланысты жүргізіледі.
Материалдық емес активтер есебі Қазақстандық 28-ші Бухгалтерлік есеп
стандартына сәйкес жүргізіледі. Есеп орталықталынған Бас банкте, автоматты
негізгі қор модулінде алғашқы құн бойынша көрініс беруінде жүргізілуі тиіс.
Материалдық қор есебі Қазақстандық 7-ші бухгалтерлік есеп стандартын
басшылыққа алып жүргізіледі. Есебі орталықталынған Бас банкте жүргізіледі.
Қарапайым жалдау есебі Қазақстанның 17-бухгалтерлік есеп стандартында
жалдау есебіне сәйкес және банктің ішкі документтерімен жүргізіледі.
Өткізілетін жалдау активтері баланста негізгі құралдар жалға өткізуге
арналған статьясы бойынша көрініс береді. Банк қабылдаған қарапайым
аренда бойынша негізгі құралдар есебі баланстан тыс жүргізіледі.
Дебиторлық және несиелік берешек есебі Қазақстанның 5- бухгалтерлік
есеп стандартындағы Дебиторлық берешек және оның ашылуы бөліміне сәйкес
және банктің ішкі документтерімен жүргізіледі.
Дебиторлық берешек есебі төлем түрлері бойынша аналитикалық шот
бөлімінде жүргізіледі. Банк дебиторлық берешек және соманы анықтайтын
қажетті тексерулерді ҚР Ұлттық банктың нормативті құқықтық актілерге және
банктің ішкі документтерге сәйкес жүргізіледі.
Жарғылық капиталдың қалыптасу тәртібі ҚР Ұлттық банктің нормативті
құқықтық актілерімен және ішкі банк документтерімен сәйкес жүргізіледі..
резервтік қор ҚР Ұлттық банк нормативті құқықтық актілерімен жұмыс істейтін
заң талаптарына сәйкес құрылады және акционерлерге дивиденттерді төлегенге
дейін қалыптасады. Бөліп таратылмаған кіріс шоты салыстырмалы ( кіріс
және шығыс) болып табылады, сомасы жалпы акционерлер жиналысы шешімінде
анықталады.
Салық есебі орталық бас банкте субкорреспонденттік филиал
шоттарында шығарылған филиал шоттарына жатқызылады. Банк келесідей салық
түрлерін төлейді:
· корпоративті табыс салығы ;
· жеке табыс салығы ;
· қосылған құн салығы ;
· әлеуметтік салық ;
· жер салығы ;
· көлік құралдарына салынатын салық ;
· мүлік салығы ;
· қолдануға берілген жер учаскілеріне салынатын салық ;
· басқа қызмет түлері бойынша лицензиялық жинақ құқығы ;
· қоршаған ортаны ластағаны үшін төлем ;
· сыртқы жарнаманы құрғаны үшін төлем.
Кіріс және шығыс есебі Қазақстанның 5- бухгалтерлік есеп
стандартындағы кіріс және 22 банктің кірісі және шығысы сонымен
қатар банктің ішкі документтеріне сәйкес жүргізіледі. Кіріс және шығыс
бухгалтерлік есебі орталықтанған бас банкте жүргізіледі. Банк қыметінің
кіріс және шығысы келесідей: сыйақы түрінде кіріс және шығыс, роялти,
дивиденттер, қызмет көрсетудегі кіріс және шығыс, тауарларды және басқа
активтерді сатып алу кезіндегі шығыстар болып сараланады. Банк балансында
ашық түрде кіріс пен шығыстың оң немесе теріс курстық айырмасынан
көрінеді. Банктің кірісі мен шығысы арасындағы айырмашылық есепті жылы
банктің қаржы шаруашылық қызметі нәтижесімен айтылады.
Баланстанған шоттар техникалық есеп обьектілеріне арналған, яғни
баланс шотында есепке алынбайтын сонымен бірге активтерді қосымша есепке
алуды және бақылауды қажет ететіндерге арналған. Баланстанған шот есебі қос
жазбаларды қолданусыз документте көрсетілген бағанемесе шартты бағаға
жүргізіледі.
Нағыз есеп саясаты 2002 жылдың наурызында күшіне енді және осыған
сәкес өзгертулер мен қосымшаларды енгізуге дейін жұмыс істейді.
Қаржы тұрақтылығын талдаудың мәні мен мақсаты.
Жаңа уақыт шарттарында ұйымның қаржылық жағдайының шаруашылық
субьектілерінің өзі үшін де емес сонымен бірге көптеген акционерлер мен
әсіресе болашақ әлеуетті инвесторларға шынайы дұрыс анықтау үлкен маңызға
ие. Қазіргі кезде мемлекеттік емес көздерден ірі инвестициялар керек.
Алайда кәсіпкерлік дамуына бос құралдарын салғысы келетіндер, ұйымның
қаржылық жағдайының жақсылығы және шын мәнінде шынайы табыс түсуіне сенімді
болуы керек. Сондықтан қазіргі уақытта ұйымның қаржылық тұрақтылығын
саралау және қаржылық жағдайын инфляцияны есепке ала отырып олардың
өзгерісіне болжам жасай білу керек.
Ұйымның қаржылық жағдайы – бұл капитал жағдайының оның айналысы мен
субъект шаруашылығының қабілеттілігі, қабылданған уақыт моментінде дамуы
көрінісін беретін экономикалық категория.
Қамтамасыз ету процесінде, өндірістік, күнделікті және қаржылық
қызметінде капиталдың үздіксіз айналыс процесі жүреді ,құралдар құрылымы
және қалыптасу көздері , қолда бар және қаржылық ресурстар қажеттілігі
зерттелінеді ( ұйымның қаржылық жағдайының төлем қабілеттілігі ретінде ішкі
көрінісі ) және құрылымы өзгереді.
Қаржылық жағдай тұрақты, тұрақсыз (дағдарыс алдындағы) және
давғдарысты болуы мумкін. Ұйымның алдын-ала төлем жүргізуі өз қызметін кең
ауқымда қаржыландыру, ойламаған өзгерістерді ауыстыру не көшіру
қабілеттілігі және өзінің төлем қабілеттілігін қолайсыз жағдайларда оның
қаржылық жағдайының тұрақтылығын куәландырады немесе керісінше болады.
Ұйымның қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін капитал
тұрақтылығы икемді болуы керек және үнемі шығыс бойынша кірісті көбейту
мақсатында төлем қабілеттілігін сақтау және өз дамуына жағдай құру үшін
ұйым оның қимылын ұйымдастыра білу керек.
Алайда, ұйымның қаржылық тұрақтылығы- бұл субъектінің шаруашылығын
жүргізу мен дамуына қабілеттілігі, өзінің активтері мен пассивтерінің
бірқалыптылығын ішкі және сыртқы ортада сақтау оның үнемі төлем
қабілеттілігімен шекарадағы инвестициялық тартымдылығы тәуекел деңгейінің
шегіне кепілділігін айтады.
Ұйымның қаржылық жағдайы, оның бірқалыптылығы мен тұрақтылығы, оның
өндірістілігі, коммерциялықжәне қаржы қызметінің нәтижесіне тәуелді. Егер
өндірістік және қаржылық жоспары сәтті орындалса, бұл ұйымның қаржылық
жағдайына оң әсер етеді. Және керісінше, жоспардың толық орындалмау
нәтижесі өндіріс және өнімді сатып алуда оның өзіндік құнының жоғарылауы
өтеді, ұйымның қаржылық жағдайының нашарлауы оның төлем қабілеттілігінің
төмендеуіне әкеледі. Сонымен бірге қаржылық жағдайының тұрақтылығы
байқаусызда болмайды, ол ұйымның шаруашылық қызметін анықтайтын барлық
комплекс факторларын тиімді басқару нәтижесі.
Қаржының тұрақты жағдайы өз кезегінде өндіріс жоспарының
орындалуына және өндірісті керекті ресурстармен қамтамасыз ететін
қажеттіліктерге оң әсер етеді. Сондықтан қаржылық қызмет шаруашылық
қызметтің бір бөлшегі ретінде жоспарланған түсулерден және ақша ресурс
шығындарын, есеп айырысу дисциплиналарының орындалуы, өзіндік және қарыз
капиталы мен оның аса жұмсалуына, тиімділігіне бағытталуы керек.
Ұйымның қаржы қызметінің бастапқы мақсаты бір стратегиялы есепке
енгізіледі, яғни өндіріс активін көбейтуге. Ол үшін ол үнемі төлем
қабілеттілігі мен рентабельділігін сонымен қатар оптималды актив салалары
мен пассив балансын ұстай білу керек.
Ұйымның қаржы анализінің тұрақтылығына келесі шарттар кіреді:
1. ұйымның қаржылық қызмет кемшіліктерін шығару және алдын-ала анықтау,
резервтерді жақсарту үшін резервтер іздеу, оның төлем қабілеттілігін алдын-
ала анықтау.
2. қаржылық нәтиже мүмкіндігін болжау, экономикалық рентабельділігінен
шыға тұрақты шаруашылық қызметін алғанда сонымен бірге меншік пен қарыз
ресурсының болуы, әртүрлі қаржы ресурстарды жұмсау нұсқаларының модульдерін
дамыту жағдайын анықтау.
3. нақты мероприятиелерді дамыту, яғни тиімді қаржылық ресурстарды
жұмылдыру және ұйымның қаржылық жағдайын бекітуге бағытталуын анықтау.
Қаржы жағдайы талдауымен тек қана басшылар мен осыған сәйкес ұйымдар
жұмыс істемейді, сонымен бірге ресурстарды тиімді жұмсау мақсатымен
зерттейтін инвесторлар да, банктер- несиелеу бағасының шарттарын және
тәуекел деңгейін анықтайтындар, жеткізушілер- алдын-ала алатын төлемдер
үшін, салық инспекциялары- бюджетке және т.б. келіп түсетін құралдардың
жоспар орындалуын зерттеу. Осыған сәйкес анализ ішкі және сыртқы болып
бөлінеді.
Ішкі анализ ұйым қызметімен өткізіледі және оның қорытындысы ұйымның
қаржы жағдайын жоспарлауға, бақылауға және болжауға қолданылады. Оның
мақсаты бірқалыпты ақша құралдарының келіп түсуіне, ұйымның дұрыс
функционалдыжағдайын құру үшін меншік пен қарыз құралдарын орналастыру,
үлкен табыс пен банкрот тәуекелділігінен шығаруды алу үшін.
Сыртқы анализ инвесторлармен жүргізіледі сонымен бірге материалды және
қаржы ресурстарын жеткізушілерде, бақылау органдарының берілетін есеп
негізінде жүргізіледі. Оның мақсаты құралдарды тиімді енгізу, яғни үлкен
түсім мен жоғалту тәуекелділігін шығаруды қамтамасыз етуді анықтау
мүмкіндігі.
Ұйымның қаржылық жағдайын анализдеу ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
1- бухгалтерлік есеп стандартында есеп саясаты жинақталған
тәсілдер болып басқарушының қабылдайтын субъектілерін, олардың принциптері
негізіне сәйкес бухгалтерлік есеп және қаржы есептілігінің ашылуына енгізу.
Есеп саясатының мақсаты болып: ұйымның бухгалтерлік есебінің шынайы
енгізілуіне қамтамасыз ететін әдістерді жасау; банктің қаржы-шаруашылық
қызметі жайлы толық және нақты ақпаратты құрумен қамтамасыз ету; бұл
ақпаратқа қызығушылық танытқан пайдаланушыларға қамтамасыз ету; ішкі
бақылау жүйесін жасау.
СБ Лариба банк ААҚ есеп саясаты директорлар кеңесімен белгіленеді.
Есеп саясатының жасалуы Қазақстандық есеп дүниежүзілік деңгей
стандарттарына және банк қызметінің ерекшелігі есебінде құрылады. СБ
Лариба банк ААҚ есеп саясаты келесідей есеп принциптері негізінде және
сапалы мінездеме аударымдары, олардың үздіксіздігі, анықтылығы,
қажеттілігі, шынайылығы, екіжақтылығы, алдын алушылығы, аяқталушылығы,
сәйкестілігі, жалғасымдылығы, дұрыс қаржы есептілігін көрсету негізінде
құрылған.
Қаржылық есеп беру банк операцияларының қаржылық қорытындысының
көрінісі, қаржы көрсеткіштерін олардың экономикалық сипаттамаларына сәйкес
кең кластарға топтастыруды көрсетеді. Бұл кеңауқымды кластар қаржы
есептілігінің элементтері болып аталады. Элементтер қаржы жағдайын
бағалаумен байланысты активтер болып сонымен қатар міндеттемелер мен
өзіндік капиталдар табылады. Есеп бердегі кіріс және шығыс көрсеткіштерін
өлшеуге байланысты элементтер болып кіріс және шығыс саналады.
Бағалау- ақша сапасын анықтайтын әдіс, ол арқылы қаржы есептілігінде
активтер мен міндеттемелер анықталуы және есептелуі керек.Қаржылық есеп
беруде әртүрлі деңгейде және әрбір сәйкестендірілуде әрқилы бағалау
негіздері қолданылады. Олар бастапқы ағымдағы және байланыстық бағасын,
сонымен қатар, сатып алу бағасын қосады.
Банктің қаржылық есеп беруі банкте жүргізілетін аналитикалық және
синтетикалық бухгалтерлік есептің көрсеткіштері негізінде құрылады.
Қаржылық есеп беру формаларын Қазақстан Республикалық Банкі Қазақстан
бухгалтерлік есеп стандартының-21 Банктердің қаржылық есеп беруіне
сәйкес анықталады. Қаржылық есеп беру қолданушылардың қызығушылығының
өтімділігіне қанағаттандырылуы керек, сонымен бірге төлем қабілеттілігі мен
тәуекелділік деңгейіне сай болуы тиіс. Қаржылық есеп беру формасы :
бухгалтерлік баланс, қаржы қызметі нәтижесінің есеп беруі, капитал
өзгерісіне есеп беру, ақша айналысына есеп беру, анықтама хаты және есеп
саясаты болып келеді.
Құнды қағаздар есебі келесідей категорияларға енгізіледі: сатуға
арналған құнды қағаздар, сатуға жарамды құнды қағаздар, қазыналық
міндеттемелер, жоғары ликвидті құнды қағаздар, сонымен бірге капиталға
арналған инвестициялар. Банк құнды қағаздарды келесідей топтамаларға, яғни
қысқа мерзімді, ұзақ мерзімді, үлесті және борыштық құнды қағаздарға
бөледі. Құнды қағаздар бойынша аударымдар мен сияпаттар ай сайын аударым
әдісімен айдың соңғы жұмыс күнінде жүргізіледі. Амортизация шегерімі (
сыйақы ) сатып алынған құнды қағаздар бойынша, оларға иелік ету уақысында
бірқалыпты жүргізіледі және ол сияпат алуға байланысты кіріс шоттарында
көрінеді. Құнды қағаздар сатып алуға байланысты шығындар, құнды қағаздар
құнына жатқызылады.
Шетел валютасына есеп операциясы банк меншікті сатып алатын не
сататын болса, сонымен қатар қызметті шетел валютасымен жүргізсе, алатын
немесе несиеніұсынатын болса, депозиттерді шетел валютасы сомасымен
есептелсе, шетел валютасымен активтерді сатып алатын немесе сататын болса
яғни айырбастаса, операцияларды корреспонденттік шоттармен жасайды. Бірінші
баланс анықтамаларында шетел валютасындағы активтер мен міндеттемелер
теңгемен көрініс береді, ол нарықтағы курспен яғни жасалған операция
уақытысымен анықталады. Шетел валютасындағы ақша ставкалары келесі
кезеңдерде қайта бағаланады. Қайта бағалаудағы курстық айырмашылық шетел
валютасын қайта бағалаудағы кіріс пен шығыс ретінде анықталады.
Қарыз операциялар есебі жеке шот беттерінде жүргізіледі, ол әр қарыз
алушыға және жеке қарыз үшін ашылады. Қарыздың базалық бағасы, банктің
болжамдаған табысынан және ресурстар өзіндік құнын есептегенде, қарыз
жеделділігі, несиелік тәуекел деңгейі, қарызгердің төлем қабілеттілігі,
пайыз мөлшерлемесінің деңгейі және басқа факторларға байланысты
қалыптасады. Сыйақы мөлшерлемесі фиксирленген және қалқымалы болуы мүмкін.
Қарыз қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді болып сараланады.
Мүлік кепілдігінің есебі меморандум шотында кепілдік келісім шартына
сәйкес кепілдік құнын көрсетілуінде жүргізіледі. Егер қарыз мүлігі ақша
болса шот меморандумында кепілдік есебі жүргізілмейді. Кепілдік документі
касалық сақталымдарда сақталады.
Банк міндеттемесінің есебі. Банк ішкі депозиттік саясаты және жалпы
депозиттік операцияларды жүргізу ережесіне сәйкес депозиттерді тартқанда
жүргізеді. Бухгалтерлік есепте депозиттер ақша шотқа түскенде көрініс
береді. Тәукелділіктен айналып өтуде депозитті пайдалану пайызы ұсынған
несие пайызынан төмен болуы керек. Бухгалтерлік есепте депозит міндеттемесі
депозитті тартқандағы валютада көрініс береді.
Кассалық операциялар есебі банкте ҚР Ұлттық банкінің 3 наурыздың
2001 жылғы №58 қаулысымен бекітілген ҚР екінші деңгейлі банктер және
ұйымдардың операциялары және басқа жүргізілетін операция түрлері мен
кассалық операциялар ережелерін енгізуіне сәйкес жүргізіледі.
Негізгі қүралдар есебі Қазақстандық 6-бухгалтерлік есеп стандарты
Негізгі- құралдар есебіне сәйкес жүргізіледі. Негізгі құралдар есебі
орталықтанған Бас банкте, банк және осы банктің филиалдарында жүргізіледі.
Негізгі құралдар банк балансында, баланс құны меморандум шотында көрініс
береді. Негізгі құралдар баланста алғашқы құны, ғимараттар, тұрғын үй қоры,
жеңіл автокөліктің есептемегенде есепке алынады.
Сейфтік операциалар есебі ҚР Ұлттық Банк нормативті-құқықтық актісіне
және ішкі банк документерімен сәйкес жүргізіледі. Сейфтік сақтау қызметтері
жеке сейф арендасына келісім-шартқа байланысты жүргізіледі.
Материалдық емес активтер есебі Қазақстандық 28-ші Бухгалтерлік есеп
стандартына сәйкес жүргізіледі. Есеп орталықталынған Бас банкте, автоматты
негізгі қор модулінде алғашқы құн бойынша көрініс беруінде жүргізілуі тиіс.
Материалдық қор есебі Қазақстандық 7-ші бухгалтерлік есеп стандартын
басшылыққа алып жүргізіледі. Есебі орталықталынған Бас банкте жүргізіледі.
Қарапайым жалдау есебі Қазақстанның 17-бухгалтерлік есеп стандартында
жалдау есебіне сәйкес және банктің ішкі документтерімен жүргізіледі.
Өткізілетін жалдау активтері баланста негізгі құралдар жалға өткізуге
арналған статьясы бойынша көрініс береді. Банк қабылдаған қарапайым
аренда бойынша негізгі құралдар есебі баланстан тыс жүргізіледі.
Дебиторлық және несиелік берешек есебі Қазақстанның 5- бухгалтерлік
есеп стандартындағы Дебиторлық берешек және оның ашылуы бөліміне сәйкес
және банктің ішкі документтерімен жүргізіледі.
Дебиторлық берешек есебі төлем түрлері бойынша аналитикалық шот
бөлімінде жүргізіледі. Банк дебиторлық берешек және соманы анықтайтын
қажетті тексерулерді ҚР Ұлттық банктың нормативті құқықтық актілерге және
банктің ішкі документтерге сәйкес жүргізіледі.
Жарғылық капиталдың қалыптасу тәртібі ҚР Ұлттық банктің нормативті
құқықтық актілерімен және ішкі банк документтерімен сәйкес жүргізіледі..
резервтік қор ҚР Ұлттық банк нормативті құқықтық актілерімен жұмыс істейтін
заң талаптарына сәйкес құрылады және акционерлерге дивиденттерді төлегенге
дейін қалыптасады. Бөліп таратылмаған кіріс шоты салыстырмалы ( кіріс
және шығыс) болып табылады, сомасы жалпы акционерлер жиналысы шешімінде
анықталады.
Салық есебі орталық бас банкте субкорреспонденттік филиал
шоттарында шығарылған филиал шоттарына жатқызылады. Банк келесідей салық
түрлерін төлейді:
· корпоративті табыс салығы ;
· жеке табыс салығы ;
· қосылған құн салығы ;
· әлеуметтік салық ;
· жер салығы ;
· көлік құралдарына салынатын салық ;
· мүлік салығы ;
· қолдануға берілген жер учаскілеріне салынатын салық ;
· басқа қызмет түлері бойынша лицензиялық жинақ құқығы ;
· қоршаған ортаны ластағаны үшін төлем ;
· сыртқы жарнаманы құрғаны үшін төлем.
Кіріс және шығыс есебі Қазақстанның 5- бухгалтерлік есеп
стандартындағы кіріс және 22 банктің кірісі және шығысы сонымен
қатар банктің ішкі документтеріне сәйкес жүргізіледі. Кіріс және шығыс
бухгалтерлік есебі орталықтанған бас банкте жүргізіледі. Банк қыметінің
кіріс және шығысы келесідей: сыйақы түрінде кіріс және шығыс, роялти,
дивиденттер, қызмет көрсетудегі кіріс және шығыс, тауарларды және басқа
активтерді сатып алу кезіндегі шығыстар болып сараланады. Банк балансында
ашық түрде кіріс пен шығыстың оң немесе теріс курстық айырмасынан
көрінеді. Банктің кірісі мен шығысы арасындағы айырмашылық есепті жылы
банктің қаржы шаруашылық қызметі нәтижесімен айтылады.
Баланстанған шоттар техникалық есеп обьектілеріне арналған, яғни
баланс шотында есепке алынбайтын сонымен бірге активтерді қосымша есепке
алуды және бақылауды қажет ететіндерге арналған. Баланстанған шот есебі қос
жазбаларды қолданусыз документте көрсетілген бағанемесе шартты бағаға
жүргізіледі.
Нағыз есеп саясаты 2002 жылдың наурызында күшіне енді және осыған
сәкес өзгертулер мен қосымшаларды енгізуге дейін жұмыс істейді.
Қаржы тұрақтылығын талдаудың мәні мен мақсаты.
Жаңа уақыт шарттарында ұйымның қаржылық жағдайының шаруашылық
субьектілерінің өзі үшін де емес сонымен бірге көптеген акционерлер мен
әсіресе болашақ әлеуетті инвесторларға шынайы дұрыс анықтау үлкен маңызға
ие. Қазіргі кезде мемлекеттік емес көздерден ірі инвестициялар керек.
Алайда кәсіпкерлік дамуына бос құралдарын салғысы келетіндер, ұйымның
қаржылық жағдайының жақсылығы және шын мәнінде шынайы табыс түсуіне сенімді
болуы керек. Сондықтан қазіргі уақытта ұйымның қаржылық тұрақтылығын
саралау және қаржылық жағдайын инфляцияны есепке ала отырып олардың
өзгерісіне болжам жасай білу керек.
Ұйымның қаржылық жағдайы – бұл капитал жағдайының оның айналысы мен
субъект шаруашылығының қабілеттілігі, қабылданған уақыт моментінде дамуы
көрінісін беретін экономикалық категория.
Қамтамасыз ету процесінде, өндірістік, күнделікті және қаржылық
қызметінде капиталдың үздіксіз айналыс процесі жүреді ,құралдар құрылымы
және қалыптасу көздері , қолда бар және қаржылық ресурстар қажеттілігі
зерттелінеді ( ұйымның қаржылық жағдайының төлем қабілеттілігі ретінде ішкі
көрінісі ) және құрылымы өзгереді.
Қаржылық жағдай тұрақты, тұрақсыз (дағдарыс алдындағы) және
давғдарысты болуы мумкін. Ұйымның алдын-ала төлем жүргізуі өз қызметін кең
ауқымда қаржыландыру, ойламаған өзгерістерді ауыстыру не көшіру
қабілеттілігі және өзінің төлем қабілеттілігін қолайсыз жағдайларда оның
қаржылық жағдайының тұрақтылығын куәландырады немесе керісінше болады.
Ұйымның қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін капитал
тұрақтылығы икемді болуы керек және үнемі шығыс бойынша кірісті көбейту
мақсатында төлем қабілеттілігін сақтау және өз дамуына жағдай құру үшін
ұйым оның қимылын ұйымдастыра білу керек.
Алайда, ұйымның қаржылық тұрақтылығы- бұл субъектінің шаруашылығын
жүргізу мен дамуына қабілеттілігі, өзінің активтері мен пассивтерінің
бірқалыптылығын ішкі және сыртқы ортада сақтау оның үнемі төлем
қабілеттілігімен шекарадағы инвестициялық тартымдылығы тәуекел деңгейінің
шегіне кепілділігін айтады.
Ұйымның қаржылық жағдайы, оның бірқалыптылығы мен тұрақтылығы, оның
өндірістілігі, коммерциялықжәне қаржы қызметінің нәтижесіне тәуелді. Егер
өндірістік және қаржылық жоспары сәтті орындалса, бұл ұйымның қаржылық
жағдайына оң әсер етеді. Және керісінше, жоспардың толық орындалмау
нәтижесі өндіріс және өнімді сатып алуда оның өзіндік құнының жоғарылауы
өтеді, ұйымның қаржылық жағдайының нашарлауы оның төлем қабілеттілігінің
төмендеуіне әкеледі. Сонымен бірге қаржылық жағдайының тұрақтылығы
байқаусызда болмайды, ол ұйымның шаруашылық қызметін анықтайтын барлық
комплекс факторларын тиімді басқару нәтижесі.
Қаржының тұрақты жағдайы өз кезегінде өндіріс жоспарының
орындалуына және өндірісті керекті ресурстармен қамтамасыз ететін
қажеттіліктерге оң әсер етеді. Сондықтан қаржылық қызмет шаруашылық
қызметтің бір бөлшегі ретінде жоспарланған түсулерден және ақша ресурс
шығындарын, есеп айырысу дисциплиналарының орындалуы, өзіндік және қарыз
капиталы мен оның аса жұмсалуына, тиімділігіне бағытталуы керек.
Ұйымның қаржы қызметінің бастапқы мақсаты бір стратегиялы есепке
енгізіледі, яғни өндіріс активін көбейтуге. Ол үшін ол үнемі төлем
қабілеттілігі мен рентабельділігін сонымен қатар оптималды актив салалары
мен пассив балансын ұстай білу керек.
Ұйымның қаржы анализінің тұрақтылығына келесі шарттар кіреді:
1. ұйымның қаржылық қызмет кемшіліктерін шығару және алдын-ала анықтау,
резервтерді жақсарту үшін резервтер іздеу, оның төлем қабілеттілігін алдын-
ала анықтау.
2. қаржылық нәтиже мүмкіндігін болжау, экономикалық рентабельділігінен
шыға тұрақты шаруашылық қызметін алғанда сонымен бірге меншік пен қарыз
ресурсының болуы, әртүрлі қаржы ресурстарды жұмсау нұсқаларының модульдерін
дамыту жағдайын анықтау.
3. нақты мероприятиелерді дамыту, яғни тиімді қаржылық ресурстарды
жұмылдыру және ұйымның қаржылық жағдайын бекітуге бағытталуын анықтау.
Қаржы жағдайы талдауымен тек қана басшылар мен осыған сәйкес ұйымдар
жұмыс істемейді, сонымен бірге ресурстарды тиімді жұмсау мақсатымен
зерттейтін инвесторлар да, банктер- несиелеу бағасының шарттарын және
тәуекел деңгейін анықтайтындар, жеткізушілер- алдын-ала алатын төлемдер
үшін, салық инспекциялары- бюджетке және т.б. келіп түсетін құралдардың
жоспар орындалуын зерттеу. Осыған сәйкес анализ ішкі және сыртқы болып
бөлінеді.
Ішкі анализ ұйым қызметімен өткізіледі және оның қорытындысы ұйымның
қаржы жағдайын жоспарлауға, бақылауға және болжауға қолданылады. Оның
мақсаты бірқалыпты ақша құралдарының келіп түсуіне, ұйымның дұрыс
функционалдыжағдайын құру үшін меншік пен қарыз құралдарын орналастыру,
үлкен табыс пен банкрот тәуекелділігінен шығаруды алу үшін.
Сыртқы анализ инвесторлармен жүргізіледі сонымен бірге материалды және
қаржы ресурстарын жеткізушілерде, бақылау органдарының берілетін есеп
негізінде жүргізіледі. Оның мақсаты құралдарды тиімді енгізу, яғни үлкен
түсім мен жоғалту тәуекелділігін шығаруды қамтамасыз етуді анықтау
мүмкіндігі.
Ұйымның қаржылық жағдайын анализдеу ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz