Мағжан Жұмабаев шығармаларын оқытудың тиімді жолдары

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Бастауышта Мағжан Жұмабаев шығармаларын оқытудың тиімді жолдары

Аннотация
Қазақтың кемеңгер жазушысы Мұхтар Әуезов: Абайдан кейін Мағжанды сүйемін... Мағжан - културасы зор ақын...Сыртқы кестенің келісімі мен күйшілігіне қарағанда,бұл бар заманның шегінен асқандай... бүгінгі күннің бар жазушының ішінен келешекке бой ұрып,артқы күнге анық қалуға жарайтын сөз - Мағжанның сөзі, - деп,оның ақындығын да,әдебиет тарихындағы орнында дөп басып айтқан.

Тақырыптың өзектілігі
Қазіргі кезеңде Қазақстан мектептеріндегі оқу-тәрбие жұмыстарының мазмұнын экономикалық, экологикалық, этнопедагогикалық ерекшелектерін ескере отырып қайта құру, сөйтіп жастарға білім мен тәрбие беруге өзгеріс енгізу көзделіп отыр. Ұзақ жылдар бойы ұлтшылдық әдебиетінің өкілі деген айып тағылып, жазықсыз жапа шеккен қазақ педагогикасының көрнекті қайраткерлерінің бірі Мағжан Жұмабаев құнды еңбектерінің авторы болуымен дараланған ірі тұлға. Қазақ педагогика ғылымынан ерекше орын алатын М.Жұмабаевтың зерттеулері қазіргі кезде қайта қарастыруды, оқыту жүйесіне сай зерделеп, болашақ ұрпаққа ұсынуды талап етеді.

Зерттеудің болжамы: біздің мақсатымыз -тәрбиенің басты ұстанымдары жалпы адамзаттық құндылықтарды және тұлғаны қалыптастыру, өз халқының мәдениетін, әдебиетін, тілін, салт-дәстүрін сүю арқылы басқа халқының да тілі мен мәдениетіне құрметпен қарайтын адам қалыптастыру.

Зерттеу тақырыбының мақсаты: Мағжан Жұмабаев шығармаларын оқытудың тиімді жолдары
Зерттеу тақырыбының обьектісі: Мағжан Жұмабаев шығармаларын оқытудың тиімді жолдарын жан-жақты талдап, білу.
Зерттеу тақырыбының пәні: педагогика ғылымының қалыптасу үрдісі
Зерттеу тақырыбының міндеттері:
Қазіргі мектептердегі Мағжаннын пеагогикасының орнын анықтау;
Мағжан Жұмабаевтың Педагогика оқулығының қазақ педагогикасындағы орнын анықтау;
М.Жұмабаев педагогикасының бастауыш мектеп педагогикасын дамытуға әсерін қарастыру;

Кіріспе
Мағжан - қазақ халқының ұлттық ұлы ақыны. Ол - халқын шын сүйген,сонымен бірге күйінген,аянышты ел күйін көріп күйректікке,сезімталдыққа берілген шын халық досы.
Мағжан поэзиясы - жан,жүрек,сезім поэзиясы.Ол оның бүкіл қантамырынан жаралған. Ақын қандай тақырыпты жыр өзегі етпесін,бәрі мен Мағжанмын деп мұндалап тұрады.Оның жырларында отты жүректің соғысы,ізгі де сұлу,елжіреген,еміренген жан лүпілі естіледі,онан өмір азабын,өзімшілдікке деген ыза - кекті,қаһарлы ерлі күні естіледі.
Мағжан поэзиясының мәңгі өлмес,ұрпақтан-ұрпаққа жалғасар асыл қазынасы -махаббат,ғашықтық жырларының жұмбақ күйлерін шерткен,терең ақындық шабыттантуған,адам жүрегінің мың сан дірілін шеберлікпен бейнелеген, ықшам,жинақы, жауһар дүниелер болып саналады.

Негізгі бөлім
М.Жұмабаев өзінің қысқа өмірінде нағыз поэзия биігіне самғаған, оның асқар асуларынан өлшеусіз нәр алған біртуар, әмбебап зиялы қайраткер болды. Сонымен бірге оның тәлім-тәрбие ғылымының теориялық жағына төңкерістен кейін тұңғыш терең үңілушілердің бірі болуы Мағжан дарынының тағы бір қырын көрсетеді. Осы тұрғыдан, Мағжан 1922 жылы Пелагогика атты ғылыми еңбек жазды.
Оқу құралының бірінші бөлімі педагогиканың жалпы мәселелеріне арналған. Оның пікірінше, тәрбие саласы төртке бөлінеді.
Олар:
oo Дене тәрбиесі;
oo Жан тәрбиесі;
oo Ақыл тәрбиесі;
oo Сұлулық пен әдеп құлық тәрбиесі.
Әрине, тәрбиенің бұдан басқа да бірнеше түрлері бар, ол мұның басты-бастыларын ғана айтқысы келген болуы керек. Автор олардың бір-бірімен табиғи тамырластығын тәптіштеп түсіндіре келіп, Егер адам баласына осы төрт тәрбие тегіс берілсе, оның тәрбиесі түгел болғаны. Балам адам болсын деген ата-ана осы төрт тәрбиені дұрыс орындасын...- деу арқылы М.Жұмабаев тәрбие мақсатын келер күн талабымен ұштастырғысы келеді. Оның туған халқының тәлім-тәрбиелік бай мұрасын игеру жөніндегі бағыт-бағдары да құптарлық. ұлт тәрбиесі,- деп жазды ол,- баяғыда сыналып келе жатқан тастақ жол болғандықтан, әрбір тәрбиеші, сөз жоқ, ұлт тәрбиесімен тәрбие қылуға міндетті.
М. Жұмабаевтың шығармаларын бастауышта оқытудың тиімді жолдары
Бастауыш мектепте ана тілін оқыту, тіл дамыту әдістемесін қалыптастыруға алғаш қадам жасаушылардың бірі де Мағжан Жұмабаев. 1923 жылы Бастауыш мектепте ана тілі атты еңбегін жариялайды. Ол төрт жылдық бастауыш мектептің әр жылына сәйкес ана тілі бойынша бала тілін дамыту үшін жүргізілетін жаттығулар, қалыптастырылар дағдылар жүйесін жасап ұсынады.
Мектеп үш тұрғыдан :
1) Бастауыш мектептің міндеті;
2) Еңбек міндетінің міндеті;
3) Төрт жылдық бастауыш мектептегі ана тілінен құралуы талап етеді дей отырып, ана тілінің мақсаты мен міндетін көрсетеді.
Әдіскер ғалым аталмыш еңбегінде жаттығулар мен дағдылар жүйесін ІV сыныпқа топтай отырып төмендегіше ұсынады:
І-сыныпта:
а) жандағы әсерді қысылмай сөзбен жарыққа шығару;
ә) аздап жаттаған өлең мысалдарды дұрыс, ашық айту, оқи білу;
б) қысқа да болса, дұрыс сөйлеу;
в) оқуға жаттығу;
г) өзі салған суреттердің астына өзінің атын жаза білу;
ғ) тақтадан, кітаптан көшіру;
д) күн аттарын жазу һәм барлық балалардың аттарын тізе білу;
е) ұғынған әңгімелерін һәм басынан кешкен оқиғаларды мұғалімнің жетекші сұрауларының жәрдемімен қайта ауызекі айтып бере алу;
ж) ертегілерді, әңгімелерді сахнаға айналдыра білу.
ІІ-сыныпта:
а) естігені я көргені туралы толығырақ әңгіме айту;
ә) есіткен, көрген, оқығанын сахнаға айналдыру;
б) біреумен дұрыс, толық сөйлесе білу;
в) сурет бойынша әңгіме ете білу;
г) бір белгілі әңгімеге ұқсас екінші ойдан шығарып айту;
ғ) әңгіменің бір бөлімін алып тастап айта білу;
д) даяр әңгімені өз жанынан толықтыра білу;
е) баспадан, жазбадан қысқа мақалаларды көшіріп жаза білу;
ж) күнделік тізу;
з) оқуға ұстарту.
ІІІ-сыныпта :
а) бастан кешкен оқиғалар бойынша ойдан әңгіме шығарып тәжірибе жасау;
ә) балалар жиылысында пікірін дәлелдеп толық қылып сөйлей білу;
г) әдебиет әсеріне шамасынша түрлі жақтан баға бере білу; күнделікті календарды тізе білу;
ғ) балалардың өз әсерлерінен альбом тізу, журнал шығару;
д) жиылыстар, экскурсиялар сықылды оқиғалардан жазбаша есеп бере білу.
ІV-сыныпта :
а) белгілі бір пікірдің жобасымен толық дұрыс сөйлеу һәм жазу;
ә) әдебиет әсерлерін кестелі, кестесіз, өлшеулі, өлшеусіз, сурет, жай әңгіме сипаттарына қарай сөйлей білу;
б) әдебиет әсірінен алынатын сұлулық сезімін декламациямен тереңдету;
в) оқығанды суретке салу, әдебиет әсерінен сахнаға айналдыру;
г) жазбаша баяндама һәм есептен шығып жиылыстарды сөз сөйлеу;
ғ) журналды тереңдету;
д) спектакльге қатысу;
е) мектепті оқу үйін басқаруға жәрдем қылу.
Мектептің міндеті - бір жақтан, хат таныту болса, екінші жақтан, баланы дұрыс сөйлеуге үйрету болып табылады. Балаға дұрыс тәрбие беру үшін оны әдебиетпен таныстыру және баланы түсініп, ұғып оқуға үйрету керектігін айтқан. Ағартушы төрт сыныпты бастауыш мектептегі ана тілінің ауданын мына бағыттарда жүргізіді ұсынады:
oo оқу, жазуға үйрету;
oo емлеге дағдыландыру;
oo жазбаша сөзді өркендету;
oo баланың ұғымына лайық ауызша һәм жазба әдебиет түрлерімен таныстыру;
oo ұғып оқуға дағдыландыру.
М.Жұмабаев бала не нәрсемен айналысса да, ісіне ынталы болуын, мұғалім барлық білімге ана тілін негіз қыла білуі керектігін, болмаса тілі түзілмеген, ойын сөзбен ұқтыра білмейтін, сөз болып жарыққа шыққан ойды ұға білмеймін балаға ешбір білім беруге мүмкін еместігін дәл аңғарған.
Мағжан өзінің осы педагогикасын 14 ірі бөлімнен құрып, оның өзін бірнеше шағын бөлімдерге бөле отырып, ұқыпты түрде талдау жасап, түсініктеме береді. Сөз басына М.Жұмабаев Тәрбиені қояды. Шынында да оның өздік сыры да бар ғой. Баланы өмірге келген бірінші минутынан бастап оқытпайды. Оны тәрбиелейді, бала өмірі тәрбиеден басталады.
Екінші бөлімге Мағжан Жұмабаев жалпы педагогика ғылымын қояды. Педагогикасының қандай пән екенін сипаттай келе, онымен етене таныс болу керектігін айтады. Мағжан педагогиканың өзін тәрбие пәні деп пайымдайды. Оған дәлел пәннің аты дейді.
Педагогика пәнін М.Жұмабаев 5-ке бөледі:
Жалпы педагогика дейді де, бұған тадамнаң дене, жан күштерін тәрбие
қылу жолдарын көрсетеді.
2. Дидактика.
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.