Адам болмысы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Факультеті Химия және химиялық технологиялар
Кафедрасы Органикалық заттардың химиялық технологиясы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Болмыс және оның түрлері мен Бейболмыс мәселесін сараптаңыз
Оқытушы: PhD философия докторы, Философия кафедрасының аға оқытушысы Балабекұлы Д.
Орындыған: Органикалық заттардың химиялық технологиясы мамандығының 2-курс студенті Әнес Зағипа
Алматы, 2023ж
Жоспар:
-Кіріспе
- Болмыстың түрлері
- Бейболмыс
- Қорытынды
Біздің нақты болмысымыз-шындық.
---Бауыржан Момышұлы
Ең алдымен болмыс деген ұғымға анықтама берейік. Болмыс-деп философиялық категориялардың арасындағы ең маңыздысы. Болмыс бар болып жатығанның, өмір сүріп отырғанның барлығын қамтитын және олардың ең маңызды қасиетін- бар болу, нақты өмір сүруді білдіретін ұғым. Болмыс философия ғылымындағы ең ауқымды, әрі кең тақырып болып келеді. Адамның дүниеге қатынасының негізінде қандай құндылық жатса да, оның бастамасы -- болмыс. Мәнділік жөнінде айтқанда не нәрсенің болса да дүниеде болу жолы немесе тәсілі оның негізін құрайды дегенбіз. Болу жолдары және сан алуан құндылықтар -- бәрі де ең алдымен жалпы болуға тиіс. Болмыстың нақты, жеке формаларының бәріне ортақ жалпы қасиет, ол - болу. Философияда болмысты зерттейтін саланы онтология деп атайды.
Болмыстың негізгі түрлеріне келетін болсам: 1) Заттар, процестер болмысы: а) бірінші табиғат; б) екінші табиғат. 2) Адам болмысы: а) заттар дүниесіндегі адам болмысы; б) адамның өзіндік болмысы. 3) Рухани болмыс: а) жеке адамның рухани болмысы; б) қоғамның рухани болмысы. 4) Әлеуметтік болмыс: а) қоғамдағы және тарих процесіндегі жекелеген адам болмысы; б) қоғам болмысы деген сияқты тағы басқа түрлері бар.
Адам қызметінің, өмір тіршілігінің негізі -- табиғат заттары мен табиғи процестер. Бірінші табиғат -- ол адамзатқа дейін пайда болған, адамдардың санасынан тысқары және тәуелсіз өмір сүреді. Оған мұхиттарды, ормандарды, тауларды, тіпті адамның өзін жатқызуға болады. Содан кейін табиғатта бұрын соңды болмаған заттар мен процестер пайда болды. К. Маркс оны Екінші табиғат деп атады. Екінші табиғатқа жататындар: үйлер, материалдық заттар, адам ойлап шығарған өсімдіктер. Ол жасанды табиғат. Қазіргі заманда табиғаттың өзіне қарағанда табиғи процестер көп басымды болып келеді.
Адам болмысы екіге бөлінеді: Біріншісі: Рухани болмыс -- сана мен санасыздық процестерін қамтиды. Жеке адам тек қана қоғамда өмір сүре алады. Ол бір ұлтқа, тапқа кіреді, бір мемлекетте тұрады, тарихи процестерге қатысады. Қоғамдық болмыс -- ол жалпы ұғым, оның даму заңдары болады. Қоғам неғұрлым жоғары дамыған сайын ондағы алуан саладағы прогресті жоғарылату қарқыны бұқараның, таптардың, жеке адамдардың жоғары саналылығына, әлеуметтік белсенділігіне байланысты болып келеді. Бұл ұғымдарды кей бір деректерде реалды және идеалды деп те атайды.
Ең алғаш рет философия ғылымына болмыс ұғымын антикалық философ Парменид енгізді. Оның пікірі бойынша ,нағыз болмыс бұл ‑ әрқашанда бар нәрсе. Ал болмыс әрқашан да тұтас және бөлінбейтін болғандықтан, ол туралы ой да бүтін және бөлінбейді, оның үстіне оның өзінің болмысы бар. Нағыз болмыс ‑ бұл ақыл ‑ оймен игерілетін болмыс. Болмыс пен ой тепе ‑ тең. Адамды субъективтілік шеңберінен тысқа шығарып, объективтілік деңгейіне жеткізе алатын және оның дәйектілігі мен күмәнсіздігін негіздейтін ой адамға сенімділік береді. Парменид болмыс мәселесін философияның ең басты мәселесі ретінде негіздеп және оның болмыс туралы ілімі метафизика үшін мүмкіндіктер ашты. Болмыстың шын негізін ол, уақыт бірлігінде шексіз деп атады. Парменидтің болмыс проблемасын жалғастыру мен жетілуін қалыптастыруда философтар үшін шынайы өмірде болмыстың барын сезінуіне байналысты болды. Мысалы, жасанды болмысты философтар орта ғасырда құдайдан, -- деп білді, ал басқалары шынайы материалды және материалды емес, -- деп ойлады, бірақ әртүрлі дәрежеде болмыстың жасанды қатысы бар. Жасанды болмыс сөзсіз мойындаса адам болды, оның ойы, оның қажеттілігі оның өмірі. Болмыс қатынасының келесі формалары бар: табиғатына бөлінетін заттар, денелер процестер болмысы, әлемдегі адамдар болмысына бөлінетін адам болмысы, адамның индивид ретінде тіршілік етуі. Рухани болмыс, ол индивидуалды рухани және объективті руханиға бөлінеді. Әлеумет болмысы индивидуалды болмыс пен тарихи болмысқа бөлінеді.
Болмыс ‑ санаға тәуелсіз өмір сүретін дүниені, материяны адамдардың материалдық өмірінің табиғатын белгілеуге арналған философиялық ұғым. Философияның негізгі мәселесі ойлау жүйесінің болмысқа көзқарасы туралы мәселе болғандықтан, оның шешімі болмыс ұғымы ретінде алынатын мағынаға байланысты. Болмыс категориясының осы принципті маңызы оны философия ғылым ретінде пайда болған алғашқы күндер ‑ ақ дүниеге әкеліп, оның шешімі болмыс ұғымы ретінде алынатын мағынаға байланысты. Болмыс категориясының осы принципті маңызы оны философия ғылым ретінде пайда болған алғашқы күндері‑ақ дүниеге әкеліп, оның көптеген ілімдеріне негіз болды. Материалистік философияда ол сезім ‑ түйсікпен қабылданатын материяны, материалдық объектілердің өмір сүруін, олардың пайда болуын және жойылуын білдірді. Ал идеалистік философияда болмыс идеяларының жалпы мәні, ұшы ‑ қиырсыз жиынтығы түрінде логикалық категориямен жалаң қызмет ретінде көрінеді, сүйтіп материализмде болмыс‑табиғат болмысы, ал идеализмде ‑ табиғаттан бөліп қаралатын дербес ұғым. Философия болмыс ретінде ең алдымен материяның, жекелеген мәселелердің, процестердің, адамдардың түпкілікті, тиянақты болмысында қашан ... жалғасы
ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Факультеті Химия және химиялық технологиялар
Кафедрасы Органикалық заттардың химиялық технологиясы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Болмыс және оның түрлері мен Бейболмыс мәселесін сараптаңыз
Оқытушы: PhD философия докторы, Философия кафедрасының аға оқытушысы Балабекұлы Д.
Орындыған: Органикалық заттардың химиялық технологиясы мамандығының 2-курс студенті Әнес Зағипа
Алматы, 2023ж
Жоспар:
-Кіріспе
- Болмыстың түрлері
- Бейболмыс
- Қорытынды
Біздің нақты болмысымыз-шындық.
---Бауыржан Момышұлы
Ең алдымен болмыс деген ұғымға анықтама берейік. Болмыс-деп философиялық категориялардың арасындағы ең маңыздысы. Болмыс бар болып жатығанның, өмір сүріп отырғанның барлығын қамтитын және олардың ең маңызды қасиетін- бар болу, нақты өмір сүруді білдіретін ұғым. Болмыс философия ғылымындағы ең ауқымды, әрі кең тақырып болып келеді. Адамның дүниеге қатынасының негізінде қандай құндылық жатса да, оның бастамасы -- болмыс. Мәнділік жөнінде айтқанда не нәрсенің болса да дүниеде болу жолы немесе тәсілі оның негізін құрайды дегенбіз. Болу жолдары және сан алуан құндылықтар -- бәрі де ең алдымен жалпы болуға тиіс. Болмыстың нақты, жеке формаларының бәріне ортақ жалпы қасиет, ол - болу. Философияда болмысты зерттейтін саланы онтология деп атайды.
Болмыстың негізгі түрлеріне келетін болсам: 1) Заттар, процестер болмысы: а) бірінші табиғат; б) екінші табиғат. 2) Адам болмысы: а) заттар дүниесіндегі адам болмысы; б) адамның өзіндік болмысы. 3) Рухани болмыс: а) жеке адамның рухани болмысы; б) қоғамның рухани болмысы. 4) Әлеуметтік болмыс: а) қоғамдағы және тарих процесіндегі жекелеген адам болмысы; б) қоғам болмысы деген сияқты тағы басқа түрлері бар.
Адам қызметінің, өмір тіршілігінің негізі -- табиғат заттары мен табиғи процестер. Бірінші табиғат -- ол адамзатқа дейін пайда болған, адамдардың санасынан тысқары және тәуелсіз өмір сүреді. Оған мұхиттарды, ормандарды, тауларды, тіпті адамның өзін жатқызуға болады. Содан кейін табиғатта бұрын соңды болмаған заттар мен процестер пайда болды. К. Маркс оны Екінші табиғат деп атады. Екінші табиғатқа жататындар: үйлер, материалдық заттар, адам ойлап шығарған өсімдіктер. Ол жасанды табиғат. Қазіргі заманда табиғаттың өзіне қарағанда табиғи процестер көп басымды болып келеді.
Адам болмысы екіге бөлінеді: Біріншісі: Рухани болмыс -- сана мен санасыздық процестерін қамтиды. Жеке адам тек қана қоғамда өмір сүре алады. Ол бір ұлтқа, тапқа кіреді, бір мемлекетте тұрады, тарихи процестерге қатысады. Қоғамдық болмыс -- ол жалпы ұғым, оның даму заңдары болады. Қоғам неғұрлым жоғары дамыған сайын ондағы алуан саладағы прогресті жоғарылату қарқыны бұқараның, таптардың, жеке адамдардың жоғары саналылығына, әлеуметтік белсенділігіне байланысты болып келеді. Бұл ұғымдарды кей бір деректерде реалды және идеалды деп те атайды.
Ең алғаш рет философия ғылымына болмыс ұғымын антикалық философ Парменид енгізді. Оның пікірі бойынша ,нағыз болмыс бұл ‑ әрқашанда бар нәрсе. Ал болмыс әрқашан да тұтас және бөлінбейтін болғандықтан, ол туралы ой да бүтін және бөлінбейді, оның үстіне оның өзінің болмысы бар. Нағыз болмыс ‑ бұл ақыл ‑ оймен игерілетін болмыс. Болмыс пен ой тепе ‑ тең. Адамды субъективтілік шеңберінен тысқа шығарып, объективтілік деңгейіне жеткізе алатын және оның дәйектілігі мен күмәнсіздігін негіздейтін ой адамға сенімділік береді. Парменид болмыс мәселесін философияның ең басты мәселесі ретінде негіздеп және оның болмыс туралы ілімі метафизика үшін мүмкіндіктер ашты. Болмыстың шын негізін ол, уақыт бірлігінде шексіз деп атады. Парменидтің болмыс проблемасын жалғастыру мен жетілуін қалыптастыруда философтар үшін шынайы өмірде болмыстың барын сезінуіне байналысты болды. Мысалы, жасанды болмысты философтар орта ғасырда құдайдан, -- деп білді, ал басқалары шынайы материалды және материалды емес, -- деп ойлады, бірақ әртүрлі дәрежеде болмыстың жасанды қатысы бар. Жасанды болмыс сөзсіз мойындаса адам болды, оның ойы, оның қажеттілігі оның өмірі. Болмыс қатынасының келесі формалары бар: табиғатына бөлінетін заттар, денелер процестер болмысы, әлемдегі адамдар болмысына бөлінетін адам болмысы, адамның индивид ретінде тіршілік етуі. Рухани болмыс, ол индивидуалды рухани және объективті руханиға бөлінеді. Әлеумет болмысы индивидуалды болмыс пен тарихи болмысқа бөлінеді.
Болмыс ‑ санаға тәуелсіз өмір сүретін дүниені, материяны адамдардың материалдық өмірінің табиғатын белгілеуге арналған философиялық ұғым. Философияның негізгі мәселесі ойлау жүйесінің болмысқа көзқарасы туралы мәселе болғандықтан, оның шешімі болмыс ұғымы ретінде алынатын мағынаға байланысты. Болмыс категориясының осы принципті маңызы оны философия ғылым ретінде пайда болған алғашқы күндер ‑ ақ дүниеге әкеліп, оның шешімі болмыс ұғымы ретінде алынатын мағынаға байланысты. Болмыс категориясының осы принципті маңызы оны философия ғылым ретінде пайда болған алғашқы күндері‑ақ дүниеге әкеліп, оның көптеген ілімдеріне негіз болды. Материалистік философияда ол сезім ‑ түйсікпен қабылданатын материяны, материалдық объектілердің өмір сүруін, олардың пайда болуын және жойылуын білдірді. Ал идеалистік философияда болмыс идеяларының жалпы мәні, ұшы ‑ қиырсыз жиынтығы түрінде логикалық категориямен жалаң қызмет ретінде көрінеді, сүйтіп материализмде болмыс‑табиғат болмысы, ал идеализмде ‑ табиғаттан бөліп қаралатын дербес ұғым. Философия болмыс ретінде ең алдымен материяның, жекелеген мәселелердің, процестердің, адамдардың түпкілікті, тиянақты болмысында қашан ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz