Дене температурасын өлшеу әдістері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 34 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ "ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ КОЛЛЕДЖ" ШЖҚ КМК АЛМАТЫ ҚАЛАСЫНЫҢ ҚОҒАМДЫҚ ДЕНСАУЛЫҚ БАСҚАРМАСЫ

Мамандығы 0302000 «Мейіргер ісі»

Біліктілігі 0302054 «Мейіргер ісінің қолданбалы бакалавры»

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Мейіргерлік үрдісте нәрестелердің дене қызуын өлшеуде қолданылатын әдістер мен ерекшеліктер

Орындаған: Амалдинова Адилям Адиловна

/подпись/

Ғылыми жетекші: Әбдірәсіл Айдана Нұрмағамбетқызы

/подпись

Бөлімше меңгерушісі

«Мейіргер ісінің

қолданбалы бакалавры»: Алибаева Гулсим Нурмагамбетовна

/подпись/

Алматы, 2023

Түйін

Диплом жұмысының тақырыбы: «Мейіргерлік үрдісте нәрестелердің дене қызуын өлшеуде қолданатын әдістер мен ерекшеліктер ».
Кілт сөздер: термореттелу, дене температурасы, дене температурасын өлшеу әдістері, термометрия, термометр, нәрестелер. .

Зерттеу жұмысының мақсаты: Мейіргерлік үрдісте нәрестелердің дене қызуын өлшеуде қолданатын тиімді әдістерді анықтау.

Резюме

Тема дипломной работы: «Методы и особенности, применяемые при измерении температуры тела младенцев в сестринском процессе».

Ключевые слова: терморегуляция, температура тела, методы измерения температуры тела, термометрия, термометр, младенцы.

Цель исследовательской работы: выявить эффективные методы измерения температуры тела младенцев в сестринском процессе.

Summary

The topic of the thesis: "Methods and features used in measuring the body temperature of infants in the nursing process. "

Keywords: thermoregulation, body temperature, body temperature measurement methods, thermometry, thermometer, infants.

The purpose of the research work: to identify effective methods of measuring the body temperature of infants in the nursing pro

Мазмұны

1 ЖЫЛУ РЕТТЕУ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ ОНЫҢ БАЛАЛАРДАҒЫ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ9

1. 1 Термореттеу орталығы, термореттеу орталығының құрылымдық ерекшеліктері9

1. 2 Балалардағы жылу реттелу жүйесінің ерекшеліктері11

2 МЕЙІРГЕРЛІК ҮРДІСТЕ НӘРЕСТЕЛЕРДІҢ ДЕНЕ ҚЫЗУЫН ӨЛШЕУ18

2. 1. Дене температурасын өлшеу әдістері18

2. 2. Балалар тәжірибесінде қолданылатын термометрлердің түрлері20

3 ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ27

ҚОРЫТЫНДЫ38

ПАЙЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ39

Қосымша 1. Сауалнама сұрақтары . . . 43

ГЛОССАРИЙ:

Мейірбикелік үрдіс -кәсіптік бикелік күтімді ұйымдастыру мен орындаудың ғылыми әдісі .

Монипуляция -бұл қарапайым тілмен пікір бұрмалау, өзіңнің емес өзгенің қарым-қатынастағы манипуляция әңгімелесушінің пікірін бұрмалау, ойын өзгерту.

Термометр -дененің, заттың, ауаның температурасын өлшеуге арналған аспап.

Конвекция- сұйықтық немесе газдың ағыны арқылы жылу энергиясын тасымалдау.

Терморегуляция- бұл сіздің денеңіздің ішкі температурасын сақтауға мүмкіндік беретін процесс.

Гипоталамус- көру төмпегінің төменгі жағында, көру жүйкелерінің қиылысы мен үлкен ми аяқшаларының аралығында орналасқан аралық мидың бөлігі.

КІРІСПЕ

Медициналық тұрғыдан қарағанда дене температурасы адам денсаулығының негізгі көрсеткіштерінің бірі болып табылады. Аурулардың едәуір бөлігі дене температурасының өзгеруімен жүреді. Балалардағы дене температурасының жоғарылауы медициналық көмекке жүгінудің ең көп тараған себептерінің бірі және антипиретиктерді қолдануға негіз болып табылады. [1]

Бүгінгі ғылыми техникалық революция дәуірінде термометрлердің көптеген түрлері нарыққа шыққан. Алайда соның барлығы бізге дұрыс нәтиже көрсете бермейді. Медицинада қолданылатын термометрлердің артықшылықтары мен кемшіліктері, әсіресе балалар тәжірибесінде қолданылатын ең тиімді термометр мен дене температурасын өлшеу әдістері туралы көптеген ғылыми еңбектер мен зерттеулер бар. Алайда бұл тақырыпқа байланысты отандық ғалымдар зерттеулер көп жүргізбеген. Менің зерттеу тақырыбын таңдау себебім мейіргерлік үрдісте нәрестелердің дене қызуын өлшеуде қолданатын тиімді әдістерді тәжірбие жүзінде анықтау.

Бала күтімі процесінде балалар бөлімшелерінің медициналық қызметкерлері үнемі термометрия жүргізіп, дене салмағын анықтап, бойын өлшеп, балаларды жуындыру керек. Бұл манипуляцияларды жүргізу техникасын меңгеру кез келген медбике үшін міндетті болып табылады және емдеу-қорғау режимінің негізін құрайды. [2]

Өзектілігі: Жаңа туған нәресте мен нәрестенің жылу беру механизмі де жетілмеген, сондықтан баланы қызып кету оңай. Балалардағы тері тамырларының люмені рефлекторлы түрде өзгереді. Салқындаған кезде тамырлар рефлекторлы түрде тарылады. Осылайша, жас балалар үшін негізгі механизм болып табылады дене температурасының тұрақтылығы болып табылады химиялық терморегуляция. Міне, жұмыстың өзектілігі осында, яғни бала теипературасын өлшеуде дұрыс әдістерді пайдалануда.

Зерттеу жұмысының мақсаты: Мейіргерлік үрдісте нәрестелердің дене қызуын өлшеуде қолданатын тиімді әдістерді анықтау

Міндеттері :

1. Зерттеу тақырыбы бойынша отандық және шетелдік әдебиеттерге шолу жүргізу;

2. Нәрестелердің дене температурасын өлшеу орындары мен термометрлерді өзара салыстыра отыра, нақты нәтиже беретін әдісті анықтау;

3. Мейірбикелер арасында сауалнама жүргізу арқылы нәрестелердегі дене температурасын өлшеудің тиімді әдістерін анықтау;

Зерттеу әдістері:

Ғылыми-теориялық талдау;
Әлеуметтік(сауалнама жүргізу) ;
Статистикалық және аналитикалық;

Зерттеу нысаны: нәрестелердің дене қызуын өлшеуде қолданатын тиімді әдістер

Тәжірбиелік маңыздылығы: Алғаш рет Алматы қаласының №4 қалалық ауруханасы базасында аталған тақырып бойынша зерттеу жүргізілді. Зерттеу нәтижелері мейірбикелерге нәрестелердің дене температурасын өлшеуде ең тиімді әдістерді қолдануға мүмкіндік береді.

1 ЖЫЛУ РЕТТЕУ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ ОНЫҢ БАЛАЛАРДАҒЫ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 1. 1 ТЕрмореттеу орталығы, термореттеу орталығының құрылымдық ерекшеліктері

Жылу реттеу, терморегуляция (грекше therme - жылу және regulo -реттеу) - жылу түзуші және жылуды шығарушы ағзалардан тұратын функционалды жүйе. Ол аралық ми (гипоталамус), қалқанша безі және бүйрек үсті безі арқылы реттелетін орталық және терінің, қан тамырларының перифериялық терморецепторларының тұрады. Дені сау адамда дене температурасы тәулік ішінде өте аз мөлшерде өзгереді 1-2 (°C) және қалыптыда 37°C-тан аспайды. Бұл жылу өндірісін (биохимиялық процестердің нәтижесі) және жылу беруді (физикалық процестердің нәтижесі) күрделі реттеу арқылы қамтамасыз етіледі.

Жылу өндірісі (жылу түзілуі) - тірі организмде жүргізілетін жұмыс нәтижесінде тіндер мен мүшелерде жылу түзілу процесі. Жылу өндірісі бұлшықеттер мен ішкі ағзалардағы тотығу процестері арқылы жүзеге асырылады. Зат алмасу процестерінің қарқындылығы неғұрлым жоғары болса, соғұрлым жылу өндірісі артады. Жылу өткізу - организмнің тіршілік әрекетін қамтамасыз ететін және сырттан алынған энергетикалық өзгерістер нәтижесінде босатылған жылуды қоршаған ортаға тірі организмнің бөлу процесі.

Жылу өткізудің түрлері: конвекция, булану және сәуле шашу. Егер ағзада жеткілікті түрде жылу өндірілмесе немесе салқындаған жағдайда рефлексивті түрде қан тамырлары тарылып, сыртқа жылу аз бөлінеді. Соның салдарынан, тері құрғап, қалтырау (бұлшықет дірілі) пайда болады. Ал керісінше, дене қыза бастаса, қан тамырлары кеңейіп, тер бөлініп, тыныс алу жиілейді, жылуды сыртқа шығару үдейді. Осылайша, терморегуляцияның күрделі механизмі метаболизм процестерінің қалыпты жүруі үшін қажет дененің ішкі ортасының температуралық тұрақтылығын қамтамасыз етеді.

Жылу орталығы, терморегуляция орталығы, алдыңғы және артқы гипоталамус ядроларының преоптикалық аймағында шоғырланған арнайы жүйке жасушаларының жиынтығы; жылы қанды жануарлар мен адамдарда терморегуляцияны қамтамасыз етеді. Жылу немесе суық терморецепторлардан импульстар түсетін гипоталамус Т. с. дене температурасының тұрақты деңгейде сақталуын қамтамасыз ететін процестерді үйлестіреді. Кейбір нейрондар Т. с., "термодетекторлар" деп аталады, өздерінің температуралық сезімталдығы жоғары және гипоталамусқа түсетін қанның температурасы қалыптыдан жоғары болған кезде басқаларға көбірек импульстар жібереді, ал төмен болған кезде аз болады.

Басқа жүйке жасушалары, "интегралдау" деп аталады, өздерінің температуралық сезімталдығына ие емес, бірақ синапстар арқылы гипоталамустың "термодетекторларынан" және орталық жүйке жүйесінің кейбір басқа бөліктерінен (көру түйнектері, ортаңғы ми, жұлын және т. б. ), сондай-ақ терінің терморецепторларынан температура сигналдарын қабылдайды. "Интегралды" нейрондар дененің әртүрлі нүктелерінен температураның тітіркенуін қорытындылайды және терморегуляция жүйесінің эффекторлық мүшелеріне (тері тамырлары, тер және эндокриндік бездер, бұлшықеттер және т. б. ) импульстар жібереді. Т. с. функциясына орталық жүйке жүйесінің жоғарғы бөліктері, атап айтқанда, мидың үлкен жарты шарларының қыртысы әсер етеді. Т. С. - ның жойылуы терморегуляцияның күрт бұзылуына әкеледі, алайда ол белгілі бір уақыттан кейін ішінара қалпына келеді. Бұл орталық жүйке жүйесінің басқа бөліктерінде ыстыққа сезімтал жүйке жасушаларының болуымен түсіндіріледі. Сондай-ақ қараңыз жылу беру, жылу өндірісі.

Гипоталамустағы терморегуляция орталығында өзіндік жылу сезімталдығы бар нейрондар, сондай-ақ тері терморецепторлары мен Орталық термосенсорлардан алынған ақпаратты жинақтайтын нейрондар табылды (Wit, Wang, 1968; Martin, Manning, 1971; Дымникова және басқалар, 1973; Hensel, 1981; Дымникова, Халилов, 1984; Брук, зейсбергер, 1987; li, Торнхилл, 1998) . Дененің әртүрлі аймақтарының тері температурасы және мидың әртүрлі бөліктерінің температурасы туралы ақпаратты біріктіру принципі терморегуляция жүйесінің жұмысының маңызды принципі болып табылады. Гипоталамуста терінің беткі және терең қабаттарының температурасы туралы ақпарат интеграцияланады, тері арқылы жылу ағындарының мөлшері мен бағытын анықтайды, содан кейін тиісті эфферентті командалар шығарады деп болжауға болады. Әдебиеттерге сәйкес, суық терморецепторлар эпидермистің астында орналасқан және тек терінің беткі қабаттарының температурасын өлшей алады (Генсель, 1981; Кеншало, 1984), алайда кейбір суық терморецепторлардың тері температурасының өзгеруіне реакциясының кешігу фактілері байқалды (Jarvilechto, 1973; Маловичко және басқалар, 1974; Константинов және басқалар, 1980) . Сондықтан гомотермиялық организмдерді терморегуляциялау үшін түбегейлі маңызы бар суық терморецепторлардың терісіндегі локализация тереңдігін анықтау өзекті болып көрінді.

1. 2 Балалардағы жылу реттелу жүйесінің ерекшеліктері

Балаларда тері аумағының (жылу шығару) және дене көлемінің (жылу өндіру) арақатынасы ерекше әрі жылу шығару аумағы кеңдеу. Сондықтан балалар тез тоңып, тез ыстықтайды (тым қалың, жұқа киім кисе, т. б) .

Температура бұзылыстарында теріс эмоциялар туындамайды. Сол себепті, балаларға дұрыс «термореттеушілік» күтім қажет. Біздің ағзамызда түрлі қызмет атқаратын екі түрлі май жасушалары болады: ақ және қоңыр.

Қоңыр май балалардағы, әсіресе алғашқы айдағы балаларда жылуды реттеуде маңызды роль атқарады. Қоңыр май жаңа туылған нәрестелердің жауырын аралық аймақта, қолқа мен үлкен тамырлардың бойында, омыртқа мен симпатикалық магистральдың бойында, қолтық астында, іш қуысында, төс сүйегінің артында, бүйрек пен бүйрек үсті бездерінің айналасында және Биш кесектерінде - нәрестелердің ішкі бетінде орналасқан. Майлы тіннің бұл түрінің қоңыр түсі құрамында темірі бар боялған цитохромдары бар митохондриялардың көптігіне байланысты. Қоңыр май тіндері-ағзадағы метаболикалық жылудың ең қуатты генераторы. Қоңыр адипоциттердің митохондрияларында термогенин ақуызы (фосфорланбайтын тотығу активаторы), дамыған кристалалар бар және олар бірнеше липосомалармен байланысады. Қоңыр май жасушалары көптеген норадреналинді рецепторлармен қамтамасыз етілген және симпатикалық норадренергиялық жүйке ұштарын қамтиды.

Жаңа туылған нәрестелерде қоңыр майда омыртқа бойында пара-аорта ганглиясы жатыр. Ұрықтың бүйрек үсті бездерінің ерекшелігі - медулла норадреналиннің инкретінде басым болуы (бұл жатырдан тыс өмірдің алғашқы 3-4 айына дейін сақталады) . Гипоталамус сигналы бойынша синапстар мен қан арқылы бүйрек үсті безінің симпатикалық нервтері мен хромафинді тіндері қоңыр липоциттердегі липолиз бен термогенезді белсендіреді. [6] Ірі тамырларда қанды жылыту және бос май қышқылдарының жүйелік әсері температураның жоғарылауына ықпал етеді. Паравертебральды қоңыр майдың жинақталуынан қан жаңа туған нәрестелердің бірегей веноздық анастомоздары арқылы жұлын веноздық синусына ағып, С5-Тһ1 сегменттеріндегі жұлын термосенсорларын қыздырады. Бұл жаңа туған нәрестелердегі дірілдеген терморефлексті тежейді, бұл олардың бұлшықеттеріне тоникалық белсенділікті жалғастыруға мүмкіндік береді. Қоңыр майдың қалдықтары 10-11 жасқа дейінгі балалардың температуралық бейімделу механизмдеріне ықпал етеді.

Шала туылған балалардағы жылуреттелуінің ерекшеліктері:

Жұқа, нәзік тері, өте жұқа тері асты шел майы. Бұндай ерекшеліктер дененің қалыпты жылу оқшаулауын қамтамасыз ете алмайды. Бұндай нәрестелердің термобейтарап аймағы 35-36 °C деңгейінде болады.
Қоңыр май қорының аздығы. Мерзімінен ерте туылған балаларда қоңыр және ақ майдың мөлшері дене салмағының 2% - дан аспайды, ал толық мерзімде туылған нәрестелерде ол 8%-ды құрайды.
Дененің ауданы массасынан көбірек. Дене салмағы әр 1 кг-ға 1300 г-нан келетін шала туылған нәрестеге 0, 09 м2 дене ауданы сәйкес келеді, бұл ересектермен салыстырғанда 3, 75 есе, ал мерзімі жетіп туылған нәрестелерге қарағанда 1, 4 есеге көп.
Суық ауалық стресске метаболикалық жауап әлсіз.
Жылуды көп мөлшерде жоғалту

Терморегуляция жүйесінің жетілгендігін көрсететін критерийлер:

ауа температурасы 20-22°С-та балада ректалды температура салыстырмалы тұрақтылықтығы;
ректальды температура мен қолтық астындағы температура арасындағы айырмашылық;
дене температурасының тәуліктік кезеңділігі;
жұқпалы аурулар кезіндегі температуралық реакция

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.