Өнім сапасын жақсарту
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1 Жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндірудің теориялық негіздері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндірудегі өсімдік шикізатының рөлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Ет өнімдерін өндіруде өсімдік шикізатын пайдалану мүмкіндігі ... ... ...
1.3 Өсімдік шикізаты қоспаларының жылқы етінің ұлттық ет өнімдерінің сапасы мен тағамдық құндылығына әсері ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .
1.4 Өсімдік шикізатын және дәстүрлі өндіріс әдістерін қолдана отырып, жылқы етінен жасалған ұлттық ет өнімдерінің сапалық және сандық сипаттамаларын салыстыру ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2 ЗЕРТТЕУ МАТЕРИАЛДАРЫ МЕН ӘДІСТЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.1 Өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру кезіндегі технологиялық процестерді талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2 Өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен қазы өндіру технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3 Жылқы етінен жасалған ұлттық ет өнімдерінің сақталуына және жарамдылық мерзіміне өсімдік компоненттерінің әсері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.4 Өсімдік шикізатын пайдалана отырып жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру құнын салыстырмалы талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.5 Нарықта өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен жасалған ұлттық ет өнімдеріне сұранысты және өндірісті кеңейту мүмкіндігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
КІРІСПЕ
Дипломдық жұмыстың өзектілігі: "Өсімдік шикізатын қолдана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологиясын зерттеу" тақырыбындағы зерттеу жұмысы бірнеше себептерге байланысты өзекті болып табылады.
Біріншіден, қазіргі уақытта салауатты өмір салты мен дұрыс тамақтануға көбірек көңіл бөлінуде. Осыған байланысты құрамында зиянды қоспалар жоқ және барлық санитарлық және гигиеналық нормаларға сәйкес келетін сапалы ет өнімдеріне сұраныс артып келеді. Сондай-ақ, соңғы уақытта Өсімдік шикізатынан толығымен немесе ішінара жасалған вегетариандық және вегетариандық тағамдар барған сайын танымал бола бастады.
Екіншіден, жылқы еті бірқатар елдерде, соның ішінде Ресейде, Қазақстанда, Моңғолияда және Қырғызстанда өте қолжетімді және танымал ет түрі болып табылады. Дегенмен, бүгінгі күнге дейін жылқы етінің өндірісі тиісті деңгейде емес және тұтынушылар бұл өнімдердің сапасы мен қауіпсіздігіне қатысты мәселелерге тап болады.
Үшіншіден, ет өнімдерін өндіруде өсімдік қоспаларын қолдану олардың сапасы мен тағамдық құндылығын едәуір жақсартады, сонымен қатар өндіріс шығындарын азайтады.
Осылайша, "өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологиясын зерттеу" тақырыбындағы дипломдық жұмыс өзекті және маңызды, өйткені ол ет өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігін жақсартуға, сондай-ақ нарықтағы өнім ассортиментін кеңейтуге әкелуі мүмкін.
Зерттеу жұмысының мақсаты: өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологиясын зерттеу.
Зерттеу жұмысының міндеттері:
Жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологияларын зерттеу;
Ет өнімдерін өндіруде өсімдік шикізатын пайдалану мүмкіндігін зерттеу;
Алынған өнімдердің сапасын бағалау;
Мұндай өнімдерге тұтынушылық сұранысты талдау.
Зерттеу нысаны: өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологиясы.
Зерттеу жұмыстың пәні: өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологияларын зерттеу.
Зерттеу жұмыстың болжамы: Өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологиясын зерттеу ет өнімдерін өндіру саласын дамытуға және тұтынушылардың табиғи және пайдалы өнімдерге деген сұранысын қанағаттандыруға маңызды үлес бола алады.
Зерттеу жұмыстың теориялық және тәжірибелік маңызы: Зерттеу жұмысының теориялық маңыздылығы өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологиялары туралы білімді кеңейту болып табылады. Жұмыс қолданыстағы өндіріс әдістерін талдауды және өсімдік компоненттерін қолдана отырып оңтайлы технологияны анықтауды қамтиды. Бұл өндіріс процесін неғұрлым толық зерттеуге, сондай-ақ жоғары сапа көрсеткіштері бар өнімдерді алу үшін технологиялық процестерді оңтайландыру бойынша ұсыныстар жасауға мүмкіндік береді.
Зерттеу жұмысының практикалық маңыздылығы өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ет өнімдерін өндірудің жаңа технологиясын әзірлеу болып табылады, бұл табиғи және сау құрамдағы өнімдерді шығаруға мүмкіндік береді. Бұл өз кезегінде мұндай өнімдерге сұраныстың артуына және соның салдарынан өндірушілердің пайдасының артуына әкелуі мүмкін. Сонымен қатар, мұндай өнімдерге тұтынушылық сұранысты зерттеу нарықта өнімді жылжыту үшін дәлірек маркетингтік стратегиялар мен жарнамалық науқандарды жасауға мүмкіндік береді.
Зерттеу жұмысының құрылымы: жұмыс кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, әдебиеттер тізімінен тұрады.
ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ
1 Тарау жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндірудің теориялық негіздері
1.1 Жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндірудегі өсімдік шикізатының рөлі
Өсімдік тағамдары жылқы етінің өнімдерін өндіруде қолданылатын жылқылардың қоректенуінің маңызды элементі болып табылады. Еттің сапасы жылқының қандай өсімдік тағамдарын тұтынатынына байланысты.
Жылқы еті өнімдерінің сапасына әсер ететін негізгі факторлардың бірі - жылқы рационындағы ақуыз мөлшері. Протеин бұлшықеттердің дамуында маңызды рөл атқарады және жоғары сапалы бұлшықет тінінің қалыптасуына ықпал етеді. Шөп, сүрлем және жасыл заттар сияқты өсімдік тағамдары ақуыздың көзі бола алады. Жылқы рационында әртүрлі көздердің ақуыздарының арақатынасын ескеру маңызды. Мысалы, шөп пен сүрлемде ақуыз салыстырмалы түрде төмен, бірақ талшықтары жоғары, бұл зат алмасуды реттеуге және ас қорытуды жақсартуға көмектеседі. Алайда, егер жылқылар талшықты тым көп тұтынса, бұл ақуыздың тиімсіз пайдаланылуына және ет сапасының төмендеуіне әкеледі..Дәндер сияқты кейбір өсімдік негізіндегі тағамдарда ақуыздың жоғары мөлшері бар және ет сапасын жақсартуға көмектеседі. Алайда, егер жылқылар астықты тым көп тұтынса, бұл май тінінің дамуына және ет сапасының төмендеуіне әкелуі мүмкін.. Сонымен қатар, жылқы рационында витаминдер мен минералдардың мазмұнын ескеру маңызды. Кейбір өсімдік тағамдары ет сапасын жақсартуға көмектесетін дәрумендер мен минералдарға бай болуы мүмкін. Мысалы, жасылда Е дәрумені жоғары болады, бұл бұлшықеттерді тотығу стрессінен қорғауға және еттің сақталуын жақсартуға көмектеседі.
Жалпы жылқы етінен алынатын өнімдерді өндіруде жылқы етінің сапасы рациондағы өсімдік тағамдарының үйлесуі мен қоректік заттардың сәйкес балансына байланысты. Жылқыларды дұрыс тамақтандыру ет сапасы мен дәмділігін жақсартуға көмектеседі.
Жылқылардың диетасындағы өсімдік қоспалары ас қорытуды жақсартуға және ет өнімдерінің сапасын жақсартуға пайдалы болады. Мұнда қолдануға болатын өсімдік қоспаларының бірнеше мысалдары келтірілген:
1.Пробиотиктер мен пребиотиктер: бұл қоспалар жылқылардың ішектеріндегі бактериялық тепе-теңдікті реттеуге көмектеседі. Пробиотиктер-патогендік бактерияларды тежеуге және ас қорытуды жақсартуға көмектесетін тірі микроорганизмдер. Пребиотиктер, өз кезегінде, жылқының денесіне сіңбейтін, бірақ ішектегі пайдалы бактерияларға тамақ ретінде қызмет ететін диеталық талшық. Пробиотикалық және пребиотикалық қоспалар ас қорытуды жақсартуға, иммунитетті арттыруға және кейбір аурулардың пайда болу мүмкіндігін азайтуға көмектеседі.
2.Дәрілік өсімдіктер: кейбір өсімдік қоспалары емдік қасиетке ие және ас қорытуды жақсартуға көмектеседі. Мысалы, жалбыз мен тас тұзы кебулерді азайтуға көмектеседі, ал талдың қабығы қабынуға қарсы әсер етуі мүмкін. Алайда, кейбір дәрілік өсімдіктердің жанама әсерлері болуы мүмкін екенін және оларды қолдану ветеринардың басшылығымен жүзеге асырылуы керек екенін ескеру қажет.
3. Астық қоспасы: Жылқы рационына астық қосу тамақтан алынатын энергияның мөлшерін арттыруға көмектеседі, бұл еңбекқор жылқылар үшін пайдалы болуы мүмкін. Дегенмен, артық астық ас қорыту проблемаларына және ет өнімдерінің сапасына теріс әсер ететін салмақтың артуына әкелуі мүмкін екенін есте ұстаған жөн.
4. Шөп сығындылары: сарымсақ немесе алоэ сығындысы сияқты кейбір шөп сығындыларын ас қорыту мен иммунитетті жақсарту үшін жылқы рационына қосуға болады. Бұл сығындылар сонымен қатар жылқы ағзасына бос радикалдардың әсерін азайтуға және стресстік жағдайлардан қорғауды арттыруға көмектесетін антиоксиданттық қасиеттерге ие болуы мүмкін.
Жалпы, өсімдік және жануар тектес өнімдердің тиісті пропорцияларынан тұратын дұрыс теңдестірілген диета жоғары сапалы жылқы еті өнімдерін өндірудің негізгі факторы болып табылады. Шөптік қоспалар жылқылардың ас қорытуын және иммунитетін жақсартуға көмектеседі, бұл өз кезегінде ет өнімдерінің сапасына оң әсер етеді. Дегенмен, шөптік қоспаларды пайдалану ветеринардың ұсыныстарын ескере отырып жүзеге асырылуы керек және белгілі бір жылқының жеке қажеттіліктерін ескеру керек.
Өсімдік негізіндегі ингредиенттерді жылқы шұжықтарын өндіруде олардың тағамдық қасиеттерін жақсарту және шикізат шығындарын азайту үшін пайдалануға болады. Жылқы етінен жасалған шұжықтардағы шөп ингредиенттерін қолданудың бірнеше артықшылықтары мен кемшіліктеріне тоқтала кетсек:
Артықшылықтары:
1.Тағамдық қасиеттерді жақсарту: өсімдік ингредиенттері дәрумендерге, минералдарға және диеталық талшықтарға бай болуы мүмкін, бұл жылқы шұжықтарының тағамдық құндылығын жақсартады және тұтынушылардың дәрумендер мен минералдарға деген қажеттіліктерін қанағаттандыруға көмектеседі.
2.Шикізат шығындарын азайту: өсімдік негізіндегі ингредиенттер ет сияқты жануарлар ингредиенттеріне қарағанда қол жетімді және арзан болуы мүмкін. Бұл шикізат шығындарын азайтуға және жылқы шұжықтарын тұтынушыларға қолжетімді етуге көмектеседі.
3.Майдың азаюы: өсімдік негізіндегі ингредиенттер жылқы шұжықтарындағы майдың мөлшерін азайтуға көмектеседі.
Кемшіліктері:
1.Дәм сапасының төмендеуі: өсімдік негізіндегі ингредиенттер жылқы шұжықтарының дәмі мен құрылымын өзгерте алады, бұл олардың сапасына теріс әсер етіп, тұтынушылардың сұранысының төмендеуіне әкелуі мүмкін.
2.Аллергиялық реакциялар: кейбір өсімдік ингредиенттері кейбір тұтынушыларда аллергиялық реакциялар тудыруы мүмкін. Бұл өсімдік негізіндегі ингредиенттері бар жылқы шұжықтары үшін аудиторияны шектеуге әкелуі мүмкін.
3.Көмірсулардың көбеюі: өсімдік ингредиенттерінде жануарларға қарағанда көмірсулар көп болуы мүмкін, бұл жылқы шұжықтарындағы көмірсулардың көбеюіне әкелуі мүмкін және оларды кейбір диеталарға жарамсыз етеді.
Сонымен қатар, өсімдік сығындылары жылқы еті өнімдеріне арналған маринадтарды өндіруде маңызды рөл атқара алады. Шөп сығындыларын қолданудың бірнеше жолы бар:
1.Дәмді жақсарту: өсімдік сығындылары маринадтарға дәмділік, тәттілік, ащы және т.б. сияқты кейбір дәмдерді қосу үшін пайдаланылуы мүмкін.
2.Текстураны жақсарту: маринадтардағы ет құрылымын жақсарту үшін кейбір өсімдік сығындыларын қолдануға болады. Мысалы, ананас сығындыларында етті жұмсартуға және шырынды етуге көмектесетін бромелайн ферменті бар.
3.Сақтау мерзімін ұзарту: өсімдік сығындыларын жылқы етінің жарамдылық мерзімін ұзарту үшін табиғи консерванттар ретінде пайдалануға болады. Розмарин сияқты кейбір өсімдік сығындыларының антиоксиданттық қасиеттері бар, олар етті тотығудан қорғауға және оның жарамдылық мерзімін ұзартуға көмектеседі.
4.Ас қорытуды жақсарту: кейбір өсімдік сығындыларында жылқы етінің ас қорытуын жақсартуға көмектесетін ферменттер болуы мүмкін. Мысалы, ананас сығындылары ақуыздардың ас қорытуын жақсартуға және оларды ағзаға қол жетімді етуге көмектеседі.
5.Тағамдық құндылықты жақсарту: өсімдік сығындыларында жылқы етінің тағамдық құндылығын жақсартуға көмектесетін көптеген пайдалы дәрумендер, минералдар және антиоксиданттар болуы мүмкін.
Өсімдік сығындылары жылқы өнімдеріне арналған маринадтарды өндіруде пайдалы ингредиенттер бола алады. Дегенмен, жылқы өнімдерінің ең жақсы дәміне, құрылымына, жарамдылық мерзіміне және тағамдық құндылығына қол жеткізу үшін сығындылардың дұрыс таңдауын және олардың комбинациясын ескеру қажет.
Өсімдік антиоксиданттары ет, шұжық, шұжық және т.б. сияқты жылқы өнімдерін өндіруде маңызды рөл атқарады. Олар майларды тотығудан қорғауға және тағамның дәмдік сипаттамаларын жақсартуға көмектеседі.
Майлардың тотығуы-бұл ауадағы оттегінің әсерінен тағамдағы майлар жойылатын процесс. Тотығу тағамның дәмі, иісі мен түсінің өзгеруіне, сапасы мен қауіпсіздігінің нашарлауына әкелуі мүмкін. Өсімдік антиоксиданттары майдың тотығу процесін болдырмауға немесе баяулатуға көмектеседі, бұл тағамдардың дәмі мен сапасын ұзақ уақыт сақтауға мүмкіндік береді.
Жылқы өнімдерін өндіруде ең көп қолданылатын өсімдік антиоксиданттарының қатарына Е дәрумені, аскорбин қышқылы, розмарин қышқылы, розмарин сығындылары, орегано, сарымсақ және басқа да шөптер жатады.
Сонымен қатар, өсімдік антиоксиданттары жылқы өнімдерінің дәмі мен хош иісін жақсарта алады. Кейбір антиоксиданттар мяса дәмі мен хош иісін баса алады, бұл оны тұтынушыға тартымды етеді. Дегенмен, тағамға өсімдік антиоксиданттарын қосу арқылы тәжірибе жасау өнімнің тиімділігін, қауіпсіздігін және сапасына әсерін мұқият бағалауды қажет ететінін ескеру маңызды.
Өсімдік ферменттері - бұл өсімдіктер өндіретін және әртүрлі биологиялық процестерге қолданылатын ақуыздық қосылыстар. Соңғы уақытта жылқы етінің өнімдерін өндіруде өсімдік ферменттерін қолдану кең таралған. Жылқы еті өнімдерін өндіру технологиясында өсімдік ферменттерін қолдану бірқатар артықшылықтарға ие:
1. Өнімнің шығымдылығын арттыру. Өсімдік ферменттері етте белоктардың толық гидролизіне ықпал етеді, бұл оның өнімділігін арттырады.
2. Өнім сапасын жақсарту. Өсімдік ферменттері жылқы еті өнімдерінің дәмін, хош иісін және құрылымын жақсарта алады. Олар сондай-ақ өнімнің жарамдылық мерзімін ұзартуға көмектеседі.
3. Қауіпсіздік. Өсімдік ферменттері тұтынуға қауіпсіз, бұл оларды тамақ өнеркәсібінде пайдалану үшін тартымды етеді.
4. Экологиялық тұрақтылық. Өсімдік ферменттерінің өндірісі жануарларға зиян келтірумен байланысты емес, оны экологиялық тұрақты етеді.
Жылқы еті өнімдерін өндіруде өсімдік ферменттерін қолдануға мысалдар келтіретін болсақ.Өсімдік ферменттерін жылқы етінің әртүрлі өнімдерін, соның ішінде шұжықтарды, ветчиналарды, ақжелкендерді және т.б. алу үшін пайдалануға болады. Мысалы, папайя өсімдігінің ферментін (папайн) етті жұмсақ ету және ет өнімділігін арттыру үшін пайдалануға болады. Ол еттің қартаю уақытын қысқартуға және ақуыздардың толық гидролизі есебінен оның салмағын арттыруға көмектеседі. Бұл өндірушілерге шикізаттың әрбір партиясынан көбірек өнім алуға мүмкіндік береді, бұл өндіріс тиімділігін арттырады және өндіріс шығындарын азайтады.Сонымен қатар, өсімдік ферменттері өсімдік ақуыздарына негізделген ет баламалары сияқты жаңа және инновациялық жылқы еті өнімдерін жасау үшін пайдаланылуы мүмкін. Бұл өнімдер дәстүрлі ет өнімдеріне қарағанда экологиялық тұрақты және денсаулыққа пайдалырақ болу мүмкіндігіне ие және жаңа тұтынушыларды тартуы мүмкін.
Жылқыларды азықтандыру олардың денсаулығы мен өнімділігін қамтамасыз етудің негізгі аспектілерінің бірі болып табылады. Шөп, дәнді дақылдар, көкөністер мен жемістер сияқты өсімдік тектес ингредиенттерден тұратын азықтар жылқылардың негізгі қоректену көзі болып табылады.
Жылқы жеміндегі өсімдік компоненттері жануарларды қажетті қоректік заттармен қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Олардың құрамында көптеген дәрумендер, минералдар және жылқыларды сау ұстау үшін қажет басқа пайдалы элементтер бар. Шөп - негізгі жемшөп, астық - энергияның негізгі көзі. Қоректік заттардың дұрыс балансын қамтамасыз ету үшін жылқы рационына көкөністер мен жемістерді де қосуға болады.
Өсімдік компоненттерінің ет ұлпасының құрылымына әсері:
Зерттеулер көрсеткендей, жылқы азығындағы өсімдік компоненттері ет тінінің құрылымына әсер етуі мүмкін. Мысалы, жылқы рационына омега-3 май қышқылдарын қосу ет құрамындағы омега-3 май қышқылдарының құрамын арттыруы мүмкін, бұл етті тұтынатын адамдардың денсаулығына жақсы әсер етеді. Сондай-ақ, құрамында антиоксиданттар бар өсімдік компоненттері ет тінінің сапасын жақсартады және оның сақтау мерзімін ұзартады.
Өнімнің қасиеттеріне өсімдік компоненттерінің әсері:
Өсімдік компоненттері жылқыдан алынатын өнімдердің қасиеттеріне де әсер етуі мүмкін. Мысалы, жылқы рационына шикі сояны қосу сүттегі изофлавонның мөлшерін арттыруы мүмкін, бұл сүт өнімдерін тұтынатын адамдардың денсаулығына оң әсер етуі сонымен қатар, өсімдік компоненттері тағамның дәмі мен хош иісіне әсер етуі мүмкін.
Жақында жылқы етінен жасалған паста өндірісінде көкөністер, дәнді дақылдар және өсімдік тектес ақуыз өнімдері сияқты шөптік ингредиенттерді пайдалану танымал болды. Бұл тұтынушылардың көбеюін тартатын жаңа дәмдік шешімдер мен диеталық қасиеттерді жасауға мүмкіндік береді.
Жылқы паштеттерінде қолданылатын ең танымал өсімдік ингредиенттерінің бірі-көкөністер. Сәбіз, пияз, сарымсақ, бұрыш және қызанақ сияқты көкөністер паштетке жарқын және бай дәм беру үшін, сондай-ақ өнімнің тағамдық құндылығын арттыру үшін қосылады. Мысалы, сәбізде А дәруменінің маңызды көзі болып табылатын каротин көп, ал пияз мен сарымсақта иммундық жүйені нығайтуға көмектесетін антиоксиданттар бар.
Жылқы етінен жасалған паштеттерде көбірек қолданылатын шөптік ингредиент - жарма. Мысалы, қарақұмық, күріш және кускусты паштетке қанық дәм мен консистенция беру үшін, сондай-ақ ақуыз мен талшықты көбейту үшін қосуға болады. Өсімдік тектес ақуыздың құрамында май аз және денеге оңай сіңеді, бұл оны денсаулық пен тамақтануды білетін адамдар үшін тартымды етеді.
Сонымен қатар, жылқы паштеттерінде соя, ноқат, бұршақ және квиноа сияқты өсімдік тектес ақуыз өнімдерін қолдануға болады. Бұл тағамдарда барлық қажетті аминқышқылдары бар және вегетарианшылар мен вегетарианшылар үшін ақуыз көзі болып табылады. Оларды жылқы пастасына қосу оны ет өнімдерін жемейтін адамдар үшін қоректік және дәмді етеді.
Жылқы паштеттерінде өсімдік ингредиенттерін қолдану сонымен қатар осы тағамның диеталық нұсқаларын жасауға мүмкіндік береді. Тек өсімдік негізіндегі ингредиенттері бар вегетариандық жылқы паштеттері денсаулығын бақылайтын немесе белгілі бір диетаны ұстанатындар үшін пайдалы болып табылады. Сонымен қатар, өсімдік негізіндегі ингредиенттерді қосу тағамдағы май мен холестеринді азайтуы мүмкін, бұл жүрек-қан тамырлары ауруларынан зардап шегетін адамдар үшін де үлкен пайда әкеледі.
1.2 ЕТ ӨНІМДЕРІН ӨНДІРУДЕ ӨСІМДІК ШИКІЗАТЫН ПАЙДАЛАНУ МҮМКІНДІГІ
Ет өнімдерінің заманауи нарығы әлемдік экономиканың қарқынды дамып келе жатқан секторларының бірі болып табылады. Халықтың өсуі және халықтың табысының артуы ет өнімдеріне сұраныстың артуына әкеледі. Сонымен қатар, ет өнімдерін жаһандық тұтынудың артуы өндірушілерге жаңа сын-қатерлер туғызады және өнім сапасын жақсартудың, шығындарды азайтудың және бәсекеге қабілеттілікті арттырудың жаңа жолдарын іздеуді талап етеді.
Ет өнімдерінің сапасын жақсартудың және бәсекеге қабілеттілікті арттырудың мүмкін жолдарының бірі ұлттық ет өнімдерін өндіруде жылқы шаруашылығын пайдалану болып табылады. Бұл бөлімде ет өнімдерінің қазіргі заманғы нарығына талдау жүргізіледі және ұлттық ет өнімдерін өндірудегі жылқы шаруашылығының әлеуеті қарастырылады.
Ет өнімдерінің заманауи нарығын талдау:
ФАО мәліметтері бойынша, 2020 жылы ет өнімдерінің жаһандық өндірісі 347 миллион тоннаны құрады. Өндірістің ең үлкен көлемі Қытайдан келеді (жалпы көлемнің шамамен 30%), одан кейін АҚШ, Бразилия, Ресей және Үндістан.Ет өнімдерін өндіру құрылымында ең үлкен көлем шошқа етінен (37%), одан кейін құс еті (34%), сиыр еті (22%) және қой еті (6%) келеді.(1-диаграма)
1-диаграма
2028 жылға қарай ет өнімдерін жаһандық тұтыну жылына 1,7% - ға өседі деп болжануда. Тұтынудың ең көп өсуі Азия мен Африка елдерінде күтіледі, онда халық саны артып, халықтың табысы артады.
Ет өнімдерін тұтынудың артуымен бірге тұтынушылардың өнім сапасына деген қызығушылығы да артып келеді. Сапаның маңызды критерийлері-өнімнің тағамдық құндылығы, қауіпсіздігі және тұрақтылығы. Осыған байланысты соңғы уақытта антибиотиктер мен өсу гормондарын қолданбай өндірілген ет өнімдеріне, сондай-ақ табиғи жемде өсірілген және жануарлардың әл-ауқатының жоғары стандарттарын сақтайтын жануарлардан өндірілген өнімдерге сұраныстың өсуі байқалды.
Соңғы жылдары көбірек адамдар өздерінің өмір салты мен тамақтануына назар аударуда. Мұны бірнеше себептермен түсіндіруге болады.Біріншіден, көптеген адамдар өз денсаулығына назар аударады және ағза қандай тамақтану пайдалы екендігі туралы көбірек біледі. Көптеген зерттеулер өсімдік негізіндегі тағамдардың денсаулықты сақтау үшін қажет дәрумендерге, минералдарға және басқа қоректік заттарға бай екенін көрсетеді.Екіншіден, өсімдік тектес тағамдар әдетте жануарлардан алынатын өнімдерге қарағанда аз калориялы және диеталық болып табылады. Бұл оларды салмағын бақылайтын және салауатты өмір салтын ұстанатын адамдар үшін тартымды етеді.Үшіншіден, өсімдік тағамдары көбінесе жасыл өмір салтымен байланысты. Көптеген адамдар өсімдік тектес тағамдарды тұтыну қоршаған ортаны қорғауға және жануарлар өнімдерін өндіруге байланысты табиғатқа жағымсыз әсерлерді азайтуға көмектеседі деп санайды.Төртіншіден, қазіргі уақытта нарықта өсімдік өнімдерінің үлкен таңдауы бар, соның ішінде ет аналогтары, өсімдік негізіндегі сүт өнімдері, сондай-ақ басқа да жануарлар өнімдерін алмастырғыштар. Бұл бұрын өсімдік негізіндегі диетаға қызығушылық танытпаған адамдар үшін мұндай өмір салтына көшуді жеңілдетеді.
Өсімдік негізіндегі өнімдер денсаулыққа, қоршаған ортаға, қол жетімділікке және әртүрлі нұсқаларға байланысты тұтынушылар арасында танымал бола бастады. Бұл үрдіс болашақта жалғасуы мүмкін және өнім өндірушілер нарықтың өзгеретін қажеттіліктеріне дайын болуы керек. Трендтердің бірі ет тұтынуды азайту және өсімдік негізіндегі диетаға көшу болды. Бұл денсаулық сақтау, қоршаған ортаны қорғау және этикалық ойларды қоса алғанда, бірқатар себептерге байланысты.
Ет өнеркәсібінде де өзгерістер бар. Атап айтқанда, көбірек өндірушілер ет өнімдерін өндіруде өсімдік ингредиенттерін пайдалану жолдарын іздеуде. Бұған тұтынушылардың сұранысы ғана емес, сонымен қатар өндіріс шығындарын азайту қажеттілігі де себеп болуы мүмкін.Ет өнеркәсібінде өсімдік шикізатын пайдаланудың бір мысалы-өсімдік ақуыздары негізінде "ет" аналогтарын жасау. Мұндай өнімдер дәстүрлі ет өнімдеріне қарағанда экологиялық таза және этикалық болуы мүмкін, өйткені олар өндіріске көп ресурстарды қажет етпейді.Алайда, ет өнеркәсібінде өсімдік негізіндегі ингредиенттерді қолдану белгілі бір проблемаларды тудыруы мүмкін, мысалы, өнімнің сапасы мен оның дәмдік сипаттамалары. Сонымен қатар, мұндай өнімдерді өндіру үшін қосымша технологиялық процестер мен жабдықтарды пайдалану қажет болуы мүмкін.Осылайша, ет өнеркәсібінде өсімдік шикізатын пайдаланудың артықшылықтары мен кемшіліктері бар және процесті оңтайландыру және жоғары сапалы өнімдерді жасау үшін қосымша зерттеулер мен әзірлемелерді қажет етеді.
Өсімдік негізіндегі ингредиенттерді ет өнімдерін өндіруде олардың сапасын, дәмі мен құрылымын жақсарту және өндіріс шығындарын азайту үшін пайдалануға болады. Төменде ет өнімдерін өндіруде өсімдік шикізатын пайдаланудың негізгі әдістері келтірілген:
Қоспалар: өсімдік протеинінің сығындылары, талшықтар, пектин және крахмал сияқты өсімдік қоспаларын ет өнімдеріндегі текстураны жақсарту, көлемді арттыру және ылғалды сақтау үшін пайдалануға болады.
Алмастырғыштар: өсімдік алмастырғыштарды ет және сүт сияқты жануарлардың өнімдерін алмастырғыш ретінде пайдалануға болады. Мысалы, соя протеині, бұршақ протеині, күріш протеині және қарасора протеині шұжық, шұжық және тартылған ет сияқты тағамдарда ет алмастырғыш ретінде пайдаланылуы мүмкін.
Компоненттер: жемістер, көкөністер, шөптер мен дәмдеуіштер сияқты өсімдік компоненттерін ет өнімдеріне хош иіс, дәм мен түс қосу үшін пайдалануға болады. Оларды тағамның тағамдық құндылығын арттыру үшін де пайдалануға болады.Қоспаларды қолдану: өсімдік және жануар ингредиенттерінің қоспаларын жануарлардың да, өсімдік ингредиенттерінің де артықшылықтарын біріктіретін гибридті өнімдерді өндіру үшін пайдалануға болады. Мысалы, ет пен соя ақуыздарын екі ингредиенттің де артықшылықтарын біріктіретін өнімдер жасау үшін араластыруға болады.Өсімдік ингредиенттері ет өнімдерін өндіруде олардың сапасын жақсарту үшін де, өсімдік шикізатына негізделген жаңа өнімдерді жасау үшін де қолданыла алады. Бұл өндірушілерге тұтынушылардың сау және экологиялық таза өнімдерге деген сұраныстарын қанағаттандыруға мүмкіндік береді.Өсімдік ингредиенттері бар ет өнімдерінің сапасын бағалау дәмдік сипаттамаларын, консистенциясын және тағамдық құндылығын талдауды қамтуы керек. Төменде осы көрсеткіштердің әрқайсысын толығырақ қарастырыңыз:
Дәмдік сипаттамалары: өсімдік ингредиенттері ет өнімдерінің дәміне айтарлықтай әсер етуі мүмкін. Өнімнің дәмін дәмдеуіштер, шөптер және басқа да өсімдік компоненттерін қосу арқылы жақсартуға болады. Алайда, өсімдік ингредиенттерін қосу өнімнің дәмін өзгертіп, оның дәмдік сипаттамаларының нашарлауына әкелуі мүмкін.
Консистенциясы: өсімдік негізіндегі ингредиенттерді ет өнімдерінің құрылымын өзгерту үшін пайдалануға болады. Алайда, өсімдік ингредиенттерін дұрыс пайдаланбау өнімнің консистенциясының нашарлауына әкелуі мүмкін, бұл оның сыртқы түріне және тұтынушының қабылдауына әсер етуі мүмкін.Тағамдық құндылығы: өсімдік негізіндегі ингредиенттер ет өнімдерінің тағамдық құндылығын арттыра алады, өйткені олардың құрамында витаминдер, минералдар және басқа қоректік заттар болуы мүмкін. Алайда, өсімдік ингредиенттерін қосу өнімдегі ақуыздың, майдың және басқа қоректік заттардың құрамын төмендетуі мүмкін, бұл оның тағамдық құндылығына әсер етуі мүмкін.Өсімдік ингредиенттері бар ет өнімдерінің сапасын бағалау кезінде осы үш негізгі көрсеткішті ескеру қажет. Сонымен қатар, тұтынушылардың өнімнің сапасы туралы пікірін және олардың өсімдік негізіндегі ингредиенттері бар өнімдерді сатып алуға дайындығын ескеру маңызды. Жақсы жобаланған және теңдестірілген рецепттер мен өндіріс технологиялары тұтынушылардың сұранысына ие болатын өсімдік негізіндегі ингредиенттері бар жоғары сапалы өнімдерді жасауға көмектеседі.
Өсімдік негізіндегі қоспалардың ет өнімдерін өндірудің экономикалық көрсеткіштеріне әсерін зерттеу бірнеше аспектілерде жүргізілуі мүмкін.
Құнын төмендету: өсімдік негізіндегі қоспалар ет өнімдерін өндіру құнын төмендетуі мүмкін. Өсімдік негізіндегі ингредиенттер етке қарағанда арзанырақ болуы мүмкін, бұл өнім құнының төмендеуіне әкеледі.
Ассортиментті кеңейту: өсімдік негізіндегі ингредиенттерді пайдалану ет өнімдерінің ассортиментін кеңейтуге мүмкіндік береді, бұл сатылымның өсуіне және кірістің өсуіне әкелуі мүмкін
.Сапаны жақсарту: өсімдік негізіндегі қоспалар ет өнімдерінің сапасын жақсарта алады, бұл олардың тұтынушыларға тартымдылығын арттырып, сатылымның артуына әкелуі мүмкін.
Шығындарды азайту: өсімдік негізіндегі ингредиенттер ет өнімдерін өндіру процесінде шығындарды азайтуы мүмкін, өйткені оларды текстураны, консистенцияны жақсарту және өнімнің ылғал ұстау қабілетін арттыру үшін пайдалануға болады.
Әлеуметтік аспектілер: өсімдік негізіндегі ингредиенттерді пайдалану қоршаған ортаға ауыртпалықты азайтуға және Ет өнеркәсібінің климатқа әсерін азайтуға көмектеседі, бұл компанияның имиджін арттыруға және тұтынушылардың адалдығын арттыруға әкелуі мүмкін.
Осылайша, ет өнімдерін өндіруде өсімдік негізіндегі қоспаларды қолдану компанияның экономикалық көрсеткіштеріне оң әсер етуі мүмкін. Алайда, экономикалық аспектіні ғана емес, өнімнің сапасын, тұтынушылардың пікірін және Компанияның әлеуметтік жауапкершілігін де ескеру қажет.
Ет өнеркәсібінде өсімдік ингредиенттерін пайдалану оң және теріс экологиялық зардаптарға әкелуі мүмкін. Төменде олардың кейбіреулеріне талдау берілген:Қоршаған ортаға жүктемені азайту: өсімдік тектес ингредиенттерді қолдану қоршаған ортаға жүктемені азайтуға көмектеседі, өйткені өсімдік тектес өнімдер етке қарағанда аз жерді, суды және энергияны қажет етеді.Парниктік газдар шығарындыларын азайту: ет өндірісі парниктік газдар шығарындыларының негізгі көздерінің бірі болып табылады. Өсімдік ингредиенттерін пайдалану бұл шығарындыларды азайтуы мүмкін, өйткені өсімдік тағамдарында әдетте көміртегі ізі төмен болады.Пестицидтерді қолданудың жоғарылау қаупі: өсімдік ингредиенттерін қолданған кезде пестицидтерді қолданудың жоғарылау қаупі болуы мүмкін, өйткені өсімдік өнімдерін өндіру үшін химиялық заттарды қолдануға болады. Бұл қоршаған ортаға кері әсер етуі мүмкін.Суды тұтынуды арттыру: кейбір өсімдік ингредиенттері етке қарағанда көбірек суды қажет етеді. Бұл ет өнеркәсібінде суды тұтынудың артуына әкелуі мүмкін, бұл теріс экологиялық зардаптарға әкелуі мүмкін.Топырақтың деградация қаупі: өсімдік ингредиенттерін пайдалану, Егер өндіріс үшін монокультуралар сияқты қарқынды егіншілік әдістері қолданылса, топырақтың деградация қаупіне әкелуі мүмкін.Биоәртүрлілікке әсері: өсімдік негізіндегі ингредиенттерді пайдалану экожүйелерге зиян келтіретін егіншілік әдістерін өндіру үшін пайдаланса, биоәртүрліліктің төмендеуіне әкелуі мүмкін. Өсімдік ингредиенттері қосылған ет өнімдерін тұтынудың денсаулыққа қауіп-қатерін бағалау көптеген факторларға байланысты, мысалы, өсімдік ингредиенттерінің сапасы мен мөлшері, олардың шығу тегі және өндіріс әдісі. Төменде өсімдік ингредиенттері қосылған ет өнімдерін тұтынумен байланысты кейбір қауіптер мен ықтимал мәселелерге шолу берілген:
Аллергиялық реакциялар: кейбір адамдар соя ақуыздары немесе глютен сияқты кейбір өсімдік ингредиенттеріне аллергиясы болуы мүмкін. Мұндай ингредиенттері бар ет өнімдерін тұтыну кезінде аллергиялық реакциялар пайда болуы мүмкін.
Бактерияларды жұқтыру қаупі: егер өсімдік ингредиенттері дұрыс өңделмеген болса, олардың құрамында ас қорытуға байланысты ауруларға әкелетін бактериялар болуы мүмкін.
Дәмдік сипаттамаларды өзгерту: өсімдік негізіндегі ингредиенттердің көп мөлшерін қосу ет өнімдерінің дәмдік сипаттамаларын өзгерте алады. Кейбір тұтынушылар мұндай өзгерістерді бағаламауы мүмкін.
Тағамдық құндылықтың төмендеуі: кейбір өсімдік ингредиенттері ет өнімдерінің тағамдық құндылығын төмендетуі мүмкін. Мысалы, тұз немесе қант қосу натрийдің немесе калорияның жоғарылауына әкелуі мүмкін.
Ас қорыту проблемалары: өсімдік негізіндегі ингредиенттердің көп мөлшерін қосу іш қату немесе диарея сияқты ас қорыту проблемаларына әкелуі мүмкін.
Төмен сапалы ингредиенттерді пайдалану қаупі: кейбір өндірушілер өндіріс шығындарын азайту үшін төмен сапалы өсімдік ингредиенттерін пайдалана алады. Бұл ауру қаупінің жоғарылауына әкелуі мүмкін.Ет өнімдерінің сапасы мен бағасын өсімдік ингредиенттері мен дәстүрлі ет өнімдерімен салыстыру өсімдік ингредиенттерінің ет өнеркәсібіне әсерін зерттеудің маңызды аспектісі болып табылады.Сапа тұрғысынан ет өнімдеріне өсімдік негізіндегі ингредиенттерді қосу олардың дәмдік және текстуралық сипаттамаларын жақсартады, сонымен қатар тұтынушылардың денсаулығына оң әсер ететін май мен холестеринді азайтады. Дегенмен, сапасы өсімдік ингредиенттерінің түріне және олардың етпен қатынасына байланысты айтарлықтай өзгеруі мүмкін.Баға тұрғысынан өсімдік ингредиенттері қосылған ет өнімдері Өсімдік ингредиенттерінің өзіндік құнына және өнімдерді өндіру мен сынауға қосымша шығындарға байланысты дәстүрлі ет өнімдеріне қарағанда қымбатырақ болуы мүмкін. Алайда, ұзақ уақыт бойы өсімдік ингредиенттерін қосу өндіріс шығындарын төмендетуі мүмкін, өйткені олар қымбат ет ингредиенттерін алмастыра алады.
Кейбір зерттеулер өсімдік негізіндегі ингредиенттері бар ет өнімдерінің бағасы дәстүрлі ет өнімдерімен салыстыруға болатынын немесе одан да төмен болуы мүмкін екенін көрсетеді. Бұл мұндай өнімдерге сұраныстың артуына, сондай-ақ өндірісте шикізатты тиімдірек пайдалануға байланысты болуы мүмкін. Сонымен қатар, өсімдік негізіндегі ингредиенттерді қосу өндірістің экономикалық көрсеткіштерін жақсарта алады, өйткені олар өнімділікті арттырып, энергия мен су шығындарын азайтады.
1.3 ӨСІМДІК ШИКІЗАТЫ ҚОСПАЛАРЫНЫҢ ЖЫЛҚЫ ЕТІНІҢ ҰЛТТЫҚ ЕТ ӨНІМДЕРІНІҢ САПАСЫ МЕН ТАҒАМДЫҚ ҚҰНДЫЛЫҒЫНА ӘСЕРІ
Жылқы өнімдері адамдар үшін қоректік заттардың маңызды көзі болып табылады. Дегенмен, жылқы өнімдерінің сапасын әртүрлі өсімдік компоненттерін қосу арқылы жақсартуға болады. Бұл бөлімде өсімдік шикізаты қоспаларының жылқы өнімдерінің сапасына әсерін зерттеуді қарастырамыз.
Өсімдік шикізатының қоспалары жылқы өнімдеріндегі дәрумендер мен минералдар сияқты қоректік заттардың мөлшерін арттыра алады. Мысалы, қоян тағамына жүгері мен соя қосу қоян етіндегі ақуыз мен май қышқылдарының мөлшерін арттыруы мүмкін. Сонымен қатар, өсімдік қоспалары жылқы өнімдерінің дәмі мен хош иісін жақсарта алады. Мысалы, тартылған етке пияз мен сарымсақты қосу оның дәмдік сипаттамаларын жақсарта алады.Алайда, өсімдік шикізатының қоспалары жылқы өнімдерінің құрылымына да әсер етуі мүмкін. Мысалы, тартылған етке картоп крахмалын қосу оның сұйықтығын жақсартады және пісіру кезінде судың жоғалуын азайтады. Екінші жағынан, тартылған етке уыт қосу өтімділікті төмендетеді және ет қаттылығын арттырады.Сондай-ақ, өсімдік шикізатының қоспалары жылқы өнімдерінің микробиологиялық сапасына әсер етуі мүмкін екенін атап өткен жөн. Мысалы, тартылған етке куркума қосу тамақтан улануды тудыратын бактериялардың санын азайтуы мүмкін.
Өсімдік компоненттері қосылған жылқы өнімдерінің тағамдық құндылығын анықтау мұндай қоспалар өнімдегі ақуызды, майларды, дәрумендер мен минералдарды арттыра алатынын көрсетті. Осы саладағы қосымша зерттеулер әр түрлі қоспалардың оңтайлы дозасы мен комбинациясын анықтауға, сондай-ақ жылқы өнімдерінің тағамдық құндылығын дәлірек бағалауға көмектеседі. Бұл адамдардың тамақтану сапасының жақсаруына және жылқы өнімдерін ақуыздың және басқа қоректік заттардың пайдалы көзі ретінде кеңінен қолдануға әкелуі мүмкін. Сонымен қатар, өсімдік компоненттері қосылған жылқы етінің тағамдық құндылығы вегетарианшылар мен вегетарианшыларды қоса алғанда, тамақтануды бақылайтын адамдар үшін пайдалы болуы мүмкін.
Жылқы еті-әлемнің көптеген тағамдарында қолданылатын ең көп таралған ет түрлерінің бірі. Жылқы етінде ақуыз, темір және басқа да қоректік заттар көп, бұл оны адам денсаулығына өте пайдалы етеді. Дегенмен, жылқы өнімдерінің сапасы көптеген факторларға, соның ішінде жануарларды ұстау жағдайларына, сою әдістеріне, ет дайындау мен пісіруге байланысты айтарлықтай өзгереді.Өсімдік қоспалары жылқы өнімдерінің дәміне әсер етеді.
Зерттеулер көрсеткендей, өсімдік қоспалары жылқы өнімдерінің дәміне оң әсер етеді.Мысалы, розмарин, тимьян және насыбайгүл сияқты дәмдеуіштер мен шөптерді қосу вкус дәмі мен дәмін жақсарта алады. Сонымен қатар, олар антиоксиданттық қасиеттерге ие болуы мүмкін, бұл еттің сақталуын жақсартады және оның тағамдық құндылығын арттырады.Сарымсақ пен пияз сияқты басқа өсімдік қоспалары жылқы өнімдерінің дәмін жақсарта алады. Сарымсақ құрамында Бактерияға қарсы қасиеттер бар, бұл етті балғын ұстауға және бактериялармен жұқтыру қаупін азайтуға көмектеседі. Пияз өз кезегінде етке тәтті дәм мен хош иіс қосады.Кейбір зерттеулер сонымен қатар сәбіз және брокколи сияқты көкөністерді қосу жылқы етінің тағамдық құндылығын арттырып, дәмін жақсарта алатынын көрсетті. Көкөністерде адам денсаулығы үшін маңызды дәрумендер мен минералдар бар.Алайда, жылқы өнімдерінің дәміне теріс әсер етуі мүмкін өсімдік қоспалары да бар. Мысалы, кардамон мен даршын сияқты күшті хош иісті дәмдеуіштерді қосу еттің дәмін бұзып, шамадан тыс хош иіс тудыруы мүмкін.
Қазіргі уақытта көбірек адамдар өздерінің өмір салты мен тамақтануына назар аударуда. Көкөністер мен жемістерді көбірек тұтынуды және ет тұтынуды азайтуды ұсынатын көптеген диеталық нұсқаулар бар. Бірақ, көпшілігіміз өз өмірімізді ет өнімдерінсіз елестете алмаймыз. Бұл жағдайда өсімдік және жануарлар қоспаларының жылқы өнімдеріне қоспаны қарастыруға болады.Жылқы еті ет өнімдерін, сорпаларды және сорпаларды өндіру үшін тамақ өнеркәсібінде қолданылатын ақуыздың құнды көзі болып табылады. Жылқыны өңдеу процесі өндірушілер үшін қиындық тудыруы мүмкін, өйткені жылқы етінің өзіне тән иісі мен дәмі бар, сонымен қатар жылқы өнімдерінің сапасына теріс әсер ететін бактериялар мен басқа микроорганизмдер болуы мүмкін. Осыған байланысты өсімдік қоспаларының жылқы өнімдерін өңдеу процестеріне әсерін зерттеу үлкен маңызға ие.
Өсімдік қоспалары оның сапасы мен дәмдік сипаттамаларын жақсарту үшін жылқыины өңдеу процесінде қолдануға болады. Ең танымал өсімдік қоспаларының бірі-жүгері крахмалы, оны жылқы өнімдерінің құрылымы мен тұтқырлығын жақсарту үшін қолдануға болады. Сонымен қатар, зерттеулер жүгері крахмалын қосу жылқы етіндегі бактериялар мен басқа микроорганизмдердің санын азайтуы мүмкін екенін көрсетті.Жылқыны өңдеу процесінде қолдануға болатын тағы бір өсімдік қоспасы-сарымсақ сығындысы. Сарымсақ құрамында антиоксиданттар мен бактерияға қарсы қасиеттер бар, олар жылқы өнімдерінің сапасын жақсартады және жарамдылық мерзімін ұзартады. Зерттеулер көрсеткендей, жылқы етіне сарымсақ сығындысын қосу бактериялар мен басқа микроорганизмдердің санын азайтып, өнімнің дәмі мен хош иісін жақсартады.Сонымен қатар, картоп крахмалы және күріш ұны сияқты өсімдік негізіндегі қоспаларды жылқы етіндегі ет ақуызының бір бөлігін ауыстыру үшін пайдалануға болады. Бұл жылқы өнімдерінің құнын төмендетіп, оны тұтынушыларға қол жетімді ете алады.
Жылқыны өңдеу процесінде өсімдік қоспаларын қолдану жылқы өнімдерінің сапасы мен дәмдік сипаттамаларын едәуір жақсарта алатынын атап өтуге болады. Жүгері крахмалы мен сарымсақ сығындысын қосу өнімдегі бактериялар мен басқа микроорганизмдердің санын азайтуға, сондай-ақ оның хош иісі мен дәмін жақсартуға көмектеседі. Сонымен қатар, ет ақуызының бір бөлігін картоп крахмалына немесе күріш ұнына ауыстыру өнімді тұтынушыларға қол жетімді ете алады, бірақ текстурасы мен дәмдік сипаттамаларын өзгерту бойынша қосымша зерттеулерді қажет етеді.
Өсімдік қоспаларының жылқы өнімдерін өңдеу процестеріне әсерін зерттеу жылқы өнімдерін өндірушілер үшін үлкен маңызға ие, өйткені бұл өнімнің сапасын жақсартуға және оны нарықта бәсекеге қабілетті етуге мүмкіндік береді. Әр өсімдік қоспасының өзіндік ерекшеліктері болуы мүмкін және белгілі бір пайдалану шарттарын қажет ететіндігін ескеру қажет. Сондықтан жақсы нәтижеге қол жеткізу үшін жылқы өнімдерінде өсімдік қоспаларын қолдану саласында қосымша зерттеулер мен эксперименттер жүргізу қажет.
Жылқы өнімдерінің сапасы мен тағамдық құндылығын арттыру үшін өсімдік қоспаларының оңтайлы дозаларын анықтау.Жылқы өнімдері ақуыздың, темірдің, мырыштың және басқа дәрумендер мен минералдардың көп болуына байланысты адам диетасының маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Алайда, жылқы өнімдерінің сапасын мал азығына өсімдік қоспаларын қосу арқылы жақсартуға болады. Бұл жылқы өнімдерінің сапасын жақсартуға және өнімде қоректік заттармен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.Жылқы өнімдерінің сапасын жақсарту үшін қолданылатын өсімдік қоспаларына витаминдер, минералдар, аминқышқылдары, пробиотиктер және т.б. сияқты әртүрлі компоненттер кіруі мүмкін. Бұл компоненттердің әрқайсысының өзіндік қасиеттері бар және жылқы өнімдерінің сапасына әр түрлі әсер етеді.Жылқы өнімдерінің сапасы мен тағамдық құндылығын арттыру үшін өсімдік қоспаларының оңтайлы дозаларын анықтау үшін жемге өсімдік қоспаларының әртүрлі дозалары қосылған жануарлардан алынған жылқы өнімдерінің сапасы мен тағамдық құндылығын бағалауды қамтитын эксперименттік зерттеулер жүргізу қажет. Эксперименттер жүргізу кезінде қоспалардың санын ғана емес, сонымен қатар жануарлар тұтынатын тағамның сапасын, сондай-ақ жануарлардың жасы мен денсаулығы, ұстау шарттары және т. б. сияқты басқа факторларды ескеру қажет.
Жылқы өнімдерінің сапасы мен тағамдық құндылығын арттыру үшін өсімдік қоспаларының оңтайлы дозалары жануарлардың түріне және ұстау жағдайларына байланысты өзгеруі мүмкін екенін ескеру маңызды. Сондықтан зерттеулер жүргізу және белгілі бір түрге арналған өсімдік қоспаларының оңтайлы дозаларын анықтау қажет өсімдік қоспаларының оңтайлы дозаларын анықтау жылқы өнімдерінің сапасын жақсартудағы және оның тағамдық құрамын қамтамасыз етудегі маңызды қадам болып табылады. Бұл өнімнің сапасын арттырып қана қоймай, мал шаруашылығының кірістілігін арттыруға мүмкіндік береді. Осы саладағы қосымша зерттеулер әртүрлі жағдайлар мен жануарлар түрлеріне оңтайлы болатын ең тиімді өсімдік қоспалары мен дозаларын анықтауға көмектеседі.Өсімдік қоспаларының жылқы өнімдерінің микробиологиялық тұрақтылығына әсерін талдау.Микробиологиялық тұрақтылық шұжық, ветчина және басқа да өнімдер сияқты жылқы өнімдерін өндірудің негізгі факторларының бірі болып табылады. Жылқы өнімдерінде патогендердің болуы ауыр ауруларға әкелуі мүмкін, сондықтан бұл өнімдердің микробиологиялық тұрақтылығын жақсарту жолдарын іздеу керек. Мүмкін болатын шешімдердің бірі-патогенді микроорганизмдермен ластану қаупін азайтуға көмектесетін өсімдік қоспаларын қолдану.Өсімдік қоспаларын қолдану жылқы өнімдерінің микробиологиялық тұрақтылығына оң әсер етуі мүмкін. Атап айтқанда, розмарин сығындысын қосу өнімнің жарамдылық мерзімін 3-4 күнге ұзартуға көмектесетіні анықталды. Сондай-ақ, сарымсақ пен пияз сығындысын қосу өнімдегі патогендердің санын азайтатыны көрсетілген.Зерттеу нәтижелері өсімдік қоспаларын қолдану жылқы өнімдерінің микробиологиялық тұрақтылығына оң әсер етуі мүмкін деген гипотезаны қолдайды. Сонымен қатар, өсімдік қоспаларының оңтайлы дозалары мен арақатынасын таңдау максималды нәтижеге жетудің маңызды факторы болуы мүмкін екенін атап өткен жөн.Өсімдік қоспаларын қолдану жылқы өнімдерінің микробиологиялық тұрақтылығын жақсартудың тиімді шешімі болуы мүмкін екенін көрсетті. Әрі қарай зерттеу жылқы өнімдерінің микробиологиялық тұрақтылығына әртүрлі өсімдік қоспаларының әсерін егжей-тегжейлі зерттеуді және максималды әсерге жету үшін оңтайлы дозалар мен арақатынастарды анықтауды қажет етеді. Бұл жылқы өнімдерін өндірушілер үшін пайдалы болуы мүмкін және оларға патогендермен ластану қаупін азайтуға және өнімдерінің жарамдылық мерзімін ұзартуға көмектеседі.
Жылқы етіне паприка мен куркума қосқанда, соңғысы терең қызыл түс пен жарқын дәмге ие болады. Бұл қоспаларды Шығыс және үнді дәмдеуіштері бар ет тағамдарын дайындауда да қолдануға болады.Өсімдік қоспаларының жылқы өнімдерінің түсіне, иісіне және сыртқы түріне әсерін зерттеу әртүрлі қоспалар жылқы етінен жасалған тағамдардың сыртқы түрі мен дәмін толықтырып, жақсарта алатынын көрсетті. Пияз мен сарымсақ тағамға дәмді, ақжелкен мен кинза ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1 Жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндірудің теориялық негіздері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндірудегі өсімдік шикізатының рөлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Ет өнімдерін өндіруде өсімдік шикізатын пайдалану мүмкіндігі ... ... ...
1.3 Өсімдік шикізаты қоспаларының жылқы етінің ұлттық ет өнімдерінің сапасы мен тағамдық құндылығына әсері ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .
1.4 Өсімдік шикізатын және дәстүрлі өндіріс әдістерін қолдана отырып, жылқы етінен жасалған ұлттық ет өнімдерінің сапалық және сандық сипаттамаларын салыстыру ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2 ЗЕРТТЕУ МАТЕРИАЛДАРЫ МЕН ӘДІСТЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.1 Өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру кезіндегі технологиялық процестерді талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2 Өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен қазы өндіру технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3 Жылқы етінен жасалған ұлттық ет өнімдерінің сақталуына және жарамдылық мерзіміне өсімдік компоненттерінің әсері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.4 Өсімдік шикізатын пайдалана отырып жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру құнын салыстырмалы талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.5 Нарықта өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен жасалған ұлттық ет өнімдеріне сұранысты және өндірісті кеңейту мүмкіндігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
КІРІСПЕ
Дипломдық жұмыстың өзектілігі: "Өсімдік шикізатын қолдана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологиясын зерттеу" тақырыбындағы зерттеу жұмысы бірнеше себептерге байланысты өзекті болып табылады.
Біріншіден, қазіргі уақытта салауатты өмір салты мен дұрыс тамақтануға көбірек көңіл бөлінуде. Осыған байланысты құрамында зиянды қоспалар жоқ және барлық санитарлық және гигиеналық нормаларға сәйкес келетін сапалы ет өнімдеріне сұраныс артып келеді. Сондай-ақ, соңғы уақытта Өсімдік шикізатынан толығымен немесе ішінара жасалған вегетариандық және вегетариандық тағамдар барған сайын танымал бола бастады.
Екіншіден, жылқы еті бірқатар елдерде, соның ішінде Ресейде, Қазақстанда, Моңғолияда және Қырғызстанда өте қолжетімді және танымал ет түрі болып табылады. Дегенмен, бүгінгі күнге дейін жылқы етінің өндірісі тиісті деңгейде емес және тұтынушылар бұл өнімдердің сапасы мен қауіпсіздігіне қатысты мәселелерге тап болады.
Үшіншіден, ет өнімдерін өндіруде өсімдік қоспаларын қолдану олардың сапасы мен тағамдық құндылығын едәуір жақсартады, сонымен қатар өндіріс шығындарын азайтады.
Осылайша, "өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологиясын зерттеу" тақырыбындағы дипломдық жұмыс өзекті және маңызды, өйткені ол ет өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігін жақсартуға, сондай-ақ нарықтағы өнім ассортиментін кеңейтуге әкелуі мүмкін.
Зерттеу жұмысының мақсаты: өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологиясын зерттеу.
Зерттеу жұмысының міндеттері:
Жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологияларын зерттеу;
Ет өнімдерін өндіруде өсімдік шикізатын пайдалану мүмкіндігін зерттеу;
Алынған өнімдердің сапасын бағалау;
Мұндай өнімдерге тұтынушылық сұранысты талдау.
Зерттеу нысаны: өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологиясы.
Зерттеу жұмыстың пәні: өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологияларын зерттеу.
Зерттеу жұмыстың болжамы: Өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологиясын зерттеу ет өнімдерін өндіру саласын дамытуға және тұтынушылардың табиғи және пайдалы өнімдерге деген сұранысын қанағаттандыруға маңызды үлес бола алады.
Зерттеу жұмыстың теориялық және тәжірибелік маңызы: Зерттеу жұмысының теориялық маңыздылығы өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндіру технологиялары туралы білімді кеңейту болып табылады. Жұмыс қолданыстағы өндіріс әдістерін талдауды және өсімдік компоненттерін қолдана отырып оңтайлы технологияны анықтауды қамтиды. Бұл өндіріс процесін неғұрлым толық зерттеуге, сондай-ақ жоғары сапа көрсеткіштері бар өнімдерді алу үшін технологиялық процестерді оңтайландыру бойынша ұсыныстар жасауға мүмкіндік береді.
Зерттеу жұмысының практикалық маңыздылығы өсімдік шикізатын пайдалана отырып, жылқы етінен ет өнімдерін өндірудің жаңа технологиясын әзірлеу болып табылады, бұл табиғи және сау құрамдағы өнімдерді шығаруға мүмкіндік береді. Бұл өз кезегінде мұндай өнімдерге сұраныстың артуына және соның салдарынан өндірушілердің пайдасының артуына әкелуі мүмкін. Сонымен қатар, мұндай өнімдерге тұтынушылық сұранысты зерттеу нарықта өнімді жылжыту үшін дәлірек маркетингтік стратегиялар мен жарнамалық науқандарды жасауға мүмкіндік береді.
Зерттеу жұмысының құрылымы: жұмыс кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, әдебиеттер тізімінен тұрады.
ӘДЕБИЕТКЕ ШОЛУ
1 Тарау жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндірудің теориялық негіздері
1.1 Жылқы етінен ұлттық ет өнімдерін өндірудегі өсімдік шикізатының рөлі
Өсімдік тағамдары жылқы етінің өнімдерін өндіруде қолданылатын жылқылардың қоректенуінің маңызды элементі болып табылады. Еттің сапасы жылқының қандай өсімдік тағамдарын тұтынатынына байланысты.
Жылқы еті өнімдерінің сапасына әсер ететін негізгі факторлардың бірі - жылқы рационындағы ақуыз мөлшері. Протеин бұлшықеттердің дамуында маңызды рөл атқарады және жоғары сапалы бұлшықет тінінің қалыптасуына ықпал етеді. Шөп, сүрлем және жасыл заттар сияқты өсімдік тағамдары ақуыздың көзі бола алады. Жылқы рационында әртүрлі көздердің ақуыздарының арақатынасын ескеру маңызды. Мысалы, шөп пен сүрлемде ақуыз салыстырмалы түрде төмен, бірақ талшықтары жоғары, бұл зат алмасуды реттеуге және ас қорытуды жақсартуға көмектеседі. Алайда, егер жылқылар талшықты тым көп тұтынса, бұл ақуыздың тиімсіз пайдаланылуына және ет сапасының төмендеуіне әкеледі..Дәндер сияқты кейбір өсімдік негізіндегі тағамдарда ақуыздың жоғары мөлшері бар және ет сапасын жақсартуға көмектеседі. Алайда, егер жылқылар астықты тым көп тұтынса, бұл май тінінің дамуына және ет сапасының төмендеуіне әкелуі мүмкін.. Сонымен қатар, жылқы рационында витаминдер мен минералдардың мазмұнын ескеру маңызды. Кейбір өсімдік тағамдары ет сапасын жақсартуға көмектесетін дәрумендер мен минералдарға бай болуы мүмкін. Мысалы, жасылда Е дәрумені жоғары болады, бұл бұлшықеттерді тотығу стрессінен қорғауға және еттің сақталуын жақсартуға көмектеседі.
Жалпы жылқы етінен алынатын өнімдерді өндіруде жылқы етінің сапасы рациондағы өсімдік тағамдарының үйлесуі мен қоректік заттардың сәйкес балансына байланысты. Жылқыларды дұрыс тамақтандыру ет сапасы мен дәмділігін жақсартуға көмектеседі.
Жылқылардың диетасындағы өсімдік қоспалары ас қорытуды жақсартуға және ет өнімдерінің сапасын жақсартуға пайдалы болады. Мұнда қолдануға болатын өсімдік қоспаларының бірнеше мысалдары келтірілген:
1.Пробиотиктер мен пребиотиктер: бұл қоспалар жылқылардың ішектеріндегі бактериялық тепе-теңдікті реттеуге көмектеседі. Пробиотиктер-патогендік бактерияларды тежеуге және ас қорытуды жақсартуға көмектесетін тірі микроорганизмдер. Пребиотиктер, өз кезегінде, жылқының денесіне сіңбейтін, бірақ ішектегі пайдалы бактерияларға тамақ ретінде қызмет ететін диеталық талшық. Пробиотикалық және пребиотикалық қоспалар ас қорытуды жақсартуға, иммунитетті арттыруға және кейбір аурулардың пайда болу мүмкіндігін азайтуға көмектеседі.
2.Дәрілік өсімдіктер: кейбір өсімдік қоспалары емдік қасиетке ие және ас қорытуды жақсартуға көмектеседі. Мысалы, жалбыз мен тас тұзы кебулерді азайтуға көмектеседі, ал талдың қабығы қабынуға қарсы әсер етуі мүмкін. Алайда, кейбір дәрілік өсімдіктердің жанама әсерлері болуы мүмкін екенін және оларды қолдану ветеринардың басшылығымен жүзеге асырылуы керек екенін ескеру қажет.
3. Астық қоспасы: Жылқы рационына астық қосу тамақтан алынатын энергияның мөлшерін арттыруға көмектеседі, бұл еңбекқор жылқылар үшін пайдалы болуы мүмкін. Дегенмен, артық астық ас қорыту проблемаларына және ет өнімдерінің сапасына теріс әсер ететін салмақтың артуына әкелуі мүмкін екенін есте ұстаған жөн.
4. Шөп сығындылары: сарымсақ немесе алоэ сығындысы сияқты кейбір шөп сығындыларын ас қорыту мен иммунитетті жақсарту үшін жылқы рационына қосуға болады. Бұл сығындылар сонымен қатар жылқы ағзасына бос радикалдардың әсерін азайтуға және стресстік жағдайлардан қорғауды арттыруға көмектесетін антиоксиданттық қасиеттерге ие болуы мүмкін.
Жалпы, өсімдік және жануар тектес өнімдердің тиісті пропорцияларынан тұратын дұрыс теңдестірілген диета жоғары сапалы жылқы еті өнімдерін өндірудің негізгі факторы болып табылады. Шөптік қоспалар жылқылардың ас қорытуын және иммунитетін жақсартуға көмектеседі, бұл өз кезегінде ет өнімдерінің сапасына оң әсер етеді. Дегенмен, шөптік қоспаларды пайдалану ветеринардың ұсыныстарын ескере отырып жүзеге асырылуы керек және белгілі бір жылқының жеке қажеттіліктерін ескеру керек.
Өсімдік негізіндегі ингредиенттерді жылқы шұжықтарын өндіруде олардың тағамдық қасиеттерін жақсарту және шикізат шығындарын азайту үшін пайдалануға болады. Жылқы етінен жасалған шұжықтардағы шөп ингредиенттерін қолданудың бірнеше артықшылықтары мен кемшіліктеріне тоқтала кетсек:
Артықшылықтары:
1.Тағамдық қасиеттерді жақсарту: өсімдік ингредиенттері дәрумендерге, минералдарға және диеталық талшықтарға бай болуы мүмкін, бұл жылқы шұжықтарының тағамдық құндылығын жақсартады және тұтынушылардың дәрумендер мен минералдарға деген қажеттіліктерін қанағаттандыруға көмектеседі.
2.Шикізат шығындарын азайту: өсімдік негізіндегі ингредиенттер ет сияқты жануарлар ингредиенттеріне қарағанда қол жетімді және арзан болуы мүмкін. Бұл шикізат шығындарын азайтуға және жылқы шұжықтарын тұтынушыларға қолжетімді етуге көмектеседі.
3.Майдың азаюы: өсімдік негізіндегі ингредиенттер жылқы шұжықтарындағы майдың мөлшерін азайтуға көмектеседі.
Кемшіліктері:
1.Дәм сапасының төмендеуі: өсімдік негізіндегі ингредиенттер жылқы шұжықтарының дәмі мен құрылымын өзгерте алады, бұл олардың сапасына теріс әсер етіп, тұтынушылардың сұранысының төмендеуіне әкелуі мүмкін.
2.Аллергиялық реакциялар: кейбір өсімдік ингредиенттері кейбір тұтынушыларда аллергиялық реакциялар тудыруы мүмкін. Бұл өсімдік негізіндегі ингредиенттері бар жылқы шұжықтары үшін аудиторияны шектеуге әкелуі мүмкін.
3.Көмірсулардың көбеюі: өсімдік ингредиенттерінде жануарларға қарағанда көмірсулар көп болуы мүмкін, бұл жылқы шұжықтарындағы көмірсулардың көбеюіне әкелуі мүмкін және оларды кейбір диеталарға жарамсыз етеді.
Сонымен қатар, өсімдік сығындылары жылқы еті өнімдеріне арналған маринадтарды өндіруде маңызды рөл атқара алады. Шөп сығындыларын қолданудың бірнеше жолы бар:
1.Дәмді жақсарту: өсімдік сығындылары маринадтарға дәмділік, тәттілік, ащы және т.б. сияқты кейбір дәмдерді қосу үшін пайдаланылуы мүмкін.
2.Текстураны жақсарту: маринадтардағы ет құрылымын жақсарту үшін кейбір өсімдік сығындыларын қолдануға болады. Мысалы, ананас сығындыларында етті жұмсартуға және шырынды етуге көмектесетін бромелайн ферменті бар.
3.Сақтау мерзімін ұзарту: өсімдік сығындыларын жылқы етінің жарамдылық мерзімін ұзарту үшін табиғи консерванттар ретінде пайдалануға болады. Розмарин сияқты кейбір өсімдік сығындыларының антиоксиданттық қасиеттері бар, олар етті тотығудан қорғауға және оның жарамдылық мерзімін ұзартуға көмектеседі.
4.Ас қорытуды жақсарту: кейбір өсімдік сығындыларында жылқы етінің ас қорытуын жақсартуға көмектесетін ферменттер болуы мүмкін. Мысалы, ананас сығындылары ақуыздардың ас қорытуын жақсартуға және оларды ағзаға қол жетімді етуге көмектеседі.
5.Тағамдық құндылықты жақсарту: өсімдік сығындыларында жылқы етінің тағамдық құндылығын жақсартуға көмектесетін көптеген пайдалы дәрумендер, минералдар және антиоксиданттар болуы мүмкін.
Өсімдік сығындылары жылқы өнімдеріне арналған маринадтарды өндіруде пайдалы ингредиенттер бола алады. Дегенмен, жылқы өнімдерінің ең жақсы дәміне, құрылымына, жарамдылық мерзіміне және тағамдық құндылығына қол жеткізу үшін сығындылардың дұрыс таңдауын және олардың комбинациясын ескеру қажет.
Өсімдік антиоксиданттары ет, шұжық, шұжық және т.б. сияқты жылқы өнімдерін өндіруде маңызды рөл атқарады. Олар майларды тотығудан қорғауға және тағамның дәмдік сипаттамаларын жақсартуға көмектеседі.
Майлардың тотығуы-бұл ауадағы оттегінің әсерінен тағамдағы майлар жойылатын процесс. Тотығу тағамның дәмі, иісі мен түсінің өзгеруіне, сапасы мен қауіпсіздігінің нашарлауына әкелуі мүмкін. Өсімдік антиоксиданттары майдың тотығу процесін болдырмауға немесе баяулатуға көмектеседі, бұл тағамдардың дәмі мен сапасын ұзақ уақыт сақтауға мүмкіндік береді.
Жылқы өнімдерін өндіруде ең көп қолданылатын өсімдік антиоксиданттарының қатарына Е дәрумені, аскорбин қышқылы, розмарин қышқылы, розмарин сығындылары, орегано, сарымсақ және басқа да шөптер жатады.
Сонымен қатар, өсімдік антиоксиданттары жылқы өнімдерінің дәмі мен хош иісін жақсарта алады. Кейбір антиоксиданттар мяса дәмі мен хош иісін баса алады, бұл оны тұтынушыға тартымды етеді. Дегенмен, тағамға өсімдік антиоксиданттарын қосу арқылы тәжірибе жасау өнімнің тиімділігін, қауіпсіздігін және сапасына әсерін мұқият бағалауды қажет ететінін ескеру маңызды.
Өсімдік ферменттері - бұл өсімдіктер өндіретін және әртүрлі биологиялық процестерге қолданылатын ақуыздық қосылыстар. Соңғы уақытта жылқы етінің өнімдерін өндіруде өсімдік ферменттерін қолдану кең таралған. Жылқы еті өнімдерін өндіру технологиясында өсімдік ферменттерін қолдану бірқатар артықшылықтарға ие:
1. Өнімнің шығымдылығын арттыру. Өсімдік ферменттері етте белоктардың толық гидролизіне ықпал етеді, бұл оның өнімділігін арттырады.
2. Өнім сапасын жақсарту. Өсімдік ферменттері жылқы еті өнімдерінің дәмін, хош иісін және құрылымын жақсарта алады. Олар сондай-ақ өнімнің жарамдылық мерзімін ұзартуға көмектеседі.
3. Қауіпсіздік. Өсімдік ферменттері тұтынуға қауіпсіз, бұл оларды тамақ өнеркәсібінде пайдалану үшін тартымды етеді.
4. Экологиялық тұрақтылық. Өсімдік ферменттерінің өндірісі жануарларға зиян келтірумен байланысты емес, оны экологиялық тұрақты етеді.
Жылқы еті өнімдерін өндіруде өсімдік ферменттерін қолдануға мысалдар келтіретін болсақ.Өсімдік ферменттерін жылқы етінің әртүрлі өнімдерін, соның ішінде шұжықтарды, ветчиналарды, ақжелкендерді және т.б. алу үшін пайдалануға болады. Мысалы, папайя өсімдігінің ферментін (папайн) етті жұмсақ ету және ет өнімділігін арттыру үшін пайдалануға болады. Ол еттің қартаю уақытын қысқартуға және ақуыздардың толық гидролизі есебінен оның салмағын арттыруға көмектеседі. Бұл өндірушілерге шикізаттың әрбір партиясынан көбірек өнім алуға мүмкіндік береді, бұл өндіріс тиімділігін арттырады және өндіріс шығындарын азайтады.Сонымен қатар, өсімдік ферменттері өсімдік ақуыздарына негізделген ет баламалары сияқты жаңа және инновациялық жылқы еті өнімдерін жасау үшін пайдаланылуы мүмкін. Бұл өнімдер дәстүрлі ет өнімдеріне қарағанда экологиялық тұрақты және денсаулыққа пайдалырақ болу мүмкіндігіне ие және жаңа тұтынушыларды тартуы мүмкін.
Жылқыларды азықтандыру олардың денсаулығы мен өнімділігін қамтамасыз етудің негізгі аспектілерінің бірі болып табылады. Шөп, дәнді дақылдар, көкөністер мен жемістер сияқты өсімдік тектес ингредиенттерден тұратын азықтар жылқылардың негізгі қоректену көзі болып табылады.
Жылқы жеміндегі өсімдік компоненттері жануарларды қажетті қоректік заттармен қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Олардың құрамында көптеген дәрумендер, минералдар және жылқыларды сау ұстау үшін қажет басқа пайдалы элементтер бар. Шөп - негізгі жемшөп, астық - энергияның негізгі көзі. Қоректік заттардың дұрыс балансын қамтамасыз ету үшін жылқы рационына көкөністер мен жемістерді де қосуға болады.
Өсімдік компоненттерінің ет ұлпасының құрылымына әсері:
Зерттеулер көрсеткендей, жылқы азығындағы өсімдік компоненттері ет тінінің құрылымына әсер етуі мүмкін. Мысалы, жылқы рационына омега-3 май қышқылдарын қосу ет құрамындағы омега-3 май қышқылдарының құрамын арттыруы мүмкін, бұл етті тұтынатын адамдардың денсаулығына жақсы әсер етеді. Сондай-ақ, құрамында антиоксиданттар бар өсімдік компоненттері ет тінінің сапасын жақсартады және оның сақтау мерзімін ұзартады.
Өнімнің қасиеттеріне өсімдік компоненттерінің әсері:
Өсімдік компоненттері жылқыдан алынатын өнімдердің қасиеттеріне де әсер етуі мүмкін. Мысалы, жылқы рационына шикі сояны қосу сүттегі изофлавонның мөлшерін арттыруы мүмкін, бұл сүт өнімдерін тұтынатын адамдардың денсаулығына оң әсер етуі сонымен қатар, өсімдік компоненттері тағамның дәмі мен хош иісіне әсер етуі мүмкін.
Жақында жылқы етінен жасалған паста өндірісінде көкөністер, дәнді дақылдар және өсімдік тектес ақуыз өнімдері сияқты шөптік ингредиенттерді пайдалану танымал болды. Бұл тұтынушылардың көбеюін тартатын жаңа дәмдік шешімдер мен диеталық қасиеттерді жасауға мүмкіндік береді.
Жылқы паштеттерінде қолданылатын ең танымал өсімдік ингредиенттерінің бірі-көкөністер. Сәбіз, пияз, сарымсақ, бұрыш және қызанақ сияқты көкөністер паштетке жарқын және бай дәм беру үшін, сондай-ақ өнімнің тағамдық құндылығын арттыру үшін қосылады. Мысалы, сәбізде А дәруменінің маңызды көзі болып табылатын каротин көп, ал пияз мен сарымсақта иммундық жүйені нығайтуға көмектесетін антиоксиданттар бар.
Жылқы етінен жасалған паштеттерде көбірек қолданылатын шөптік ингредиент - жарма. Мысалы, қарақұмық, күріш және кускусты паштетке қанық дәм мен консистенция беру үшін, сондай-ақ ақуыз мен талшықты көбейту үшін қосуға болады. Өсімдік тектес ақуыздың құрамында май аз және денеге оңай сіңеді, бұл оны денсаулық пен тамақтануды білетін адамдар үшін тартымды етеді.
Сонымен қатар, жылқы паштеттерінде соя, ноқат, бұршақ және квиноа сияқты өсімдік тектес ақуыз өнімдерін қолдануға болады. Бұл тағамдарда барлық қажетті аминқышқылдары бар және вегетарианшылар мен вегетарианшылар үшін ақуыз көзі болып табылады. Оларды жылқы пастасына қосу оны ет өнімдерін жемейтін адамдар үшін қоректік және дәмді етеді.
Жылқы паштеттерінде өсімдік ингредиенттерін қолдану сонымен қатар осы тағамның диеталық нұсқаларын жасауға мүмкіндік береді. Тек өсімдік негізіндегі ингредиенттері бар вегетариандық жылқы паштеттері денсаулығын бақылайтын немесе белгілі бір диетаны ұстанатындар үшін пайдалы болып табылады. Сонымен қатар, өсімдік негізіндегі ингредиенттерді қосу тағамдағы май мен холестеринді азайтуы мүмкін, бұл жүрек-қан тамырлары ауруларынан зардап шегетін адамдар үшін де үлкен пайда әкеледі.
1.2 ЕТ ӨНІМДЕРІН ӨНДІРУДЕ ӨСІМДІК ШИКІЗАТЫН ПАЙДАЛАНУ МҮМКІНДІГІ
Ет өнімдерінің заманауи нарығы әлемдік экономиканың қарқынды дамып келе жатқан секторларының бірі болып табылады. Халықтың өсуі және халықтың табысының артуы ет өнімдеріне сұраныстың артуына әкеледі. Сонымен қатар, ет өнімдерін жаһандық тұтынудың артуы өндірушілерге жаңа сын-қатерлер туғызады және өнім сапасын жақсартудың, шығындарды азайтудың және бәсекеге қабілеттілікті арттырудың жаңа жолдарын іздеуді талап етеді.
Ет өнімдерінің сапасын жақсартудың және бәсекеге қабілеттілікті арттырудың мүмкін жолдарының бірі ұлттық ет өнімдерін өндіруде жылқы шаруашылығын пайдалану болып табылады. Бұл бөлімде ет өнімдерінің қазіргі заманғы нарығына талдау жүргізіледі және ұлттық ет өнімдерін өндірудегі жылқы шаруашылығының әлеуеті қарастырылады.
Ет өнімдерінің заманауи нарығын талдау:
ФАО мәліметтері бойынша, 2020 жылы ет өнімдерінің жаһандық өндірісі 347 миллион тоннаны құрады. Өндірістің ең үлкен көлемі Қытайдан келеді (жалпы көлемнің шамамен 30%), одан кейін АҚШ, Бразилия, Ресей және Үндістан.Ет өнімдерін өндіру құрылымында ең үлкен көлем шошқа етінен (37%), одан кейін құс еті (34%), сиыр еті (22%) және қой еті (6%) келеді.(1-диаграма)
1-диаграма
2028 жылға қарай ет өнімдерін жаһандық тұтыну жылына 1,7% - ға өседі деп болжануда. Тұтынудың ең көп өсуі Азия мен Африка елдерінде күтіледі, онда халық саны артып, халықтың табысы артады.
Ет өнімдерін тұтынудың артуымен бірге тұтынушылардың өнім сапасына деген қызығушылығы да артып келеді. Сапаның маңызды критерийлері-өнімнің тағамдық құндылығы, қауіпсіздігі және тұрақтылығы. Осыған байланысты соңғы уақытта антибиотиктер мен өсу гормондарын қолданбай өндірілген ет өнімдеріне, сондай-ақ табиғи жемде өсірілген және жануарлардың әл-ауқатының жоғары стандарттарын сақтайтын жануарлардан өндірілген өнімдерге сұраныстың өсуі байқалды.
Соңғы жылдары көбірек адамдар өздерінің өмір салты мен тамақтануына назар аударуда. Мұны бірнеше себептермен түсіндіруге болады.Біріншіден, көптеген адамдар өз денсаулығына назар аударады және ағза қандай тамақтану пайдалы екендігі туралы көбірек біледі. Көптеген зерттеулер өсімдік негізіндегі тағамдардың денсаулықты сақтау үшін қажет дәрумендерге, минералдарға және басқа қоректік заттарға бай екенін көрсетеді.Екіншіден, өсімдік тектес тағамдар әдетте жануарлардан алынатын өнімдерге қарағанда аз калориялы және диеталық болып табылады. Бұл оларды салмағын бақылайтын және салауатты өмір салтын ұстанатын адамдар үшін тартымды етеді.Үшіншіден, өсімдік тағамдары көбінесе жасыл өмір салтымен байланысты. Көптеген адамдар өсімдік тектес тағамдарды тұтыну қоршаған ортаны қорғауға және жануарлар өнімдерін өндіруге байланысты табиғатқа жағымсыз әсерлерді азайтуға көмектеседі деп санайды.Төртіншіден, қазіргі уақытта нарықта өсімдік өнімдерінің үлкен таңдауы бар, соның ішінде ет аналогтары, өсімдік негізіндегі сүт өнімдері, сондай-ақ басқа да жануарлар өнімдерін алмастырғыштар. Бұл бұрын өсімдік негізіндегі диетаға қызығушылық танытпаған адамдар үшін мұндай өмір салтына көшуді жеңілдетеді.
Өсімдік негізіндегі өнімдер денсаулыққа, қоршаған ортаға, қол жетімділікке және әртүрлі нұсқаларға байланысты тұтынушылар арасында танымал бола бастады. Бұл үрдіс болашақта жалғасуы мүмкін және өнім өндірушілер нарықтың өзгеретін қажеттіліктеріне дайын болуы керек. Трендтердің бірі ет тұтынуды азайту және өсімдік негізіндегі диетаға көшу болды. Бұл денсаулық сақтау, қоршаған ортаны қорғау және этикалық ойларды қоса алғанда, бірқатар себептерге байланысты.
Ет өнеркәсібінде де өзгерістер бар. Атап айтқанда, көбірек өндірушілер ет өнімдерін өндіруде өсімдік ингредиенттерін пайдалану жолдарын іздеуде. Бұған тұтынушылардың сұранысы ғана емес, сонымен қатар өндіріс шығындарын азайту қажеттілігі де себеп болуы мүмкін.Ет өнеркәсібінде өсімдік шикізатын пайдаланудың бір мысалы-өсімдік ақуыздары негізінде "ет" аналогтарын жасау. Мұндай өнімдер дәстүрлі ет өнімдеріне қарағанда экологиялық таза және этикалық болуы мүмкін, өйткені олар өндіріске көп ресурстарды қажет етпейді.Алайда, ет өнеркәсібінде өсімдік негізіндегі ингредиенттерді қолдану белгілі бір проблемаларды тудыруы мүмкін, мысалы, өнімнің сапасы мен оның дәмдік сипаттамалары. Сонымен қатар, мұндай өнімдерді өндіру үшін қосымша технологиялық процестер мен жабдықтарды пайдалану қажет болуы мүмкін.Осылайша, ет өнеркәсібінде өсімдік шикізатын пайдаланудың артықшылықтары мен кемшіліктері бар және процесті оңтайландыру және жоғары сапалы өнімдерді жасау үшін қосымша зерттеулер мен әзірлемелерді қажет етеді.
Өсімдік негізіндегі ингредиенттерді ет өнімдерін өндіруде олардың сапасын, дәмі мен құрылымын жақсарту және өндіріс шығындарын азайту үшін пайдалануға болады. Төменде ет өнімдерін өндіруде өсімдік шикізатын пайдаланудың негізгі әдістері келтірілген:
Қоспалар: өсімдік протеинінің сығындылары, талшықтар, пектин және крахмал сияқты өсімдік қоспаларын ет өнімдеріндегі текстураны жақсарту, көлемді арттыру және ылғалды сақтау үшін пайдалануға болады.
Алмастырғыштар: өсімдік алмастырғыштарды ет және сүт сияқты жануарлардың өнімдерін алмастырғыш ретінде пайдалануға болады. Мысалы, соя протеині, бұршақ протеині, күріш протеині және қарасора протеині шұжық, шұжық және тартылған ет сияқты тағамдарда ет алмастырғыш ретінде пайдаланылуы мүмкін.
Компоненттер: жемістер, көкөністер, шөптер мен дәмдеуіштер сияқты өсімдік компоненттерін ет өнімдеріне хош иіс, дәм мен түс қосу үшін пайдалануға болады. Оларды тағамның тағамдық құндылығын арттыру үшін де пайдалануға болады.Қоспаларды қолдану: өсімдік және жануар ингредиенттерінің қоспаларын жануарлардың да, өсімдік ингредиенттерінің де артықшылықтарын біріктіретін гибридті өнімдерді өндіру үшін пайдалануға болады. Мысалы, ет пен соя ақуыздарын екі ингредиенттің де артықшылықтарын біріктіретін өнімдер жасау үшін араластыруға болады.Өсімдік ингредиенттері ет өнімдерін өндіруде олардың сапасын жақсарту үшін де, өсімдік шикізатына негізделген жаңа өнімдерді жасау үшін де қолданыла алады. Бұл өндірушілерге тұтынушылардың сау және экологиялық таза өнімдерге деген сұраныстарын қанағаттандыруға мүмкіндік береді.Өсімдік ингредиенттері бар ет өнімдерінің сапасын бағалау дәмдік сипаттамаларын, консистенциясын және тағамдық құндылығын талдауды қамтуы керек. Төменде осы көрсеткіштердің әрқайсысын толығырақ қарастырыңыз:
Дәмдік сипаттамалары: өсімдік ингредиенттері ет өнімдерінің дәміне айтарлықтай әсер етуі мүмкін. Өнімнің дәмін дәмдеуіштер, шөптер және басқа да өсімдік компоненттерін қосу арқылы жақсартуға болады. Алайда, өсімдік ингредиенттерін қосу өнімнің дәмін өзгертіп, оның дәмдік сипаттамаларының нашарлауына әкелуі мүмкін.
Консистенциясы: өсімдік негізіндегі ингредиенттерді ет өнімдерінің құрылымын өзгерту үшін пайдалануға болады. Алайда, өсімдік ингредиенттерін дұрыс пайдаланбау өнімнің консистенциясының нашарлауына әкелуі мүмкін, бұл оның сыртқы түріне және тұтынушының қабылдауына әсер етуі мүмкін.Тағамдық құндылығы: өсімдік негізіндегі ингредиенттер ет өнімдерінің тағамдық құндылығын арттыра алады, өйткені олардың құрамында витаминдер, минералдар және басқа қоректік заттар болуы мүмкін. Алайда, өсімдік ингредиенттерін қосу өнімдегі ақуыздың, майдың және басқа қоректік заттардың құрамын төмендетуі мүмкін, бұл оның тағамдық құндылығына әсер етуі мүмкін.Өсімдік ингредиенттері бар ет өнімдерінің сапасын бағалау кезінде осы үш негізгі көрсеткішті ескеру қажет. Сонымен қатар, тұтынушылардың өнімнің сапасы туралы пікірін және олардың өсімдік негізіндегі ингредиенттері бар өнімдерді сатып алуға дайындығын ескеру маңызды. Жақсы жобаланған және теңдестірілген рецепттер мен өндіріс технологиялары тұтынушылардың сұранысына ие болатын өсімдік негізіндегі ингредиенттері бар жоғары сапалы өнімдерді жасауға көмектеседі.
Өсімдік негізіндегі қоспалардың ет өнімдерін өндірудің экономикалық көрсеткіштеріне әсерін зерттеу бірнеше аспектілерде жүргізілуі мүмкін.
Құнын төмендету: өсімдік негізіндегі қоспалар ет өнімдерін өндіру құнын төмендетуі мүмкін. Өсімдік негізіндегі ингредиенттер етке қарағанда арзанырақ болуы мүмкін, бұл өнім құнының төмендеуіне әкеледі.
Ассортиментті кеңейту: өсімдік негізіндегі ингредиенттерді пайдалану ет өнімдерінің ассортиментін кеңейтуге мүмкіндік береді, бұл сатылымның өсуіне және кірістің өсуіне әкелуі мүмкін
.Сапаны жақсарту: өсімдік негізіндегі қоспалар ет өнімдерінің сапасын жақсарта алады, бұл олардың тұтынушыларға тартымдылығын арттырып, сатылымның артуына әкелуі мүмкін.
Шығындарды азайту: өсімдік негізіндегі ингредиенттер ет өнімдерін өндіру процесінде шығындарды азайтуы мүмкін, өйткені оларды текстураны, консистенцияны жақсарту және өнімнің ылғал ұстау қабілетін арттыру үшін пайдалануға болады.
Әлеуметтік аспектілер: өсімдік негізіндегі ингредиенттерді пайдалану қоршаған ортаға ауыртпалықты азайтуға және Ет өнеркәсібінің климатқа әсерін азайтуға көмектеседі, бұл компанияның имиджін арттыруға және тұтынушылардың адалдығын арттыруға әкелуі мүмкін.
Осылайша, ет өнімдерін өндіруде өсімдік негізіндегі қоспаларды қолдану компанияның экономикалық көрсеткіштеріне оң әсер етуі мүмкін. Алайда, экономикалық аспектіні ғана емес, өнімнің сапасын, тұтынушылардың пікірін және Компанияның әлеуметтік жауапкершілігін де ескеру қажет.
Ет өнеркәсібінде өсімдік ингредиенттерін пайдалану оң және теріс экологиялық зардаптарға әкелуі мүмкін. Төменде олардың кейбіреулеріне талдау берілген:Қоршаған ортаға жүктемені азайту: өсімдік тектес ингредиенттерді қолдану қоршаған ортаға жүктемені азайтуға көмектеседі, өйткені өсімдік тектес өнімдер етке қарағанда аз жерді, суды және энергияны қажет етеді.Парниктік газдар шығарындыларын азайту: ет өндірісі парниктік газдар шығарындыларының негізгі көздерінің бірі болып табылады. Өсімдік ингредиенттерін пайдалану бұл шығарындыларды азайтуы мүмкін, өйткені өсімдік тағамдарында әдетте көміртегі ізі төмен болады.Пестицидтерді қолданудың жоғарылау қаупі: өсімдік ингредиенттерін қолданған кезде пестицидтерді қолданудың жоғарылау қаупі болуы мүмкін, өйткені өсімдік өнімдерін өндіру үшін химиялық заттарды қолдануға болады. Бұл қоршаған ортаға кері әсер етуі мүмкін.Суды тұтынуды арттыру: кейбір өсімдік ингредиенттері етке қарағанда көбірек суды қажет етеді. Бұл ет өнеркәсібінде суды тұтынудың артуына әкелуі мүмкін, бұл теріс экологиялық зардаптарға әкелуі мүмкін.Топырақтың деградация қаупі: өсімдік ингредиенттерін пайдалану, Егер өндіріс үшін монокультуралар сияқты қарқынды егіншілік әдістері қолданылса, топырақтың деградация қаупіне әкелуі мүмкін.Биоәртүрлілікке әсері: өсімдік негізіндегі ингредиенттерді пайдалану экожүйелерге зиян келтіретін егіншілік әдістерін өндіру үшін пайдаланса, биоәртүрліліктің төмендеуіне әкелуі мүмкін. Өсімдік ингредиенттері қосылған ет өнімдерін тұтынудың денсаулыққа қауіп-қатерін бағалау көптеген факторларға байланысты, мысалы, өсімдік ингредиенттерінің сапасы мен мөлшері, олардың шығу тегі және өндіріс әдісі. Төменде өсімдік ингредиенттері қосылған ет өнімдерін тұтынумен байланысты кейбір қауіптер мен ықтимал мәселелерге шолу берілген:
Аллергиялық реакциялар: кейбір адамдар соя ақуыздары немесе глютен сияқты кейбір өсімдік ингредиенттеріне аллергиясы болуы мүмкін. Мұндай ингредиенттері бар ет өнімдерін тұтыну кезінде аллергиялық реакциялар пайда болуы мүмкін.
Бактерияларды жұқтыру қаупі: егер өсімдік ингредиенттері дұрыс өңделмеген болса, олардың құрамында ас қорытуға байланысты ауруларға әкелетін бактериялар болуы мүмкін.
Дәмдік сипаттамаларды өзгерту: өсімдік негізіндегі ингредиенттердің көп мөлшерін қосу ет өнімдерінің дәмдік сипаттамаларын өзгерте алады. Кейбір тұтынушылар мұндай өзгерістерді бағаламауы мүмкін.
Тағамдық құндылықтың төмендеуі: кейбір өсімдік ингредиенттері ет өнімдерінің тағамдық құндылығын төмендетуі мүмкін. Мысалы, тұз немесе қант қосу натрийдің немесе калорияның жоғарылауына әкелуі мүмкін.
Ас қорыту проблемалары: өсімдік негізіндегі ингредиенттердің көп мөлшерін қосу іш қату немесе диарея сияқты ас қорыту проблемаларына әкелуі мүмкін.
Төмен сапалы ингредиенттерді пайдалану қаупі: кейбір өндірушілер өндіріс шығындарын азайту үшін төмен сапалы өсімдік ингредиенттерін пайдалана алады. Бұл ауру қаупінің жоғарылауына әкелуі мүмкін.Ет өнімдерінің сапасы мен бағасын өсімдік ингредиенттері мен дәстүрлі ет өнімдерімен салыстыру өсімдік ингредиенттерінің ет өнеркәсібіне әсерін зерттеудің маңызды аспектісі болып табылады.Сапа тұрғысынан ет өнімдеріне өсімдік негізіндегі ингредиенттерді қосу олардың дәмдік және текстуралық сипаттамаларын жақсартады, сонымен қатар тұтынушылардың денсаулығына оң әсер ететін май мен холестеринді азайтады. Дегенмен, сапасы өсімдік ингредиенттерінің түріне және олардың етпен қатынасына байланысты айтарлықтай өзгеруі мүмкін.Баға тұрғысынан өсімдік ингредиенттері қосылған ет өнімдері Өсімдік ингредиенттерінің өзіндік құнына және өнімдерді өндіру мен сынауға қосымша шығындарға байланысты дәстүрлі ет өнімдеріне қарағанда қымбатырақ болуы мүмкін. Алайда, ұзақ уақыт бойы өсімдік ингредиенттерін қосу өндіріс шығындарын төмендетуі мүмкін, өйткені олар қымбат ет ингредиенттерін алмастыра алады.
Кейбір зерттеулер өсімдік негізіндегі ингредиенттері бар ет өнімдерінің бағасы дәстүрлі ет өнімдерімен салыстыруға болатынын немесе одан да төмен болуы мүмкін екенін көрсетеді. Бұл мұндай өнімдерге сұраныстың артуына, сондай-ақ өндірісте шикізатты тиімдірек пайдалануға байланысты болуы мүмкін. Сонымен қатар, өсімдік негізіндегі ингредиенттерді қосу өндірістің экономикалық көрсеткіштерін жақсарта алады, өйткені олар өнімділікті арттырып, энергия мен су шығындарын азайтады.
1.3 ӨСІМДІК ШИКІЗАТЫ ҚОСПАЛАРЫНЫҢ ЖЫЛҚЫ ЕТІНІҢ ҰЛТТЫҚ ЕТ ӨНІМДЕРІНІҢ САПАСЫ МЕН ТАҒАМДЫҚ ҚҰНДЫЛЫҒЫНА ӘСЕРІ
Жылқы өнімдері адамдар үшін қоректік заттардың маңызды көзі болып табылады. Дегенмен, жылқы өнімдерінің сапасын әртүрлі өсімдік компоненттерін қосу арқылы жақсартуға болады. Бұл бөлімде өсімдік шикізаты қоспаларының жылқы өнімдерінің сапасына әсерін зерттеуді қарастырамыз.
Өсімдік шикізатының қоспалары жылқы өнімдеріндегі дәрумендер мен минералдар сияқты қоректік заттардың мөлшерін арттыра алады. Мысалы, қоян тағамына жүгері мен соя қосу қоян етіндегі ақуыз мен май қышқылдарының мөлшерін арттыруы мүмкін. Сонымен қатар, өсімдік қоспалары жылқы өнімдерінің дәмі мен хош иісін жақсарта алады. Мысалы, тартылған етке пияз мен сарымсақты қосу оның дәмдік сипаттамаларын жақсарта алады.Алайда, өсімдік шикізатының қоспалары жылқы өнімдерінің құрылымына да әсер етуі мүмкін. Мысалы, тартылған етке картоп крахмалын қосу оның сұйықтығын жақсартады және пісіру кезінде судың жоғалуын азайтады. Екінші жағынан, тартылған етке уыт қосу өтімділікті төмендетеді және ет қаттылығын арттырады.Сондай-ақ, өсімдік шикізатының қоспалары жылқы өнімдерінің микробиологиялық сапасына әсер етуі мүмкін екенін атап өткен жөн. Мысалы, тартылған етке куркума қосу тамақтан улануды тудыратын бактериялардың санын азайтуы мүмкін.
Өсімдік компоненттері қосылған жылқы өнімдерінің тағамдық құндылығын анықтау мұндай қоспалар өнімдегі ақуызды, майларды, дәрумендер мен минералдарды арттыра алатынын көрсетті. Осы саладағы қосымша зерттеулер әр түрлі қоспалардың оңтайлы дозасы мен комбинациясын анықтауға, сондай-ақ жылқы өнімдерінің тағамдық құндылығын дәлірек бағалауға көмектеседі. Бұл адамдардың тамақтану сапасының жақсаруына және жылқы өнімдерін ақуыздың және басқа қоректік заттардың пайдалы көзі ретінде кеңінен қолдануға әкелуі мүмкін. Сонымен қатар, өсімдік компоненттері қосылған жылқы етінің тағамдық құндылығы вегетарианшылар мен вегетарианшыларды қоса алғанда, тамақтануды бақылайтын адамдар үшін пайдалы болуы мүмкін.
Жылқы еті-әлемнің көптеген тағамдарында қолданылатын ең көп таралған ет түрлерінің бірі. Жылқы етінде ақуыз, темір және басқа да қоректік заттар көп, бұл оны адам денсаулығына өте пайдалы етеді. Дегенмен, жылқы өнімдерінің сапасы көптеген факторларға, соның ішінде жануарларды ұстау жағдайларына, сою әдістеріне, ет дайындау мен пісіруге байланысты айтарлықтай өзгереді.Өсімдік қоспалары жылқы өнімдерінің дәміне әсер етеді.
Зерттеулер көрсеткендей, өсімдік қоспалары жылқы өнімдерінің дәміне оң әсер етеді.Мысалы, розмарин, тимьян және насыбайгүл сияқты дәмдеуіштер мен шөптерді қосу вкус дәмі мен дәмін жақсарта алады. Сонымен қатар, олар антиоксиданттық қасиеттерге ие болуы мүмкін, бұл еттің сақталуын жақсартады және оның тағамдық құндылығын арттырады.Сарымсақ пен пияз сияқты басқа өсімдік қоспалары жылқы өнімдерінің дәмін жақсарта алады. Сарымсақ құрамында Бактерияға қарсы қасиеттер бар, бұл етті балғын ұстауға және бактериялармен жұқтыру қаупін азайтуға көмектеседі. Пияз өз кезегінде етке тәтті дәм мен хош иіс қосады.Кейбір зерттеулер сонымен қатар сәбіз және брокколи сияқты көкөністерді қосу жылқы етінің тағамдық құндылығын арттырып, дәмін жақсарта алатынын көрсетті. Көкөністерде адам денсаулығы үшін маңызды дәрумендер мен минералдар бар.Алайда, жылқы өнімдерінің дәміне теріс әсер етуі мүмкін өсімдік қоспалары да бар. Мысалы, кардамон мен даршын сияқты күшті хош иісті дәмдеуіштерді қосу еттің дәмін бұзып, шамадан тыс хош иіс тудыруы мүмкін.
Қазіргі уақытта көбірек адамдар өздерінің өмір салты мен тамақтануына назар аударуда. Көкөністер мен жемістерді көбірек тұтынуды және ет тұтынуды азайтуды ұсынатын көптеген диеталық нұсқаулар бар. Бірақ, көпшілігіміз өз өмірімізді ет өнімдерінсіз елестете алмаймыз. Бұл жағдайда өсімдік және жануарлар қоспаларының жылқы өнімдеріне қоспаны қарастыруға болады.Жылқы еті ет өнімдерін, сорпаларды және сорпаларды өндіру үшін тамақ өнеркәсібінде қолданылатын ақуыздың құнды көзі болып табылады. Жылқыны өңдеу процесі өндірушілер үшін қиындық тудыруы мүмкін, өйткені жылқы етінің өзіне тән иісі мен дәмі бар, сонымен қатар жылқы өнімдерінің сапасына теріс әсер ететін бактериялар мен басқа микроорганизмдер болуы мүмкін. Осыған байланысты өсімдік қоспаларының жылқы өнімдерін өңдеу процестеріне әсерін зерттеу үлкен маңызға ие.
Өсімдік қоспалары оның сапасы мен дәмдік сипаттамаларын жақсарту үшін жылқыины өңдеу процесінде қолдануға болады. Ең танымал өсімдік қоспаларының бірі-жүгері крахмалы, оны жылқы өнімдерінің құрылымы мен тұтқырлығын жақсарту үшін қолдануға болады. Сонымен қатар, зерттеулер жүгері крахмалын қосу жылқы етіндегі бактериялар мен басқа микроорганизмдердің санын азайтуы мүмкін екенін көрсетті.Жылқыны өңдеу процесінде қолдануға болатын тағы бір өсімдік қоспасы-сарымсақ сығындысы. Сарымсақ құрамында антиоксиданттар мен бактерияға қарсы қасиеттер бар, олар жылқы өнімдерінің сапасын жақсартады және жарамдылық мерзімін ұзартады. Зерттеулер көрсеткендей, жылқы етіне сарымсақ сығындысын қосу бактериялар мен басқа микроорганизмдердің санын азайтып, өнімнің дәмі мен хош иісін жақсартады.Сонымен қатар, картоп крахмалы және күріш ұны сияқты өсімдік негізіндегі қоспаларды жылқы етіндегі ет ақуызының бір бөлігін ауыстыру үшін пайдалануға болады. Бұл жылқы өнімдерінің құнын төмендетіп, оны тұтынушыларға қол жетімді ете алады.
Жылқыны өңдеу процесінде өсімдік қоспаларын қолдану жылқы өнімдерінің сапасы мен дәмдік сипаттамаларын едәуір жақсарта алатынын атап өтуге болады. Жүгері крахмалы мен сарымсақ сығындысын қосу өнімдегі бактериялар мен басқа микроорганизмдердің санын азайтуға, сондай-ақ оның хош иісі мен дәмін жақсартуға көмектеседі. Сонымен қатар, ет ақуызының бір бөлігін картоп крахмалына немесе күріш ұнына ауыстыру өнімді тұтынушыларға қол жетімді ете алады, бірақ текстурасы мен дәмдік сипаттамаларын өзгерту бойынша қосымша зерттеулерді қажет етеді.
Өсімдік қоспаларының жылқы өнімдерін өңдеу процестеріне әсерін зерттеу жылқы өнімдерін өндірушілер үшін үлкен маңызға ие, өйткені бұл өнімнің сапасын жақсартуға және оны нарықта бәсекеге қабілетті етуге мүмкіндік береді. Әр өсімдік қоспасының өзіндік ерекшеліктері болуы мүмкін және белгілі бір пайдалану шарттарын қажет ететіндігін ескеру қажет. Сондықтан жақсы нәтижеге қол жеткізу үшін жылқы өнімдерінде өсімдік қоспаларын қолдану саласында қосымша зерттеулер мен эксперименттер жүргізу қажет.
Жылқы өнімдерінің сапасы мен тағамдық құндылығын арттыру үшін өсімдік қоспаларының оңтайлы дозаларын анықтау.Жылқы өнімдері ақуыздың, темірдің, мырыштың және басқа дәрумендер мен минералдардың көп болуына байланысты адам диетасының маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Алайда, жылқы өнімдерінің сапасын мал азығына өсімдік қоспаларын қосу арқылы жақсартуға болады. Бұл жылқы өнімдерінің сапасын жақсартуға және өнімде қоректік заттармен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.Жылқы өнімдерінің сапасын жақсарту үшін қолданылатын өсімдік қоспаларына витаминдер, минералдар, аминқышқылдары, пробиотиктер және т.б. сияқты әртүрлі компоненттер кіруі мүмкін. Бұл компоненттердің әрқайсысының өзіндік қасиеттері бар және жылқы өнімдерінің сапасына әр түрлі әсер етеді.Жылқы өнімдерінің сапасы мен тағамдық құндылығын арттыру үшін өсімдік қоспаларының оңтайлы дозаларын анықтау үшін жемге өсімдік қоспаларының әртүрлі дозалары қосылған жануарлардан алынған жылқы өнімдерінің сапасы мен тағамдық құндылығын бағалауды қамтитын эксперименттік зерттеулер жүргізу қажет. Эксперименттер жүргізу кезінде қоспалардың санын ғана емес, сонымен қатар жануарлар тұтынатын тағамның сапасын, сондай-ақ жануарлардың жасы мен денсаулығы, ұстау шарттары және т. б. сияқты басқа факторларды ескеру қажет.
Жылқы өнімдерінің сапасы мен тағамдық құндылығын арттыру үшін өсімдік қоспаларының оңтайлы дозалары жануарлардың түріне және ұстау жағдайларына байланысты өзгеруі мүмкін екенін ескеру маңызды. Сондықтан зерттеулер жүргізу және белгілі бір түрге арналған өсімдік қоспаларының оңтайлы дозаларын анықтау қажет өсімдік қоспаларының оңтайлы дозаларын анықтау жылқы өнімдерінің сапасын жақсартудағы және оның тағамдық құрамын қамтамасыз етудегі маңызды қадам болып табылады. Бұл өнімнің сапасын арттырып қана қоймай, мал шаруашылығының кірістілігін арттыруға мүмкіндік береді. Осы саладағы қосымша зерттеулер әртүрлі жағдайлар мен жануарлар түрлеріне оңтайлы болатын ең тиімді өсімдік қоспалары мен дозаларын анықтауға көмектеседі.Өсімдік қоспаларының жылқы өнімдерінің микробиологиялық тұрақтылығына әсерін талдау.Микробиологиялық тұрақтылық шұжық, ветчина және басқа да өнімдер сияқты жылқы өнімдерін өндірудің негізгі факторларының бірі болып табылады. Жылқы өнімдерінде патогендердің болуы ауыр ауруларға әкелуі мүмкін, сондықтан бұл өнімдердің микробиологиялық тұрақтылығын жақсарту жолдарын іздеу керек. Мүмкін болатын шешімдердің бірі-патогенді микроорганизмдермен ластану қаупін азайтуға көмектесетін өсімдік қоспаларын қолдану.Өсімдік қоспаларын қолдану жылқы өнімдерінің микробиологиялық тұрақтылығына оң әсер етуі мүмкін. Атап айтқанда, розмарин сығындысын қосу өнімнің жарамдылық мерзімін 3-4 күнге ұзартуға көмектесетіні анықталды. Сондай-ақ, сарымсақ пен пияз сығындысын қосу өнімдегі патогендердің санын азайтатыны көрсетілген.Зерттеу нәтижелері өсімдік қоспаларын қолдану жылқы өнімдерінің микробиологиялық тұрақтылығына оң әсер етуі мүмкін деген гипотезаны қолдайды. Сонымен қатар, өсімдік қоспаларының оңтайлы дозалары мен арақатынасын таңдау максималды нәтижеге жетудің маңызды факторы болуы мүмкін екенін атап өткен жөн.Өсімдік қоспаларын қолдану жылқы өнімдерінің микробиологиялық тұрақтылығын жақсартудың тиімді шешімі болуы мүмкін екенін көрсетті. Әрі қарай зерттеу жылқы өнімдерінің микробиологиялық тұрақтылығына әртүрлі өсімдік қоспаларының әсерін егжей-тегжейлі зерттеуді және максималды әсерге жету үшін оңтайлы дозалар мен арақатынастарды анықтауды қажет етеді. Бұл жылқы өнімдерін өндірушілер үшін пайдалы болуы мүмкін және оларға патогендермен ластану қаупін азайтуға және өнімдерінің жарамдылық мерзімін ұзартуға көмектеседі.
Жылқы етіне паприка мен куркума қосқанда, соңғысы терең қызыл түс пен жарқын дәмге ие болады. Бұл қоспаларды Шығыс және үнді дәмдеуіштері бар ет тағамдарын дайындауда да қолдануға болады.Өсімдік қоспаларының жылқы өнімдерінің түсіне, иісіне және сыртқы түріне әсерін зерттеу әртүрлі қоспалар жылқы етінен жасалған тағамдардың сыртқы түрі мен дәмін толықтырып, жақсарта алатынын көрсетті. Пияз мен сарымсақ тағамға дәмді, ақжелкен мен кинза ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz