Артемия Салина - тек тұзды көлдерде кездесетін кішкентай шаян тәрізділер

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі Әлкей Марғұлан атындағы Павлодар педагогикалық университеті

Мақала

«Шарбақты көліндегі браконьерлік»

Мақала жетешісі: Омаров М. К.

Орындаған: Абулхаирова М. Д.

Топ: ГТ- 21

Павлодар 2023 ж.

Жоспар:

Көлдердің негізгі құндылығы- Артемия салинаАртемия тұздылығы көп көлдерде көбейедіОсы артемийдан өмірге қажет заттарды өндіру
Павлодар облысының Аққулы ауданының Шарбақты ауылындағы көлдегі шаян тәріздес артемийді аулау. Көлге зияны.

Көрнекілікі:

Өзектілігі : Филиопод қазір әлемдік акваөсіру өндірісінің маңызды элементі болып табылады. Шаянтәрізділерді тамақ өнеркәсібінде, ауыл шаруашылығында, косметикада және фармакологияда пайдалану қарқыны өсуде.

Зерттеу әдістер: Геофизика, Геохимия, Салыстырмалы болжау, Статистикалық.

Әдебиеттер: журналдардағы жарияланымдар:

1. Вольф Л. А. Тұзды шаян тәрізділер Artemia parthenogenetica көбеюінде партеногенез бен екіжынды ұрпақтардың алмасуы.

(Шаян, Анострака) // Оралдың аграрлық хабаршысы. - Екатеринбург, 2009. -

Мәселе. 6. - C. 61-64.

2. Вольф Л. А. Артемия жұмыртқаларының қабықтары мен эмбриондарының экофизиологиялық бейімделулері және гистохимиялық құрылымы // Оралдың аграрлық хабаршысы. -

Екатеринбург, 2010. - Шығарылым. 5. - С. 13-15.

Ғылыми мақалалар мен тезистер:

3. Вольф Л. А. Қазақстандағы артемия: таралуы және ресурстары / А. В. Убаскин, Л. А. Вольф // Қазақстан биология ғылымдары. - Павлодар-дар: РИО ПМПИ, 2005. - No 3-4. - С. 13-20

4. Вольф Л. А. Артемиялардың (Crustacea, Anostraca) су қоймаларында кеңістікте таралу ерекшеліктері / А. В. Убаскин, Л. А. Вольф // Қазақстан биология ғылымдары. - Павлодар: РИО ПМПИ. 2006. - No 1-2. -

146-154 б.

Көлдердің негізгі құндылығы -Артемия Салина. Ақуызға бай шаян тәрізді жануар балық шаруашылығында бағалы кәсіптік балықтардың, ең алдымен бекіре балықтарының жасөспірімдеріне жем ретінде кеңінен қолданылады. Бір тұзды асшаян 70 жұмыртқа береді, маусымда үш рет 28 күнге дейін аралықпен өседі. 10 күннен кейін дернәсіл жас шаянға айналады, ал жиырмадан кейін шаян жыныстық жетілуге жетеді.

Артемиялар мен шаян тәрізділердің жұмыртқалары торлар арқылы қолмен жиналады. Ағзалардың мөлшері өте аз, сондықтан жинау көп еңбекті қажет ететін процесс, бірақ қаржылық жағынан төленеді.

Артемия салина жойылып бара жатқан су жәндіктері қатарына жататындықтан оны рұқсатсыз аулау браконьерлік боп саналады. Ал жылда осы маусымда құрт-шаян үшін жаға жыртысқандардың көбейетінін айтқан полицейлер қазір арыз жазған Ертіс ауданының тұрғындарын тергеуге кіріскен. Тіпті заңсыз құрт аулаған топты құрықтау үшін арнайы жасақ шақыртуға тура келіпті.

Көл қорық болған кезде ол заңмен және мемлекет тарапынан қорғалады және рұқсат етілмеген балық аулаудың кез келген әрекеті браконьерлік деп аталады. Өткен жылы облыста браконьерліктің 8 фактісі тіркелсе, биыл 15 факті тіркелді.

Көлді жалға беру негізінде кәсіпке бергеннен кейін оны жалға алушы өз мүмкіндігі мен мүмкіндігіне қарай қорғайды. Бұл көлде рұқсатсыз балық аулау да браконьерлік болып есептеледі. Сенсацияға толы Шарбақты көлін қазір полиция мен СОБР қызметкерлері күзетіп отыр. Лебяжен аудандық ішкі істер бөлімінің орынбасары Омарбеков Нұрғалидың айтуынша, «Сұңқар және К» күзет агенттігімен келісім-шарт бұзылған.

Павлодар облыстық орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі аумақтық инспекциясы браконьерлерге қарағанда, жалға алушылар Артемияның белгілі бір бөлігінің сақталуын бақылап, халық санын толықтырады. Бұл тұрақты табыс әкеледі. Бірақ мемлекет өз кезегінде Artemia salina өндіруге шектеу қояды. Атап айтқанда, Павлодар облысының қолданыстағы тұзды су айдындарына 807 тонна квота бөлініп, жеке табиғат пайдаланушылар арасында бөлінген.

Алынған микроорганизмнің құнын есепке алғанда - бір қаптың бағасы 50-70 мың теңге аралығында ауытқиды, балық аулауға рұқсат мәлімделген көлемге 100 пайыз төлем жасағаннан кейін ғана беріледі. Облыс бюджетіне қазірдің өзінде 65 млн.

Қазақстан тәуелсіздігінің барлық жылдарында шаян тәрізділерді өндіру қылмыстық бизнес болды. Artemia salina тұздылығы литріне 10-нан 300 граммға дейінгі көлдерде ғана кездеседі, сондықтан оның планетада таралу аумағы шектеулі. Бұл шаян тәрізділер тек Сібірде, Оралда, Қазақстанда және АҚШ-та кездеседі. Соңғы жылдары олардың тұзды көлдерден айуандықпен шығарып алуының нәтижесінде шаянтәрізділердің популяциясы ғалымдардың пікірінше, Қазақстанда екі есеге жуық азайған.

Браконьерлік аулаудың басым бөлігі Қытайға кеткен. Қытайлық косметологтар Artemia salina биоматериалын қолданатын бірегей тері өнімдерін шығарады. Сонымен қатар, Аспан империясының дәрігерлері осы шаян тәрізділердің кисталарынан жасалған импотенцияға арналған ғажайып препараттарды ұсынады. Иә, және ресейлік ғалымдар қытайлық әріптестерінен қалыс қалуға тырысып, бірегей өнімдерге, соның ішінде қатерлі ісікке қарсы препараттарға арналған өз рецепттерін жасауға тырысуда. Шаянтәрізділердің бірегей емдік әсері кездейсоқ ашылды: тұзды көлге жақын орналасқан ауылдардың тұрғындары тауықтарды шаян тәрізділермен тамақтандырды, содан кейін құстар екі есе жиі ұшып, жұмыртқалары үлкен және сапалы болды. Содан кейін шаянтәрізділер балық зауыттарында бағалы балық түрлерінің жас төлдерін бордақылау үшін биоқоспа ретінде қолданыла бастады, осылайша олардың салмағын тез арттырып, ауруларға төзімділігін арттырады. Павлодар облысындағы алғашқы 15 тұзды көл 2011 жылы ғана нақты иелеріне 10 жылға жалға берілді. Бірақ сол кездің өзінде жақын маңдағы ауылдарда тұратын шаян тәрізділерді заңсыз аулаушылар олардың браконьерлік өмірінде бірдеңе өзгеретініне әлі сенбеді.

Ал, Шарбақты - облыстағы халықты жұмыспен қамту жағынан көркейіп келе жатқан ауылдардың бірі. Мәселен, дәл осы ауылдық округте бақша дақылдарының ең көп алқаптары - 1, 5 мың гектар алқапқа егіліп, ленталы қарағайлы орманда орманшылар үнемі талап етілуде. Шарбақтыдағы төбелестен кейін учаскелік инспекторлар ақыры СОБР арнайы жасағы мен криминалдық полиция қызметкерлерімен бірге тұзды көлдерді аралауға кірісті. Су қоймаларының жанынан бақылау-өткізу бекеттері орнатылып, келіп-кететін көліктердің барлығы тексерілді. Дәл сол кезде тұзды көлдерді табиғи ресурстарды белгілі бір пайдаланушыларға беру функциялары республикалық құзыреттен жергілікті атқарушы органдарға берілді.

Бірақ бізге Павлодарлық шаянтәрізділердің сапасы өте жақсы және олардан жасалған іргетас бүкіл әлем әйелдері арасында өте танымал екенін айтады.

Артемия Салина- тек тұзды көлдерде кездесетін кішкентай шаян тәрізділер. Соңғы уақытқа дейін бұл тірі ағзаның құндылығы оның кисталары, басқаша айтқанда, жұмыртқалары балықтар үшін тамаша тағам болып табылады деп есептелді. Ол әсіресе тұтқында өмір сүретін экзотикалық түрлерді өсірушілерге қызығушылық танытады. Осындай үстіңгі байытудың арқасында жасанды түрде жасалған тіршілік ету ортасына мүлдем бейімделмеген аквариумдарда балықты ұстауға болады. Бүгінгі күні Artemia salina енді тек тағам емес. Дүние жүзінің ғалымдары бұл ағзаны зерттеп, оны пайдаланудың жаңа жолдарын табуда. Әсіресе бұл жағынан олар Орта Патшалықта табысқа жетті. Интернетте қытайлық косметологтар Artemia salina биоматериалын қолданатын бірегей тері өнімдерін шығарады. Сонымен қатар, қытайлық дәрігерлер осы шаян тәрізділердің кисталарынан жасалған белсіздікке қарсы ғажайып препараттарды ұсынады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.