Қанайналымы жүйесі ауруларының қауіп факторларының таралуы бойынша шетелдік зерттеулердің нәтижелері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 85 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

«Қызылорда жоғары медициналық колледжі»

Мамандығы бойынша 0302000 «Мейірбике ісі»

Біліктілігі «Қолданбалы бакалавр»

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «Химиотерапиядан кейінгі пациенттердің өмір сапасын анықтаудағы мейіргер рөлі»

Орындаған: Қалдыбай Жаухар Бірлікқызы

/ Т. А. Ж. / / қолы /

Қорғауға бекітілген Ғылыми жетекшісі

«Ішкі аурулар арнайы пәндер бірлестігі арнайы пәң мұғалімі:

Оқытушы: Жундабекова С. С Нұрабаева Г. Н.

қолы қолы

Қызылорда 2018 жыл

МАЗМҰНЫ

ҚЫСҚАРТУЛАР МЕН БЕЛГІЛЕР

КІРІСПЕ

1-тарау. ХИМИОТЕРАПИЯДАН КЕЙІНГІ ПАЦИЕНТТЕРДІҢ ӨМІР САПАСЫН АНЫҚТАУДАҒЫ МЕЙІРГЕР РӨЛІ

1. 1 Химиотерапия түрлері, оның ағзаға әсер етуі

1. 2 Химиотерапиядан кейінгі пациентте болатын өзгерістер

1. 3 Әлем бойынша шетелдік мейіргерлердің химиотерапиядан кейінгі өмір сапасын анықтау

2-тарау. ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІНІҢ СИПАТТАМАСЫ

2. 1. Зерттеу материалдары мен әдістері

2. 2 Химиотерапиядан кейінгі пациенттердің өмір сапасын анықтау үшін сауалнама жүргізу

2. 3 Медицина қызметкерінің химиотерапиядан кейінгі пациенттердің өмір сапасын анықтау үшін жүргізілген сауалнама нәтижелерін бағалау және оны жақсарту

ПРАКТИКАЛЫҚ ҰСЫНЫСТАР

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕРДІҢ ТІЗІМІ

ҚОСЫМШАЛАР

Қысқартылған сөздер

ҚЖА - Қанайналым жүйесінің аурулары

ЖҚА - Жүрек - қанайналым жүйесі аурулары

ЖИА - Жүректің ишемиялық ауруы

АГ - Артериялды гипертензия

ГА - Гипертониялық ауру

ҚҚ - Қан қысымы

АҚҚ - Артериалды қан қысымы

ҚФ - Қауіп факторы

ДСИ - Дене салмақ индексі

ТМД - Тәуелсіз мемлекттер достастығы

ДДҰ - Дүниежүзідлік денсаулық сақтау ұйымы

ҚР - Қазақстан Республикасы

ҒЗИ - Ғылыми-зерттеу институты

ДЛП - Дислипопротеидемия

ЖТЛ - Жоғары тығыздықтағы липопротеидтер

ТТЛ - Төмен тығыздықтағы липопротеидтер

МС - Метаболикалық синдром

ЖX - Жалпы холестерин

ҚД - Қант диабеті

ЖТТ - Жүрек-тамырлық тәуекелдік

ТГ - Триглицеридтер

ХС - Холестерин

ХС ЖТЛП - Холестеринді жоғары тығыздықтағы липопротеид

ХС ТТЛП - Холестеринді төменгі тығыздықтағы липопротеид

ГТГ - гипертриглицеридемия

ГХС - гиперхолестеринемия

ПТФ - Популяцияға тәуелді фактор

СТ - Салыстырмалы тәуелділік

CИ - сенім интервалы

СҚҚ - систолалық қан қысымы

ДБ - дене белсенділігі

ЖЖЖ - жүректің жиырылу жиілігі

ПМ МҒЗО - профилактикалық медициналық мемлекеттік ғылыми зерттеу орталығы

ЖМИ - жедел миокард инфарктісі

ЕОК - Европа Кардиологтар Одақтастығы

Кіріспе

Тіркес сөздер: Онкология, химиотерапия, химиотерапия ерекшеліктері, химиотерапия әсері, асқынулар, мейіргер рөлі, мейіргерлік күтім, скрининг, қатерлі ісік, шетелдік тәжірибе

Тақырыптың өзектілігі: қанайналым жүйесі аурулары ХХІ ғасырдағы әлемнің көптеген елдерінің денсаулық сақтау жүйесінің ең өзекті проблемасы болып табылады[1] . Әлемдік статистикаға сәйкес, қанайналымы жүйесінің аурулары бүкіл әлемде өлім-жітімнің басты себебі болып табылады: 2012 жылы бұл аурулар 17, 5 миллион адамның өліміне әкеп соқтырды, оның ішінде 7, 4 миллионы жүректің ишемиялық ауруы болса 6, 7 миллионы - инсульттан[2] . Ал 2030 жылға қарай 23, 3 миллионға жуық адам қан айналымы жүйесінің ауруларынан, негізінен жүрек аурулары мен инсульттан қайтыс болады және бұл аурулар өлімнің басты себептері болып қала береді[3] .

Еуропада қанайналым жүйесі аурулары жыл сайын 4 млн астам адамның өлім-жітім себептерінің біріне айналып отырады, әйелдердің 2, 2 миллионнан астамы (55%) және ерлердің 1, 8 млн-нан (45%) көпшілігі осы аурудан көз жұмады, бірақ та 60 жасқа дейін ерлерде қанайналым жүйесі аурулары басым болып келеді [4] . 2002 жылы орташа есеппен 100 мың адамға шаққанда 2557 адамның негізгі себептерінің бірі қанайналым жүйесі аурулары болды. Олардың ішінде 100 мың адамға шаққандағы 695 оқиға жүректің ишемиялық ауруынан, 100 мың тұрғынға шаққанда 375 оқиға - инсульт, бірақ жартысынан көбі созылмалы жүрек ауруларының үлесіне тиеді [5] .

Ресейде ҚЖА-нан өлім-жітім көрсеткіші Еуропаның және Солтүстік Американың көптеген елдерінің көрсеткіштерінен асады және ерлер арасында барлық өлімнің 48% және әйелдер арасында өлімінің 66, 2% (орташа 56%) алып отыр. Жыл сайын Ресейде ҚЖА-нан бір миллионнан астам адам қайтыс болады (100 мыңға шаққанда шамамен 700 адам) . Жүректің ишемия ауруының асқынуынан өлім көрсеткіші 51%, церебральды инсульт - 27% [6] .

Қазақстан Еуропалық Одақ елдерінің, Орталық және Шығыс Еуропа мен Орталық Азия өңірінің арасында өлім-жітім деңгейі бойынша бірінші орында тұр. Сонымен қатар, Қазақстан Республикасы халқының өлім-жітімінің стандартталған деңгейі ҚЖА есебінен еуропалық елдердегіден екі есе жоғары [7] . Ресми статистикалық мәліметтерге сәйкес, Қазақстанда ҚЖА-ның жалпы ауру көрсеткіші 2004 жылы 100 мың адамға шаққанда 8504, 1-ден 2014 жылы 13472, 7 өсті (1, 6 есе), бастапқы аурушаңдық - 1845, 1 ден бастап тиісінше 2394, 7-ге дейін (1, 3 есе) . [8] .

Абсолюттік көрсеткіш бойынша сырқаттанушылықтың деректері бойынша Қазақстанда 2010 жылы кардиологиялық науқастардың жалпы саны шамамен 1, 78 млн адамды құрады, немесе он ересек адамның әрбірі ҚЖА - мен емделушісі болып табылады. 2009 жылдан бастап 18, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 55, 60, 65 жастағы адамдар арасында қан айналымы ауруларын (артериялық гипертензия, жүректің ишемиялық ауруы) ерте анықтау бойынша ұлттық скрининг жүргізілуде. Осылайша, 2013 жылы 2, 5 миллионнан астам адам тексерілді, 8% -нда ҚЖА анықталынды [9] .

2016 жылы ҚЖА-ның деңгейі 100 мың тұрғынға шаққанда 2413, 0 құрады, ал 2015 жылы 2429, 7 болды. Бұл аурудың жоғары көрсеткіштері Алматы қаласында (3180, 1) және Солтүстік Қазақстан (3137, 3), Шығыс Қазақстан (2999, 3), Оңтүстік Қазақстан (2807, 8), Жамбыл (2703, 7) және Қызылорда 2683, 1) аудандарында көрсетті. (1-қосымша) [10] .

Жүрек-қан тамырлары аурулары бүгінгі таңда ғаламдық өлім құрылымында бесінші орынды иеленіп отыр, ал 2020 жылға қарай олар қазіргі заманғы үрдісті сақтай отырып, жоғары деңгейге шығады. Бүгінде жыл сайын жүрек-қан тамырлары ауруларынан 17 миллионнан астам адам көз жұмады. Ауру мен өлім-жітімнің ең көп саны 35 жастан 65 жасқа дейінгі ерлерде кездеседі. Егер жағдай өзгермесе, 2020 жылға қарай бұл көрсеткіш бүкіл әлем бойынша 20 миллионға жетеді [11] .

Сондықтан да қанайналым жүйесі аурулары - аурушаңдық бойынша таралуы, асқыну мен өлім жиілігінің жоғарылығына қатысты денсаулық сақтау жүйесінің ең маңызды проблемалардың бірі болып саналады.

Мақсаты: Химиотерапиядан кейінгі пациенттердің өмір сапасын анықтаудағы және оның ерекшеліктерін түсіндірудегі мейіргер рөлін сауалнама арқылы анықтау.

Міндеттері:

Тақырыпқа байланысты әдебиеттерді шолу;
Пациенттердің химиотерапия туралы ақпараттандырылу деңгейін бағалау.
Химиотерапия жүргізілетін пациенттерге мейіргерлік күтімді бағалау үшін сауалнама жүргізу
Нәтижесін талдау және қорытынды жасау;
Скринингтік тексеруге қатысты мейірбикелердің жұмысын бағалау;
Осы зерттеу нәтижесінде пациенттерді химиотерапия туралы ақпараттандыру, скринингтік тексеру бағдарламалардың жұмысын нығайту және күтім жүргізуде мейіргердің рөлін жақсартуда практикалық ұсыныс беру.

Зерттеудің теориялық және практикалық маңыздылығы

Алынған мәліметтер негізінде скринингтік бағдарламаның тиімділігін бағалау жүргізілді. Тұрғындардан өткізіліп жатқан скрининг бағдарламасы туралы ақпараттандырылуы, сондай-ақ профилактикалық бағдарламалардың қажеттілігі мен жетілдірілуіне қатысты олардың пікірі зерттелді. Тұрғындар арасында қанайналым жүйесі аурулары қауіп факторларының таралуы анықталды.

Сонымен бірге скринингтік бағдарламанының орындалуы, скринингтің тиімділігі және бұл бағдарламаны жетілдіру жолдары негізінде медициналық қызметкерлердің де пікірі бағаланды.

Скринингтік бағдарламаларды ұйымдастыру және өткізуді жақсарту, сондай-ақ науқастарды бағдарламаға тартуды арттыру бойынша ұсыныстар әзірленді.

Дипломдық жұмыстың көлемі мен құрылымы

Зерттеу жұмысы 96 компьютерлік мәтін бетінен тұрады, 3 сурет, 19 диаграммалар және 53 кестелер суреттелген. Дипломдық жұмыс кіріспе, әдебиеттерді шолу, зерттеу материалдары мен әдістері, зерттеудің нәтижелері, қорытынды, практикалық ұсыныстар, пайдаланылған ақпараттар тізімі 80 әдебиеттен, оның ішінде 50 шетелдік әдебиет, 10 отандық әдебиет, 20 интернет көзі және қосымшалардан тұрады.

1-тарау. ҚАНАЙНАЛЫМ ЖҮЙЕСІ АУРУЛАРЫНЫҢ ДАМУЫНА ҚАТЫСТЫ НЕГІЗГІ ҚАУІП ФАКТОРЛАРЫНЫҢ ТАРАЛУЫ

Жүрек-қанайналым жүйесі аурулары - бұл өмір бойында біртіндеп дамитын және әдетте белгілері пайда болғанша прогрессивті деңгейге дейін баратын созылмалы бұзылыс [12] .

Жүрек-қанайналым жүйесі ауруларының таралы мен дамуында ҚФ (қауіп факторы) жетекші рөл атқарады. Осы термин аурулар тобының дамуы мен прогрессияға ықпал ететін әр түрлі сипаттамаларды білдіреді. «ҚФ» ұғымы өткен ғасырдың 40-шы жылдарының соңында енгізілді [13] .

Қазіргі таңда ҚЖА-ның 200-ден астам қауіп факторлары белгілі және олардың саны жыл сайын артып келеді. Барлық ҚФ екі топқа бөлінеді: өзгермейтін, әсер етпейтін және өзгеретін, дәрілік емес және дәрі-дәрмекпен түзетуге де қатысты [14] .

Өзгермейтін ҚФ қамтиды:

жынысы (ер адам)
жас (ерлер үшін 45 жастан және әйелдерде 55 жастан жоғары)
тұқымқуалаушылық анамнезі (жақын туысқандарында ҚЖА ерте басталуы: миокард инфарктісі немесе кенеттен өлім жағдайы ерлерде <55 жас, әйелдерде <65 жаста ) .

Негізгі өзгеретін ҚФ:

Дислипидемия
Артериалды гипертония
Шылым шегу
Глюкоза толеранттылықтың бұзылуы немесе 2 типті қант диабеті
Абдоминальды семіру
Алкогольді тұтыну
Төмен дене белсенділігі
Төмен әлеуметтік және білім беру мәртебесі
Психоәлеуметтік стресс

ДДҰ деректері бойынша, қанайналым жүйесі ауруларының мерзімінен бұрын өлім-жітімінің дауында 3 ҚФ маңызды рөл атқарады: артериялық гипертензия, темекі шегу және гиперхолестеринемия (2-қосымша) .

2004 жылы әлемнің 52 елінің зерттеушілері қатысқан INTERHEART атты ауқымды халықаралық зерттеулерінің бірінде зерттеу нәтижелері жарияланған болатын [15] . Бақыланатын зерттеуде қарқынды кардиология бөлімшесінде ауруханаға жатқызылған 26 мың пациентте жедел коронарлық синдром және 9 ҚФ арасындағы қатынасы зерттелді (3-қосымша) .

Бұл жерде шылым шегу, артериалды гипертония немесе қант диабеті ауру тарихы, бел/жамбас көлемі, диета, физикалық белсенділік коэффициенті алкогольді тұтыну, қан аполипопротеиндері (Apo) және миокард инфарктісінің психоәлеуметтік факторлары туралы айтылады. Миокард инфарктісімен және олардың популяциясына тәуелді факторларын (ПТФ) біріктіру үшін коэффициент мүмкіндіктері және олардың 99% CИ (сенімділік интервалы) есептелінді.

Осы зерттеулердің қорытындылары келесідей болды: Шылым шегу (ағымдағы жағдай бойынша және ешқашан болған емес коэффициенті 2. 87, ағымдағы және бұрынғысы ешқашан болған емес ПТФ 35, 7%), ApoB / ApoA1 қатынасы жоғарылады (жоғарғы және төменгі квинтил үшін 3. 25, ең төменгі квинтильге қарсы төрт негізгі квинтилге қатынасы 49, 2%), гипертония (1, 91, ПТФ 17, 9%), диабет (2, 37, ПТФ 9, 9%), абдоминальды семіздік (ең төменгі деңгеймен салыстырғанда 1. 12 және орташа төменгі деңгей үшін 1, 62, төменгі деңгейге қарсы екі жоғары деңгейдегі ПТФ 20, 1%), психоәлеуметтік факторлар (2. 67, ПТФ 32. 5%), күнделікті жемістер мен көкөністерді тұтыну (0, 70, күнделікті тұтыну болмаған кезде ПТФ 13, 8%), алкогольді үнемі тұтыну (0, 91, ПТФ - 6, 7% ) және тұрақты физикалық белсенділік (0. 86, ПТФ 12. 2%) жедел миокард инфарктісімен байланысты болды (барлық тәуекел факторлары үшін p <0. 0001 және алкоголь үшін p = 0. 03) . Бұл деректер ерлер мен әйелдер арасында, кәрі және жас адамдар арасында, сондай-ақ әлемнің барлық аймақтарында байқалды.

Қанайналым жүйесі ауруларының дамуындағы классикалық қауіп факторларымен қатар жаңа ҚФ (стресс / депрессия, семіздік, қант диабеті, төмен дәрежедегі ХС ЖТЛ және жемістер мен көкөністердің төмен тұтынылуы) маңызды рөл атқарады.

INTERHEART зерттеуіне қатысты Оңтүстік Азия құрамдас бөлігінің негізгі зерттеу нәтижелері [16] .

Оңтүстік Азиядағы жедел миокард инфарктісі (ЖМИ) туындаған өлім-жітім батыс тұрғындарына қарағанда 5-10 жас ерте пайда болады.
Жедел миокард инфарктісін бастан өткерген Оңтүстік Азиялық ер адамдардың жасы әйелдерге қарағанда 5, 6 жасқа жас болған.
Оңтүстік Азия жастарындағы ЖМИ-нің жоғары қаупі негізінен тәуекел факторларының жоғары деңгейіне және тоғыз жалпы қауіп факторына (липидтер, темекі шегу, гипертония, қант диабеті, абдоминальды семіру, психоәлеуметтік факторлар, жемістер мен көкөністерді тұтыну, алкоголь және тұрақты физикалық белсенділік) тәуелді, бүл Оңтүстік Азиядағы ЖМИ-на тәуелділігінің 86 пайызын құрайды.
Апо-В / АпоА-1 және темекі шегудің қалыпты емес коэффициенттері ең маңызды қауіп факторлары болып табылады.
Білім беру деңгейінің төмен болуы бүкіл әлем бойынша миокард инфарктісінің жоғары болу қаупіне алып келеді.
Физикалық белсенділігі және жеміс-жидек пен көкөністі үнемі тұтыну секілді өмір салтының қорғаныш факторлары Батыстың тұрғындарына қарағанда Оңтүстік Азия тұрғындары арасында әлдеқайда төмен, AпoB /Aпo A-1қатынасының жоғарылауы сияқты қауіпті факторлар Оңтүстік Азия елдерінде жоғары.
Оңтүстік Азия тұрғындарында белдің және жамбастың арақатынасының сипатына байланысты факторлар айтарлықтай жоғары болып келеді.
Алкогольді үнемі пайдалану оңтүстік Азиядағы жедел миоард инфарктінің қауіп факторы факторы (СТ = 1. 06, 95% CИ, 0. 85-1. 20) .

АРТЕРИАЛДЫ ГИПЕРТОНИЯ. Бұл термин (гипертония деп те аталады), систолалық қан қысымы деңгейінің 140 мм. сын. бағ. және одан артуы және / немесе диастолалық қан қысымының деңгейі 90 мм. сын. бағ. жоғары болуы дегеді білдіреді. АГ жағдайлардың 80%-ы церебральді инсультті тудырады, ал ЖИА 40% жағдайда. [13] .

2007 жылдың маусым айында артериялық гипертензия бойынша жаңа еуропалық ұсыныстар қабылданды [17], оған сәйкес АГ мынадай түрде жіктеледі:

оптимальды АҚҚ <120/80 мм. сын. бағ.
қалыпты АҚҚ 120-129 / 80-84 мм. сын. бағ. .
қалыптыдан жоғары АҚҚ 130-139 / 85-89 мм. сын. бағ.
1 дәрежелі АГ (жеңіл АГ) - 140-159 / 90-99 мм. сын. бағ.
2-ші дәрежелі АГ - 160-179 / 100-109 мм. сын. бағ. .
3-ші дәрежелі АГ - АҚҚ 180/110 мм. сын. бағ. жоғары

Гипертонияның қауіптілігін стратификациялауда тек қана қан қысымының көрсеткіштері ғана емес, сонымен қатар басқа да ҚФ, маңызды органдардың зақымдануы да әсер етеді. (сол жақ қарыншаның гипертрофиясы, негізгі тамырлардың артериосклерозының ультрадыбыстық белгілері, протеинурия) және онымен байланысты аурулардың (клиникалық жағдайына байланысты - церебральды инсульт, транзиторлы ишемиялық шабуыл, миокард инфарктісі, нефропатия және т. б. ) [17] .

ДИСЛИПИДЕМИЯ. Бұл атерогенді (негізінен ТТЛ) және атерогенді емес (ЖТЛ) липопротеидтердің арақатынасының бұзылуы. Дизлипидемия - атеросклероз дамуының жетекші факторы болып саналады [18] . Алғашқы ірі эпидемиологиялық зерттеулерде (атап айтқанда, Framingham және MRFIT ) қандағы холестериннің концентрациясы мен жүректің ишемиялық ауруларынан болатын өлім деңгейінің арасында айқын байланыс бар екені анықталындыКейінгі зерттеулерде атеросклероздың дамуына ғана емес, сонымен бірге липидті метаболизмнің басқа да бұзылыстарының, мысалы, триглицеридтер деңгейінің жоғарылауы, антитереогенді ЖТЛП деңгейінің төмендеуі маңызды рөл атқаратындығын көрсетті. Атап айтқанда, ЖТЛП холестеринінің 1% -ға төмендеуі коронарлық қауіптің 3-4% -ға артуымен байланысты [6] . INTERHEART зерттеуінде атерогенді және антиерогенді липопротеиндер арасындағы қатынастың бұзылуы, жыныс, жас және этникалық топқа қарамастан, жедел миокард инфарктісінің дамуының болжаушысы болып табылатынын көрсетті [15] .

Липидтердің метаболизмі бұзылуының екі түрі бар: алғашқы және екіншілік гиперлипидемия. Бастапқы немесе тұқымқуалаушылық белгілі ферменттердің, аполипопротеиндердің және рецепторлардың жетіспеушілігіне әкелетін кейбір гендік ақаулардың болуына байланысты.

Алғашқы гиперлипидемия липидтік бұзылулардың айқын дәрежесі мен сыртқы соматикалық симптомдардың (көздің липоидты доғасы, тамыр сетчаткаының липемиясы, қылшықтардың экстенсорлы беттерінің түйнек және сіңірлік ксантомасы шынтақ және тізе буындары, қас ксантелазмасы) пайда болуымен сипатталады . Липидті метаболизмнің ең таралған тұқымдық бұзылыстары отбасылық гиперхолестеринемия, полигендік гиперхолестеринемия, отбасылық гиперлипидемия, отбасылық гипертриглицеридемия, үшінші фенотиптің гиперлипидемиясы, [19] .

Кейбір аурулар, гормоналды бұзылулар, дәрі-дәрмектерді қабылдау липидтер алмасуының бұзылуымен бірге жүруі мүмкін. Бұл бұзылыс түрі екіншілік гиперлипидемия ретінде жіктеледі. Екіншілік липидтер алмасудың бұзылуының алғашқысынан айырмашылығы, бұзылуларынан орташа және орташа ауырлық дәрежесі бар, әдетте, соматикалық белгілер жоқ. Алайда липидтер алмасудың ұзақ мерзімді бұзылулары атеросклероздың дамуына себеп болуы мүмкін [15, 18] .

Липидтердің екіншілік бұзылуларын тудыратындар бірнеше топқа бөлінеді:

1. Эндокриндік және метаболикалық аурулар (гипотиреоз, гипофизикалық гипофункция, қант диабеті, пациент, семіру, алкогольдік аурулар, өткір үзіліссіз порфирия) .

2. Бүйрек аурулары (нефротикалық синдром, созылмалы бүйрек жеткіліксіздігі) .

3. Жедел аурулар (күйік, инфекциялар) .

4. Бауыр аурулары (бауырдың бастапқы билиарлы циррозы, өт жолдарының туа біткен атрезиясы) .

5. Басқа аурулар (неврогендік анорексия, жүйелі қызыл эритематоз) .

Клиникалық тәжірибеде липидті метаболизмнің бұзылуы жалпы холестеринді, триглицеридтерді, ЖТЛП холестеринді және ТТЛП холестеринді қамтитын липидті профильді бағалау негізінде диагноз қойылады. Соңы ретінде Фридвальд формуласы негізінде анықталады (триглицеридтердің 4, 5 ммоль / л-нен жоғары болғанда шектеу бар) [20] .

ХС ТТЛП = жалпы ХС - (ХС ЖТЛП + (триглицеридтер/2, 2), ммоль/л

Еуропалық кардиология қоғамының мәліметі бойынша, холестериннің және оның құрамдас бөліктерінің құрамына қатысты мынадай нормалар белгіленді:

• Холестериннің жалпы мөлшері <5, 0 ммоль / л

• ТТЛП <3, 0 ммоль / л

• ЖТЛП> 1. 0 ммоль / л (ерлер) > 1, 2 ммоль / л (қызыл)

• Триглицеридтер <1. 7 ммоль / л

ТЕМЕКІ ШЕГУ. Темекі шегу көптеген аурулардың себебі болып табылады және ол темекі шегушілердің барлық өлімінің 50% -ын алады, олардың жартысы ҚЖА есебінен болды.

Шылым шегу барлық түрлерінің ҚЖА-ЖИА, ишемиялық инсульттің және абдоминальды аорты аневризмінің жоғары қауіптілігімен байланысты. SCORE есептеулеріне сәйкес, 10 жылдық ҚЖА қаупінің өлім-жітімі темекі шегушілердің арасында шамамен екі есе дерлік жоғары. Дегенмен, > 60 жастағы шылым шегушілерде миокард инфарктісі екі есеге көбейсе, <50 жастағы шылым шегушілердің салыстырмалы қаупі шылым шекпеушілерге қарағанда 5 есе жоғары [21] .

INTERHEART зерттеуіне сәйкес, темекі шегу миокард инфарктісі (МИ) дамуының екінші маңызды қауіп факторы болып табылады. Күнделікті темекі шегу оның санына және темекі шегудің ұзақтығына тікелей тәуелді. Тәулігіне 10 темекі шегушілік кенеттен қайтыс болу қаупін үш есеге арттырады. Шылым шегушілердің 56% -ында ҚЖА бар екендігі анықталған болатын. Сонымен қатар шылым шегумен байланысты аурулар (МИ, кенеттен өлім, церебральды инсульт, перифериялық артериялық ауру), ҚЖА байланысты өлім-жітім көрсеткіші тиісінше ерлер үшін 29% және әйелдер үшін 3% құрайды. Жас топтары 20 жастан 50 жасқа дейін аралықты құрайды. Ал темекі шегуді тоқтату 2-3 жыл ішінде ҚЖА қауіп дәрежесін төмендетуге әкеледі [15] .

EUROASPIRE III сауалнамасында қатысушылардың коронарлық ауруға дейін 30%-ы шылым шегетіндер болды, бұл көрсеткіш орта есеппен 1, 5 жыдан кейін азайған. Зерттеу көрсеткендей, темекі шегуді тоқтату үшін дәлелді емдеу жеткілікті түрде пайдаланылмаған. Негізінен темекі шегетіндер саны ерлер арасында көп болған, бірақ соңғы жылдары көптеген аймақтардағы әйелдер саны темекі шегушілік жағынан ерлерден асып отыр. Темекіге байланысты қауіп ерлерге қарағанда әйелдерде пропорционалды түрде жоғары болып келетіндігі бұл зерттеуде анықталды. Бұл никотин алмасуының айырмашылығына байланысты болуы мүмкін, себебі әйелдердің организмі никотинді ерлерге қарағанда тез метоболиздейді, әсіресе оральды контрацептивті қабылдайтын әйелдерде темекі шегуге икемділік байқалуы мүмкін [22] .

МИ басынан науқас үшін темекі шегуден бас тарту барлық алдын алу шаралары ішінде ең тиімді болып табылады. Пассивті темекі шегу де өте маңызды болып келеді, себебі темекі оны шеккен адамға қарағанда айналасындағыларға улы болып келеді . Қазіргі уақытта пассивті темекі шегудің ҚЖА қаупінің жоғарылауымен байланысты екендігі дәлелденді [6] .

ДЕНЕ САЛМАҒЫНЫҢ АРТЫҚТЫҒЫ ЖӘНЕ СЕМІЗДІК . Семіздік - әлемдегі ең таралған аурулардың бірі. АҚШ-та ересек тұрғындардың 61% -ы дене салмағының артықтығымен және семіздікпен зардап шегеді. Ресейде бұл көрсеткіш 51%, Ұлыбританияда - 51%, Германияда - 50%, ал Қытайда ересек халықтың 15% ғана семіздікке ұшырайды. 1960 жылдармен салыстырғанда, 2000 жылы семіздіктің таралуы шамамен бір жыл бойы жоғарылауы тіркелді. Бұл «эпидемия» сырқаттанушылық пен денсаулық сақтау шығындарының артуының ең маңызды себебі болды [23] .

Ірі зерттеулердің нәтижелері бойынша семіздік 2 типті қант диабеті (57%), холелитиоз (30%), гипертензия (17%), ишемиялық жүрек ауруы (17%), остеоартрит (14%), қатерлі ісік аурулары (11%) [23] .

Жалпы алғанда, қанайналым жүйесі аурулары оқиғаларынан болатын өлім-жітім семіздік дәрежесіне байланысты көбейіп отырады . 90-жылдардың аяғында Америка жүрек қауымдастығы семіздікті негізгі қауіп факторларының бірі ретінде қарастырды. PEACE зерттеуі көрсеткендей, семіздік ерлердегі өткір коронарлық синдромның даму қаупімен байланысты[24] .

Эпидемиологиялық зерттеулерде, сондай-ақ практикалық жұмыста семіздік дәрежесін анықтау үшін дене массасының Кеттле индексі пайдаланылады (ДМИ, кг / м2) :