ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІКТІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘНІ

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті

Құқықтық пәндер кафедрасы

Курстық жұмыс
Тақырыбы: Жылжымайтын мүліктің азаматтық - құқықтық режимі

Орындаған: Юр-25 студенті Аманжолұлы.А
Ғылыми жетекші: аға оқытушы, з.ғ.м. Базарғалиева Ж.А.

Орал 2023
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

1. ЖЫЛЖЫМАЙТЫН МҮЛІКТІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘНІ. ЖЫЛЖЫМАЙТЫН
МҮЛІКТЕРГЕ ҚҰҚЫҚТАРДЫ МЕМЛЕКЕТТІК ТІРКЕУ РЕЖИМІ
(ТӘРТІБІ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1 Жылжымайтын мүлік түсінігі. Жылжымайтын мүліктерге құқықтарды мемлекеттік тіркеу режимі (тәртібі) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2 Жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтардың және онымен
жасалатын мәмiлелердiң бiрыңғай мемлекеттiк тiзiлiмiн құру тәртібі ... ... ... ... ..
1.3 Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды және онымен жасалатын
мәмiлелердi мемлекеттiк тiркеу жүргiзу тәртiбi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

КІРІСПЕ

Жылжымайтын мүлiкке (жылжымайтын заттар) жер учаскелерi, ғимараттар, құрылыстар, көпжылдық екпелер және жермен тығыз байланысты өзге мүлiк, яғни орнынан олардың мақсатына сай емес шығынсыз ауыстыру мүмкiн болмайтын объектілер жатады.
Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды және онымен жасалатын мәмiлелердi мемлекеттiк тiркеу дегеніміз - Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды және онымен жасалатын мәмiлелердi мемлекеттiк тiркеу туралы заңмен өзге де заңдарда белгiленген тәртiппен және мерзiмдерде жылжымайтын мүлiкке құқықтардың (құқықтар ауыртпалықтарының) туындауын, өзгеруiн немесе тоқтатылуын және құқықтық кадастрдағы мемлекеттiк тiркеудiң өзге де объектiлерiн мемлекеттiң тануы мен растауының мiндеттi рәсiмi.
Егер кондоминиум объектiсiнiң құрамындағы пәтерлер және өзге де тұрғын үй-жайлар, сондай-ақ тұрғын емес үй-жайлар дара (бөлек) меншiкте болса, олар дербес жылжымайтын мүлiк объектiлерi (түрлерi) болып танылады.

Мемлекеттік тiркеуге жататын әуе және теңiз кемелерi, iшкi суда жүзу кемелері, өзен-теңiз жүзу кемелері, ғарыш объектiлері де жылжымайтын заттарға теңестiрiледi. Заңнамалық актілермен жылжымайтын заттарға өзге мүлiктер де жатқызылуы мүмкiн.
Осы Кодекстің және өзге де заңнамалық актiлердiң жылжымайтын заттарға байланысты қатынастарды реттейтiн нормалары Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде тiкелей көзделген жағдайда, осы тармақта көрсетiлген заттарға қолданылады.
Жылжымайтын мүлiкке құқықтардың (құқықтар ауыртпалығының) туындауы, өзгеруi және тоқтатылуы осы Кодексте және Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды мемлекеттік тiркеу туралы Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларда мемлекеттік тiркелуге жатады.

Мемлекеттік тiркеудiң жылжымайтын мүлiкке байланысты өзге де объектiлерi Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды мемлекеттік тiркеу туралы Қазақстан Республикасының Заңында айқындалады.
Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды мемлекеттік тiркеу туралы Қазақстан Республикасының Заңында өзгеше белгiленбесе, жылжымайтын мүлiкке құқықтар (құқықтар ауыртпалығы) мемлекеттік тiркелген кезден бастап туындайды, өзгередi және тоқтатылады. Егер тiркеуден бас тартылмаса, өтiнiш берген кез мемлекеттік тiркеу кезі болып танылады.

Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды мемлекеттік тiркеудi жүзеге асыратын орган тiркеуге ұсынылған құқық белгiлейтiн құжатта жазба жасау арқылы жүргiзiлген тiркеудi құқық иеленушiнiң өтiнiшi бойынша куәландыруға мiндеттi. Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды мемлекеттік тiркеу туралы Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларда тiркеудi жүзеге асыратын орган жылжымайтын мүлiкке меншiк құқығы (өзге заттай құқық) туралы куәлiк бередi.

Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды мемлекеттік тiркеу жариялы болып табылады. Тiркеудi жүзеге асыратын орган жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтар туралы ақпаратты кез келген тұлғаға Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды мемлекеттік тiркеу туралы Қазақстан Республикасының Заңында белгiленген шектеулердi ескере отырып беруге мiндеттi.

Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды мемлекеттік тiркеуден бас тарту не тiркеуден негiзсiз жалтару жағдайларында сотқа шағым жасалуы мүмкiн.
Мемлекеттік тiркеу тәртібі осы Кодекске және Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды мемлекеттік тiркеу туралы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес белгiленедi. Азаматтық әуе кемелерiн, теңiз кемелерiн, iшкi суда жүзу кемелерiн, өзен - теңiз жүзу кемелерiн жылжымайтын мүлiкке теңестiрiлген объектiлер ретiнде мемлекеттік тiркеу тәртібі Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі, сауда мақсатында теңiзде жүзу, iшкi су көлiгi саласындағы заңдарымен реттеледi.

1. Жылжымайтын мүліктің құқықтық мәні. Жылжымайтын мүліктерге құқықтарды мемлекеттік тіркеу режимі (тәртібі)

1.1 Жылжымайтын мүлік түсінігі. Жылжымайтын мүліктерге құқықтарды мемлекеттік тіркеу режимі (тәртібі)

Жылжымайтын мүлiк - жер учаскелерi, ғимараттар, құрылыстар және жермен тығыз байланысты өзге де мүлiк, яғни мақсатына шамадан тыс зиян келтiрiлмей көшiрiлуi мүмкiн болмайтын объектiлер;
Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды және онымен жасалатын мәмiлелердi мемлекеттiк тiркеу дегеніміз - Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды және онымен жасалатын мәмiлелердi мемлекеттiк тiркеу туралы заңмен өзге де заңдарда белгiленген тәртiппен және мерзiмдерде жылжымайтын мүлiкке құқықтардың (құқықтар ауыртпалықтарының) туындауын, өзгеруiн немесе тоқтатылуын және құқықтық кадастрдағы мемлекеттiк тiркеудiң өзге де объектiлерiн мемлекеттiң тануы мен растауының мiндеттi рәсiмi.

Жылжымайтын мүлiктiң бастапқы объектiсi - әр түрлi функционалдық мақсаттағы ғимараттар және құрылыстар, сондай-ақ ерекше реттеу және қала құрылысын регламенттеу объектiлерi.
Жылжымайтын мүлiктiң кейiнгi объектiсi - құқықтарды тiркеу мақсатында меншiктiң жеке (бөлек) құқық (өзге де заттық құқық) объектiлерi ретiнде оларға кадастрлық нөмiрлер берiлетiн тұрғын және тұрғын емес үй-жайлар.

Жылжымайтын мүлiкке құқық ауыртпалығы дегеніміз - Қазақстан Республикасының заңдарында немесе тараптардың келiсiмiмен көзделген тәртiппен туындаған және құқық иесiнiң жылжымайтын мүлiкке иелiк ету, пайдалану және (немесе) билiк ету құқығын шектеуде көрiнетiн жылжымайтын мүлiкке құқықты кез келген шектеу.
Жылжымайтын мүлiк объектiсiн қалыптастыру - жылжымайтын мүлiк объектiсiнiң бiрегей сәйкестендiру сипаттамаларын белгiлеу және оған кадастрлық нөмiр беру процесi.

Жылжымайтын мүлiк объектiсiнiң сәйкестендiру сипаттамалары - жылжымайтын мүлiктiң орналасқан жерiн, түрiн, кадастрлық нөмiрiн, меншiк нысанын, құрамдастарының санын, жерлерiнiң, санаттарын, бөлiнуiн, нысаналы мақсатын, қабатын, ауданын (жалпы, тұрғын, пайдалы) қоса алғанда, жылжымайтын мүлiк объектiсi туралы құқықтық кадастрды жүргiзу мақсатына қажеттi мәлiметтер.
Кадастрлық нөмiр - жылжымайтын мүлiк объектiсiнiң Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен берiлетiн Қазақстан Республикасының аумағындағы жеке, қайталанбайтын нөмiрi.
Құқықтық катнастар - жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтардың және онымен жасалатын мәмiлелердiң, азаматтық әуе кемелерiне, теңiз кемелерiне, iшкi суда жүзу кемелерiне, өзен-теңiз жүзу кемелерiне тiркелген құқықтар туралы мәлiметтердiң бiрыңғай мемлекеттiк тiзiлiмi. Бұрын туындаған құқықтарды құқықтық кадастрда жүйелi тiркеу - жылжымайтын мүлiкке құқықтарды мемлекеттiк тiркеу жүйесi енгiзiлгенге дейiн туындаған және егер олар туындаған сәтте қолданыстағы заңнамаға сәйкес келсе, жарамды болатын жылжымайтын мүлiкке құқықтарды (құқықтар ауыртпалықтарын) есептiк тiркеу.

Жылжымайтын мүлiктi мемлекеттiк техникалық тексеру - үйлердiң, ғимараттардың және олардың құрамдастарының құқықтық кадастрды жүргiзу үшiн қажеттi техникалық, сәйкестендiру сипаттамаларын айқындау.

Мемлекеттiк тiркеу объектiсi - құқықтық кадастрда мемлекеттiк тiркеуге жататын жылжымайтын мүлiкке құқықтар мен құқықтар ауыртпалықтары, мәмiлелер, сондай-ақ заңдық талаптар.
Үстемдiкке ие жылжымайтын мүлiк объектiсi - меншiк иесiнiң (өзге құқық иесiнiң) бөтен жылжымайтын мүлiктi шектеулi нысаналы пайдалану құқығы (сервитуты) бар жылжымайтын мүлiк объектiсi.

Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды және онымен жасалатын мәмiлелердi мемлекеттiк тiркеу туралы заң жылжымайтын мүлiкке құқықтарды және онымен жасалатын мәмiлелердi мемлекеттiк тiркеу жөнiндегi қатынастарға қолданылады. Азаматтық әуе кемелерiне, теңiз кемелерiне, iшкi суда жүзу кемелерiне, "өзен-теңiз" жүзу кемелерiне құқықтарды (ауыртпалықтарды) жылжымайтын мүлiкке теңестiрiлген объектiлер ретiнде тiркеу тәртiбi Қазақстан Республикасының азаматтық авиация, сауда мақсатында теңiзде жүзу, iшкi су көлiгi саласындағы заңдарымен реттеледi.

Жылжымайтын мүлiкке құқықтардың (құқықтар ауыртпалықтарының) және онымен жасалатын мәмiлелердiң туындауы, өзгеруi немесе тоқтатылуы, сондай-ақ заңдық талаптар құқықтық кадастрда мемлекеттiк тiркеуге жатады.

Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды және онымен жасалатын мәмiлелердi мемлекеттiк тiркеу туралы Заңның 6-тарауында көзделген жағдайларды қоспағанда, заңда белгiленген тәртiппен осындай құқық тiркелмейiнше, жылжымайтын мүлiкке құқықты беру де, оның ауыртпалығы да, өзгеруi немесе тоқтатылуы да құқықтық катнастарда тiркелмейдi.

Жылжымайтын мүлiкке мынадай құқықтар құқықтық кадастрда мемлекеттiк тiркеуге жатады:
1) меншiк құқығы;
2) шаруашылық жүргiзу құқығы;
3) оралымды басқару құқығы;
4) кемiнде бiр жыл мерзiмге жер пайдалану құқығы;
5) үстемдiкке ие жер учаскесiнiң немесе өзге де жылжымайтын мүлiк объектiсiнiң пайдасына кемiнде бiр жыл мерзiмге сервитуттар.
Өзге құқықтар құқық иеленушiлердiң қалауы бойынша тiркелуi мүмкiн.
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мәмiлелер құқықтық кадастрда мемлекеттiк тiркелуге жатады.

Жылжымайтын мүлiкке құқықтардың мынадай ауыртпалықтары құқықтық кадастрда мемлекеттiк тiркеуге жатады:
1) кемiнде бiр жыл мерзiмге пайдалану құқығы, соның iшiнде жалға беру, өтеусiз пайдалану, сервитуттар, өмiр бойы қарауында ұстау құқығы;
2) сенiмгерлiкпен басқару құқығы, оның iшiнде қорғаншылық, қамқоршылық кезiнде, мұралық құқық қатынастарында, банкроттықта және басқаларында сенiмгерлiкпен басқару құқығы;
3) кепiл;
4) тыйым салу;
5) мемлекеттiк органдардың өз құзыретi шегiнде жылжымайтын мүлiктi пайдалануға, оған билiк етуге немесе белгiлi бiр жұмыстарды орындауға шектеу қоюы (тыйым салуы);
6) басым мүдделердi қоспағанда, Қазақстан Республикасының
заңдарында көзделген жылжымайтын мүлiкке құқықтардың өзге
ауыртпалықтары.

Жылжымайтын мүлiкке құқықтардың (құқықтар
ауыртпалықтарының) өзгерiстерiн құқықтық кадастрда мемлекеттiк тiркеуге:
1) осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, жылжымайтын мүлiк объектiсiнiң құқықтық кадастрды жүргiзу үшiн қажеттi сәйкестендiру сипаттамаларының өзгеруi;
2) құқықтық кадастрдың тiркеу парағында қамтылған құқық иесi туралы мәлiметтердiң өзгеруi;
3) заңнамалық актiнiң негiзiнде құқық түрiнiң өзгеру жағдайын қоспағанда, құқық түрiнiң өзгеруi;
4) егер олар тiркеу парағында қамтылған мәлiметтерге қатысты болса, жылжымайтын мүлiк объектiсiне белгiленген құқықтардың көлемiне әсер етсе немесе олар тараптардың келiсiмi бойынша тiркелуге тиiс болса, шарттар талаптарының өзгеруi жатады;
5) егер, бұл осы Заңда, өзге де заңнамалық актiлерде немесе тараптардың келiсiмiнде көзделсе, өзге өзгерiстер құқықтық кадастрда мемлекеттiк тiркеуге жатады.

Жылжымайтын мүлiктiң сәйкестендiру сипаттамаларының өзгеруi мемлекеттiк органдардың шешiмi бойынша болған жағдайда, оның iшiнде елдi мекендердiң атауы, көшелердiң аты, сондай-ақ үйлер мен өзге де құрылыстардың реттiк нөмiрлерi (мекенжайы) өзгерген кезде немесе Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысын реформалауға байланысты кадастрлық нөмiрлер өзгерген кезде мұндай өзгерiстердi тiркеу құқық иеленушiге жүктеле алмайды және өтеусiз жүзеге асырылады.

Мемлекеттiк тiркеудiң құқықтық маңызы мынадай: жылжымайтын мүлiкке құқықтарды және онымен жасалатын мәмiлелердi мемлекеттiк тiркеу туралы заңның 4, 5 және 6-баптарына сәйкес құқықтық кадастрда мiндеттi мемлекеттiк тiркеуге жататын жылжымайтын мүлiкке құқықтар (құқықтар ауыртпалықтары), егер осы Заңда және өзге де заңнамалық актiлерде өзгеше көзделмесе, олар мемлекеттiк тiркелген сәттен бастап туындайды.
Егер тiркеуден бас тартылмаса, мемлекеттiк тiркеу сәтi болып өтiнiш берген сәт танылады.

Құқықтық кадастрда мiндеттi мемлекеттiк тiркеуге жатпайтын жылжымайтын мүлiкке құқықтар (құқықтар ауыртпалықтары), егер тараптардың келiсiмiнде өзгеше белгiленбесе, Қазақстан Республикасының тиiстi қатынастарды реттейтiн заңнамалық актiлерiне сәйкес туындайды. Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттiк тiркелуге жататын мәмiлелер, егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, олар тiркелгеннен кейiн жасалған деп есептеледi. Бұрын туындаған құқықтар осы Заңның 6-тарауында көзделген тәртiппен құқықтық кадастрда есептiк тiркеуге жатады.

Жеке тiркелетiн немесе жер учаскелерiне құқықтарды мемлекеттiк тiркеумен бiрге тiркелетiн бастапқы және кейiнгi объектiлерге құқықтарды қоспағанда, жер учаскесiне құқықтарды мемлекеттiк тiркеу кезiнде бiр мезгiлде жер учаскесiмен тығыз байланысты жылжымайтын мүлiкке құқықтар тiркелген болып есептеледi.
Жылжымайтын мүлiктiң бiр ғана сол объектiсiне бiрнеше құқықтардың (құқықтар ауыртпалықтарының) арасындағы басымдықтарды белгiлеу кезiнде мына ережелердi негiзге алу қажет:
1) Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды және онымен жасалатын мәмiлелердi мемлекеттiк тiркеу туралы Заңның 4 және 5-баптарына сәйкес мемлекеттiк тiркеуге жататын, құқықтық кадастрда жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтар (құқықтар ауыртпалықтары) тiркелмегендердiң алдында басымдыққа ие болады;
2) жылжымайтын мүлiкке бұрын пайда болған құқықтардың (құқықтар ауыртпалықтарының) басымдығы құқықтары туындаған күн бойынша азаматтық заңнамаға сәйкес белгiленедi.
Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды және онымен жасалатын мәмiлелердi мемлекеттiк тiркеудi енгiзген сәттен бастап құқықтық кадастр және құқық белгiлейтiн құжат жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтарды (құқықтар ауыртпалықтарын) және онымен жасалатын мәмiлелердi растайтын бiрден-бiр ақпарат көзi болып табылады.
Құқықтық кадастрда және құқық белгiлейтiн құжатта қамтылатын мәлiметтерде алшақтықтар болған жағдайда, басымдық алшақтықтың мәнi ескерiле отырып, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалады.

Құқықтық кадастрда мiндеттi мемлекеттiк тiркеуге жатпайтын басым мүдделер:
1) Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiнде белгiленген жалпы ережелер мен тыйым салулар ретiндегi ауыртпалықтар;
2) нормативтiк құқықтық актiлердiң негiзiнде туындайтын құқықтар (құқықтар ауыртпалықтары), оның iшiнде жалпыға қолжетiмдi жабық емес жер учаскелерiнде болу және олардан жаяу өту құқығы, жария сервитуттар;
3) кемiнде бiр жыл мерзiмге жер пайдалану құқығы;
4) бөтен жылжымайтын мүлiктi бiр жылдан аз мерзiмге пайдалану құқығы, соның iшiнде бiр жылдан аз мерзiмге жалдау, өтеусiз пайдалану құқығы, сервитуттар;
5) электр желiлерiне, телефон және телеграф желiлерiне және бағандарға, құбырларға, геодезиялық нүктелерге және қоғамдық қажеттiктермен шарттастырылған басқа да коммуникациялық желiлерге адамдардың қол жеткiзу және көлiк өту құқығы;
6) иелену мерзiмiнiң ескiруiне орай iс жүзiндегi иесiнiң жылжымайтын мүлiкке меншiк құқығын белгiленген тәртiппен танығанға дейiн құқық иесi болып табылмайтын адамдардың жылжымайтын мүлiктi iс жүзiнде иеленуi;
7) мемлекеттiк тұрғын үй қорындағы тұрғын үй-жайларын пайдалану құқығы немесе жергiлiктi атқарушы органдардың жеке меншiк тұрғын үй қорынан жалға алған тұрғын үй-жайларын пайдалану құқығы болып табылады.

Мемлекеттiк тiркеуге құжаттарды беру мерзiмi. Адам құқық (құқық ауыртпалығы) туындауы үшiн заңдық факт басталған, оның iшiнде шартты нотариат куәландырған, сот шешiмi күшiне енген, өзге де құқық белгiлеушi құжаттар берiлген сәттен бастап алты айдан кешiктiрмей мемлекеттiк тiркеу туралы өтiнiшпен жүгiнуге тиiс.
Жеке және (немесе) заңды тұлғалардың осы баптың 1-тармағында белгiленген мерзiмдi бұзуы Қазақстан Республикасының заңында көзделген жауаптылыққа әкеп соғады.

Мемлекеттiк органдар мен уәкiлеттi адамдар салатын құқықтар ауыртпалықтарын және осындай құқықтар ауыртпалықтары құқық иесiнiң өзiнiң ерiк бiлдiруiнсiз белгiленетiн басқа да жағдайларда мемлекеттiк тiркеу туралы өтiнiштер, сондай-ақ заңдық талаптарды тiркеу туралы өтiнiштер мемлекеттiк тiркеуге дереу берiлуге тиiс.
Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды және онымен жасалатын мәмiлелердi мемлекеттiк тiркеу үшiн Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгiленген тәртiппен алым алынады.

1.2 Жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтардың және онымен жасалатын мәмiлелердiң бiрыңғай мемлекеттiк тiзiлiмiн құру тәртібі

Жылжымайтын мүлiкке тiркелген құқықтардың және онымен жасалатын мәмiлелердiң, азаматтық әуе кемелерiне, теңiз кемелерiне, iшкi суда жүзу кемелерiне, "өзен-теңiз" жүзу кемелерiне тiркелген құқықтар туралы мәлiметтердiң бiрыңғай мемлекеттiк тiзiлiмiн құқықтық кадастр дейміз.

Құқықтық кадастрды тiркеушi органдар жүргiзедi және онда жылжымайтын мүлiкке қолданылатын және тоқтатылған құқықтар және тiркеудiң өзге де объектiлерi туралы ақпарат, жылжымайтын мүлiктiң сәйкестендiру сипаттамалары, құқық иелерi туралы мәлiметтер, құқықтық кадастрдың мәлiметтерiне бар сұрау салулар туралы ақпарат қамтылады.

Құқықтық кадастр тiркеушi органға оларды тiркеуге уәкiлеттi органдар берген азаматтық әуе кемелерiне, теңiз кемелерiне, iшкi суда жүзу кемелерiне, "өзен-теңiз" жүзу кемелерiне тiркелген құқықтар (ауыртпалықтар) туралы мәлiметтердi де қамтиды.

Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды және онымен жасалатын мәмiлелердi мемлекеттiк тiркеудi тiркеушi органдар жылжымайтын мүлiк объектiсiнiң орналасқан жерi бойынша жылжымайтын мүлiктiң сәйкестендiру және құқықтық кадастрды жүргiзуге қажеттi басқа да сипаттамаларын ескере отырып жүзеге асырады.

Құқықтық кадастрдағы барлық жазбалар жылжымайтын мүлiктiң әрбiр объектiсiне және оларға теңестiрiлген объектiлерге жүргiзiледi. Жылжымайтын мүлiк объектiлерi кадастрлық нөмiрмен сәйкестендiрiледi.

Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды (құқықтар ауыртпалықтарын) және онымен жасалатын мәмiлелердi, жылжымайтын мүлiкке теңестiрiлген объектiлерге құқықтарды мемлекеттiк тiркеу туралы барлық жазбаларды тiркеушi орган құқықтық кадастрдың ақпараттық жүйесiне енгiзедi. Құқықтық кадастрдың бiрыңғай ақпараттық жүйесiн уәкiлеттi орган қалыптастырады.

Құқықтық кадастрдың ақпараттық жүйесiн жүргiзудiң және пайдаланудың тәртiбiн уәкiлеттi орган айқындайды.
Мемлекеттiк органдардың құқықтық және өзге де кадастрларды жүргiзу мақсатында ақпарат алмасуы жөнiндегi өзара iс-қимылының тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайды.

Құқықтық кадастр:
1) тiркеуге келiп түсетiн құжаттарды есепке алу кiтабынан;
2) тiркеу кiтабынан;
3) құқықтық кадастрдан мәлiметтер беруге сұрау салуларды есепке алу кiтабынан;
4) тiркеу iстерiнен;
5) азаматтық әуе кемелерiне, теңiз кемелерiне, iшкi суда жүзу кемелерiне, "өзен-теңiз" жүзу кемелерiне тiркелген құқықтар (ауыртпалықтар) туралы мәлiметтердi есепке алу кiтабынан;
6) ақпараттық жүйеден тұрады.
Мемлекеттiк тiркеуге келiп түсетiн құжаттарды есепке алу кiтабын тiркеушi органдар жылжымайтын мүлiкке құқықтардың (құқықтар ауыртпалықтарының) туындауын, өзгеруiн немесе тоқтатылуын және өзге де тiркеу объектiлерiн мемлекеттiк тiркеуге берiлген өтiнiштердiң арасындағы басымдықты есепке алу және белгiлеу мақсатында жүргiзедi.

Мемлекеттiк тiркеуге келiп түсетiн құжаттарды есепке алу кiтабына енгiзiлген өтiнiштердiң арасындағы басымдық мемлекеттiк тiркеуге өтiнiш берiлген күнi, сағаты және минуты бойынша белгiленедi.
Мемлекеттiк тiркеуге келiп түсетiн құжаттарды есепке алу кiтабының нысанын, мазмұнын және жүргiзiлу тәртiбiн уәкiлеттi орган айқындайды.

Тiркеу кiтабы жылжымайтын мүлiк объектiлерiне толтырылатын тiркеу парақтарынан тұрады.
Жекелеген тiркеу парақтары жылжымайтын мүлiктiң мынадай объектiлерiне:
1) жер учаскесiне;
2) жылжымайтын мүлiктiң кейiнгi объектiсiне;
3) онда орналасқан бастапқы жылжымайтын мүлiк объектiлерiмен бiрге жер учаскесiне толтырылуы мүмкiн.
Тiркеу парағы мынадай төрт бөлiмнен тұрады:
1) жылжымайтын мүлiктiң сәйкестендiру сипаттамалары;
2) үстемдiкке ие жер учаскесiнiң немесе жылжымайтын мүлiктiң басқа объектiсiнiң пайдасына белгiленетiн сервитуттар бөлiнiп көрсетiлген жылжымайтын мүлiкке құқықтардың тiзiлiмi;
3) кепiл бөлiнiп көрсетiлген жылжымайтын мүлiкке құқықтар ауыртпалықтарының, сондай-ақ жылжымайтын мүлiктен туындайтын мiндеттемелердiң тiзiлiмi;
4) заңдық талаптардың және жылжымайтын мүлiкке құқықтардың немесе құқықтар ауыртпалықтарының туындауына әкеп соқпайтын мәмiлелердiң тiзiлiмi.
Тiркеу парағына жазбаларды енгiзудiң нысаны мен тәртiбiн уәкiлеттi орган айқындайды.

Тiркеу iсi әрбiр жер учаскесiне жеке жүргiзiледi және құқық белгiлейтiн және тiркеуге берiлген өтiнiшке қоса тiркелген басқа да құжаттардың көшiрмелерiн, соның iшiнде жер учаскесiне сәйкестендiру құжатының, жылжымайтын мүлiк объектiлерiне техникалық паспорттардың көшiрмелерiн, сондай-ақ жылжымайтын мүлiктiң осы объектiсiне немесе оның құқық иелерiне қатысты тiркеушi органның құжаттарын қамтиды.

Кондоминиум объектiсiнiң құрамына кiретiн жылжымайтын мүлiк объектiсiнiң әрбiр кейiнгi объектiсiне жеке тiркеу iсi жүргiзiледi. Қажет кезде, жылжымайтын мүлiктiң бiрнеше бастапқы объектiсi орналасқан жер учаскесiне тiркеу iсi бiрнеше том болып жүргiзiледi.
Құқықтық кадастрдан ақпарат беруге сұрау салуларды есепке алу кiтабын тiркеушi органдар келiп түсетiн сұрау салуларды және құқықтық кадастрдан берiлген ақпаратты есепке алу мақсатында жүргiзедi. Құқықтық кадастрдан ақпарат беруге сұрау салуларды есепке алу кiтабының нысанын, мазмұнын және жүргiзiлу тәртiбiн уәкiлеттi орган айқындайды.

Құқық иесiнiң сәйкестендiру деректерiн (жеке тұлғаның тегiн, атын, әкесiнiң аты мен туған күнiн, заңды тұлғаның атауы мен тiркеу нөмiрiн) қоспағанда, азаматтар және басқа да құқық иелерi туралы ақпаратты ашатын мәлiметтер (дербес деректер) берiлмейдi.
Құқықтық кадастрдың тiркеу iсiндегi құжаттардың көшiрмелерi сот, құқық қорғау және басқа да мемлекеттiк органдардың дәлелдi сауалдары бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген олардың құзыретiне сәйкес берiледi. Өзге адамдарға аталған ақпарат құқық иесiнiң келiсiмiмен берiледi.
Жеке немесе заңды тұлғаның онда бар жылжымайтын мүлiк объектiлерiне құқықтары туралы жинақталған, тiркеушi орган растаған деректер құқық иесiнiң (уәкiлеттi өкiлдiң), құқық қорғау, сот органдарының, iс жүргiзiлiп жатқан қылмыстық, азаматтық және әкiмшiлiк iстер бойынша сот орындаушыларының, салық органдарының, нотариустардың, мұрагерлердiң, банкроттық рәсiмдерiндегi конкурстық және оңалтушы басқарушылардың, қорғаншы және қамқоршы органдардың сауалдары бойынша берiледi. Құқықтық кадастрдан ақпаратты, сондай-ақ құқықтық кадастрдың тiркеу iсiндегi құжаттардың көшiрмелерiн тiркеушi орган ақпарат алуға сұрау салу берiлген күннен бастап үш жұмыс күнiнен кешiктiрмей беруге тиiс. Құқықтық кадастрдан ақпарат беру тәртiбiн уәкiлеттi орган айқындайды.
Объектiлер және құқықтық кадастрда жүйелi тiркеудiң құқықтық маңызы зор. Жүйелi тiркеу құқықтық кадастрды жылжымайтын мүлiкке бұрын туындаған құқықтар (құқық ауыртпалықтары) туралы мәлiметтермен толықтыру мақсатында жүзеге асырылады және есептiк сипатта болады.

Жүйелi тiркеу кезiнде жылжымайтын мүлiкке бұрын туындаған құқықтың (құқық ауыртпалығы) туындаған күнi бұрын туындаған құқық (құқық ауыртпалығы) туындаған кезде қолданыста болған Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құқық белгiлейтiн құжаттардың негiзiнде айқындалады.

Қазақстан Республикасында жүйелi тiркеудi жүргiзу мерзiмдерiн және тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайды.
Жылжымайтын мүлiкке бұрын туындаған құқықтарды (құқық ауыртпалықтарын) жүйелi тiркеу құқық иесiнiң өтiнiш беруi және (немесе) бұрын туындаған құқықтар (құқық ауыртпалықтары) туралы нақты деректердi басқа ақпараттық жүйелерден аудару арқылы жүзеге асырылуы мүмкiн.
Жүйелi тiркеудi жүзеге асыру үшiн уәкiлеттi орган белгiлеген тәртiппен халықты хабарландыру қажет.
Жүйелi тiркеудi жүргiзу кезiнде жылжымайтын мүлiкке бұрын туындаған құқықтар және құқық ауыртпалықтары туралы тiркеушi органда немесе басқа да мемлекеттiк органдарда болатын деректердi аудару жүзеге асырылуы мүмкiн. Жылжымайтын мүлiкке бұрын туындаған құқықтарға (құқық ауыртпалықтарына) қатысы бар құжаттарды басқа мемлекеттiк органдардан (ұйымдардан) беру бұрын туындаған құқықтар (құқық ауыртпалықтары) туралы нақты деректерi бар мемлекеттiк органдардың келiсiмiмен Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгi белгiлеген рәсiм бойынша жүзеге асырылады.
Жылжымайтын мүлiкке бұрын туындаған құқықтар және құқық ауыртпалықтары туралы деректердi құқықтық кадастрға аудару тiркеушi органдағы немесе басқа да мемлекеттiк органдардағы деректер жарамды болған кезде жүзеге асырылуы мүмкiн.

Жылжымайтын мүлiкке бұрын туындаған құқықтарды (құқық ауыртпалықтарын) жүйелi тiркеу өтеусiз жүзеге асырылады.
Егер бастапқы немесе кейiнгi жылжымайтын мүлiк объектiсiне құқықтарды тiркеу туралы өтiнiш берген құқық иесiнде жер учаскесiне құқық белгiлейтiн құжат болмаса не ескi үлгiдегi актiлерде немесе бұрын қолданылған заңнамаға сәйкес жер учаскесiне құқықтардың туындауын растайтын өзге де құжаттарда құқықтық кадастрды жүргiзу мақсаты үшiн қажеттi мәлiметтер болмаса, тiркеушi орган бастапқы немесе кейiнгi жылжымайтын мүлiк объектiлерiне бұрын туындаған құқықты есептiк тiркеудi жүргiзуге мiндеттi.

Жер учаскесiне бұрын туындаған құқықты есептiк тiркеу уәкiлеттi орган ескi үлгiдегi актiнiң немесе бұрын қолданылған заңнамаға сәйкес жер учаскесiне құқықтардың туындауын растайтын өзге де құжаттардың негiзiнде жер учаскесiне сәйкестендiру құжатын бергеннен кейiн жүзеге асырылады. Тiркеу үшiн құқық иесi ескi үлгiдегi актiнi немесе бұрын қолданылған заңнамаға сәйкес жер учаскесiне құқықтардың туындауын растайтын өзге де құжатты және жер учаскесiне сәйкестендiру құжатын ұсынады.

Құқық иесiнде жер учаскесiне құқық белгiлейтiн құжат болмаған кезде оған құқықтарды ресiмдеу белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.
Бастапқы және кейiнгi объектiлерге бұрын туындаған құқықтарды есептiк тiркеудi жүзеге асыру кезiнде тiркеушi орган құқық иесiнен жылжымайтын мүлiк объектiсiне жаңа техникалық паспортты табыс етудi талап етуге құқылы емес. Қажет болғанда жүйелi тiркеудi жүргiзу кезiнде жаңа техникалық паспорт дайындауды жылжымайтын мүлiк объектiсiнiң орналасқан жерi бойынша мемлекеттiк техникалық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.