Математика сабағында ауызша есептеу дағдыларын қалыптастыру тарихы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Павлодар облысының білім беру басқармасы
Жоғары инновациялық көп салалы колледжі ББҰМ

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Пән: Математика
Тақырып: Метематика сабағында ауызша есептеу дағдыларын қалыптастыру.

Орындаған: - Иманғазы Сымбат Арманқызы - - - -
(тегі, аты-жөні)
Мамандық: 0105000 Бастауыш білім беру
Топ:Б-41
Тексерген: Каиркенова Гульжанат
Сатыбалдиновна
(тегі, аты-жөні)

Павлодар қаласы, 2023 ж
I.Кіріспе ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
II.Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.Ауызша есептеудің әртүрлі түрлері арқылы математика сабақтарында есептеу дағдыларын қалыптастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.Тапсырмаларды орындау кезде ауызша жаттығулар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ..
1.2.Теңдеумен жұмыс істеу кезінде ауызша жаттығулар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .
2.Бастауыш сынып математикасын оқыту үрдiciнде ауызша еспті шығара білу шеберлігін қалыптасырy ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.1.Ayызшa есепетеуге үйрету тәciлдерi ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.2.Ауызшa eceптеуге үйретуді оқушылардың білімі мен дағдысын қалыптастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.3.Ауызша есептеуде көрнeкiліктің aлар oрны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.4.Өз бeтінше жұмыс ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ІІІ.Тәжірибе бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
IV.Қорытынды
V. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ...
VI.Қосымша ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

I KІРІСПЕ
Тақырыптың өзектілігі: Оқушыларға әрбір пән бойынша берілетін білім барынша тeреңдетілген және cапасы, оларғa қойылатын талаптар арта түскен. Еліміздің өркениетті елдер қатарынан көрінуі, ғылым мен техниканың дамуы үшін ғылым негіздерін тиянақты алып, оны дамытуға негізделген. Aуызша есептеу әдістері математикалық бағыттағы практикалық білік, кәсіби дайындығы үшін маңызды болып келеді. Қaзіргі заман талаптарына сай жастарға білім және тәрбие беру, оларды жан-жақты дамыту - қоғам алдында тұрған басты міндеттердiң бірі болып саналады.
Арифметикалық төрт амал, ауызша және жазбаша есептеу ережелері бастауыш сыныптардан бастап оқылады. Бұл ережелерді бір адам ойлап шығарған немесе тапқан емес. Арифметика күнделікті практика талаптарынан, адамдардың еңбектеніп әрекет жасауындағы өмірлік мұқтаждықтарынан туған. Арифметика өте баяу және ұзақ уақыт дамыды.
Ұлaғaтты ұcтaздaр Мaтемaтикa өмір тіршілігіне қaжет ғылым. Қоғaмдa тіл қaндaй қaжет болca, мaтемaтикa тілі де cондaй қaжет, ол тaбиғaттың тілі, оны cүйіп оқып үйреніңдер, cырын aшыңдaр, cыйлығын aлдындa күтіп тұр,─ дегендей менде, өз зерттеуімді мaтемaтикaның бір бөлігіне aрнaдым.
Оқушыларға математика білімінің қыр-сырын жетік таныту, қабілеттерін шыңдау, кез-келген ортада өзін еркін ұстауға, Қазақстан Республикасының азаматы деген атқа лайық болатындай етіп тәрбиелеу - біздің міндетіміз болмақ. Осы орайда оқушылардың білім деңгейін арттыру - маңызды іс.
Математика, оқыту әдісіне сан алуан жетілдірулері болатындығына қарамастан, шәкірттер үшін әрдайым қиын жұмыс болып қала береді -- деген атақты ғалым Писарев Дмитрий Иванович. Сондықтан, матеметиканың қиындығына, күрделілігіне қарамастан, болашақ ұрпақты осы пәнге қызықтыру, білім деңгейін көтеру біз үшін орасан зор жауапкершілікті қажет ететін оқыту әдісі болуы тиіс. Бұл бастауыш сыныпта оқытуда орындалады. Қазіргі заманымызда оқушының білім деңгейін көтеру мәселесі ең басты мәселелердің бірі болып отыр. Оқушының білім деңгейін көтерудегі басты тұлға - ұстаз екені бәрімізге белгілі. Oқушының білім деңгейін көтеру дегеніміз - оқушыны жан-жақты тәрбиелеп, ғылым негіздерінен берік білім беру, болашақ қоғамға пайдалы қызмет ететін азамат етіп шығару.
Зерттеу нысаны: Бастауыш мектеп математикасындағы ауызша есептеудің ерешеліктері мен тиімді жолдары.
Зерттеу жұмысының мақсаты: Бастауыш сыныпта математика сабағындағы оқушылардың ауызша есептеу дағдыларын қалыптастырудың ерекшеліктері мен тиімді жолдарын зерттеу.
Зерттеу жұмысының міндеттері:
1. Педагогикалық психологиялық әдебиеттермен жұмыс;
2. Математика сабағында ауызша есептерді қарастыру ;
3. Ауызша есептеудің ерекшеліктері мен тиімді жолдарын зерттеу;
4. Ауызша есептеудің барысында оқушылардың белсенділігі мен өзін өзі қадағалауын тексеру;
5. Математика сабағында оқушылардың амалдарды ауызша есептеуін тәжірибе жүзінде тексеру.
Зерттеу болжамы: Егер оқу процесінде ауызша есептеудің әдістерін тиімді қолдана білсек, онда оқушылардың белсенділігі, шапаңдылығы, өзін - өзі қадағалауы, есептеу мәдениеті, логикалық ойлауының дамуы жоғарлай түседі. Егер оқуышларға ауызша есептеу әдістерін қолдануды үйретсе, онда оқушылардың практикалық есептерді тез шығаруда үлкен көмегін тигізеді.
Зерттеу әдістері: бақылау, әңгiме, сауалнамалар жүргiзу, жүргiзiлген iс-тәжiрибенi сараптау, эксперимент нәтижесiне баға беру.

II.Негізгі бөлім
1.Математика сабағында ауызша есептеу дағдыларын қалыптастыру тарихы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ауызша есеп -- халық шығармашылығының бір үлгісі. Ежелгі дәуір адамының малын, астығын, дүние-мүлкін санау, өлшеу жөніндегі қилы-қилы ой-қисындары ауызша есептің тууына негіз болған. Әр дәуірдің зерделі адамдары табиғат пен өмір құбылыстарын бақылай отырып, сан алуан сауалды ойлардың түйінін бейнелі де орамды тілмен жеткізген және олардың арасындағы қатаң логикалық байланысқа сүйеніп небір күрделі есептердің күрмеуін шеше білген. Ауызша есеп халқымыздың ғасырлар бойғы тұрмыс-тіршілігімен үндес, өмір танымымен өзектес. Ұзындық қарыспен, сүйеммен, кезбен, қадаммен, құлашпен, мөлшерлі нәрселер ыдыс-аяқпен, дорбамен, қашықтық күндік, айлық, көштік жермен есептелген. Есептерді шешкенде және жауабын тапқанда берілген шарттармен қоса, қазақ халқының тұрмыс тіршілігіне тән кейбір деректерді ескеру қажет. Мысалы, "Мал айырбастау" деген есепте ірі мал иесі қойлы шаруаға: "Інгенімнің әр жілігі екі қой, биемнің екі жілігі үш қой, сиырымның әр аяғы бір қой", -- дейді. Қойлы шаруа ірі мал иесінің айтқанына келісіп, оған қырық алты қой береді де, орнына алған биесін мініп, інгенін жетектеп, сиырын айдап үйіне қайтады. Байырғы қазақ ғұрпы бойынша ірі мал кейде "он екі жілік" ет есебімен бағаланған. Есептің логикалық түйіні де осында. Қазақтың ауызша есептері мазмұн ерекшелігіне қарай 3-ке бөлінеді:
1. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
логикикалық ыңғайдағы ауызша есеп,
2. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
төрт амалмен ойша қарапайым есептеулерге арналған ауызша есеп,
3. ----------------------------------- ----------------------------------- ----------
тұрмыстық салт-ғұрыптан туып, ойнақы күлкі, жарасты әзілге құрылған ауызша есеп. Қысқа да тұжырымды ауызша есепті шешу кісінің дүниетанымын байытуға, есепке деген құштарлығын арттыруға, сол арқылы ойын ұшқырлауға септігін тигізеді. Ауызша есеп ежелгі Ассирия, Вавилон, Үндістан, Қытай халықтарында да болған.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.1.Ауызша есептеу теориясы
Математика-Жер бетіндегі ең маңызды ғылымдардың бірі және онымен бірге
адам күн сайын өмірінде кездеседі. Сондықтан мұғалімге қажет түрлерді қолдана отырып, балаларда есептеу дағдыларын қалыптасытру және
ауызша жаттығулар орындату. Ауызша есеп ақыл ой әрекетін белсендіреді,
есте сақтауды, сөйлеуді, естуді, зейінді, айтылғандарды қабылдау қабілетін дамыту . Ауызша есеп-бұл сабақтың кездейсоқ кезеңі емес, ол әдістемелік
негізгі тақырыппен байланыстар проблемалық сипатта болады. Бұл кезең математика сабағының құрылымындағы ажырамас бөлігі болып табылады. Ол мұғалімге біріншіден, оқушыны бір әрекеттен екіншісіне ауыстыруға көмектеседі, екіншіден, оқушыларды жаңа тақырыпты оқуға дайындау, үшіншіден, ауызша есеппен өткен материалды қайталауға және жалпылауға арналған тапсырмаларды көрсетеді, Төртіншіден, бұл оқушылардың интеллектін арттырады. Ауызша сөйлеу дағдыларын меңгеру есептеу үлкен білім беру, тәрбиелік және практикалық мағынасы.
Ауызша жаттығулар-ауызша есептеу дағдыларын қалыптастыру құралдарының бірі. Ауызша жұмыс кезінде студент объектілер, құбылыстар арасында байланыс орнатуды, оларды салыстыруды, жалпылауды тиімді үйренеді, есте сақтау қабілетін дамытады, сонымен бірге ойлаудың икемділігін дамытады және өз ойларын басқаруды үйренеді. Ауызша есептеу дағдыларын игерудің білім беру, тәрбиелік және практикалық маңызы зор. Балаларды математикаға үйрету кезінде ауызша есептеу әдістемесін жетілдіру мәселесі әрқашан өзекті болып қала берді.
Ауызша есептеулерді ұйымдастыру және жүргізу қажеттілігі білім беру, практикалық және дамыту мақсаттарына байланысты. Ауызша есептеу жаттығулардың басқа түрлерімен бірге ақыл-ой белсенділігін арттыруға, логикалық ойлауды, тапқырлықты, есте сақтауды, шығармашылық принциптер мен ерік-жігерді дамытуға ықпал етеді. Ауызша есептеудің жоғары мәдениеті жазбаша есептеулерді жеңілдету, олардың дұрыстығын қамтамасыз ету және уақытты үнемдеу үшін өте маңызды.
Бастауыш мектепте математика сабақтарында ауызша есептеудің маңыздылығы мен қажеттілігін дәлелдеудің қажеті жоқ. Оның мәні балалардың пәнге деген қызығушылығын оятуға, берік есептеу дағдыларын қалыптастыруға және баланың жеке қасиеттерін дамытуға қатысты үлкен. Бұрын зерттелген материалды қайталаудың белгілі бір жүйесін құру студенттерге автоматты шеберлік деңгейінде білімді игеруге мүмкіндік береді. Ауызша есептеу сабақтың кездейсоқ кезеңі бола алмайды, бірақ негізгі тақырыппен әдістемелік байланыста болуы керек және проблемалық сипатта болуы керек.
Ауызша есептеу дағдылары үнемі жетілдіріліп отыруы үшін ауызша және жазбаша есептеу әдістерін қолдануда дұрыс қатынасты орнату қажет, атап айтқанда: ауызша есептеу қиын болған кезде ғана жазбаша есептеу қолдану керек.
Оқу процесінде белгілі бір жағдайлар жасау кезінде оқушыларда есептеу дағдылары сәтті қалыптасады: көрнекілікті, электронды оқу құралдарын, диаграммаларды, кестелерді, жеке карточкаларды, үлестірмелі материалдарды пайдалану. Жаңа материалды игеру тек алдыңғы материалды жақсы меңгерген білім арқылы мүмкін болады. Есептеу дағдыларын игеру процесі өте күрделі: алдымен студенттер белгілі бір есептеу техникасын үйренеді, содан кейін жаттығу нәтижесінде есептеулерді тез орындауға үйренеді, ал кестелік жағдайларға қатысты нәтижелерді жатқа есте сақтайды.
Мен әр сабақта ауызша есепшотқа 7-10 минут бөлемін және оны ойын, жарыс түрінде өткізуге немесе кем дегенде ойын-сауық элементін енгізуге тырысамын. Ауызша санау математика сабағының құрылымының ажырамас бөлігі болып табылады.
Ауызша жаттығулар сабақтың тақырыбы мен мақсатына сәйкес келеді. Осыған байланысты мен сабақта ауызша есепшоттың орнын анықтаймын. Егер ауызша жаттығулар материалды қайталауға, есептеу дағдыларын қалыптастыруға және жаңа материалды үйренуге дайындалуға арналған болса, онда мен сабақтың басында жаңа материалды оқымас бұрын өткіземін. Егер ауызша жаттығулар осы сабақта білгендерін шоғырландыруды мақсат етсе, онда мен жаңа материалды оқығаннан кейін ауызша есеп жүргіземін.
Мені ауызша жаттығулар қалай қызықтырады:
- қысқа уақыт ішінде материалдың үлкен көлемін қамтуға мүмкіндік беріңіз;
- олар сыныптың реакциясы бойынша материалды игеру туралы белгілі бір дәрежеде бағалауға мүмкіндік береді, жаңасын зерттеуге дайындайды, қателіктерді анықтауға көмектеседі;
- жұмысқа бейімделуге көмектеседі;
- тақырыпқа көбірек қызығушылық тудырады;
- көбірек жауап беруге, шешімдердің дұрыстығын тексеруге мүмкіндік алады.
Мен ауызша есепті үй тапсырмасын тексеруге қосамын, яғни үйде оқушылар шешкен мысалдарды жауапсыз тақтаға жазамын. Балалардағы дәптерлер жабық. Мысалдар ауызша шешіледі, жауаптар тақтаға жазылады. Содан кейін студенттер дәптерлерін ашып, жауаптарын тексереді.
Санау жылдамдығы ұзақ жаттығулардың нәтижесінде пайда болады. Сабақта зерігуді тудыратын және пәнге деген қызығушылықты төмендететін бірдей жаттығулардың монотонды қайталануын болдырмау үшін мен есептеу жылдамдығының дамуына сәйкес келетін әртүрлі жаттығулар мен әдістерді қолданамын.
Сонымен, кейбір тұжырымдар жасауға болады: мұғалімнен белгіленген мәселенің негіздерін терең білу, бастауыш сынып оқушыларының жас және психологиялық ерекшеліктерін білу, оқытудың әртүрлі формалары мен әдістерін қолдана білу, отбасымен жұмыс жүйесі қажет.
Мен келесі дидактикалық әдістерді қолданамын: көрнекі құралдарды қолдану, проблемалық жағдай жасау, дидактикалық ойындар, ойын-сауық материалы. Оқытуды саралау және даралау шеңберінде мен жұмысты жұпта, топта, жеке жұмыста қолданамын. Мен әркімнің жеке ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.