Банктік шот шарты

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

Есенов колледжі ЖШС

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Пәні: Азаматтық құқық
Тақырыбы: Банктік қызмет көрсету шартының ұғымы мен түрлері

Орындаған: П-20-1 тобының
студенті Максимова.А
Тексерген:Жанғазиева.А.Н

Ақтау-2023ж
Мазмұны
I.Кіріспе
1-ТАРАУ.Банктік қызмет көрсету қызметіне жалпы сипаттама.
1.1 Банктік қызмет көрсету ұғымы
1.2 Банктік қызмет көрсету шартының нысаны мен мазмұны
1.3 Банктік қызмет көрсету түрлері
2-ТАРАУ.Банктік шот.
2.1 Банктік шот шартының ұғымы
2.2 Шарт элементтері мен мазмұны
II. Қорытынды
III. Пайдаланған әдебиеттер

КІРІСПЕ
Банктік қызметтердің сипатты ерекшклігі олардың обьектісі банктік арналар арқылы бір шоттан екінші шотқа немесе бір аймақтан (кәсіпорындардан, экономика салаларынан) екінші аймаққа орасан зор көлемде тасымалданатын ақша ғана емес. Кәсіпорындар шоттарындағы қозғалыс негізінен ақшалай капиталдың қозғалысы болып табылады. Банктен несие алған қарыз алушы оны пайызбен өтеуі керек. Бұл несие алушы оны осылай пайдалануы керек дегенді білдіреді, несиені пайызбен өтеуге жеткілікті пайда алу.
Несие негізінде пайыз пайда болғанда, бұл банктің несиеге берген ақшасын капитал ретінде пайдалану керек дегенді білдіреді. Қарыз алушы қосымша табыс алуға міндетті.
Банктік қызметтер пассивті және белсенді операцияларды қамтиды. Пассивті операциялар деп мерзімділік, төлемдік, қайтарымдылық шарттарында қаражат тарту операциялары түсініледі. Пассивті операциялар арқылы банктер өздерінің және қарыз қаражаттарын қалыптастырады. Активті операциялар деп мерзімділік, төлемдік, қайтарымдылық шарттарында ақша қаражаттарын орналастыру операциялар түсініледі.
Банк операциялары банктердің монополиясы болып табылмайды. Бұл негізгі, дәстүрлі операцияларға ғана емес, сонымен қатар банктер орындайтын барлық басқа операцияларға да қатысты. Банктік қызметтер нарығында үлкен бәсекелестік бар. Бір жағынан, банктер ірі несиелік мекемелер бола отырып, банктік емес операцияларды да орындай алады. Екінші жағынан, банктік емес несие мекемелері, сондай-ақ сауда ұйымдары, қаржылық және өнеркәсіптік компаниялар, әртүрлі агенттіктер және т.б. белгілі бір банктіктік операцияларды орындай алады.
Қаржы қызметтері банктік қызметтердің қызметтердің жаңа түрі ретінде соғыстан кейінгі кезеңде барынша кең тарады және қандай клиенттерге көрсетілетініне байланысты траст, лизинг және факторинг болып бөлінеді. Сенім қызметтері жеке тұлғаларға да, заңды тұлғаларға да қолданылады. Жеке тұлғалар үшін коммерциялық банктер өсиеттік, өмірлік, сақтандыру тресін құрады, сонымен қатар агенттік операцияларды жүзеге асырады.

Заңды тұлғалар үшін олар корпоративтік, институционалдық сенімді, қызметкерлер сенімін, коммуналдық сенімді құрады. Нәтежесінде банктер клиенттердің мүлкін, бағалы металдарын және басқа да құндылықтарын басқарады.
Лизингтік қызметтер. Көптеген банктер клиент кәсіпорындарға лизинг шарты арқылы қажетті құрал-жабдықтарды сатып алу мүмкіндігін белсенді түрде ұсынып отыр, ол бойынша банк жабдықты сатып алады және оны өз клиентіне лизингке береді.
Банктік қызметтер нарығындағы бәсекелестік қатынастарды егжей-тегжейлі құқықтық реттеу мақсатында (банктік қызметтер нарығындағы бәсеке) түсінігінің анықтамасы әзірленді, ол банктік қызметтерді көрсетуге қатысты несиелік мекемелер арасындағы бәсекелік процесін білдіреді, максималды пайда алу және несие мекемесінің банк қызметтері нарығында тұрақты жағдайға қол жеткізуін қамтамасыз ету мақсатында осындай қызметтерді жүзеге асырудың ең қолайлы шарттарына қол жеткізу үшін жүзеге асырудың ең қолайлы шарттарына қол жеткізу үшін жүзеге асырылады.
Банк қызметтері нарығында бәсекелестікті дамыту, тұтынушыларға банктік қызметтерді тануға, белгілі бір ұйымнан сақтандыру қызметтерін сатып алуға жол бермеу үшін несиелік ұйымдарымен кемінде бес ынтымақтастық шартын жасасуды міндеттеген жөн, бір банктік топтың немесе банк холдингінің бөлігі емес.

1-Тарау. Банктік қызмет көрсету қызметіне жалпы сипаттама.
0.1 Банктік қызмет көрсету ұғымы.
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 38-тарауында банктік қызмет көрсету туралы жалпы ережелер жинақталған. Бұл шарттың мәнісі; Бір тарап (банк) екінші тараптың (клиенттің) тапсырмасы бойынша банктік қызмет көрсетуге, ал клиент, егер шартта көзделмесе, осы көрсетілген қызметке ақы төлеуге міндеттенеді. Осылайша, банктік көрсету шарты, жалпы ереже бойынша консенсуалды және ақылы шарт болып табылады.
Біздің заңнама банктік қызмет көрсетуге қатысты жалпы нормаларды бекіте отырып алға қарай кезекті қадам жасады және осы бағытта ол кейбір көршілес мемлекеттердің азаматтық заңнамаларының алдында келеді. Мысалы, мұндай нормалар Қырғыз Республикасының, Ресей Федерациясының Азаматтық кодекстерінде жоқ. Болашақта аралас шарттардың жекелеген топтарын қалыптастыру кезінде әрқашан да олардың өздеріне тән белгілерін ажырата отырып, жалпы түрде азаматтық заңнамада бекіткен орынды болады. Бұл жалпы құқықтық реттеу сапасына да онды әсер етеді.

0.2 Банктік қызмет көрсету шартының нысаны мен мазмұны
Банктік қызмет көрсету шартын ажыратудың маңыздылығы- оны жүзеге асыру барысында банк пен шаруашылық жүргізуші субьектілер арасындағы есеп айырысу несие қатынастарының кем дегенде бір қатысушысының өзара қарым-қатынастарының мәселелері шешілетіндігіне. Осылайша, бұл шарттар есеп айырысу және несие қатынастарының алғы шарттары болып табылады, және бірқатар жағдайларда оларды жүзеге асырудың тікелей тәртібін де анықтайды.
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі банктік қызмет көрсету шарттарының төмендегідей түрлерінің тізімін көрсетеді;
5. Банктік шот шарты;
6. Ақша аудару шарты;
7. Банк салымы шарты, ол негізінен несиелік қатынастарды қамтамасыз ететін болғандықтан жоғарыда қарастырылып өткен;
8. Заңнамамен немесе тараптар келісімімен көзделген өзге де шарт түрлері.
Өз құжаттарына меншік құқығын жүзеге асыру мүмкіндігі клиенттің кедергісіз жүзеге асыру кепілділігін құрған жағдайда банк шоттағы ақшаны пайдалана алады және төлем айналымына жәрдемдесетін шарттарды жүзеге асыру барысында несиелік сипаттағы қатынастар пайда болады.
Есеп айырысу қызметтерін көрсету бойынша шарттарға төлем тапсырыстарымен есеп айырысу шартын, аккредитивтермен есеп айырысу шартын, төлем тапсырыстарымен, талаптар мен инкассалық бөліктерімен есеп айырысу жүзеге асатын қарыздың талаптарды инкассациялау шартын жатқызу керек. Бұл топқа банк аралық есеп айырысумен байланысты шарттар да жатады; корреспонденттік қатынастар орнату туралы шарт, клирингтік төлемдерде есеп айырысу шарты.
Банктік шоттармен байланысты шарттардан басқа, төлем айналымда жәрдемдесу бойынша банктік шарттарға металдық шотттарды жүргізу кезінде бекітілетін металлдық шот шартын жатқызу қажет. Оның мәнісі- сақталатын құндылықтардың құнын клиенттік есепке алудан көрінеді. Сондай-ақ бағалы қағаздар нарығында клирингтік операцияларды жүзеге асырумен байланысты шарттарды да еске салған жөн.
Аталған шарттардың кейбірулерін кейінірек қарастырамыз. Төлем айналымына әсер ететін банкті қызмет көрсету туралы жалпы ережелер біздің курс заңнама құрылымына негізделетіндіктен қарастырылады. Осы орайда банк пен клиенттің әрекетсіздігі жүзеге асырылатын түркілікті мәселелерді айқындау орынды болып табылады. Бұл материалды одан әрі қайталамауға да көмектеседі.
Азаматтық-құқықтық және есеп айырысу көзделген өзге де қатынастардың әртүрлі субьектілері арасында есеп айырысуды жүзеге асыруға мүмкіндік туғыза отырып, банктер банктік қызмет көрсету туралы шарттар бекітілген тұлғалардың мүдделерін сақтауға тиіс.

Банктер клиенттердің шарттарындағы ақша қаражаттарына иелік етуді тек қылмыстық іс жүргізушілік және азаматтық іс жүргізушілік заңнамалардың нормаларына сәйкес сот шешімі, тергеу, анықтау органдардың қаулылары бойынша сот шектей алады.
Ақша қаражаттарына иелік етуге тыйым салуды шектеу мерзімдері қылмыстық іс жүргізу және азаматтық іс жүргізушілік заңнамамен көзделеген мерзімдерден аспауға тиіс. Тергеу мен анықтау органдарының клиенттің ақшасына тыйым салу туралы шешімдеріне заң актілерінде белгіленген тәртіппен сотқа шағым жасалу мүмкін.
Заңды тұлғалар мен азаматтардың ақша қаражаттарын олардың келісімінсіз алып қоюға тек соттың заңды күшіне енген үкімнің немесе шешімнің немесе сот бұйырғының негізінде ғана жол беріледі.
Банктік қандай да бір негіздер бойынша ақша қаражаттарын аудара отырып, төлеу жөніндегі барлық талаптарды қанағаттандыру үшін клиенттердің шоттарындағы қаражаттардың жеткіліктілігін ескеруге міндетті. Клиенттің немесе өзге тұлғалардың төлеу жөніндегі өкімдерін атқара отырып, банк олардың келу кезектілігін (күнтізбелік кезектілігін) басшылыққа алады. Клиенттің банктегі ақшасы клиентке қойылған жағдайларда, Қазақстан Республикасының заң актілерінде көзделген жағдайларды қоспағанда, банк аталған талапты қанағаттандыруға жеткілікті соманы клиенттің пайдасына түсетін ақша есебінен жинақтайды. Егер клиентке бірнеше талап қойылса, банк оларды қанағаттандырудың тиісті кезектілігін сақтайды. Бұл жағдайда банктік есеп айырысуды реттейтін нормалар заңды тұлғалар мүмкін, олар таратылған кезде, өндіруге жүгіну кезектілігін белгілейтін Азаматтық кодекстің жалпы бөлімніңң нормаларына сәйкестендірілген.
Бірінші кезекте еңбек шарты бойынша, оның ішінде келісім-шарт бойынша жұмыс істейтін адамдармен демалыс жәрдемақылары мен еңбекақы төлеу бойынша, авторлық шарт жөніндегі сыйақы төлеу бойынша есеп айырысу үшін ақша алуды көздейтін атқарушы құжаттар бойынша ақша алу жүргізіледі.
Екінші кезекте басқа да ақшалай талаптарды қанағаттандыру көзделген атқарушы құжаттар бойынша ақша беру жүргізіледі.

Үшінші кезекте клиенттің бюджет алдындағы міндеттемелері бойынша ақша алу жүргізіледі.
Төртінші кезекте клиентке қойылған басқа да талаптарды қанағаттандыру үшін күнтізбелік кезектілік тәртібімен ақша алу жүргізіледі. Осылайша атқарушылық күші бар құжаттарға негізделген талаптарға азаматтық-құқықтық міндеттемелер бойынша несие берушілерден және клиентердің өздерінен шығатын төлеу туралы өкімдер алдында басымдық берілген.
Бір кезектілікке жататын талаптар бойынша ақша алу атқарушы құжаттардың (төлеу туралы өзге де өкімдердің) түсу уақыты бойынша кезектілікпен жүзуге асырылады.
Клиент болып табылатын заңды тұлға тараған кезде кредит берушілердің талабын қанағаттандыру Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 51-бабында тікелей көзделген кезектілікпен жүргізіледі (ҚР АК-ң 742-б 3-т).
Банк құпиясын жария етпеуге банк кепілдік береді. Банк құпиясы-бұл банк депозиторлары, клиенттері мен корреспонденттері шоттарының бар-жоғы, олардың иелері мен нөмерлері туралы, сол шоттар мен банктің өз шоттарындағы ақшалай қаражаттың қалдығы мен қозғалысы туралы, банк операциялары туралы (банк операцияларын жүргізудің жалпы шарттарынан басқа), сондай-ақ клиенттердің банктік сейф жәшіктерінде шкафтары мен үй-жайларында сақтаулы жатқан мүлкінің баржоғы, олардың иелері, сипаты мен құны туралы мәліметтердің қатаң құпиялығының режимі. Тарату процесіндегі банкпен берілген несиелер туралы мәліметтер банк құпиясына жатпайды.
Банк құпиясын құрайтын мәліметтерді беру тәртібі, сондай-ақ олар берілуі мүмкін субьектілер аясы Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасының банктер мен банк қызметі туралы Заңының 50-бабына сәйкес анықталады.

0.3 Банктік қызмет көрсету түрлері
Банктік қызмет көрсетудің кейбір түрлерін банктік қызметтің жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар жүргізуге құқылы, мысалы олар клиринг операцияларын жүргізе алады. Осындай ұйымдармен банктік қызметтердің жекелеген түрлерін көрсету Азаматтық кодекспен және банктік заңнамамен көзделген тәртіпте жүзеге асырылады.
Азаматтық кодексінің 746-бабында банктік қызмет көрсету бойынша барлық жекелеген шарттар үшін маңызды болатын шартты тиісті түрде атқармағаны үшін жауапкершілік туралы норма көзделген. Ол банк жауапкершілігіне қатысты. Банк клиенттің шотына оның атына түскен ақшаны дер кезінде қабылдамаса, не оларды шоттан заңсыз алып тастаса, сондай-ақ клиенттің шоттан ақшаны аудару туралы, не шоттан беру туралы нұсқаларын тиісті түрде орындамаса немесе мүлдем орындамаса, банк әрбір кешіктірілген күн үшін осы сомалардың 0,5 пайызын төлеуге және пайыздармен жабылмаған шығын бөлігін өтеуге міндетті.
Клиенттің жауапкершілігін азаматтық құқықтағы жауапкершілік туралы жалпы ережелерге, арнайы заңнамаға, сондай-ақ нақты шарттық нормаларға сәйкес анықталатын болады.

II. Банктік шот
2.1 Банктік шот шартының ұғымы
Банктік шот шарты бұл- кешенді есеп айырысу міндеттемелерінің құрамына кіретін құқықтық қатынас. Онда осы шарттық қатынаспен қатар әрқашан да төлемдерді жүзеге асырумен байланысты құқықтық қатынастар да туындайды. Яғни, есеп айырысу міндеттемелерін жүзеге асыру әрқашан осы қатынастардың орын алуына тәуекел болады.
Қазақстан Республикасының Заңында банктік шот пен клиент арасында салым (депозитті) қабылдау бойынша шарттық қатынастарды көрсететін тәсіл ретінде және банктің төменде көрсетілген операцияларды жүзеге асырумен байланысты анықталады;
1. Клиентке тиесілі ақшалардың болуы мен пайдалануын банктің қамтамасыз етуімен байланысты;
2. Клиент пайдасына ақшаны қабылдаумен байланысты;
3. Банктік шот шартымен немесе банк салымы шартымен көзделген тәртіппен ақшаны үшінші тұлғалардың пайдасына аудару туралы клиенттің өкімін орындаумен байланысты;
4. Егер бұл банк салымы не банктік шот шартымен көзделмесе, клиент ақшасын алу туралы үшінші тұлғалардың өкімін орындаумен байланысты;
5. Банктік шот немесе банк салымы шартымен көзделген тәртіпте қолма-қол ақшаны клиенттен қабылдауды және оған беруді жүзеге асырумен байланысты.
6. Банктік шот немесе банк салымы шартымен көзделген тәртіпте, банктегі клиенттің ақша сомасы және жүргізілген операциялар туралы ақпаратты клиенттің талап етуі бойынша берумен байланысты;
7. Банктік шот немесе банк салымы шартымен анықталатын мөлшер мен тәртіпте сыйақыны төлеумен байланысты;
8. Клиентке шартта, заңнамада немесе тәжірибеде қолданылатын іскерлік айналым дағдырларында көзделеген өзге де банктік қызмет көрсетуді жүзеге асырумен байланысты. Банктік шоттар банк пен клиент банктік шот немесе банк салымы шартын бекіткен кезде ашылады.

Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасының банктер және банк қызметі туралы Заңының 20-бабында көрсетілгендей заңды және жеке тұлғалардың банктік шоттарын, банк операцияларының жекеленген түрлерін жүзеге асыратын банктер мен ұйымдардың коррспенденттік шоттарын ашу мен жүргізу банктердің операцияларына жатқызылады.
Банктік шот шарты бойынша бір тарап (банк) екінші тарапқа (клиенттің) пайдасына түсетін ақшаны қабылдауға, клиенттің клиентке немесе үшінші тұлғаларға ақшаның тиісті сомаларын аудару (беру) туралы өкімдерін орындауға және банктік шот шартында көзделген басқа да қызметтерді көрсетуге міндеттенеді.
Банктік шот шарты консенсуалды сипатқа ие. Ол оның барлық мәнді жағдайларды бойынша тараптар келісімге келген кезде жасалды деп есептеледі. Банктік шот шартының мәнді жағдайларына мыналар жатады;
Пәні туралы;
Банкте орналасқан ақшаны басқару туралы;
Банкпен қызмет көрсету және оларға ақы төлеу тәртібі туралы жағдайлар.
Банктік шот шартының қосымша жағдайлары заңнамада көзделуі мүмкін. Банктік қызмет көрсету аясындағы бекітілетін шарттардың ерекшелігі - оның жағдайлары, соның ішінде банктік шот жүргізу жағдайында, банк заңнамаларымен анықталатындығында. Бұған қоса, банктер Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы Заңының 31-бабының 1-тармағына сәйкес сол бір немесе өзге операцияларды тек оларды жүргізудің жалпы ережелерін анықтайтын ережелер және ішкі ережелер болған кезде ғана жүзеге асыруға құқылы.
Бірақ бұл айтылған сөз клиенттер таңдау мүмкіндігінен айырылады дегенді білдірмейді. Банктер клиенттің бірінші талабы бойынша операцияларды жүргізудің жалпы жағдайлары туралы ережелерді беруге міндетті. Тиісінше болашақ клиент ең алдымен банктің шотты жүргізу жағдайларымен танысуға тиіс және алдағы уақытта олар банк пен клиент келісімінің аясы мен қамтылатын болады. Шартпен банк клиент келісімінің аясымен қамтылатын талаптардың құқықтары мен міндеттері азаматтық және банк заңнамасына сәйкес анықталады.
Мәселен, банктік шот операциялары Қазақстан Республикасы Ұлттық Банк басқармасының 2 маусым 2000 жылғы 266 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының банктерінде клиенттердің банктерінде клиенттердің банктік шоттарын ашу, жүргізу және жабу туралы нұсқаумен реттеледі. Заңды тұлғалар мен азаматтар қызмет көрсету үшін банкті өздері дербес таңдайды және банктік шот шарттарын бір бірнеше банктер бекітуге құқылы. Банктік шот шартында құқықтар мен міндеттер шарттың екі тарабында да туындайды, сондықтан ол екі жақты шарт ретінде қарастырылады. Банктік шот шарты банктік қызмет көрсету шарттарына жататын болғандықтан, ол жалпы ереже бойынша шот иесі (клиент) үшін ақылы болып табылады. Клиенттің ақша қаражаттарын пайдаланғаны үшін сыйақыны банк төлейді. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 751-бабына сәйкес банк шартпен анықталады, бірақ сыйақыны төлеу күнінде Қазақстан Республикасы Ұлттық банктік қайта қаржыландыруының ресми ставкасынан кем емес мөлшер мен тәртіпте сыйақы төлейді.
Банктік шот шарты жазбаша нысанда жасалуға тиіс. Банктік шот шартының жазбаша нысанын сақтау осы шарттың жарамсыздығына әкеп соғады.

2.2 Шарт элементтері және мазмұны
Шарт элементтері. Шарт тараптары банк және клиент- бұл келген заңды және жеке тұлға. Банк салымдары енгізу кәмелетке толмағандардың әрекет қабілеттілігімен қамтылатын болғандықтан. Банктік шот шарты бойынша шот иелері ретінде кәмелетке толмағандар да бола алады. Әрекет етуші заңнамада жеке және заңды тұлғалар шоттарының режимі арасында түпкілікті айырмашылықты көрсетілмеген, тек осы шоттарды ашу тәртібінде ғана айырмашылық байқалады. Операцияларды жүргізу клиенттің құқық, әрекет қабілеттілігінің көлеміне сәйкес жүзеге асырылатын болады.
Шарт мазмұны. Банктік шот шарты бойынша банк тиісті шот ашуға тиіс. Жеке және заңды тұлғалардың ағымдағы шоттары, сондай-ақ банктердің корреспонденттік шоттары көзделеді. Жоғарыда аталған операциялар жүзеге асырыла алмайтын шоттар, баланстық шоттың бөліктері болып табылатын дербес шоттар,(суббағыттар) соның ішінде судалық шоттар банктік болып табылмайды. Банктегі ақшасын өндіріп алуға жүгінгенде мұндай өндіріп алу клиенттердің банктік шоттарынан ғана жүргізіледі (29 наурыз 2000 жылғы басылымдағы ҚР-ң Төлемдер және ақша аударулары туралы Заңының 6-бабы).
Банктік шот шарты бойынша клиентке немесе ол көрсеткен тұлғаға ақшаны есепке алу мақсаттары үшін, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.